Porównywalne i klarowne sprawozdania finansowe przedsiębiorstw w UE

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2013/34/UE w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

Jego celem jest:

• zapewnienie klarowności i porównywalności sprawozdań finansowych, w inny sposób niż Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF),
• ograniczenie obciążeń administracyjnych i zapewnienie prostych i solidnych przepisów o rachunkowości, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP),
• zwiększenie przejrzystości płatności na rzecz administracji rządowej przez jednostki działające w przemyśle wydobywczym i zajmujące się wyrębem lasów, a także przejrzystości podatków korporacyjnych płaconych przez bardzo duże grupy wielonarodowe;
• określenie zasad dotyczących sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju w następstwie zmian dyrektywy (UE) 2022/2464 w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD).

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Zakres dyrektywy obejmuje typy spółek o ograniczonej odpowiedzialności na terytorium Unii Europejskiej (UE).
• Dyrektywa definiuje mikroprzedsiębiorstwa oraz małe, średnie i duże przedsiębiorstwa, a także wprowadza między nimi rozróżnienie na podstawie ich:
  • bilansu;
  • przychodów netto ze sprzedaży;
  • średniej liczby zatrudnionych w roku obrotowym.
• Dla każdej z wymienionych kategorii określono trzy limity, z których dwa nie mogą zostać przekroczone:
  • mikrojednostki: suma bilansowa (350 000 EUR), przychody netto ze sprzedaży (700 000 EUR), liczba zatrudnionych (10),
  • małe jednostki: suma bilansowa (4 mln EUR), przychody netto ze sprzedaży (8 mln EUR), liczba zatrudnionych (50),
  • średnie jednostki: suma bilansowa (20 mln EUR), przychody netto ze sprzedaży (40 mln EUR), liczba zatrudnionych (250).
• duże jednostki przekraczają co najmniej dwa z trzech wymienionych limitów: suma bilansowa (20 mln EUR), przychody netto ze sprzedaży (40 mln EUR), liczba zatrudnionych (250).

Dyrektywa ustanawia również podobne zasady dla grup spółek (składających się z jednostek dominujących i zależnych) o różnej wielkości.

• Roczne sprawozdanie finansowe:
  • składa się co najmniej z bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego*;
  • przedstawia w sposób prawdziwy i rzetelny stan aktywów i pasywów przedsiębiorstwa, jego sytuację finansową oraz wynik finansowy,
  • jest ogłaszane przez każde przedsiębiorstwo w odpowiednim krajowym rejestrze przedsiębiorstw.
• W dyrektywie określono ogólne zasady sprawozdawczości finansowej, takie jak konsekwentne stosowanie zasad polityki rachunkowości i podstawy wyceny w kolejnych latach obrotowych.
• Szczegółowe zasady obejmują prezentację bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego, jak również prezentację sprawozdań z działalności, informacji niefinansowych, oświadczeń o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego i skonsolidowanych sprawozdań.
• Wymogi mogą się różnić w zależności od wielkości przedsiębiorstwa, a dyrektywa dopuszcza zwolnienia lub uproszczenia dla mikroprzedsiębiorstw oraz MŚP w odniesieniu do wielu aspektów. Decyzja o tym, w jakim zakresie stosować te zwolnienia i uproszczenia, należy do poszczególnych państw członkowskich UE.
• Sprawozdania finansowe jednostek interesu publicznego oraz średnich i dużych jednostek muszą być badane przez co najmniej jednego biegłego rewidenta.
• Duże jednostki zajmujące się wydobyciem minerałów, ropy, gazu ziemnego lub innych surowców bądź zajmujące się wyrębem lasów pierwotnych* muszą ogłaszać informacje dotyczące płatności o łącznej wartości przekraczającej 100 000 EUR, dokonywanych na rzecz administracji rządowej w danym roku obrotowym.
• Od 22 czerwca 2023 roku obowiązuje rozdział 10a dyrektywy 2013/34/UE dotyczący ujawniania informacji o podatku dochodowym przez grupy wielonarodowe o rocznych skonsolidowanych przychodach w wysokości ponad 750 mln EUR.
  • Jednostki dominujące takich grup będą miały obowiązek zadeklarować, w określonym sprawozdaniu publikowanym na ich stronie internetowej, swoje przychody, zyski, wysokość zapłaconego podatku dochodowego od osób prawnych oraz liczbę pracowników w każdym państwie członkowskim, a także w krajach trzecich, które nie współpracują z UE w sprawach podatkowych lub które nie spełniają wszystkich standardów i zobowiązały się do zmiany tej sytuacji.
  • Rejestry przedsiębiorstw zapewnią również publiczny dostęp do tych raportów.
  • Grupy wielonarodowe z państw trzecich prowadzące działalność w UE mają obowiązek przedstawiać podobne sprawozdania.
• Przepisy wprowadzone dyrektywą zmieniającą (UE) 2022/2464 w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju nakładają na małe, średnie i duże przedsiębiorstwa (niebędące mikroprzedsiębiorstwami) notowane na rynkach regulowanych w UE oraz spółki dominujące dużych grup obowiązek uwzględnienia w sprawozdaniu z działalności informacji dotyczących wpływu spółki na kwestie zrównoważonego rozwoju (takie jak prawa środowiskowe, prawa socjalne, prawa człowieka i czynniki związane z zarządzaniem), wraz z informacjami niezbędnymi do zrozumienia, w jaki sposób aspekty zrównoważonego rozwoju wpływają na jej rozwój, wyniki i pozycję. Przepisy te będą wprwoadzane w życie stopniowo (zob. poniżej).

