Celem konwencji bońskiej jest ochrona wędrownych gatunków* dzikich zwierząt na całym świecie. Dzikie zwierzęta wymagają szczególnej uwagi ze względu na ich znaczenie z perspektywy środowiska, ekologii, genetyki, nauki, rekreacji, kultury, edukacji, społeczeństwa i gospodarki. Ochrona gatunków wędrownych wymaga współpracy międzynarodowej, aby zapewnić ochronę na całym terytorium występowania*.
Decyzja stanowi zawarcie Konwencji w imieniu EWG (obecnie UE).

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Strony Konwencji uznają znaczenie ochrony gatunków wędrownych oraz potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na gatunki, których status ochronny* jest nieodpowiedni.
Aby uniknąć zagrożenia* jakiegokolwiek gatunku wędrownego, Strony powinny:
- propagować i popierać badania nad gatunkami wędrownymi oraz współpracować w tym zakresie;
- zawierać porozumienia dotyczące ochrony i gospodarowania gatunkami wędrownymi wymienionymi w załączniku II.
Aby chronić zagrożone gatunki wędrowne, Strony Konwencji podejmą starania w celu:
- zapewnienia natychmiastowej ochrony gatunków wędrownych wymienionych w załączniku I;
- zapewnienia ochrony lub odtworzenia siedlisk gatunków zagrożonych;
- zapobiegania, usuwania, kompensowania lub minimalizowania niekorzystnych skutków działań lub przeszkód poważnie utrudniających wędrówkę gatunków;
- zapobiegania, zmniejszania lub kontrolowania, w możliwym i odpowiednim zakresie, czynników stanowiących zagrożenie lub mogących zwiększyć zagrożenie gatunków.
Państwa stanowiące terytorium występowania gatunków wędrownych wydają zakaz pozyskiwania zwierząt należących do gatunków wymienionych w załączniku I, z pewnymi wyjątkami, np. jeżeli pozyskiwanie odbywa się w celach naukowych lub w celu umożliwienia rozmnażania lub przetrwania zagrożonego gatunku. Wyjątki te są dokładnie określone co do przedmiotu oraz ograniczone w czasie i przestrzeni. Tego rodzaju pozyskiwanie nie powinno odbywać się ze szkodą dla gatunku.
Ochrona i gospodarowanie gatunkami wymienionymi w załączniku II mogą wymagać zawarcia umów międzynarodowych.
Wytyczne do porozumień:
- odtworzenie lub utrzymanie gatunku wędrownego, którego dotyczy porozumienie;
- porozumienie dotyczy całego terytorium występowania danego gatunku wędrownego będącego przedmiotem porozumienia;
- porozumienie jest otwarte do przystąpienia dla wszystkich państw terytorium występowania tego gatunku, bez względu na to, czy są one Stronami niniejszej Konwencji;
- porozumienie dotyczy, o ile to możliwe, więcej niż jednego gatunku.
Każde porozumienie zawiera następujące informacje:
- nazwę gatunku wędrownego, którego dotyczy;
- terytorium występowania i trasę wędrówki gatunku;
- działania na rzecz realizacji postanowień porozumienia;
- procedury rozstrzygania sporów;
- wyznaczenie organu odpowiadającego za realizację postanowień porozumienia.
Porozumienia mogą również przewidywać:
- badania dotyczące danego gatunku;
- wymianę informacji o gatunkach wędrownych;
- odtworzenie lub utrzymanie sieci dogodnych siedlisk w celu ochrony danego gatunku;
- okresowy przegląd statusu ochronnego danego gatunku;
- procedury postępowania w sytuacjach wyjątkowych, gdy konieczne jest szybkie i znaczne wzmożenie działań ochronnych.
Inne rodzaje porozumień określono w art. 4 ust. 4 niniejszej Konwencji. Nie ograniczają się one do gatunków wymienionych w załączniku II Konwencji i mogą zostać zawarte w odniesieniu do jakiejkolwiek populacji lub geograficznie odrębnej części populacji dowolnego gatunku lub niższej kategorii taksonomicznej dzikich zwierząt, którego osobniki okresowo przekraczają jedną lub kilka granic jurysdykcji państwowej.
Konferencja Stron jest organem decyzyjnym niniejszej Konwencji. Konferencja Stron dokonuje przeglądu realizacji Konwencji i może przyjmować zalecenia.
Konwencja oraz załączniki I i II do niej mogą zostać zmienione.
Jakikolwiek spór między Stronami Konwencji będzie przedmiotem negocjacji między Stronami sporu. Jeżeli spór nie może być rozstrzygnięty w drodze negocjacji, może zostać przekazany do arbitrażu, w szczególności do Stałego Trybunału Arbitrażowego w Hadze, którego orzeczeniem będą związane Strony.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Konwencja bońska została podpisana w 1979 r. i weszła w życie 1 listopada 1983 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

Bioróżnorodność na świecie (Komisja Europejska)
CMS (Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt).

KLUCZOWE POJĘCIA

Gatunki wędrowne: cała populacja lub jakakolwiek geograficznie odrębna część populacji dowolnego gatunku lub niższej kategorii taksonomicznej dzikich zwierząt, którego znaczna część osobników w sposób cykliczny i możliwy do przewidzenia przekracza jedną lub kilka granic jurysdykcji państwowej.

Terytorium występowania: obszary lądowe i wodne, które gatunek wędrowny zamieszkuje, które przekracza lub nad którymi przelatuje na szlaku swojej wędrówki.

Status ochronny gatunków wędrownych: suma czynników oddziaływujących na gatunki wędrowne, które w dłuższym okresie mogą wpłynąć na ich rozprzestrzenienie i liczebność.

Zagrożony: gatunek wędrowny zagrożony jest wymarciem na całym terytorium danego państwa lub na jego części.

GŁÓWNE DOKUMENTY

Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (Dz.U. L 210 z 19.7.1982, s. 11–22)

Decyzja Rady 82/461/EWG z dnia 24 czerwca 1982 r. w sprawie zawarcia Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (Dz.U. L 210 z 19.7.1982, s. 10)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Rady 2006/871/WE z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Porozumienia o ochronie afrykańsko-euroazjatyckich wędrownych ptaków wodnych (Dz.U. L 345 z 8.12.2006, s. 24–25)

Decyzja Rady 98/145/WE z dnia 12 lutego 1998 r. w sprawie zatwierdzenia, w imieniu Wspólnoty Europejskiej, zmian dodatków I i II do Konwencji bońskiej o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt, przyjętych przez piąte posiedzenie Konferencji Stron Konwencji (Dz.U. L 46 z 17.2.1998, s. 6–7)

Ostatnia aktualizacja: 12.05.2020

Top

All