52013DC0253

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Technologie i innowacje w dziedzinie energii

1.           WPROWADZENIE

Technologie i innowacje mają kluczowe znaczenie dla wszystkich wyzwań w dziedzinie energii, przed którymi stoimy ...

UE musi zwiększyć starania, aby wprowadzić na rynek nowe, wysokowydajne, niskokosztowe i niskoemisyjne technologie w dziedzinie energii sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi. Nowe technologie są nieodzowne w celu osiągnięcia wszystkich celów UE na 2020 r.[1] w zakresie energii, zmiany klimatu, polityki gospodarczej i społecznej, a także celów na rok 2030 i rok 2050. UE musi posiadać solidną i dynamiczną strategię na rzecz technologii i innowacji, aby realizować cele strategiczne, zwiększać konkurencyjność i usprawniać koordynację projektów inwestycyjnych.

… oraz uzupełniają unijne prawodawstwo dotyczące energii

Polityka EU w dziedzinach wewnętrznego rynku energii, efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii wspiera wprowadzanie technologii na rynek, począwszy od paneli fotowoltaicznych, poprzez wysokosprawne urządzenia i inteligentne liczniki, aż po automatykę domową. UE musi kontynuować wzmacnianie roli techniki i innowacji w ramach polityki energetycznej, nie tylko odnośnie do poszczególnych technologii, ale również poprzez wprowadzanie w życie nowych modeli, dostosowanie rynkowe i społeczne oraz usprawnienia systemów energetycznych, które zapewniają długoterminową perspektywę strategiczną na potrzeby projektów inwestycyjnych.

… w nieustannie się zmieniającym krajobrazie energetycznym.

Wynikiem polityki UE jest stały wzrost globalnych inwestycji w odnawialne źródła energii wymagający większej elastyczności i zarządzania energią. Stopniowe wycofywanie energii jądrowej w niektórych państwach oraz gwałtowna ekspansja niekonwencjonalnego wydobycia gazu ziemnego powodują na całym świecie zmiany dotyczące ekonomiki rynku energii. W celu wspierania konkurencyjności unijnego przemysłu polityka UE w zakresie technologii i innowacji energetycznych musi zapewniać natychmiastowe zmniejszanie kosztów i przyspieszenie procesu wprowadzania nowych technologii na rynek. Ma to szczególnie duże znaczenie w okresie spowolnienia gospodarczego mającego bezpośredni wpływ na inwestycje prywatne i budżety poszczególnych państw.

2.           CO UDAŁO SIĘ OSIĄGNĄĆ W UE?

2.1.        Prawodawstwo zapewniło dostęp technologii i innowacji do rynku

Wewnętrzny rynek energii UE wspiera tworzenie otwartych i konkurencyjnych rynków, w ramach których podmioty z branży przemysłu inwestują w nowe i innowacyjne technologie i usługi. Skala wewnętrznego rynku energii zapewnia siłom rynkowym wystarczającą przestrzeń, aby umożliwić im stymulowanie rozwoju technicznego i innowacji. Działania takie są wspierane staraniami mającymi na celu modernizację, integrację i ekspansję infrastruktury sieciowej do roku 2020 i w dalszych latach, ze szczególnym uwzględnieniem energii elektrycznej. UE określiła 12 korytarzy priorytetowych, m.in. w celu zintegrowania większych ilości energii elektrycznej z instalacji wiatrowych i słonecznych, przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłych dostaw. Przepisy techniczne opracowywane na potrzeby rynku wewnętrznego (tzn. kodeksy sieci) koncentrują się na kwestii integracji sieci w odpowiedzi na zmiany systemu energetycznego. W ramach takich działań operatorzy systemów przesyłowych (OSP) opracowują nowe metody tworzenia modeli i bardziej inteligentne narzędzia do eksploatacji sieci. Aktywizacja konsumentów na zintegrowanym rynku energii oznacza, że polityka UE stanowi również motor rozwoju inteligentnych technologii powiązanych z technologiami informatycznymi, takich jak inteligentne liczniki, samochody elektryczne, mechanizmy kształtujące efektywne wykorzystanie energii elektrycznej przez konsumentów, mikrogeneracja i lokalne przechowywanie energii w celu uwzględnienia zmiennego popytu i lepszej kontroli zużycia.

Aby osiągnąć cele wyznaczone na rok 2020, w ramach unijnej polityki energetycznej udziela się wsparcia dla technologii niskoemisyjnych. Nastąpił intensywny wzrost energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł i znaczne obniżenie kosztów do czego przyczyniły się dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii i wsparcie ze strony państw członkowskich. W ramach przechodzenia na technologie niskoemisyjne w polityce UE silnie propagowano technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS) i bardziej bezpieczne wytwarzanie energii elektrycznej w elektrowniach jądrowych.

Na skutek działań w ramach unijnej polityki na rzecz efektywności energetycznej i odnośnego prawodawstwa, w tym dyrektyw w sprawie efektywności energetycznej i ekoprojektu, na rynek wprowadzane są kolejne technologie. Jednocześnie sektorowe prawodawstwo dotyczące efektywności energetycznej w odniesieniu do ekoprojektu wymusza opracowywanie i wprowadzanie urządzeń o wysokiej efektywności energetycznej (np. kotłów, pralek, telewizorów, komputerów) i zapewnia konsumentom oszczędności energii. W sektorze budownictwa prawodawstwo UE wspiera remonty budynków zwiększające ich efektywność energetyczną oraz budowanie budynków o niemal zerowym zużyciu energii. W sektorze transportu udziela się wsparcia dla pojazdów niskoemisyjnych i elektrycznych.

Unijny system handlu emisjami i decyzja w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego spowodowały, że cena emisji gazów cieplarnianych stała się częścią bieżących działań biznesowych i decyzji inwestycyjnych w UE, przyczyniając się do znacznego zmniejszenia emisji; nie stanowi ona jeszcze jednak podstawowego czynnika stymulującego długoterminowe inwestycje w technologie niskoemisyjne ze względu na niskie i zmienne ceny emisji, które obowiązują jako reakcja na kryzys.

