2013A9018 — PL — 01.02.2015 — 001.001

---

Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość

►B	UKŁAD O STABILIZACJI I STOWARZYSZENIU między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony (Dz.U. L 278 z 18.10.2013, s. 16)

zmienione przez:

		Dziennik Urzędowy
		No	page	date
►M1	PROTOKÓŁ do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwam członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej	L 233	3	6.8.2014
►M2	DECYZJA NR 1/2014 RADY STABILIZACJI I STOWARZYSZENIA UE-SERBIA z dnia 17 grudnia 2014 r.	L 367	119	23.12.2014

---

▼B

UKŁAD O STABILIZACJI I STOWARZYSZENIU

między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony

Artykuł 1

1.  Ustanawia się stowarzyszenie między Wspólnotą i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Serbią, z drugiej strony.

2.  Cele stowarzyszenia to:

TYTUŁ I

ZASADY OGÓLNE

Artykuł 2

Poszanowanie zasad demokracji i praw człowieka, które zostały proklamowane w Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz określone w Konwencji ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, w Akcie końcowym z Helsinek i w Paryskiej karcie Nowej Europy, poszanowanie zasad prawa międzynarodowego, w tym pełna współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii (MTKJ), i poszanowanie zasad państwa prawa, jak również zasad gospodarki rynkowej, zawartych w dokumencie z konferencji KBWE w Bonn w sprawie współpracy gospodarczej, stanowią podstawę polityki wewnętrznej i zagranicznej Stron oraz zasadnicze elementy niniejszego układu.

Artykuł 3

Strony uznają, że rozprzestrzenianie broni masowego rażenia (zwanej dalej również „BMR”) oraz środków jej przenoszenia, zarówno przez państwa, jak i podmioty niepaństwowe, stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla międzynarodowej stabilizacji i bezpieczeństwa. Dlatego też Strony zgadzają się współpracować oraz przyczyniać się do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i środków ich przenoszenia poprzez pełną zgodność ze zobowiązaniami obowiązującymi na mocy międzynarodowych umów i traktatów dotyczących rozbrojenie i nierozprzestrzeniania oraz innych właściwych zobowiązań międzynarodowych oraz poprzez wypełnianie tych zobowiązań na szczeblu krajowym. Strony uzgadniają, że niniejsze postanowienia stanowią jeden z istotnych elementów niniejszego układu oraz że będą stanowić część dialogu politycznego towarzyszącego tym elementom i wspierającego ich realizację.

Strony zgadzają się ponadto współpracować i przyczyniać się do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia oraz środków jej przenoszenia poprzez:

Dialog polityczny w tej dziedzinie może być prowadzony na szczeblu regionalnym.

Artykuł 4

Umawiające się Strony potwierdzają wagę przykładaną przez nie do wdrożenia zobowiązań międzynarodowych, w szczególności do pełnej współpracy z MTKJ.

Artykuł 5

Pokój i stabilność na arenie międzynarodowej i na szczeblu regionalnym, rozwijanie dobrosąsiedzkich stosunków, prawa człowieka oraz poszanowanie i ochrona mniejszości są głównymi elementami procesu stabilizacji i stowarzyszenia, o którym mowa w konkluzjach Rady Unii Europejskiej z dnia 21 czerwca 1999 r. Zawarcie i wdrożenie niniejszego układu mieści się w ramach konkluzji Rady Unii Europejskiej z dnia 29 kwietnia 1997 r. i jest uzależnione od indywidualnych osiągnięć Serbii.

Artykuł 6

Serbia zobowiązuje się do dalszego promowania współpracy i stosunków dobrosąsiedzkich z innymi państwami w regionie, w tym stosownego poziomu wzajemnych preferencji dotyczących przepływu osób, towarów, kapitału i usług, jak również rozwijania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, przede wszystkim projektów związanych z zarządzaniem granicami oraz zwalczaniem przestępczości zorganizowanej, korupcji, prania pieniędzy, nielegalnej imigracji oraz nielegalnego handlu, w tym w szczególności handlu ludźmi, ręczną bronią strzelecką i bronią lekką, jak również handlu nielegalnymi środkami odurzającymi. Zobowiązanie to stanowi główny element rozwoju stosunków i współpracy między Stronami, przyczyniając się w ten sposób do stabilizacji regionalnej.

Artykuł 7

Strony ponownie podkreślają znaczenie walki z terroryzmem oraz wdrożenia zobowiązań międzynarodowych w tej dziedzinie.

Artykuł 8

Stowarzyszenie odbywa się stopniowo i jest w pełni realizowane w okresie przejściowym trwającym maksymalnie sześć lat.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia (zwana dalej również „RSS”) utworzona na podstawie artykułu 119 dokonuje regularnie – zasadniczo co roku – przeglądu wykonania niniejszego układu oraz przyjmowania i wdrażania przez Serbię reform prawnych, administracyjnych, instytucjonalnych i gospodarczych. Przegląd ten jest prowadzony w świetle postanowień preambuły i zgodnie z ogólnymi zasadami niniejszego układu. Uwzględnia on należycie priorytety określone w partnerstwie europejskim istotne dla niniejszego układu, a ponadto jest zgodny z mechanizmami ustanowionymi w ramach procesu stabilizacji i stowarzyszenia, szczególnie ze sprawozdaniem z postępów w procesie stabilizacji i stowarzyszenia.

Na podstawie tego przeglądu RSS wyda zalecenia i może podjąć decyzje. W przypadku gdy przegląd ujawni szczególne trudności, mogą one zostać poddane mechanizmowi rozwiązywania sporów ustanowionemu na mocy niniejszego układu.

Pełne stowarzyszenie jest realizowane stopniowo. Najpóźniej po trzech latach od wejścia w życie niniejszego układu RSS dokonuje gruntownego przeglądu stosowania niniejszego układu. Na postawie tego przeglądu RSS ocenia postępy osiągnięte przez Serbię i podejmuje decyzje dotyczące kolejnych etapów stowarzyszenia.

Wyżej wymieniony przegląd nie będzie mieć zastosowania do swobodnego przepływu towarów, dla którego w tytule IV przewidziany jest specjalny harmonogram.

Artykuł 9

Niniejszy układ jest w pełni zgodny z właściwymi postanowieniami WTO, a w szczególności art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 (GATT 1994) oraz art. V Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS) i jest wdrażany w sposób spójny z tymi postanowieniami.

TYTUŁ II

DIALOG POLITYCZNY

Artykuł 10

1.  Dialog polityczny pomiędzy Stronami jest dalej rozwijany w ramach niniejszego układu. Towarzyszy i sprzyja on zbliżeniu między Unią Europejską a Serbią oraz przyczynia się do tworzenia bliskich więzi solidarności i nowych form współpracy między Stronami.

2.  Dialog polityczny ma na celu promowanie w szczególności:

Artykuł 11

1.  Dialog polityczny prowadzony jest przede wszystkim w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, która jest ogólnie odpowiedzialna za wszelkie kwestie, które Strony chciałyby poruszyć.

2.  Na wniosek Stron dialog polityczny może również przybrać następujące formy:

Artykuł 12

Dialog polityczny na szczeblu parlamentarnym odbywa się w ramach Parlamentarnego Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia ustanowionego na mocy artykułu 125.

Artykuł 13

Dialog polityczny może się odbywać w ramach struktur wielostronnych oraz jako dialog regionalny obejmujący inne kraje regionu, w tym w ramach forum UE-Bałkany Zachodnie.

TYTUŁ III

WSPÓŁPRACA REGIONALNA

Artykuł 14

Zgodnie ze swoim zobowiązaniem do działań na rzecz pokoju i stabilności na arenie międzynarodowej i w regionie oraz do rozwijania stosunków dobrosąsiedzkich, Serbia aktywnie promuje współpracę regionalną. Projekty o wymiarze regionalnym lub transgranicznym mogą być wspierane w ramach wspólnotowych programów pomocy poprzez ich programy pomocy technicznej.

W każdym przypadku, gdy Serbia zamierza wzmocnić współpracę z jednym z państw wymienionych w artykułach 15, 16 i 17, informuje o tym Wspólnotę i jej państwa członkowskie oraz konsultuje się z nimi, zgodnie z postanowieniami określonymi w tytule X.

Serbia wdraża w pełni Środkowoeuropejską umowę o wolnym handlu, podpisaną dnia 19 grudnia 2006 r. w Bukareszcie.

Artykuł 15

Współpraca z innymi państwami, które podpisały układ o stabilizacji i stowarzyszeniu

Po podpisaniu niniejszego układu Serbia rozpocznie negocjacje z państwami, które już podpisały układ o stabilizacji i stowarzyszeniu, mając na celu zawarcie dwustronnych konwencji dotyczących współpracy regionalnej, których celem jest rozszerzenie zakresu współpracy między odpowiednimi państwami.

Głównymi elementami tych konwencji są:

W stosownych przypadkach konwencje te zawierają postanowienia dotyczące stworzenia koniecznych mechanizmów instytucjonalnych.

Konwencje te zostają zawarte w terminie dwóch lat od wejścia w życie niniejszego układu. Gotowość Serbii do zawarcia takich konwencji będzie warunkiem dalszego rozwoju stosunków między Serbią a Unią Europejską.

Serbia rozpoczyna podobne negocjacje z pozostałymi państwami regionu po tym, jak państwa te podpiszą układ o stabilizacji i stowarzyszeniu.

Artykuł 16

Współpraca z innymi państwami, których dotyczy proces stabilizacji i stowarzyszenia

Serbia realizuje współpracę regionalną z innymi państwami, których dotyczy proces stabilizacji i stowarzyszenia, w pewnych lub wszystkich dziedzinach współpracy objętych niniejszym układem, w szczególności w dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Współpraca taka powinna być zawsze zgodna z zasadami i celami niniejszego układu.

Artykuł 17

Współpraca z innymi krajami kandydującymi do przystąpienia do UE nie objętymi PSS

1.  Serbia powinna zacieśniać współpracę i zawrzeć konwencję dotyczącą współpracy regionalnej z każdym krajem kandydującym do przystąpienia do UE we wszystkich dziedzinach współpracy objętych niniejszym układem. Celem takiej konwencji powinno być stopniowe dostosowanie dwustronnych stosunków między Serbią a tym krajem do właściwego zakresu stosunków między Wspólnotą i jej państwami członkowskimi a tym krajem.

2.  Z Turcją, która utworzyła unię celną ze Wspólnotą, Serbia rozpoczyna współpracę w celu zawarcia porozumienia ustanawiającego strefę wolnego handlu na wzajemnie korzystnych warunkach, zgodnie z art. XXIV GATT 1994, jak również liberalizacji zasad prowadzenia działalności gospodarczej i świadczenia usług pomiędzy nimi na poziomie równoważnym do gwarantowanego niniejszym układem zgodnie z art. V GATS.

Negocjacje te powinny rozpocząć się jak najszybciej w celu zawarcia wspomnianego porozumienia przed końcem okresu przejściowego, o którym mowa w artykule 18 ustęp 1.

TYTUŁ IV

SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW

Artykuł 18

1.  Wspólnota i Serbia stopniowo tworzą dwustronną strefę wolnego handlu w okresie przejściowym maksymalnie sześciu lat od daty wejścia w życie niniejszego układu, zgodnie z postanowieniami niniejszego układu i z postanowieniami GATT 1994 oraz WTO. W procesie tym Strony uwzględniają szczególne wymagania określone poniżej.

2.  Nomenklaturę scaloną stosuje się do klasyfikacji towarów w handlu między Stronami.

3.  Do celów niniejszego układu cła i opłaty o skutku równoważnym do ceł obejmują wszelkie cła lub wszelkiego rodzaju opłaty nałożone w związku z wywozem lub przywozem towarów, w tym wszelkiego rodzaju podatki wyrównawcze lub opłaty dodatkowe związane z takim przywozem lub wywozem, lecz nie obejmują:

4.  Dla każdego produktu podstawową stawkę celną, na podstawie której dokonywane mają być sukcesywne obniżki przewidziane w niniejszym układzie, stanowi:

5.  Jeżeli po podpisaniu niniejszego układu jakakolwiek z obniżonych taryf celnych jest stosowana erga omnes, w szczególności obniżki wynikające z:

6.  Wspólnota i Serbia informują się wzajemnie o swoich podstawowych stawkach celnych i ich wszelkich zmianach.

ROZDZIAŁ I

Produkty przemysłowe

Artykuł 19

Definicja

1.  Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do produktów pochodzących ze Wspólnoty lub z Serbii, które są wymienione w działach 25–97 nomenklatury scalonej, z wyjątkiem produktów wymienionych w załączniku 1 pkt 1 ppkt (ii) do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

2.  Handel między Stronami produktami objętymi Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej jest prowadzony zgodnie z postanowieniami tego Traktatu.

Artykuł 20

Wspólnotowe koncesje na produkty przemysłowe

1.  Cła przywozowe oraz opłaty o skutku równoważnym na przywożone do Wspólnoty produkty przemysłowe pochodzące z Serbii zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

2.  Ograniczenia ilościowe w przywozie do Wspólnoty produktów przemysłowych pochodzących z Serbii oraz środki o skutku równoważnym zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł 21

Serbskie koncesje na produkty przemysłowe

1.  Cła przywozowe na przywożone do Serbii produkty przemysłowe pochodzące ze Wspólnoty, inne niż te, które wymieniono w załączniku I, zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

2.  Opłaty o skutku równoważnym do ceł przywozowych na przywożone do Serbii produkty przemysłowe pochodzące ze Wspólnoty zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

3.  Cła przywozowe na przywożone do Serbii produkty przemysłowe pochodzące ze Wspólnoty, które wymieniono w załączniku I, są stopniowo obniżane i znoszone zgodnie z harmonogramem zawartym w tym załączniku.

4.  Ograniczenia ilościowe w przywozie do Serbii produktów przemysłowych pochodzących ze Wspólnoty oraz środki o skutku równoważnym zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł 22

Cła wywozowe i ograniczenia w wywozie

1.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota oraz Serbia znoszą w handlu między sobą wszelkie cła wywozowe oraz opłaty o skutku równoważnym.

2.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota oraz Serbia znoszą między sobą wszystkie ograniczenia ilościowe w wywozie oraz wszystkie środki o skutku równoważnym.

Artykuł 23

Szybsze obniżki ceł

Serbia oświadcza, że jest gotowa obniżyć cła w handlu ze Wspólnotą szybciej niż to przewidziano w artykule 21, jeżeli pozwoli na to jej ogólna sytuacja gospodarcza i sytuacja w danym sektorze gospodarki.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia analizuje sytuację pod tym kątem i wydaje stosowne zalecenia.

ROZDZIAŁ II

Rolnictwo i rybołówstwo

Artykuł 24

Definicja

1.  Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa pochodzącymi ze Wspólnoty lub z Serbii.

2.  Określenie „produkty rolne i produkty rybołówstwa” odnosi się do produktów wymienionych w działach 1–24 nomenklatury scalonej oraz do produktów wymienionych w załączniku I pkt 1 ppkt (ii) do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

3.  Definicja ta obejmuje ryby i produkty rybołówstwa objęte działem 3, pozycjami 1604 i 1605 , oraz podpozycjami 0511 91 , 2301 20 00 oraz ex 1902 20 10 („Makarony nadziewane zawierające więcej niż 20 % masy ryb, skorupiaków, mięczaków lub innych bezkręgowców wodnych”).

Artykuł 25

Przetworzone produkty rolne

Protokół 1 określa ustalenia dotyczące handlu mające zastosowanie do przetworzonych produktów rolnych, które są w nim wymienione.

Artykuł 26

Wspólnotowe koncesje na przywóz produktów rolnych pochodzących z Serbii

1.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym w przywozie produktów rolnych pochodzących z Serbii.

2.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi cła i opłaty o skutku równoważnym w przywozie produktów rolnych pochodzących z Serbii, innych niż te objęte pozycjami 0102 , 0201 , 0202 , 1701 , 1702 i 2204 nomenklatury scalonej.

W odniesieniu do produktów objętych działami 7 i 8 nomenklatury scalonej, dla których wspólna taryfa celna przewiduje stosowanie ceł ad valorem oraz ceł specyficznych, zniesienie ma zastosowanie tylko do części ad valorem należności celnej.

3.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota ustala wysokość stawki celnej na przywóz do Wspólnoty produktów z młodej wołowiny określonych w załączniku II i pochodzących z Serbii na poziomie 20 % cła ad valorem oraz 20 % cła specyficznego określonego we wspólnej taryfie celnej Wspólnoty, w granicach rocznego kontyngentu taryfowego wynoszącego 8 700 ton w przeliczeniu na wagę bitą.

▼M1

4.  Z dniem wejścia w życie Protokołu do niniejszego układu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej (zwanego dalej „Protokołem w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej”) Unia Europejska stosuje bezcłowy dostęp do przywozu do Unii Europejskiej produktów pochodzących z Serbii, objętych pozycjami 1701 i 1702 Nomenklatury scalonej, w granicach rocznego kontyngentu taryfowego wynoszącego181 000 ton (netto).

▼B

Artykuł 27

Serbskie koncesje na produkty rolne

1.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Serbia znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym w przywozie produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty.

2.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Serbia:

▼M1

3.  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej Serbia nakłada cła stosowane w ramach wskazanych ilości w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących z Unii Europejskiej, wymienionych w załączniku IIIe.

▼B

Artykuł 28

Protokół w sprawie win i napojów spirytusowych

Ustalenia mające zastosowanie do win i napojów spirytusowych, o których mowa w protokole 2, są określone w tym protokole.

Artykuł 29

Wspólnotowe koncesje na ryby i produkty rybołówstwa

1.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym w przywozie ryb i produktów rybołówstwa pochodzących z Serbii.

2.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie cła oraz środki o skutku równoważnym na ryby i produkty rybołówstwa pochodzące z Serbii, inne niż te wymienione w załączniku IV. Produkty wymienione w załączniku IV podlegają zawartym w nim postanowieniom.

▼M1

3.  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej Unia Europejska podnosi o 26 ton wielkość rocznego kontyngentu taryfowego na przywóz karpiowatych, w załączniku IV.

4.  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej Unia Europejska otwiera kontyngent taryfowy na bezcłowy przywóz produktów objętych podpozycją HS 1604 , w granicach rocznego limitu 15 ton. Przywóz ponad limit kontyngentu jest objęty stawką KNU w wysokości 70 %.

▼B

Artykuł 30

Serbskie koncesje na ryby i produkty rybołówstwa

1.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Serbia znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym w przywozie ryb i produktów rybołówstwa pochodzących ze Wspólnoty.

2.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Serbia znosi wszystkie cła oraz środki o skutku równoważnym na ryby i produkty rybołówstwa pochodzące ze Wspólnoty, inne niż te wymienione w załączniku V. Produkty wymienione w załączniku V podlegają zawartym w nim postanowieniom.

▼M1

3.  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej Serbia otwiera kontyngent taryfowy na przywóz żywych karpiowatych (Cyprinus carpio, Carassius carassius, Ctenopharyngodon idellus, Hypophthalmichthys spp., Cirrhinus spp., Mylopharyngodon piceus) oznaczonych kodem CN 0301 93 00 po stawce celnej 10 %, w granicach rocznego limitu 20 ton. Przywóz ponad limit kontyngentu jest objęty stawką KNU w wysokości 60 %.

▼B

Artykuł 31

Klauzula przeglądu

Biorąc pod uwagę wielkość handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa między Stronami, szczególną wrażliwość tych sektorów, zasady wspólnej polityki Wspólnoty w zakresie rolnictwa i rybołówstwa, zasady polityki rolnej i polityki rybołówstwa Serbii, rolę rolnictwa i rybołówstwa w gospodarce Serbii oraz konsekwencje wielostronnych negocjacji handlowych w ramach WTO, jak również ewentualnego przystąpienia Serbii do WTO, Wspólnota i Serbia zbadają na forum Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, najpóźniej trzy lata po wejściu w życie niniejszego układu, produkt po produkcie, w sposób uporządkowany i na odpowiedniej zasadzie wzajemności, możliwość przyznania dalszych koncesji w celu większej liberalizacji handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa.

Artykuł 32

Klauzula ochronna dotycząca produktów rolnych i produktów rybołówstwa

1.  Nie naruszając innych postanowień niniejszego układu, w szczególności jego artykułu 41, uwzględniając szczególną wrażliwość rynków produktów rolnych i produktów rybołówstwa, jeżeli przywóz produktów pochodzących z jednej ze Stron i podlegających koncesjom przyznanym na mocy artykułów 25, 26, 27, 28, 29 i 30, powoduje poważne zakłócenia na rynkach lub w krajowych mechanizmach regulacyjnych drugiej Strony, obie Strony niezwłocznie podejmują konsultacje, których celem jest znalezienie właściwego rozwiązania. W oczekiwaniu na takie rozwiązanie Strona, której to dotyczy, może podjąć odpowiednie środki, jakie uzna za niezbędne.

2.  W przypadku, gdy łączna ilość przywożonych produktów pochodzących z Serbii wyszczególnionych w załączniku V do protokołu 3 osiągnie 115 % średniej odnotowanej w trzech poprzednich latach kalendarzowych, Serbia i Wspólnota w terminie pięciu dni roboczych przystępują do konsultacji w celu przeanalizowania i oceny uwarunkowań handlowych sprzyjających sprowadzaniu tych towarów do Wspólnoty i, w odpowiednich przypadkach, ustalają właściwe rozwiązania mające zapobiec zakłóceniom handlowym powodowanym przez przywóz tych towarów do Wspólnoty.

Bez uszczerbku dla ustępu 1, w przypadku gdy łączna ilość przywożonych produktów pochodzących z Serbii wyszczególnionych w załączniku V do protokołu 3 wzrośnie o ponad 30 procent w roku kalendarzowym, w porównaniu ze średnią odnotowaną w trzech poprzednich latach kalendarzowych, Wspólnota może zawiesić stosowanie preferencyjnego traktowania w odniesieniu do produktów, które spowodowały ten wzrost.

W przypadku podjęcia decyzji o zawieszeniu preferencyjnego traktowania, Wspólnota zawiadamia o tym środku w terminie pięciu dni roboczych Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia oraz przystępuje do konsultacji z Serbią w celu uzgodnienia środków mających zapobiec czynnikom zakłócającym handel produktami wyszczególnionymi w załączniku V do protokołu 3.

Wspólnota przywraca preferencyjne traktowanie niezwłocznie po usunięciu czynników zakłócających handel poprzez skuteczną realizację uzgodnionych środków lub dzięki innym odpowiednim środkom przyjętym przez Strony.

Postanowienia artykułu 41 ustępy 3-6 stosuje się odpowiednio do działań podjętych na podstawie niniejszego ustępu.

3.  Strony dokonują przeglądu funkcjonowania mechanizmu przewidzianego w ustępie 2 nie później niż w ciągu trzech lat od daty wejścia w życie niniejszego układu. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zdecydować o odpowiednim dostosowaniu mechanizmu przewidzianego w ustępie 2.

Artykuł 33

Ochrona oznaczeń geograficznych produktów rolnych i produktów rybołówstwa oraz środków spożywczych innych niż wino i napoje spirytusowe

1.  Serbia zapewnia ochronę wspólnotowych oznaczeń geograficznych zarejestrowanych we Wspólnocie na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 510/2006 z 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych ( 5 ) na warunkach określonych w niniejszym artykule. Serbskie oznaczenia geograficzne kwalifikują się do rejestracji we Wspólnocie na warunkach określonych w tym rozporządzeniu.

2.  Serbia zakazuje całkowicie wykorzystywania na swoim terytorium nazw chronionych we Wspólnocie w odniesieniu do podobnych produktów niespełniających warunków specyfikacji oznaczenia geograficznego. Dotyczy to nawet sytuacji, gdy podawane jest prawdziwe pochodzenie geograficzne towaru, dane oznaczenie geograficzne jest stosowane w tłumaczeniu, nazwie towarzyszą określenia takie jak „rodzaj”, „typ”, „styl”, „imitacja”, „metoda” lub inne podobne określenia.

