KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 26.6.2023

COM(2023) 344 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Ocena adekwatności informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 dyrektywy 2013/36/UE

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Ocena adekwatności informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 dyrektywy 2013/36/UE

1.Wprowadzenie

Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE 1 , powszechnie nazywaną dyrektywą w sprawie wymogów kapitałowych IV (zwaną dalej CRD IV), ustanowiono unijne ramy koordynacji przepisów krajowych dotyczących dopuszczenia instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych do działalności, sposobów zarządzania nimi oraz nadzoru nad nimi. Dyrektywa została przyjęta w 2013 r. jako część pakietu legislacyjnego obejmującego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 2 , powszechnie nazywane rozporządzeniem w sprawie wymogów kapitałowych (zwane dalej CRR), ustanawiające jednolity zbiór przepisów dotyczących ogólnych wymogów ostrożnościowych.

Pakiet ten został przyjęty w kontekście narastającej presji publicznej na sektor finansowy od czasu kryzysu finansowego i kryzysu zadłużeniowego, które rozpoczęły się w 2007 r., i zawierał przepisy szczegółowe, mające na celu rozwiązanie problemu tej presji z myślą o odzyskaniu zaufania obywateli Unii i podatników do całego sektora finansowego.

Na potrzeby „zwiększonej przejrzystości” 3 w art. 89 („sprawozdawczość w odniesieniu do poszczególnych państw”) CRD IV przewidziano zatem wymóg zapewnienia przez państwa członkowskie, aby instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne (zwane dalej „instytucjami”) podlegające tym ramom prawnym ujawniały określone informacje – zarówno finansowe, jak i niefinansowe – dotyczące ich działalności.

Niniejsze sprawozdanie sporządzono na podstawie art. 89 ust. 6 CRD V 4 , w którym zobowiązano Komisję do dokonania przeglądu w celu ustalenia, czy informacje związane ze sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw są nadal odpowiednie i czy należy dodać dalsze istotne informacje. Ponadto artykuł ten przewiduje obowiązek przedstawienia wyników tej oceny Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w celu ewentualnego przedłożenia wniosku ustawodawczego.

W ocenie uwzględniono ustalenia wynikające z badania uzupełniającego 5 wykonanego przez wykonawcę zewnętrznego i opiera się na przeglądzie wewnętrznym przeprowadzonym w Komisji. Skonsultowano się z EUNB, EIOPA i ESMA.

Metodyka zastosowana przez wykonawcę do gromadzenia i oceny danych polegała na połączeniu badań źródeł wtórnych, mapowania prawnego, rozmów, ankiet i analizy prób: stosunkowo niski wskaźnik odpowiedzi udzielonych przez instytucje i zainteresowane strony zaproszone do udziału w tym badaniu jest ograniczeniem, które należy uwzględnić w niniejszej ocenie.

2.Kontekst wprowadzenia wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw

W następstwie globalnego kryzysu finansowego (2007–2009) oraz kryzysu zadłużeniowego w strefie euro (2010–2012) zaufanie publiczne do systemu finansowego spadło do bardzo niskiego poziomu. Źródłem kryzysu były instytucje, a ogólne poczucie braku zaufania pogłębiło się z powodu powszechnego postrzegania instytucji finansowych jako podmiotów umożliwiających unikanie opodatkowania.

W tym kontekście Parlament Europejski zaproponował zmianę wniosku Komisji dotyczącego CRD IV poprzez wprowadzenie wymogów dotyczących przejrzystości 6 . W wyniku tej inicjatywy wprowadzono art. 89, którego celem było odzyskanie zaufania dzięki zwiększeniu przejrzystości „w odniesieniu do działalności instytucji, a w szczególności w odniesieniu do wypracowanych zysków, zapłaconych podatków i otrzymanych dotacji” 7 . Wymogi dotyczące sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw zostały wymienione w art. 89 ust. 1 lit. a)–f) i są następujące:

a) nazwa(-y), charakter działalności i lokalizacja geograficzna;

b) obrót;

c) liczba pracowników w przeliczeniu na pełne etaty;

d) zysk lub strata przed opodatkowaniem;

e) podatek dochodowy;

f) otrzymane dotacje publiczne.

W szczególności każde państwo członkowskie wymaga od instytucji ujawnienia powyższych informacji:

-w odniesieniu do poszczególnych państw: z uwzględnieniem każdej jurysdykcji, w której funkcjonuje podmiot sprawozdawczy oraz

-corocznie: na zasadzie skonsolidowanej na dany rok obrachunkowy.

Jak stanowi art. 89 ust. 4, powyższe informacje są publikowane, w miarę możliwości, jako załącznik do rocznych sprawozdań finansowych danej instytucji lub, w stosownych przypadkach, do jej skonsolidowanych sprawozdań finansowych.

Zgodnie z art. 89 ust. 3 w 2014 r. Komisja przeprowadziła ogólną ocenę dotyczącą potencjalnych negatywnych skutków gospodarczych publicznego ujawnienia takich informacji, w tym skutków dla konkurencyjności, inwestycji i dostępności kredytów oraz stabilności systemu finansowego 8 . W sprawozdaniu z oceny stwierdzono, że jest mało prawdopodobne, aby wymogi dotyczące ujawniania informacji na podstawie art. 89 ust. 1 CRD IV miały znaczące negatywne skutki gospodarcze: wręcz przeciwnie, w ocenie podkreślono pozytywne skutki sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw dla przejrzystości i rozliczalności sektora usług finansowych w UE oraz dla zaufania obywateli do tego sektora.

3.ocena adekwatności wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw

W następstwie przyjęcia CRD IV w 2013 r. do 1 stycznia 2015 r. państwa członkowskie musiały zobowiązać instytucje finansowe do ujawniania informacji związanych ze sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw. Do tej pory wszystkie państwa członkowskie UE zakończyły transpozycję art. 89 ust. 1 CRD IV do prawa krajowego 9 . Wymogi dotyczące sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw są zatem obowiązkowe i w pełni stosowane jako wdrożone do ustawodawstw krajowych od 1 stycznia 2015 r.

Zgodnie z przepisami art. 89 ust. 6 CRD V niniejsze sprawozdanie obejmuje ocenę adekwatności wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw, w szczególności polegającą na sprawdzeniu, czy służą one ogólnemu celowi, jakim jest umożliwienie kontroli publicznej przy jednoczesnym zapewnieniu odporności w sektorze, oraz czy powinny one zostać zmienione lub uzupełnione o dalsze istotne informacje z myślą o ciągłym zwiększaniu przejrzystości instytucji.