2.2.        Poprawa warunków ramowych regulujących badania i innowacje

W projekcie Unia innowacji określono zintegrowaną strategię na rzecz badań i innowacji zakładającą poprawę finansowania publicznego i likwidację barier utrudniających inwestycje prywatne. Uzyskano znaczne postępy w celu poprawy warunków ramowych, m.in. w zakresie jednolitego systemu ochrony patentowej (zdecydowane obniżenie kosztów dotyczących patentów), efektywnego ogólnounijnego systemu kapitału wysokiego ryzyka i unowocześnienia przepisów w zakresie zamówień publicznych. Europejska przestrzeń badawcza powoduje wzmocnienie efektów, jakie przynoszą dla naukowców środki przeznaczane na badania przez państwa europejskie i warunki ramowe, między innymi poprzez ukierunkowanie środków pochodzących z różnych państw członkowskich, poprawę możliwości prowadzenia kariery zawodowej oraz zapewnienie naukowcom większej mobilności i dostępu do zaplecza badawczego spełniającego najwyższe światowe normy.

2.3.        Plan EPSTE – siła napędowa siódmego programu ramowego UE w zakresie badań i rozwoju

Unijny strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych (plan EPSTE) został ustanowiony w roku 2008 jako ramy stymulujące rozwój technologii będące częścią unijnej polityki energetycznej i przeciwdziałania zmianie klimatu.. Jego podstawę stanowi trójfilarowa struktura wykonawcza ( grupa sterująca, europejskie inicjatywy przemysłowe i europejskie stowarzyszenie badań nad energią), a wsparcie zapewnia mu system informacyjny (SETIS))[2]. Zespół kierujący ds. strategicznych technologii energetycznych umożliwia uporządkowany dialog z państwami członkowskimi skutkujący większym dostosowaniem polityki poszczególnych krajów w zakresie badań i innowacji w dziedzinie energii i wspiera przechodzenie na wspólne działania mające na celu szybsze i bardziej efektywne osiąganie wspólnych celów.

W planie EPSTE dokonano kategoryzacji technologii najbardziej istotnych pod kątem celów na rok 2020 w zakresie polityki energetycznej i przeciwdziałania zmianie klimatu: energia wiatrowa, słoneczna, sieci elektroenergetyczne, CCS, bioenergia, energia jądrowa, ogniwa paliwowe i wodór, efektywność energetyczna. Europejskie inicjatywy przemysłowe ustanowione dla wszystkich powyższych sektorów określają priorytetowe obszary badań i innowacji w ramach planów działania na rzecz rozwoju technologii z uwzględnieniem planów działań dotyczących materiałów[3] i skoncentrowały działania na dużych projektach mających znaczenie dla Europy. Dzięki europejskiemu stowarzyszeniu badań nad energią kumulowany jest potencjał badawczy poszczególnych państw w celu opracowywania nowych rozwiązań, których skutki będą odczuwalne również po roku 2020.

Unijne środki finansowe na realizację tych inicjatyw udostępniono przede wszystkim za pośrednictwem siódmego programu ramowego w zakresie badań (7PR), łącząc jego różne części, takie jak energia i kluczowe technologie wspomagające (np. ICT i materiały). W latach 2007-2012 w ramach tematu „energia” FP7 udzielono wsparcia dla około 350 projektów opiewającego na kwotę 1,8 mld EUR. Z 7PR udzielano również znacznego wsparcia w ramach partnerstw publiczno-prywatnych i instrumentów finansowych (zob. informacje w dalszej części dokumentu). Wsparcia na poziomie UE udzielono także za pośrednictwem Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) i jego wspólnoty wiedzy i innowacji „InnoEnergy”. Znaczne dodatkowe środki finansowe zostały przekazane z Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej (EPENG) i programu NER300. Publiczne i prywatne inwestycje w rozwój techniczny dla sektorów objętych planem EPSTE wzrosły z kwoty 3,2 mld EUR w 2007 r. do 5,4 mld EUR w 2010 r.[4] (wykres 1). Obecnie podmioty z branży energetycznej zapewniają około 70 % całkowitych środków na inwestycje w badania i innowacje stanowiących priorytet w planie EPSTE, natomiast udziały państw członkowskich i Komisji Europejskiej wynoszą odpowiednio 20 % i 10 %.

Wykres 1 Szacunkowe dane dotyczące inwestycji publicznych i korporacyjnych w zakresie badań i rozwoju z podziałem na technologie i źródła w 2010 r. (JRC/SETIS)[5]

W wyniku powyższych starań w zakresie technologii objętych planem EPSTE odnotowano znaczące osiągnięcia dotyczące rozwoju technicznego i zmniejszania kosztów.

W ciągu ostatnich dwóch dziesięcioleci ceny systemów fotowoltaicznych uległy zmniejszeniu na całym świecie w skutek rozwoju technologii i rynków. Ceny modułów fotowoltaicznych zmniejszyły się gwałtownie (trzykrotny spadek w ciągu ostatnich dwóch lat)[6]. Cel wyznaczony dla planu EPSTE wynoszący 1 EUR/kW[7] do roku 2030 może zostać osiągnięty do roku 2020, tym samym pozwalając znacznie ograniczyć koszty dla społeczeństwa.

Energia wiatrowa (wytwarzana głównie na lądzie) ma znaczny udział w wytwarzanej energii elektrycznej: 106 GW mocy instalacji wiatrowych wprowadzonych do eksploatacji do końca 2012 r. wytworzyło 210 TWh, co stanowi 7 % energii elektrycznej wytworzonej w Europie[8]. Roczne obroty największych dostawców urządzeń do wytwarzania energii wiatrowej osiągnęły 20 mld EUR w 2012 r. Rynek energii wiatrowej ma charakter globalny, jednak podlega lokalnym wpływom: ogólnoświatowy udział producentów turbin zależy w znacznym stopniu od wyników osiąganych na ich rynkach lokalnych. UE kontynuuje również starania w zakresie zastosowań rozwiązań służących wytwarzaniu energii wiatrowej na morzu; technologia w tym obszarze jest wciąż doskonalona, a koszty maleją.

W sektorze transportowym działania UE koncentrują się na osiągnięciu celu przewidującego 10-proc. udział energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii w ogólnym zużyciu energii, dzięki wykorzystaniu paliw alternatywnych. W celu rozwiązania problemu pośredniej zmiany użytkowania gruntów, Komisja zaproponowała, aby nie więcej niż połowa 10 % celu obejmowała konwencjonalne biopaliwa, tym samym zwiększając zapotrzebowanie na zaawansowane biopaliwa do 6 Mtoe lub 15 gatunków roślin - każdy w ilości rocznej wynoszącej 100 Ktoe. Inicjatywa ta miała udany debiut, w ramach którego ze środków 7PR sfinansowano 9 dużych projektów demonstracyjnych dotyczących lignocelulozy o mocach wytwórczych wynoszących 40-80 tysięcy ton rocznie.

