1

W odwołaniu wniesionym na podstawie art. 9 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej strona wnosząca odwołanie domaga się uchylenia wyroku wydanego przez Sąd do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (trzecia izba) wyroku z dnia 5 grudnia 2013 r. Z/Trybunał Sprawiedliwości (F‑88/09 i F‑48/10, Zb.Orz.SP, EU:F:2012:171, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), którym sąd ten oddalił jej skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Trybunału Sprawiedliwości: z dnia 18 grudnia 2008 r. o przeniesieniu z urzędu oraz z dnia 10 lipca 2009 r. o nałożeniu kary w postaci pisemnego upomnienia.

2

Okoliczności faktycznie leżące u podstaw sporu zostały przedstawione w pkt 23–66 zaskarżonego wyroku w następujący sposób:

1. Decyzja o przeniesieniu z urzędu z dnia 18 grudnia 2008 r.

[…]

2. Decyzja o wymierzeniu kary dyscyplinarnej z dnia 10 lipca 2009 r.

[…]

[…]

[…]

[…]

5

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu do spraw Służby Publicznej w dniu 22 czerwca 2010 r. strona skarżąca wniosła skargę, która została zarejestrowana pod sygnaturą F‑48/10 (zwana dalej „skargą F‑48/10”) i miała na celu uzyskanie, po pierwsze, stwierdzenia nieważności decyzji organu powołującego z dnia 10 lipca 2009 o wymierzeniu jej kary w postaci upomnienia na piśmie (zwanej dalej „karą z dnia 10 lipca 2009 r.”) oraz w razie potrzeby decyzji o oddaleniu zażalenia na tę karę oraz, po drugie, zasądzenia od Trybunału Sprawiedliwości zadośćuczynienia za krzywdę w wysokości 50000 EUR.

6

W odpowiedzi na skargę Trybunał Sprawiedliwości wnosił w szczególności o oddalenie skargi F‑48/10.

[…]

11

W chwili otwarcia rozprawy w dniu 25 stycznia 2012 r. strona skarżąca złożyła wyraźny wniosek o wyłączenie sędziego sprawozdawcy, który już po dniu, z którego pochodziło pismo wymienione w pkt 7 powyżej, został prezesem Sądu do spraw Służby Publicznej oraz prezesem trzeciej izby, to jest składu orzekającego, któremu przydzielone zostały rozpatrywane sprawy, a to z powodu pozoru braku uczciwości, bezstronności i niezawisłości. Wniosek ten, oprócz twierdzeń dotyczących stronniczości sędziego sprawozdawcy wywodzonych z faktu, że jako prezes Sądu do spraw Służby Publicznej utrzymał istnienie komitetu rozpoznającego zażalenia przy Sądzie do spraw Służby Publicznej, zawierał też twierdzenie, że „to samo dotyczy członków [tego Sądu], którzy zgodzili się zostać członkami rzeczonego komitetu, co obiektywnie ma negatywny wpływ na ich bezstronność”.

12

W następstwie wniosku o wyłączenie zgłoszonego przez stronę skarżącą na początku rozprawy Sąd zawiesił postępowanie.

13

Pismem z dnia 6 lutego 2012 r. sekretariat Sądu do spraw Służby Publicznej przesłał wniosek o wyłączenie Trybunałowi Sprawiedliwości w celu ewentualnego wypowiedzenia się w tym przedmiocie; w piśmie, które wpłynęło do sekretariatu Sądu do spraw Służby Publicznej w dniu 17 lutego 2012 r. Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że nie ma on uwag i zdaje się na rozwagę Sądu. Postanowieniem z uzasadnieniem z dnia 29 marca 2012 r. prezes drugiej izby Sądu do spraw Służby Publicznej oddalił wniosek o wyłączenie zarówno sędziego sprawozdawcy, jak i obu sędziów zasiadających w komitecie rozpoznającym zażalenia przy Sądzie do spraw Służby Publicznej.

14

Pismem z dnia 4 kwietnia 2012 r. sekretariat wezwał strony na nową rozprawę, która odbyła się w dniu 10 maja 2012 r.

