Zwalczanie przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów: system „Fałszywe i Autentyczne Dokumenty Online”
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
Rozporządzenie (UE) 2020/493 w sprawie systemu „Fałszywe i Autentyczne Dokumenty Online” (FADO)
JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?
- Uchyla ono wspólne działanie Rady 98/700/WSiSW (zob. streszczenie), na mocy którego ustanowiono Europejski System Archiwizacji Obrazu – „Fałszywe i Autentyczne Dokumenty Online” (FADO).
- Stanowi ono nową podstawę prawną zarządzania systemem FADO i dostosowuje zarządzanie nim do nowych ram instytucjonalnych określonych w art. 87 ust. 2 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
System „Fałszywe i Autentyczne Dokumenty Online”
- System FADO zawiera informacje dotyczące autentycznych dokumentów wydawanych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE), UE i strony trzecie (takie jak państwa trzecie, jednostki terytorialne, organizacje międzynarodowe i inne podmioty podlegające prawu międzynarodowemu) oraz dotyczące fałszywych egzemplarzy takich dokumentów.
- Ma ono na celu wniesienie wkładu w zwalczanie przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów i oszustw dotyczących tożsamości przez:
- wymianę informacji dotyczących zabezpieczeń specjalnych w autentycznych i fałszywych dokumentach, a także opisów możliwych fałszerstw takich dokumentów, między organami państw członkowskich właściwymi w zakresie przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów;
- wymianę informacji z innymi zainteresowanymi stronami, w tym z ogółem społeczeństwa.
Zakres
- System FADO zawiera informacje dotyczące dokumentów wydawanych przez państwa członkowskie lub UE. Wśród tych dokumentów można wymienić:
- dokumenty podróży, dokumenty tożsamości, dokumenty pobytowe i dokumenty potwierdzające stan cywilny;
- prawa jazdy i dowody rejestracyjne pojazdów.
- Może on także zawierać informacje dotyczące:
- dokumentów równoważnych wydawanych przez strony trzecie;
- innych powiązanych dokumentów urzędowych, w szczególności takich jak dokumenty wykorzystywane podczas składania wniosków o dokumenty urzędowe, wydawanych przez państwa członkowskie oraz, w stosownych przypadkach, przez strony trzecie.
- Informacje, które umieszcza się w systemie, obejmują:
- informacje – w tym również zdjęcia – dotyczące autentycznych dokumentów oraz wzorców tych dokumentów i ich zabezpieczeń specjalnych;
- informacje – w tym również zdjęcia – dotyczące fałszywych dokumentów, niezależnie od tego, czy są to dokumenty przerobione, podrobione, czy też pseudodokumenty, oraz opisy ich fałszerstw;
- zestawienia dotyczące technik fałszowania dokumentów;
- zestawienia dotyczące zabezpieczeń specjalnych autentycznych dokumentów;
- statystyki dotyczące ujawnionych fałszywych dokumentów.
- System może również zawierać podręczniki, listy kontaktowe, informacje dotyczące ważnych dokumentów podróży i ich uznawania przez państwa członkowskie, zalecenia dotyczące skutecznych sposobów ujawniania konkretnych metod fałszowania dokumentów oraz inne przydatne powiązane informacje.
- Państwa członkowskie, UE i strony trzecie przekazują te informacje Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Fronteksowi), którą ustanowiono rozporządzeniem (UE) 2019/1896 – zob. streszczenie. Wsparcie techniczne dla Fronteksu może być udzielane przez Agencję Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA), którą utworzono rozporządzeniem (UE) 2018/1726 – zob. streszczenie.
Dostęp
System FADO zapewnia użytkownikom różne poziomy dostępu do informacji.
- Komisja Europejska i Frontex, w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań, oraz właściwe organy krajowe, takie jak policja, straż graniczna i inne organy ścigania, muszą mieć bezpieczny dostęp do systemu FADO zgodnie z zasadą ograniczonego dostępu.
- Ogół społeczeństwa ma dostęp do wzorców dokumentów autentycznych lub do dokumentów autentycznych zawierających dane pseudonimiczne.