3.  Serbia odmawia rejestracji znaku towarowego, którego używanie odpowiada sytuacjom, o których mowa w ustępie 2.

4.  Znaki towarowe, których używanie odpowiada sytuacjom, o których mowa w ustępie 2, zarejestrowane w Serbii lub ustanowione poprzez używanie, przestają być używane z upływem pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszego układu. Nie dotyczy to jednak znaków towarowych zarejestrowanych w Serbii oraz znaków towarowych ustanowionych poprzez używanie, które są własnością obywateli krajów trzecich, pod warunkiem że ich charakter nie wprowadza w żaden sposób w błąd opinii publicznej co do jakości, specyfikacji lub pochodzenia geograficznego towarów.

5.  Każde wykorzystanie oznaczeń geograficznych chronionych zgodnie z ustępem 1 jako terminów używanych zwyczajowo w języku potocznym jako potocznej nazwy takich towarów w Serbii kończy się najpóźniej z upływem pięciu lat po wejściu w życie niniejszego układu.

6.  Serbia zapewnia, aby towary wywożone z jej terytorium po upływie pięciu lat po wejściu w życie niniejszego układu nie naruszały postanowień niniejszego artykułu.

7.  Serbia zapewnia ochronę, o której mowa w ustępach 1–6, z własnej inicjatywy, jak również na wniosek zainteresowanych stron.

ROZDZIAŁ III

Postanowienia wspólne

Artykuł 34

Zakres

Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do handlu wszystkimi produktami między Stronami, o ile nie postanowiono inaczej w niniejszym rozdziale lub w protokole 1.

Artykuł 35

Szersze preferencje

Postanowienia niniejszego tytułu w żaden sposób nie wpływają na jednostronne stosowanie korzystniejszych środków przez którąkolwiek ze Stron.

Artykuł 36

Klauzula zawieszająca

1.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu nie wprowadza się żadnych nowych ceł przywozowych ani wywozowych, ani też opłat o skutku równoważnym, w handlu między Wspólnotą a Serbią, natomiast te, które już się stosuje, nie zostaną podwyższone.

2.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu nie wprowadza się żadnych nowych ograniczeń ilościowych w przywozie lub wywozie, ani środków o skutku równoważnym w handlu między Wspólnotą a Serbią, natomiast te, które już istnieją nie staną się bardziej restrykcyjne.

3.  Bez uszczerbku dla koncesji przyznanych na mocy artykułów 26, 27, 28, 29 i 30, postanowienia ustępu 1 i 2 niniejszego artykułu nie ograniczają w żaden sposób prowadzenia polityki rolnej i polityki rybołówstwa w Serbii i we Wspólnocie, ani podejmowania środków w ramach tej polityki, o ile nie wpływa to na system przywozu, przewidziany w załącznikach II–V oraz w protokole 1.

Artykuł 37

Zakaz dyskryminacji podatkowej

1.  Wspólnota i Serbia powstrzymują się od stosowania wszelkich środków lub praktyk o wewnętrznym charakterze fiskalnym powodujących bezpośrednio lub pośrednio nierówne traktowanie produktów jednej Strony i podobnych produktów pochodzących z terytorium drugiej Strony oraz znoszą te środki lub praktyki, jeżeli takie istnieją.

2.  Produkty wywożone na terytorium jednej ze Stron nie mogą korzystać ze zwrotu wewnętrznych podatków pośrednich w wielkościach przekraczających podatki pośrednie nakładane na te produkty.

Artykuł 38

Cła o charakterze fiskalnym

Postanowienia dotyczące zniesienia ceł przywozowych stosuje się również do ceł o charakterze fiskalnym.

Artykuł 39

Unie celne, strefy wolnego handlu, uzgodnienia transgraniczne

1.  Niniejszy układ nie stanowi przeszkody w utrzymaniu lub ustanowieniu unii celnych, stref wolnego handlu lub ustaleń dotyczących handlu przygranicznego, o ile ich skutkiem nie jest zmiana ustaleń dotyczących handlu przewidzianych w niniejszym układzie.

2.  Podczas okresów przejściowych określonych w artykule 18 niniejszy układ nie ma wpływu na wprowadzenie w życie szczególnych ustaleń preferencyjnych dotyczących przepływu towarów, określonych w umowach transgranicznych zawartych wcześniej między jednym lub więcej państwami członkowskimi a Serbią albo wynikających z umów dwustronnych, o których mowa w tytule III, zawartych przez Serbię w celu wspierania handlu regionalnego.

3.  Strony prowadzą w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia konsultacje dotyczące umów wymienionych w ustępach 1 i 2 niniejszego artykułu, a w razie potrzeby dotyczące również innych istotnych kwestii związanych z ich polityką handlową wobec krajów trzecich. W szczególności w przypadku przystąpienia jednego z krajów trzecich do Unii konsultacje takie prowadzone są z uwzględnieniem wspólnych interesów Wspólnoty i Serbii, określonych w niniejszym układzie.

Artykuł 40

Dumping i dotacje

1.  Żadne z postanowień niniejszego układu nie uniemożliwia którejkolwiek ze Stron podjęcia działań służących ochronie handlu zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu i artykułem 41.

2.  Jeżeli jedna ze Stron stwierdzi istnienie praktyk dumpingowych lub dotacji wyrównawczych w handlu z drugą Stroną, może ona podjąć właściwe kroki przeciw tym praktykom zgodnie z Porozumieniem WTO w sprawie wykonania art. VI GATT 1994 lub Porozumieniem WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych oraz jej własnym odpowiednim ustawodawstwem wewnętrznym.

Artykuł 41

Klauzula ochronna

1.  Strony stosują między sobą postanowienia art. XIX GATT 1994 i Porozumienia WTO w sprawie środków ochronnych.

2.  Niezależnie od postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, w przypadku gdy przywóz produktu jednej Strony na terytorium drugiej Strony odbywa się w takich zwiększonych ilościach i na takich warunkach, które powodują lub zagrażają spowodowaniem:

Strona dokonująca przywozu może podjąć stosowne dwustronne środki ochronne na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

3.  Dwustronne środki ochronne skierowane wobec przywozu dokonywanego z terytorium drugiej Strony nie przekraczają poziomu niezbędnego do usunięcia zaistniałych trudności, jak określono w ustępie 2, które pojawiły się w wyniku stosowania niniejszego układu. Przyjęte środki ochronne powinny składać się z zawieszenia wzrostu lub obniżki marginesu preferencji przewidzianych w niniejszym układzie dla danych produktów do maksymalnej wysokości odpowiadającej podstawowej stawce celnej określonej w artykule 18 ustęp 4 litery a) i b) oraz ustęp 5 dla tego samego produktu. Środki takie zawierają elementy wyraźnie prowadzące do stopniowego ich znoszenia najpóźniej do końca wyznaczonego terminu i nie są one stosowane przez okres dłuższy niż dwa lata.

W bardzo wyjątkowych okolicznościach środki mogą zostać przedłużone maksymalnie o okres kolejnych dwóch lat. Nie stosuje się żadnych dwustronnych środków ochronnych w przywozie produktu, który podlegał uprzednio takiemu środkowi przez okres czasu równy temu, w którym środek ten był uprzednio stosowany, pod warunkiem że okres niestosowania wynosi co najmniej dwa lata od wygaśnięcia środka.

4.  W przypadkach określonych w niniejszym artykule przed podjęciem środków w nim przewidzianych lub w przypadkach, do których stosuje się ustęp 5 litera b) niniejszego artykułu, Wspólnota z jednej strony lub Serbia, z drugiej strony, jak najszybciej dostarczy Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkich istotnych informacji wymaganych w celu dokładnego zbadania sytuacji i znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez obie Strony.

5.  W celu realizacji ustępów 1-4 stosuje się następujące postanowienia:

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o środkach ochronnych, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, zwłaszcza w celu ustalenia harmonogramu ich znoszenia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

6.  W przypadku gdy Wspólnota, z jednej strony, lub Serbia, z drugiej strony, uzależniają przywóz produktów, mogących powodować trudności określone w niniejszym artykule, od procedury administracyjnej, której celem jest szybkie dostarczenie informacji dotyczących tendencji w przepływach handlu, zawiadamia o tym drugą Stronę.

Artykuł 42

Klauzula o niedoborach

1.  Jeżeli przestrzeganie postanowień niniejszego tytułu prowadzi do:

Strona ta może podjąć stosowne środki na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

2.  W wyborze środków pierwszeństwo należy przyznać tym, które w jak najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie ustaleń niniejszego układu. Środków takich nie stosuje się w sposób, który przy utrzymywaniu się takich samych warunków stanowiłby środek arbitralnej lub nieuzasadnionej dyskryminacji, lub ukrytego ograniczania wymiany handlowej, a gdy warunki nie uzasadniają już ich utrzymywania, środki te znosi się.

3.  Przed podjęciem środków przewidzianych w ustępie 1 lub, jak najszybciej w przypadkach, do których stosuje się ustęp 4, Wspólnota lub Serbia dostarczają Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkich istotnych informacji w celu znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez Strony. Strony mogą w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia uzgadniać wszelkie środki niezbędne do usunięcia trudności. Jeżeli porozumienia nie osiągnięto w terminie 30 dni od przedłożenia sprawy Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, Strona dokonująca wywozu może zastosować środki na mocy niniejszego artykułu w odniesieniu do wywozu danego produktu.

4.  Jeżeli wyjątkowe i poważne okoliczności wymagające podjęcia natychmiastowych działań uniemożliwiają, w zależności od przypadku, wcześniejsze poinformowanie lub zbadanie, Wspólnota lub Serbia może, w sytuacjach wyszczególnionych w niniejszym artykule, zastosować środki ostrożności niezbędne do zaradzenia tej sytuacji, o czym zawiadamia niezwłocznie drugą Stronę.

5.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o wszelkich środkach stosowanych zgodnie z niniejszym artykułem, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, zwłaszcza w celu ustalenia harmonogramu ich znoszenia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

Artykuł 43

Monopole państwowe

Serbia stopniowo dostosowuje monopole o charakterze handlowym, tak by zagwarantować, że po upływie trzech lat od wejścia w życie niniejszego układu nie będzie miała miejsce żadna dyskryminacja dyskryminacji w zakresie warunków, na jakich towary są nabywane i zbywane, między obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej a obywatelami Serbii.

Artykuł 44

Reguły pochodzenia

O ile w niniejszym układzie nie postanowiono inaczej, protokół 3 ustanawia reguły pochodzenia do celów stosowania postanowień niniejszego układu.

Artykuł 45

Dopuszczalne ograniczenia

Niniejszy układ nie stanowi przeszkody dla zakazów lub ograniczeń przywozowych, wywozowych lub tranzytowych, uzasadnionych względami moralności publicznej, porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego; ochrony zdrowia i życia ludzi, zwierząt lub roślin; ochrony skarbów dziedzictwa narodowego o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej, ochrony własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej lub postanowieniami dotyczącymi złota i srebra. Jednak takie zakazy lub ograniczenia nie mogą stanowić środka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytego ograniczenia w wymianie handlowej między Stronami.

Artykuł 46

Brak współpracy administracyjnej

1.  Strony uzgadniają, że współpraca administracyjna jest niezbędna do wdrażania i kontroli traktowania preferencyjnego przyznanego w niniejszym tytule i podkreślają swoje zobowiązanie do zwalczania nieprawidłowości i nadużyć finansowych w sprawach celnych i związanych z cłami.

2.  W przypadku gdy Strona stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, o których mowa w niniejszym tytule, Strona ta może tymczasowo zawiesić zastosowane traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów zgodnie z niniejszym artykułem.

3.  Do celów niniejszego artykułu brak współpracy administracyjnej oznacza między innymi:

Do celów niniejszego artykułu stwierdzenie istnienia nieprawidłowości lub nadużyć może mieć miejsce, między innymi, jeżeli nastąpił gwałtowny, nie w pełni uzasadniony wzrost wielkości przywozu towarów, przekraczający tradycyjne możliwości produkcyjne i wywozowe drugiej Strony, powiązany z posiadaniem obiektywnych informacji dotyczących nieprawidłowości lub nadużyć.

4.  Zastosowanie czasowego zawieszenia podlega następującym warunkom:

5.  Równocześnie z powiadomieniem Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, zgodnie z ustępem 4 litera a) niniejszego artykułu, dana Strona powinna opublikować zawiadomienie dla importerów w swoim Dzienniku Urzędowym. W zawiadomieniu dla importerów powinna być zawarta informacja, że w odniesieniu do danego produktu stwierdzono na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub istnienie nieprawidłowości lub nadużyć.

Artykuł 47

W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu we właściwym zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu postanowień protokołu 3 do niniejszego układu, który to błąd wywiera skutki w zakresie ceł przywozowych, Umawiająca się Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych środków celem naprawienia tej sytuacji.

Artykuł 48

Stosowanie niniejszego układu nie narusza stosowania postanowień prawa wspólnotowego do Wysp Kanaryjskich.

TYTUŁ V

PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW, SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, ŚWIADCZENIE USŁUG, PRZEPŁYW KAPITAŁU

ROZDZIAŁ I

Przepływ pracowników

Artykuł 49

1.  Z zastrzeżeniem warunków i zasad mających zastosowanie w każdym państwie członkowskim:

2.  Z zastrzeżeniem warunków i zasad mających zastosowanie w Serbii, przyznaje ona pracownikom, którzy są obywatelami państwa członkowskiego legalnie zatrudnionymi na jej terytorium, jak również ich współmałżonkom i dzieciom legalnie przebywającym na terytorium Serbii, traktowanie określone w ustępie 1.

Artykuł 50

1.  Uwzględniając sytuację na rynku pracy w państwach członkowskich oraz z zastrzeżeniem ich ustawodawstwa i przestrzegania zasad obowiązujących w państwach członkowskich w dziedzinie mobilności pracowników:

2.  Po upływie trzech lat Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbada przyznanie dalszych udogodnień, w tym ułatwień w dostępie do szkoleń zawodowych, zgodnie z przepisami i procedurami obowiązującymi w państwach członkowskich, uwzględniając sytuację na rynku pracy w państwach członkowskich i we Wspólnocie.

Artykuł 51

1.  Określa się zasady konieczne do koordynowania systemów zabezpieczenia społecznego dla pracowników mających obywatelstwo serbskie, legalnie zatrudnionych na terytorium państwa członkowskiego oraz dla członków ich rodzin legalnie przebywających na jego terytorium. W tym celu decyzja Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, która nie powinna wpłynąć na jakiekolwiek prawa lub zobowiązania wynikające z umów dwustronnych w przypadku, gdy te ostatnie zapewniają korzystniejsze traktowanie, zawiera następujące postanowienia:

2.  Serbia przyznaje pracownikom, którzy są obywatelami państwa członkowskiego legalnie zatrudnionymi na jej terytorium, jak również ich współmałżonkom i dzieciom legalnie przebywającym na terytorium Serbii, traktowanie podobne do tego, jakie określono w ustępie 1 litery b) i c).

ROZDZIAŁ II

Swoboda przedsiębiorczości

Artykuł 52

Definicja

Do celów niniejszego układu:

Artykuł 53

1.  Serbia ułatwia przedsiębiorstwom i obywatelom Wspólnoty prowadzenie działalności na swoim terytorium. W tym celu, z chwilą wejścia w życie niniejszego układu, Serbia przyznaje:

2.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota i jej państwa członkowskie przyznają:

3.  Strony nie przyjmują żadnych nowych przepisów ani środków, które powodują dyskryminację w odniesieniu do zakładania przedsiębiorstw wspólnotowych lub serbskich na terytorium drugiej ze Stron lub w odniesieniu do prowadzenia działalności przez założone przedsiębiorstwa w porównaniu z przedsiębiorstwami wspólnotowymi lub serbskimi.

4.  Cztery lata po wejściu w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa zasady rozszerzenia zakresu stosowania powyższych postanowień, tak aby obejmowały one podejmowanie działalności gospodarczej przez obywateli Umawiających się Stron na zasadzie samozatrudnienia.

5.  Niezależnie od postanowień zawartych w niniejszym artykule:

Artykuł 54

1.  Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 56, z wyjątkiem usług finansowych, o których mowa w załączniku VI, Strony mogą regulować zasady przedsiębiorczości i prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa i obywateli na swoim terytorium pod warunkiem że uregulowania te nie stanowią dyskryminacji wobec przedsiębiorstw i obywateli drugiej Strony w porównaniu z własnymi przedsiębiorstwami i obywatelami.

2.  W zakresie usług finansowych, nie naruszając innych postanowień niniejszego układu, nie ma przeszkód, aby Strona podjęła środki ze względów ostrożności, w tym ze względu na ochronę inwestorów, deponentów, posiadaczy polis ubezpieczeniowych lub osób, do których należą prawa powiernicze z tytułu umów z usługodawcami finansowymi, w celu zapewnienia integralności i stabilności systemu finansowego. Środki takie nie będą wykorzystywane jako sposób uchylania się przez Stronę od obowiązków wynikających z niniejszego układu.

3.  Żadne z postanowień niniejszego układu nie może być interpretowane w sposób wymagający od którejkolwiek ze Stron ujawnienia informacji odnoszących się do interesów i rachunków klientów indywidualnych, ani jakiejkolwiek informacji poufnej lub informacji zastrzeżonej będącej w posiadaniu instytucji publicznych.

Artykuł 55

1.  Bez uszczerbku dla odmiennych postanowień zawartych w wielostronnym porozumieniu w sprawie utworzenia Wspólnego Europejskiego Obszaru Lotniczego ( 6 ) (zwanym dalej „ECAA”), postanowień niniejszego rozdziału nie stosuje się w odniesieniu do usług transportu lotniczego, usług żeglugi śródlądowej oraz usług kabotażu morskiego.

2.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może wydać zalecenia dotyczące poprawy swobody przedsiębiorczości i prowadzenia działalności w obszarach objętych ustępem 1.

Artykuł 56

1.  Postanowienia artykułów 53 i 54 nie stanowią przeszkody dla stosowania przez Stronę szczególnych zasad dotyczących zakładania oddziałów przedsiębiorstw drugiej Strony, niezarejestrowanych na terytorium pierwszej Strony, i prowadzenia przez nie działalności na jej terytorium, które to zasady są uzasadnione prawnymi lub technicznymi różnicami pomiędzy tymi oddziałami w porównaniu z oddziałami przedsiębiorstw zarejestrowanych na jej terytorium lub, w odniesieniu do usług finansowych, ze względów ostrożnościowych.

2.  Różnica w traktowaniu nie wykracza poza to, co jest absolutnie konieczne w związku z istnieniem wspomnianych różnic prawnych lub technicznych lub, w odniesieniu do usług finansowych, ze względów ostrożności.

Artykuł 57

W celu ułatwienia obywatelom Wspólnoty i obywatelom Serbii podejmowania i prowadzenia regulowanej działalności zawodowej na terytorium, odpowiednio, Serbii i Wspólnoty, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia analizuje kroki, jakie należy podjąć w celu wzajemnego uznawania kwalifikacji. Może podjąć w tym celu wszystkie konieczne środki.

Artykuł 58

1.  Przedsiębiorstwo wspólnotowe z siedzibą na terytorium Serbii lub przedsiębiorstwo serbskie z siedzibą na terytorium Wspólnoty jest uprawnione do zatrudniania lub do zatrudniania w jednym ze swoich podmiotów zależnych lub oddziałów, zgodnie z ustawodawstwem obowiązującym odpowiednio na terytorium przyjmującym siedziby, na terytorium Republiki Serbii oraz Wspólnoty, pracowników, którzy są odpowiednio obywatelami państw członkowskich lub obywatelami Serbii, pod warunkiem że pracownicy tacy należą do kluczowego personelu określonego w ustępie 2 oraz że są zatrudnieni wyłącznie przez te przedsiębiorstwa, podmioty zależne lub oddziały. Zezwolenia na pobyt i na pracę dla takich pracowników są wydawane wyłącznie na okres zatrudnienia.

2.  Personel kluczowy wyżej wymienionych przedsiębiorstw, zwanych dalej „organizacjami”, składa się z „osób przeniesionych w ramach przedsiębiorstwa”, określonych w literze c) niniejszego ustępu i należących do niżej wymienionych kategorii, pod warunkiem że organizacja jest osobą prawną, a pracownicy tacy zostali zatrudnieni przez nią lub były w niej wspólnikami (innymi niż udziałowcy większościowi) przez okres co najmniej jednego roku, bezpośrednio poprzedzającego takie przeniesienie:

3.  Zezwala się na wjazd i czasowy pobyt na terytorium Wspólnoty lub Serbii obywateli odpowiednio Serbii i Wspólnoty, jeżeli ci przedstawiciele przedsiębiorstw są osobami pracującymi w danym przedsiębiorstwie na wyższym stanowisku zgodnie z ustępem 2 litera a) powyżej oraz są odpowiedzialni za założenie wspólnotowego podmiotu zależnego lub oddziału serbskiego przedsiębiorstwa lub serbskiego podmiotu zależnego lub oddziału przedsiębiorstwa wspólnotowego, odpowiednio w państwie członkowskim lub w Serbii, jeżeli:

ROZDZIAŁ III

Świadczenie usług

Artykuł 59

1.  Wspólnota i Serbia zobowiązują się zgodnie z postanowieniami niniejszego rozdziału do podejmowania niezbędnych kroków w kierunku stopniowego zezwalania na świadczenie usług przez przedsiębiorstwa lub obywateli Wspólnoty lub Serbii, których siedziba znajduje się na terytorium Strony innej, niż Strona na terytorium której ma swoją siedzibę usługobiorca.

2.  Wraz z procesem liberalizacji, o którym mowa w ustępie 1, Strony zezwalają na czasowy przepływ osób fizycznych świadczących usługi lub zatrudnionych przez usługodawcę jako personel kluczowy w rozumieniu artykułu 58, w tym osoby fizyczne będące przedstawicielami przedsiębiorstwa lub obywatela Wspólnoty lub Serbii i pragnące czasowo przebywać na danym terytorium w celu prowadzenia negocjacji dotyczących sprzedaży usług lub zawierające umowy sprzedaży usług dla tego usługodawcy, jeżeli wymienieni przedstawiciele nie będą zaangażowani w bezpośrednią sprzedaż lub świadczenie usług dla ludności.

3.  Po upływie czterech lat Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmie środki konieczne do stopniowego wdrażania postanowień ustępu 1. Uwzględniony zostanie postęp, jaki Strony osiągnęły w dostosowywaniu ustawodawstwa.

Artykuł 60

1.  Strony nie podejmują żadnych środków ani działań powodujących, że warunki świadczenia usług przez obywateli lub przedsiębiorstwa Wspólnoty lub Serbii, których siedziba mieści się na terytorium Strony innej niż Strona osoby, dla której usługi te są przeznaczone, są znacznie bardziej restrykcyjne w porównaniu z sytuacją panującą w przeddzień wejścia w życie niniejszego układu.

2.  Jeżeli jedna Strona uważa, że w wyniku wprowadzenia środków przez drugą Stronę od chwili wejścia w życie niniejszego układu sytuacja pod względem świadczenia usług stała się znacznie bardziej restrykcyjna w porównaniu z sytuacją panującą w przeddzień wejścia w życie niniejszego układu, Strona stwierdzająca ten fakt może zwrócić się do drugiej Strony o przeprowadzenie konsultacji.

Artykuł 61

W odniesieniu do świadczenia usług transportowych pomiędzy Wspólnotą a Serbią, stosuje się następujące postanowienia:

ROZDZIAŁ IV

Płatności bieżące i przepływ kapitału

Artykuł 62

Strony zobowiązują się zezwolić na dokonywanie, w walucie w pełni wymienialnej zgodnie z postanowieniami art. VIII Statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich płatności i transferów na rachunku bieżącym w ramach bilansu płatniczego między Wspólnotą a Serbią.

