Overbrenging van afvalstoffen

KERNPUNTEN

Toepassingsgebied

De verordening is van toepassing op:

• overbrengingen tussen EU-lidstaten;
• uitvoer naar en invoer uit niet-EU-landen;
• afval dat wordt doorgevoerd door de EU.

De verordening is niet van toepassing op de overbrenging van verschillende categorieën afvalstoffen, zoals dierlijke bijproducten of radioactieve afvalstoffen, die onder afzonderlijke EU-wetgeving vallen.

Overbrengingen binnen de EU

Overbrengingen van afvalstoffen in de EU:

• zijn over het algemeen verboden;
• zijn toegestaan indien de overbrenging:
  • vooraf elektronisch worden aangegeven in het kader van de voorafgaande schriftelijke kennisgevings- en toestemmingsprocedure (PIC) met specifieke voorwaarden, tijdlijnen en termijnen – Bijlage I bevat het standaardformulier,
  • vergezeld gaan van de benodigde documentatie met schriftelijke bevestiging van de landen van verzending, bestemming en doorvoer vóór uitvoer,
  • goedgekeurd zijn door de bevoegde autoriteiten, al dan niet onder voorwaarden.

Overbrengingen van afvalstoffen voor nuttige toepassing in de EU:

• die zijn opgenomen in Bijlage IV en die als gevaarlijk worden beschouwd of niet op een milieuvriendelijke manier kunnen worden toegepast, moeten hetzelfde PIC gebruiken als de hierboven genoemde overbrengingen van afvalstoffen;
• voldoen aan de minder strenge algemene informatievereisten indien deze als "groene" lijst van afvalstoffen zijn aangemerkt in Bijlage III, IIIA en IIIB, of minder dan 250 kg zijn en bestemd zijn voor laboratoriumanalyse.

Algemene informatievereisten bepalen dat:

• afval voor nuttige toepassing alleen naar een wettelijk erkende voorziening mag worden gebracht;
• alle bij de overbrenging betrokken partijen het informatieformulier in bijlage VIII moeten invullen;
• de herstelfaciliteit na afloop van de werkzaamheden een certificaat moet afgeven.

Verdere voorschriften bepalen dat:

• de afvalstoffen waarvan kennisgeving is gedaan bij een nuttige toepassing of verwijdering niet met andere afvalstoffen of stoffen mogen worden gemengd;
• alle documenten gedurende ten minste vijf jaar moeten worden bewaard;
• de Europese Commissie op haar website informatie over overbrengingen onderworpen aan de meldings- en algemene informatievereisten publiceert met maandelijkse updates;
• er aanvullende procedures zijn indien een zending niet kan worden voltooid zoals bedoeld is of illegaal is;
• de lidstaten overeenkomstig de verordening hun eigen toezichts- en controlemaatregelen vaststellen en deze toepassen voor afvalstoffen die uitsluitend binnen hun eigen grenzen worden vervoerd.

Uitvoer uit de EU naar niet-EU-landen

Uitvoer van wegwerpafval uit de EU is:

• over het algemeen verboden;
• toegestaan voor landen van de Europese Vrijhandelsassociatie indien zij:
  • partij zijn bij het Verdrag van Bazel,
  • dergelijke invoer niet verbieden,
  • voldoen aan de regels voor interne EU-overbrengingen, met enkele wijzigingen.

Uitvoer uit de EU naar niet-OESO-landen van:

• gevaarlijke en bepaalde andere soorten afvalstoffen (genoemd in Bijlage V), met inbegrip van plastic, bestemd voor nuttige toepassing, is verboden, behalve in uitzonderlijke omstandigheden;
• ongevaarlijke afvalstoffen is verboden, behalve:
  • voor metaal- en metaalhoudend afval dat onderhevig is aan de algemene informatievereisten of PIC-procedures,
  • wanneer een land kan aantonen dat het afval wordt beheerd op een milieuvriendelijke manier en verzoekt om opneming op de lijst van goedgekeurde bestemmingen die de Commissie uiterlijk op 21 november 2026 vaststelt en regelmatig bijwerkt.

Andere voorschriften zijn dat:

• de Commissie de uitvoer van EU-afval, met name van kunststoffen, naar OESO-landen controleert met het oog op hun impact op het milieu en de gezondheid en om ervoor te zorgen dat het afval niet naar derde bestemmingen wordt overgebracht;
• exporteurs moeten aantonen dat het afval op een milieuvriendelijke manier zal worden beheerd;
• de uitvoer van afvalstoffen naar de Antarctische wateren en naar landen en gebieden overzee zijn verboden.

Invoer in de EU uit niet-EU-landen

De verordening:

• verbiedt de invoer van afval voor verwijdering of nuttige toepassing, met uitzondering van:
  • partijen bij het Verdrag van Bazel,
  • andere landen waarmee de EU of haar lidstaten bilaterale of multilaterale overeenkomsten hebben gesloten,
  • andere gebieden in uitzonderlijke situaties, zoals een crisis, vredeshandhavingsoperatie of oorlog;
• vereist dat bevoegde autoriteiten in de EU ervoor zorgen dat de ingevoerde afvalstoffen geen gevaar vormen voor de gezondheid van mensen en wordt beheerd op een milieuvriendelijke manier.

Milieuvriendelijk beheer en handhaving

De verordening vereist:

• dat producenten van afvalstoffen, kennisgevers, vervoerders en anderen die betrokken zijn bij de nuttige toepassing of verwijdering van afval de menselijke gezondheid niet in gevaar te brengen en gedurende het hele proces goede milieupraktijken toepassen;
• dat lidstaten:
  • de terreinen, bedrijven, makelaars, handelaars, overbrengingen en het behandelde materiaal inspecteren,
  • nationale inspectieplannen opstellen en uitvoeren,
  • sancties opleggen voor overtredingen van de verordening,
  • zorgen voor coördinatie tussen hun eigen handhavingsinstanties,
  • samenwerken met andere partijen bij het Verdrag van Bazel;
• de oprichting van een werkgroep voor het toezicht op de overbrenging van afvalstoffen, die de samenwerking tussen de lidstaten moet ondersteunen bij het voorkomen en opsporen van illegale overbrengingen;
• dat de Commissie:
  • nationale handhavingsactiviteiten ondersteunt en aanvult,
  • haar eigen inspectie uitvoert indien zij vermoedt dat een zending illegaal is,
  • uiterlijk op 31 december 2035 een evaluatieverslag indient bij het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie.

De Commissie kan ook natuurlijke of rechtspersonen verzoeken om informatie en kan gedelegeerde handelingen vaststellen om de bijlagen van de verordening te wijzigen.