2.4.        Program Inteligentna Energia dla Europy

Od roku 2007 program na rzecz innowacji - Inteligentna Energia dla Europ - wspiera absorpcję przez rynek technologii i usuwanie barier niezwiązanych z kwestiami technicznymi (finansowych, regulacyjnych i administracyjnych). Program koncentrował się na efektywności energetycznej i energii odnawialnej. Za pośrednictwem ponad 300 projektów umożliwił powiązane inwestycje o wartości przekraczającej 4 mld EUR we wszystkich sektorach, w których następuje ostateczne zużycie, w tym w transporcie.

Program Inteligentna Energia dla Europy spowodował upowszechnienie się nowych modeli biznesowych, które wykorzystują finansowanie ze źródeł prywatnych. Przykładem takiego modelu biznesowego są umowy o poprawę efektywności energetycznej, w ramach których początkowe inwestycje w środki powodujące oszczędność energii są rekompensowane przez oszczędności uzyskiwane dzięki wyższej efektywności energetycznej. Dotychczas w ramach programu Inteligentna Energia dla Europy zastosowano ten model biznesowy w 10 państwach członkowskich, przy czym w kilku z nich koncepcja ta była dotychczas niemal nieznana.

Dzięki programowi Inteligentna Energia dla Europy nawiązano współpracę z instytucjami finansowymi dzięki czemu udało się zdobyć środki na inwestycje o wartości około 2 mld EUR (przy środkach UE wynoszących 38 mln EUR) w zrównoważoną energię za pomocą narzędzi pomocy w rozwijaniu projektów (ELENA[9] i inicjatywa na rzecz pozyskiwania lokalnych środków na inwestycji w energię). Program jako pierwszy zapewnił wsparcie dla podmiotów mających istotny udział w transformacji energetycznej, takich jak władze lokalne i regionalne, szkoły, szpitale i podmioty zajmujące się budownictwem socjalnym, a także zaspokoił potrzeby osób zajmujących się aspektami praktycznymi takich działań poprzez szkolenia i informacje. Oczekuje się, że inwestycje przyniosą oszczędności energii przekraczające 2000 GWh/rok.

Poprzez inicjatywę „Build-up Skills”, program zaspokaja potrzeby praktyków w celu budowania w całej UE budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Jeśli chodzi o gałęzie przemysłu o wysokim zużyciu energii projekt CARE+ zmotywował MŚP w przemyśle chemicznym do osiągnięcia oszczędności energii rzędu 10-20 %.

2.5.        Partnerstwo publiczno-prywatne i wspólne przedsiębiorstwo

Wspierane ze środków 7PR wspólne przedsiębiorstwo na rzecz technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych umożliwiło wdrożenie prowadzonego przez przemysł programu działań badawczo-demonstracyjnych obejmujących zastosowania energii elektrycznej w transporcie, jak i jej zastosowania stacjonarne. Przyznane do tej pory dotacje o wartości 380 mln EUR pozwoliły spopularyzować na rynku wiele zastosowań (np. pojazdy transportujące materiały, awaryjne systemy zasilania), a jednocześnie spowodowały zmniejszenie kosztów i zwiększenie sprawności oraz okresu działania takich rozwiązań.

Partnerstwo publiczno-prywatne ukierunkowane na badania dotyczące efektywności energetycznej budynków i fabryk przyszłości oraz ekologicznych samochodów skupiło podmioty w każdym z wymienionych sektorów w celu wypracowania wspólnego planu i skierowania środków unijnych na finansowanie zawartych w nim celów. W latach 2009-2012 UE przeznaczyła na ten cel 1,6 mld EUR, a inwestycje sektora prywatnego były na podobnym poziomie. Projekty realizowane w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego okazały się skuteczne pod względem powszechnego uczestnictwa MŚP.

2.6.        Poprawa dostępu do finansowania dłużnego – mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka

W ramach 7PR mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka zapewnia wsparcie Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (EBI), pozwalając mu stawiać do dyspozycji kredyty o wartości zbliżonej do 10 mld EUR (przy czym wkład UE ma wartość 1 mld EUR) w celu pozyskania inwestycji w badania i innowacje o wartości przekraczającej 20 mld EUR, głównie ze strony dużych i średnich przedsiębiorstw. Za pomocą mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka zachęca się promotorów projektów do podejmowania działań w zakresie badań i innowacji obciążonych wysokim poziomem ryzyka. W latach 2009-2012 sektor energetyczny stanowił 14-18 % portfela mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka i obejmował inwestycje w duże projekty prototypowe dotyczące energii słonecznej i wiatrowej oraz inwestycje mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu samochodowego.

2.7.        Perspektywa regionalna – wsparcie ze środków polityki spójności

W budżecie polityki spójności na zrównoważoną energię przeznaczono znaczne środki, przy czym w okresie programowania 2007-2013 zaplanowano przekazanie ponad 10 mld EUR na inwestycje w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. Przykładem działania w tej dziedzinie jest projekt Wave Hub w południowo-zachodniej Anglii mający na celu stworzenie największej na świecie instalacji badawczej dla urządzeń wytwarzających energię elektryczną z energii fal. Kolejny przykład to projekt Green Buildings Cluster w Dolnej Austrii, który łączy osoby z sektora budownictwa z naukowcami w celu podjęcia wyzwań, takich jaki zmiana klimatu i umożliwia innowacje poprzez współpracę.

2.8       Ocena unijnych ram związanych z technologiami i innowacjami w dziedzinie energii

Europa znajduje się na właściwej drodze do stymulowania rozwoju technologii w dziedzinie energii i stworzenia właściwych warunków na potrzeby innowacji, jednak należy podjąć jeszcze wiele działań.

Gwałtownie zmieniający się krajobraz energetyczny wymaga systemowego podejścia i możliwości reagowania na rozwój sytuacji. Zarówno ocena wdrożenia planu EPSTE[10], jak i konsultacje społeczne[11] przeprowadzone na potrzeby niniejszego komunikatu potwierdzają, że plan EPSTE wymaga lepszego ukierunkowania na integrację systemu energetycznego, integrację działań w ramach łańcucha innowacji i wzmocnionej koordynacji pomiędzy europejskimi inicjatywami przemysłowymi oraz europejskim stowarzyszeniem badań nad energią w celu wspierania powyższych działań. Konieczny jest dalszy, jeszcze bardziej intensywny rozwój przemysłowego łańcucha dostaw, a wzmożona koordynacja pomiędzy zainteresowanymi stronami i inwestycje w ramach łańcucha badań i innowacji są konieczne w celu przyspieszenia rozwoju nowych rozwiązań i ich absorpcji przez rynek.