Artykuł 63

1.  W odniesieniu do transakcji na rachunku kapitałowym i finansowym bilansu płatniczego, od daty wejścia w życie niniejszego układu zapewniony jest swobodny przepływ kapitału związany z bezpośrednimi inwestycjami dokonywanymi w przedsiębiorstwach utworzonych zgodnie z ustawodawstwem państwa przyjmującego oraz inwestycjami dokonywanymi zgodnie z postanowieniami rozdziału II tytułu V, jak również likwidacją lub przeniesieniem tych inwestycji oraz wszelkiego wynikającego z nich zysku.

2.  W odniesieniu do transakcji na rachunkach kapitałowych i finansowych bilansu płatniczego, od momentu wejścia w życie niniejszego układu zapewniony jest swobodny przepływ kapitału w odniesieniu do kredytów związanych z transakcjami handlowymi lub świadczeniem usług, w których uczestniczy rezydent jednej ze Stron oraz do pożyczek pieniężnych i kredytów, których okres wymagalności jest dłuższy niż rok.

3.  Od chwili wejścia w życie niniejszego układu Serbia zezwala, poprzez pełne i właściwe wykorzystanie obecnie obowiązujących procedur, na nabywanie nieruchomości w Serbii przez obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. W okresie czterech lat od daty wejścia w życie niniejszego układu Serbia stopniowo dostosowuje swoje przepisy dotyczące nabywania nieruchomości na jej terytorium przez obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, aby zagwarantować im takie samo traktowanie jak obywatelom serbskim.

4.  Po upływie czterech lat od chwili wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota i Serbia zapewniają również swobodny przepływ kapitału związanego z inwestycjami portfelowymi oraz pożyczkami finansowymi i kredytami, których okres wymagalności jest krótszy niż rok.

5.  Bez uszczerbku dla postanowień ustępu 1, Strony nie wprowadzają żadnych nowych ograniczeń dotyczących przepływu kapitału i płatności bieżących, dokonywanych między mieszkańcami Wspólnoty lub Serbii, ani nie czynią istniejących ustaleń bardziej restrykcyjnymi.

6.  Bez uszczerbku dla postanowień artykułu 62 i niniejszego artykułu, w przypadku gdy w szczególnych okolicznościach przepływ kapitału między Wspólnotą a Serbią powoduje lub może spowodować poważne trudności w funkcjonowaniu polityki kursowej lub polityki pieniężnej Wspólnoty lub Serbii, odpowiednio Wspólnota i Serbia mogą przedsięwziąć środki ochronne w odniesieniu do przepływu kapitału między Wspólnotą a Serbią na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, jeżeli środki takie są absolutnie niezbędne.

7.  Żadne z powyższych postanowień nie oznacza ograniczeń w prawach podmiotów gospodarczych Stron do korzystania z jakiegokolwiek korzystniejszego traktowania, które może być przewidziane w obowiązujących dwustronnych lub wielostronnych porozumieniach obejmujących Strony niniejszego układu.

8.  Strony prowadzą wzajemne konsultacje mające na celu ułatwienie przepływu kapitału pomiędzy Wspólnotą a Serbią w dążeniu do wspierania realizacji celów niniejszego układu.

Artykuł 64

1.  W ciągu pierwszych czterech lat po wejściu w życie niniejszego układu Wspólnota i Serbia podejmują środki pozwalające na stworzenie warunków niezbędnych do dalszego stopniowego wprowadzania wspólnotowych przepisów dotyczących swobodnego przepływu kapitału.

2.  Przed upływem czterech lat od dnia wejścia w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa zasady pełnego zastosowania w Serbii wspólnotowych przepisów dotyczących przepływu kapitału.

ROZDZIAŁ V

Postanowienia ogólne

Artykuł 65

1.  Postanowienia niniejszego tytułu są stosowane z zastrzeżeniem ograniczeń uzasadnionych względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego.

2.  Nie znajdują one zastosowania wobec działalności, która na terytorium którejkolwiek ze Stron związana jest, choćby sporadycznie, z wykonywaniem władzy publicznej.

Artykuł 66

Do celów niniejszego tytułu, żadne z postanowień niniejszego układu nie stanowi przeszkody dla stosowania przez Strony ich przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących wjazdu i pobytu, zatrudnienia, warunków pracy, osiedlania się osób fizycznych oraz świadczenia usług, szczególnie w zakresie przyznawania, przedłużenia lub odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt, pod warunkiem że działania te nie wpływają w sposób unieważniający lub szkodliwy na korzyści, które przysługują Stronom zgodnie ze szczególnymi postanowieniami niniejszego układu. Postanowienie pozostaje bez uszczerbku dla stosowania artykułu 65.

Artykuł 67

Przedsiębiorstwa będące pod wspólną kontrolą i będące wspólną własnością przedsiębiorstw lub obywateli Serbii i przedsiębiorstw lub obywateli Wspólnoty są również objęte postanowieniami niniejszego tytułu.

Artykuł 68

1.  Klauzula największego uprzywilejowania, przyznana zgodnie z postanowieniami niniejszego tytułu, nie ma zastosowania do ulg podatkowych, których Strony udzielają lub udzielą w przyszłości na podstawie umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub innych ustaleń podatkowych.

2.  Żadne z postanowień niniejszego tytułu nie będzie interpretowane w sposób, który by przeszkodził przyjęciu lub stosowaniu przez Strony środka mającego zapobiegać uchylaniu się od płacenia podatków, zgodnie z postanowieniami podatkowymi umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub innych ustaleń podatkowych lub krajowego ustawodawstwa podatkowego.

3.  Żadne z postanowień niniejszego tytułu nie będzie interpretowane w sposób, który by przeszkodził państwom członkowskim lub Serbii w stosowaniu odpowiednich przepisów ich ustawodawstwa podatkowego dotyczącego podatników, którzy nie są w identycznej sytuacji ze względu na miejsce zamieszkania.

Artykuł 69

1.  W każdym przypadku gdy będzie to możliwe Strony podejmują wysiłki w celu uniknięcia nakładania środków ograniczających, w tym środków dotyczących przywozu, do celów związanych z bilansem płatniczym. Strona przyjmująca takie środki możliwie najszybciej przedstawia drugiej Stronie harmonogram ich znoszenia.

2.  W przypadku gdy jedno lub kilka państw członkowskich lub Serbia napotka poważne trudności w zrównoważeniu bilansu płatniczego lub gdy zaistnieje ryzyko wystąpienia takich trudności, Wspólnota lub Serbia mogą zgodnie z warunkami określonymi w Porozumieniu WTO przyjąć środki ograniczające, w szczególności środki dotyczące przywozu, których zakres nie może wykraczać poza to, co jest niezbędne dla naprawy sytuacji bilansu płatniczego. Wspólnota i Serbia niezwłocznie informują o tym drugą Stronę.

3.  Żaden środek ograniczający nie ma zastosowania do transferów związanych z inwestowaniem, w szczególności z przenoszeniem za granicę kwot zainwestowanych lub reinwestowanych, ani też do jakiegokolwiek przychodu, który z nich pochodzi.

Artykuł 70

Postanowienia niniejszego tytułu są stopniowo dostosowywane, zwłaszcza do wymogów wynikających z art. V GATS.

Artykuł 71

Postanowienia niniejszego układu pozostają bez uszczerbku dla stosowania przez każdą ze Stron wszelkich środków niezbędnych do zapobieżenia ominięcia jej środków dotyczących dostępu krajów trzecich do jej rynku w oparciu o postanowienia niniejszego układu.

TYTUŁ VI

ZBLIŻANIE USTAWODAWSTWA, EGZEKWOWANIE PRAWA I REGUŁY KONKURENCJI

Artykuł 72

1.  Strony uznają znaczenie dostosowania obowiązującego ustawodawstwa Serbii do prawodawstwa Wspólnoty oraz jego skutecznego wdrażania. Serbia podejmuje wysiłki w celu zapewnienia stopniowego dostosowywania obowiązujących przepisów prawnych i przyszłego ustawodawstwa do dorobku prawnego Wspólnoty. Serbia zapewnia odpowiednie wdrażanie i egzekwowanie obowiązujących przepisów prawnych i przyszłego ustawodawstwa.

2.  Dostosowywanie rozpoczyna się w dniu podpisania niniejszego układu i jest stopniowo rozszerzane o wszystkie elementy wspólnotowego dorobku prawnego, o których mowa w niniejszym układzie, do zakończenia okresu przejściowego określonego w artykule 8 niniejszego układu.

3.  Na etapie początkowym zbliżanie ustawodawstwa koncentruje się na podstawowych elementach wspólnotowego dorobku prawnego dotyczących rynku wewnętrznego, w obszarze sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, jak również w obszarach związanych z handlem. Na późniejszym etapie Serbia koncentruje się na pozostałych częściach wspólnotowego dorobku prawnego.

Zbliżanie ustawodawstwa odbywa się na podstawie programu uzgodnionego między Komisją Europejską a Serbią.

4.  Serbia określa również, w porozumieniu z Komisją Europejską, sposób monitorowania realizacji zbliżania ustawodawstwa oraz działania, jakie zostaną podjęte w celu egzekwowania prawa.

Artykuł 73

Konkurencja i inne postanowienia gospodarcze

1.  Za niezgodne z właściwym funkcjonowaniem niniejszego układu w zakresie, w jakim mogą wpływać na handel między Wspólnotą a Serbią uznaje się:

2.  Każda praktyka niezgodna z niniejszym artykułem oceniania jest na podstawie kryteriów wynikających ze stosowania reguł konkurencji obowiązujących we Wspólnocie, w szczególności z art. 81, 82, 86 i 87 Traktatu WE oraz instrumentów interpretacyjnych przyjętych przez instytucje wspólnotowe.

3.  Strony zapewniają nadanie działającemu niezależnie organowi uprawnień niezbędnych do pełnego stosowania ustępu 1 punkty (i) oraz (ii) niniejszego artykułu w odniesieniu do przedsiębiorstw prywatnych i publicznych oraz przedsiębiorstw, którym nadano szczególne prawa.

4.  W terminie jednego roku od daty wejścia w życie niniejszego układu Serbia powoła niezależnie działający organ, któremu nada uprawnienia niezbędne do pełnego stosowania postanowień ustępu 1 punkt (iii). Organ ten uzyskuje między innymi uprawnienia do zatwierdzania programów pomocy państwa, indywidualnej pomocy w formie dotacji zgodnie z ustępem 2, jak również uprawnienia do nakazania zwrotu pomocy państwa przyznanej niezgodnie z prawem.

5.  Wspólnota z jednej strony, a Serbia z drugiej strony, zapewniają przejrzystość zasad pomocy państwa między innymi poprzez przekazywanie drugiej Stronie okresowych sprawozdań rocznych lub ich odpowiedników, sporządzonych zgodnie z metodą i formą właściwą dla badań dotyczących pomocy państwa przeprowadzanych przez Wspólnotę Europejską. Na wniosek jednej ze Stron druga Strona dostarcza informacji na temat szczególnych indywidualnych przypadków pomocy publicznej.

6.  Serbia tworzy wyczerpujący spis wszystkich programów pomocy ustanowionych przed powołaniem urzędu, o którym mowa w ustępie 4, i dostosuje te programy do kryteriów wymienionych w ustępie 2 w okresie nieprzekraczającym czterech lat od wejścia w życie niniejszego układu.

7.  

8.  W protokole 5 określone zostały odpowiednie przepisy dotyczące pomocy państwa w przemyśle stalowym. W protokole tym zawarte są przepisy mające zastosowanie w przypadku udzielenia pomocy na restrukturyzację w przemyśle stalowym. Podkreślają one wyjątkowy charakter takiej pomocy oraz fakt, że pomoc taka jest ograniczona czasowo oraz powiązana ze zmniejszeniem zdolności produkcyjnych w ramach programów wykonalności.

9.  W odniesieniu do produktów określonych w tytule IV rozdział II:

10.  Jeżeli jedna ze Stron uważa, że dana praktyka jest niezgodna z ustępem 1, może podjąć właściwe środki po konsultacjach w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia lub po upływie 30 dni roboczych od daty złożenia wniosku o przeprowadzenie takich konsultacji. Żadne z postanowień niniejszego artykułu nie narusza ani nie wpływa w jakikolwiek sposób na wprowadzenie przez Wspólnotę lub Serbię środków antydumpingowych lub wyrównawczych zgodnie z GATT 1994, Porozumieniem WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych czy odpowiednim powiązanym ustawodawstwem wewnętrznym.

Artykuł 74

Przedsiębiorstwa publiczne

Przed końcem trzeciego roku od wejścia w życie niniejszego układu Serbia zastosuje w odniesieniu do przedsiębiorstw publicznych oraz do przedsiębiorstw, którym przyznano specjalne lub wyłączne uprawnienia, zasady określone w Traktacie WE, w szczególności w jego art. 86.

Szczególne uprawnienia przedsiębiorstw publicznych podczas okresu przejściowego nie przewidują możliwości nałożenia ograniczeń ilościowych lub środków o skutku równoważnym na przywóz towarów ze Wspólnoty do Serbii.

Artykuł 75

Własność intelektualna, przemysłowa i handlowa

1.  Zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu oraz załącznika VII, Strony potwierdzają znaczenie, jakie przywiązują do zapewnienia wystarczającej i skutecznej ochrony oraz stosowania praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej.

2.  Pod względem uznawania i ochrony własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej od chwili wejścia w życie niniejszego układu Strony traktują przedsiębiorstwa i obywateli drugiej ze Stron w sposób nie mniej korzystny niż traktują kraje trzecie zgodnie z postanowieniami dwustronnymi.

3.  Najpóźniej pięć lat od wejścia w życie niniejszego układu Serbia przyjmuje środki niezbędne do zagwarantowania ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej na poziomie porównywalnym do poziomu osiągniętego we Wspólnocie, w tym środki skutecznego przestrzegania tych praw.

4.  Serbia zobowiązuje się przystąpić we wspomnianym wyżej okresie do wielostronnych konwencji w zakresie praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej określonych w załączniku VII. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może podjąć decyzję o zobowiązaniu Serbii do przystąpienia do określonych konwencji wielostronnych w tej dziedzinie.

5.  W przypadku wystąpienia problemów w dziedzinie własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej, wpływających na warunki wymiany handlowej, są one pilnie przekazywanie Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, na wniosek jednej ze Stron, w celu osiągnięcia wzajemnie satysfakcjonujących rozwiązań.

Artykuł 76

Zamówienia publiczne

1.  Wspólnota i Serbia uznają za pożądany cel udostępnienie udzielania zamówień publicznych na zasadzie równego traktowania i wzajemności, zwłaszcza zgodnie z zasadami WTO.

2.  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwom serbskim niezależnie od tego, czy mają siedzibę na terytorium Wspólnoty, przyznany zostaje dostęp do publicznych procedur udzielania zamówień we Wspólnocie na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które są stosowane wobec przedsiębiorstw wspólnotowych.

Powyższe postanowienia stosuje się również w odniesieniu do zamówień w sektorze usług użyteczności publicznej, po tym jak rząd Serbii przyjmie ustawodawstwo wprowadzające przepisy wspólnotowe w tej dziedzinie. Wspólnota okresowo sprawdza, czy Serbia faktycznie wprowadza stosowne ustawodawstwo.

3.  Z chwilą wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwa wspólnotowe mające siedzibę w Serbii, zgodnie z postanowieniami tytułu V rozdział II, mają dostęp do zamówień publicznych na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które są stosowane wobec przedsiębiorstw serbskich.

4.  W terminie pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwom wspólnotowym niemającym siedziby na terytorium Serbii przyznany zostaje dostęp do procedur udzielania zamówień w Serbii na mocy serbskiej ustawy o zamówieniach publicznych na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które są stosowane wobec przedsiębiorstw serbskich.

Po wejściu w życie niniejszego układu Serbia przekształca wszelkie istniejące mechanizmy preferencyjnego traktowania krajowych podmiotów gospodarczych w preferencje cenowe i przez okres pięciu lat stopniowo zmniejsza te preferencje zgodnie z poniższym haromonogramem:

5.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia co pewien czas bada możliwość przyznania przez Serbię dostępu do procedur zamówień publicznych w Serbii wszystkim przedsiębiorstwom wspólnotowym. Serbia co roku składa Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia sprawozdanie na temat środków, jakie podjęła w celu zwiększenia przejrzystości i zapewnienia skutecznej kontroli sądowej decyzji podejmowanych w obszarze zamówień publicznych.

6.  W odniesieniu do swobody przedsiębiorczości, prowadzenia działalności, świadczenia usług między Wspólnotą a Serbią, jak również do zatrudnienia i przepływu siły roboczej związanych z realizacją zamówień publicznych stosuje się postanowienia artykułów 49–69.

Artykuł 77

Normalizacja, metrologia, akredytacja i ocena zgodności

1.  Serbia podejmuje niezbędne środki w celu stopniowego osiągania zgodności z technicznymi przepisami wspólnotowymi i europejskimi procedurami dotyczącymi normalizacji, metrologii, akredytacji i oceny zgodności.

2.  W tym celu Strony podejmują starania w celu:

Artykuł 78

Ochrona konsumentów

Strony współpracują w celu dostosowania norm ochrony konsumentów w Serbii do norm wspólnotowych. Skuteczna ochrona konsumentów jest potrzebna do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej, a ochrona ta będzie zależała od stworzenia infrastruktury administracyjnej w celu zapewnienia nadzoru rynku oraz egzekwowania prawa w tej dziedzinie.

W tym celu oraz uwzględniając ich wspólny interes, Strony zapewniają:

Artykuł 79

Warunki pracy i równość szans

Serbia stopniowo harmonizuje z prawodawstwem wspólnotowym swoje ustawodawstwo dotyczące warunków pracy, w szczególności w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa w pracy oraz równości szans.

TYTUŁ VII

SPRAWIEDLIWOŚĆ, WOLNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO

Artykuł 80

Wzmocnienie instytucji i państwo prawa

Przy współpracy w zakresie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa Strony zwracają szczególną uwagę na konsolidację zasad praworządności oraz ogólne wzmocnienie instytucji na wszystkich szczeblach administracji, a w szczególności na wzmocnienie egzekwowania prawa i wymiaru sprawiedliwości. Współpraca ma na celu w szczególności wzmocnienie niezawisłości sądownictwa i zwiększenie wydajności, poprawę funkcjonowania policji i innych organów egzekwujących prawo, zapewnienie odpowiedniego przeszkolenia oraz zwalczanie korupcji i przestępczości zorganizowanej.

Artykuł 81

Ochrona danych osobowych

Z chwilą wejścia w życie niniejszego układu Serbia harmonizuje ustawodawstwo dotyczące ochrony danych osobowych z prawem wspólnotowym oraz innym prawodawstwem europejskim i międzynarodowym dotyczącym ochrony prywatności. Serbia ustanawia jeden lub kilka niezależnych organów nadzoru z wystarczającymi zasobami finansowymi i ludzkimi, aby skutecznie monitorować i gwarantować egzekwowanie krajowego ustawodawstwa dotyczącego ochrony danych osobowych. Strony współpracują na rzecz osiągnięcia tego celu.

Artykuł 82

Wizy, zarządzanie granicami, azyl i migracja

Strony współpracują w dziedzinach takich jak wizy, kontrola granic, azyl i migracja oraz ustanawiają ramy do współpracy w tych dziedzinach również na poziomie regionalnym, uwzględniając i w pełni korzystając z innych inicjatyw istniejących odpowiednio w tym obszarze.

Współpraca w zakresie powyższych kwestii opiera się na wzajemnych konsultacjach i bliskiej współpracy między Stronami i powinna obejmować pomoc techniczną i administracyjną przy:

Współpraca koncentruje się w szczególności:

Artykuł 83

Zapobieganie nielegalnej imigracji i jej kontrolowanie; readmisja

1.  Strony współpracują w celu zapobiegania nielegalnej imigracji i jej kontrolowania. W tym celu Serbia i państwa członkowskie dokonują readmisji wszystkich swoich obywateli przebywających na ich terytoriach oraz zgadzają się w pełni wdrożyć umowę o readmisji między Wspólnotą a Serbią jak również dwustronne umowy między państwami członkowskimi i Serbią, o ile postanowienia tych dwustronnych umów są zgodne z postanowieniami umowy o readmisji między Wspólnotą a Serbią, w tym ze zobowiązaniem do readmisji obywateli innych państw oraz bezpaństwowców.

Państwa członkowskie oraz Serbia dostarczają swoim obywatelom odpowiednie dokumenty tożsamości i zapewniają im konieczne w tym celu udogodnienia administracyjne.

Szczegółowe procedury dotyczące readmisji obywateli i obywateli krajów trzecich oraz bezpaństwowców określone są w ramach umowy o readmisji między Wspólnotą Europejską a Serbią oraz w dwustronnych umowach między państwami członkowskimi a Serbią, o ile postanowienia tych umów są zgodne z postanowieniami umowy o readmisji między Wspólnotą a Serbią.

2.  Serbia wyraża zgodę na zawarcie umów w sprawie readmisji z innymi państwami procesu stabilizacji i stowarzyszenia. Serbia zobowiązuje się podjąć wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia elastycznego i szybkiego wdrożenia wszystkich umów w sprawie readmisji, o których mowa w niniejszym artykule.

3.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa inne wspólne wysiłki, które można podjąć w celu zapobiegania i kontroli nielegalnej imigracji, w tym sieci nielegalnego handlu ludźmi i nielegalnej migracji.

Artykuł 84

Pranie pieniędzy i finansowanie działalności terrorystycznej

1.  Strony współpracują w celu uniemożliwienia wykorzystywania ich systemów finansowych i właściwych sektorów niefinansowych do prania zysków pochodzących z ogólnie rozumianej działalności przestępczej, a w szczególności z przestępstw związanych z narkotykami, jak również do finansowania działalności terrorystycznej.

2.  Współpraca w tym obszarze może obejmować pomoc administracyjną i techniczną mającą na celu przyspieszenie wdrażania przepisów i skutecznego funkcjonowania stosownych norm oraz mechanizmów zwalczania prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu, równoważnych tym przyjętym przez Wspólnotę oraz inne gremia międzynarodowe w tej dziedzinie, a w szczególności przez Grupę Roboczą ds. Działań Finansowych (FATF).

Artykuł 85

Współpraca w zakresie narkotyków

1.  W granicach swoich uprawnień i kompetencji Strony współpracują w celu zapewnienia zrównoważonego i zintegrowanego podejścia do zagadnień związanych z narkotykami. Polityka i działania antynarkotykowe będą miały na celu wzmocnienie struktur antynarkotykowych, zmniejszenie dostaw, handlu i popytu na narkotyki, radzenie sobie ze skutkami zdrowotnymi i społecznymi nadużywania narkotyków, jak i bardziej skuteczną kontrolę prekursorów.

2.  Strony uzgadniają metody współpracy niezbędne do osiągnięcia tych celów. Działania opierają się na wspólnie uzgodnionych zasadach zgodnie ze strategią kontroli antynarkotykowej UE.

Artykuł 86

Zapobieganie i zwalczanie zorganizowanej działalności przestępczej i pozostałej działalności nielegalnej

Strony współpracują w zakresie zwalczania i zapobiegania działalności przestępczej i nielegalnej, zorganizowanej lub innej, takiej jak:

Promuje się współpracę regionalną i przestrzeganie uznanych norm międzynarodowych.

Artykuł 87

Zwalczanie terroryzmu

Strony zgadzają się na współpracę w celu zapobiegania atakom terrorystycznym i ich finansowaniu oraz zwalczaniu tych ataków i ich finansowania, zgodnie z międzynarodowymi konwencjami, których są stronami oraz zgodnie ze swoimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi:

TYTUŁ VIII

ZASADY WSPÓŁPRACY

Artykuł 88

1.  Wspólnota i Serbia ustanawiają ścisłą współpracę mającą na celu przyczynianie się do rozwoju i potencjału wzrostu Serbii. Współpraca taka wzmacnia istniejące powiązania gospodarcze w jak najszerszym zakresie, z korzyścią dla obu Stron.

