Młodzież w działaniu (2007–2013)

Program „Młodzież w działaniu” na okres 2007–2013 ma na celu wzmocnienie i wspieranie współpracy europejskiej w sprawach młodzieży. Został opracowany z myślą o zachęceniu młodych ludzi, w szczególności osób najmniej uprzywilejowanych i niepełnosprawnych, do uczestniczenia w życiu publicznym oraz promowania ducha inicjatywy, przedsiębiorczości i kreatywności. W związku z tym program określa ogólne i szczególne cele realizowane w ramach pięciu działań.

AKT

Decyzja nr 1719/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. ustanawiająca program Młodzież w działaniu na okres 2007–2013 [Zob. akt(-y) zmieniający(-e)].

STRESZCZENIE

Program „Młodzież w działaniu” na okres 2007–2013 ma na celu realizowanie i wzmacnianie unijnych działań i współpracy w ramach programu „Młodzież w działaniu” (2000–2006) oraz programu działań wspierających podmioty działające na rzecz młodzieży (2004–2006). W kontekście promowania aktywnych postaw obywatelskich ludzi młodych program ma na celu wzmacnianie ich poczucia przynależności do Europy. Jego celem jest również wspieranie rozwoju oświaty dobrej jakości i kształcenia zawodowego w szerszym znaczeniu oraz rozwijanie u młodzieży poczucia solidarności i wzajemnego zrozumienia.

Cele

Program ma pięć ogólnych celów, które uzupełniają działania Unii Europejskiej (kształcenie zawodowe, kultura, sport i zatrudnienie) oraz przyczyniają się do rozwoju polityk UE (różnorodność kulturowa, spójność społeczna, zrównoważony rozwój i zwalczanie dyskryminacji). Każdy z wymienionych ogólnych celów dzieli się na szczególne cele.

Ogólny cel dotyczący promowania aktywnych postaw obywatelskich młodzieży, obejmujący również promowanie obywatelstwa europejskiego, dzieli się na dziesięć szczególnych celów:

• umożliwianie młodzieży i organizacjom młodzieżowym uczestnictwa w rozwoju społeczeństwa i UE,
• rozwijanie poczucia przynależności do UE,
• wspieranie uczestnictwa młodzieży w życiu demokratycznym Europy,
• promowanie mobilności młodzieży w Europie,
• rozwijanie międzykulturowej edukacji,
• promowanie podstawowych wartości UE,
• wspieranie ducha inicjatywy, przedsiębiorczości i kreatywności,
• ułatwianie uczestnictwa w programie mniej uprzywilejowanej młodzieży, w tym młodzieży niepełnosprawnej,
• zapewnienie poszanowania zasady równości kobiet i mężczyzn w wyborze uczestników programu oraz promowania równości płci w działaniach,
• zapewnienie pozaformalnych i nieformalnych możliwości edukacyjnych o wymiarze europejskim oraz otwarcie innowacyjnych możliwości związanych z aktywnym obywatelstwem.

Ogólny cel dotyczący rozwoju solidarności wśród młodzieży odnosi się do wspierania tolerancji, a zatem wzmocnienia spójności społecznej poprzez realizację dwóch szczególnych celów:

• umożliwianie młodzieży wyrażania swojego osobistego zaangażowania poprzez wolontariat na płaszczyźnie europejskiej i międzynarodowej,
• włączanie młodzieży w działania promujące solidarność w UE.

Ogólny cel dotyczący promowania wzajemnego zrozumienia między młodzieżą w różnych krajach obejmuje trzy szczególne cele:

• rozwijanie programów wymiany i dialogu międzykulturowego pomiędzy młodzieżą UE a młodzieżą krajów sąsiadujących,
• podnoszenie jakości struktur wspierających młodzież oraz zwiększanie roli osób i organizacji pracujących z młodzieżą,
• rozwijanie transnarodowej współpracy w zakresie projektów tematycznych z udziałem młodzieży oraz osób i organizacji pracujących z młodzieżą.

