1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 10 WE, 12 WE, 23 WE, 25 WE, 49 WE i 90 WE.

2

Ten wniosek został złożony w ramach sporu powstałego pomiędzy Stadtgemeinde Frohnleiten (gminą miejską Frohnleiten) i Gemeindebetriebe Frohnleiten GmbH (przedsiębiorstwem komunalnym z Frohnleiten) a Bundesminister für Land- und Forstwirtschaft, Umwelt und Wasserwirtschaft (ministrem rolnictwa, gospodarki leśnej, środowiska i gospodarki wodnej, zwanym dalej „ministrem”), dotyczącego pobierania opłaty za składowanie odpadów pochodzących z Włoch na składowisku komunalnym w Frohnleiten.

3

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 Altlastensanierungsgesetz (ustawy o rekultywacji skażonych miejsc) z dnia 7 czerwca 1989 r. (BGBl., nr°299/1989, zwanej dalej „ALSAG”) Altlastenbeitrag (opłatę za skażone odpady) pobiera się za „trwałe składowanie odpadów, wraz z włączeniem odpadów do struktury składowiska, nawet jeśli jest to związane z technicznymi celami budowy składowiska lub z innymi celami”.

4

Jednakże § 3 ust. 2 pkt 1 ALSAG stanowi, że z Altlastenbeitrag są zwolnione składowanie, magazynowanie i transport odpadów powstałych wyraźnie w trakcie zabezpieczenia lub rekultywacji powierzchni, które wpisano do rejestru powierzchni, na których prawdopodobnie wystąpiły skażenia, lub miejsc, które umieszczono w spisie skażonych miejsc.

5

Według Verwaltungsgerichtshof do rejestru powierzchni, na których prawdopodobnie wystąpiły skażenia, lub do spisu skażonych miejsc ze względu na ich charakter można jedynie wpisać tereny znajdujące się w Austrii, co oznacza, że zwolnienie przewidziane w § 3 ust. 2 pkt 1 ALSAG dotyczy jedynie odpadów powstałych w trakcie zabezpieczania lub rekultywacji skażonego miejsca lub powierzchni, na których prawdopodobnie wystąpiły skażenia, znajdujących się w Austrii.

6

Na mocy § 4 ust. 1 ALSAG Altlastenbeitrag podlega w szczególności „podmiot zarządzający składowiskiem odpadów lub składem”.

7

Gemeindebetriebe Frohnleiten GmbH, którego jedynym wspólnikiem jest Stadtgemeinde Frohnleiten, zarządza komunalnym składowiskiem odpadów w Frohnleiten.

8

W czwartym kwartale 2001 r. oraz w pierwszym kwartale 2002 r. na tym składowisku umieszczono kilka ton rozdrobnionych odpadów pochodzących z Włoch. Władze austriackie zezwoliły na ich transport do Austrii.

9

Te odpady powstały na terenie położonym w gminie Rovigo we Włoszech, oznaczonym we włoskim regionalnym planie rekultywacji skażonych miejsc jako powierzchnia wymagająca rekultywacji na podstawie art. 22 dekretu z mocą ustawy nr 22 z dnia 5 lutego 1997 r., (Supplemento ordinario do GURI nr 38 z dnia 15 lutego 1997 r.) i dekretu ministra ochrony środowiska z dnia 16 maja 1989 r. (GURI nr 121 z dnia 26 maja 1989 r., str. 12).

10

Uznając, że omawiane odpady powinny podlegać zwolnieniu przewidzianemu w § 3 ust. 2 pkt l ALSAG ze względu na to, że pochodziły one ze skażonego miejsca, skarżące w postępowaniu przed sądem krajowym złożyły do Bezirkshauptmannschaft Graz-Umgebung (władz okręgu administracyjnego Graz i okolice) (zwanych dalej „BH”) wniosek o stwierdzenie, że to zwolnienie ma zastosowanie.

