EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 32016R1953
Regulation (EU) 2016/1953 of the European Parliament and of the Council of 26 October 2016 on the establishment of a European travel document for the return of illegally staying third-country nationals, and repealing the Council Recommendation of 30 November 1994
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1953 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie ustanowienia europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich oraz uchylające zalecenie Rady z dnia 30 listopada 1994 r.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1953 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie ustanowienia europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich oraz uchylające zalecenie Rady z dnia 30 listopada 1994 r.
Dz.U. L 311 z 17.11.2016, p. 13–19
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
In force
17.11.2016 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 311/13 |
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2016/1953
z dnia 26 października 2016 r.
w sprawie ustanowienia europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich oraz uchylające zalecenie Rady z dnia 30 listopada 1994 r.
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 79 ust. 2 lit. c),
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (1),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Powrót obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków wjazdu, pobytu lub zamieszkania w państwach członkowskich lub przestali spełniać te warunki, odbywający się przy pełnym poszanowaniu ich praw podstawowych, w szczególności zasady non-refoulement, oraz zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE (2), jest zasadniczym elementem kompleksowych działań mających na celu zapewnienie wiarygodności oraz właściwego i skutecznego funkcjonowania unijnej polityki migracyjnej oraz ograniczenie i powstrzymanie nieuregulowanej migracji. |
(2) |
Organy krajowe państw członkowskich mają trudności z przeprowadzaniem powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich, którzy nie posiadają ważnych dokumentów podróży. |
(3) |
Aby zwiększyć odsetek powrotów, który jest niezadowalający, niezbędne jest usprawnienie współpracy w zakresie powrotów i readmisji nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich z głównymi państwami ich pochodzenia i tranzytu. Udoskonalony europejski dokument podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich ma w tym zakresie istotne znaczenie. |
(4) |
Obecny standardowy dokument podróży do celów powrotu obywateli państw trzecich, ustanowiony na mocy zalecenia Rady z dnia 30 listopada 1994 r. (3), nie jest szeroko akceptowany przez organy państw trzecich, między innymi ze względu na nieodpowiednie standardy zabezpieczeń. |
(5) |
Konieczne jest zatem promowanie akceptowania przez państwa trzecie udoskonalonego i ujednoliconego europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich jako dokumentu referencyjnego do celów powrotu. |
(6) |
Należy ustanowić lepiej zabezpieczony i ujednolicony europejski dokument podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (zwany dalej „europejskim dokumentem podróży do celów powrotu”), aby ułatwić powroty i readmisję obywateli państw trzecich, którzy przebywają nielegalnie na terytorium państw członkowskich. Ulepszone elementy zabezpieczające i specyfikacje techniczne europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu powinny ułatwić jego uznawanie przez państwa trzecie. Dokument ten powinien zatem ułatwiać przeprowadzanie powrotów w kontekście umów o readmisji lub innych porozumień zawartych przez Unię lub państwa członkowskie z państwami trzecimi, a także w kontekście współpracy z państwami trzecimi w zakresie powrotów nieobjętej formalnymi umowami. |
(7) |
Readmisja własnych obywateli jest obowiązkiem wynikającym z międzynarodowego prawa zwyczajowego, do przestrzegania którego zobowiązane są wszystkie państwa. Identyfikowanie nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich oraz wydawanie dokumentów, w tym europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu, powinny w stosownych przypadkach być przedmiotem współpracy z przedstawicielstwami dyplomatycznymi oraz negocjacji z państwami trzecimi zawierającymi umowy o readmisji z Unią albo z państwami członkowskimi. |
(8) |
W umowach o readmisji zawieranych przez Unię z państwami trzecimi należy starać się o uznanie europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu. Państwa członkowskie powinny starać się o uznanie europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu w umowach dwustronnych i innych porozumieniach, a także w kontekście współpracy z państwami trzecimi w zakresie powrotów nieobjętej formalnymi umowami. Państwa członkowskie powinny podjąć działania w celu zapewnienia skutecznego stosowania europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu. |
(9) |
Europejski dokument podróży do celów powrotu powinien przyczyniać się do ograniczenia obciążeń administracyjnych i biurokratycznych dla administracji państw członkowskich i państw trzecich, w tym służb konsularnych, oraz czasu trwania procedur administracyjnych niezbędnych do zapewnienia powrotu i readmisji nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich. |
(10) |
Niniejsze rozporządzenie powinno jedynie harmonizować format, elementy zabezpieczające oraz specyfikacje techniczne europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu, nie powinno zaś harmonizować przepisów dotyczących jego wydawania. |
(11) |
Treść i specyfikacje techniczne europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu powinny zostać zharmonizowane, aby zapewnić wysokie standardy techniczne i standardy w zakresie zabezpieczeń, w szczególności w zakresie zabezpieczeń przed podrabianiem i fałszowaniem. Europejski dokument podróży do celów powrotu powinien zawierać rozpoznawalne zharmonizowane elementy zabezpieczające. Elementy zabezpieczające i specyfikacje techniczne określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 333/2002 (4) należy zatem zastosować do europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu. |
