52021PC0036

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 3.2.2021

COM(2021) 36 final

2021/0019(COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie przedłużenia czasu trwania ochrony w ramach wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin w odniesieniu do gatunków szparagów oraz grup gatunków bulw kwiatowych, owoców krzewów jagodowych i krzewów ozdobnych

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Inicjatywa dotyczy rozporządzenia przyjętego na podstawie art. 118 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w sprawie wydłużenia czasu trwania ochrony z 25 do 30 lat w odniesieniu do gatunków szparagów oraz grup gatunków bulw kwiatowych, owoców krzewów jagodowych i krzewów ozdobnych, zgodnie z art. 19 rozporządzenia Rady (WE) nr 2100/94 w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin. Taka dodatkowa ochrona obowiązuje obecnie w odniesieniu do gatunków drzew, winorośli i ziemniaków. Wniosek o przedłużenie został złożony przez Radę Administracyjną Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian Roślin (CPVO) na wniosek hodowców reprezentowanych przez organizacje hodowców Ciopora, Euroseeds i Plantum oraz przedsiębiorstwo James Hutton Ltd.

CPVO i Komisja (DG SANTE) przeprowadziły analizę, czy w przypadku danych gatunków występują trudności techniczne związane z hodowlą wymagające nakładów na działalność badawczą przez długi czas, czy rozmnażanie materiału rozmnożeniowego trwa długo, czy nowe odmiany wykazują wartość handlową dopiero w perspektywie długoterminowej, a zwrot z inwestycji w działalność badawczą jest możliwy dopiero na dość późnym etapie ochrony w porównaniu z innymi uprawami ogrodniczymi lub rolnymi. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w przypadku gatunków szparagów oraz grup gatunków bulw kwiatowych, owoców krzewów jagodowych i krzewów ozdobnych czas trwania ochrony należy przedłużyć o pięć lat w celu stworzenia otoczenia prawnego sprzyjającego sprawiedliwemu refundowaniu kosztów badań i hodowli.•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki

Niniejszy wniosek jest technicznym wdrożeniem istniejących wymogów, a zatem jest zgodny z obowiązującymi przepisami dotyczącymi polityki w dziedzinie praw europejskich hodowców roślin.

•Spójność z innymi politykami Unii

Niniejszy wniosek jest zgodny z przepisami Unii i spełnia ich wymogi.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

Podstawę prawną niniejszego aktu stanowi art. 118 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który upoważnia Parlament Europejski i Radę do ustanawiania zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą środków dotyczących tworzenia europejskich praw własności intelektualnej w celu zapewnienia jednolitej ochrony praw własności intelektualnej w Unii oraz utworzenia scentralizowanych na poziomie Unii systemów zezwoleń, koordynacji i nadzoru.

•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)

Wymogi dotyczące praw hodowców roślin są regulowane na szczeblu unijnym, a w celu zagwarantowania takiego samego okresu ochrony praw hodowców roślin konieczne jest podjęcie działań na szczeblu Unii.

•Proporcjonalność

Jest to jedyna możliwa forma działania Unii na rzecz osiągnięcia zamierzonego celu.

•Wybór instrumentu

Instrument prawny jest przewidziany w podstawie prawnej, tj. w art. 118 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex post/oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa

Nie dotyczy

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

Kilka organizacji hodowców złożyło wniosek o przedłużenie okresu ochrony w odniesieniu do niektórych gatunków. Poinformowano państwa członkowskie i główne zainteresowane strony i skonsultowano się z nimi zarówno w ramach Rady Administracyjnej CPVO, co doprowadziło do przedłożenia Komisji formalnego wniosku przez ten organ, jak i na forum Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz. Odrębne konsultacje nie były konieczne, ponieważ inicjatywa dotyczy wyłącznie technicznego wdrożenia istniejących przepisów i w przeszłości nie przeprowadzano odrębnych konsultacji w ramach podobnych inicjatyw.

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

Komisja przeprowadziła analizę techniczną we współpracy z CPVO.

•Ocena skutków

Jest to akt o charakterze technicznym i wdrażający istniejące przepisy w oparciu o doświadczenia zainteresowanych stron. W związku z tym nie ma wymogu przeprowadzenia oceny skutków.

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

Niniejszy wniosek nie jest związany z REFIT. Propozycja dodatkowego pięcioletniego okresu ochrony umożliwiłaby osiągnięcie wystarczającego zwrotu z inwestycji i zachęciłaby do hodowli nowych ulepszonych odmian z korzyścią dla plantatorów, konsumentów i ogółu społeczeństwa. Ponadto ułatwiłaby dostęp w szczególności MŚP do rynków eksportowych. Charakter problemu nie ulegnie zmianie z czasem, gdy społeczeństwo będzie w większym stopniu korzystać z internetu i mediów społecznościowych, jedyną zmianą będzie prawdopodobnie dalszy wzrost sprzedaży nowych odmian roślin przez internet (sprzedaż internetowa).

•Prawa podstawowe

Prawo własności intelektualnej na podstawie art. 17 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej 1

4.WPŁYW NA BUDŻET

Brak

5.ELEMENTY FAKULTATYWNE

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

Nie dotyczy

•Dokumenty wyjaśniające (w przypadku dyrektyw)

Nie dotyczy

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

Celem niniejszego wniosku jest zwiększenie ochrony w ramach wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin z 25 do 30 lat w odniesieniu do gatunków szparagów oraz grup gatunków bulw kwiatowych, owoców krzewów jagodowych i krzewów ozdobnych. W tym celu przyjmuje się rozporządzenie w sprawie przedłużenia, a w art. 2 ust. 1 tego rozporządzenia przedłuża się o pięć lat czas trwania ochrony danych gatunków.