Ogólny cel dotyczący podnoszenia jakości systemów wspierających działania młodzieży oraz rozwoju zdolności organizacji społeczeństwa obywatelskiego w dziedzinie młodzieży przewiduje:

• udział w tworzeniu sieci właściwych organizacji,
• rozwijanie szkoleń osób pracujących z młodzieżą oraz współpracy między nimi,
• pobudzanie innowacyjności w zakresie rozwoju działań na rzecz młodzieży,
• przyczynianie się do lepszego informowania młodzieży, uwzględniając dostęp do informacji dla młodzieży niepełnosprawnej,
• wspieranie długoterminowych, podejmowanych przez instytucje regionalne i lokalne projektów i inicjatyw dotyczących młodzieży,
• ułatwianie uznawania umiejętności nabytych przez młodzież,
• promowanie wymiany dobrych praktyk.

Ogólny cel dotyczący wspierania współpracy europejskiej w dziedzinie młodzieży odpowiednio uwzględnia aspekty lokalne oraz regionalne i składa się z czterech szczególnych celów:

• zachęcanie do wymiany dobrych praktyk i współpracy pomiędzy strukturami administracyjnymi a decydentami politycznymi,
• zachęcanie do zorganizowanego dialogu pomiędzy decydentami politycznymi a młodzieżą,
• lepsze poznanie i zrozumienie młodzieży,
• przyczynianie się do współpracy pomiędzy różnymi krajowymi i międzynarodowymi młodzieżowymi formami wolontariatu.

Działania

Pięć działań określonych w programie ma na celu realizację jego ogólnych i szczególnych celów. Działania te stanowią wsparcie dla niewielkich projektów promujących aktywne uczestnictwo młodzieży, zapewniając widoczność działań europejskich i wpływ projektów. Projekty te tworzone są na płaszczyźnie lokalnej, regionalnej oraz krajowej i obejmują organizowanie sieci podobnych projektów realizowanych w różnych krajach uczestniczących.

Działanie „Młodzież dla Europy” ma przede wszystkim na celu rozwijanie wymian młodzieży, aby wspierać ich mobilność, a jednocześnie wzmacniać ich poczucie obywatelstwa europejskiego. Nacisk kładziony jest na uczestnictwo młodzieży w projektach rozwijających świadomość społecznej i kulturowej różnorodności oraz wzajemne zrozumienie, jak również na zwiększanie uczestnictwa młodzieży poprzez działania na płaszczyźnie językowej i międzykulturowej. Wymiany oparte są na ponadnarodowym partnerstwie.

Działanie ma również na celu zachęcanie młodzieży do proponowania własnych projektów, wspierając w ten sposób ducha inicjatywy, przedsiębiorczości i kreatywności młodych ludzi.

Projekty w dziedzinie demokracji uczestniczącej wspierające postawy obywatelskie i wzajemne zrozumienie również wchodzą w zakres tego działania. Wspierają zaangażowanie młodzieży na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym lub międzynarodowym, jak również projekty i działania oparte na międzynarodowym partnerstwie umożliwiającym wymianę idei, doświadczeń i dobrych praktyk na poziomie europejskim nabytych w następstwie realizacji projektów na płaszczyźnie lokalnej i regionalnej.

Działanie „Wolontariat Europejski” ma na celu zwiększenie uczestnictwa młodzieży w różnych formach działań wolontariatu, zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza jej granicami, aby rozwijać solidarność i promować aktywne postawy obywatelskie oraz wzajemne zrozumienie między młodymi ludźmi.

Działanie to wspiera:

• młodych wolontariuszy uczestniczących w działalności non-profit, wykonywanej bez wynagrodzenia na rzecz społeczeństwa w kraju innym niż kraj ich miejsca zamieszkania przez okres od dwóch do dwunastu miesięcy,
• projekty wolontariatu obejmujące grupy młodzieży uczestniczące w działaniach o zasięgu lokalnym, regionalnym, krajowym, europejskim lub międzynarodowym w dziedzinach takich jak kultura, sport, ochrona ludności, środowisko i pomoc na rzecz rozwoju,
• działania dotyczące szkolenia i nauczania młodych wolontariuszy oraz działania koordynujące przeznaczone dla różnych partnerów, jak również inicjatywy mające na celu korzystanie z doświadczeń zdobytych przez młodzież w ramach Wolontariatu europejskiego.