Oprócz tego, pomimo faktu, że państwa członkowskie rzeczywiście podzielają wspólne cele w zakresie przemysłu i badań, ich zaangażowania w plan EPSTE nie jest obecnie optymalne. Skoordynowane lub wspólne inwestycje państw członkowskich i UE należy wspierać w celu wykorzystania potencjału inwestycji sektora prywatnego wspomagających plany działania na rzecz rozwoju technologii europejskich inicjatyw przemysłowych i wspólne programy europejskiego stowarzyszenia badań nad energią. Analogicznie należy zapewnić jednoznaczne zaangażowanie partnerów przemysłowych, m.in. w partnerstwo publiczno-prywatne w oparciu o wspólną wizję i jasno określone cele, natomiast potencjał badawczy w ramach europejskiego stowarzyszenia badań nad energią musi być bardziej zintegrowany w celu przyspieszenia osiągania wyników przy silniejszym powiązaniu z przemysłem.

W zewnętrznej ocenie programu Inteligentna Energia dla Europy z 2011 r.[12] stwierdzono, że odgrywa on kluczową rolę w rozwijaniu innowacji w zakresie usług, wiedzy i tworzeniu zdolności oraz nowych modeli biznesowych, które wykorzystują prywatne finansowanie na potrzeby wprowadzania na rynek technologii na rzecz efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. W oparciu o ten przykład udanej inicjatywy należy rozszerzać środki wspierające upowszechnianie się na rynku innowacji w dziedzinie energii na inne obszary polityki w dziedzinie energii, przy czym środki te powinny być mocniej powiązane z funduszami strukturalnymi i funduszami spójności.

W podobnym tonie w okresowej ocenie wspólnego przedsiębiorstwa na rzecz technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych[13] zalecono silniejsze skupienie się na stosowanych badaniach i wielkoskalowych działaniach demonstracyjnych powiązanych z potrzebami systemu energetycznego, takich jak wykorzystanie wodoru do celów przechowywania energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii.

Powyższe sygnalizuje konieczność istnienia zintegrowanego łańcucha badań i innowacji na poziomie UE od podstawowych badań aż po etap wprowadzenia na rynek.

3.           STRATEGIA NA RZECZ TECHNOLOGII I INNOWACJI W DZIEDZINIE ENERGII DO ROKU 2020 I NA DALSZE LATA

Europejska strategia na rzecz technologii i innowacji w dziedzinie energii musi zwiększyć tempo innowacji w ramach najbardziej progresywnych technologii niskoemisyjnych i nowatorskich rozwiązań oraz wypełnić lukę pomiędzy badaniami i rynkiem. Powyższe zostało jednoznacznie odzwierciedlone w propozycjach Komisji dotyczących programu „Horyzont 2020”, łączących wsparcie UE dla badań i innowacji (w tym inicjatywy stanowiące kontynuację 7PR i programu „Inteligentna Energia dla Europy II”, a także dalsze wsparcie dla programu „Inteligentna Energia dla Europy”) w ramach uproszczonego systemu. Środki finansowe UE nadal stanowią jednak ograniczoną część puli środków finansowych w Europie ogółem, zatem podstawowe zasady i postępy muszą odpowiadać w równym stopniu inwestycjom państw członkowskich i sektora prywatnego. Wdrożenie musi się w coraz większym stopniu opierać na partnerstwie zapewniającym niezbędną skalę i zakres, a także zapewniać większe skutki przy wykorzystaniu ograniczonych zasobów publicznych i prywatnych.

3.1.        Zasady podstawowe

Zwiększanie wartości na szczeblu UE

Interwencja UE musi się koncentrować tam, gdzie naprawdę stanowi wartość dodaną. Powinna się ona skupiać na zakrojonych na szeroką skalę działaniach wykraczających poza to co państwa członkowskie są w stanie osiągnąć, działając samodzielnie lub ramach inicjatyw dwustronnych przy promowaniu innowacji poprzez regulację i finansowanie. Powinna wspierać budowanie potencjału w zakresie badań i innowacji w celu przyspieszenia rozwoju i uzyskania efektu skali.

Przy wyznaczaniu priorytetów należy brać pod uwagę cały system energetyczny

Rozwój technologii w dziedzinie energii należy postrzegać z perspektywy świadczenia klientom efektywnych pod względem kosztów usług energetycznych ( oświetlenia, ogrzewania, chłodzenia, ekologicznej transportu itp.). Rozwój techniczny w poszczególnych dziedzinach należy oceniać pod kątem jego integracji i wpływu, jaki wywiera na cały system energetyczny (produkcję, przesył, dystrybucję i zużycie energii). Podejście systemowe oznacza przekraczanie istniejących podziałów pomiędzy źródłami energii a ich wykorzystaniem, i należy w nim zatem wykorzystywać synergię pomiędzy sektorami (np. sektory energetyczny, ICT, transportu, rolnictwa), wykorzystując uzupełnianie się różnych sektorów i efekty wykraczające poza granice poszczególnych sektorów, a także poszukiwanie rozwiązań obejmujących cały cykl życia, które zmniejszają całościowe zapotrzebowanie na energię poprzez zmniejszenie ilości odpadów i recykling materiałów.

Integrowanie działań w ramach łańcucha innowacji w dziedzinie energii i wzmacnianie połączeń z polityką energetyczną

Wspieranie cyklu innowacji, począwszy od podstawowych badań aż po akceptację nowych rozwiązań na rynku oznacza wspieranie środków zmierzających do upowszechnienia na rynku w celu budowania potencjału, sprawdzania koncepcji dotyczących technologii następnych generacji, usuwanie barier regulacyjnych, analizowanie warunków na rynku dla konkretnych technologii i tworzenie klimatu dla inwestycji oraz perspektywy sprzyjającej dalszym inwestycjom w innowacje.

