7.10.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 259/28

(1)

Zamówienia publiczne są instrumentem służącym osiągnięciu inteligentnego i trwałego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Instrument ten mógłby mieć znaczące skutki gospodarcze (1), przyczyniając się do realizacji programu Komisji na rzecz wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy i handlu transgranicznego. Wydajne, skuteczne i konkurencyjne procedury udzielania zamówień publicznych mają zasadnicze znaczenie dla dobrze funkcjonującego jednolitego rynku oraz stanowią ważny kanał dla inwestycji europejskich (2).

(2)

Dyrektywy w sprawie zamówień publicznych przyjęte w 2014 r. (3) zapewniają narzędzia, które umożliwiają państwom członkowskim bardziej skuteczne i strategiczne wykorzystywanie zamówień publicznych. Zamówienia publiczne stoją przed nowymi wyzwaniami, ponieważ w coraz większym stopniu oczekuje się, że: wykażą optymalne wykorzystanie środków publicznych w coraz trudniejszych warunkach budżetowych; wykorzystają możliwości, jakie stwarzają cyfryzacja i zmieniające się rynki; wniosą strategiczny wkład do celów polityki horyzontalnej i wartości społecznych, takich jak innowacje, włączenie społeczne oraz zrównoważenie środowiskowe i gospodarcze; zwiększą dostępność i wykażą rozliczalność z minimalizowania niewydolności, marnotrawstwa, nieprawidłowości, nadużyć finansowych i korupcji, jak również przyczynią się do budowania odpowiedzialnych łańcuchów dostaw.

(3)

Zapewnienie skutecznego stosowania zasad dotyczących zamówień publicznych na wszystkich poziomach jest konieczne, aby w pełni wykorzystać możliwości, jakie stwarza ta ważna dźwignia dla inwestycji europejskich, co podkreślono w planie inwestycyjnym dla Europy (4), i osiągnąć silniejszy jednolity rynek, co postulował w 2017 r. w swym orędziu o stanie Unii przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker. Wydajność jest także jednym z obszarów wymagających poprawy w obszarze zamówień publicznych, które zasygnalizowano za pośrednictwem procesu europejskiego semestru.

(4)

W związku z tym należy zagwarantować najbardziej efektywne wykorzystanie funduszy publicznych oraz dokonywanie zamówień publicznych przez nabywców publicznych według najwyższych standardów profesjonalizmu. Wzmocnienie i wspieranie profesjonalizmu wśród praktyków zamówień publicznych może wzmocnić wpływ zamówień publicznych na całą gospodarkę (5).

(5)

Cel profesjonalizacji zamówień publicznych należy rozumieć szeroko jako odzwierciedlenie ogólnej poprawy całego zakresu umiejętności i kompetencji zawodowych, wiedzy i doświadczenia osób prowadzących zadania związane z zamówieniami publicznymi lub uczestniczących w takich zadaniach (6). Obejmuje on również narzędzia, wsparcie i strukturę polityki instytucjonalnej, które są niezbędne do jego skutecznej realizacji i osiągnięcia odpowiednich rezultatów (7). W związku z tym skuteczna strategia profesjonalizacji powinna opierać się na ogólnym podejściu strategicznym zgodnie z trzema uzupełniającymi się celami:

(6)

W niniejszym zaleceniu (8) zachęca się do opracowywania i wdrażania w państwach członkowskich strategii profesjonalizacji poprzez zapewnienie ram odniesienia (9). Oczekiwanym wynikiem niniejszej inicjatywy jest pomoc państwom członkowskim w tworzeniu strategii profesjonalizacji w celu zwiększenia widoczności, wpływu i reputacji zamówień publicznych w realizacji publicznych celów.

(7)

Niniejsze zalecenie skierowane jest do państw członkowskich oraz ich administracji publicznej przede wszystkim na szczeblu krajowym. W ramach scentralizowanego lub zdecentralizowanego systemu zamówień publicznych państwa członkowskie powinny jednak w dalszym ciągu zachęcać instytucje/podmioty zamawiające i wspierać je we wprowadzaniu inicjatyw służących profesjonalizacji. W związku z tym państwa członkowskie powinny zwrócić na niniejsze zalecenie uwagę organów odpowiedzialnych za zamówienia publiczne na wszystkich szczeblach oraz podmiotów odpowiedzialnych za szkolenie audytorów i urzędników odpowiedzialnych za rozpatrywanie spraw dotyczących zamówień publicznych,

1.