W ramach działania pokrywane są wydatki wolontariusza, ubezpieczenie, utrzymanie i podróż oraz, w odpowiednich przypadkach, dodatek dla młodzieży mniej uprzywilejowanej.

Państwa członkowskie i Komisja czuwają nad przestrzeganiem standardów jakościowych, w tym odnośnie do wymiaru pozaformalnego kształcenia (działania mające na celu przygotowanie młodzieży pod względem osobistym, międzykulturowym i technicznym, jak również stałe wsparcie osobiste), partnerstwa pomiędzy uczestnikami projektu i zapobiegania ryzyku.

Działanie „Młodzież w świecie” przyczynia się do rozwijania wzajemnego zrozumienia pomiędzy młodymi ludźmi oraz aktywnego uczestnictwa poprzez otwarte podejście do świata. Celem tego działania jest wspieranie projektów prowadzonych z państwami nienależącymi do UE, które podpisały stosowne umowy z UE w dziedzinie młodzieży, takie jak dotyczące wymiany obejmującej młodzież oraz osoby i organizacje działające na rzecz młodzieży. Wspiera również inicjatywy na rzecz wzajemnego zrozumienia młodych ludzi, wzmocnienia solidarności i tolerancji oraz współpracy w dziadzinie młodzieży i społeczeństwa obywatelskiego w tych krajach.

W ramach programu rozróżnia się projekty prowadzone z krajami sąsiadującymi (kraje partnerskie w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS), Rosja i kraje Bałkanów Zachodnich) oraz te realizowane z innymi krajami nienależącymi do UE. Główny nacisk kładziony jest na wymianę idei i dobrych praktyk, tworzenie partnerstw i sieci oraz rozwijanie społeczeństwa obywatelskiego.

Działanie „Systemy wsparcia młodzieży” wspiera:

• instytucje działające na płaszczyźnie europejskiej: organizacje pozarządowe realizujące cele w ogólnym interesie europejskim i zaangażowane w aktywne uczestnictwo młodzieży w życiu publicznym i społeczeństwie oraz realizowanie europejskiej współpracy w tej dziedzinie,
• Europejskie Forum Młodzieży oraz jego działania w zakresie reprezentowania organizacji młodzieżowych wobec UE, przekazywania młodzieży informacji lub udziału w nowych ramach współpracy w dziedzinie młodzieży. Roczne środki na realizację programu przyznawane Forum nie są niższe niż 2 mln euro, przy czym co najmniej 20% budżetu Forum pokrywa się ze źródeł innych niż unijne,
• szkolenie i łączenie w sieci osób i organizacji pracujących z młodzieżą, na przykład kierowników projektu i doradców ds. młodzieży. Wsparcie może obejmować między innymi wymianę doświadczeń i dobrych praktyk oraz działania odnoszące się do tworzenia trwałych partnerstw i sieci wysokiej jakości,
• projekty stymulujące innowacyjność i jakość, jak również innowacyjne sposoby podejścia w tej dziedzinie,
• działania informacyjne adresowane do młodzieży oraz osób i organizacji działających na rzecz młodzieży, na przykład mające na celu ulepszenie dostępu do stosownych służb informacyjnych i komunikacyjnych. Mogą one obejmować europejskie, krajowe, regionalne i lokalne portale młodzieżowe lub środki promujące zaangażowanie młodzieży w przygotowanie i rozpowszechnianie zrozumiałych, przyjaznych dla odbiorcy i ukierunkowanych produktów informacyjnych i porad,
• partnerstwa z organizacjami regionalnymi lub lokalnymi, których finansowanie skupia się na projektach i działaniach koordynacyjnych,
• działania wspierające struktury wdrażania programu: agencje krajowe lub organizacje stowarzyszone (koordynatorzy krajowi, sieć Eurodesk, Eurośródziemnomorska Platforma Młodzieży, stowarzyszenia młodych europejskich wolontariuszy itp.),
• zwiększanie wartości programu i jego realizację przez Komisję poprzez organizowanie wydarzeń (seminaria, sympozja itp.) lub działań informacyjnych.