W niniejszym rozdziale ocenione zostanie prawne i praktyczne wdrożenie art. 89 ust. 1. Najpierw omówiony zostanie ogólny przegląd zasad i sposobów ujawniania informacji (sekcja 3.1). Następnie każdy wymóg dotyczący sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw zostanie poddany indywidualnemu przeglądowi (sekcja 3.2). W przypadku zidentyfikowania konkretnych problemów, rozważane są również możliwe dostosowania tekstu ustawodawczego w następstwie propozycji wykonawcy. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi lepszego stanowienia prawa 10 i zestawem narzędzi, informacje związane ze sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw zostaną następnie ocenione pod kątem pięciu standardowych kryteriów stosowanych przy sprawdzaniu wyników interwencji UE (sekcja 3.3), a mianowicie:

·skuteczności w osiąganiu celów określonych w dyrektywie w sprawie wymogów kapitałowych;

·efektywności wykorzystania zasobów w odniesieniu do potencjalnych kosztów administracyjnych;

·dalszej stosowności obowiązkowych wymogów i celów określonych w dyrektywie w sprawie wymogów kapitałowych;

·wewnętrznej i zewnętrznej spójności;

·wartości dodanej na poziomie Unii.

3.1    Wdrożenie art. 89 ust. 1 CRD IV: aspekty horyzontalne

Podział informacji: ujawniania informacji w podziale na siedzibę i poszczególne państwa

Główną zasadą podejścia opartego na podziale na poszczególne państwa jest to, że wymagane jest ujawnianie informacji na poziomie szczegółowości odpowiadającym jurysdykcji krajowej, w której dana instytucja ma swoją siedzibę. Jak wyjaśnił Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) 11 , termin „siedziba” należy interpretować szeroko, jako odnoszący się do jednostek zależnych, oddziałów i innych istotnych podmiotów, za pośrednictwem których instytucja jest fizycznie obecna w danym państwie, niezależnie od tego, czy jest to państwo członkowskie czy państwo trzecie. Mimo wyjaśnień EUNB wydaje się jednak, że na ogół państwa członkowskie nadal nie są pewne, czy europejskie oddziały instytucji spoza EOG powinny spełniać wymogi dotyczące sprawozdawczość w odniesieniu do poszczególnych państw i brak jest spójnej interpretacji tego terminu w państwach członkowskich.

Jeżeli chodzi o instytucje z UE prowadzące działalność w wielu państwach, większość spełnia wymogi dotyczące sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw i zamieszcza odpowiednie informacje na temat swoich podmiotów w sprawozdaniach w odniesieniu do poszczególnych państw. Jednocześnie należy zauważyć, że około 90 % instytucji w UE-27 prowadzi działalność wyłącznie na poziomie krajowym i nie ma zagranicznych oddziałów lub jednostek zależnych, lub stanowi jednostki zależne banku prowadzącego działalność międzynarodową. Oznacza to, że spośród około 4 600 12 instytucji kredytowych (dane z lipca 2021 r. 13 ) objętych zakresem art. 89 14 , faktycznie wyłącznie około 600 z nich ma istotne znaczenie w kontekście sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw.

Aby uwzględnić fakt, że większość instytucji z UE prowadzi działalność wyłącznie w swoim państwie członkowskim, warto rozważyć ponowne ukierunkowanie wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw na instytucje, które prowadzą działalność w kilku państwach członkowskich lub jurysdykcjach państw trzecich.

Przydatne mogłoby być również wyjaśnienie, że termin „siedziba” powinien obejmować zarówno jednostki zależne, jak i oddziały. Zapewniłoby to uznawanie oddziałów za część działalności w odpowiednich państwach członkowskich lub jurysdykcjach podatkowych (poza UE), w których jest ona prowadzona.

Ponadto można by wyjaśnić, że informacje o działalności w centrach finansowych offshore i rajach podatkowych są podawane w sprawozdaniach z odniesieniem do przedmiotowych jurysdykcji podatkowych, a nie suwerennych państw, których element one stanowią.

Sprawozdawczość roczna: zakres konsolidacji 

W art. 89 ust. 1 CRD IV zasadniczo odniesiono się do „zasady skonsolidowanej” bez dalszego doprecyzowania podejścia, które należy stosować. W związku z tym istnieje możliwość interpretacji, czy zakres konsolidacji powinien być oparty na zasadzie ostrożnościowej czy rachunkowej. EUNB wyjaśnił, że odnosi się to do ostrożnościowego zakresu konsolidacji, jednocześnie umożliwiając państwom członkowskim „określenie szerszego zakresu konsolidacji”. Ponadto EUNB wezwał instytucje do wyraźnego wskazania stosowanego zakresu konsolidacji 15 . W praktyce większość instytucji składa sprawozdania zgodnie z zasadą rachunkowości. Co więcej, odstępstwo przewidziane dla bardzo dużych instytucji w dyrektywie 2021/2101 16 służące uniknięciu podwójnej sprawozdawczości zależy od tego, czy zakres sprawozdawczości danej instytucji opiera się na zasadach rachunkowości.

Ponadto wydaje się, że państwa członkowskie interpretują art. 89 w sposób taki, że obowiązek sprawozdawczy spoczywa nie tylko na instytucjach dominujących, ale również na ich europejskich jednostkach zależnych. Potencjalne wyjaśnienie mogłoby odnosić się do wymogu składania sprawozdań wyłącznie na poziomie jednostki dominującej najwyższego szczebla, co pozwoliłoby zapobiec podwójnej sprawozdawczości.

Sposoby ujawniania informacji: format przedstawiania danych w sprawozdaniu

Art. 89 ust. 4 CRD IV stanowi, że informacje związane ze sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw są publikowane, w miarę możliwości, jako załącznik do rocznych sprawozdań finansowych danej instytucji lub, w stosownych przypadkach, do jej skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Przepisy UE nie przewidują dalszych instrukcji dotyczących formatu sprawozdawczego, które należy stosować do ujawniania informacji, a na poziomie Unii nie opracowano zharmonizowanego szablonu. Z uwagi na brak szczegółowych wytycznych określających standardowe podejście UE instytucje sprawozdawcze mają możliwość opracowania własnego formatu lub szablonu, co może mieć wpływ na spójność informacji podawanych w sprawozdaniu.

Większość instytucji przestrzega tego przepisu poprzez ujawnianie informacji związanych ze sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw w formie noty lub załącznika do rocznego sprawozdania finansowego, natomiast niektóre instytucje sporządzają osobne sprawozdanie w odniesieniu do poszczególnych państw. Ponadto w czasie przeprowadzania badania okazało się, że sprawozdania roczne nie zawsze były dostępne na stronach internetowych danych instytucji kredytowych.

Aby dodatkowo zwiększyć dostępność i porównywalność informacji, można by rozważyć wprowadzenie standardowych szablonów i harmonizację procedur sprawozdawczych. W szczególności instytucje mogłyby systematycznie publikować swoje sprawozdanie w ramach sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw na swojej stronie internetowej, a w przypadku gdy instytucja jest jednostką wymienioną w wykazie, sprawozdanie w ramach sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw mogłoby być dodatkowo systematycznie załączane do jej sprawozdania rocznego, nie zaś ujmowane w osobnym sprawozdaniu.

3.2 Informacje podlegające ujawnieniu

Nazwa(-y), charakter działalności i lokalizacja geograficzna

Pierwszy zbiór informacji, określony w art. 89 ust. 1 lit. a), ma charakter czysto opisowy. Jego interpretacja jest niezwykle istotna, ponieważ wyznacza granice ujawniania informacji związanych ze sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw, a tym samym determinuje zakres pozostałych wymiernych informacji wymienionych w art. 89 ust. 1. Z formalnego punktu widzenia został on transponowany przez wszystkie państwa członkowskie w dosłownym brzmieniu i większość instytucji spełnia wymogi dotyczące ujawniania informacji.

Niektóre problemy z interpretacją dotyczą: charakteru działań, przy czym instytucje mają swobodę pod względem własnego wyboru kategorii, które mogą obejmować sprzedaż detaliczną, spółki, sprzedaż hurtową, leasing, inwestycje budowlane itd., lub lokalizacji geograficznej, zwłaszcza w odniesieniu do terytoriów uznawanych za raje podatkowe i centra finansowe offshore 17 , przy czym mniejsza część instytucji ujawnia informacje według suwerenności, a nie według państwa.

Obrót

W art. 89 ust. 1 lit. b) CRD IV od instytucji wymaga się, aby corocznie ujawniały swoje „obroty” w podziale na państwa członkowskie i państwa trzecie. Dokonując transpozycji tego wymogu, zaledwie kilka państw członkowskich podało bardziej szczegółową definicję.

Zgodnie z wyjaśnieniami EUNB 18 termin „obrót” w sektorze bankowym należy rozumieć jako „przychód bankowy netto”. Zdecydowana większość banków stosuje się do wskazań EUNB i ujmuje w sprawozdaniu przychody netto (uwzględniając np. wynik odsetkowy netto, przychód z prowizji netto).

W związku z tym, aby zapewnić dalszą pewność prawa oraz zharmonizowane i porównywalne wdrożenie art. 89 ust. 1 lit. b), termin „obrót” mógłby zostać zastąpiony terminem „przychody operacyjne netto” (w tym wynik odsetkowy netto, przychody netto z prowizji i opłat, przychody netto z inwestycji i inne przychody operacyjne).

Liczba pracowników w przeliczeniu na pełne etaty

Wymóg w zakresie sprawozdawczości na podstawie art. 89 ust. 1 lit. c) CRD IV obejmuje „liczbę pracowników w przeliczeniu na pełne etaty”. Został on transponowany przez wszystkie państwa członkowskie w dosłownym brzmieniu, a jego interpretacja nie budzi zastrzeżeń, ponieważ wyraźnie określa on podejście, które należy stosować, a mianowicie pełne etaty (liczbę godzin uznawanych za pełne etaty) zamiast stanu osobowego (liczby poszczególnych pracowników), który jest tradycyjnie stosowaną definicją alternatywną.

Ogólne stosowanie definicji pełnych etatów w sprawozdaniach w odniesieniu do poszczególnych państw ułatwia porównywanie danych. Biorąc jednak pod uwagę, że w sprawozdaniach finansowych większości banków liczba pracowników podawana jest jako stan osobowy, może mieć to wpływ na porównywalność. Ponadto w sprawozdaniach finansowych zazwyczaj podaje się informacje jako średnią roczną, natomiast w sprawozdaniach w odniesieniu do poszczególnych państw można wskazać liczbę pracowników na koniec roku.

Na podstawie powyższych rozważań wymóg ten można by zmienić, aby zapewnić spójność z wymogami w zakresie rachunkowości, lub doprecyzować go pod kątem obowiązku w odniesieniu do poszczególnych państw, w tym przyjętego na mocy dyrektywy 2021/2101.

Zysk lub strata przed opodatkowaniem

W art. 89 ust. 1 lit. d) CRD IV wymaga się, aby instytucje uwzględniały „zysk lub stratę przed opodatkowaniem” w swoich sprawozdaniach w odniesieniu do poszczególnych państw. Wszystkie państwa członkowskie dokonały transpozycji tego wymogu, a ponadto jego interpretacja jest prosta pod względem definicji i zakresu: wszystkie instytucje sprawozdawcze uwzględniają go w swoich sprawozdaniach w odniesieniu do poszczególnych państw i w większości przypadków informacje te są zgodne z danymi podanymi w sprawozdaniach finansowych.

Termin „zysk lub strata przed opodatkowaniem” mógłby jednak również zostać zmieniony na „zysk lub strata przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym przedsiębiorstw”, aby uniknąć uwzględniania podatków innych niż podatek dochodowy od osób prawnych oraz w celu prawidłowego obliczenia efektywnej stawki opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.    

Podatek dochodowy

Bezpośrednio związany z poprzednią informacją art. 89 ust. 1 lit. e) CRD IV dotyczy ujawniania „podatku dochodowego”. Jego transpozycja do ustawodawstwa krajowego została zakończona i wszystkie instytucje sprawozdawcze podają informacje o opodatkowaniu w sprawozdaniach w odniesieniu do poszczególnych państw zgodnie z danymi przedstawionymi w sprawozdaniach finansowych.

Interpretacja tego wymogu zależy od tego, czy obliczenie podatku dochodowego opiera się na metodzie memoriału (podatki rozliczone) czy na rachunkowości kasowej (podatki zapłacone). W celu zapewnienia przejrzystości i porównywalności EUNB zalecił podawanie odrębnych informacji przy stosowaniu zarówno metody kasowej, jak i metody memoriału, na przykład tych stosowanych na podstawie MSR 12 Podatek dochodowy 19 . Większość instytucji samodzielnie decyduje jednak o stosowaniu metody kasowej albo metody memoriału, co ogranicza porównywalność informacji zawartych w sprawozdaniach w odniesieniu do poszczególnych państw. Aby ułatwić ocenę efektywnej stawki opodatkowania i zwiększyć porównywalność danych między państwami i instytucjami, można by doprecyzować wymóg dotyczący „podatku dochodowego” poprzez nałożenie na instytucje obowiązku ujawniania dwóch wskaźników podatkowych, a mianowicie „należnego podatku dochodowego (rok bieżący)” i „zapłaconego podatku dochodowego (rok bieżący)”.

Otrzymane dotacje publiczne

Wykaz informacji związanych ze sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw zamyka wymóg przedstawiania w sprawozdaniu „otrzymanych dotacji publicznych” przewidziany w art. 89 ust. 1 lit. f). Informacja ta została transponowana do wszystkich ustawodawstw krajowych.

Termin „dotacja publiczna” odnosi się zasadniczo do wkładu finansowego przekazanego przez rząd lub organ publiczny na rzecz odbiorcy. Na poziomie państw członkowskich nie osiągnięto wspólnego rozumienia tego, czy definicja ta powinna obejmować wszystkie formy „świadczeń” lub „pomocy państwa” (takie jak pożyczki, ulgi podatkowe, darowizny lub zwolnienia), a ponadto jej interpretacja w kontekście sprawozdania w odniesieniu do poszczególnych państw nie została rozstrzygnięta przez EUNB. Jej wdrożenie również jest niepewne, ponieważ większość instytucji nie określa definicji stosowanych w przypadku dotacji publicznych i nie ujawnia kwot dotacji otrzymanych w poszczególnych państwach. W tym sensie, aby uniknąć niepewności co do jego znaczenia, termin „otrzymane dotacje publiczne” można by zdefiniować z myślą o zapewnieniu, aby dotacje obejmowały świadczenia i pomoc państwa.

Podsumowując niniejszą sekcję, można by rozważyć zwiększenie spójności wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw poprzez dostosowanie – w stosownych przypadkach – ogólnego brzmienia art. 89 ust. 1 do wymogów w zakresie rachunkowości oraz do bardziej przejrzystych sformułowań podanych w innych stosownych aktach prawnych. Umożliwiłoby to rozwiązanie niektórych problemów związanych z interpretacją i zapewniło zharmonizowane wdrożenie wymogów przez instytucje w całej UE.

3.2 Ocena sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw

Skuteczność: ogólne zwiększenie zaufania publicznego

Sprawozdawczość w odniesieniu do poszczególnych państw ma na celu odzyskanie zaufania obywateli do sektora finansowego. Cel ten jest osiągany poprzez:

·zwiększenie przejrzystości w odniesieniu do działalności instytucji, w tym wypracowanych zysków, zapłaconych podatków i otrzymanych dotacji; oraz

·przyczynianie się do wspierania społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw wobec zainteresowanych stron i społeczeństwa 20 .

W tym celu informacje podawane w ramach sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw odgrywają istotną rolę w poprawie reputacji systemu finansowego poprzez umożliwienie wszystkim obywatelom dostępu do zbioru najważniejszych informacji bezpośrednio i publicznie przedstawianych przez same instytucje.

Ogólne wdrożenie przez instytucje wymogów określonych w art. 89 ust. 1 przyczyniło się do publicznego udostępnienia podstawowych danych na temat geograficznej lokalizacji działalności instytucji finansowych oraz ich praktyk podatkowych. Wprowadzenie sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw jest dla obywateli, podatników i organizacji pozarządowych przydatnym instrumentem zwiększającym świadomość społeczną w tym obszarze oraz sprzyjającym odpowiedzialnemu postępowaniu instytucji wobec społeczeństwa 21 .

Jeśli chodzi o osiągnięcie celu sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw, niemal dziesięć lat po ustaniu kryzysu finansowego i kryzysu zadłużeniowego, zaufanie do systemu finansowego, ogólnie rzecz biorąc 22 , wzrosło: jak wynika z badania Edelman Trust Barometer 23 , w 2021 r. ogólnoświatowe zaufanie do sektora finansowego wzrosło o 8 % w porównaniu z 2012 r. i osiągnęło 52 %. Ponadto według Ipsos Global Trustworthiness Monitor 24 odnotowywany jest wzrost zaufania do banków (20 % w 2018 r. wobec 28 % w 2021 r.).

Co więcej, konsultacje przeprowadzone przez wykonawcę zewnętrznego, polegające na przeprowadzeniu ukierunkowanych rozmów i innych badań, potwierdzają ogólny konsensus co do poprawy postrzegania instytucji w porównaniu z okresem sprzed wprowadzenia sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw 25 . Banki są przekonane, że większa przejrzystość wynikająca ze wszystkich wymogów dotyczących ujawniania informacji zwiększyła zaufanie obywateli do sektora bankowego. Pozytywny skutek dostrzegają również organy podatkowe, organy nadzoru bankowego i organizacje pozarządowe. 

Trudno jednak dokładnie określić stopień, w jakim wymogi dotyczące ujawniania informacji związanych ze sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw przyczyniły się do wzrostu zaufania do sektora bankowego. Po kryzysie finansowym prawodawca Unii podjął inicjatywy mające na celu zwiększenie odporności sektora finansowego i bankowego. W szczególności wzmocnił bankowe ramy regulacyjne poprzez stworzenie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego dotyczącego banków w strefie euro, zmianę zasad obliczania wymogów kapitałowych oraz ustanowienie nowych ram służących restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków.

Ogólnie rzecz ujmując, informacje, o których mowa w art. 89 ust. 1 lit. a)–f), uznaje się za odpowiednie do osiągnięcia zamierzonych celów i nie istnieje konieczność dodawania nowych wskaźników 26 . W niniejszym sprawozdaniu wskazano jednak także możliwe dostosowania mające na celu doprecyzowanie stosowanych pojęć.

Efektywność: korzyści przewyższające koszty

Ze względu na wprowadzenie sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw instytucje sprawozdawcze musiały dołożyć pewnych starań i przeznaczyć pewne zasoby, aby spełnić obowiązkowe wymogi. W szczególności na początkowym etapie instytucje musiały dokonać jednorazowych inwestycji w celu opracowania nowego systemu np. poprzez: określenie formatu sprawozdawczego, dostosowanie oprogramowania księgowego do wymaganych informacji oraz szkolenie pracowników w zakresie wykonywania zadań dotyczących przedstawiania danych w sprawozdaniu. Koszty związane ze sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw wzrastają w zależności od szeregu czynników, takich jak wielkość instytucji sprawozdawczej, złożoność jej struktury organizacyjnej lub liczba różnych państw objętych systemem. Koszty administracyjne zależą również od sposobu ujawniania informacji, przy czym większą efektywność uzyskuje się, jeżeli sprawozdanie w odniesieniu do poszczególnych państw jest dołączane do sprawozdania rocznego, nie zaś sporządzane jako osobny dokument.

Z szacunków dokonanych w kontekście zewnętrznego badania uzupełniającego 27 wynika, że koszty ponoszone przez instytucje podlegające wymogom dotyczącym sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw zgodnie z art. 89 ust. 1 są nieznaczne: wyrażone w formie obrotu są znacznie poniżej jednego punktu procentowego. Ponadto ich wysokość zmniejsza się po pierwszym roku, gdy metoda sprawozdawczości zostanie wprowadzona 28 . Należy również zauważyć, że w przypadku braku wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw wiele instytucji poniosłoby już większość kosztów administracyjnych, np. ze względu na sprawozdawczość z działalności lub sprawozdawczość wobec organów podatkowych zgodnie z przepisami krajowymi obowiązującymi w związku z realizacją działania OECD nr 13 w zakresie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków.

Ogólnie rzecz ujmując, udowodniony pozytywny wpływ zarówno na instytucje, jak i na społeczeństwo, związany z obowiązkami sprawozdawczymi, znacznie przewyższa ograniczone koszty niezbędne do wdrożenia sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw. W świetle bardzo ograniczonych kosztów administracyjnych po stronie instytucji kredytowych w ujęciu względnym ograniczenie wykazu informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 jest nieuzasadnione.

Dalsza stosowność w obliczu obecnych i pojawiających się potrzeb

Osiem lat po wprowadzeniu obowiązkowej sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw w drodze CRD IV wzrosło zaufanie do systemu finansowego. Starania na rzecz przywrócenia zaufania do systemu finansowego zostały jednak spowolnione przez niedawne skandale związane z podatkami i praniem pieniędzy, takie jak Offshore Leaks (2013), Luxembourg Leaks (2014), Swiss Leaks (2015), dokumenty panamskie (2016), dokumenty z rajów podatkowych (2017) i Pandora Papers (2021).

Ponadto wspomniane powyżej badanie Edelman Trust Barometer wskazuje, że w 2021 r. światowy wskaźnik zaufania spadł o 4 % w porównaniu z 2020 r. Jedne z największych spadków zaufania nastąpiły w państwach europejskich, takich jak Hiszpania (-9 %), Irlandia (-7 %) i Francja (-7 %), natomiast niewielki wzrost odnotowano we Włoszech i w Niemczech (+1 %) 29 .

W tym względzie należy zauważyć, że pozytywna rola odgrywana przez sprawozdawczość w odniesieniu do poszczególnych państw w poprawie reputacji instytucji poprzez zwiększenie świadomości na temat ich działalności ma miejsce w szerszym kontekście politycznym i prawnym, mającym na celu propagowanie transparentności podatkowej 30 . Sama CRD IV przewiduje dalsze środki zapewnienia przejrzystości, które mogą przyczynić się do przywrócenia zaufania obywateli, takie jak ujawnienie informacji na temat zarządzania i wynagrodzenia członków zarządu.

Chociaż cele sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw pozostają aktualne, w agendzie UE pojawiły się niedawne wyzwania i nowe priorytety: w coraz większym stopniu zglobalizowanej, mobilnej i cyfrowej gospodarce bardziej złożone modele biznesowe i struktury korporacyjne ułatwiają przenoszenie zysków. W odpowiedzi OECD rozpoczęła w październiku 2015 r. realizację planu przeciwdziałania BEPS (erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków), w którym proponuje nowe standardy mające na celu reformę systemu z myślą o zapewnieniu, aby podatki dochodowe były płacone w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto Komisja wdrożyła kilka inicjatyw, takich jak pakiet środków przeciwdziałających unikaniu opodatkowania 31 , który obejmuje dyrektywę w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania (ATAD 1 i 2) 32 , w celu ograniczenia unikania opodatkowania w UE. W maju 2021 r. Komisja opublikowała unijną agendę polityki podatkowej wraz z szeregiem wniosków dotyczących opodatkowania działalności gospodarczej, w tym nowy wniosek dotyczący corocznej publikacji efektywnej stawki opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych niektórych dużych przedsiębiorstw prowadzących działalność w UE. Aby przeciwdziałać unikaniu opodatkowania, Parlament Europejski i Rada przyjęły w listopadzie 2021 r. dyrektywę w sprawie publicznej sprawozdawczości w podziale na kraje, w której wprowadzono zasady sprawozdawczości obowiązujące bardzo duże przedsiębiorstwa wielonarodowe i ich jednostki zależne (o rocznych przychodach powyżej 750 mln EUR), które będą musiały publicznie ujawniać kwotę podatku płaconego przez nie w każdym państwie członkowskim UE.

W tym zmieniającym się kontekście dalszą stosowność podejścia opartego na sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw potwierdza 33 szersze grono społeczeństwa, czyli konsumenci i obywatele, jak również konkretne grupy zainteresowanych stron, takie jak:

·związki zawodowe, które podkreślają znaczenie, jakie dla reprezentowanych przez nie pracowników ma dysponowanie informacjami na temat zachowań podatkowych przedsiębiorstw, w których pracują;

·małe i średnie przedsiębiorstwa, które uważają, że publiczne ujawnianie informacji jest niezbędne do zapewnienia równych warunków działania i zapobiegania uzyskiwaniu przez duże firmy nieuczciwej przewagi konkurencyjnej;

·inwestorzy, na których decyzje mogą mieć wpływ informacje na temat społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw;

·gospodarki rozwijające się, dla których sprawozdawczość w odniesieniu do poszczególnych państw jest narzędziem zwiększającym odpowiedzialność fiskalną i pozwalającym uniknąć nadużyć ze strony państw niedemokratycznych;

·urzędnicy publiczni zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, dla których publiczne ujawnianie informacji jest głównym instrumentem kształtowania polityki i podejmowania decyzji.

Wewnętrzna i zewnętrzna spójność sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw oraz coraz powszechniejsze stosowanie zasady „w odniesieniu do poszczególnych państw”

W szczególnym kontekście pakietu CRR/CRD art. 89, w którym mowa o sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw, nie jest jedynym przepisem dotyczącym obowiązkowego podawania w sprawozdaniu informacji podlegających publicznemu ujawnieniu przez instytucje. Do innych przepisów dotyczących publicznego ujawniania informacji należy art. 90 CRD IV, obejmujący podawanie do wiadomości publicznej stopy zwrotu z aktywów w sprawozdaniu rocznym, oraz część ósma CRR, określająca szereg elementów informacji podlegających publikacji w rocznym sprawozdaniu finansowym. Ani art. 90, ani część ósma nie wymagają jednak sprawozdawczości w podziale na kraje.

Pod względem spójności wewnętrznej art. 89 można zatem uznać za odrębny przepis w minimalnym stopniu powiązany z innymi elementami tych samych ram legislacyjnych.

Ocena spójności zewnętrznej – polegająca na analizie sposobu, w jaki sprawozdawczość w odniesieniu do poszczególnych państw na podstawie CRD IV jest powiązana z innymi aktami prawnymi służącymi tym samym celom politycznym – wskazuje na pewne potencjalne synergie i pokrywające się elementy.

Po wejściu w życie rozporządzenia w sprawie firm inwestycyjnych 34 i dyrektywy w sprawie firm inwestycyjnych 35 do przestrzegania CRR i CRD zobowiązane są, w stosownych przypadkach, wyłącznie firmy inwestycyjne klasy 1 36 i klasy 1 minus 37 . Firmy inwestycyjne klasy 2 muszą spełniać wymogi określone w art. 27 samej dyrektywy w sprawie firm inwestycyjnych. Wykaz informacji podlegających ujawnieniu zgodnie z tym artykułem odzwierciedla wykaz zamieszczony w art. 89 ust. 1, z jednym wyjątkiem w pierwszym wymogu (w którym zwrot „lokalizacja geograficzna” został zastąpiony sformułowaniem „lokalizacja każdej jednostki zależnej i każdego oddziału”).

Między sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw, o której mowa w CRD IV, a nowo przyjętą dyrektywą w sprawie sprawozdawczości publicznej w podziale na kraje stwierdzono bliskie podobieństwa zarówno pod względem celów (poprawa przejrzystości korporacyjnej oraz wzmocnienie kontroli publicznej), jak i zasady ujawniania informacji (rodzaje informacji podawanych w sprawozdaniu, w odniesieniu do poszczególnych państw). Dyrektywa ta została przyjęta jako odpowiedź na poszczególne skandale podatkowe ujawnione około 2015 r. i ma zastosowanie do dużych przedsiębiorstw wielonarodowych (o skonsolidowanych przychodach w wysokości co najmniej 750 mln EUR). Ten przyjęty ostatnio akt prawny, zmieniający dyrektywę 2013/34, określa w nowym art. 48c ust. 2 w rozdziale 10a wykaz wymogów w dużej mierze odpowiadających informacjom, o których mowa w art. 89 ust. 1 CRD IV. Informacje podlegające ujawnieniu na podstawie rozdziału 10a są jednak sformułowane w sposób bardziej szczegółowy niż terminy zastosowane w art. 89 CRD IV, co pozwala przezwyciężyć trudności interpretacyjne wynikające z art. 89 Jeżeli chodzi o zakres, w nowej dyrektywie skoncentrowano się na bardzo dużych przedsiębiorstwach 38 , natomiast art. 89 CRD IV obejmuje instytucje kredytowe oraz firmy inwestycyjne o znaczeniu systemowym i duże firmy inwestycyjne. W odniesieniu do instytucji, które mogą być objęte zakresem stosowania obu systemów, w nowej dyrektywie przewidziano przepis szczegółowy, a mianowicie art. 48b ust. 3, którego celem jest uniknięcie ewentualnego podwójnego ujawnienia informacji w ramach sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw. W celu zwiększenia dostępności i porównywalności informacji w zmienionej dyrektywie o rachunkowości wymaga się, aby sprawozdanie w odniesieniu do poszczególnych państw było przedstawiane przy użyciu wspólnego wzoru i elektronicznych formatów raportowania nadających się do odczytu maszynowego.

Obowiązek sprawozdawczy dotyczący sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw na poziomie międzynarodowym jest również określony w działaniu OECD nr 13 w zakresie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków 39 (realizowanym w UE za pomocą dyrektywy Rady (UE) 2016/881 w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania (DAC4) między organami podatkowymi). Informacje podawane w ramach działania nr 13 w zakresie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków i DAC4 nie muszą być jednak udostępniane publicznie. DAC4 ma zastosowanie do przedsiębiorstw wielonarodowych znajdujących się w UE lub podmiotów należących do grupy przedsiębiorstw wielonarodowych będących rezydentami w UE, których całkowite skonsolidowane przychody przekroczyły 750 mln EUR w poprzednim okresie obrachunkowym. Sprawozdanie w odniesieniu do poszczególnych państw zawiera informacje na temat podmiotów należących do grupy przedsiębiorstw wielonarodowych w każdej jurysdykcji podatkowej, w tym wskaźniki takie jak przychody strony powiązanej, pracownicy i aktywa w celu ocenienia wymogów dotyczących działalności podstawowej, i obejmuje szerszy zakres wskaźników niż wskaźniki określone w art. 89 ust. 1.

Nowy standard podatkowy Globalnej Inicjatywy Sprawozdawczej (GRI 207), który wszedł w życie w odniesieniu do sprawozdawczości od 2021 r., jest pierwszym i jedynym globalnie stosowanym – dobrowolnym – standardem sprawozdawczości publicznej w zakresie transparentności podatkowej. Określa on oczekiwania co do ujawniania informacji na temat płatności podatkowych na zasadzie sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw, a także strategii podatkowej i zarządzania w kwestiach podatkowych. Niektóre przedsiębiorstwa wielonarodowe już dobrowolnie wdrażają ujawnianie informacji podatkowych na poziomie krajowym. Ma to zastosowanie do wszelkich organizacji (dużych lub małych, prywatnych lub państwowych), które uznają podatki za istotny element sprawozdawczości. Wymogi dotyczące obowiązkowego ujawniania informacji (których wykaz może zostać dobrowolnie uwzględniony przez jednostkę sprawozdawczą) częściowo pokrywają się z wymogami określonymi w art. 89 CRD IV. Ze względu na brak harmonizacji między tymi dwoma systemami sprawozdawczymi instytucje objęte zakresem CRD IV, które decydują się na ujawnianie informacji również zgodnie ze standardem Globalnej Inicjatywy Sprawozdawczej (GRI 207), przyjmują na siebie dodatkowe obciążenia sprawozdawcze.

Zasadniczo ocena wskazuje na ogólną spójność zewnętrzną i brak sprzeczności między sprawozdawczością w odniesieniu do poszczególnych państw na podstawie CRD IV a przyjętym ostatnio aktem w sprawie publicznej sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw. Oba instrumenty mają te same cele: poprawa przejrzystości korporacyjnej oraz wzmocnienie kontroli publicznej. Niektóre inne narzędzia, takie jak DAC4, mają na celu zwalczanie transgranicznego unikania opodatkowania. Z tego względu DAC4 przewiduje dodatkowe wskaźniki, czasami bardziej szczegółowe niż wskaźniki określone w art. 89 CRD IV, służące osiągnięciu tych celów szczegółowych.

Europejska wartość dodana sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw jako główny krok w kierunku zwiększenia przejrzystości na poziomie światowym

Uzasadnieniem uwzględnienia sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw w kontekście CRD IV była konieczność odzyskania zaufania obywateli UE po światowym kryzysie finansowym. Z tego względu UE zaproponowała wprowadzenie obowiązkowych wymogów sprawozdawczych jako narzędzia sprzyjającego przejrzystości w systemie finansowym, koncentrującego się na międzypaństwowej działalności instytucji. Osiem lat po wejściu w życie wymogu dotyczącego sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw ten obowiązek ujawniania informacji okazał się istotnym czynnikiem zwiększenia przejrzystości w zakresie działalności instytucji, a tym samym odzyskania zaufania społeczeństwa.

Zainteresowane strony zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, z którymi konsultował się wykonawca 40 , wyraźnie wskazały, że przy braku jakiegokolwiek wymogu dotyczącego sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw na podstawie art. 89 CRD IV, interwencje krajowe jedynie w ograniczonym stopniu pozwoliłyby uzyskać wzrost zaufania obywateli do sektora finansowego. Uznają one harmonizację na poziomie UE za zaletę, a porównywalność transgraniczną za właściwość umożliwiającą obywatelom i społeczeństwu obywatelskiemu analizę i kontrolę sektora finansowego.

4.Wnioski

Z oceny przepisów w zakresie sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw ustanowionych w art. 89 ust. 1 CRD IV wynika, że publiczne ujawnianie obowiązkowych informacji funkcjonuje odpowiednio w kontekście dotyczącej go polityki: wszystkie wymienione wymogi okazały się przywracać zaufanie do sektora finansowego dzięki zwiększeniu przejrzystości co do działalności instytucji i wzmocnieniu odporności sektora.

Chociaż ogólne postrzeganie systemu finansowego przez obywateli UE i zainteresowane strony uległo znacznej poprawie w ostatnich latach, zaufanie do sektora nadal nie osiągnęło poziomu sprzed kryzysu 41 . W związku z tym przywrócenie zaufania do systemu finansowego wciąż stanowi priorytet. Ponadto sprawozdawczość w odniesieniu do poszczególnych państw pozostaje istotna pod względem kontroli publicznej dotyczącej erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków. Zaangażowanie UE w propagowanie przejrzystości i zwiększanie świadomości społecznej w tej dziedzinie również wymaga potwierdzenia w świetle nowych wyzwań, które pojawiły się w ostatnim czasie. Odnoszą się one na przykład do coraz bardziej złożonych modeli biznesowych związanych ze zglobalizowaną gospodarką cyfrową.

Jeżeli chodzi o obciążenia administracyjne, szacuje się, że koszty ponoszone przez podmioty sprawozdawcze w związku ze spełnianiem wymogu dotyczącego sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw są nieznaczne, natomiast korzyści dla ogółu społeczeństwa znacząco przewyższają koszty. Co więcej, gdyby wymogi dotyczące sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw ustanowione w CRD IV nie obowiązywały, te koszty administracyjne i tak zostałyby poniesione, na przykład ze względu na sprawozdawczość z działalności lub z powodu sprawozdawczości wobec organów podatkowych, o których mowa w DAC4.

Przepisy określone w art. 89 ust. 1 są spójne z innymi elementami prawodawstwa UE służącymi realizacji celów polegających na poprawie przejrzystości korporacyjnej i wzmocnieniu kontroli publicznej, takim jak dyrektywa (UE) 2021/2101.

Chociaż w niniejszym sprawozdaniu zidentyfikowano pewne możliwości poprawy, ani działania konsultacyjne przeprowadzone przez wykonawcę w związku z opracowaniem niniejszego sprawozdania, ani żadne inne źródła nie wskazują na to, aby odpowiednie zainteresowane strony były obecnie skłonne do zmiany przepisów. Z oceny art. 89 ust. 1 CRD IV wynika, że wdrożenie sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw przez instytucje jest co do zasady właściwe i odpowiednie do wyznaczonego celu. Publiczne ujawnianie informacji, do których odnoszą się obowiązkowe wymogi, pozostaje dla obywateli, organów podatkowych i różnych zainteresowanych stron w całej UE głównym narzędziem zwiększania świadomości społecznej w tej dziedzinie i przyczynia się do propagowania odpowiedzialnego postępowania instytucji wobec społeczeństwa.

(1)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE.

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013L0036&from=PL  

(2)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012.

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R0575&from=PL  

(3)

Zob. motyw 52 CRD IV.

(4)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/878 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniająca dyrektywę 2013/36/UE w odniesieniu do podmiotów zwolnionych, finansowych spółek holdingowych, finansowych spółek holdingowych o działalności mieszanej, wynagrodzeń, środków i uprawnień nadzorczych oraz środków ochrony kapitału.

EUR-Lex - 32019L0878 - PL - EUR-Lex (europa.eu)

(5)

„Study on the Adequacy of the Information to be Disclosed under Article 89(1) of the Capital Requirements Directive IV” [„Badanie dotyczące oceny adekwatności informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych IV”] Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(6)

Sprawozdanie w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi i zmieniającej dyrektywę 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego (COM(2011)0453 – C7‑0210/2011 – 2011/0203(COD)). Zob. motyw 12b i art. 86a.

https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/A-7-2012-0170_PL.html  

(7)

Zob. motyw 52 CRD IV.

(8)

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady, Ogólna ocena skutków gospodarczych wymogów ujawniania informacji w podziale na poszczególne państwa, ustanowionych w art. 89 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r.

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014DC0676&qid=1639170286777&from=PL

(9)

Termin transpozycji upłynął w dniu 31 grudnia 2013 r.

(10)

SWD(2021) 305 final, dokument roboczy służb Komisji, „Wytyczne dotyczące lepszego stanowienia prawa” https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/swd2021_305_en.pdf  

(11)

Odpowiedź EUNB na pytanie nr 2014_1248 https://eba.europa.eu/single-rule-book-qa/-/qna/view/publicId/2014_1248

(12)

EBC „List of Monetary Financial Institutions (daily data)” [„Wykaz monetarnych instytucji finansowych (dane dzienne)”], dostępny na stronie internetowej:

https://www.ecb.europa.eu/stats/financial_corporations/list_of_financial_institutions/html/elegass.en.html  

(13)

Zgłoszonych w Badaniu dotyczącym oceny adekwatności informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych IV. Strona 63 Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(14)

Z wykazu wyłączono instytucje kredytowe niepodlegające CRD określone w art. 2 ust. 5 CRD IV.

(15)

Zob. przypis 11.

(16)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z dnia 24 listopada 2021 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały – art. 48b ust. 3.

(17)

Na przykład działalność na Kajmanach jest uznawana za część działalności w Zjednoczonym Królestwie.

(18)

Odpowiedź EUNB na pytanie nr 2014_1249 https://eba.europa.eu/single-rule-book-qa/-/qna/view/publicId/2014_1249  

(19)

 MSR 12 Podatek dochodowy: https://www.ifrs.org/issued-standards/list-of-standards/ias-12-income-taxes/  

(20)

Zob. przypis 7.

(21)

 „Study on the Adequacy of the Information to be Disclosed under Article 89(1) of the Capital Requirements Directive IV” [„Badanie dotyczące oceny adekwatności informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych IV”], s. 67–68 Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(22)

Uzależnione być może od wpływu konkretnych zdarzeń (kryzysowych) takich jak niedawny upadek Silicon Valley Bank w Kalifornii (Stany Zjednoczone) lub działania ratunkowe wobec banku Credit Suisse.

(23)

Badanie Edelman Trust Barometer (2021). „Trust in Financial services” [„Zaufanie do usług finansowych”].

https://www.edelman.com/sites/g/files/aatuss191/files/2021-04/2021%20Edelman%20Trust%20Barometer%20Trust%20in%20Financial%20Services%20Global%20Report_website%20version.pdf  

(24)

  https://www.ipsos.com/sites/default/files/ct/news/documents/2022-01/Global-Trustworthiness-Monitor-2021.pdf

(25)

„Study on the Adequacy of the Information to be Disclosed under Article 89(1) of the Capital Requirements Directive IV” [„Badanie dotyczące oceny adekwatności informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych IV”], s. 67 Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(26)

 W badaniu uzupełniającym przeprowadzonym przez wykonawcę zewnętrznego stwierdzono, że „konieczne jest udoskonalenie definicji, a nie dodanie nowych wskaźników do dotychczasowej sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw” (s. 98). W badaniu zauważono zarazem, że znaczna mniejszość banków objętych próbą zamieściła w sprawozdaniu informacje na temat dodatkowych wskaźników, w tym dodatkowych wskaźników dotyczących podatków, rachunku zysków i strat, bilansu i wskaźników geograficznych, z których część pokrywa się ze wskaźnikami wymaganymi przez zainteresowane strony (s. 50–51) Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(27)

 Ibidem, s. 63 oraz załącznik IV „Descriptive statistics for Administrative Costs and In-cremental Costs” [„Statystyki opisowe dotyczące kosztów administracyjnych i kosztów dodatkowych”], s. 126–156 Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(28)

 Ibidem, załącznik IV „Descriptive statistics for Administrative Costs and In-cremental Costs” [„Statystyki opisowe dotyczące kosztów administracyjnych i kosztów dodatkowych”], s. 126–156 Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(29)

  https://www.edelman.com/sites/g/files/aatuss191/files/2021-03/2021%20Edelman%20Trust%20Barometer.pdf s. 46–47.

(30)

Wśród najważniejszych inicjatyw UE na rzecz osiągnięcia tego nadrzędnego celu znajdują się: wprowadzenie bardziej rygorystycznych wymogów kapitałowych (dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych V i rozporządzenie w sprawie wymogów kapitałowych II), ramy zarządzania kryzysowego (ramy naprawy oraz restrukturyzacji banków, systemy gwarancji depozytów), unia bankowa (Jednolity Mechanizm Nadzorczy, jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji) oraz komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady „Opodatkowanie działalności gospodarczej w XXI wieku” służący zapewnieniu sprawiedliwego i skutecznego opodatkowania ( https://ec.europa.eu/taxation_customs/system/files/2021-05/communication_on_business_taxation_for_the_21st_century.pdf )

(31)

  https://ec.europa.eu/taxation_customs/anti-tax-avoidance-package_en

(32)

ATAD 1: dyrektywa Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiająca przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego. ATAD 2: dyrektywa Rady (UE) 2017/952 z dnia 29 maja 2017 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2016/1164 (ATAD).

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016L1164&from=PL  

(33)

 „Study on the Adequacy of the Information to be Disclosed under Article 89(1) of the Capital Requirements Directive IV” [„Badanie dotyczące oceny adekwatności informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych IV”], s. 69–70 Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(34)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2033 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla firm inwestycyjnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 575/2013, (UE) nr 600/2014 i (UE) nr 806/2014, Dz.U. L 314 z 5.12.2019.

(35)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2034 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie nadzoru ostrożnościowego nad firmami inwestycyjnymi oraz zmieniająca dyrektywy 2002/87/WE, 2009/65/WE, 2011/61/UE, 2013/36/UE, 2014/59/UE i 2014/65/UE, Dz.U. L 314 z 5.12.2019.

(36)

Art. 62 CRR, zmieniający art. 4 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 575/2013.

(37)

Art. 1 ust. 2 i 5 CRR.

(38)

O rocznych przychodach przekraczających 750 mln.

(39)

Sprawozdawczość w odniesieniu do poszczególnych państw jest minimalnym standardowym wymogiem w ramach projektu OECD dotyczącego erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków. Od 17.10.2020 r. 131 jurysdykcji, w tym państwa członkowskie UE, podlega wymogom dotyczącym sprawozdawczości w odniesieniu do poszczególnych państw.

(40)

„Study on the Adequacy of the Information to be Disclosed under Article 89(1) of the Capital Requirements Directive IV” [„Badanie dotyczące oceny adekwatności informacji podlegających ujawnieniu na podstawie art. 89 ust. 1 dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych IV”], s. 95 Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)

(41)

 Ibidem, s. 66–67 Prawo spółek i ład korporacyjny | Komisja Europejska (europa.eu)