Plan działania Unii Europejskiej dotyczący gospodarki leśnej

Ten plan działań ma na celu stworzenie spójnych ram dla inicjatyw w dziedzinie gospodarki leśnej na szczeblu Unii Europejskiej. Stanowi on także narzędzie koordynacji działań europejskich i polityki w dziedzinie gospodarki leśnej państw członkowskich. Plan zawiera propozycje osiemnastu podstawowych działań, które zostaną wdrożone w ciągu pięciu lat (2007–2011).

AKT

Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 15 czerwca 2006 r. w sprawie planu działań dotyczącego gospodarki leśnej Unii Europejskiej [COM(2006) 302 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Lasy są ważnym obszarem dla Unii Europejskiej (UE): ich powierzchnia stanowi 37,8% terytorium europejskiego i zapewniają one pracę 3,4 mln ludzi (przemysł leśny oraz przemysły pochodne). W dodatku UE jest drugim po Stanach Zjednoczonych producentem okrąglaków przemysłowych, a jej udział w światowej produkcji ligniny wynosi 80%. W kontekście zmiany klimatycznej las odgrywa bardzo istotną rolę w wychwytywaniu dwutlenku węgla, ale także jako producent biomasy * oraz źródło energii odnawialnych. Wreszcie lasy są ważne ze społecznego i kulturowego punktu widzenia: są atrakcyjne dla mieszkańców miast, umożliwiają podejmowanie działań rekreacyjnych i korzystnych dla zdrowia, stanowią nieocenione dziedzictwo kulturowe.

Komisja Europejska zdefiniowała cztery podstawowe cele, które należy zrealizować, aby zoptymalizować zrównoważone zarządzanie oraz wielofunkcyjną rolę lasów UE:

• poprawa konkurencyjności długoterminowej,
• poprawa i ochrona środowiska,
• wkład w podniesienie jakości życia,
• sprzyjanie komunikacji i koordynacji, aby poprawić spójność i współpracę na poszczególnych szczeblach.

Cele te opierają się na 18 podstawowych działaniach, które Unia Europejska wdraża wspólnie z państwami członkowskimi. Plan działań przewiduje także działania dodatkowe, które państwa członkowskie mogą wdrożyć w zależności od własnej specyfiki i priorytetów, wykorzystując czasem w tym celu istniejące narzędzia wspólnotowe.

Poprawa konkurencyjności długoterminowej

Konkurencyjność przemysłu leśnego ma pierwszoplanowe znaczenie. Ten sektor dysponuje ogromnym potencjałem rozwoju nowych produktów i usług o wysokiej jakości odpowiadających wzrastającemu popytowi, jako źródło surowców odnawialnych. Komisja proponuje pięć podstawowych działań, które odpowiadają temu celowi:

• pierwsze działanie podstawowe: Komisja zbada wpływ globalizacji na ekonomiczną rentowność i konkurencyjność leśnictwa w UE, aby określić główne czynniki wpływające na rozwój aktywności sektora leśnego w UE. Dokument te będzie stanowił podstawę do dyskusji dotyczących działań, które należy podjąć w celu poprawienia konkurencyjności,
• drugie działanie podstawowe: wspieranie badań i rozwoju technologicznego w celu wzmocnienia konkurencyjności sektora leśnego (m.in. poprzez 7. program ramowy w zakresie badań),
• trzecie działanie podstawowe: wymiana i ocena doświadczeń w zakresie wyceny i wprowadzania do obrotu produktów niedrzewnych i związanych z nimi usług; Chodzi o określenie całkowitej wartości lasów i funkcji przez nie pełnionych, jak również opracowania i stosowania instrumentów służących zrekompensowaniu strat za niesprzedane produkty i usługi,
• czwarte działanie podstawowe: propagowanie wykorzystywania biomasy leśnej do wytwarzania energii,
• piąte działanie podstawowe: wspieranie współpracy pomiędzy właścicielami lasów oraz poprawa możliwości edukacyjnych i szkoleniowych w leśnictwie.