Działanie „Wsparcie europejskiej współpracy w dziedzinie młodzieży” ma na celu prowadzenie zorganizowanego dialogu pomiędzy różnymi stronami zainteresowanymi sprawami młodzieży, tzn. samą młodzieżą, osobami i organizacjami działającymi w tej dziedzinie oraz decydentami politycznymi. Działania mogą obejmować:

• promowanie współpracy i wymiany idei oraz dobrych praktyk, rozwijanie sieci potrzebnych do lepszego zrozumienia młodzieży i rozszerzenia wiedzy na jej temat,
• organizowanie konferencji przez prezydencje UE, Europejskiego Tygodnia Młodzieży oraz wspieranie celów dotyczących młodzieży poprzez otwartą metodę koordynacji i Europejski pakt na rzecz młodzieży,
• współpracę pomiędzy krajowymi i międzynarodowymi młodzieżowymi forami działalności wolontariatu,
• seminaria młodzieżowe na tematy społeczne, kulturowe i polityczne,
• rozwój współpracy politycznej oraz współpracy UE z innymi organizacjami międzynarodowymi (Radą Europy, ONZ itp.).

Realizacja

Program ma na celu wspieranie projektów typu non-profit dla młodzieży, grup młodzieżowych, osób pracujących z młodzieżą i organizacji młodzieżowych. Zasadniczo jest adresowany do młodzieży w wieku od 15 do 28 lat (pod pewnymi warunkami również do osób w wieku od 13 do 30 lat).

Udział w programie jest otwarty dla państw członkowskich UE, państw należących do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) będących członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), krajów kandydujących do UE, krajów Bałkanów Zachodnich, Szwajcarii (z zastrzeżeniem zawarcia umowy dwustronnej) oraz krajów nienależących do UE (lub krajów partnerskich), które zawarły z UE umowy o współpracy odnoszące się do dziedziny młodzieży. Możliwość współpracy w ramach programu jest również otwarta dla organizacji międzynarodowych zajmujących się młodzieżą, np. dla Rady Europy.

Budżet programu w okresie 2007–2013 wynosi 885 mln euro.

Komisja oraz kraje uczestniczące w realizacji programu zapewnią konieczne struktury na poziomie europejskim, krajowym, a w razie potrzeby również regionalnym lub lokalnym. W tym względzie Komisja będzie wspomagana przez komitet zarządzający składający się z przedstawicieli państw członkowskich i przedstawiciela Komisji pełniącego funkcję przewodniczącego. Większość środków wykonawczych jest przyjmowanych zgodnie z procedurą zarządzania. Wyłącznie decyzje dotyczące niewielkich dotacji, które nie obejmują podejmowania decyzji wrażliwych, nie podlegają procedurze komitetowej. Program zarządzany jest głównie w sposób zdecentralizowany przez niezależne agencje krajowe, które zobowiązane są do przestrzegania zasad należytego zarządzania finansami i podlegają audytom oraz kontrolom finansowym. Jednak projekty scentralizowane zarządzane są przez Agencję Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego.

Ponadto Komisja i kraje uczestniczące zobowiązane są podejmować właściwe środki w celu promowania uznawania pozaformalnego i nieformalnego kształcenia młodzieży (dokumenty, zaświadczenia itp.) oraz doświadczeń zdobytych w ramach programu.

AKTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 20 kwietnia 2011 r. – Ocena okresowa programu „Młodzież w działaniu” [COM(2011) 220 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Decyzja Rady 2011/82/UE z dnia 31 stycznia 2011 r. w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską a Konfederacją Szwajcarską ustanawiającej zasady i warunki uczestnictwa Konfederacji Szwajcarskiej w programie „Młodzież w działaniu” oraz w programie działań w zakresie uczenia się przez całe życie (2007–2013) [Dz.U. L 32 z 8.2.2011].

Rezolucja Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie na temat pracy z młodzieżą [Dz.U. C 327 z 4.12.2010].

See also

• Portal Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Edukacji i Kultury na temat programu Młodzież w działaniu (DE) (EN) (FR)

Ostatnia aktualizacja: 12.05.2011