Kumulowanie zasobów i wykorzystanie portfela instrumentów finansowych

Wyzwanie dotyczące energii wymaga inwestycji w badania i innowacje przekraczających możliwości pojedynczego państwa członkowskiego lub przedsiębiorstwa prywatnego. W okresie, gdy rozwiązania na bazie badań są pilnie konieczne, a zasoby publiczne są pod dużą presją, występuje konieczność wykorzystania poszczególnych inwestycji państw członkowskich w celu wspierania przemysłu poprzez programy umożliwiające ambitny i kompleksowy rozwój przemysłu, a także w celu wspierania pośredniego poprzez wzmożoną integrację krajowych środków instytucjonalnych i ośrodków badawczych. Poszczególne etapy innowacji i wdrażania wymagają odpowiednich mechanizmów finansowania. Należy wzmocnić wykorzystanie efektów synergii z unijnymi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, w szczególności poprzez krajowe lub regionalne strategiczne ramy polityki dotyczące badań i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji[14]. Na potrzeby finansowania innowacji można również wykorzystać inne programy, np. instrument „Łącząc Europę” (inteligentne sieci i autostrady elektroenergetyczne) lub instrumenty finansowania, takie jak instrumenty proponowane w elemencie programu „Horyzont 2020” – dostęp do finansowania kapitałem wysokiego ryzyka lub programy wprowadzane bezpośrednio przez Europejski Bank Inwestycyjny. Można ponadto przewidywać powstanie w przyszłości mechanizmów finansowania w oparciu o system handlu emisjami podobny do programu NER 300.

Stosowanie otwartego podejścia przy koncentrowaniu się na najbardziej obiecujących technologiach w okresie po roku 2020

Większość technologii w dziedzinie energii charakteryzuje się długimi terminami wdrożenia, zatem decyzje w sprawie inwestycji będą miały skutki w okresie wykraczającym znacznie poza rok 2020. W związku z tym UE musi wspierać rozwój szerokiego wachlarza technologii, które mogą zostać wprowadzone do eksploatacji po 2020 r. Strategia na rzecz technologii i innowacji w dziedzinie energii tworzy ramy do celów zapewnienia efektów ekonomicznych oraz możliwych do wprowadzenia technologii i rozwiązań krótko- i długoterminowych dla UE i rynku światowego. Jej podstawę stanowi wniosek Komisji dotyczący programu „Horyzont 2020”, który oczekuje obecnie na decyzje w ramach procesu legislacyjnego. Będzie ona również uwzględniać wyniki debaty na temat zielonej księgi w sprawie ram polityki w zakresie klimatu i energii na rok 2030.

3.2       Kluczowe niezbędne zmiany

Uwolnienie całego potencjału efektywności energetycznej, koncentracja na końcowym zużyciu

Inwestowanie w efektywność energetyczną zapewnia oszczędności dla konsumentów i umożliwia przemysłowi UE uzyskanie większej niezależności od cen energii, ograniczenie kosztów i zwiększenie konkurencyjności.

Budynki, zużywając niemal 40 % energii końcowej, stanowią priorytet w zakresie zwiększania wskaźnika renowacji obecnych budynków w celu uzyskania wysokiej efektywności energetycznej i budowania nowych budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Nowe materiały budowlane, projekty integrujące w ramach budynków zużycie energii ze źródeł odnawialnych oraz nowe koncepcje i modele biznesowe dotyczące remontów budynków w celu uzyskania wysokiej efektywności energetycznej muszą być opracowywane i demonstrowane. Inicjatywy takie muszą być wspierane dzięki zbieżności krajowych i regionalnych podejść regulacyjnych w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych, ustanowienia znormalizowanych metodyk na potrzeby pomiaru efektywności energetycznej budynków i ułatwiać powstanie wspólnego rynku.

Opracowywanie i wprowadzanie innowacji, które w znacznym zakresie zmniejszają koszty energii dla przemysłu, musi być traktowane priorytetowo, w szczególności w przypadku gałęzi przemysłu o dużym zużyciu energii i MŚP (np. użycie przemysłowych materiałów izolacyjnych w całej Europie spowodowałoby zmniejszenie rocznego zużycia energii o 4 %). Powyższe obejmuje wsparcie w zakresie rozwijania umiejętności pozwalające dostrzec oszczędności z tytułu efektywności energetycznej w przemyśle poprzez szkolenia audytorów energetycznych i osób zarządzających energią.

Zapewnianie konkurencyjnych rozwiązań na rzecz ekologicznego, trwałego, bezpiecznego i efektywnego systemu energetycznego

Innowacje, które zapewniają elastyczność i bezpieczeństwo europejskiego systemu energetycznego, spowodują obniżenie kosztów całej infrastruktury energetycznej i przygotują ją na przyjęcie znacznie większych ilości energii ze źródeł odnawialnych. Technologie magazynowania energii elektrycznej będą istotne na poziomie przesyłu i dystrybucji.

Innowacje są konieczne w celu zapewniania ciągłości dostaw energii elektrycznej i racjonalizacji zapotrzebowania na infrastrukturę poprzez efektywne kosztowo zrównoważenie energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych, na poziomie lokalnym poprzez mechanizmy kształtujące efektywne wykorzystanie energii elektrycznej przez konsumentów i elastyczność, a na poziomie przesyłu poprzez innowacje w zakresie przesyłu energii elektrycznej na duże odległości w celu umożliwienia bilansowania pomiędzy lokalizacjami zasilanymi energią pochodzącą z różnych odnawialnych źródeł energii, np. na potrzeby przyłączania wiatrowej energii morskiej.

Technologie, które umożliwiają aktywne uczestnictwo konsumentów pozwolą na poprawę efektywności energetycznej w sieciach poprzez szersze wykorzystanie ICT. Innowacje w zakresie sieci dystrybucji i rozwój rynku, które zapewnią konsumentom większą samodzielność przy jednoczesnym zagwarantowaniu właściwej ochrony konsumentów wrażliwych w celu korzystania z najlepszych cen i parametrów energii oraz wytwarzania i sprzedaży własnej energii.

