Prawa pasażerów w ruchu kolejowym w UE

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2021/782 dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym

JAKI JEST CEL ROZPORZĄDZENIA?

• Niniejsze rozporządzenie ma na celu zapewnienie znacznie lepszej ochrony pasażerom w ruchu kolejowym w przypadku zakłóceń w podróży.
• Ma ono również na celu zapewnienie lepszego reagowania na potrzeby osób z niepełnosprawnością i osób o ograniczonej możliwości poruszania się.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do międzynarodowych lub krajowych podróży kolejowych w całej Unii Europejskiej (UE) wykonywanych przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw kolejowych. Obejmuje ono szereg nowych i ważnych funkcji.

• Wspólne bilety. Nowy obowiązek dla przewoźników kwalifikujących się jako „jedno przedsiębiorstwo kolejowe”* dotyczący oferowania swoich usług w zakresie dalekobieżnych (międzynarodowych i krajowych) i regionalnych usług kolejowych w ramach wspólnego biletu.
• Informacje o podróży w czasie rzeczywistym. Zarządcy infrastruktury przekazują przedsiębiorstwom kolejowym, przedsiębiorstwom prowadzącym sprzedaż biletów, organizatorom turystyki i zarządcom stacji dane o ruchu w czasie rzeczywistym. Przedsiębiorstwa kolejowe przekazują innym przedsiębiorstwom kolejowym sprzedającym ich bilety, a także przedsiębiorstwom prowadzącym sprzedaż biletów i organizatorom turystyki dynamiczne informacje o podróży w czasie rzeczywistym.
• Prawo do samodzielnej zmiany trasy. Jeżeli pasażerom nie zaoferowano rozwiązania w odpowiednim czasie (w ciągu 100 minut) w przypadku zakłóceń w podróży, mogą oni sami zorganizować alternatywny transport publiczny koleją lub autobusem i otrzymać od przewoźnika zwrot „koniecznych, odpowiednich i uzasadnionych” kosztów biletu dodatkowego.
• Przewóz rowerów. W nowych pociągach oraz w pociągach, które przeszły gruntowną modernizację, wymagane będą wydzielone miejsca dla rowerów zmontowanych (nie tylko składanych).
• Osoby z niepełnosprawnością i osoby o ograniczonej możliwości poruszania się. Skrócenie do 24 godzin okresu wcześniejszego powiadamiania o potrzebie udzielenia pomocy wraz z szeregiem innych środków.
• Egzekwowanie praw pasażerów. Wprowadzenie ulepszonych ram egzekwowania przepisów, w tym:
  • zmienionego mechanizmu rozpatrywania skarg;
  • ścisłego obowiązku współpracy między krajowymi organami odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów;
  • znormalizowanego ogólnounijnego formularza umożliwiającego pasażerom wystąpienie o zwrot kosztów lub odszkodowanie.
• Klauzula siły wyższej. Przedsiębiorstwa kolejowe nie muszą wypłacać odszkodowań za opóźnienia lub odwołanie połączeń, jeżeli powstały one w wyniku nadzwyczajnych okoliczności, takich jak pandemia lub ekstremalne warunki pogodowe.
• Równe traktowanie. Dyskryminacja ze względu na obywatelstwo pasażera lub miejsce prowadzenia działalności przewoźnika lub przedsiębiorstwa prowadzącego sprzedaż biletów i organizatora turystyki na terenie UE jest zabroniona.
• Poważne zakłócenia. Przedsiębiorstwa kolejowe, we współpracy z zarządcami infrastruktury i stacji, powinny przygotować plany awaryjne (w tym dostępne systemy alarmowe i informacyjne), aby przygotować się na możliwość wystąpienia poważnych zakłóceń i dużych opóźnień skutkujących pozostawieniem dużej liczby pasażerów na stacji.
• Zwolnienia. Poprzednio istniejące zwolnienia są ograniczone i żadne usługi kolejowe nie są jako takie objęte zwolnieniem. Państwa członkowskie UE nadal mogą przyznawać pewne zwolnienia, np. w odniesieniu do miejskich, podmiejskich i regionalnych usług pasażerskich, do których nadal miałaby zastosowanie znaczna liczba obowiązkowych przepisów.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie weszło w życie 6 czerwca 2021 r. i zacznie obowiązywać od 7 czerwca 2023 r.

KONTEKST

• Prawa pasażerów – podróże kolejowe (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/782 z dnia 29 kwietnia 2021 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (wersja przekształcona) (Dz.U. L 172 z 17.5.2021, s. 1–52)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług (Dz.U. L 151 z 7.6.2019, s. 70–115)

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się (Dz.U. L 356 z 12.12.2014, s. 110–178)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 1300/2014 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 32–77)

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz.U. L 315 z 3.12.2007, s. 14–41)

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 19.07.2021