Poprawa stanu środowiska i jego ochrona

Celem jest utrzymanie i stosowna poprawa stanu różnorodności biologicznej, wychwytywanie dwutlenku węgla, zachowanie integralności, dobrego stanu i odporności ekosystemów leśnych na różnorodnych poziomach geograficznych. W związku z tym Komisja proponuje podjęcie następujących działań podstawowych:

• szóste działanie podstawowe: wspieranie państw członkowskich UE w realizowaniu zobowiązań dotyczących łagodzenia zmian klimatycznych podjętych w Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu UNFCCC i w protokole z Kioto oraz zachęcanie do przystosowywania się do skutków zmian klimatycznych,
• siódme działanie podstawowe: przyczynianie się do osiągnięcia zmienionych celów Wspólnoty w zakresie różnorodności biologicznej ustanowionych do 2010 r. i na przyszłe lata,
• ósme działanie podstawowe: prace nad europejskim systemem monitorowania lasów w związku z zakończeniem programu monitorowania „Forest Focus” ,
• dziewiąte działanie podstawowe:: poprawa ochrony lasów w UE.

Państwa członkowskie mogą również, przy pomocy EFRROW oraz instrumentu Life+, wspierać działania podejmowane na rzecz lasów (Natura 2000), dla systemów rolno-leśnych, wspierać odtwarzanie lasów zniszczonych przez klęski żywiołowe i pożary, wspierać prowadzenie badań dotyczących przyczyn pożarów lasów, wspierać kampanie informacyjne.

Przyczynianie się do poprawy jakości życia

Komisja uważa, że ważne jest zachowanie i wspieranie kulturowego i społecznego wymiaru lasów. W związku z tym proponuje podjęcie następujących działań podstawowych:

• dziesiąte działanie podstawowe: wspieranie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie ochrony środowiska,
• jedenaste działanie podstawowe: utrzymanie i poprawa ochronnych funkcji lasów,
• dwunaste działanie podstawowe: wykorzystanie potencjału lasów miejskich i podmiejskich.

Dodatkowo państwa członkowskie mogą z pomocą EFRR zwiększać inwestycje i zrównoważone zarządzanie lasami w celu lepszego przeciwdziałania klęskom żywiołowym.

Wspieranie koordynacji i komunikacji

Choć polityka leśna należy do kompetencji państw członkowskich, liczne inicjatywy polityczne wywierające wpływ na sektor leśny są opracowywane na poziomie europejskim. Wymaga to poprawy spójności i współpracy międzysektorowej, aby zrównoważyć cele gospodarcze, środowiskowe, społeczno-kulturowe na poszczególnych poziomach organizacyjnych i instytucjonalnych.

• trzynaste działanie podstawowe: Wzmocnienie pozycji Stałego Komitetu ds. Leśnictwa *,
• czternaste działanie podstawowe: wzmocnienie koordynacji pomiędzy obszarami polityki w kwestiach związanych z leśnictwem,
• piętnaste działanie podstawowe zastosowanie otwartej metody koordynacji w odniesieniu do krajowych programów leśnych,
• szesnaste działanie podstawowe: wzmocnienie pozycji UE w międzynarodowych przedsięwzięciach związanych z leśnictwem,
• siedemnaste działanie podstawowe: zachęcanie do wykorzystywania drewna i innych produktów leśnych pochodzących z lasów zarządzanych zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
• osiemnaste działanie podstawowe: udoskonalenie wymiany informacji i komunikacji. Komisja Europejska przygotuje portal poświęcony zarządzaniu gospodarką leśną na stronie internetowej Europa.

Ponadto państwa członkowskie są zachęcane do organizacji wydarzeń medialnych, takich jak „Tydzień lasu” czy też „Dzień lasu” w celu podnoszenia świadomości w zakresie korzyści płynących ze zrównoważonej gospodarki leśnej.

W 2009 r. Komisja przeprowadziła średniookresową ocenę realizacji planu działań, a w 2012 r. dokona oceny całościowej.

Kontekst

W grudniu 1998 r. Rada Europejska przyjęła rezolucję w sprawie strategii leśnej Unii Europejskiej. Następnie Komisja przedstawiła sprawozdanie na temat wdrażania tej strategii w ciągu pięciu lat i proponowała, m.in., rozpoczęcie realizacji planu działania UE w zakresie zrównoważonego zarządzania gospodarką leśną. W maju 2005 r. Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa zwróciła się do Komisji o przygotowanie tego planu działań.

AKTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2005 r. – Sprawozdanie z realizacji strategii leśnej Unii Europejskiej [COM(2005) 84 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

See also

• Strona Generalnej Dyrekcji ds. Ochrony Środowiska i Lasów (EN)

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2011