15

W dniu 5 grudnia 2012 r. Sąd do spraw Służby Publicznej wydał zaskarżony wyrok.

[…]

28

Na poparcie swoich żądań stwierdzenia nieważności strona skarżąca podniosła sześć zarzutów, z których pierwszy dotyczył braku kompetencji komitetu rozpoznającego zażalenia i niezgodności z prawem art. 4 decyzji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 4 maja 2004 r. o wykonywaniu uprawnień, które Regulamin pracowniczy urzędników Unii Europejskiej powierza organowi powołującemu oraz uprawnień, które Warunki zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej powierzają organowi upoważnionemu do zawierania umów (zwanej dalej „decyzją z dnia 4 maja 2004 r.”), drugi – niezgodności z prawem postępowania dyscyplinarnego ze względu na naruszenie prawa do obrony i zasady kontradyktoryjności, a także art. 1–3 załącznika IX do regulaminu pracowniczego, trzeci – naruszenia art. 12 regulaminu pracowniczego i art. 10 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC) oraz oczywistego błędu w ocenie, czwarty – istnienia konfliktu interesów po stronie organu powołującego, naruszenia art. 2 i 10 statutu Trybunału Sprawiedliwości, art. 11a regulaminu pracowniczego, art. 8 europejskiego Kodeksu dobrej praktyki administracyjnej, art. 41 Karty praw podstawowych, a także zasad ogólnych obiektywizmu, bezstronności i niezawisłości, piąty – naruszenia prawa do obrony i równości broni, szósty natomiast – nadużycia władzy, a także naruszenia obowiązku staranności i dobrej administracji.

29

Zaskarżonym wyrokiem Sąd do spraw Służby Publicznej oddalił wszystkie te zarzuty.

[…]

32

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 14 lutego 2013 r. strona wnosząca odwołanie wniosła niniejsze odwołanie.

33

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 26 lutego 2013 r. strona wnosząca odwołanie wniosła o utajnienie jej tożsamości. Wniosek ten został uwzględniony przez prezesa izby odwołań postanowieniem z dnia 6 marca 2013 r.

34

W dniu 19 września 2013 r. Trybunał Sprawiedliwości złożył odpowiedź na odwołanie. Pisemny etap postępowania został zakończony w dniu 2 grudnia 2013 r.

35

Na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy Sąd (izba odwołań) stwierdził, że w terminie miesiąca od dnia powiadomienia strony o zakończeniu procedury pisemnej nie wpłynął żaden wniosek o wyznaczenie rozprawy i na podstawie art. 146 regulaminu postanowił orzec w przedmiocie odwołania bez przeprowadzenia części ustnej postępowania.

36

Strona wnosząca odwołanie wnosi do Sądu o:

37

Trybunał Sprawiedliwości wnosi do Sądu o::