Ponadto art. 2 ust. 2 niniejszego wniosku ma na celu uwzględnienie okresu obowiązywania krajowych praw do ochrony odmian roślin. W przypadku odmian, w odniesieniu do których zostały przyznane krajowe prawa do ochrony odmian roślin przed udzieleniem wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin, lecz do których nie ma zastosowania art. 116 ust. 4 tiret czwarte rozporządzenia (WE) 1994/2100, przedłużenie określone w art. 2 ust. 2 niniejszego wniosku skraca się o najdłuższy okres liczony w pełnych latach, w ciągu którego pozostawało w mocy jakiekolwiek krajowe prawo (lub prawa) własności przyznane w państwie członkowskim w odniesieniu do tej samej odmiany przed przyznaniem wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin.

2021/0019 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 118 akapit pierwszy,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Trudności techniczne w hodowli spowodowane zróżnicowanymi uwarunkowaniami genetycznymi lub powolnym lub skomplikowanym technicznie rozmnażaniem gatunków szparagów oraz grup gatunków bulw kwiatowych, owoców krzewów jagodowych i krzewów ozdobnych wymagają inwestycji w działalność badawczą. Po przyznaniu ochrony wymienionym gatunkom potrzeba kilku lat na rozmnażanie roślin i zbudowanie zasobów, które są wystarczająco duże, aby generować rozsądny dochód. W związku z tym okres, w którym posiadacz praw może generować dochód w oparciu o prawa do ochrony, jest z przyczyn praktycznych ograniczony. Aby zachęcić do inwestowania w badania i rozwój takich odmian, konieczne jest przedłużenie okresu ochrony odmian i stworzenie zachęt do działalności hodowlanej w celu opracowania nowych odmian, aby zaspokoić potrzeby rolników i konsumentów oraz stawić czoła skutkom zmiany klimatu. Inwestycje te wymagają dłuższego okresu, aby stać się rentowne, niż dzieje się to w przypadku przeważającej większości innych gatunków, takich jak uprawy rolne, które często mają krótszy okres żywotności oraz większy i szerszy krąg klientów.

(2)Ponadto wprowadzenie na rynek i absorpcja przez rynek nowych odmian tych gatunków wymaga dłuższego czasu, ponieważ doświadczenie pokazało, że nowa odmiana ujawnia swoją wartość handlową dopiero w perspektywie długoterminowej. Z tych powodów sprawiedliwe refundowanie kosztów badań jest możliwe dopiero na późnym etapie ochrony tych gatunków w porównaniu z innymi uprawami.

(3)W celu stworzenia otoczenia prawnego sprzyjającego sprawiedliwemu refundowaniu kosztów należy przedłużyć o kolejne pięć lat czas trwania wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin w odniesieniu do gatunków szparagów oraz grup gatunków bulw kwiatowych, owoców krzewów jagodowych i krzewów ozdobnych.

(4)Dla zachowania spójności takie przedłużenie powinno mieć zastosowanie do wszystkich wspólnotowych praw do ochrony odmian roślin dotyczących gatunków szparagów oraz grup gatunków bulw kwiatowych, owoców krzewów jagodowych i krzewów ozdobnych.

(5)Okres przedłużenia powinien zostać skrócony, jeżeli krajowe prawa własności w odniesieniu do tych odmian obowiązywały w państwie członkowskim przed przyznaniem wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin i w związku z tym umożliwiały hodowcom korzystanie z ich odmian.

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1
Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1)„przedmiotowe odmiany roślin” oznaczają odmiany roślin gatunków szparagów oraz grup gatunków bulw kwiatowych, owoców krzewów jagodowych i krzewów ozdobnych;

2)„czas trwania prawa” oznacza wynikający z art. 19 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 2100/94 czas trwania wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin.

Artykuł 2
Przedłużenie czasu trwania praw

1.Czas trwania prawa do ochrony przedmiotowych odmian roślin przedłuża się o pięć lat. Przedłużenie to ma zastosowanie do praw przyznanych przed dniem 1 lipca 2021 r., w tym dniu lub po tej dacie.

2.Ust. 1 pozostaje bez uszczerbku dla:

a)art. 3 niniejszego rozporządzenia;

b)art. 116 ust. 4 tiret czwarte rozporządzenia (WE) nr 2100/94.

Artykuł 3
Ograniczenie przedłużenia czasu trwania praw

1.W odniesieniu do odmian roślin, o których mowa w ust. 2, przedłużenie czasu trwania przewidzianego w art. 2 zostaje skrócone o najdłuższy okres w pełnych latach kalendarzowych, w którym przyznane krajowe prawo (lub prawa) własności pozostawały w mocy w państwie członkowskim w odniesieniu do tej samej odmiany przed przyznaniem wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin.

2.Ust. 1 stosuje się do przedmiotowych odmian roślin niepodlegających art. 116 ust. 4 tiret czwarte rozporządzenia (WE) nr 2100/94, którym przyznano co najmniej jedno krajowe prawo do ochrony odmian roślin przed przyznaniem wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin.

Artykuł 4
Wejście w życie i stosowanie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 lipca 2021 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

(1) Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (Dz.U. C 326 z 26.10.2012, s. 391);

(2) Dz.U. C ../../….2020, s. ….

(3) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia … r. i decyzja Rady z dnia … r.