(12) |
W celu zmiany niektórych, innych niż istotne, elementów wzoru europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (5). W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą brać systematycznie udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych. |
(13) |
W zakresie przetwarzania danych osobowych w ramach niniejszego rozporządzenia właściwe organy wypełniają swoje zadania do celów niniejszego rozporządzenia zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi transponującymi dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 95/46/WE (6). |
(14) |
Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i do TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje. Ponieważ niniejsze rozporządzenie – w zakresie, w jakim ma zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków wjazdu zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 (7) lub przestali je spełniać – stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, zgodnie z art. 4 tego protokołu Dania podejmuje w terminie sześciu miesięcy po przyjęciu przez Radę niniejszego rozporządzenia decyzję, czy dokona jego transpozycji do swego prawa krajowego. |
(15) |
Niniejsze rozporządzenie – w zakresie, w jakim ma zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków wjazdu zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/399 lub przestali je spełniać – stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE (8); Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w związku z tym w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związane ani go nie stosuje. Ponadto zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do TUE i TFUE, bez uszczerbku dla art. 4 tego protokołu, Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związane ani go nie stosuje. |
(16) |
Niniejsze rozporządzenie – w zakresie, w jakim ma zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków wjazdu zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/399 lub przestali je spełniać – stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE (9); Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje. Ponadto zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do TUE i TFUE, bez uszczerbku dla art. 4 tego protokołu, Irlandia nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje. |
(17) |
W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie – w zakresie, w jakim ma zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków wjazdu zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/399 lub przestali je spełniać – stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącej włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (10), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 decyzji Rady 1999/437/WE (11). |
(18) |
W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie – w zakresie, w jakim ma zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków wjazdu zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/399 lub przestali je spełniać – stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (12), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE (13). |
(19) |
W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie – w zakresie, w jakim ma zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków wjazdu zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/399 lub przestali je spełniać – stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu o przystąpieniu Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (14), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2011/350/UE (15). |
(20) |
Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na skutki zamierzonego działania możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. |
(21) |
W celu ustanowienia jednolitych warunków oraz zapewnienia jasności pojęć należy przyjąć niniejszy akt w formie rozporządzenia. |
(22) |
Państwa członkowskie powinny przestrzegać swoich odpowiednich zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego i prawa Unii, zwłaszcza Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności przewidzianej w art. 19 ochrony w przypadku usunięcia z terytorium państwa, wydalenia lub ekstradycji, oraz obowiązku, o którym mowa w art. 24 ust. 2. |
(23) |
Należy zatem uchylić zalecenie Rady z dnia 30 listopada 1994 r., |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Przedmiot
W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się ujednolicony europejski dokument podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (zwany dalej „europejskim dokumentem podróży do celów powrotu”), w szczególności jego format, elementy zabezpieczające oraz specyfikacje techniczne.
Artykuł 2
Definicje
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
1) |
„obywatel państwa trzeciego” oznacza obywatela państwa trzeciego zdefiniowanego w art. 3 pkt 1 dyrektywy 2008/115/WE; |
2) |
„powrót” oznacza powrót zdefiniowany w art. 3 pkt 3 dyrektywy 2008/115/WE; |
3) |
„decyzja nakazująca powrót” oznacza decyzję nakazującą powrót zdefiniowaną w art. 3 pkt 4 dyrektywy 2008/115/WE. |
Artykuł 3
Europejski dokument podróży do celów powrotu
1. Format europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu odpowiada wzorowi określonemu w załączniku. Europejski dokument podróży do celów powrotu zawiera następujące informacje:
a) |
imię, nazwisko, datę urodzenia, płeć, obywatelstwo i znaki szczególne obywatela państwa trzeciego oraz – jeśli jest znany – jego adres w państwie trzecim będącym państwem powrotu; |
b) |
zdjęcie obywatela państwa trzeciego; |
c) |
organ wydający, datę i miejsce wydania oraz okres ważności; |
d) |
informację na temat wyjazdu i przybycia obywatela państwa trzeciego. |
2. Europejski dokument podróży do celów powrotu sporządza się w języku urzędowym lub językach urzędowych państwa członkowskiego, które wydaje decyzję nakazującą powrót, a w stosownych przypadkach udostępnia się go również w języku angielskim i języku francuskim.