11

Mocą decyzji z dnia 11 maja 2004 r BH stwierdziły, że przedmiotowe odpady są zwolnione z Altlastenbeitrag zgodnie z § 3 ust. 2 pkt 1 ALSAG. W wyniku odwołania federalnych władz austriackich ta decyzja została utrzymana w mocy decyzją Landeshauptmann von Steiermark z dnia 30 listopada 2004 r. (gubernatora kraju związkowego Styria, zwanego dalej „LH”). Zarówno BH, jak i LH uznali, iż różne traktowanie odpadów powstałych wskutek prawidłowych działań rekultywacji i zabezpieczania skażonych miejsc w zależności od tego, czy pochodzą one z Austrii, czy też innego państwa członkowskiego, stanowi naruszenie art. 90 WE.

12

Decyzją z dnia 10 stycznia 2005 r. minister uchylił decyzję LH i stwierdził, że przedmiotowe odpady podlegały Altlastenbeitrag, ponieważ nie pochodziły one z powierzchni, na których prawdopodobnie wystąpiły skażenia, wpisanej do rejestru powierzchni ani z miejsca objętego spisem skażonych miejsc. Minister uznał, iż Altlastenbeitrag nie wchodzi w zakres stosowania art. 90 WE, ponieważ nie jest ona jako taka podatkiem od odpadów, lecz stanowi opłatę związaną z działalnością.

13

Skarżące w postępowaniu przed sądem krajowym wniosły skargę na tę decyzję do Verwaltungsgerichtshof. Utrzymują one zasadniczo, że Altlastenbeitrag wchodzi w zakres stosowania art. 90 WE oraz że do naruszenia tego przepisu doszłoby w sytuacji, w której ten podatek byłby naliczany w różny sposób w zależności od tego, czy chodzi o wwiezione produkty, czy też podobne produkty krajowe, ponieważ taka różnica podnosi koszty wwiezionych produktów.

14

W takich okolicznościach Verwaltungsgerichtshof postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy przepisy art. 10 WE, 12 WE, 23 WE, 25 WE, 49 WE lub 90 WE sprzeciwiają się przepisowi krajowemu, który za składowanie odpadów na składowisku nakłada podatek [Altlastenbeitrag (opłatę za skażone odpady)] i który jednocześnie przewiduje zwolnienie z tego podatku za składowanie odpadów wyraźnie powstałych w trakcie rekultywacji albo zabezpieczania skażonych powierzchni (powierzchni, na których prawdopodobnie wystąpiły skażenia, lub skażonych miejsc), gdy powierzchnie (powierzchnie, na których prawdopodobnie wystąpiły skażenia lub skażone miejsca) są wpisane do urzędowych rejestrów [Verdachtsflächenkataster (rejestru powierzchni, na których prawdopodobnie wystąpiły skażenia) lub do Altlastenatlas (spisu skażonych miejsc)] przewidzianych przez ustawę, przy czym do tych rejestrów mogą być wpisane jedynie powierzchnie znajdujące się na terytorium kraju, w związku z czym zwolnienie podatku jest jedynie możliwe w przypadku składowania odpadów pochodzących z powierzchni, na których prawdopodobnie wystąpiły skażenia, lub ze skażonych miejsc położonych na terytorium kraju?”.

15

W dniu 28 lipca 2006 r. skarżące w postępowaniu przed sądem krajowym przekazały uwagi do sekretariatu Trybunału. Podnoszą one w szczególności, że złożyły pierwotnie do Zollamt Graz (urzędu celnego w Graz), organu właściwego w zakresie poboru, deklarację o nieopodatkowaniu odpadów pochodzących ze skażonego miejsca w Rovigo; że Bundesministerium für Finanzen (federalne ministerstwo finansów), któremu podlegają urzędy celne, wystąpiło do Bundeskanzleramt-Verfassungsdienst (służby federalnego urzędu kanclerza ds. spraw konstytucyjnych) o wydanie opinii prawnej dotyczącej zgodności ALSAG z prawem wspólnotowym, a w szczególności z art. 90 WE; że ta opinia została wydana w dniu 20 września 2002 r. oraz że Zollamt Graz zażądał ostatecznie uiszczenia Altlastenbeitrag, zobowiązując skarżące w postępowaniu przed sądem krajowym do złożenia do BH wniosku wymienionego w pkt 10 tego postanowienia.