2.  Polityki i inne środki są planowane w taki sposób, aby umożliwić osiągnięcie zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego Serbii. Polityki te powinny zagwarantować od początku pełne uwzględnianie kwestii ochrony środowiska i powinny być powiązane z wymogami harmonijnego rozwoju społecznego.

3.  Polityki współpracy zostają włączone do regionalnych ram współpracy. Szczególna uwaga zostanie poświęcona środkom wspomagającym współpracę pomiędzy Serbią a sąsiadującymi z nią państwami, w tym państwami członkowskimi, przyczyniając się w ten sposób do stabilizacji regionalnej. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa priorytety pomiędzy obszarami współpracy oraz w ramach nich, zgodnie z partnerstwem europejskim.

Artykuł 89

Polityka handlowa i gospodarcza

Wspólnota i Serbia ułatwiają proces reform gospodarczych poprzez współpracę mającą na celu lepsze zrozumienie podstaw zasad rządzących ich systemami gospodarczymi i sformułowanie oraz wdrożenie polityki gospodarczej w gospodarkach rynkowych.

W tym celu Wspólnota i Serbia współpracują w zakresie:

Serbia dąży do stworzenia sprawnie działającej gospodarki rynkowej oraz stopniowego zbliżenia swojej polityki do zorientowanych na stabilizację polityk Unii Gospodarczej i Walutowej. Na wniosek władz serbskich Wspólnota może udzielić pomocy przeznaczonej na wsparcie wysiłków Serbii w tym względzie.

Współpraca ma również na celu wzmocnienie praworządności w dziedzinie przedsiębiorczości poprzez stabilne i niedyskryminujące ramy prawne dotyczące handlu.

Współpraca w tej dziedzinie obejmuje również wymianę informacji dotyczących zasad i funkcjonowania Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej.

Artykuł 90

Współpraca w dziedzinie statystyki

Współpraca między Stronami koncentruje się przede wszystkim na obszarach priorytetowych związanych z wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie statystyki. Ma ona na celu przede wszystkim stworzenie wydajnego i trwałego systemu statystycznego zdolnego do dostarczania wiarygodnych, obiektywnych i dokładnych danych niezbędnych do planowania i monitorowania procesu przekształcania i reform w Serbii. Powinna ona również umożliwić serbskiemu urzędowi statystycznemu lepsze zaspokajanie potrzeb jego klientów w kraju (zarówno administracji publicznej jak i sektora prywatnego). System statystyczny powinien przestrzegać podstawowych zasad statystki wydanych przez ONZ, przepisów europejskiego kodeksu postępowania w zakresie statystyki i przepisów europejskiego prawa statystycznego oraz rozwijać się w kierunku osiągnięcia zgodności ze wspólnotowym dorobkiem prawnym. Strony współpracują szczególnie w celu zapewnienia poufności danych indywidualnych, stopniowego zwiększonego gromadzenia danych i przekazywania ich do europejskiego systemu statystycznego.

Artykuł 91

Bankowość, ubezpieczenia i pozostałe usługi finansowe

Współpraca między Serbią a Wspólnotą koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych z wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie bankowości, ubezpieczeń i usług finansowych. Strony współpracują w celu ustanowienia i opracowania stosownych ram wsparcia dla sektorów bankowości, ubezpieczeń i usług finansowych w Serbii, opartych na uczciwej konkurencji i konieczności zapewnienia wszystkim równych szans.

Artykuł 92

Współpraca w dziedzinie wewnętrznej kontroli finansowej i audytu zewnętrznego

Współpraca między Stronami koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie publicznej wewnętrznej kontroli finansowej (PIFC) i audytu zewnętrznego. Strony współpracują w szczególności - poprzez opracowanie i przyjęcie odpowiednich przepisów - w celu utworzenia wydajnej i rentownej PIFC (w tym zarządzania finansowego i kontroli oraz niezależnie działającego audytu wewnętrznego) i zewnętrznego systemu audytu w Serbii, zgodnie z uznanymi międzynarodowymi standardami i metodami oraz najlepszymi praktykami UE. Współpraca koncentruje się również na budowaniu zdolności instytucjonalnych najwyższego urzędu kontroli w Serbii. W celu wypełnienia zobowiązań dotyczących współpracy i harmonizacji wynikających z powyższych wymogów współpraca powinna koncentrować się na stworzeniu i wzmocnieniu centralnych jednostek harmonizacyjnych ds. zarządzania finansowego i kontroli oraz audytu wewnętrznego.

Artykuł 93

Promowanie i ochrona inwestycji

Współpraca między Stronami, w granicach ich stosownych kompetencji, w dziedzinie promowania i ochrony inwestycji ma na celu stworzenie klimatu sprzyjającego inwestycjom prywatnym, zarówno krajowym jak i zagranicznym, które są istotne dla ożywienia gospodarczego i przemysłowego w Serbii. Serbia powinna za szczególny cel współpracy uznać poprawę ram prawnych, aby sprzyjały inwestycjom i je chroniły.

Artykuł 94

Współpraca przemysłowa

Współpraca ma na celu promowanie modernizacji i restrukturyzacji przemysłu Serbii oraz jego poszczególnych sektorów. Powinna również obejmować współpracę przemysłową pomiędzy podmiotami gospodarczymi celem wzmocnienia sektora prywatnego na warunkach gwarantujących ochronę środowiska.

Inicjatywy współpracy przemysłowej odzwierciedlają priorytety określone przez obie Strony. Uwzględniają one regionalne aspekty rozwoju przemysłowego, promując, w odpowiednich przypadkach, partnerstwa transgraniczne. Inicjatywy powinny mieć na celu w szczególności stworzenie odpowiednich ram prawnych dla przedsiębiorstw, poprawę zarządzania, wzrost wiedzy fachowej i wspieranie rynków, przejrzystości rynku i otoczenia biznesowego. Szczególną wagę przywiązuje się do stworzenia w Serbii skutecznych działań wspierających wywóz.

Współpraca uwzględnia wspólnotowy dorobek prawny w dziedzinie polityki przemysłowej.

Artykuł 95

Małe i średnie przedsiębiorstwa

Współpraca między Stronami ma na celu rozwinięcie i wzmocnienie sektora prywatnego małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), utworzenie nowych przedsiębiorstw w obszarach o znacznym potencjale wzrostu oraz współpracę między wspólnotowymi i serbskimi MŚP.

Współpraca uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie MŚP, jak również zasady zapisane w Europejskiej karcie małych przedsiębiorstw.

Artykuł 96

Turystyka

Współpraca między Stronami w dziedzinie turystyki ma na celu głównie wzmocnienie przepływu informacji w dziedzinie turystyki (poprzez sieci międzynarodowe, bazy danych itp.); wspieranie tworzenia infrastruktury sprzyjającej inwestycjom w sektorze turystyki i członkostwo Serbii w ważnych europejskich organizacjach turystycznych. Jej celem jest również badanie możliwości prowadzenia wspólnych działań i wzmocnienia współpracy między przedsiębiorstwami z branży turystycznej, ekspertami i rządami oraz ich odpowiednimi agencjami turystycznymi, jak również przekazanie wiedzy fachowej (poprzez szkolenia, wymiany czy seminaria). Współpraca należycie uwzględnia wspólnotowy dorobek prawny związany z tym sektorem.

Współpraca może zostać włączona do regionalnych ram współpracy.

Artykuł 97

Rolnictwo oraz sektor rolno-przemysłowy

Współpraca między Stronami jest prowadzona we wszystkich obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie rolnictwa, weterynarii i kwestii fitosanitarnych. Współpraca ma na celu przede wszystkim modernizację i restrukturyzację rolnictwa oraz sektora rolno-przemysłowego w Serbii, a zwłaszcza wypełnienie wspólnotowych wymogów sanitarnych, poprawę zarządzania zasobami wodnymi oraz rozwój obszarów wiejskich i sektora leśnictwa, a także wsparcie stopniowego zbliżenia serbskiego ustawodawstwa i praktyk do zasad i norm wspólnotowych.

Artykuł 98

Rybołówstwo

Strony badają możliwość określenia wzajemnie korzystnych obszarów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w sektorze rybołówstwa. Współpraca należycie uwzględnia również priorytetowe obszary związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie rybołówstwa, w tym przestrzeganie międzynarodowych zobowiązań wynikających z zasad zarządzania zasobami połowowymi i ich zachowania opracowanych przez międzynarodowe i regionalne organizacje rybołówstwa.

Artykuł 99

Cła

Strony ustanawiają współpracę w tym obszarze w celu zagwarantowania zgodności z postanowieniami, które zostaną przyjęte w dziedzinie handlu oraz zbliżenia systemu celnego Serbii do systemu wspólnotowego, pomagając tym samym w utorowaniu drogi dla środków liberalizacji zaplanowanych zgodnie z niniejszym układem oraz w stopniowym zbliżaniu ustawodawstwa celnego Serbii do wspólnotowego dorobku prawnego.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie ceł.

Zasady wzajemnej pomocy administracyjnej między Stronami w sprawach celnych są ustanowione w protokole 6.

Artykuł 100

Opodatkowanie

Strony ustanawiają współpracę w dziedzinie opodatkowania włącznie ze środkami mającymi na celu dalsze zreformowanie systemu podatkowego Serbii oraz restrukturyzację administracji podatkowej po to, aby zagwarantować skuteczne ściąganie podatków i wzmocnić walkę z nadużyciami podatkowymi.

Współpraca uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie opodatkowania i walki ze szkodliwą konkurencją podatkową. Zniesienie szkodliwej konkurencji podatkowej powinno zostać wykonane na podstawie zasad Kodeksu postępowania w dziedzinie opodatkowania biznesu uzgodnionego przez Radę w dniu 1 grudnia 1997 r.

Współpraca służy również zwiększeniu przejrzystości i zwalczaniu korupcji, w tym wymianie informacji z państwami członkowskimi w ramach dążenia do skuteczniejszego egzekwowania środków mających zapobiegać nadużyciom podatkowym, uchylaniu się od płacenia podatków oraz unikaniu ich płacenia. Serbia uzupełni sieć porozumień dwustronnych z państwami członkowskimi zgodnie z najnowszą zaktualizowaną wersją modelowej konwencji OECD o podatkach dochodowych i kapitałowych oraz na podstawie modelowej umowy OECD w sprawie wymiany informacji w sprawach podatkowych, o ile przystąpiło do nich państwo członkowskie-wnioskodawca.

Artykuł 101

Współpraca społeczna

Współpraca między Stronami w zakresie zatrudnienia skupia się szczególnie na poprawie usług pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego, środków wspomagających te usługi oraz wspieraniu rozwoju regionalnego w celu wsparcia restrukturyzacji sektora przemysłu i rynku pracy. Obejmuje ona również środki takie jak badania, pomoc oddelegowanych ekspertów oraz działania informacyjne i szkoleniowe.

Strony współpracują w celu ułatwienia reformy polityki zatrudnienia w Serbii w kontekście wzmocnionej reformy gospodarczej i integracji. Współpraca ma również na celu wspieranie dostosowania systemów zabezpieczenia społecznego Serbii do nowych wymogów gospodarczych i społecznych i obejmuje dostosowanie serbskiego ustawodawstwa dotyczącego warunków pracy oraz równości szans kobiet i mężczyzn, osób niepełnosprawnych oraz osób należących do mniejszości oraz innych szczególnie narażonych grup, jak i lepszą ochronę zdrowia i bezpieczeństwo dla pracowników, przyjmując jako odniesienie poziom ochrony we Wspólnocie.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Artykuł 102

Edukacja i szkolenia

Strony współpracują w celu podwyższenia poziomu wykształcenia ogólnego i zawodowego oraz szkolenia w Serbii, a także polityki dotyczącej młodzieży i pracy wykonywanej przez młodzież, w tym kształcenia nieformalnego. Priorytetem dla systemów szkolnictwa wyższego jest osiągnięcie celów deklaracji bolońskiej w międzyrządowym procesie bolońskim.

Strony współpracują również w tym celu, by dostęp do wszystkich szczebli edukacji i szkolenia w Serbii był nieograniczony ze względu na płeć, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub wyznanie.

Odpowiednie programy i instrumenty wspólnotowe przyczyniają się do podwyższania poziomu struktur i działań w zakresie edukacji i szkoleń w Serbii.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Artykuł 103

Współpraca kulturalna

Strony zobowiązują się do promowania współpracy kulturalnej. Współpraca ta służy między innymi zwiększeniu wzajemnego zrozumienia i poszanowania między obywatelami, wspólnotami i narodami. Strony zobowiązują się również do współpracy w zakresie promowania różnorodności kulturowej, zwłaszcza w ramach Konwencji Unesco w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego.

Artykuł 104

Współpraca w sektorze audiowizualnym

Strony współpracują w celu promowania przemysłu audiowizualnego w Europie i zachęcają do koprodukcji w obszarach takich jak kinematografia i telewizja.

Współpraca mogłaby obejmować między innymi programy i fundusze na rzecz szkoleń dla dziennikarzy i innych osób zatrudnionych w sektorze mediów, jak również pomoc techniczną dla mediów publicznych i prywatnych w celu wzmocnienia ich niezależności, profesjonalizmu i powiązań z mediami europejskimi.

Serbia dostosowuje swoją politykę w dziedzinie uregulowania treści przy nadawaniu transgranicznym do polityki WE i harmonizuje swoje ustawodawstwo ze wspólnotowym dorobkiem prawnym. Serbia zwraca szczególną uwagę na kwestie związane z nabywaniem praw własności intelektualnej dla programów i transmisji nadawanych drogą satelitarną, naziemną i kablową.

Artykuł 105

Społeczeństwo informacyjne

Współpraca prowadzona jest przede wszystkim na obszarach związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym dotyczącym społeczeństwa informacyjnego. Jej celem jest głównie wspieranie stopniowego dostosowania polityki i ustawodawstwa Serbii w tym sektorze do polityki i prawodawstwa Wspólnoty.

Strony współpracują również w celu dalszego rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Serbii. Do ogólnych celów zaliczają się przygotowanie ogółu społeczeństwa do ery cyfrowej, przyciąganie inwestycji i zapewnienie interoperacyjności sieci i usług.

Artykuł 106

Sieci i usługi łączności elektronicznej

Współpraca koncentruje się przede wszystkim na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Strony wzmacniają zwłaszcza współpracę w dziedzinie sieci łączności elektronicznej i związanych z nimi usług, przy czym ostatecznym celem będzie przyjęcie przez Serbię wspólnotowego dorobku prawnego w tych sektorach w ciągu trzech lat od wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł 107

Informacja i komunikacja

Wspólnota i Serbia podejmują środki niezbędne do stymulowania wzajemnej wymiany informacji. Pierwszeństwo jest przyznawane programom mającym na celu dostarczanie społeczeństwu podstawowych informacji na temat Wspólnoty, a środowiskom zawodowym w Serbii – bardziej specjalistycznych informacji.

Artykuł 108

Transport

Współpraca między Stronami koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie transportu.

Współpraca może w szczególności mieć na celu restrukturyzację i modernizację różnych środków transportu w Serbii, poprawę swobodnego przepływu osób i towarów oraz zwiększenie dostępu do rynku oraz infrastruktury, w tym do portów morskich i lotniczych. Ponadto współpraca może wspierać rozwoju infrastruktur multimodalnych w powiązaniu z głównymi sieciami transeuropejskimi, w szczególności poprzez wzmocnienie powiązań regionalnych z Europą Południowo-Wschodnią, zgodnie z protokołem ustaleń w sprawie głównej regionalnej sieci transportowej. Celem współpracy jest osiągnięcie norm działania porównywalnych z normami wspólnotowymi oraz rozwój systemu transportowego w Serbii zgodnego z systemem wspólnotowym i do niego dostosowanego, a także lepsza ochrona środowiska w sektorze transportu.

Artykuł 109

Energia

Współpraca koncentruje się przede wszystkim na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie energii. Opiera się ona na Traktacie ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej i jest rozwijana w celu stopniowej integracji Serbii z europejskimi rynkami energii. Współpraca może obejmować w szczególności:

Artykuł 110

Bezpieczeństwo jądrowe

Strony współpracują w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i zabezpieczeń. Współpraca może obejmować następujące zagadnienia:

Artykuł 111

Środowisko

Strony rozwijają i zacieśniają współpracę w dziedzinie środowiska, w ramach której podstawowym zadaniem będzie zwalczanie dalszej jego degradacji oraz rozpoczęcie działań na rzecz poprawy stanu środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

W szczególności strony podejmują współpracę w celu wzmocnienia struktur i procedur administracyjnych, aby zapewnić planowanie strategiczne w kwestiach środowiska naturalnego oraz koordynację działań odpowiednich podmiotów. Współpraca ta skupia się na dostosowaniu ustawodawstwa Serbii do prawodawstwa Wspólnoty. Współpraca może również koncentrować się na rozwijaniu strategii mających na celu znaczne obniżenie zanieczyszczenia powietrza i wody na poziomie lokalnym, regionalnym i międzynarodowym, ustanowienie ram dla wydajnej, czystej, zrównoważonej i odnawialnej produkcji energii i jej zużycia oraz strategii służących przeprowadzaniu ocen wpływu na środowisko i strategicznych ocen oddziaływania na środowisko. Szczególna uwaga zostaje poświęcona ratyfikacji i wdrożeniu protokołu z Kioto.

Artykuł 112

Współpraca w dziedzinie badań naukowych i rozwoju technologicznego

Strony zachęcają do współpracy w dziedzinie cywilnych badań naukowych i rozwoju technologicznego (BRT) na bazie wspólnych korzyści oraz z uwzględnieniem dostępności zasobów i odpowiedniego dostępu do swoich programów, z zastrzeżeniem odpowiedniego poziomu skutecznej ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie badań i rozwoju technicznego.

Artykuł 113

Współpraca w zakresie rozwoju regionalnego i lokalnego

Strony pracują nad wzmocnieniem współpracy w zakresie rozwoju regionalnego i lokalnego w celu wsparcia rozwoju gospodarczego i obniżenia nierówności regionalnych. Szczególna uwaga zostaje poświęcona współpracy transgranicznej, międzynarodowej i międzyregionalnej.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie rozwoju regionalnego.

Artykuł 114

Administracja publiczna

Współpraca ma na celu stworzenie wydajnej i odpowiedzialnej administracji publicznej w Serbii, zwłaszcza po to, aby wspierać wdrażanie zasad praworządności i właściwe funkcjonowanie instytucji państwowych z korzyścią dla społeczeństwa Serbii jako całości oraz w celu pomyślnego budowania stosunków pomiędzy UE a Serbią.

Współpraca w tej dziedzinie koncentruje się głównie na tworzeniu instytucji, w tym na rozwijaniu i wdrażaniu przejrzystych i bezstronnych procedur rekrutacji, zarządzania zasobami ludzkimi i rozwoju kariery dla służb publicznych, szkoleń ustawicznych i promowania etyki w ramach administracji publicznej. Współpraca obejmuje wszystkie szczeble administracji publicznej, w tym administrację lokalną.

TYTUŁ IX

WSPÓŁPRACA FINANSOWA

Artykuł 115

Aby osiągnąć cele niniejszego układu oraz zgodnie z artykułami 5, 116 i 118, Serbia może otrzymywać pomoc finansową od Wspólnoty w formie dotacji i pożyczek, w tym pożyczek od Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Pomoc Wspólnoty jest uzależniona od dalszych postępów w wypełnianiu politycznych kryteriów kopenhaskich, w szczególności od postępów w osiąganiu konkretnych priorytetów partnerstwa europejskiego. Pod uwagę są brane wyniki rocznych przeglądów w krajach uczestniczących w procesie stabilizacji i stowarzyszenia, szczególnie te dotyczące działań podejmowanych przez beneficjentów pomocy w celu przeprowadzenia demokratycznych, gospodarczych i instytucjonalnych reform. Uwzględnione zostaną również inne wnioski Rady dotyczące szczególnie realizacji programów dostosowawczych. Pomoc przyznana Serbii jest skierowana na zaspokojenie potrzeb, wybranych priorytetów, odzwierciedlenie zdolności absorpcji i zwrotu oraz wdrożenie środków w celu zreformowania i restrukturyzacji gospodarki.

Artykuł 116

Pomoc finansowa w postaci dotacji jest pokrywana ze środków operacyjnych określonych w stosownym rozporządzeniu Rady w ramach wieloletniego indykatywnego dokumentu planowania i rocznych przeglądów, ustanowionych przez Wspólnotę po konsultacjach z Serbią.

Pomoc finansowa może obejmować wszystkie sektory współpracy, ze szczególnym naciskiem na obszar sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, zbliżenie prawodawstwa, zrównoważony rozwój, zmniejszenie ubóstwa i ochronę środowiska.

Artykuł 117

Na wniosek Serbii oraz w przypadku wystąpienia szczególnej potrzeby, Wspólnota może w porozumieniu z międzynarodowymi instytucjami finansowymi zbadać możliwość udzielenia w drodze wyjątku pomocy makrofinansowej, podlegającej określonym warunkom i przy uwzględnieniu dostępności wszystkich zasobów finansowych. Pomoc ta byłaby udostępniana tylko w przypadku spełniania warunków, które zostaną określone w kontekście programu uzgodnionego między Serbią a Międzynarodowym Funduszem Walutowym.

Artykuł 118

W celu umożliwienia optymalnego wykorzystania dostępnych zasobów Strony zapewniają, że wkład Wspólnoty będzie ściśle skoordynowany z pomocą pochodzącą z innych źródeł, takich jak państwa członkowskie, inne państwa i międzynarodowe instytucje finansowe.

W tym celu Strony regularnie wymieniają informacje dotyczące wszystkich źródeł pomocy.

TYTUŁ X

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE, OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł 119

Niniejszym powołuje się Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, która nadzoruje stosowanie i wykonanie niniejszego układu. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbiera się na odpowiednim szczeblu na posiedzenia regularnie oraz gdy wymagają tego okoliczności. Bada wszelkie istotne kwestie związane z niniejszym układem, jak również wszelkie inne kwestie dwustronne lub międzynarodowe leżące we wspólnym interesie Stron.

Artykuł 120

1.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia składa się z jednej strony z członków Rady Unii Europejskiej i członków Komisji Europejskiej, a z drugiej strony z członków rządu Serbii.

2.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

3.  Członkowie Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia mogą być reprezentowani zgodnie z warunkami, które zostaną określone w regulaminie wewnętrznym.

4.  Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia przewodniczą kolejno przedstawiciel Komisji Wspólnot oraz przedstawiciel Serbii, zgodnie z zasadami które zostaną określone w jej regulaminie wewnętrznym.

5.  Europejski Bank Inwestycyjny uczestniczy jako obserwator w pracach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, w kwestiach, które go dotyczą.

Artykuł 121

Dla osiągnięcia celów niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia ma prawo podejmowania decyzji w ramach niniejszego układu w przypadkach w nim przewidzianych. Podjęte decyzje są wiążące dla Stron, które są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych do wykonania takich decyzji. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może również formułować odpowiednie zalecenia. Opracowuje ona swoje decyzje i zalecenia za zgodą obu Stron.

Artykuł 122

1.  W pełnieniu swoich zadań Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest wspierana przez Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia składający się z jednej strony z przedstawicieli Rady Unii Europejskiej i przedstawicieli Komisji Europejskiej, a z drugiej strony z przedstawicieli Serbii.

2.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa w swoim regulaminie zadania Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, obejmujące w szczególności przygotowywanie posiedzeń Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia oraz zasady funkcjonowania tego Komitetu.

3.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może przekazać Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia wszystkie swoje uprawnienia. W takim przypadku Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmuje swoje decyzje zgodnie z warunkami ustanowionymi w artykule 121.

Artykuł 123

Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia może tworzyć podkomitety. Przed końcem pierwszego roku po dniu wejścia w życie niniejszego układu Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia tworzy podkomitety niezbędne do właściwego wdrażania niniejszego układu.

Stworzony zostanie podkomitet zajmujący się kwestią migracji.

Artykuł 124

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może podjąć decyzję o powołaniu wszelkich innych komitetów lub organów, które będą pomagać jej w pełnieniu zadań. W swoim regulaminie Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa skład i obowiązki takich komitetów lub ich organów oraz zasady ich funkcjonowania.

Artykuł 125

Niniejszym powołany zostaje Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia. Stanowi on forum spotkań i wymiany poglądów między członkami parlamentu serbskiego i Parlamentu Europejskiego. Zbiera się z częstotliwością, którą sam określa.

Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia składa się z członków Parlamentu Europejskiego oraz z członków parlamentu serbskiego.

Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

Parlamentarnemu Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia przewodniczy kolejno członek Parlamentu Europejskiego i członek parlamentu serbskiego zgodnie z zasadami, które zostaną określone w jego regulaminie wewnętrznym.

Artykuł 126

W zakresie niniejszego układu każda ze Stron zobowiązuje się zagwarantować osobom fizycznym i prawnym drugiej Strony wolny od dyskryminacji w stosunku do swoich własnych obywateli dostęp do właściwych sądów i władz administracyjnych, aby mogły przed nimi dochodzić swoich praw osobistych i rzeczowych.

Artykuł 127

Żadne z postanowień niniejszego układu nie stanowi przeszkody dla podjęcia przez Stronę jakichkolwiek środków, które:

Artykuł 128

1.  W dziedzinach objętych niniejszym układem oraz nie naruszając jakichkolwiek zawartych w nim postanowień szczególnych:

2.  Postanowienia ustępu 1 pozostają bez uszczerbku dla prawa Stron do stosowania właściwych postanowień ich ustawodawstwa podatkowego wobec podatników, którzy nie znajdują się w sytuacji identycznej ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Artykuł 129

1.  Strony podejmują wszelkie niezbędne środki o charakterze ogólnym lub szczególnym wymagane do wypełnienia swoich zobowiązań wynikających z niniejszego układu. Zapewniają one osiągnięcie celów określonych w niniejszym układzie.

2.  Strony zgadzają się prowadzić w trybie pilnym i właściwymi sposobami, na wniosek jednej ze Stron, konsultacje mające na celu rozpatrzenie wszelkich kwestii związanych z interpretacją lub wdrażaniem niniejszego układu oraz innymi istotnymi aspektami wzajemnych stosunków.

3.  Każda ze Stron odwołuje się do Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia w przypadku sporu dotyczącego stosowania lub interpretacji niniejszego układu. W takim wypadku stosuje się artykuł 130 oraz, w odpowiednich przypadkach, protokół 7.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może rozstrzygać spory w drodze wiążących decyzji.

4.  Jeżeli jedna ze Stron uważa, że druga Strona nie wypełniła zobowiązania, jakie nakłada na nią niniejszy układ, może podjąć odpowiednie środki. Przedtem jednak, z wyjątkiem szczególnie nagłych przypadków, powinna przekazać Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkie informacje niezbędne do dokładnego zbadania sytuacji w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony. W wyborze środków pierwszeństwo należy przyznać tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie niniejszego układu. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o podjęciu tych środków i jeżeli druga Strona wystąpi z takim wnioskiem, stanowią one przedmiot konsultacji w Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, Komitecie Stabilizacji i Stowarzyszenia lub dowolnym innym organie utworzonym na podstawie artykułów 123 lub 124.

5.  Postanowienia ustępów 2, 3 i 4 nie wpływają w żaden sposób na postanowienia artykułów 32, 40, 41, 42, 46 i protokołu 3 (definicja pojęcia „produktów pochodzących” oraz metod współpracy administracyjnej) i pozostają bez uszczerbku dla tych postanowień.

Artykuł 130

1.  W przypadku powstania sporu między Stronami dotyczącego wykładni lub stosowania niniejszego układu jedna ze Stron przekazuje drugiej stronie oraz Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia formalny wniosek o rozstrzygnięcie spornej kwestii.

Jeżeli Strona uzna, że środki przyjęte przez drugą Stronę lub brak działań drugiej Strony stanowią naruszenie zobowiązań wynikających z niniejszego układu, formalny wniosek o rozstrzygnięcie spornej kwestii powinien zawierać uzasadnienie takiego stanowiska, a w stosownych przypadkach informację, że Strona może podjąć środki przewidziane w artykule 129 ustęp 4.

2.  Strony dokładają wszelkich starań, aby rozstrzygnąć spór poprzez prowadzone w dobrej wierze konsultacje w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia oraz innych organów przewidzianych w ustępie 3 w celu jak najszybszego znalezienia rozwiązań możliwych do przyjęcia przez obie Strony.

3.  Strony przekazują Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkie istotne informacje wymagane w celu dokładnego zbadania sytuacji.

Do czasu znalezienia rozwiązania sporna kwestia jest przedmiotem dyskusji podczas każdego spotkania Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, chyba że możliwe jest wszczęcie postępowania arbitrażowego przewidzianego w protokole 7. Spór uznaje się za rozstrzygnięty, jeżeli Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podjęła wiążącą decyzję rozstrzygającą zgodnie z artykułem 129 ustęp 3 lub jeżeli oświadczyła, że spór już nie istnieje.

Konsultacje w sprawie sporu mogą również toczyć się na spotkaniach Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia lub innych odpowiednich komitetów i organów ustanowionych na podstawie artykułów 123 lub 124, jak uzgodniono między Stronami oraz na wniosek jednej ze Stron. Konsultacje mogą być również prowadzone w formie pisemnej.

Wszystkie informacje ujawnione podczas konsultacji są poufne.

4.  W kwestiach wchodzących w zakres stosowania protokołu 7 każda ze Stron może przedłożyć sporną kwestię do rozstrzygnięcia w ramach arbitrażu zgodnie z tym protokołem, jeżeli Stronom nie udało się rozstrzygnąć sporu w ciągu dwóch miesięcy od rozpoczęcia procedury rozstrzygania sporu zgodnie z ustępem 1.

Artykuł 131

Do czasu przyznania równoważnych praw osobom i podmiotom gospodarczym na mocy niniejszego układu, pozostaje on bez wpływu na prawa gwarantowane tym osobom i podmiotom postanowieniami obowiązujących umów wiążących jedno lub kilka państw członkowskich z jednej strony i Serbię, z drugiej strony.

Artykuł 132

Załączniki I–VII oraz protokoły 1, 2, 3, 4, 5, 6 i 7 stanowią integralną część niniejszego układu.

Umowa ramowa między Wspólnotą Europejską i Serbią w sprawie ogólnych zasad uczestnictwa Serbii i Czarnogóry w programach wspólnotowych podpisana w dniu 21 listopada 2004 r. oraz załącznik do tej umowy stanowią integralną część niniejszego układu. Przegląd przewidziany w art. 8 tej umowy ramowej prowadzony jest w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, która może wprowadzać zmiany w umowie ramowej, w razie potrzeby.

Artykuł 133

Układ zostaje zawarty na czas nieokreślony.

Każda ze Stron może wypowiedzieć niniejszy układ poprzez powiadomienie drugiej Strony. Niniejszy układ przestaje obowiązywać po upływie sześciu miesięcy od daty takiego powiadomienia.

Każda ze Stron może zawiesić niniejszy układ ze skutkiem natychmiastowym w przypadku niezastosowania się przez drugą ze Stron do zasadniczych elementów niniejszego układu.

Artykuł 134

Do celów niniejszego układu określenie „Strony” oznacza z jednej strony Wspólnotę lub jej państwa członkowskie, lub Wspólnotę i jej państwa członkowskie, zgodnie z ich stosownymi uprawnieniami, a z drugiej strony Serbię.

Artykuł 135

Niniejszy układ stosuje się z jednej strony do terytoriów, na których obowiązują Traktaty ustanawiające Wspólnotę Europejską oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, zgodnie z warunkami określonymi w tych Traktatach, a z drugiej strony do terytorium Serbii.

Niniejszy układ nie stosuje się do Kosowa, które znajduje się obecnie pod międzynarodową administracją na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych 1244 z dnia 10 czerwca 1999 r. Nie narusza to obecnego statusu Kosowa lub ustalenia jego ostatecznego statusu na mocy tej rezolucji.

Artykuł 136

Depozytariuszem niniejszego układu jest Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej.

Artykuł 137

Niniejszy układ sporządza się w dwóch egzemplarzach w językach: angielskim, bułgarskim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim, włoskim oraz serbskim, przy czym każdy z tych tekstów jest na równi autentyczny.

Artykuł 138

Strony zatwierdzają niniejszy układ zgodnie z ich procedurami wewnętrznymi.

Niniejszy układ wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym Strony powiadomiły się wzajemnie o zakończeniu procedur określonych w akapicie pierwszym.

Artykuł 139

Umowa przejściowa

W przypadku gdy przed zakończeniem procedur niezbędnych dla wejścia w życie niniejszego układu, postanowienia pewnych części tego układu, zwłaszcza postanowienia dotyczące swobodnego przepływu towarów, jak również istotne postanowienia dotyczące transportu, są stosowane na mocy umów przejściowych między Wspólnotą a Serbią, Strony uzgadniają, iż w tych okolicznościach, do celów postanowień tytułu IV, artykułów 73, 74 i 75 niniejszego układu, protokołów 1, 2, 3, 5, 6 i 7 oraz stosownych postanowień protokołu 4 do niniejszego układu, przez „datę wejścia w życie niniejszego układu” rozumie się datę wejścia w życie stosownej umowy przejściowej w odniesieniu do obowiązków zawartych w postanowieniach, o których mowa powyżej.

Съставено в Люксембург на двадесет и девети април две хиляди и осма година.

Hecho en Luxemburgo, el veintinueve de abril de dosmile ocho.

V Lucemburku dne dvacátého devátého dubna dva tisíce osm.

Udfærdiget i Lussemburgu den niogtyvende April to tusind og otte.

Geschehen zu Luxemburg am neunundzwanzigsten April zweitausendacht.

Kahe tuhande kaheksanda aasta aprillikuu kahekümne üheksandal päeval Luxembourgis.

'Εγινε στο Λουξεμβούργο, στις είκοσι εννέα Απριλίου δύο χιλιάδες οκτώ.

Done at Lussemburgu on the twenty-ninth day of April in the year two thousand and eight.

Fait à Lussemburgu, le vingt-neuf avril deux mille huit.

Fatto a Lussemburgo, addì ventinove aprile duemilaotto.

Luksemburgā, divtūkstoš astotā gada divdesmit devītajā aprīlī.

Priimta du tūkstančiai aštuntų metų balandžio dvidešimt devintą dieną Liuksemburge.

Kelt Luxembourgban, a kétezer-nyolcadik év április huszonkilencedik napján.

Magħmul fil-Lussemburgu, fid-disgħa u għoxrin jum ta’ April tas-sena elfejn u tmienja.

Gedaan te Luxemburg, de negenentwintigste April tweeduizend acht.

Sporządzono w Luksemburgu dnia dwudziestego dziewiątego kwietnia roku dwa tysiące ósmego.

Feito em Luxemburgo, em vinte e nove de Abril de dois mil e oito.

Întocmit la Luxemburg, la douăzeci și nouă aprilie două mii opt.

V Luxemburgu dňa dvadsiateho deviateho apríla dvetisícosem.

V Luxembourgu, dne devetindvajsetega aprila leta dva tisoč osem.

Tehty Luxemburgissa kahdentenakymmenentenäyhdeksäntenä päivänä huhtikuuta vuonna kaksituhattakahdeksan.

Som skedde i Luxemburg den tjugonionde April tjugohundraåtta.

Сачињено у Луксембургу, двадесетдеветог априла двехиљадеосме.

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Cette signature engage également la Communauté française, la Communauté flamande, la Communauté germanophone, la Région wallonne, la Région flamande et la Région de Bruxelles-Capitale.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flämische Gemeinschaft, die Französische Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flämische Region und die Region Brüssel-Hauptstadt.

За Релублика България

Za Českou republiku

På Kongeriget Danmarks vegne

Für die Bundesrepublik Deutschland

Eesti Vabariigi nimel

Thar cheann Na hÉireann

For Ireland

Για την Ελληνική Δημοκρατία

Por el Reino de España

Pour la République française

Per la Repubblica italiana

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

Latvijas Republikas vārdā

Lietuvos Respublikos vardu

Pour le Grand-Duché de Luxembourg

A Magyar Köztársaság részéről

Gћal Malta

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

Für die Republik Österreich

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Pela República Portuguesa

Pentru România

Za Republiko Slovenijo

Za Slovenskú republiku

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

För Konungariket Sverige

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

За Европейската общност

Por las Comunidades Europeas

Za Evropská společenství

For De Europæiske Fællesskaber

Für die Europäischen Gemeinschaften

Euroopa ühenduste nimel

Για τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες

For the European Communities

Pour les Communautés européennes

Per le Comunità europee

Eiropas Kopienu vārdā

Europos Bendrijų vardu

Az Európai Közösségek részéről

Għall-Komunitajiet Ewropej

Voor de Europese Gemeenschappen

W imieniu Wspólnot Europejskich

Pelas Comunitatea Europeias

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvá

Za Evropske skupnosti

Euroopan yhteisöjen puolesta

På europeiska gemenskapernas vägnar

За Републику Србиjу

WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW I PROTOKOŁÓW

ZAŁĄCZNIKI

PROTOKOŁY

ZAŁĄCZNIK I

---

ZAŁĄCZNIK Ia

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY PRZEMYSŁOWE,

o których mowa w art. 21

Stawki celne zostaną obniżone w następujący sposób:

---

ZAŁĄCZNIK Ib

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY PRZEMYSŁOWE,

o których mowa w art. 21

Stawki celne zostaną obniżone w następujący sposób:

---

ZAŁĄCZNIK Ic

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY PRZEMYSŁOWE,

o których mowa w art. 21

Stawki celne zostaną obniżone w następujący sposób:

ZAŁĄCZNIK II

DEFINICJA MŁODEJ WOŁOWINY,

o której mowa w art. 26 ust. 3

Nie naruszając reguł interpretacji nomenklatury scalonej (CN), treść opisu produktów uważa się za mającą jedynie wartość wskazującą, podczas gdy system preferencyjny jest ustalony, w obrębie kontekstu niniejszego załącznika, przez zakres kodów CN. W przypadku gdy wskazywane są kody ex CN, system preferencji jest ustalany poprzez łączne zastosowanie kodu CN oraz odpowiadającego mu opisu.

ZAŁĄCZNIK IIIa

Bezcłowe dla nieograniczonych ilości od dnia wejścia w życie niniejszego układu

ZAŁĄCZNIK IIIb

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY ROLNE,

o których mowa w art. 27 ust. 2 lit. b)

Należności celne (ad valorem lub cła specyficzne) dotyczące produktów wymienionych w niniejszym załączniku zostaną obniżone i zniesione zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w niniejszym załączniku. Jeśli, poza stawką ad valorem lub cłem specyficznym stosowane są cła sezonowe, takie cła sezonowe 20 % zostaną zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

ZAŁĄCZNIK IIIc

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY ROLNE,

o których mowa w art. 27 ust. 2 lit. c)

Należności celne (ad valorem lub cła specyficzne) dotyczące produktów wymienionych w niniejszym załączniku zostaną obniżone zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w niniejszym załączniku. Sezonowe cło (20 %) będzie nadal stosowane w trakcie okresu przejściowego i po jego zakończeniu.

ZAŁĄCZNIK IIId

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY ROLNE

o których mowa w art. 27 ust. 2 lit. c)

Należności celne (ad valorem lub cła specyficzne) dotyczące produktów wymienionych w niniejszym załączniku zostaną obniżone zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w niniejszym załączniku. Jeśli, poza stawką ad valorem lub cłem specyficznym stosowane są cła sezonowe, takie cła sezonowe (20 %) zostaną zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

▼M1

ZAŁĄCZNIK IIIe

SERBSKIE KONCESJE CELNE NA PODSTAWOWE PRODUKTY ROLNE POCHODZĄCE Z UNII EUROPEJSKIEJ

(o których mowa w art. 27 ust. 3)

Wskazane cła (cła ad valorem lub cła specyficzne) będą stosowane od dnia wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej względem produktów wymienionych w niniejszym załączniku w ramach ilości wskazanych dla każdego produktu

▼B

ZAŁĄCZNIK IV

KONCEJSE WSPÓLNOTOWE NA SERBSKIE PRODUKTY RYBOŁÓWSTWA,

o których mowa w art. 29 ust. 2

Przywóz na teren Wspólnoty następujących produktów pochodzących z Serbii podlega określonym poniżej koncesjom:

Stawka celna obowiązująca w odniesieniu do wszystkich produktów objętych pozycją HS 1604 zostanie obniżona zgodnie z następującą tabelą:

ZAŁĄCZNIK V

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY RYBOŁÓWSTWA,

o których mowa w art. 30 ust. 2

Przywóz do Serbii następujących produktów pochodzących ze Wspólnoty obejmuje się określonymi poniżej koncesjami:

ZAŁĄCZNIK VI

SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI: USŁUGI FINANSOWE,

o których mowa w tytule V rozdział II

USŁUGI FINANSOWE: DEFINICJE

Pod pojęciem „usługi finansowej” rozumie się każdą usługę o charakterze finansowym, świadczoną przez usługodawcę finansowego jednej ze Stron.

Usługi finansowe obejmują następujące rodzaje działalności:

Definicja usług finansowych nie obejmuje następującej działalności:

ZAŁĄCZNIK VII

PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ, PRZEMYSŁOWEJ I HANDLOWEJ

o których mowa w art. 75

PROTOKÓŁ 1

w sprawie handlu przetworzonymi produktami rolnymi między wspólnotą a serbią

Artykuł 1

1.  Wspólnota oraz Serbia stosują w stosunku do przetworzonych produktów rolnych opłaty celne wymienione odpowiednio w załączniku I i załączniku II na warunkach w nich określonych, niezależnie od ograniczeń kontyngentowych.

2.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmuje decyzje w sprawie:

3.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zastąpić należności celne ustanowione w niniejszym protokole systemem ustanowionym na podstawie odpowiednich cen rynkowych obowiązujących we Wspólnocie i w Serbii na produkty rolne faktycznie stosowane przy wytwarzaniu przetworzonych produktów rolnych objętych niniejszym protokołem.

Artykuł 2

Stawki celne stosowane na podstawie artykułu 1 niniejszego protokołu mogą zostać obniżone decyzją Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia:

Obniżkę określoną w literze a) oblicza się w oparciu o część stawki celnej wskazanej jako element rolny, który powinien odpowiadać produktom rolnym rzeczywiście używanym do produkcji określonych przetworzonych produktów rolnych i który powinien zostać odliczony od stawki celnej stosowanej do podstawowych produktów rolnych.

Artykuł 3

Wspólnota i Serbia informują się wzajemnie o uzgodnieniach administracyjnych przyjętych w stosunku do produktów objętych niniejszym protokołem. Uzgodnienia te powinny zapewnić równe traktowanie wszystkich zainteresowanych stron i powinny być możliwie jak najprostsze i jak najbardziej elastyczne.

ZAŁĄCZNIK I DO PROTOKOŁU 1

CŁA STOSOWANE PRZY PRZYWOZIE DO WSPÓLNOTY TOWARÓW POCHODZĄCYCH Z SERBII

Przy przywozie do Wspólnoty wymienionych poniżej przetworzonych produktów rolnych pochodzących z Serbii obowiązują zerowe stawki celne.

ZAŁĄCZNIK II DO PROTOKOŁU 1

▼M1

ZAŁĄCZNIK III DO PROTOKOŁU 1

KONTYNGENTY TARYFOWE MAJĄCE ZASTOSOWANIE DO TOWARÓW POCHODZĄCYCH Z UNII EUROPEJSKIEJ PRZY PRZYWOZIE DO SERBII,

o których mowa w art. 25

▼B

PROTOKÓŁ 2

w sprawie wzajemnych preferencyjnych koncesji na niektóre wina, wzajemnego uznawania, ochrony i kontroli nazw win, wyrobów spirytusowych i win aromatyzowanych

Artykuł 1

Niniejszy protokół zawiera:

Artykuł 2

Umowy, o których mowa w art. 1 niniejszego protokołu, stosuje się do:

ZAŁĄCZNIK I DO PROTOKOŁU 2

UMOWA

między wspólnotą a serbią w sprawie wzajemnych preferencyjnych koncesji handlowych na niektóre wina

▼M1

▼B

ZAŁĄCZNIK II DO PROTOKOŁU 2

UMOWA

między Wspólnotą a Serbią w sprawie wzajemnego uznawania, ochrony i kontroli nazw win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych

Artykuł 1

Cele

1.  Strony, na zasadzie równego traktowania i wzajemności, uznają, chronią i kontrolują nazwy produktów, o których mowa w art. 2 niniejszego protokołu zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym załączniku.

2.  Strony przyjmują wszelkie ogólne i szczególne środki konieczne do wypełnienia zobowiązań i osiągnięcia celów określonych w niniejszej umowie.

Artykuł 2

Definicje

Do celów umowy zawartej w niniejszym załączniku oraz o ile wyraźnie nie przewidziano w niej inaczej:

Artykuł 3

Ogólne zasady przywozu i wprowadzania do obrotu

O ile umowa zawarta w niniejszym załączniku nie stanowi inaczej, przywozu i wprowadzenia do produktów, o których mowa w art. 2, dokonuje się zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi obowiązującymi na terytorium danej Strony.

TYTUŁ I

WZAJEMNA OCHRONA NAZW WIN, NAPOJÓW SPIRYTUSOWYCH I WIN AROMATYZOWANYCH

Artykuł 4

Nazwy chronione

Bez uszczerbku dla art. 5, 6 i 7 niniejszego załącznika, ochroną obejmuje się następujące produkty:

Artykuł 5

Ochrona nazw odnoszących się do państw członkowskich Wspólnoty i do Serbii

1.  W Serbii odniesienia do państw członkowskich Wspólnoty i inne nazwy określające państwa członkowskie, mające na celu określenie pochodzenia wina, napoju spirytusowego i wina aromatyzowanego:

2.  We Wspólnocie odniesienia do Serbii i inne nazwy określające Serbię, mające na celu określenie pochodzenia wina, napoju spirytusowego i wina aromatyzowanego:

Artykuł 6

Ochrona oznaczeń geograficznych

1.  W Serbii oznaczenia geograficzne odnoszące się do Wspólnoty, wymienione w dodatku 1, część A:

2.  We Wspólnocie oznaczenia geograficzne odnoszące się do Serbii, wymienione w dodatku 1, część B:

Niezależnie od art. 2 ust. 2 lit. b) protokołu 2, w zakresie, w jakim dotyczy on prawodawstwa UE odnoszącego się do napojów spirytusowych, nazwy handlowe napojów spirytusowych pochodzących z Serbii i sprzedawanych na terytorium UE nie mogą być uzupełniane ani zastępowane oznaczeniem geograficznym.

3.  Strony przyjmują wszelkie zgodne z umową zawartą w niniejszym załączniku środki konieczne do wzajemnej ochrony nazw, o których mowa w art. 4 lit. a) tiret drugie i lit. b) tiret drugie, które są używane do opisu i prezentacji win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących z terytoriów Stron. W tym celu każda ze Stron stosuje właściwe środki prawne, o których mowa w art. 23 porozumienia TRIPS, by zapewnić skuteczną ochronę i zapobiec przypadkom stosowania oznaczeń geograficznych i tradycyjnych określeń do oznaczania win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych nieobjętych odpowiednimi oznaczeniami i opisami.

4.  Oznaczenia geograficzne, o których mowa w art. 4, są zastrzeżone wyłącznie dla produktów pochodzących z terytorium tej Strony, do której się odnoszą, i mogą być stosowane wyłącznie zgodnie z warunkami określonymi w przepisach ustawowych i wykonawczych tej Strony.

5.  Ochrona przewidziana w umowie zawartej w niniejszym załączniku w szczególności zakazuje stosowania nazw chronionych w odniesieniu do win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, które nie pochodzą ze wskazanego obszaru geograficznego, i ma zastosowanie nawet wtedy, gdy:

6.  Jeżeli oznaczenia geograficzne wymienione w dodatku 1 są homonimiczne, chronione są wszystkie oznaczenia, pod warunkiem że zostały użyte w dobrej wierze. Strony wspólnie określają praktyczne warunki stosowania, na podstawie których rozróżniane będą homonimiczne oznaczenia geograficzne, uwzględniając przy tym potrzebę równoważnego traktowania producentów oraz dbając o to, aby nie wprowadzać w błąd konsumentów.

7.  Jeżeli oznaczenie geograficzne wymienione w dodatku 1 i oznaczenie geograficzne z kraju trzeciego są homonimiczne, stosuje się art. 23 ust. 3 porozumienia TRIPS.

8.  Postanowienia umowy zawartej w niniejszym załączniku w żaden sposób nie naruszają prawa jakiejkolwiek osoby do używania do celów handlowych swojej własnej nazwy (nazwiska) lub nazwy (nazwiska) swojego poprzednika, z wyjątkiem przypadku, gdy dana nazwa (nazwisko) stosowana jest w sposób wprowadzający w błąd konsumentów.

9.  Żadne postanowienia umowy zawartej w niniejszym załączniku nie zobowiązują żadnej ze Stron do ochrony oznaczenia geograficznego drugiej Strony, jak wymienione w dodatku 1, jeżeli oznaczenie to nie jest lub przestaje być chronione w swoim kraju pochodzenia lub jeżeli w tym kraju wyszło z użycia.

10.  Z dniem wejścia w życie niniejszej umowy Strony przestają uznawać chronione nazwy geograficzne wymienione w dodatku 1 za zwyczajowe, używane w języku potocznym Stron, pospolite nazwy win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, jak przewidziano w art. 24 ust. 6 porozumienia TRIPS.

Artykuł 7

Ochrona określeń tradycyjnych

1.  W Serbii tradycyjne określenia Wspólnoty wymienione w dodatku 2:

2.  We Wspólnocie, tradycyjne serbskie określenia wyszczególnione w dodatku 2: nie mogą być wykorzystywane do opisu lub prezentacji wina pochodzącego ze Wspólnoty; oraz mogą być wykorzystywane do opisu lub prezentacji win pochodzących z Serbii wyłącznie w odniesieniu do win o pochodzeniu i kategorii wyszczególnionych w dodatku 2, w języku serbskim i na warunkach przewidzianych przez przepisy i regulacje obowiązujące w Serbii.

3.  Strony podejmują, zgodnie z niniejszym tytułem, środki niezbędne do ochrony tradycyjnych określeń, o których mowa w art. 4, używanych do opisu i prezentacji win pochodzących z terytorium Stron. W tym celu Strony ustanawiają odpowiednie środki prawne, gwarantujące skuteczną ochronę i zapobiegające użyciu tradycyjnych określeń do opisu wina, wobec którego określenia te tradycyjne określenia nie mogą być stosowane, nawet w przypadkach, gdy takim tradycyjnym określeniom towarzyszą wyrażenia takie, jak „rodzaj”, „typ”, „styl”, „imitacja”, „metoda” lub podobne.

4.  Ochrona tradycyjnego określenia obowiązuje tylko: w odniesieniu do języka lub języków, w których zostało ono podane w dodatku 2, ale nie w odniesieniu do tłumaczenia oraz w odniesieniu do kategorii produktu, w ramach której jest ono chronione dla Wspólnoty, jak określono w dodatku 2. Jeżeli tradycyjne określenia wyszczególnione w dodatku 2 są homonimiczne, ochrona przyznawana jest każdemu określeniu, o ile było ono wykorzystywane w dobrej wierze i nie wprowadza konsumentów w błąd co do rzeczywistego pochodzenia wina. Strony wspólnie decydują o praktycznych warunkach wykorzystywania nazw, które pozwolą na odróżnienie poszczególnych homonimicznych tradycyjnych określeń, biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia równego traktowania zainteresowanych producentów oraz zapobieżenia wprowadzania w błąd konsumentów.

5.  Ochrona tradycyjnych określeń dotyczy wyłącznie: języku lub języków i alfabetów, w których występują w dodatku 2, a nie w tłumaczeniach; oraz kategorii produktów, w odniesieniu do której podlega ochronie na rzecz Stron, określonych w dodatku 2.

Artykuł 8

Znaki towarowe

1.  Właściwe urzędy Stron odmawiają rejestracji znaku towarowego wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, który jest identyczny z oznaczeniem geograficznym chronionym na mocy art. 4, lub jest do niego podobny albo zawiera odniesienie do niego lub składa się z takiego oznaczenia geograficznego, jeżeli pochodzenie danego wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego nie odpowiada temu oznaczeniu i jeżeli wymienione produkty nie są zgodne z właściwymi przepisami dotyczącymi stosowania tego oznaczenia.

2.  Właściwe urzędy Stron odmawiają rejestracji znaku towarowego wina, który zawiera tradycyjne określenie chronione na mocy umowy zawartej w niniejszym załączniku lub składa się z niego, jeżeli dane wino nie jest tym winem, dla którego zastrzeżone są określenia tradycyjne, wskazane w dodatku 2.

Artykuł 9

Wywóz

Strony podejmują wszelkie niezbędne kroki w celu zagwarantowania tego, by w przypadku, gdy wina, napoje spirytusowe i wina aromatyzowane pochodzące z danej Strony są wywożone poza terytorium tej Strony, chronione oznaczenia geograficzne, o których mowa w art. 4 lit. a) tiret drugie i lit. b) tiret drugie oraz, w przypadku win, tradycyjne określenia stosowane przez daną Stronę, o których mowa w art. 4 lit. a) i art. 4 lit. b) tiret trzecie nie były używane do opisywania i prezentowania takich produktów, które pochodzą z innej Strony.

TYTUŁ II

WYKONANIE UMOWY, WZAJEMNA POMOC WŁAŚCIWYCH ORGANÓW ORAZ ZARZĄDZANIE WYKONANIEM UMOWY ZAWARTEJ W NINIEJSZYM ZAŁĄCZNIKU

Artykuł 10

Grupa robocza

1.  Powołuje się grupę roboczą działającą pod auspicjami podkomitetu ds. rolnictwa, który zostanie utworzony zgodnie z art. 123 układu o stabilizacji i stowarzyszeniu.

2.  Grupa robocza nadzoruje prawidłowe funkcjonowanie umowy zawartej w niniejszym załączniku oraz rozpatruje wszelkie zagadnienia, które mogą się pojawić w związku z jej wdrożeniem.

3.  Grupa robocza może wydawać zalecenia, omawiać i przedstawiać sugestie dotyczące wszelkich kwestii będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, związanych z sektorem wina, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, które mogłyby się przyczynić do osiągnięcia celów umowy zawartej w niniejszym załączniku. Grupa robocza zbiera się na wniosek jednej ze Stron, na przemian na terytorium Wspólnoty i Serbii, w miejscu, w terminie i w sposób określony wspólnie przez Strony.

Artykuł 11

Zadania Stron

1.  Strony regularnie kontaktują się ze sobą, bezpośrednio albo za pośrednictwem grupy roboczej, o której mowa w art. 10, we wszelkich sprawach związanych z wdrożeniem i funkcjonowaniem niniejszej umowy.

2.  Serbia jako swój organ przedstawicielski wyznacza Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Wodnej. Wspólnota jako swój organ przedstawicielski wyznacza Dyrekcję Generalną ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej. Każda Strona powiadamia drugą Stronę o każdej zmianie swojego organu przedstawicielskiego.

3.  Organ przedstawicielski zapewnia koordynację działań wszelkich organów odpowiedzialnych za wykonanie umowy zawartej w niniejszym załączniku.

4.  Strony:

Artykuł 12

Stosowanie i funkcjonowanie umowy zawartej w niniejszym załączniku

Strony wyznaczają punkty kontaktowe określone w dodatku 3, które są odpowiedzialne za stosowanie i funkcjonowanie umowy zawartej w niniejszym załączniku.

Artykuł 13

Wykonanie umowy i wzajemna pomoc

1.  Jeżeli opis lub prezentacja wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, szczególnie na etykietach, w dokumentach urzędowych lub handlowych bądź w reklamie, narusza umowę zawartą w niniejszym załączniku, Strony stosują konieczne środki administracyjne lub wszczynają postępowanie sądowe w celu zwalczania nieuczciwej konkurencji lub zapobieżenia innemu bezprawnemu użyciu chronionej nazwy.

2.  Środki i postępowanie, o których mowa w ust. 1, stosuje się w szczególności:

3.  Jeżeli jedna ze Stron ma powody podejrzewać, że:

natychmiast poinformuje ona o tym organ przedstawicielski drugiej Strony.

4.  Informacje przekazywane zgodnie z ust. 3 obejmują szczegółowe dane dotyczące niezgodności z przepisami dotyczącymi sektora wina, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych obowiązującymi daną Stronę lub z umową zawartą w niniejszym załączniku i są przekazywane wraz z dokumentami urzędowymi, handlowymi lub innymi stosownymi dokumentami oraz ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi środków administracyjnych lub postępowań sądowych, które mogą zostać podjęte w razie konieczności.

Artykuł 14

Konsultacje

1.  Jeżeli jedna ze Stron uważa, że druga Strona nie wypełniła zobowiązania zawartego w umowie zawartej w niniejszym załączniku, Strony przystępują do konsultacji.

2.  Strona, która zwraca się o przeprowadzenie konsultacji, przedstawia drugiej Stronie wszystkie informacje niezbędne do szczegółowego zbadania danego zagadnienia.

3.  W przypadku gdy jakakolwiek zwłoka mogłaby stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub osłabić skuteczność środków działania mających na celu kontrolę nadużyć finansowych, można podjąć odpowiednie przejściowe środki ochronne, bez wcześniejszej konsultacji, pod warunkiem że konsultacje będą miały miejsce niezwłocznie po podjęciu takich środków.

4.  Jeżeli w wyniku konsultacji przewidzianych w ust. 1 i 3 Strony nie osiągną porozumienia, Strona, która zwróciła się o przeprowadzenie konsultacji lub podjęła środki określone w ustępie 3, może podjąć, zgodnie z art. 129 układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, odpowiednie środki umożliwiające prawidłowe stosowanie umowy zawartej w niniejszym załączniku.

TYTUŁ III

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 15

Tranzyt niewielkich ilości

Wyjątek określony w pkt 1 nie może być łączony z jednym lub większą ilością wyjątków określonych w pkt 2.

Artykuł 16

Obrót wcześniej zgromadzonymi zapasami

1.  Wina, napoje spirytusowe lub wina aromatyzowane, które w chwili wejścia w życie niniejszej umowy były produkowane, przygotowywane, opisywane i prezentowane zgodnie z wewnętrznymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi Stron, a których zakazuje umowa zawarta w niniejszym załączniku, mogą być sprzedawane do wyczerpania zapasów.

2.  O ile Strony nie postanowią inaczej, wina, napoje spirytusowe i wina aromatyzowane, które były produkowane, przygotowywane, opisywane i prezentowane zgodnie z umową zawartą w niniejszym załączniku, a których produkcja, przygotowanie, opis i prezentacja przestają być z nią zgodne na skutek zmiany umowy, mogą być nadal sprzedawane do wyczerpania zapasów.

DODATEK 1

WYKAZ NAZW CHRONIONYCH

(o którym mowa w art. 4 i 6 załącznika II do protokołu 2)

CZĘŚĆ A:   WE WSPÓLNOCIE

A)    WINA POCHODZĄCE ZE WSPÓLNOTY

AUSTRIA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

BELGIA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

BUŁGARIA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

CYPR

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

REPUBLIKA CZESKA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

FRANCJA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

NIEMCY

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

GRECJA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

WĘGRY

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

WŁOCHY

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym:

LUKSEMBURG

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

MALTA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

PORTUGALIA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

RUMUNIA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

SŁOWACJA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

SŁOWENIA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

HISZPANIA

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO

1.   Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.   Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

B)    NAPOJE SPIRYTUSOWE POCHODZĄCE ZE WSPÓLNOTY

1.    Rum

2.a)    Whisky

2.b)    Whiskey

3.    Wódka zbożowa

4.    Winiaki

5.    Brandy

6.    Grappa

7.    Alkohole owocowe

8.    Alkohole z jabłek i gruszek

9.    Alkohole na bazie goryczki

10.    Owocowe napoje spirytusowe

11.    Napoje spirytusowe aromatyzowane jałowcem

12.    Napoje spirytusowe aromatyzowane kminkiem

13.    Napoje spirytusowe aromatyzowane anyżem

14.    Likier

15.    Napoje spirytusowe

16.    Wódka

17.    Gorzkie napoje spirytusowe

C)    WINA AROMATYZOWANE POCHODZĄCE ZE WSPÓLNOTY

CZĘŚĆ B:   W SERBII

A)    WINA POCHODZĄCE Z SERBII

1.    Wina gatunkowe produkowane w określonym regionie

2.    Wina stołowe z oznaczeniem geograficznym

B)    NAPOJE SPIRYTUSOWE POCHODZĄCE Z SERBII

1.    Okowita z wytłoków owoców

Српска шљивовица (Srpska sljivovica)

2.    Okowita z wina gronowego

3.    Pozostałe napoje alkoholowe

DODATEK 2

WYKAZ TRADYCYJNYCH OKREŚLEŃ I TERMINÓW OKREŚLAJĄCYCH JAKOŚĆ WIN WE WSPÓLNOCIE

(o których mowa w art. 4 i 7 załącznika II do protokołu 2)

DODATEK 3

WYKAZ PUNKTÓW KONTAKTOWYCH

(o którym mowa w art. 12 załącznika II do protokołu 2)

a)    Serbia

Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Wodnej

Nemanjina 22-26

11000 Beograd

Serbia

Telefon: +381 11 3611880

Faks: +381 11 3631652

E-mail: m.davidovic@minpolj.sr.gov.yu

b)    Wspólnota

Komisja Europejska

Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich

Dyrekcja B: Sprawy międzynarodowe II

Kierownik działu B.2 Rozszerzenie

B-1049 Bruxelles/Bruksela

Belgia

Telefon: +32 2 299 11 11

Faks: +32 2 296 62 92

E-mail: AGRI-EC-Serbia-winetrade@ec.europa.eu

▼M2

PROTOKÓŁ 3

w sprawie definicji pojęcia „produkty pochodzące” oraz metod współpracy administracyjnej

Artykuł 1

Obowiązujące reguły pochodzenia

Do celów wykonania niniejszego Układu stosuje się dodatek I i odpowiednie postanowienia dodatku II do Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia ( 14 ) (zwanej dalej „Konwencją”).

Wszystkie odniesienia do „odpowiedniej umowy” zawarte w dodatku I i w odpowiednich postanowieniach dodatku II do Konwencji interpretowane są jako odniesienia do niniejszego Układu.

Artykuł 2

Rozstrzyganie sporów

Spory zaistniałe w związku z procedurami weryfikacji określonymi w art. 32 dodatku I do Konwencji, których nie można rozstrzygnąć pomiędzy organami celnymi wnioskującymi oprzeprowadzenie weryfikacji a organami celnymi odpowiedzialnymi za przeprowadzenie weryfikacji przekazuje się Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia.

We wszystkich przypadkach rozstrzyganie sporów pomiędzy importerem a organami celnymi kraju przywozu podlega prawodawstwu tego kraju.

Artykuł 3

Zmiany w protokole

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zdecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego protokołu.

Artykuł 4

Wystąpienie z Konwencji

1.  Jeżeli Unia Europejska lub Serbia zawiadomi na piśmie depozytariusza Konwencji o zamiarze wystąpienia z Konwencji zgodnie z jej art. 9, Unia Europejska i Serbia niezwłocznie rozpoczną negocjacje w sprawie reguł pochodzenia w celu wdrożenia niniejszego Układu.

2.  Do czasu wejścia w życie takich nowo wynegocjowanych reguł pochodzenia do niniejszego Układu nadal mają zastosowanie reguły pochodzenia zawarte w dodatku I oraz, w stosownych przypadkach, w odpowiednich postanowieniach dodatku II do Konwencji, mające zastosowanie w momencie wystąpienia. Jednakże począwszy od momentu wystąpienia, reguły pochodzenia zawarte w dodatku I oraz, w stosownych przypadkach, w odpowiednich postanowieniach dodatku II do Konwencji interpretuje się w taki sposób, aby umożliwić dwustronną kumulację wyłącznie między Unią Europejską a Serbią.

Artykuł 5

Postanowienia przejściowe — kumulacja

1.  Niezależnie od art. 3 dodatku I do Konwencji przepisy dotyczące kumulacji przewidziane w art. 3 i 4 Protokołu 3 do niniejszego Układu, w brzmieniu przyjętym przez Unię Europejską i Serbię w chwili zawarcia Układu ( 15 ), nadal mają zastosowanie między Stronami niniejszego Układu do czasu, gdy Konwencja stanie się obowiązująca dla wszystkich Umawiających się Stron Konwencji wymienionych w tych artykułach.

2.  Niezależnie od art. 16 ust. 5 i art. 21 ust. 3 dodatku I do Konwencji, w przypadku gdy kumulacja obejmuje tylko państwa EFTA, Wyspy Owcze, Unię Europejską, Turcję i uczestników procesu stabilizacji i stowarzyszenia, dowodem pochodzenia może być świadectwo przewozowe EUR.1 lub deklaracja pochodzenia.

▼B

PROTOKÓŁ 4

w sprawie transportu lądowego

Artykuł 1

Cel

Celem niniejszego protokołu jest wspieranie współpracy między Stronami w zakresie transportu lądowego, a w szczególności ruchu tranzytowego, oraz zapewnienie w tym celu skoordynowanego rozwoju transportu między terytoriami i przez terytoria Stron w drodze pełnego i niezależnego zastosowania postanowień niniejszego protokołu.

Artykuł 2

Zakres

1.  Współpraca obejmuje transport, w szczególności transport drogowy, kolejowy i kombinowany oraz dotyczy odpowiedniej infrastruktury.

2.  W związku z tym zakres niniejszego protokołu obejmuje w szczególności:

Artykuł 3

Definicje

Do celów niniejszego protokołu stosuje się następujące definicje:

a)	Wspólnotowy ruch tranzytowy : przewóz towarów tranzytem przez terytorium Serbii w drodze do lub z państwa członkowskiego Wspólnoty za pośrednictwem przewoźnika mającego siedzibę we Wspólnocie;

b)	Serbski ruch tranzytowy : przewóz towarów tranzytem z Serbii przez terytorium Wspólnoty do kraju trzeciego lub towarów przewożonych z kraju trzeciego do Serbii, za pośrednictwem przewoźnika mającego siedzibę w Serbii.

c)

transport kombinowany : transport towarów, podczas którego samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa z jednostką ciągnącą lub bez jednostki ciągnącej, nadwozie wymienne lub kontener o długości 20 stóp lub większej korzysta z drogi w początkowym lub końcowym odcinku przewozu, a na innym odcinku z usługi kolei, żeglugi śródlądowej lub transportu morskiego, przy czym odcinek ten przekracza 100 km w linii prostej, a w początkowym lub końcowym odcinku przewóz odbywa transportem drogowym; — między punktem załadunku towarów a najbliższą dogodną stacją kolejową załadunku, w przypadku początkowego odcinka, oraz między najbliższą dogodną stacją kolejową wyładunku a punktem wyładunku towarów, w przypadku końcowego odcinka, lub — w promieniu nieprzekraczającym 150 km w linii prostej z portu śródlądowego lub portu morskiego załadunku lub wyładunku.

INFRASTRUKTURA

Artykuł 4

Postanowienia ogólne

Strony niniejszym zgadzają się na przyjęcie wzajemnie skoordynowanych środków w celu stworzenia sieci infrastruktury transportu intermodalnego, jako kluczowego sposobu rozwiązania problemów związanych z przewozem towarów przez Serbię, w szczególności na paneuropejskich korytarzach VII i X; na połączeniu kolejowym między Belgradem i Vrbnicą (granica z Czarnogórą), które stanowi część podstawowej sieci transportu regionalnego.

Artykuł 5

Planowanie

Stworzenie regionalnej sieci transportu multimodalnego na terytorium Serbii, zaspokajającej potrzeby Serbii i regionu Europy Południowo-Wschodniej i obejmującej główne trasy drogowe i kolejowe, wodne szlaki śródlądowe, porty śródlądowe i morskie, porty lotnicze i inne elementy sieci, ma szczególne znaczenie dla Wspólnoty i Serbii. Sieć taka została określona w protokole ustaleń dotyczącym stworzenia podstawowej sieci infrastruktury transportowej w Europie Południowo-Wschodniej, który został podpisany w przez ministrów państw tego regionu i Komisję Europejską w czerwcu 2004 r. Tworzeniem sieci i wyborem priorytetów będzie się zajmować komitet sterujący złożony z przedstawicieli każdego z sygnatariuszy.

Artykuł 6

Aspekty finansowe

1.  Wspólnota, zgodnie z art. 116 niniejszego układu, może wnosić wkład finansowy w niezbędne prace nad infrastrukturą, o których mowa w art. 5. Wkład finansowy może mieć formę kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, jak również każdą inną formę finansowania zapewniającą dodatkowe środki.

2.  W celu przyspieszenia prac Komisja Europejska, w miarę możliwości, dołoży starań, aby zachęcić do wykorzystania dodatkowych zasobów, takich jak inwestycje pochodzące z niektórych państw członkowskich realizowane na zasadzie dwustronnej lub zasoby pochodzące z funduszy publicznych bądź prywatnych.

TRANSPORT KOLEJOWY LUB KOMBINOWANY

Artykuł 7

Postanowienia ogólne

Strony przyjmują wzajemnie skoordynowane środki niezbędne do rozwoju i wspierania transportu kolejowego i transportu kombinowanego w celu zapewnienia, że w przyszłości większa część ich transportu dwustronnego i tranzytu przez Serbię będzie się odbywać w warunkach sprzyjających w większym stopniu środowisku naturalnemu.

Artykuł 8

Szczególne aspekty dotyczące infrastruktury

W ramach modernizacji serbskich kolei należy podjąć niezbędne kroki w celu przystosowania tego systemu do transportu kombinowanego, ze szczególnym uwzględnieniem rozwinięcia lub zbudowania terminali i wiaduktów oraz zwiększenia przepustowości, co wymaga znacznych nakładów inwestycyjnych.

Artykuł 9

Środki wspierające

Strony podejmą wszelkie niezbędne kroki sprzyjające rozwojowi transportu kombinowanego.

Celem tych środków jest:

Artykuł 10

Znaczenie transportu kolejowego

W zakresie odpowiednich kompetencji państwa i przedsiębiorstw kolejowych, Strony, w odniesieniu do przewozu pasażerów i towarów, zalecają, aby ich przedsiębiorstwa kolejowe:

TRANSPORT DROGOWY

Artykuł 11

Postanowienia ogólne

1.  W odniesieniu do wzajemnego dostępu do rynków transportowych Strony ustalają wstępnie i bez uszczerbku dla ust. 2 utrzymanie systemu wynikającego z umów dwustronnych lub innych obowiązujących dwustronnych instrumentów międzynarodowych zawartych przez każde państwo członkowskie Wspólnoty z Serbią lub, w przypadku gdy nie ma takich umów lub aktów, wynikającego ze stanu faktycznego, jaki istniał w 1991 r.

Jednakże do czasu zawarcia umów między Wspólnotą a Serbią w sprawie dostępu do rynku transportu drogowego, zgodnie z art. 12, oraz w sprawie podatków drogowych, zgodnie z art. 13 ust. 2, Serbia współpracuje z państwami członkowskimi Wspólnoty nad zmianą tych umów dwustronnych w celu ich dostosowania do niniejszego protokołu.

2.  Niniejszym Strony postanawiają przyznać sobie nawzajem nieograniczony dostęp dla tranzytu przez swoje terytoria z mocą obowiązującą od dnia wejścia w życie niniejszego układu.