3. Europejski dokument podróży do celów powrotu jest ważny na podróż w jedną stronę, do czasu gdy obywatel państwa trzeciego podlegający decyzji nakazującej powrót wydanej przez państwo członkowskie przybędzie do państwa trzeciego będącego państwem powrotu.
4. W stosownych przypadkach do europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu można dołączyć dodatkowe dokumenty niezbędne do zapewnienia powrotu obywatela państwa trzeciego.
5. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych w celu zmiany formatu europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu zgodnie z art. 6.
Artykuł 4
Specyfikacje techniczne
1. Elementy zabezpieczające oraz specyfikacje techniczne europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu są takie jak te określone w art. 2 rozporządzenia (WE) nr 333/2002.
2. Państwa członkowskie przekazują Komisji i pozostałym państwom członkowskim wzór europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu, sporządzony zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
Art. 5
Opłaty za wydanie dokumentu
Europejski dokument podróży do celów powrotu jest wydawany obywatelom państw trzecich nieodpłatnie.
Artykuł 6
Wykonywanie przekazanych uprawnień
1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.
2. Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 3 ust. 5, powierza się Komisji na czas nieokreślony od dnia 7 grudnia 2016 r.
3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 3 ust. 5, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.
4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa.
5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 3 ust. 5 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.
Artykuł 7
Uchylenie
Zalecenie Rady z dnia 30 listopada 1994 r. traci moc.
Artykuł 8
Przegląd i sprawozdawczość
Do dnia 8 grudnia 2018 r. Komisja dokonuje przeglądu niniejszego rozporządzenia i składa sprawozdanie dotyczące jego skutecznego wykonania. Przegląd niniejszego rozporządzenia zostaje włączony do oceny przewidzianej w art. 19 dyrektywy 2008/115/WE.
Artykuł 9
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 8 kwietnia 2017 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami.
Sporządzono w Strasburgu dnia 26 października 2016 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
M. SCHULZ
Przewodniczący
W imieniu Rady
I. LESAY
Przewodniczący
(1) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 15 września 2016 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 13 października 2016 r.
(2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz.U. L 348 z 24.12.2008, s. 98).
(3) Zalecenie Rady z dnia 30 listopada 1994 r. dotyczące przyjęcia standardowego dokumentu podróży do celów wydalania obywateli państw trzecich (Dz.U. C 274 z 19.9.1996, s. 18).
(4) Rozporządzenie Rady (WE) nr 333/2002 z dnia 18 lutego 2002 r. w sprawie jednolitego wzoru formularza, na którym umieszcza się wizę wydawanego przez państwo członkowskie osobom posiadającym dokumenty podróży, które nie są uznane przez państwo członkowskie sporządzające formularz (Dz.U. L 53 z 23.2.2002, s. 4).
(5) Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1.
(6) Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31).
(7) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz.U. L 77 z 23.3.2016, s. 1).
(8) Decyzja Rady 2000/365/WE z dnia 29 maja 2000 r. dotycząca wniosku Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej o zastosowaniu wobec niego niektórych przepisów dorobku Schengen (Dz.U. L 131 z 1.6.2000, s. 43).
(9) Decyzja Rady 2002/192/WE z dnia 28 lutego 2002 r. dotycząca wniosku Irlandii o zastosowanie wobec niej niektórych przepisów dorobku Schengen (Dz.U. L 64 z 7.3.2002, s. 20).
(10) Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 36.
(11) Decyzja Rady 1999/437/WE z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie niektórych warunków stosowania Układu zawartego przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącego włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 31).
(12) Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 52.
(13) Decyzja Rady 2008/146/WE z dnia 28 stycznia 2008 r. w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia tego państwa we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen (Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 1).
(14) Dz.U. L 160 z 18.6.2011, s. 21.
(15) Decyzja Rady 2011/350/UE z dnia 7 marca 2011 r. w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu w sprawie przystąpienia Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, odnoszącego się do zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych i do przemieszczania się osób (Dz.U. L 160 z 18.6.2011, s. 19).