- Pozostałe zainteresowane strony mogą uzyskać ograniczony dostęp do informacji przechowywanych w systemie FADO:
- pozostałe instytucje, organy i jednostki organizacyjne UE, w tym Europol (Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania), który ustanowiono rozporządzeniem (UE) 2016/794 – zob. streszczenie;
- strony trzecie, takie jak państwa trzecie, jednostki terytorialne, organizacje międzynarodowe i inne podmioty podlegające prawu międzynarodowemu;
- podmioty prywatne, takie jak linie lotnicze i inni przewoźnicy.
- Dane osobowe są chronione na mocy rozporządzenia (UE) 2016/679 – zob. streszczenie:
- wykorzystywanie danych przez organy policji i organy sądowe podlega szczególnej ochronie na mocy dyrektywy (UE) 2016/680 – zob. streszczenie.
- Frontex stosuje przepisy rozporządzenia (UE) 2018/1725 – zob. streszczenie.
System FADO (Frontex)
- System FADO był pierwotnie prowadzony przez Radę Unii Europejskiej, jednak po wejściu w życie rozporządzenia (UE) 2020/493 odpowiedzialność tę przejął Frontex.
- Na mocy aktu wykonawczego – decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2023/729 – ustanowiono architekturę techniczną, specyfikacje techniczne dotyczące wprowadzania i przechowywania informacji oraz procedur kontroli i weryfikacji informacji zawartych w systemie Frontex FADO.
- Umożliwia to Fronteksowi zapewnienie prawidłowego i niezawodnego funkcjonowania systemu oraz terminowego i skutecznego wprowadzania do systemu otrzymanych informacji, gwarantując unifikację i jakość tych informacji z zachowaniem wysokich standardów. Ponadto na wszystkich poziomach zapewniana jest odpowiednia weryfikacja dokumentów i tożsamości. System FADO będzie stanowił pojedynczy punkt dostępu dla użytkowników chcących zarządzać informacjami lub wyszukiwać treści w systemie.
OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?
Rozporządzenie (UE) 2020/493 ma zastosowanie od 26 kwietnia 2020 r.
KONTEKST
Rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen. Zgodnie z protokołami załączonymi do Traktatu z Lizbony pewne państwa członkowskie mogą stosować owe przepisy albo odstąpić od ich stosowania.
- Dania nie uczestniczyła w przyjęciu rozporządzenia, w związku z czym nie jest nim związana ani go nie stosuje. Może ona jednak postanowić, w terminie sześciu miesięcy od przyjęcia rozporządzenia, o dokonaniu jego transpozycji.
- Irlandia, która nie należy do strefy Schengen, zdecydowała, że rozporządzenie ma do niej zastosowanie.
- Ponadto rozporządzenie ma zastosowanie do Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii.
Więcej informacji:
GŁÓWNY DOKUMENT
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/493 z dnia 30 marca 2020 r. w sprawie systemu „Fałszywe i Autentyczne Dokumenty Online” (FADO) oraz uchylenia wspólnego działania Rady 98/700/WSiSW (Dz.U. L 107 z 6.4.2020, s. 1–8).
DOKUMENTY POWIĄZANE
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2023/729 z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie ustanowienia architektury technicznej, specyfikacji technicznych dotyczących wprowadzania i przechowywania informacji oraz procedur kontroli i weryfikacji informacji zawartych w systemie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej „Fałszywe i Autentyczne Dokumenty Online” („EBCG FADO”) (Dz.U. L 94 z 3.4.2023, s. 66–72).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1896 z dnia 13 listopada 2019 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz uchylenia rozporządzeń (UE) nr 1052/2013 i (UE) 2016/1624 (Dz.U. L 295 z 14.11.2019, s. 1–131).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1726 z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA), zmiany rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 i decyzji Rady 2007/533/WSiSW oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1077/2011 (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 99–137).
Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2018/1726 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł V – Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości – Rozdział 5 – Współpraca policyjna – Artykuł 87 (dawny art. 30 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 83–84).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol), zastępujące i uchylające decyzje Rady 2009/371/WSiSW, 2009/934/WSiSW, 2009/935/WSiSW, 2009/936/WSiSW i 2009/968/WSiSW (Dz.U. L 135 z 24.5.2016, s. 53–114).
Zob. tekst skonsolidowany.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1–88).
Zob. tekst skonsolidowany.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylająca decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 89–131).
Zob. tekst skonsolidowany.
Ostatnia aktualizacja: 03.01.2024