określa, w jaki sposób sektor użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF) przyczynia się do realizacji celów klimatycznych Unii Europejskiej (UE);
określa zasady rozliczania emisji i pochłaniania w odniesieniu do użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa oraz zasady sprawdzania wypełniania przez państwa członkowskie ich zobowiązań.
ustanawia ogólnounijny cel w zakresie pochłaniania netto gazów cieplarnianych w sektorze LULUCF do 2030 roku;
ustanawia wiążące cele krajowe dla każdego państwa członkowskiego do 2030 roku i zobowiązuje każde państwo członkowskie do osiągnięcia poziomu netto emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w okresie od 2026 do 2029 roku.

Rozporządzenie zostało zmienione rozporządzeniem (UE) 2023/839 w celu zwiększenia wkładu sektora w realizację celów klimatycznych UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Rozporządzenie dotyczy następujących gazów cieplarnianych związanych z użytkowaniem gruntów:

dwutlenku węgla (CO₂),
metanu (CH₄),
podtlenku azotu (N₂O).

Zobowiązania i cele

Rozporządzenie określa szereg zobowiązań i celów dla każdego państwa członkowskiego. Obejmują one:

zapewnienie, że rozliczone emisje gazów cieplarnianych z użytkowania gruntów zostaną zrekompensowane co najmniej równoważną ilością rozliczonego pochłaniania w latach 2021-2025 (tzw. zasada braku debetu);
osiągnięcie emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych netto w latach 2026-2029 w oparciu o trajektorię przybliżonych rocznych wartości pochłaniania i emisji, oprócz wiążącego celu na rok 2030.

Cel Unii Europejskiej na 2030 rok w zakresie pochłaniania gazów cieplarnianych netto w sektorze LULUCF został ustalony na poziomie 310 milionów ton ekwiwalentu CO₂.

Rozliczanie

Rozporządzenie określa zasady prowadzenia rozliczeń w latach 2021-2025. Państwa członkowskie powinny:

przygotować i prowadzić rachunki rozliczeniowe prawidłowo odzwierciedlające emisje i pochłanianie;
prowadzić kompletny i dokładny rejestr wszystkich danych wykorzystywanych do przygotowania rozliczeń.

Po 2025 roku zgodność z krajowymi celami państw członkowskich jest weryfikowana na podstawie zgłoszonych emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych.

Elastyczne podejście

Aby pomóc państwom członkowskim w osiągnięciu ich celów, rozporządzenie przewiduje szereg mechanizmów elastyczności, w tym:

Ogólna zasada elastyczności stanowiąca, że jeżeli w okresie 2021-2025 całkowite pochłanianie przekroczy całkowite emisje w państwie członkowskim lub w okresie 2026-2030 różnica między sumą emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych a zobowiązaniem, celem lub pułapem ustalonym dla tego państwa członkowskiego jest ujemna, to państwo członkowskie może przekazać pozostałe pochłanianie innemu państwu członkowskiemu. Dochody z takich transferów powinny być wykorzystywane do walki ze skutkami zmiany klimatu w UE lub państwach trzecich.
Państwa członkowskie mogą również wykorzystywać nadwyżki rocznych przydziałów emisji w ramach rozporządzenia w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego do osiągnięcia celów LULUCF (pod pewnymi warunkami).
Szczególna elastyczność w odniesieniu do gruntów leśnych, na których prowadzona jest gospodarka leśna, gdy rozliczone emisje przekraczają rozliczone pochłanianie w kategorii rozliczania gruntów leśnych, na których prowadzona jest gospodarka leśna w latach 2021-2025, pod warunkiem ogólnej zgodności UE.
W latach 2026-2030 przewidziano również mechanizm pozwalający państwom członkowskim na elastyczność w przypadku nieosiągnięcia celów, pod warunkiem ogólnej zgodności UE.
Rekompensata w przypadku wystąpienia naturalnych zakłóceń, takich jak pożary lasów, wraz z konkretnymi przypadkami dotyczącymi wpływu zmian klimatu i efektów resztkowych gleb organicznych.

Zgodność oraz zasady rozliczeń

Jeśli Komisja Europejska stwierdzi, że państwo członkowskie nie osiąga wystarczających postępów w realizacji celu na 2030 rok, mając na uwadze trajektorię, budżet na lata 2026-2029 i elastyczność w ramach niniejszego rozporządzenia, zastosowanie będzie miał mechanizm działań naprawczych.
Państwa członkowskie muszą przedłożyć Komisji sprawozdanie dotyczące zgodności zawierające saldo sumarycznych emisji i sumarycznego pochłaniania rozliczonych dla każdej z kategorii gruntów za oba okresy: do 15 marca 2027 r. (2021–2025) i do 15 marca 2032 roku (2026–2030).
Komisja zobowiązana jest do:
- zweryfikowania, przy wsparciu Europejskiej Agencji Środowiska, sprawozdań dotyczących zgodności i przygotowania w 2027 roku (2021–2025) i 2032 roku (2026–2030) własnych sprawozdań na temat sumarycznych unijnych emisji i sumarycznego unijnego pochłaniania dla każdej z kategorii rozliczania gruntów;
- przyjęcia zasad rejestrowania krajowych emisji i pochłaniania oraz dokładnego przeprowadzania operacji w rejestrze UE i publicznego udostępniania informacji;
- weryfikowania rozporządzenia i przedkładania sprawozdania Parlamentowi Europejskiemu oraz Radzie Unii Europejskiej w ciągu sześciu miesięcy od pierwszego globalnego przeglądu przeprowadzonego w ramach porozumienia paryskiego.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych w celu ustanowienia przepisów dotyczących rejestru UE Przyjmie również akty wykonawcze w celu określenia przybliżonych rocznych wartości emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych dla każdego roku w okresie od 2026 do 2029 roku, ustalonych na podstawie trajektorii liniowej kończącej się na celu 2030 dla państw członkowskich, oraz w celu przyjęcia szczegółowych przepisów dotyczących metodologii dowodów dotyczących długoterminowych skutków zmiany klimatu.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie (UE) 2018/841 ma zastosowanie od 9 lipca 2018 roku.

Rozporządzenie zmieniające (UE) 2023/839 ma zastosowanie od dnia 11 maja 2023 r.

KONTEKST

Rozporządzenie zostało zmienione rozporządzeniem (UE) 2023/839 w ramach pakietu „Gotowi na 55”. Pakiet ma na celu umożliwienie redukcji emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 roku.

Więcej informacji:

Sektor użytkowania gruntów (Komisja Europejska)
Plan w zakresie celów klimatycznych na 2030 r. (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/841 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie włączenia emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w wyniku działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem do ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 i zmieniające rozporządzenie (UE) nr 525/2013 oraz decyzję nr 529/2013/UE (Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 1–25).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2018/841 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/839 z dnia 19 kwietnia 2023 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2018/841 w odniesieniu do zakresu stosowania, uproszczenia przepisów dotyczących sprawozdawczości i zgodności oraz określenia celów państw członkowskich na 2030 r., a także zmiany rozporządzenia (UE) 2018/1999 w odniesieniu do poprawy monitorowania, sprawozdawczości, śledzenia postępów i przeglądu (Dz.U. L 107 z 21.4.2023, s. 1–28).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/268 z dnia 28 października 2020 r. zmieniające załącznik IV do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/841 w odniesieniu do poziomów referencyjnych dla lasów, które mają być stosowane przez państwa członkowskie w latach 2021–2025 (Dz.U. L 60 z 22.2.2021, s. 21–23).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (EU) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 1–77).

Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 529/2013/UE z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie zasad rozliczania emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w wyniku działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem oraz informacji o działaniach związanych z tą działalnością (Dz.U. L 165 z 18.6.2013, s. 80–97).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 25.10.2023

Top

All