Chociaż dzięki wsparciu wdrażania w skuteczny sposób opracowano i wprowadzono na rynek szereg technologii (lądowa energia wiatrowa i słoneczna energia fotowoltaiczna), to konieczne jest otwarte i elastyczne podejście do dalszego opracowywania wachlarza efektywnych pod względem kosztowym i trwałych alternatywnych rozwiązań z zakresu wytwarzania energii. Inne dające możliwości obszary energetyki obejmują urządzenia pływające przetwarzające energię fal i inne pełnomorskie urządzenia przetwarzające energię wiatrową, energię oceanów, postępy w zakresie skoncentrowanej energii słonecznej i nowatorskie zastosowania energii fotowoltaicznej. Konieczna jest dalsza koncentracja na badaniach poświęconych technologiom ogrzewania i chłodzenia, technologiom wodorowym i ogniw paliwowych. Innowacje są również konieczne w dziedzinach nowych materiałów, kluczowych technologii wspomagających, np. ICT, nanotechnologii, mikro- i nanoelektroniki, fotoniki, biotechnologii i zaawansowanych procesów wytwarzania. Projekt dotyczący międzynarodowego eksperymentalnego reaktora termojądrowego (ITER)[15] jest kluczowym elementem długoterminowych unijnych badań w zakresie energii termojądrowej.

Rozwój techniczny jest konieczny w celu wspierania bezpiecznej eksploatacji instalacji jądrowych, opracowywania zrównoważonych rozwiązań na potrzeby gospodarki odpadami promieniotwórczymi i kompetencji w dziedzinie jądrowej. Powinien się on koncentrować na bezpieczeństwie istniejących elektrowni jądrowych, szczególnie pod względem przedłużania okresów eksploatacji, oraz zapewnieniu bezpieczeństwa instalacji jądrowych w przyszłości. Należy kontynuować badania w dziedzinie długoterminowych rozwiązań na rzecz gospodarki odpadami promieniotwórczymi w Europie poprzez rozwój składowisk geologicznych. Działaniom tym powinny towarzyszyć obejmujące różnorodne dziedziny badania dotyczące zagrożeń związanych z niewielkimi dawkami promieniowania. Nowa generacja reaktorów rozszczepieniowych, takich jak systemy Generacji IV stanowią potencjalne długoterminowe rozwiązania w dziedzinie energii jądrowej.

Zapewnienie zrównoważonych paliw alternatywnych dla koszyka paliw na potrzeby transportu europejskiego zgodnie ze strategią na rzecz paliw alternatywnych[16] w celu długoterminowego zastąpienia ropy naftowej jako źródła energii dla wszystkich rodzajów transportu. Powyższe wymaga ukierunkowanego rozwoju i redukcji kosztów paliw (w szczególności zaawansowanych biopaliw, biometanu i wodoru) i technologii dotyczących zastosowań w transporcie.

Wspieranie innowacji w rzeczywistych warunkach i przy pomocy ram rynkowych

Konieczne jest szczególne skupienie na miastach zużywających znacznie więcej energii niż są w stanie wytworzyć. Dalsza integracja i optymalizacja przepływów energii, informacji i transportu na poziomie dzielnic, miast i społeczności jest konieczna. Przesłanka dotycząca europejskiego partnerstwa innowacyjnego „Inteligentne miasta i wspólnoty”[17]brzmi: demonstrowanie na skalę komercyjną inteligentnych rozwiązań miejskich, których podstawę stanowią ICT, w sektorach energii i transportu, które to technologie mogą zapewnić efektywne pod względem kosztów rozwiązania dla europejskich terenów miejskich.

Środki dotyczące przyjęcia technologii na rynku są konieczne do wdrożenia wszystkich innowacyjnych technologii w dziedzinie energii w celu umożliwienia rozszerzenia inwestycji w łańcuchy dostaw i w celu wspierania wdrażania polityki dotyczącej sieci, energii odnawialnej i efektywności energetycznej, likwidujące bariery inne niż bariery techniczne, z uwzględnieniem:

· budowania zdolności uczestników rynku i władz publicznych do wprowadzania efektywnej polityki i efektywnych środków umożliwiających dostęp technologii do rynku. Powyższe obejmuje ustawiczny rozwój specjalistów (np. rozwój umiejętności techników i inżynierów);

· wspierania rozwoju i akceptacji innowacyjnych rozwiązań w zakresie finansowania dla energii odnawialnej i efektywności energetycznej, w tym finansowania ich wprowadzania.

Krajowe i regionalne strategie na rzecz innowacji muszą odgrywać kluczową rolę w zakresie wspierania innowacji w warunkach rzeczywistego działania. Powinny one być mobilizowane do kumulowania zdolności do prowadzenia badań i innowacji i przyspieszania wykorzystywania i rozpowszechniania wyników badań i innowacji na rynku, ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia sprzyjającego innowacjom otoczenia biznesowego dla MŚP oraz regionalnego i lokalnego przemysłu, w tym poprawy dostępu do finansowania kapitałem wysokiego ryzyka.

4.           WDRAŻANIE STRATEGII NA RZECZ TECHNOLOGII I INNOWACJI W DZIEDZINIE ENERGII

Plan EPSTE pozostaje kluczowym instrumentem na potrzeby sprostania powyższym wyzwaniom. Zapewnia punkt odniesienia dla unijnych, krajowych, regionalnych i prywatnych inwestycji w badania i innowacje w dziedzinie energii.

Plan EPSTE wymaga jednak wzmocnienia w celu podjęcia nowych wyzwań i lepszej konsolidacji potencjału w zakresie badań i innowacji oraz zasobów w całej Europie. W tym celu proponuje się następujące zmiany:

· W celu podjęcia kwestii integracji systemu energetycznego i łańcucha innowacji należy opracować zintegrowany plan działania, pod kierunkiem grupy sterującej programu EPSTE, obejmujący kluczowe zasady i środki określone w niniejszym komunikacie. Zintegrowany plan działania powinien konsolidować (zaktualizowane) plany działania na rzecz rozwoju technologii przy jednoczesnym zachowaniu specyfiki poszczególnych technologii; powinien on obejmować cały łańcuch badań i innowacji, począwszy od badań podstawowych po demonstrację i wsparcie wprowadzenia na rynek; powinien on również określać jednoznaczne role i zadania różnych zainteresowanych stron, takich jak europejskie stowarzyszenia badań nad energią, europejskie inicjatywy przemysłowe, Europejski Instytut Innowacji i Technologii, odpowiednie europejskie inicjatywy realizowane w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego oraz inne zainteresowane strony, takie jak uniwersytety, inwestorzy i instytucje finansowe, przy jednoczesnym wspieraniu efektów synergii i interakcji pomiędzy nimi. Pierwszy zintegrowany plan działania powinien powstać do końca 2013 r.

· Na podstawie zintegrowanego planu działania państwa członkowskie i Komisja powinny opracować plan działania określający skoordynowane lub wspólne inwestycje poszczególnych państw członkowskich, pomiędzy państwami członkowskimi i prowadzone z udziałem UE. Takie inwestycje powinny wykraczać poza programy dopłat i obejmować instrumenty inżynierii finansowej i zamówienia. Plan działania będzie wykorzystywał elastyczne podejście i zawierał różne sposoby wdrożenia, takie jak zsynchronizowanie finansowania państw członkowskich i Unii w ramach priorytetów określonych w zintegrowanym planie działania i wspólne inwestycje z udziałem państw członkowskich lub Unii Europejskiej. Powinien on obejmować instytucjonalne środki finansowe i zdolności w zakresie badań europejskiego stowarzyszenia badań nad energią. Należy go opracować do połowy 2014 r. i regularnie aktualizować oraz udzielać mu wsparcia za pomocą sieci podmiotów finansujących.

· Solidny system sprawozdawczy, którego podstawę stanowi System Informacji ds. Strategicznych Technologii Energetycznych (SETIS) programu EPSTE zapewni monitorowanie wdrażania zintegrowanego planu działania i planu działania w zakresie wspólnych inwestycji. W oparciu o dane przekazywane przez państwa członkowskie sprawozdania dotyczące postępów powinny być sporządzane corocznie w celu oceny wpływu celów polityki energetycznej i lepszego ukierunkowania wsparcia unijnego i krajowego.

· Należy ustanowić strukturę koordynacyjną w ramach grupy sterującej programu EPSTE w celu wspierania inwestycji w badania i innowacje w zakresie efektywności energetycznej. Powinna ona obejmować odpowiednie unijne partnerstwo publiczno-prywatne w tym obszarze, europejskie partnerstwo innowacyjne „Inteligentne miasta i wspólnoty” oraz inne inicjatywy mające na celu wprowadzenie nowych rozwiązań na rynek. W skład takiej struktury powinny wchodzić: społeczność naukowców, przedstawiciele przemysłu i rynku, instytucji publicznych i finansowych.

Członkostwo, działanie i uprawnienia grupy sterującej programu EPSTE mogą zatem wymagać wzmocnienia w celu sprostania wyzwaniu, jakim jest opracowanie zintegrowanego planu działania.

Analogicznie, europejskie inicjatywy przemysłowe i związane z nimi europejskie platformy technologiczne muszą zmodyfikować swoje uprawnienia, strukturę i udział również poprzez większy wkład przemysłu w celu aktualizacji planów działania na rzecz rozwoju technologii i wnoszenia wkładu w zintegrowany plan działania. Powstające technologie i nowe postępy powinny w szczególności dotyczyć inicjatyw w zakresie przechowywania energii i energii oceanicznej związanych ze strategią na rzecz błękitnego wzrostu. Jednocześnie europejskie stowarzyszenie badań nad energią musi prowadzić dalszą integrację swojego potencjału badawczego i zwiększać wpływ rynkowy/komercyjny jego rezultatów w ścisłej współpracy z europejskimi inicjatywami przemysłowymi.

We wszystkie powyższe struktury należy angażować nowe zainteresowane strony w celu podjęcia innowacji innych niż związane z aspektami technicznymi i usunięcia barier regulacyjnych, finansowych, rynkowych i behawioralnych, tym samym przyczyniając się do zwiększania gotowości do przyjęcia nowych technologii. Powyższe obejmuje lokalne zainteresowane strony, MŚP, ICT, organy regulacyjne, operatorów sieci, instytucje finansowe i konsumentów.

Wymiar zewnętrzny powinien wzmacniać doskonałość i atrakcyjność UE jako partnera w zakresie badań. Międzynarodowa współpraca w zakresie badań i rozwoju zgodnie z międzynarodową strategią współpracy[18] w ramach programu „Horyzont 2020” powinna się koncentrować na takich kluczowych wyzwaniach w zakresie badań i innowacji w dziedzinie energii, w ramach których można zwiększyć wartość i korzyści dla UE. Wymiar zewnętrzny polityki energetycznej, w tym dwustronne dialogi energetyczne[19] i umowy o współpracy w zakresie nauki i techniki zawarte przez Komisję z partnerskimi państwami trzecimi, powinien być wdrożony w skoordynowany sposób wzmacniający potencjał każdej ze stron. Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), która zapewnia międzynarodowe ramy dla technologii w dziedzinie zmiany klimatu i energii, jest również ważnym elementem. Na skutek działania mechanizmu technologicznego spodziewany jest rozwój globalnego rynku transferu technologii do państw wschodzących i rozwijających się.

Państwa takie jak Stany Zjednoczone, Japonia i Chiny inicjują i wdrażają ambitne programy na rzecz technologii niskoemisyjnych, które stanowią bardzo dobrą okazję do współpracy na rzecz badań i innowacji dla europejskiego sektora badań i możliwości rynkowe dla przemysłu, np. w zakresie inteligentnych sieci, ogniw paliwowych i wodoru, energii odnawialnej lub bezpieczeństwa jądrowego i syntezy jądrowej. Konieczna jest kontynuacja wielostronnej współpracy pomiędzy UE, Stanami Zjednoczonymi i Japonią w zakresie kluczowych surowców w dziedzinie energii. Należy dalej wykorzystywać potencjał energii słonecznej we współpracy ze śródziemnomorskimi krajami partnerskimi.

5.           WNIOSKI

Unijna strategia na rzecz technologii i innowacji w dziedzinie energii stanowi integralną część unijnej polityki energetycznej. Musi ona uzupełniać mające zastosowanie środki regulacyjne, zapewniać wiodącą pozycję UE pod względem innowacji na międzynarodowych rynkach energii, a także pozwolić sprostać wyzwaniom związanym z obecną sytuacja gospodarczą. Musi się ona przyczyniać do wzmacniania konkurencyjności energetyki pod względem kosztów i niezawodności dostaw. W niniejszym komunikacie Komisja określiła swoją strategię w celu zapewnienia technologii klasy światowej dla UE i sektora innowacji w celu podjęcia wyzwań do roku 2020 i w okresie późniejszym.