16

Skarżące w postępowaniu przed sądem krajowym przedstawiają fragment tej opinii, która stanowi załącznik B do ich pisemnych uwag.

17

Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Trybunału w dniu 20 lutego 2007 r., rząd austriacki na podstawie art. 91 § 1 regulaminu postępowania Trybunału podniósł zarzut, w którym zażądał, aby opinia prawna Bundeskanzleramt-Verfassungsdienst z dnia 20 września 2002 r. nie została wykorzystana w ramach niniejszej sprawy. Na poparcie tego wniosku rząd ten podnosi, że takie opinie mają na celu pomoc ministerstwom federalnym, które zwróciły się o wydanie takich opinii, w opracowywaniu aktów ustawodawczych oraz w wypełnianiu innych zadań. W tym wypadku chodzi o zwykłe wewnętrzne dokumenty robocze, które nie są rozpowszechniane. Zastosowanie tych dokumentów poza tym kontekstem w znacznym stopniu zakłóciłoby prawidłową współpracę między Bundeskanzleramt-Verfassungsdienst a ministerstwami federalnymi, ponieważ te ostatnie zostałyby zniechęcone do dalszego zwracania się o wydanie takich opinii i zostałyby pozbawione w ten oto sposób skutecznego narzędzia, które służy zapewnieniu legalności ich działań.

18

Strony skarżące nie przedstawiły uwag w przedmiocie tej kwestii incydentalnej, chociaż zostały do tego wezwane przez sekretariat Trybunału.

19

Należy wskazać w tym względzie, że jeśli prawo krajowe odmawia charakteru publicznego takim dokumentom wewnętrznym, uznanie, iż można przedłożyć je w ramach postępowania przed Trybunałem, chociaż właściwe organy zainteresowanego państwa członkowskiego na to nie zezwoliły lub Trybunał nie zarządził tego na podstawie art. 45 § 2 lit. b) regulaminu postępowania Trybunału, jest sprzeczne z interesem publicznym, który wymaga, aby władze krajowe mogły korzystać z opinii ich służby prawnej, które zostały wydane przy zachowaniu pełnej niezależności (zob. analogicznie w odniesieniu do opinii wydanych przez służby prawne instytucji wspólnotowych postanowienie z dnia 23 października 2002 r. w sprawie C-445/00 Austria przeciwko Radzie, Rec. str. I-9151, pkt 12).

20

W tym przypadku należy stwierdzić z jednej strony, że rząd austriacki wskazał, czemu nie zaprzeczono, iż opinie prawne wydane przez Bundeskanzleramt-Verfassungsdienst dla ministerstw federalnych są dokumentami wewnętrznymi administracji austriackiej, która nie ma prawnego obowiązku ich przedstawienia.

21

Z drugiej strony skarżące w postępowaniu przed sądem krajowym nie podniosły, że władze austriackie przekazały im opinię prawną Bundeskanzleramt-Verfassungsdienst z dnia 20 września 2002 r. W tych okolicznościach wydaje się, że władze austriackie nie przekazały tej opinii ani też nie zezwoliły na przekazanie jej skarżącym w postępowaniu przed sądem krajowym.

22

Zresztą okoliczność, wymieniona przez skarżące w postępowaniu przed sądem krajowym w uwagach przedstawionych w dniu 28 lipca 2006 r., że BH zażądały od ministra przekazania opinii prawnej Bundeskanzleramt-Verfassungsdienst z dnia 20 września 2002 r., nie pozwala wyprowadzić wniosku, iż ta opinia stanowi część postępowania przed sądem krajowym. Skarżące w postępowaniu przed sądem krajowym wskazały bowiem na to, że wspomniany minister odmówił przekazania tej opinii BH, które orzekły bez niej. Ponadto nie podniosły one, że zgodnie z prawem ten minister miał obowiązek uwzględnienia takiego wniosku o przekazanie.

23

W takich okolicznościach należy uwzględnić wniosek rządu austriackiego i usunąć z akt sprawy fragment opinii prawnej Bundeskanzleramt-Verfassungsdienst z dnia 20 września 2002 r. zamieszczonej w załączniku B do uwag pisemnych skarżących w postępowaniu przed sądem krajowym.

24

Rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) postanawia, co następuje: