KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 2.2.2024

COM(2024) 47 final

2024/0026(NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie stanowiska, które ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Wspólnego Komitetu EOG w odniesieniu do zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami

(ASAP)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

UZASADNIENIE

1.Przedmiot wniosku

Niniejszy wniosek dotyczy decyzji ustalającej stanowisko, które ma być zajęte w imieniu Unii we Wspólnym Komitecie EOG w związku z planowanym przyjęciem decyzji Wspólnego Komitetu dotyczącej zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami.

2.Kontekst wniosku

Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym („Porozumienie EOG”) gwarantuje obywatelom i podmiotom gospodarczym z EOG równe prawa i obowiązki w ramach rynku wewnętrznego. Porozumienie przewiduje objęcie prawodawstwem UE dotyczącym czterech swobód wszystkich 30 państw EOG, a mianowicie państw członkowskich UE, Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. Ponadto Porozumienie EOG obejmuje współpracę w innych ważnych dziedzinach, takich jak badania i rozwój, kształcenie, polityka społeczna, środowisko, ochrona konsumentów, turystyka i kultura, zwanych wspólnie „działaniami wspierającymi i politykami horyzontalnymi”. Porozumienie EOG weszło w życie z dniem 1 stycznia 1994 r. Unia wraz z jej państwami członkowskimi jest stroną Porozumienia EOG.

Wspólny Komitet EOG odpowiada za zarządzanie Porozumieniem EOG. Jest to forum wymiany poglądów dotyczących funkcjonowania Porozumienia EOG. Jego decyzje podejmowane są w drodze konsensusu i są wiążące dla stron. Odpowiedzialność za koordynację spraw dotyczących EOG po stronie UE spoczywa na Sekretariacie Generalnym Komisji Europejskiej. 

Oczekuje się, że Wspólny Komitet EOG przyjmie decyzję Wspólnego Komitetu EOG („planowany akt”) dotyczącą zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami.

Celem planowanego aktu jest rozszerzenie współpracy między Umawiającymi się Stronami Porozumienia EOG w celu uwzględnienia rozporządzenia (UE) 2023/1525 w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP) 1 .

Islandia i Liechtenstein zostają wyłączone z udziału w instrumencie oraz z wkładu finansowego na jego rzecz.

Planowany akt jest wyrazem bardzo ścisłej współpracy między Norwegią a Unią Europejską w obecnym kontekście geopolitycznym.

Zgodnie z unijną polityką budżetową jakiekolwiek uczestnictwo w działaniach UE może mieć miejsce jedynie w przypadku, gdy wpłacony zostanie odpowiedni wkład finansowy. Płatność może jednak nastąpić dopiero po przyjęciu projektu decyzji Rady oraz po przedstawieniu państwom EOG–EFTA wezwania UE do wniesienia środków, sporządzonego przez Komisję Europejską.

W związku z tym, w celu uzupełnienia luki w finansowaniu w okresie od 25 lipca 2023 r. do otrzymania odpowiedniej płatności, planowany akt również powinien być stosowany z mocą wsteczną od dnia 25 lipca 2023 r. Stosowanie z mocą wsteczną nie ma wpływu na prawa i obowiązki zainteresowanych podmiotów i nie narusza zasady uzasadnionych oczekiwań.

Planowany akt będzie wiążący dla stron zgodnie z art. 103 i 104 Porozumienia EOG.

3.Stanowisko, jakie ma być zajęte w imieniu Unii

Komisja przedkłada załączony projekt decyzji Wspólnego Komitetu EOG do przyjęcia przez Radę jako stanowisko Unii. Po przyjęciu stanowiska należy je przedstawić Wspólnemu Komitetowi EOG w najbliższym możliwym terminie.

Załączony projekt decyzji Wspólnego Komitetu EOG wprowadza prawo udziału państw EOG–EFTA w działaniach wynikających z rozporządzenia (UE) 2023/1525 w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP), które wykraczają poza to, co można uznać za zwykłe dostosowania techniczne w rozumieniu rozporządzenia Rady nr 2894/94 2 . Rada ustala zatem stanowisko Unii.

Państwa EOG–EFTA powinny również wnosić wkład finansowy w działania, o których mowa powyżej. Islandia i Liechtenstein zostają wyłączone z udziału w instrumencie oraz z wkładu finansowego na jego rzecz.

4.Podstawa prawna

Art. 218 ust. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) określa tryb przyjmowania decyzji ustalających „stanowiska, które mają być zajęte w imieniu Unii w ramach organu utworzonego przez umowę, gdy organ ten ma przyjąć akty mające skutki prawne, z wyjątkiem aktów uzupełniających lub zmieniających ramy instytucjonalne umowy”.

Pojęcie „akty mające skutki prawne” obejmuje akty, które mają skutki prawne na mocy przepisów prawa międzynarodowego dotyczących danego organu. Obejmuje ono ponadto instrumenty, które nie są wiążące na mocy prawa międzynarodowego, ale mogą „w sposób decydujący wywrzeć wpływ na treść przepisów przyjętych przez prawodawcę Unii” 3 .

Wspólny Komitet EOG jest organem utworzonym przez umowę, a mianowicie Porozumienie EOG. Akt, który ma zostać przyjęty przez Wspólny Komitet EOG, stanowi akt mający skutki prawne. Planowany akt będzie wiążący na mocy prawa międzynarodowego zgodnie z art. 103 i 104 Porozumienia EOG.

Planowany akt nie uzupełnia ani nie zmienia ram instytucjonalnych Porozumienia. W związku z tym proceduralną podstawą prawną proponowanej decyzji jest art. 218 ust. 9 TFUE w związku z art. 1 ust. 3 rozporządzenia Rady nr 2894/94.

Materialna podstawa prawna decyzji przyjętej na podstawie art. 218 ust. 9 TFUE w związku z art. 1 ust. 3 rozporządzenia Rady nr 2894/94 jest uzależniona głównie od materialnej podstawy prawnej aktu prawnego Unii, który ma zostać uwzględniony w Porozumieniu EOG.

Jeżeli planowany akt ma dwojaki cel lub dwa elementy składowe, a jeden z tych celów lub elementów da się określić jako główny, zaś drugi ma jedynie poboczny charakter, decyzja przyjęta w trybie art. 218 ust. 9 TFUE musi mieć jedną materialną podstawę prawną, a mianowicie podstawę, której wymaga główny lub dominujący cel lub element składowy.

Ponieważ decyzja Wspólnego Komitetu rozszerza współpracę Umawiających się Stron Porozumienia EOG w celu uwzględnienia w nim rozporządzenia (UE) 2023/1525 w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP), niniejszą decyzję Rady należy oprzeć na tej samej materialnej podstawie prawnej co uwzględniany akt. Materialną podstawą prawną proponowanej decyzji jest zatem art. 114 i art. 173 ust. 3 TFUE.

Podstawą prawną proponowanej decyzji powinny być art. 114 i art. 173 ust. 3 TFUE w związku z art. 218 ust. 9 TFUE i art. 1 ust. 3 rozporządzenia Rady nr 2894/94.

5.Publikacja planowanego aktu

Ponieważ akt Wspólnego Komitetu EOG zmieni Protokół 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami, po przyjęciu należy go opublikować w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,

2024/0026 (NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie stanowiska, które ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Wspólnego Komitetu EOG w odniesieniu do zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami

(ASAP)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114 i art. 173 ust. 3 w związku z jego art. 218 ust. 9,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2894/94 z dnia 28 listopada 1994 r. w sprawie uzgodnień dotyczących stosowania Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym 4 , w szczególności jego art. 1 ust. 3,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Stanowisko, które ma być zajęte w imieniu Unii we Wspólnym Komitecie EOG, dotyczące proponowanej zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami opiera się na projekcie decyzji Wspólnego Komitetu EOG dołączonym do niniejszej decyzji.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

(1)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1525 z dnia 20 lipca 2023 r. w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP), Dz.U. L 185 z 24.7.2023, s. 7.

(2)    Rozporządzenie Rady (WE) nr 2894/94 z dnia 28 listopada 1994 r. w sprawie uzgodnień dotyczących stosowania Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Dz.U. L 305 z 30.11.1994, s. 6.

(3)    Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 października 2014 r., Niemcy przeciwko Radzie, C-399/12, ECLI:EU:C:2014:2258, pkt 61–64.

(4)    Dz.U. L 305 z 30.11.1994, s. 6.

(5)    Dz.U. L 1 z 3.1.1994, s. 3.

(6)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1525 z dnia 20 lipca 2023 r. w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP), Dz.U. L 185 z 24.7.2023, s. 7.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 2.2.2024

COM(2024) 47 final

ZAŁĄCZNIK

do

wniosku dotyczącego

DECYZJI RADY

w sprawie stanowiska, które ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Wspólnego Komitetu EOG w odniesieniu do zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami























(ASAP)

ZAŁĄCZNIK

PROJEKT DECYZJI WSPÓLNEGO KOMITETU EOG

nr […]

z dnia […] r.

zmieniającej Protokół 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami

WSPÓLNY KOMITET EOG,

uwzględniając Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym („Porozumienie EOG”), w szczególności jego art. 86 i 98,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Należy rozszerzyć współpracę między Umawiającymi się Stronami Porozumienia EOG w celu uwzględnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1525 z dnia 20 lipca 2023 r. w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP) 1 .

(2)Właściwe jest, by udział państw EFTA w działaniach wynikających z rozporządzenia (UE) 2023/1525 rozpoczął się od dnia 25 lipca 2023 r., bez względu na to, kiedy niniejsza decyzja zostanie przyjęta lub czy spełnienie wymogów konstytucyjnych, o ile występują, dotyczących przyjęcia niniejszej decyzji zostanie zgłoszone po dniu 10 lipca 2023 r.

(3)Ponieważ takiego udziału nie można było ustalić do 10 lipca roku budżetowego 2023, należy zmienić protokół 31 do Porozumienia EOG w celu określenia porozumienia stron w sprawie warunków wnoszenia wkładów finansowych z mocą wsteczną na rok budżetowy 2023, aby umożliwić pełny udział w działaniach wynikających z rozporządzenia (UE) 2023/1525 (ASAP).

(4)Podmioty mające siedzibę w państwach EFTA powinny być uprawnione do uczestnictwa w działaniach, które rozpoczynają się przed wejściem w życie niniejszej decyzji. Koszty poniesione na takie działania, których realizacja rozpoczyna się po dniu 25 lipca 2023 r., można uznać za kwalifikowalne na tych samych warunkach jak te mające zastosowanie do kosztów poniesionych przez podmioty mające siedzibę w państwach członkowskich UE, pod warunkiem że niniejsza decyzja wejdzie w życie przed zakończeniem danego działania. Zastosowanie ma również klauzula o mocy wstecznej zawarta w art. 7 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2023/1525.

(5)Warunki udziału państw EFTA i ich instytucji, przedsiębiorstw, organizacji i obywateli w programach Unii Europejskiej są zawarte w Porozumieniu EOG, w szczególności w jego art. 81.

(6)Należy zatem odpowiednio zmienić protokół 31 do Porozumienia EOG, aby umożliwić podjęcie takiej rozszerzonej współpracy od dnia 25 lipca 2023 r.,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

W art. 7 protokołu 31 do Porozumienia EOG po ust. 14 dodaje się ustępy w brzmieniu:

   „15.    32023 R 1525: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1525 z dnia 20 lipca 2023 r. w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP) (Dz.U. L 185 z 24.7.2023, s. 7).

       Począwszy od 25 lipca 2023 r. państwa EFTA uczestniczą w działaniach Unii związanych z następującymi liniami budżetowymi włączonymi do budżetu ogólnego Unii Europejskiej:

   - Linia budżetowa 13 01 05: „Wydatki na wsparcie instrumentu wzmocnienia przemysłu obronnego”.

   - Linia budżetowa 13 07 01: „Instrument wzmocnienia przemysłu obronnego”.

       Koszty poniesione na działania, których realizacja rozpoczyna się po 25 lipca 2023 r. lub – jeżeli warunki określone w art. 7 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2023/1525 są spełnione – po 20 marca 2023 r., można uznać za kwalifikowalne od momentu rozpoczęcia działania na podstawie odpowiedniej umowy o udzielenie dotacji lub decyzji o przyznaniu dotacji, na warunkach w niej określonych, pod warunkiem że decyzja Wspólnego Komitetu EOG [niniejsza decyzja] wejdzie w życie przed zakończeniem działania.

Zgodnie z art. 1 ust. 8 i 9 protokołu 32 wkład finansowy państw EFTA stosuje się do wszystkich transakcji przeprowadzanych na odnośnych pozycjach budżetu w roku budżetowym 2023 z mocą wsteczną. Odpowiadające tym transakcjom środki na zobowiązania na rok budżetowy 2023 udostępnia się odpowiednio na tych samych warunkach co środki na rok budżetowy 2024, a w szczególności stanowią one podstawę do zarezerwowania, na początku roku budżetowego 2024, pełnych kwot odpowiadających im środków na zobowiązania na rok budżetowy 2023.

       Islandia i Liechtenstein zostają wyłączone z udziału w instrumencie oraz z wkładu finansowego na jego rzecz.”.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja wchodzi w życie następnego dnia po złożeniu ostatniej notyfikacji zgodnie z art. 103 ust. 1 Porozumienia EOG 2*.

Niniejszą decyzję stosuje się od dnia 25 lipca 2023 r.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja zostaje opublikowana w sekcji EOG i w Suplemencie EOG do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej.

   W imieniu Wspólnego Komitetu EOG

   Przewodniczący

   Sekretarze

   Wspólnego Komitetu EOG

Deklaracja państw EFTA

załączona do decyzji nr [niniejsza decyzja] zmieniającej protokół 31 do Porozumienia EOG w celu rozszerzenia współpracy między Umawiającymi się Stronami, tak aby włączyć państwa EFTA w instrument ustanowiony rozporządzeniem (UE) 2023/1525

Niniejsza decyzja rozszerza współpracę między Umawiającymi się Stronami, tak aby włączyć państwa EFTA w instrument ustanowiony rozporządzeniem (UE) 2023/1525. Państwa EFTA przyjmują do wiadomości, że kwestie obronności nie są objęte zakresem Porozumienia EOG, a zatem że przyjęcie niniejszej decyzji nie rozszerza zakresu Porozumienia EOG w celu włączenia do niego kwestii obronności wykraczających poza udział w instrumencie ustanowionym wyżej wymienionym aktem. Państwa EFTA podkreślają również, że Islandia i Liechtenstein nie uczestniczą w instrumencie ustanowionym wyżej wymienionym aktem ani nie wnoszą do niego wkładu finansowego.

(1)    Dz.U. L 185 z 24.7.2023, s. 7.

(2) *    [Nie wskazano wymogów konstytucyjnych.]