Ochrona praw dziecka – wytyczne przyjęte w 2017 r.

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Wytyczne UE w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka (2017 r.)

Artykuł 3 Traktatu o Unii Europejskiej

JAKIE SĄ CELE WYTYCZNYCH?

• W wytycznych dokonano aktualizacji podejścia Unii Europejskiej (UE) przyjmowanego w celu zapewnienia, że prawa dziecka* są brane pod uwagę w ramach wszystkich dziedzin polityki zewnętrznej i działań zewnętrznych UE. W tym celu w wytycznych propaguje się podejście polegające na wzmacnianiu systemu, które uwydatnia środki, struktury i podmioty niezbędne do ochrony wszystkich praw wszystkich dzieci.
• W wytycznych podkreślono także potrzebę przyjęcia podejścia opartego na prawach, co zostało wskazane w przyjętych w 2012 r. strategicznych ramach UE dotyczących praw człowieka i demokracji. W ramach tego podejścia dąży się do uwzględniania norm i zasad odnoszących się do praw dziecka w procesie opracowywania, wdrażania, kontroli i oceny polityki i programów we wszystkich dziedzinach.
• Opierają się one na Konwencji ONZ o prawach dziecka i stanowią odzwierciedlenie art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, który stanowi, że w stosunkach zewnętrznych UE zapewnia umacnianie i propagowanie swoich wartości i interesów, w szczególności praw dziecka.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Grupa Robocza ds. Praw Człowieka (COHOM) w Radzie jest odpowiedzialna za wspieranie wdrażania wytycznych.

W wytycznych z 2017 r. (podobnie jak miało to miejsce w przypadku poprzednich wytycznych z 2007 r.) dąży się do zapewnienia, aby wysiłki podejmowane przez wszystkich urzędników instytucji UE oraz państw UE miały – w odniesieniu do praw dziecka – mniej doraźny charakter.

Aby osiągnąć cel, jakim jest ochrona praw dziecka, UE ma wykorzystywać następujące narzędzia operacyjne:

• dialogi polityczne, w ramach których podczas negocjacji i dyskusji z organizacjami oraz państwami trzecimi podejmowana jest tematyka praw dziecka;
• dialogi na temat praw człowieka, w ramach których UE dzieli się z państwami trzecimi obawami co do naruszeń praw człowieka oraz analizuje wspólnie z nimi rozwiązania tych kwestii;
• oświadczenia i démarche (tj. stanowiska dyplomatyczne dotyczące określonej kwestii przedstawiane przez jeden rząd drugiemu rządowi), aby przypominać państwom trzecim o potrzebie podejmowania skutecznych działań w celu ochrony dzieci;
• unijne strategie dla poszczególnych krajów w dziedzinie praw człowieka i demokracji, które dają możliwość pogłębionej analizy sytuacji dzieci w danym kraju i określenia potencjalnych luk i koniecznych działań potrzebnych do zapewnienia ochrony praw dziecka;
• współpraca dwustronna i wielostronna mająca na celu rozszerzanie programów pomocy rozwojowej i humanitarnej koncentrujących się na prawach dziecka;
• rozwijanie partnerstw z podmiotami międzynarodowymi i zwiększanie koordynacji działań z ich działaniami, np. z ONZ, organizacjami regionalnymi, Europejskim forum na rzecz praw dziecka, ośrodkami badawczymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i międzynarodowymi instytucjami finansowymi;
• strategia „Handel z korzyścią dla wszystkich”, która pozwala zagwarantować, aby wzrost gospodarczy szedł w parze ze sprawiedliwością społeczną, poszanowaniem praw człowieka i normami środowiskowymi.

UE podejmie konkretne działania w celu wdrożenia tych wytycznych, w tym m.in. będzie zachęcać państwa trzecie do:

• przyjmowania krajowych strategii w zakresie praw dziecka;
• planowania budżetów krajowych uwzględniających problematykę dzieci poprzez wyeksponowanie tej problematyki w budżetach, zwłaszcza w odniesieniu do dzieci narażonych na zagrożenia;
• rozwijania/wzmacniania pozycji niezależnych instytucji zajmujących się prawami dziecka;
• gromadzenia i wykorzystywania danych w podziale, ponieważ unaoczniają one nierówności i dyskryminację.

Wśród działań, które ma podjąć UE, można wymienić:

• zapewnienie przeszkolenia odpowiednich pracowników w zakresie opartego na prawach podejścia do współpracy na rzecz rozwoju, które obejmuje wszystkie prawa człowieka;
• wykorzystanie Podręcznika UE i UNICEF-u na temat praw dziecka, aby usprawnić programowanie uwzględniające tematykę dzieci we wszystkich sektorach.

KONTEKST

• Wiele dzieci jest narażonych na różnego rodzaju zagrożenia, a ponadto nie ma szans dostępu do oświaty, służby zdrowia i opieki społecznej. Dzieci są ofiarami różnych form pracy, przemocy, wykorzystywania seksualnego, chorób i konfliktów zbrojnych, a ponadto są narażone na dyskryminację, marginalizację i wykluczenie. Dziewczęta muszą stawiać czoła specyficznym zagrożeniom i wymagają szczególnej uwagi.
• UE odgrywa kluczową rolę w dziedzinie ochrony praw człowieka (zwłaszcza praw dziecka) na całym świecie. Propaguje inne inicjatywy zmierzające do poprawy sytuacji dzieci, takie jak cele zrównoważonego rozwoju ONZ.
• Więcej informacji:
  • Wytyczne UE w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka przyjęte w 2017 r. (Rada).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Wytyczne UE w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka (2017 r.) – Nie pozostawiajmy żadnego dziecka samemu sobie, Bruksela, 2017 r.

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – Tytuł I: Postanowienia wspólne – Artykuł 3 (dawny artykuł 2 TUE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 17)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Handel z korzyścią dla wszystkich – W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej (COM(2015) 497 final z 14.10.2015)

Ostatnia aktualizacja: 28.11.2017