38

Na poparcie odwołania, strona wnosząca je podnosi jedenaście zarzutów. Zarzut pierwszy dotyczy braku bezstronności trzeciej izby Sądu do spraw Służby Publicznej. Zarzut drugi dotyczy naruszenia prawa do skutecznego środka prawnego, gdyż kontrola przez Sąd do spraw Służby Publicznej przestrzegania przesłanki interesu służby z art. 7 ust. regulaminu pracowniczego jest jej zdaniem ograniczona. Zarzut trzeci dotyczy braku właściwości prezesa drugiej izby do rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziego z dnia 25 stycznia 2012 r. Zarzut czwarty dotyczy naruszenia prawa do rzetelnego procesu z uwagi na brak w regulaminie postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej uregulowania dotyczącego możliwości odwołania się od postanowienia o nieuwzględnieniu wniosku o wyłączenie sędziego. Zarzut piąty dotyczy, po pierwsze, naruszenia obowiązku wykazania materialnej prawdziwości uzasadnień organu powołującego będących u podstaw decyzji o przeniesieniu z urzędu i kary z dnia 10 lipca 2009 r. oraz, po drugie, przeinaczenia faktów. Zarzut szósty dotyczy naruszenia prawa poprzez nieprawidłowe uznanie przez Sąd do spraw Służby Publicznej, że decyzja o przeniesieniu z urzędu została przyjęta wyłącznie w interesie służby w rozumieniu art. 7 ust. 1 regulaminu pracowniczego. Zarzut siódmy dotyczy naruszenia prawa przez Sąd do spraw Służby Publicznej poprzez uznanie, że organ powołujący przestrzegał zasady zgodności między grupą zaszeregowania a stanowiskiem. Zarzut ósmy dotyczy naruszenia prawa do obrony i prawa do bycia wysłuchanym. Zarzut dziewiąty dotyczy naruszenia prawa polegającego na błędnym uznaniu przez Sąd do spraw Służby Publicznej za niedopuszczalne żądania zadośćuczynienia za krzywdę wynikającą z udostępnienia ogółowi personelu decyzji o przeniesieniu z urzędu. Zarzut dziesiąty dotyczy, po pierwsze, naruszenia prawa przez Sąd do spraw Służby Publicznej poprzez uznanie, iż komitet rozpoznający zażalenia, który oddalił zażalenie na karę z dnia 10 lipca 2009 r. miał kompetencję do wydania decyzji oraz, po drugie, niewydania rozstrzygnięcia w przedmiocie zarzutu dotyczącego niezgodności z prawem art. 4 decyzji z dnia 4 maja 2004 r. Zarzut jedenasty dotyczy, po pierwsze, naruszenia prawa przez Sąd do spraw Służby Publicznej poprzez orzeczenie, że organ powołujący przestrzegał art. 1–3 załącznika IX regulaminu pracowniczego oraz, po drugie, naruszenia prawa do obrony oraz zasady kontradyktoryjności.

[…]

138

Strona wnosząca odwołanie kwestionuje pkt 226–228 zaskarżonego wyroku, w których Sąd do spraw Służby Publicznej oddalił jako nieistotny dla sprawy zarzut dotyczący braku kompetencji komitetu rozpoznającego zażalenia z tego powodu, że skoro decyzja o oddaleniu zażalenia na karę z dnia 10 lipca 2009 r. jest aktem potwierdzającym i niezawierającym samodzielnej treści, stwierdzenie jej nieważności nie może wpływać na zgodność z prawem kary z dnia 10 lipca 2009 r. Zdaniem strony wnoszącej odwołanie to rozumowanie Sądu do spraw Służby Publicznej nie może opierać się na istnieniu decyzji oddalającej zażalenie wydanej przez organ nie posiadający kompetencji.

139

Trybunał Sprawiedliwości nie zgadza się z argumentacją strony wnoszącej odwołanie.

140

W postępowaniu w pierwszej instancji strona wnosząca odwołanie wnosiła o stwierdzenie nieważności kary z dnia 10 lipca 2009 r. oraz, w razie potrzeby, stwierdzenie nieważności decyzji oddalającej zażalenie na karę z dnia 10 lipca 2009 r. (zaskarżony wyrok, pkt 69).

141

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem każda wyraźna lub dorozumiana decyzja oddalająca zażalenie, jeśli nie jest obwarowana warunkiem, utrzymuje jedynie w mocy akt lub potwierdza zasadność powstrzymania się od działania, na które zostało wniesione zażalenie i nie stanowi, rozpatrywana odrębnie, aktu podlegającego zaskarżeniu. Zatem żądania skierowane przeciwko takiej decyzji nieposiadającej treści samodzielnej w stosunku do pierwotnej decyzji należy uważać za skierowanie przeciwko pierwotnemu aktowi (postanowienie z dnia 16 czerwca 1988 r. Progoulis/Komisja, 371/87, Rec, EU:C:1988:317, pkt 17 i wyrok z dnia 2 marca 2004 r., Di Marzio/ Komisja, T‑14/03, RecFP, EU:T:2004:59, pkt 54). Decyzja oddalająca zażalenie, jeżeli nie obejmuje ponownego badania sytuacji składającego zażalenie w świetle nowych okoliczności prawnych lub faktycznych, jest aktem potwierdzającym, nieposiadającym własnej treści [wyroki z dnia 21 września 2011 r., Adjemian i in./Komisja, T‑325/09 P, Zb.Orz., EU:T:2011:506, pkt 32, i z dnia 21 maja 2014 r., Mocová/Komisja, T‑347/12 P, Zb.Orz. (Fragmenty), EU:T:2014:268, pkt 34].

