wspieranie wysiłków podejmowanych przez Bośnię i Hercegowinę w celu umacniania demokracji i poszanowania zasad państwa prawa;
wspieranie stabilizacji politycznej, gospodarczej i instytucjonalnej Bośni i Hercegowiny, jak również stabilizacji w regionie;
stworzenie odpowiednich ram dla dialogu politycznego w celu umożliwienia rozwoju bliskich stosunków politycznych między UE a Bośnią i Hercegowiną;
wspieranie wysiłków Bośni i Hercegowiny w celu rozwijania współpracy gospodarczej i międzynarodowej, w tym poprzez zbliżenie jej przepisów do prawodawstwa UE;
wspieranie wysiłków podejmowanych przez Bośnię i Hercegowinę na rzecz zakończenia procesu przekształcenia gospodarki w sprawnie działającą gospodarkę rynkową;
promowanie harmonijnych stosunków gospodarczych oraz stopniowego rozwijania strefy wolnego handlu między UE a Bośnią i Hercegowiną;
wzmacnianie współpracy regionalnej we wszystkich dziedzinach objętych układem.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu składa się z 10 tytułów.

1.
Zasady ogólne
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu opiera się na kilku podstawowych zasadach. Bośnia i Hercegowina zobowiązuje się:
- szanować zasady demokracji, prawa człowieka i prawo międzynarodowe (co obejmuje pełną współpracę z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii), a także zasady gospodarki rynkowej;
- wypełniać zobowiązania międzynarodowe;
- zwalczać rozprzestrzenianie broni masowego rażenia;
- podejmować kroki mające na celu, stosownie do przypadku, podpisanie, ratyfikację lub przystąpienie do wszystkich odpowiednich instrumentów międzynarodowych oraz ich pełną realizację;
- ustanowić skuteczny krajowy system kontroli wywozu, kontrolujący zarówno wywóz, jak i tranzyt towarów związanych z bronią masowego rażenia, w tym kontroli ostatecznego użycia technologii podwójnego zastosowania, i obejmujący skuteczne sankcje w przypadku naruszenia systemu kontroli wywozu;
- wspierać pokój i stabilność w skali międzynarodowej i regionalnej oraz rozwijać współpracę i dobrosąsiedzkie stosunki w regionie, w tym poprzez:
  - realizowanie przedsięwzięć stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania;
  - wprowadzenie odpowiedniego poziomu wzajemnych preferencji dotyczących przepływu osób, towarów, kapitału i usług;
- walczyć z terroryzmem.
2.
Dialog polityczny
Dialog polityczny między stronami ma być nadal rozwijany. Ma on na celu działanie w szczególności na rzecz:
- pełnej integracji Bośni i Hercegowiny ze wspólnotą państw demokratycznych i stopniowego zbliżania się do UE;
- coraz większej zbieżności stanowisk stron w kwestiach międzynarodowych;
- współpracy regionalnej i rozwoju dobrosąsiedzkich stosunków;
- wspólnych poglądów na temat bezpieczeństwa i stabilności w Europie, w tym w dziedzinach objętych wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa UE.
3.
Współpraca regionalna
Bośnia i Hercegowina jest zobowiązana do:
- aktywnego promowania współpracy regionalnej;
- rozpoczęcia negocjacji z państwami, które już podpisały układ o stabilizacji i stowarzyszeniu z UE, aby zawrzeć umowy dwustronne dotyczące współpracy regionalnej;
- realizowania współpracy regionalnej z partnerami, którzy podpisali układ o stabilizacji i stowarzyszeniu i partnerami uczestniczącymi w procesie stabilizacji i stowarzyszenia (SAP);
- zacieśniania współpracy oraz zawarcia, o ile to możliwe, umów o współpracy z państwami kandydującymi do przystąpienia do UE, których nie dotyczy SAP.
UE wspiera przedsięwzięcia o wymiarze regionalnym lub transgranicznym poprzez swoje programy pomocy.
4.
Swobodny przepływ towarów
- Obie strony zobowiązują się do stopniowego tworzenia dwustronnej strefy wolnego handlu w okresie trwającym maksymalnie 5 lat.
- W układzie określono proces obniżania i znoszenia taryf celnych i kontyngentów taryfowych, którymi objęte są towary pochodzące z UE i Bośni i Hercegowiny.
5.
Przepływ pracowników, prawo przedsiębiorczości, świadczenie usług i przepływ kapitału
- Obywatele Bośni i Hercegowiny, którzy są legalnie zatrudnieni w kraju UE, mają być traktowani w sposób wolny od wszelkiej dyskryminacji w porównaniu z obywatelami tego kraju.
- Określa się zasady koordynowania systemów ubezpieczeń społecznych dla pracowników będących obywatelami Bośni i Hercegowiny, legalnie zatrudnionych na terytorium państwa UE, oraz dla członków ich rodzin legalnie przebywających na jego terytorium.
- Przedsiębiorstwa (w tym spółki zależne i oddziały) mające siedzibę na terytorium jednej ze stron będą mogły rozpocząć działalność na terytorium drugiej strony na tych samych warunkach co przedsiębiorstwa mające siedzibę na terytorium tej drugiej strony.
- Obie strony podejmują kroki w kierunku stopniowego zezwalania na świadczenie usług przez swoje przedsiębiorstwa lub przez swoich obywateli na terytorium drugiej strony.
- Zezwala się na dokonywanie, w walucie w pełni wymienialnej, wszelkich płatności i transferów na rachunku bieżącym w ramach bilansu płatniczego między UE a Bośnią i Hercegowiną.
6.
Zbliżenie przepisów krajowych do przepisów UE
- Bośnia i Hercegowina zobowiązuje się zapewnić, aby jej istniejące przepisy prawne i przyszłe ustawodawstwo były stopniowo dostosowywane do dorobku prawnego UE, a ponadto aby takie przepisy prawne i ustawodawstwo były właściwie wdrażane i egzekwowane.
- Obie strony stosują oparte na prawie unijnym zasady konkurencji w odniesieniu do działań, które mogą wpływać na handel między nimi.
7.
Sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo
W układzie o stabilizacji i stowarzyszeniu zwrócono uwagę na zasady państwa prawa oraz wzmacnianie instytucji na wszystkich szczeblach. Współpraca jest ukierunkowana na szereg konkretnych obszarów, w tym:
- niezawisłość sądownictwa i zwiększanie jego wydajności oraz potencjału instytucjonalnego;
- wizy, kontrole granic, kwestie azylowe i dotyczące migracji;
- zapobieganie i kontrolę nielegalnej imigracji oraz readmisję;
- zapobieganie przestępczości zorganizowanej, korupcji, terroryzmowi i innej nielegalnej działalności oraz zwalczanie tych zjawisk.
8.
Polityka współpracy
UE i Bośnia i Hercegowina ustanawiają ścisłą współpracę w wielu różnych obszarach polityki, aby przyczyniać się do rozwoju i zwiększenia potencjału Bośni i Hercegowiny. Współpraca taka ma wzmacniać istniejące więzi gospodarcze w jak najszerszym zakresie, z korzyścią dla Bośni i Hercegowiny oraz dla UE.
9.
Współpraca finansowa
- Aby pomóc w osiągnięciu celów układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, Bośnia i Hercegowina może otrzymywać pomoc finansową od UE w formie dotacji i pożyczek, w tym pożyczek od Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
- Pomoc finansowa UE jest uzależniona od dalszych postępów w wypełnianiu kryteriów kopenhaskich.
10.
Nadzór
Na mocy układu o stabilizacji i stowarzyszeniu ustanawia się Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, która nadzoruje jego stosowanie i wykonywanie.