Uchylenie

• Dyrektywa 2013/34/UE uchyla wcześniejsze dyrektywy o rachunkowości (78/660/EWG i 83/349/EWG) oraz zmienia dyrektywę 2006/43/WE (zob. streszczenie).

OD KIEDY PRZEPISY TE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

• Dyrektywa 2013/34/WE musiała zostać transponowana do prawa krajowego do 20 lipca 2015 r.
• Dyrektywa zmieniająca (UE) 2021/2101 miała zostać transponowana do 22 czerwca 2023 roku, a sprawozdania mają zostać sporządzone za lata finansowe rozpoczynające się z dniem lub po dniu 22 czerwca 2024 roku.
• Dyrektywa zmieniająca (UE) 2022/2464 musi zostać transponowana do 6 lipca 2024 roku. Wdrożenie jej przepisów nastąpi w trzech etapach:
  • w roku obrotowym 2024 dla spółek podlegających już dyrektywie w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (dyrektywa 2014/95/UE – zob. streszczenie);
  • w roku obrotowym 2025 dla dużych spółek, które nie podlegają obecnie przepisom dyrektywy 2014/95/UE;
  • w roku obrotowym 2026 dla MŚP notowanych na rynku regulowanym, małych i niezłożonych instytucji kredytowych oraz zależnych zakładów ubezpieczeń*.

Zasady te mają również zastosowanie do spółek z UE i spoza UE, których papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynkach regulowanych w UE, ze względu na odesłanie zawarte w dyrektywie 2004/109/WE wprowadzone przez dyrektywę zmieniającą (UE) 2022/2464.

KONTEKST

• Dyrektywa stanowi część programu lepszego stanowienia prawa Komisji Europejskiej. Podkreśla to wagę jakości przepisów, które gwarantują, że obciążenia administracyjne będą proporcjonalne do płynących z nich korzyści.
• Więcej informacji:
  • Sprawozdawczość przedsiębiorstw (Komisja Europejska)
  • Sprawozdawczość przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.U. L 182 z 29.6.2013, s. 19–76).

Kolejne zmiany dyrektywy 2013/34/UE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (Dz.U. L 330 z 15.11.2014, s. 1–9).

Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz.U. L 157 z 9.6.2006, s. 87–107).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 20.11.2023