142

Na podstawie orzecznictwa przytoczonego w pkt 141 powyżej, Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził w pkt 227 zaskarżonego wyroku, że administracja nie przeprowadziła ponownego badania sytuacji strony skarżącej w świetle nowych okoliczności prawnych lub faktycznych, a zatem decyzje oddalająca zażalenie należy uważać za decyzję wyłącznie potwierdzająca karę z dnia 10 lipca 2009 r. Stąd wniosek, że stwierdzenie nieważności decyzji oddalającej zażalenie nie może wpłynąć na zgodność z prawem kary z dnia 10 lipca 2009 r., a zatem zarzut dotyczący braku kompetencji komitetu rozpoznającego zażalenia, zmierzający do stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie powinien zostać oddalony jako nieistotny dla sprawy.

143

Należy jednak wskazać, że poprzez zarzut dotyczący braku kompetencji komitetu rozpoznającego zażalenia, podniesiony przez stronę skarżącą w pierwszej instancji, podważała ona skład rzeczonego komitetu, który oddalił jej zażalenie na karę z dnia 10 lipca 2009 r. Zarzut ten wiązał się więc z kwestią, czy zażalenie strony skarżące zostało zbadane w ramach zgodnego z prawem postępowania, które mogło prowadzić do wydania decyzji innej niż decyzja o wymierzeniu kary z dnia 10 lipca 2009 r. Strona skarżąca miała więc rzeczywisty i odrębny interes w żądaniu stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie, a nie tyko stwierdzenia nieważności kary z dnia 10 lipca 2009 r.

144

Gdyby bowiem stosować orzecznictwo przytoczone w pkt 141 powyżej, nie zważając na fakt, że analizowany zarzut dotyczy samego postępowania administracyjnego dotyczącego zażalenia, a nie pierwotnego aktu będącego przedmiotem odwołania, wyłączona zostałaby jakakolwiek możliwość zakwestionowania w odniesieniu do postępowania poprzedzającego wniesienie skargi, powodując utratę przez składającego zażalenie możliwości skorzystania z procedury mającej na celu umożliwienie i wspieranie polubownego rozstrzygania sporów powstałych między urzędnikiem a administracją oraz zobowiązanie organu zatrudniającego urzędnika do ponownego rozpatrzenia decyzji w świetle jego ewentualnych uwag (zob. podobnie wyrok Mocová/Komisja, pkt 141 powyżej, EU:T:2014:268, pkt 38).

145

Należy zatem uznać za niezasadny argument Trybunału Sprawiedliwości, zgodnie z którym strona wnosząca odwołanie nie miała interesu w domaganiu się stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie po wniesieniu skargi o stwierdzenie nieważności aktu pierwotnego, jako że nawet gdyby postępowanie w sprawie zażalenia okazało się niezgodne z prawem, zbędne byłoby wydawanie przez administrację nowej decyzji w przedmiocie zażalenia, skoro strona wnosząca odwołanie zwróciła się już do sądu o stwierdzenie nieważności aktu pierwotnego. Wbrew twierdzeniom Trybunału Sprawiedliwości interes osoby składającej zażalenie w tym, by postępowanie w sprawie zażalenia było prowadzone zgodnie z prawem, a zatem i w tym, by w razie niezgodności stwierdzona została nieważność decyzji oddalającej zażalenie, powinien być oceniany w sposób autonomiczny, a nie w związku z ewentualnie wniesioną skargą na akt pierwotny będący przedmiotem zażalenia. Gdyby było inaczej, w przypadku wniesienia do sądu skargi przeciwko aktowi pierwotnemu, na który złożone zostało zażalenie, zainteresowany nigdy nie mógłby podnieść nieprawidłowości postępowania w sprawie zażalenia, pozbawiających go tymczasem możliwości skorzystania ze zgodnego z prawem, poprzedzającego wniesienie skargi zbadania decyzji administracyjnej.