3.  Jeżeli, w wyniku praw przyznanych na mocy ust. 2, ruch tranzytowy obsługiwany przez przewoźników wspólnotowych wzrośnie do poziomu powodującego poważne uszkodzenie infrastruktury drogowej lub zakłócenie płynności ruchu na osiach, o których mowa w art. 5, lub poziomu grożącego takim uszkodzeniem czy zakłóceniem, i jeżeli w tych samych okolicznościach pojawią się problemy na części terytorium Wspólnoty położonej przy granicy z Serbią, sprawa zostaje przekazana Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, zgodnie z art. 121 układu. Strony mogą zaproponować środki przejściowe o charakterze niedyskryminującym, niezbędne dla ograniczenia lub zmniejszenia tych uszkodzeń.

4.  Jeżeli Wspólnota Europejska ustanowi zasady mające na celu zredukowanie zanieczyszczeń wydzielanych przez pojazdy ciężarowe zarejestrowane w Unii Europejskiej oraz poprawę bezpieczeństwa na drogach, podobne zasady stosuje się do pojazdów ciężarowych zarejestrowanych w Serbii poruszających się po terytorium Wspólnoty. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje niezbędne zasady.

5.  Strony powstrzymują się od wszelkich jednostronnych działań, które mogłyby prowadzić do nierównego traktowania przewoźników lub pojazdów ze Wspólnoty i Serbii. Każda z Stron podejmuje wszelkie kroki niezbędne do ułatwienia transportu drogowego na terytorium drugiej Strony lub przez to terytorium.

Artykuł 12

Dostęp do rynku

Jako priorytet, zgodnie z własnymi zasadami wewnętrznymi, Strony zobowiązują się do wspólnej pracy nad:

Artykuł 13

Podatki, winiety i inne opłaty

1.  Strony przyjmują, że opodatkowanie pojazdów drogowych, winiety i inne opłaty pobierane przez każdą ze Stron nie mogą mieć charakteru dyskryminującego.

2.  Strony rozpoczną w możliwie najszybszym terminie negocjacje w celu osiągnięcia porozumienia w kwestii podatków drogowych, w oparciu o przyjęte w tej dziedzinie zasady wspólnotowe. Celem tego porozumienia będzie w szczególności zagwarantowanie swobodnego przepływu ruchu transgranicznego, stopniowa eliminacja różnic między systemami podatków drogowych stosowanymi przez Strony oraz usunięcie zakłóceń konkurencji wynikających z tych różnic.

3.  Do czasu zakończenia negocjacji wspomnianych w ust. 2 niniejszego artykułu Strony usuną wszelkie przejawy nierównego traktowania przewoźników wspólnotowych i serbskich pod względem nakładania podatków i pobierania opłat od ruchu lub posiadania samochodów ciężarowych, a także podatków lub opłat pobieranych od operacji transportowych na terytorium Stron. Serbia zobowiązuje się do informowania Komisji Europejskiej, na jej wniosek, o wysokości stosowanych podatków, winiet i opłat, jak również metod ich obliczania.

4.  Do chwili zawarcia porozumień, o których mowa w ust. 2 i art. 12, wszelkie zmiany w podatkach, winietach lub innych opłatach, proponowane po wejściu w życie niniejszego układu, w tym zmiany dotyczące systemów ich pobierania mających zastosowanie do wspólnotowego ruchu tranzytowego przez Serbię, muszą być poprzedzone konsultacjami.

Artykuł 14

Tonaż i wymiary

1.  Serbia przyjmuje, że pojazdy drogowe spełniające normy wspólnotowe pod względem tonażu i wymiarów mogą swobodnie i bez przeszkód poruszać się po drogach objętych art. 5. W terminie sześciu miesięcy od wejścia w życie niniejszego układu, na pojazdy drogowe, które nie spełniają obowiązujących w Serbii norm może zostać nałożona specjalna opłata o charakterze niedyskyminacyjnym, proporcjonalna do szkód spowodowanych przez dodatkowy nacisk osi.

2.  Serbia postara się zharmonizować obowiązujące uregulowania i normy dotyczące budowy dróg z obowiązującym we Wspólnocie prawodawstwem przed upływem piątego roku po wejściu w życie niniejszego układu oraz podejmie wysiłki zmierzające do dostosowania jakości istniejących dróg objętych art. 5 do wspomnianych nowych uregulowań i norm w zaproponowanym terminie, stosownie do możliwości finansowych.

Artykuł 15

Środowisko

1.  Mając na uwadze ochronę środowiska naturalnego Strony dołożą starań, aby wprowadzić normy dotyczące emisji gazów i zanieczyszczeń pyłowych oraz poziomu hałasu dla pojazdów ciężarowych, zapewniające wysoki poziom ochrony środowiska naturalnego.

2.  Aby zapewnić przejrzystość informacji w sektorze transportowym oraz zachęcić do skoordynowanych badań, programowania i produkcji, należy unikać w tej dziedzinie norm krajowych wprowadzających wyjątki.

3.  Pojazdy, które spełniają normy ustanowione na mocy umów międzynarodowych, odnoszące się do ochrony środowiska, mogą się poruszać po terytorium Stron bez dalszych ograniczeń.

4.  W zakresie wprowadzania nowych norm Strony współpracują ze sobą w celu zrealizowania wspomnianych powyżej celów.

Artykuł 16

Aspekty socjalne

1.  Serbia ujednolici z normami Wspólnoty swoje ustawodawstwo dotyczące szkolenia pracowników zatrudnianych przez przewoźników drogowych, w szczególności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych.

2.  Serbia, jako strona umowy europejskiej o pracy załóg pojazdów międzynarodowego transportu drogowego (ERTA), oraz Wspólnota skoordynują w największym możliwym stopniu swoje przepisy w zakresie czasu pracy kierowców, przerw w czasie jazdy i czasu przeznaczonego na odpoczynek dla kierowców i załóg, w odniesieniu do rozwoju prawodawstwa socjalnego w tej dziedzinie.

3.  Strony będą współpracować ze sobą w zakresie wdrożenia i egzekwowania przepisów socjalnych w dziedzinie transportu drogowego.

4.  Strony zapewniają równoważność swych przepisów regulujących dopuszczenie do wykonywania zawodu przewoźnika transportu drogowego, mając na względzie ich wzajemne uznawanie.

Artykuł 17

Postanowienia dotyczące ruchu drogowego

1.  Strony będą wymieniały się doświadczeniami i dążyły do zharmonizowania swych przepisów w celu poprawy płynności ruchu w okresach szczytu (weekendy, święta państwowe, sezon turystyczny).

2.  Strony będą ogólnie wspierać wprowadzenie, rozwijanie i koordynację systemu informacji o ruchu drogowym.

3.  Strony będą dążyć do zharmonizowania swych przepisów regulujących przewóz towarów szybko psujących się, żywych zwierząt i substancji niebezpiecznych.

4.  Strony dołożą również wszelkich starań w celu zharmonizowania pomocy technicznej dla kierowców, upowszechniania podstawowych informacji na temat ruchu drogowego i innych kwestii przydatnych dla turystów, a także zharmonizowania zasad działania służb ratowniczych, w tym pogotowia ratunkowego.

Artykuł 18

Bezpieczeństwo ruchu drogowego

1.  Serbia ujednolici z prawodawstwem wspólnotowym swoje ustawodawstwo dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego, szczególnie w odniesieniu do transportu towarów niebezpiecznych, przed upływem trzeciego roku od dnia wejścia w życie niniejszego układu.

2.  Serbia jako strona umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych transportem drogowym (ADR) oraz Wspólnota skoordynują w największym możliwym stopniu swoje zasady dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych.

3.  Strony będą współpracować w zakresie wdrożenia i egzekwowania przepisów regulujących bezpieczeństwo ruchu drogowego, w szczególności w zakresie wydawania prawa jazdy i zmniejszenia liczby wypadków.

UPROSZCZENIE FORMALNOŚCI

Artykuł 19

Uproszczenie formalności

1.  Strony postanawiają uprościć przepływ towarów w transporcie kolejowym i drogowym, zarówno w ruchu dwustronnym, jak i tranzytowym.

2.  Strony postanawiają rozpocząć negocjacje w celu zawarcia porozumienia w sprawie uproszczenia kontroli i formalności dotyczących przewozu towarów.

3.  Strony postanawiają podjąć, w niezbędnym zakresie, wspólne działania w sprawie przyjęcia środków upraszczających oraz zachęcać do przyjmowania takich środków.

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł 20

Rozszerzenie zakresu

Jeżeli jedna ze Stron, w oparciu o swoje doświadczenia w stosowaniu niniejszego protokołu, dojdzie do wniosku, że inne środki niewchodzące w zakres zastosowania niniejszego protokołu leżą w interesie skoordynowanej europejskiej polityki transportowej a w szczególności że mogą one pomóc w rozwiązaniu problemu ruchu tranzytowego, kieruje swoje sugestie w tym względzie do drugiej Strony.

Artykuł 21

Wdrożenie

1.  Współpraca między Stronami odbywa się w ramach specjalnego podkomitetu utworzonego zgodnie z art. 123 niniejszego układu.

2.  Do zadań podkomitetu należy w szczególności:

WSPÓLNA DEKLARACJA

PROTOKÓŁ 5

w sprawie pomocy państwa dla przemysłu stalowego

PROTOKÓŁ 6

protokół w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszego protokołu:

Artykuł 2

Zakres

1.  Strony pomagają sobie nawzajem w zakresie swoich uprawnień, w sposób i na warunkach ustanowionych w niniejszym protokole, aby zapewnić prawidłowe stosowanie prawodawstwa celnego, w szczególności przez zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie działań odbywających się z naruszeniem tego prawodawstwa.

2.  Pomoc w sprawach celnych, przewidziana w niniejszym protokole, stosuje się do wszelkich organów administracyjnych Stron, które są właściwe pod względem stosowania niniejszego protokołu. Nie narusza to zasad regulujących wzajemną pomoc w sprawach karnych. Nie obejmuje również informacji uzyskiwanych w ramach uprawnień wykonywanych na żądanie organu sądowego, z wyjątkiem przypadków, gdy organ ten wydaje upoważnienie do ujawnienia takiej informacji.

3.  Niniejszy protokół nie obejmuje pomocy w zakresie odzyskiwania ceł, podatków lub grzywien.

Artykuł 3

Pomoc na wniosek

1.  Na żądanie organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, dostarcza wszelkich stosownych informacji umożliwiających właściwe stosowanie prawodawstwa celnego, włącznie z informacjami dotyczącymi ujawnionych lub planowanych działań, które stanowią lub mogłyby stanowić naruszenie prawodawstwa celnego.

2.  Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, informuje go:

3.  Na prośbę organu występującego z wnioskiem, organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje w ramach obowiązujących go przepisów ustawowych i wykonawczych środki niezbędne do zapewnienia specjalnego nadzoru nad:

Artykuł 4

Pomoc z własnej inicjatywy

Strony pomagają sobie wzajemnie, z własnej inicjatywy i zgodnie ze stosowanymi przez nie przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, jeżeli uznają to za niezbędne w celu prawidłowego stosowania prawodawstwa celnego, w szczególności poprzez dostarczanie uzyskanych informacji odnoszących się do:

Artykuł 5

Dostarczanie dokumentów i powiadamianie

Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ otrzymujący wniosek, zgodnie ze stosującymi się do tego drugiego przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu:

wydanych przez organ występujący z wnioskiem i wchodzących w zakres niniejszego protokołu oraz doręczenia adresatowi przebywającemu lub mającemu siedzibę na terytorium, na którym działa organ otrzymujący wniosek.

Wniosek o przekazanie dokumentów lub powiadomienie o decyzji składa się pisemnie w języku urzędowym organu otrzymującego wniosek lub w języku przyjętym przez ten organ.

Artykuł 6

Forma i treść wniosków o udzielenie pomocy

1.  Wnioski przedstawiane na podstawie niniejszego protokołu sporządza się w formie pisemnej. Do wniosków dołącza się dokumenty niezbędne do zapewnienia zgodności z wnioskiem. Z uwagi na pilny charakter sprawy istnieje możliwość przyjęcia wniosków w formie ustnej, lecz muszą być one niezwłocznie potwierdzone w formie pisemnej.

2.  Wnioski przedstawiane zgodnie z ust. 1 zawierają następujące informacje:

3.  Wnioski przedkładane są w języku urzędowym organu, do którego kierowany jest wniosek, lub w języku akceptowanym przez ten organ. Wymóg ten nie ma zastosowania do dokumentów towarzyszących wnioskowi, określonych w ust. 1.

4.  Jeżeli dany wniosek nie spełnia powyższych wymogów formalnych, można domagać się jego poprawienia lub uzupełnienia; jednocześnie można podjąć środki ostrożności.

Artykuł 7

Realizacja wniosków

1.  W celu zrealizowania wniosku o przyznanie pomocy, organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje działania w granicach swoich uprawnień i dostępnych środków – tak jakby działał z własnej inicjatywy lub na prośbę innych organów tej samej Strony – dostarczając posiadane już informacje, prowadząc odpowiednie postępowanie wyjaśniające lub inicjując jego przeprowadzenie. Ten przepis stosuje się także do wszelkich innych organów, którym wniosek został przekazany przez organ otrzymujący wniosek, jeżeli organ ten nie może działać samodzielnie.

2.  Wnioski o pomoc są wykonywane zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi Strony otrzymującej wniosek.

3.  Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą, za zgodą drugiej zaangażowanej Strony i na warunkach określonych przez tę ostatnią, otrzymać w siedzibie organu, do którego kierowany jest wniosek, lub innych organów, których to dotyczy w rozumieniu ust. 1, informacje o działaniach, stanowiących lub mogących stanowić naruszenie prawodawstwa celnego, których organ występujący z wnioskiem potrzebuje do celów niniejszego protokołu.

4.  Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą, za zgodą drugiej zaangażowanej Strony i na warunkach określonych przez tę ostatnią, uczestniczyć w postępowaniach prowadzonych na terytorium drugiej Strony.

Artykuł 8

Forma przekazywania informacji

1.  Organ, do którego kierowany jest wniosek, przekazuje organowi występującemu z wnioskiem, w formie pisemnej, wyniki postępowania wyjaśniającego wraz ze wszystkimi odnośnymi dokumentami, uwierzytelnionymi odpisami lub innymi pozycjami.

2.  Informacja ta może być przekazana w formie elektronicznej.

3.  Oryginały dokumentów przekazuje się tylko na wniosek jednej ze Stron, w przypadku gdy uwierzytelnione odpisy okażą się niewystarczające. Oryginały dokumentów zwraca się w możliwie najkrótszym czasie.

Artykuł 9

Wyjątki od obowiązku udzielania pomocy

1.  Można odmówić udzielenia pomocy lub uzależnić jej udzielenie od spełnienia pewnych warunków lub wymogów, w przypadkach gdy Strona uzna, że udzielenie pomocy w ramach niniejszego protokołu:

2.  Organ, do którego kierowany jest wniosek, może odroczyć udzielenie pomocy, jeżeli kolidowałoby to z trwającym dochodzeniem, śledztwem lub postępowaniem. W takim wypadku organ, do którego kierowany jest wniosek, konsultuje się z organem występującym z wnioskiem, aby ustalić, czy pomocy można udzielić z zachowaniem warunków wymaganych przez organ, do którego kierowany jest wniosek.

3.  Jeżeli organ występujący z wnioskiem składa wniosek o przyznanie pomocy, której sam nie byłby w stanie udzielić, gdyby został o to poproszony, powinien zwrócić na ten fakt uwagę w swoim wniosku. Decyzja co do sposobu rozpatrzenia takiego wniosku należy do organu, do którego kierowany jest wniosek.

4.  W przypadkach określonych w ust. 1 i 2, decyzja organu, do którego kierowany jest wniosek oraz jej uzasadnienie muszą być niezwłocznie podane do wiadomości organu wnioskującego.

Artykuł 10

Wymiana informacji i poufność

1.  Każda informacja przekazywana w jakiejkolwiek postaci zgodnie z niniejszym protokołem ma charakter poufny lub zastrzeżony, w zależności od zasad mających zastosowanie w każdej z Stron. Jest ona objęta obowiązkiem zachowania tajemnicy urzędowej i korzysta z ochrony, jaką objęte są informacje takiego samego rodzaju na podstawie właściwych przepisów prawnych Strony, która je otrzymała, oraz odpowiednich postanowień mających zastosowanie do władz wspólnotowych.

2.  Dane osobowe mogą być wymieniane tylko w przypadku, gdy Strona, która ma je otrzymać, podejmie się ochrony takich danych w stopniu co najmniej odpowiadającym stopniowi ochrony w tej Stronie, która ma je dostarczyć. W tym celu Strony przekazują sobie wzajemnie informacje o odnośnych zasadach, w tym, jeżeli to konieczne, o przepisach obowiązujących w państwach członkowskich Wspólnoty.

3.  Wykorzystanie informacji uzyskanych na mocy niniejszego protokołu w postępowaniu sądowym lub administracyjnym dotyczącym działań z naruszeniem prawodawstwa celnego uznaje się za służące realizacji postanowień niniejszego protokołu. Dlatego Strony mogą, w swoich aktach dowodowych, sprawozdaniach i zeznaniach, jak również w postępowaniach i sprawach sądowych, wykorzystać jako dowód uzyskane informacje i zbadane przez siebie dokumenty, zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu. Właściwy organ, który dostarczył te informacje lub udostępnił dokumenty, jest zawiadamiany o wykorzystaniu ich w ten sposób.

4.  Uzyskane informacje wykorzystuje się wyłącznie do celów niniejszego protokołu. Jeżeli jedna z pragnie wykorzystać te informacje do innych celów, musi wcześniej uzyskać na to pisemną zgodę organu, który je dostarczył. Wykorzystanie informacji w ten sposób podlega wówczas ograniczeniom nałożonym przez ten organ.

Artykuł 11

Biegli i świadkowie

Urzędnik reprezentujący organ otrzymujący wniosek może zostać upoważniony do stawienia się, w ramach przyznanego upoważnienia, jako biegły lub świadek podczas postępowania sądowego lub administracyjnego w sprawach objętych niniejszym protokołem oraz przedstawiania potrzebnych w tym celu przedmiotów, dokumentów lub ich uwierzytelnionych odpisów. Wniosek o stawienie się musi wskazywać, przed jakim organem sądowym lub administracyjnym urzędnik musi się stawić, w jakiej sprawie oraz z jakiego tytułu lub kwalifikacji prawnej urzędnik ten będzie przesłuchiwany.

Artykuł 12

Wydatki związane z udzieleniem pomocy

Strony odstępują od wzajemnych roszczeń dotyczących zwrotu wydatków poniesionych w związku z realizacją postanowień niniejszego protokołu, z wyjątkiem odpowiednio wydatków poniesionych na rzecz biegłych i świadków oraz tłumaczy niebędących pracownikami administracji publicznej.

Artykuł 13

Wdrożenie

1.  Wdrażanie niniejszego protokołu powierza się z jednej strony organom celnym Serbii, a z drugiej strony odpowiednio właściwym służbom Komisji Europejskiej i organom celnym państw członkowskich. Decydują one w sprawach związanych ze wszystkimi środkami praktycznymi i uzgodnieniami niezbędnymi do stosowania niniejszego protokołu, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów, zwłaszcza w dziedzinie ochrony danych. Mogą one zaproponować właściwym organom zmiany, które ich zdaniem powinny być wprowadzone do niniejszego protokołu.

2.  Strony konsultują się wzajemnie, a następnie na bieżąco przekazują sobie informacje na temat szczegółowych zasad wykonawczych przyjętych zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu.

Artykuł 14

Inne umowy

1.  Uwzględniając odpowiednie uprawnienia Wspólnoty i państw członkowskich, postanowienia niniejszego protokołu:

2.  Niezależnie od postanowień zawartych w ust. 1, postanowienia zawarte w niniejszym protokole mają pierwszeństwo przed postanowieniami wszelkich dwustronnych umów o wzajemnej pomocy, które zostały lub mogą zostać zawarte między poszczególnymi państwami członkowskimi i Serbią, o ile postanowienia tych umów okażą się niezgodne z postanowieniami niniejszego protokołu.

3.  W sprawach związanych ze stosowaniem niniejszego protokołu Strony konsultują się wzajemnie w celu rozstrzygnięcia sprawy w ramach Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia ustanowionego na mocy art. 119 niniejszego układu.

PROTOKÓŁ 7

Rozstrzyganie sporów

ROZDZIAŁ I

Cel i zakres stosowania

Artykuł 1

Cel

Celem niniejszego protokołu jest uniknięcie sporów między Stronami i ich rozstrzyganie z myślą o osiągnięciu wzajemnie akceptowalnych rozwiązań.

Artykuł 2

Zakres

Postanowienia niniejszego protokołu stosuje się w odniesieniu do wszelkich różnic w interpretacji i stosowaniu wymienionych niżej przepisów, między innymi w sytuacji, gdy jedna Strona uważa, że środek przyjęty przez drugą Stronę lub zaniechanie działania przez drugą Stronę stanowi naruszenie zobowiązań wynikających z tych postanowień:

ROZDZIAŁ II

Procedury dotyczące rozstrzygania sporów

Sekcja I

Procedura arbitrażowa

Artykuł 3

Wszczęcie procedury arbitrażowej

1.  W przypadku gdy Stronom nie uda się rozstrzygnąć sporu, Strona skarżąca może zgodnie z warunkami określonymi w art. 130 niniejszego układu skierować do Strony skarżonej oraz do Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia pisemny wniosek o ustanowienie organu arbitrażowego.

2.  Strona skarżąca podaje we wniosku przedmiot sporu oraz – jeżeli ma to zastosowanie – środek przyjęty przez drugą Stronę lub przypadek zaniechania działania, które jej zdaniem stanowią naruszenie postanowień, o których mowa w art. 2.

Artykuł 4

Skład organu arbitrażowego

1.  W skład organu arbitrażowego wchodzi trzech arbitrów.

2.  W ciągu 10 dni od daty złożenia do Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia wniosku o ustanowienie organu arbitrażowego, Strony konsultują się w celu osiągnięcia porozumienia co do składu organu arbitrażowego.

3.  W przypadku gdy Strony nie są w stanie porozumieć się w tej kwestii w czasie wyznaczonym w ust. 2, jedna ze Stron może zwrócić się do przewodniczącego Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia o to, by ten samodzielnie lub za pośrednictwem osoby przez siebie delegowanej wyznaczył wszystkich trzech członków w drodze losowania spośród listy kandydatów ustanowionej na mocy art. 15 – jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżącą, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżoną i jednego spośród arbitrów wytypowanych przez Strony na stanowisko przewodniczącego.

W przypadku gdy Strony porozumieją się co do jednego lub większej liczby członków organu arbitrażowego, pozostałych członków wyznacza się według tej samej procedury.

4.  Przewodniczący Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia lub osoba przez niego delegowana dokonują wyboru arbitrów w obecności przedstawiciela każdej ze Stron.

5.  Datą ustanowienia organu arbitrażowego jest dzień, w którym przewodniczący organu zostaje poinformowany o wyznaczeniu wszystkich trzech arbitrów za porozumieniem stron lub – jeżeli ma to zastosowanie – dzień, w którym dokonano ich wyboru zgodnie z ust. 3.

6.  Jeżeli jedna ze Stron uzna, że arbiter nie spełnia wymogów kodeksu postępowania, o którym mowa w art. 18, Strony konsultują się i za obopólnym porozumieniem zastępują takiego arbitra innym; wyboru nowego arbitra dokonuje się zgodnie z ust. 7. Jeżeli Strony nie dojdą do porozumienia w kwestii potrzeby wymiany arbitra, sprawę przekazuje się przewodniczącemu organu arbitrażowego, którego decyzja będzie ostateczna.

Jeżeli jedna ze Stron uznaje, że przewodniczący organu arbitrażowego nie spełnia wymogów kodeksu postępowania, o którym mowa w art. 18, sprawę przekazuje się jednej z pozostałych osób z grona arbitrów, wybranej do występowania w charakterze przewodniczącego. Jej nazwisko ustala przewodniczący Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia lub osoba przez niego delegowana w drodze losowania, w obecności przedstawiciela każdej ze Stron, chyba że Strony uzgodnią między sobą inaczej.

7.  Jeżeli arbiter nie może uczestniczyć w postępowaniu, wycofuje się z udziału lub zostaje zastąpiony innym zgodnie z ust. 6, w ciągu pięciu dni wyznacza się zastępstwo zgodnie z procedurami selekcji obowiązującymi przy wyborze poprzedniego arbitra. Prowadzone przez organ czynności zostaną zawieszone na okres potrzebny do przeprowadzenia tej procedury.

Artykuł 5

Orzeczenie organu arbitrażowego

1.  W ciągu 90 dni od daty powołania organ arbitrażowy podaje swoją decyzję Stronom oraz Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia. Jeżeli organ uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, przewodniczący organu zobowiązany jest powiadomić o tym na piśmie Strony oraz Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia, podając przyczyny opóźnienia. W każdym razie decyzję należy wydać nie później niż 120 dni od daty powołania organu.

2.  W przypadkach niecierpiących zwłoki, między innymi dotyczących towarów łatwo psujących się, organ arbitrażowy stara się wydać decyzję w ciągu 45 dni od daty powołania. W żadnym razie nie powinno zająć to dłużej niż 100 dni od daty powołania organu. Jeżeli organ arbitrażowy uzna daną sprawę za pilną, może wydać decyzję wstępną w ciągu 10 dni od daty powołania.

3.  W decyzji podaje się fakty ustalone w sprawie, odniesienie do odpowiednich postanowień niniejszego układu oraz ogólne uzasadnienie ustaleń i wniosków. Decyzja może zawierać zalecenia w sprawie środków, które należy przyjąć w celu zapewnienia zgodności z tą decyzją.

4.  Strona skarżąca może wycofać skargę poprzez pisemne zawiadomienie przewodniczącego organu arbitrażowego, strony skarżonej oraz Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia w dowolnym czasie przed powiadomieniem Stron oraz Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia o podjętej decyzji. Wycofanie skargi nie umniejsza prawa Strony skarżącej do wniesienia w późniejszym czasie nowej skargi dotyczącej tego samego środka.

5.  Na wniosek obu Stron organ arbitrażowy może w każdej chwili zawiesić pracę na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Z chwilą przekroczenia okresu dwunastomiesięcznego organ arbitrażowy zostaje rozwiązany, co nie umniejsza prawa Strony skarżącej do złożenia w późniejszym czasie wniosku o powołanie organu arbitrażowego w sprawie tego samego środka.

Sekcja II

Wykonanie decyzji

Artykuł 6

Wykonanie decyzji organu arbitrażowego

Każda ze Stron podejmuje wszelkie środki konieczne do wykonania decyzji organu arbitrażowego; Strony starają się ustalić między sobą rozsądnie krótki czas na spełnienie tego wymogu.

Artykuł 7

Rozsądnie krótki czas na wykonanie decyzji

1.  Nie później niż 30 dni od daty przekazania Stronom decyzji organu arbitrażowego, Strona skarżona powiadamia Stronę skarżącą, ile czasu potrzebuje na wykonanie decyzji (czas ten określa się dalej jako „rozsądnie krótki czas”). Obie Strony starają się ustalić rozsądnie krótki czas.

2.  Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do rozsądnie krótkiego czasu, w którym należy wykonać decyzję organu arbitrażowego, Strona skarżąca może w ciągu 20 dni od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, złożyć wniosek do Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia o ponowne powołanie organu arbitrażowego w pierwotnym składzie w celu ustalenia długości rozsądnie krótkiego czasu. Organ arbitrażowy podaje swoją decyzję w ciągu 20 dni od daty złożenia takiego wniosku.

3.  Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 4. Termin przekazania decyzji w takim przypadku nadal wynosi 20 dni od daty ustanowienia organu.

Artykuł 8

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego

1.  Strona skarżona przed upływem rozsądnie krótkiego czasu powiadamia drugą Stronę oraz Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia o wszelkich środkach, które podjęła w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego.

2.  W przypadku braku porozumienia co do zgodności środka zgłoszonego na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu z postanowieniami, o których mowa w art. 2, Strona skarżąca może wystąpić z wnioskiem do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie decyzji w tej sprawie. We wniosku takim należy wyjaśnić, dlaczego dany środek jest sprzeczny z postanowieniami niniejszego układu. Ponownie powołany organ arbitrażowy wyda swoją decyzję w ciągu 45 dni od daty ponownego ustanowienia.

3.  Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 4. Termin przekazania decyzji w takim przypadku nadal wynosi 45 dni od daty ustanowienia organu.

Artykuł 9

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

1.  Jeżeli przed upływem rozsądnie krótkiego czasu Strona skarżona nie powiadomi o podjęciu środków służących wykonaniu decyzji organu arbitrażowego lub jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środek zgłoszony na podstawie art. 8 jest sprzeczny ze zobowiązaniem nałożonym na tę Stronę na mocy niniejszego układu, Strona skarżona, na wniosek Strony skarżącej, jest zobowiązana do przedstawienia propozycji tymczasowej rekompensaty.

2.  Jeżeli w ciągu 30 dni od upłynięcia rozsądnie krótkiego okresu czasu Strony nie dojdą do porozumienia co do sposobu rekompensaty lub jeżeli w decyzji podjętej na podstawie art. 8 organ arbitrażowy uzna, że dany środek jest sprzeczny z niniejszym układem, Strona skarżąca uzyska prawo – po wcześniejszym powiadomieniu drugiej Strony oraz Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia – do zawieszenia korzyści przyznanych na mocy postanowień, o których mowa w art. 2 niniejszego protokołu, w stopniu adekwatnym do strat ekonomicznych spowodowanych naruszeniem postanowień układu. Strona skarżąca może wprowadzić w życie taki środek 10 dni po dacie powiadomienia, o którym mowa powyżej, chyba że Strona skarżąca złoży wniosek o arbitraż na podstawie ust. 3.

3.  Jeżeli Strona skarżona uzna stopień zawieszenia korzyści za nieadekwatny do strat ekonomicznych spowodowanych naruszeniem, może przed upływem dziesięciu dni, o których mowa w ust., 2, zwrócić się z pisemnym wnioskiem do przewodniczącego pierwotnego organu arbitrażowego o ponowne powołanie tego organu. Organ arbitrażowy w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku przekazuje Stronom oraz Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia decyzję w sprawie stopnia zawieszenia korzyści. Zawieszenie korzyści nie może nastąpić przed wydaniem decyzji organu arbitrażowego i musi być zgodne z decyzją tego organu.

4.  Zawieszenie korzyści ma charakter tymczasowy i stosuje się je jedynie do czasu wycofania środka uznanego za sprzeczny z niniejszym układem lub do czasu zmiany takiego środka w sposób zapewniający jego zgodność z niniejszym układem, lub też do czasu rozstrzygnięcia sporu przez Strony.

Artykuł 10

Ocena środków podjętych w celu wykonania decyzji o zawieszeniu korzyści

1.  Strona skarżona powiadamia drugą Stronę oraz Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia o środkach podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego oraz o wniosku o zakończenie wprowadzonego przez Stronę skarżącą zawieszenia korzyści.

2.  Jeżeli Strony w ciągu 30 dni od daty takiego powiadomienia nie osiągną porozumienia w kwestii zgodności zgłoszonego środka z niniejszym układem, Strona skarżąca może zwrócić się do przewodniczącego pierwotnego organu arbitrażowego z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia. Decyzję organu arbitrażowego podaje się w ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku. Uznawszy, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest sprzeczny z niniejszym układem, organ arbitrażowy ustala, czy Strona skarżąca może utrzymać zawieszenie korzyści na dotychczasowym poziomie czy też powinna go zmienić. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest zgodny z niniejszym układem, zawieszenie korzyści należy przerwać.

3.  Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 4. Termin przekazania decyzji w takim przypadku wynosi nadal 45 dni od daty ustanowienia organu.

Sekcja III

Postanowienia wspólne

Artykuł 11

Posiedzenie otwarte

Posiedzenia organu arbitrażowego mają charakter otwarty zgodnie z warunkami określonymi w regulaminie wewnętrznym, o którym mowa w art. 18, chyba że organ arbitrażowy zadecyduje inaczej z inicjatywy własnej lub na wniosek Stron.

Artykuł 12

Informacje i porady techniczne

Na wniosek jednej ze Stron lub z inicjatywy własnej organ arbitrażowy może w związku z prowadzonym przez siebie postępowaniem wyjaśniającym starać się o uzyskanie informacji z dowolnego źródła, które uzna za stosowne. Ma także prawo w razie potrzeby zwrócić się o opinię do specjalistów. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje należy ujawnić obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag. Zainteresowane strony mają prawo do przekazywania organowi arbitrażowemu spostrzeżeń amicus curiae zgodnie z warunkami określonymi w regulaminie wewnętrznym, o którym mowa w art. 18.

Artykuł 13

Zasady wykładni

Organy arbitrażowe stosują i interpretują postanowienia niniejszego układu zgodnie z zasadami wykładni międzynarodowego prawa publicznego, w tym Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Nie powinny one podawać wykładni przepisów wspólnotowego dorobku prawnego. Fakt, że dane postanowienie jest w swojej istocie identyczne z postanowieniem Traktatu ustanawiającego Wspólnoty Europejskie nie przesądza o jego wykładni.

Artykuł 14

Decyzje i orzeczenia organu arbitrażowego

1.  Wszystkie decyzje organu arbitrażowego, w tym decyzję o przyjęciu orzeczenia, przyjmuje się większością głosów.

2.  Wszystkie orzeczenia organu arbitrażowego mają dla Stron moc wiążącą. Orzeczenia przekazuje się Stronom oraz Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia, który podaje je do wiadomości publicznej, chyba że postanawia inaczej za wspólnym porozumieniem.

ROZDZIAŁ III

Postanowienia ogólne

Artykuł 15

Wykaz arbitrów

1.  Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszego protokołu ustala wykaz piętnastu osób chętnych i zdolnych do pełnienia roli arbitrów. Każda ze Stron wybiera pięć osób mogących pełnić rolę arbitra. Strony ustalają także wspólnie listę pięciu kandydatów na stanowisko przewodniczącego organów arbitrażowych. Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia dba o utrzymanie pełnego wykazu takich osób.

2.  Arbitrzy powinni mieć wiedzę specjalistyczną i doświadczenie w dziedzinie prawa, prawa międzynarodowego, prawa wspólnotowego lub handlu międzynarodowego. Powinny to być osoby niezależne, działające w imieniu własnym, niepowiązane z jakimkolwiek rządem czy organizacją oraz niedziałające na polecenie żadnego rządu czy organizacji; ich postępowanie powinno być zgodne z kodeksem postępowania, o którym mowa w art. 18.

Artykuł 16

Odniesienie do zobowiązań WTO

Po ostatecznym przystąpieniu Serbii do Światowej Organizacji Handlu (WTO), stosuje się następujące postanowienia:

Artykuł 17

Terminy

1.  Wszystkie terminy określone w niniejszym protokole liczy się w dniach kalendarzowych od dnia następującego po wykonaniu czynności lub wystąpieniu faktu, do którego się odnoszą.

2.  Każdy termin, o którym mowa w niniejszym protokole, można przedłużyć za obopólnym porozumieniem Stron.

3.  Każdy termin, o którym mowa w niniejszym protokole, może być także przedłużony decyzją przewodniczącego organu arbitrażowego, na uzasadniony wniosek jednej ze Stron lub z inicjatywy własnej.

Artykuł 18

Regulamin wewnętrzny, kodeks postępowania i zmiany w niniejszym protokole

1.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszego protokołu ustala regulamin wewnętrzny dotyczący prowadzenia postępowań przez organ arbitrażowy.

2.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszego protokołu uzupełnia regulamin wewnętrzny kodeksem postępowania gwarantującym niezależność i bezstronność arbitrów.

3.  Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zdecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego protokołu (z wyjątkiem art. 2).

AKT KOŃCOWY

Załącznik I (art. 21) – Serbskie koncesje na wspólnotowe produkty przemysłowe

Załącznik II (art. 26) – Definicja „młodej wołowiny”

Załącznik III (art. 27) – Serbskie koncesje na wspólnotowe produkty rolne

Załącznik IV (art. 29) – Wspólnotowe koncesje na wspólnotowe produkty rybołówstwa

Załącznik V (art. 30) – Serbskie koncesje na wspólnotowe produkty rybołówstwa

Załącznik VI (art. 52) – Swoboda przedsiębiorczości: „usługi finansowe”

Załącznik VII (art. 75) – Prawa własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej

oraz następujące protokoły:

Protokół 1 (art. 25) – Handel przetworzonymi produktami rolnymi

Protokół 2 (art. 28) – Wina i napoje spirytusowe

Protokół 3 (art. 44) – Definicja pojęcia „produkty pochodzące” oraz metody współpracy administracyjnej

Protokół 4 (art. 61) – Transport lądowy

Protokół 5 (art. 73) – Pomoc państwa dla przemysłu stalowego

Protokół 6 (art. 99) – Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach celnych

Protokół 7 (art. 129) –Rozstrzyganie sporów

Pełnomocnicy państw członkowskich i Wspólnoty oraz pełnomocnicy Serbii przyjęli teksty wymienionych poniżej wspólnych deklaracji, załączonych do niniejszego Aktu końcowego:

Wspólna deklaracja w sprawie art. 3

Wspólna deklaracja w sprawie art. 32

Wspólna deklaracja w sprawie art. 75

Pełnomocnicy Serbii przyjęli do wiadomości deklarację zamieszczoną poniżej i dołączoną do niniejszego Aktu końcowego:

Deklaracja Wspólnoty i jej państw członkowskich

Съставено в Люксембург на двадесет и девети април две хиляди и осма година.

Hecho en Luxemburgo, el veintinueve de abril de dosmile ocho.

V Lucemburku dne dvacátého devátého dubna dva tisíce osm.

Udfærdiget i Lussemburgu den niogtyvende April to tusind og otte.

Geschehen zu Luxemburg am neunundzwanzigsten April zweitausendacht.

Kahe tuhande kaheksanda aasta aprillikuu kahekümne üheksandal päeval Luxembourgis.

'Εγινε στο Λουξεμβούργο, στις είκοσι εννέα Απριλίου δύο χιλιάδες οκτώ.

Done at Lussemburgu on the twenty-ninth day of April in the year two thousand and eight.

Fait à Lussemburgu, le vingt-neuf avril deux mille huit.

Fatto a Lussemburgo, addì ventinove aprile duemilaotto.

Luksemburgā, divtūkstoš astotā gada divdesmit devītajā aprīlī.

Priimta du tūkstančiai aštuntų metų balandžio dvidešimt devintą dieną Liuksemburge.

Kelt Luxembourgban, a kétezer-nyolcadik év április huszonkilencedik napján.

Magħmul fil-Lussemburgu, fid-disgħa u għoxrin jum ta’ April tas-sena elfejn u tmienja.

Gedaan te Luxemburg, de negenentwintigste April tweeduizend acht.

Sporządzono w Luksemburgu dnia dwudziestego dziewiątego kwietnia roku dwa tysiące ósmego.

Feito em Luxemburgo, em vinte e nove de Abril de dois mil e oito.

Întocmit la Luxemburg, la douăzeci și nouă aprilie două mii opt.

V Luxemburgu dňa dvadsiateho deviateho apríla dvetisícosem.

V Luxembourgu, dne devetindvajsetega aprila leta dva tisoč osem.

Tehty Luxemburgissa kahdentenakymmenentenäyhdeksäntenä päivänä huhtikuuta vuonna kaksituhattakahdeksan.

Som skedde i Luxemburg den tjugonionde April tjugohundraåtta.

Сачињено у Луксембургу, двадесетдеветог априла двехиљадеосме.

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Cette signature engage également la Communauté française, la Communauté flamande, la Communauté germanophone, la Région wallonne, la Région flamande et la Région de Bruxelles-Capitale.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flämische Gemeinschaft, die Französische Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flämische Region und die Region Brüssel-Hauptstadt.

За Релублика България

Za Českou republiku

På Kongeriget Danmarks vegne

Für die Bundesrepublik Deutschland

Eesti Vabariigi nimel

Thar cheann Na hÉireann

For Ireland

Για την Ελληνική Δημοκρατία

Por el Reino de España

Pour la République française

Per la Repubblica italiana

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

Latvijas Republikas vārdā

Lietuvos Respublikos vardu

Pour le Grand-Duché de Luxembourg

A Magyar Köztársaság részéről

Gћal Malta

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

Für die Republik Österreich

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Pela República Portuguesa

Pentru România

Za Republiko Slovenijo

Za Slovenskú republiku

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

För Konungariket Sverige

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

За Европейската общност

Por las Comunidades Europeas

Za Evropská společenství

For De Europæiske Fællesskaber

Für die Europäischen Gemeinschaften

Euroopa ühenduste nimel

Για τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες

For the European Communities

Pour les Communautés européennes

Per le Comunità europee

Eiropas Kopienu vārdā

Europos Bendrijų vardu

Az Európai Közösségek részéről

Għall-Komunitajiet Ewropej

Voor de Europese Gemeenschappen

W imieniu Wspólnot Europejskich

Pelas Comunitatea Europeias

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvá

Za Evropske skupnosti

Euroopan yhteisöjen puolesta

På europeiska gemenskapernas vägnar

За Републику Србиjу

WSPÓLNE DEKLARACJE

Wspólna deklaracja w sprawie artykułu 3

Strony układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, Wspólnoty Europejskie i ich państwa członkowskie, z jednej strony, oraz Republika Serbska, z drugiej strony, uważają, że rozprzestrzenianie broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia, zarówno wśród państw, jak i podmiotów niepaństwowych, stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla międzynarodowego pokoju, stabilizacji i bezpieczeństwa, co potwierdziła rezolucja 1540(2004) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Dlatego kwestia nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia jest przedmiotem wspólnej troski Wspólnot Europejskich i ich państw członkowskich oraz Serbii.

Zwalczanie zjawiska rozprzestrzeniania broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia stanowi również jeden z podstawowych elementów rozważanych przez Unię Europejską przy podejmowaniu decyzji o zawarciu umowy z krajem trzecim. Dlatego też w dniu 17 listopada 2003 r. Rada zdecydowała, że każda nowa umowa z krajem trzecim powinna zawierać klauzulę o nierozprzestrzenianiu i uzgodniła standardową treść takiej klauzuli (zob. dokument Rady 14997/03). Klauzula ta została włączona do umów zawartych przez Unię Europejską z prawie stoma krajami.

Unia Europejska i Republika Serbska, jako odpowiedzialni członkowie wspólnoty międzynarodowej, potwierdzają pełne oddanie zasadzie nierozprzestrzeniania broni masowego i środków jej przenoszenia oraz gotowość do pełnej realizacji zobowiązań wynikających z międzynarodowych instrumentów, do których przystępują.

W tym duchu i zgodnie z wyżej określoną ogólną polityką UE oraz zobowiązaniem Serbii do przestrzegania zasady nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia, obie strony uzgodniły, ze dołączą standardową klauzulę dotyczącą broni masowego rażenia, w treści ustalonej przez Radę Unii Europejskiej, do art. 3 niniejszego układu.

Wspólna deklaracja w sprawie artykułu 32

Środki określone w art. 32 służą monitorowaniu handlu produktami o wysokiej zawartości cukru, które mogłyby zostać poddane dalszemu przetwarzaniu i zapobieżeniu ewentualnemu zakłóceniu funkcjonowania handlu cukrem i produktami mającymi zasadniczo takie same właściwości jak cukier.

Artykuł ten powinien być interpretowany w taki sposób, by nie zakłócało to, lub zakłócało w możliwie najmniejszym stopniu, rozmiary handlu produktami przeznaczonymi do ostatecznego spożycia.

Wspólna deklaracja w sprawie art. 75

Strony zgadzają się, że do celów niniejszego układu określenie własność intelektualna, przemysłowa i handlowa obejmuje w szczególności prawa autorskie, w tym prawa autorskie programów komputerowych, a także prawa pokrewne, prawa odnoszące się do baz danych, patentów, w tym dodatkowych świadectw ochronnych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, topografii obwodów scalonych, oznaczeń geograficznych, w tym nazw pochodzenia, oraz praw do ochrony odmian roślin.

Ochrona praw własności handlowej obejmuje w szczególności ochronę przeciwko nieuczciwej konkurencji, o której mowa w art. 10a Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, i ochronę informacji niejawnych, o której mowa w art. 39 Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (porozumienia TRIPS).

Strony zgadzają się ponadto, że ochrona na poziomie, o którym mowa w art. 75 ust. 3 niniejszego układu, obejmuje dostęp do środków i procedur przewidzianych w dyrektywie 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej ( 18 ).

Deklaracja Wspólnoty i jej państw członkowskich

Zważywszy, że Wspólnota przyznaje nadzwyczajne środki handlowe krajom uczestniczącym w procesie stabilizacji i stowarzyszenia UE lub związanym z tym procesem, w tym Serbii, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 2007/2000, Wspólnota i jej państwa członkowskie oświadczają, że:

---

( 1 ) Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 137.

( 2 ) Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 46.

( 3 ) Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 (Dz.U. L 256 z 7.9.1987, s. 1), ze zmianami.

( 4 ) Dziennik urzędowy Serbii nr 62/2005 i 61/2007.

( 5 ) Dz.U. L 93 z 31.3.2006, s. 12. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1791/2006 (Dz.U. L 363 z 20.12.2006, s. 1).

( 6 ) Wielostronna Umowa między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, Republiką Albanii, Bośnią i Hercegowiną, Republiką Bułgarii, Republiką Chorwacji, Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii, Republiką Islandii, Republiką Czarnogóry, Królestwem Norwegii, Rumunią, Republiką Serbii i Misją Tymczasowej Administracji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie w sprawie ustanowienia Wspólnego Europejskiego Obszaru Lotniczego (Dz.U. L 285 z 16.10.2006, s. 3).

( 7 ) Europejski Komitet Normalizacyjny, Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki, Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych, Stowarzyszenie Europejskie, Europejska Współpraca w Dziedzinie Metrologii Prawnej, Europejska Współpraca w Dziedzinie Wzorców Jednostek Miar.

( 8 ) Dz.U. L 179 z 14.7.1999, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 299 z 16.11.2007, s. 1).

( 9 ) Dz.U. L 194 z 31.7.2000, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1300/2007 (Dz.U. L 289 z 7.11.2007, s. 8).

( 10 ) Dz.U. L 160 z 12.06.1989, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem przystąpienia z 2005 r.

( 11 ) Dz.U. L 105 z 25.4.1990, s. 9. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 2140/98 (Dz.U. L 270 z 7.10.1998, str. 9).

( 12 ) Dz.U. L 149 z 14.06.1991, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem przystąpienia z 2005 r.

( 13 ) Dz.U. L 128 z 10.5.2001, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 299 z 16.11.2007, s. 1).

( 14 ) Dz.U. L 54 z 26.2.2013, s. 4.

( 15 ) Dz.U. L 278 z 18.10.2013, s. 16.

( 16 ) Dyrektywa 2005/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 września 2005 r. w sprawie homologacji typu pojazdów ciężkich i silników do nich w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń (Euro IV i V) (Dz.U. L 275 z 20.10.2005, s. 1). Dyrektywa zmieniona rozporządzeniem (WE) nr 715/2007 (Dz.U. L 171 z 29.6.2007, s. 1).

( 17 ) Jak przewidziano, te wartości progowe zostaną uaktualnione w odpowiednich dyrektywach i zgodnie z ich możliwymi przyszłymi przeglądami.

( 18 ) Dz.U. L 157 z 30.4.2004, s. 45. Sprostowanie opublikowane w Dz.U. L 195 z 2.6.2004, s. 16.

( 19 ) Dz.U. L 240 z 23.9.2000, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 530/2007 (Dz.U. L 125 z 15.5.2007, s. 1).