OD KIEDY DECYZJA I UKŁAD MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Decyzja ma zastosowanie od dnia 21 kwietnia 2015 r., a układ – od dnia 1 czerwca 2015 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

Bośnia i Hercegowina (Komisja Europejska)
Bałkany Zachodnie (Europejska Służba Działań Zewnętrznych)
Przegląd – Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (Komisja Europejska)
Unijny pakiet „rozszerzenie” na rok 2018 (Komisja Europejska)

GŁÓWNE DOKUMENTY

Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony (Dz.U. L 164 z 30.6.2015, s. 2–547)

Kolejne zmiany układu zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Decyzja Rady i Komisji (UE, Euratom) 2015/998 z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie zawarcia Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony (Dz.U. L 164 z 30.6.2015, s. 548–549)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Komunikat w sprawie polityki rozszerzenia UE w 2018 r. (COM(2018) 450 final z 17.4.2018)

Dokument roboczy służb Komisji – Sprawozdanie w sprawie postępów Bośni i Hercegowiny w 2018 r. dołączony do dokumentu – Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Komunikat w sprawie polityki rozszerzenia UE w 2018 r. (SWD(2018) 155 final z 17.4.2018)

Informacja na temat wejścia w życie Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony (Dz.U. L 164 z 30.6.2015, s. 550)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 231/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II) (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 11–26)

Ostatnia aktualizacja: 05.04.2019

Top