146

Wynika stąd, że w świetle przedmiotu rozpatrywanego zarzutu, który wiąże się z postępowaniem w sprawie zażalenia, strona wnosząca odwołanie powinna mieć możliwość spowodowania, by sąd Unii skontrolował zgodność z prawem decyzji oddalającej zażalenie, a nie tylko decyzji o wymierzeniu kary z dnia 10 lipca 2009 r.

147

Należy zatem stwierdzić, że Sąd do spraw Służby Publicznej naruszył prawo, oddalając zarzut dotyczący braku kompetencji komitetu rozpoznającego zażalenia jako nieistotny dla sprawy.

148

W konsekwencji zarzut dziesiąty należy uwzględnić.

[…]

162

W świetle całości poprzedzających rozważań należy w części uwzględnić odwołanie i uchylić zaskarżony wyrok w zakresie w jakim jest obarczony naruszeniem prawa stwierdzonym w pkt 140–147 powyżej.

163

Zgodnie z art. 13 ust. 1 załącznika I do statutu Trybunału, jeśli odwołanie jest zasadne, Sąd uchyla orzeczenie Sądu do spraw Służby Publicznej i sam wydaje orzeczenie w sprawie. Jeżeli jednak stan postępowania nie pozwala na wydanie orzeczenia przez Sąd, kieruje on sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd do spraw Służby Publicznej.

164

W niniejszej sprawie posiada informacje konieczne do rozpoznania skargi wniesionej w pierwszej instancji.

165

Z uwagi na fakt, że odwołanie zostało uwzględnione jedynie częściowo oraz że zaskarżony wyrok został uchylony jedynie w zakresie w jakim jest obarczony naruszeniem prawa wskazanym w pkt 140–147 powyżej, należy stwierdzić, że w pozostałym zakresie, wolnym od rzeczonego naruszenia, ocena Sądu do spraw Służby Publicznej stała się prawomocna. Do Sądu należy więc zbadanie jedynie podniesionego przez stronę wnoszącą odwołanie w sprawie F‑48/10 zarzutu dotyczącego braku kompetencji komitetu rozpoznającego zażalenia oraz niezgodności z prawem art. 4 decyzji z dnia 4 maja 2004 r.

166

Przed Sądem do spraw Służby Publicznej strona skarżąca twierdziła, że komitet rozpoznający zażalenia, rozpoznający jej zażalenie na karę z dnia 10 lipca 2009 r., złożony z sędziego Trybunału Sprawiedliwości i dwóch rzeczników generalnych, został utworzony w sposób niezgodny z prawem. W tej kwestii podniosła po pierwsze, że art. 4 statutu Trybunału Sprawiedliwości stanowi, że „sędziowie nie mogą sprawować żadnych funkcji politycznych ani administracyjnych”. Po drugie powołała się na art. 12 statutu Trybunału, z którego wynika, że urzędnicy i inni pracownicy przydzieleni Trybunałowi są „odpowiedzialni przed sekretarzem, który podlega prezesowi”, a zatem jedynie sekretarz i prezes mogą wykonywać czynności jako organ powołujący. Po trzecie utrzymywała ona, że art. 4 decyzji z dnia 4 maja 2004 r., który stanowi, że „komitet rozpoznający zażalenia wykonuje uprawnienia powierzone regulaminem pracowniczym [organowi powołującemu]” w odniesieniu do decyzji w przedmiocie zażaleń, jest sprzeczny z art. 2 ust. 1 regulaminu pracowniczego, przewidującego, że każda instytucja ustala, kto w jej ramach wykonuje uprawnienia przyznane przez regulamin pracowniczy organowi powołującemu, w związku z art. 4 i 12 statutu Trybunału. Ponadto twierdziła ona, że statut Trybunału nie pozwala ani sekretarzowi, ani prezesowi Trybunału Sprawiedliwości na delegowanie powierzonych im uprawnień organu powołującego.