Państwa członkowskie powinny opracować i realizować długoterminowe strategie profesjonalizacji zamówień publicznych, dostosowane do swoich potrzeb, zasobów i struktury administracyjnej, samodzielnie lub jako element szerszej strategii profesjonalizacji administracji publicznej. Celem jest przyciągnięcie, rozwijanie i zachowanie umiejętności, skoncentrowanie się na rezultatach i strategicznych wynikach oraz jak najlepsze wykorzystanie dostępnych narzędzi i technik. Strategie te powinny:

2.

Państwa członkowskie powinny również zachęcać instytucje/podmioty zamawiające do realizacji krajowych strategii profesjonalizacji, opracowywania inicjatyw w zakresie profesjonalizacji, tworzenia odpowiedniej struktury instytucjonalnej i współpracy na rzecz bardziej skoordynowanego, efektywnego i strategicznego udzielania zamówień i wspierać je w tych działaniach, poprzez między innymi:

3.

Państwa członkowskie powinny zidentyfikować i zdefiniować podstawowe umiejętności i kompetencje, które powinny być przedmiotem szkoleń praktyków zamówień publicznych i które powinni oni posiadać, biorąc pod uwagę multidyscyplinarny charakter projektów objętych zamówieniami publicznymi, zarówno w odniesieniu do urzędników odpowiedzialnych za zamówienia, jak i funkcji związanych z zamówieniami oraz sędziów i audytorów, takie jak:

4.

Państwa członkowskie powinny opracować odpowiednie programy szkoleń – wstępnych i ustawicznych – w oparciu o dane i ocenę potrzeb, a także ramy kompetencji, jeśli są one dostępne, takie jak:

5.

Państwa członkowskie powinny także opracowywać i wspierać wykorzystanie przez instytucje/podmioty zamawiające należytego zarządzania zasobami ludzkimi, systemów planowania kariery zawodowej i systemów motywacyjnych odpowiednich dla funkcji zamówień publicznych w celu przyciągnięcia wykwalifikowanej kadry do zamówień publicznych i utrzymania jej, a także zachęcenia praktyków do zapewniania lepszego i bardziej strategicznego podejścia w dziedzinie zamówień publicznych, takich jak:

6.

Państwa członkowskie powinny zachęcać do opracowywania i wykorzystywania dostępnych narzędzi informatycznych oraz wspierać działania, które mogą uprościć i usprawnić funkcjonowanie systemów udzielania zamówień, takie jak:

7.

Państwa członkowskie powinny wspierać i propagować uczciwość, na poziomie indywidualnym i instytucjonalnym, jako nieodłączny element postępowania zgodnego z etyką zawodową, poprzez dostarczenie narzędzi w celu zapewnienia zgodności i przejrzystości oraz wytycznych dotyczących zapobiegania nieprawidłowościom, takich jak:

8.

Państwa członkowskie powinny udzielać wskazówek mających na celu z jednej strony zapewnienie pewności prawa UE i prawa krajowego lub wymogów wynikających z międzynarodowych zobowiązań UE, a z drugiej strony ułatwienie i wspieranie myślenia strategicznego, oceny gospodarczej i inteligentnego/świadomego podejmowania decyzji, takich jak:

9.

Państwa członkowskie powinny promować wymianę dobrych praktyk oraz wspierać praktyków, aby zapewnić profesjonalne procedury udzielania zamówień publicznych, współpracę i przekazywanie wiedzy, na przykład poprzez:

10.

Zaleca się, aby państwa członkowskie informowały Komisję o działaniach podjętych w odpowiedzi na niniejsze zalecenie w sprawozdaniach przekazywanych na podstawie art. 83 dyrektywy 2014/24/UE, art. 45 dyrektywy 2014/23/UE oraz art. 99 dyrektywy 2014/25/UE.