W celu wspierania takiego podejścia

· Komisja:

· zapewni opracowanie - do końca 2013 r. - wraz z uczestnikami programu EPSTE, zintegrowanego planu działania w oparciu o priorytety określone w unijnej strategii na rzecz technologii i innowacji w dziedzinie energii;

· zdefiniuje - do połowy 2014 r. - wraz z państwami członkowskimi, plan działania dotyczący wspólnych i indywidualnych inwestycji wspierający zintegrowany plan działania;

· wzmocni, wraz z państwami członkowskimi, system sprawozdawczości na potrzeby monitorowania zintegrowanego planu działania i planu działania dotyczącego wspólnych i indywidualnych inwestycji, w oparciu o System Informacji ds. Strategicznych Technologii Energetycznych (SETIS) programu EPSTE;

· wezwie, wraz z państwami członkowskimi w kontekście grupy sterującej, europejskie inicjatywy przemysłowe i powiązane z nimi europejskie platformy technologiczne do dostosowania swoich uprawnień, struktury i uczestnictwa w celu aktualizacji planów działania na rzecz rozwoju technologii i wniesienia wkładu do zintegrowanego planu działania;

· ustanowi strukturę koordynacyjną w ramach grupy sterującej programu EPSTE w celu wspierania inwestycji w badania i innowacje w zakresie efektywności energetycznej,

· wzywa na Parlament Europejski i Radę do:

– ponownego potwierdzenia wsparcia dla programu EPSTE jako części europejskiej polityki dotyczącej energii i zmiany klimatu i jego wzmocnienia odnośnie do rozwoju technologii i innowacji w dziedzinie energii zgodnie z niniejszym komunikatem;

– zatwierdzenia proponowanych kluczowych zasad i zmian koniecznych dla technologii i innowacji w dziedzinie energii w całej UE;

– wsparcia wykorzystywania unijnych, krajowych, regionalnych i prywatnych zasobów w sposób ukierunkowany na realizację zintegrowanego podejścia do badań i innowacji;

· wzywa państwa członkowskie do wspierania wdrożenia zintegrowanego planu działania i planu działania dotyczącego wspólnych i indywidualnych inwestycji poprzez:

– zintensyfikowaną koordynację programów dotyczących badań i innowacji w dziedzinie energii, a także poprzez wykorzystanie unijnych funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz przychodów z aukcji w ramach unijnego systemu handlu emisjami;

– wzmocnioną współpracę w ramach działań wspólnych i klastrów projektów dających dodatkową wartość dla Europy;

– dalszą integrację krajowego finansowania instytucjonalnego i potencjału badawczego poprzez europejskie stowarzyszenie badań nad energią;

– wprowadzenie wsparcie dla szybszego wprowadzenia na rynek zrównoważonych technologii w dziedzinie energii.

[1]               Zgodnie z komunikatem dotyczącym planu EPSTE z 2007 r. (COM(2007) 723) i komunikatem pt. „Inwestowanie w rozwój technologii niskoemisyjnych” z 2009 r. (COM(2009) 519).

[2]               Grupie sterującej planu EPSTE, w skład której wchodzą przedstawiciele państw członkowskich, powierzono zadanie polegające na inicjowaniu wspólnych działań i udostępnianiu zasobów na potrzeby wdrożenia planu EPSTE. Europejskie inicjatywy przemysłowe, których podstawę stanowią europejskie platformy technologiczne, przedstawiają propozycje planów działania na rzecz rozwoju technologii w celu ukierunkowania starań UE, państw członkowskich i przemysłu, tak aby osiągać wspólne cele. Grupy europejskiego stowarzyszenia badań nad energią, w skład których wchodzą wiodące europejskie instytucje zajmujące się badaniami na rzecz energii, otrzymały zadanie polegające na wdrożeniu wspólnych programów w drodze dzielenia się potencjałem poszczególnych państw europejskich. Europejskie partnerstwo innowacyjne „Inteligentne miasta i wspólnoty” zostało uruchomione jako inicjatywa na rzecz efektywności energetycznej w ramach planu EPSTE, a obecnie integruje rzeczywiste zastosowania dotyczące energii, transportu i nowatorskich rozwiązań z zakresu TIK na poziomie miast i wspólnot. Prowadzeniem i koordynowaniem Komisyjnego Systemu Informacji ds. Strategicznych Technologii Energetycznych zajmuje się Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej (JRC).

[3]               SEC(2011) 1609 – dokument roboczy służ Komisji „Materials Roadmap Enabling Low Carbon Energy Technologies” (plan działania dotyczący materiałów umożliwiający wprowadzenie technologii niskoemisyjnych).

[4]               W dokumencie COM(2009) 519 oszacowano, że do skutecznego realizowania zadań objętych planem EPSTE konieczna jest kwota 8 mld EUR rocznie.

[5]               W przypadku sektora jądrowego nakłady dotyczą Euratom.

[6]               Dokument roboczy służb Komisji, ocena technologii – rys. 3.2.

[7]               1 EUR/kW dla oddawanych pod klucz systemów o mocy 100 kW do roku 2030 (w cenach z 2011 r., nie uwzględniając podatku VAT).

[8]               Obliczenia JRC w oparciu o 23 % współczynnik mocy stanowiący średnią wartość dla Europy w roku 2011.

[9]               Instrument ELENA służący zastosowaniom w warunkach rynkowych został uruchomiony przez Komisję i Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) w grudniu 2009 r. w celu wspierania projektów na rzecz efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. Instrumentem ELENA zarządzają EBI,. KfW, Bank Rozwoju Rady Europy i EBOiR, a jego finansowanie odbywa się za pośrednictwem programu Komisji Europejskiej - Inteligentna Energia dla Europy.

[10]             Przegląd planu EPSTE wykonany przez JRC/SETIS znajduje się na stronie internetowej: http://setis.ec.europa.eu/set-plan-implementation/set-plan-review-2010-2012.

[11]             Pełne sprawozdanie z konsultacji publicznych znajduje się na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/energy/technology/consultations/20130315_technology_innovation_en.htm.

[12]             „Ocena ex-ante programu następującego po programie Inteligentna Energia dla Europy II (2007-2013)” jest dostępna na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/energy/intelligent/files/doc/2011_iee2_programme_ex_ante_en.pdf.

[13]             Dostępne na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/research/evaluations/pdf/archive/other_reports_studies_and_documents/eval_fuel_cell_hydro_report_2011.pdf.

[14]             W propozycji dotyczącej polityki regionalnej na lata 2014-2020 obowiązek opracowania takich strategii nakłada się na państwa członkowskie lub regiony.

[15]             Opracowywany wspólnie przez Japonię, Chiny, Indie, Koreę Południową, Rosję, Stany Zjednoczone i UE.

[16]             COM(2013) 17 final.

[17]             COM(2012) 4701 final.

[18]             COM(2012) 497 final.

[19]             COM(2011) 539 final.