167

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że strona skarżąca ogranicza się do przypomnienia treści art. 4 akapit pierwszy statutu Trybunału, zgodnie z którym „[s]ędziowie nie mogą sprawować żadnych funkcji politycznych ani administracyjnych” oraz twierdzenia, że z wyjątkiem prezesa Trybunału pozostali sędziowie i rzecznicy generalni nie mogą wykonywać żadnych zadań administracyjnych, między innymi występować w charakterze organu powołującego w ramach komitetu rozpoznającego zażalenia. Twierdzenie to nie zostało poparte żadną argumentacją prawną. Tymczasem, jak podnosił przed Sądem do spraw Służby Publicznej Trybunał Sprawiedliwości, przepis ten ma na celu zagwarantowanie niezawisłości sędziów zarówno w trakcie pełnienia, jak i po zakończeniu ich funkcji, w szczególności wobec państw członkowskich lub innych instytucji Unii. Pozostałe akapity art. 4 statutu Trybunału Sprawiedliwości odzwierciedlają tę troskę o ochronę niezawisłości sędziowskiej. Strona skarżącą nie może jednak z art. 4 akapit pierwszy statutu Trybunału wyprowadzać wniosku o niemożności pełnienia funkcji związanych z wewnętrznym administrowaniem instytucją. Jak słusznie zauważył Trybunał Sprawiedliwości w swoich pismach kierowanych do Sądu do spraw Służby Publicznej, wykonywanie przez sędziów funkcji związanych z wewnętrznym administrowaniem instytucją nie szkodzi ich niezawisłości i pozwala na zapewnienie administracyjnej niezależności instytucji.

168

Ponadto strona skarżąca ogranicza się do twierdzenia, że w świetle art. 12 statutu Trybunału, który stanowi, że urzędnicy i inni pracownicy przydzieleni Trybunałowi są „odpowiedzialni przed sekretarzem, który podlega prezesowi”, jedynie sekretarz i prezes mogą wykonywać uprawnienia powierzone regulaminem pracowniczym organowi powołującemu. Nie wykazuje też zgodności swojej interpretacji art. 12 statutu Trybunału, jako postanowienia zastrzegającego wykonywanie uprawnień powierzonych organowi powołującemu na rzecz sekretarza i prezesa, z art. 2 ust. 1 regulaminu pracowniczego, który przewiduje, że każda instytucja ustala, kto w jej ramach wykonuje uprawnienia przyznane przez regulamin pracowniczy organowi powołującemu. Ogranicza się ona w istocie do twierdzenia, że art. 2 ust. 1 regulaminu pracowniczego może, w odniesieniu do Trybunału Sprawiedliwości, być odczytywany jedynie w związku z art. 4 i 12 statutu Trybunału..

169

W tych okolicznościach strona skarżąca nie może skutecznie utrzymywać – nie wykazując tego w inny sposób – że art. 4 decyzji z dnia 4 maja 2004 r., zgodnie z którym komitet rozpoznający zażalenia wykonuje uprawnienia powierzone regulaminem pracowniczym organowi powołującemu w odniesieniu do decyzji w przedmiocie zażaleń, jest sprzeczny z art. 2 ust. 1 regulaminu pracowniczego w związku z art. 4 i 12 statutu Trybunału.

170

Wynika stad, że należy oddalić podniesiony w pierwszej instancji, w sprawie F‑48/10, zarzut dotyczący braku kompetencji komitetu rozpoznającego zażalenia oraz niezgodności z prawem art. 4 decyzji z dnia 4 maja 2004 r. W konsekwencji należy oddalić w tym zakresie skargę F‑48/10.

[…]

Z powyższych względów

SĄD (izba odwołań)

orzeka, co następuje: