(1)

De transitie naar nettonul leidt nu al tot enorme industriële, economische en geopolitieke verschuivingen over de hele wereld, die alleen maar groter zullen worden naarmate de wereldwijde decarbonisatie-inspanningen vorderen. De Unie moet bij de uitvoering van de energie-, klimaat- en milieutransities op deze ontwikkelingen inspelen. Een sterke productiebasis is van cruciaal belang voor het waarborgen van de toegang tot nettonultechnologieën en het behoud van hoogwaardige banen in de Unie. Dit vereist dat de Unie haar concurrentievermogen behoudt, onder meer door innovatie, met name op het gebied van schone technologieën.

(2)

Gezien de complexiteit en het transnationale karakter van nettonultechnologieën kunnen ongecoördineerde nationale maatregelen om de toegang tot die technologieën te waarborgen, de concurrentie verstoren en de interne markt fragmenteren. Dergelijke maatregelen van de lidstaten kunnen leiden tot het opleggen van uiteenlopende regelgeving aan marktdeelnemers, het bieden van verschillende niveaus van toegang tot het aanbod van nettonultechnologieën in de lidstaten, onder meer door steun op verschillende niveaus te bieden aan projecten voor de productie van nettonultechnologie, en het voorzien in uiteenlopende regels en ongecoördineerde aanbestedingsvormen, uiteenlopende processen en termijnen met betrekking tot vergunningsprocedures, waardoor belemmeringen voor de grensoverschrijdende handel tussen de lidstaten ontstaan en de goede werking van de interne markt wordt aangetast. Om de werking van de interne markt te waarborgen, is het derhalve noodzakelijk een gemeenschappelijk rechtskader van de Unie tot stand te brengen om die fundamentele uitdaging gezamenlijk aan te gaan door de veerkracht en de voorzieningszekerheid van de Unie op het gebied van nettonultechnologieën te vergroten.

(3)

De Unie heeft zich verbonden tot een versnelde decarbonisatie van haar economie en tot een ambitieuze uitrol van hernieuwbare energiebronnen om tegen 2050 tot klimaatneutraliteit, met name een nettonuluitstoot of nettonuluitstoot na de aftrek van verwijderingen, te komen. Die doelstelling vormt de kern van de Europese Green Deal, die is uiteengezet in de mededeling van de Commissie van 11 december 2019 getiteld “De Europese Green Deal”, de mededeling van de Commissie van 5 mei 2021 getiteld “Actualisering van de nieuwe industriestrategie van 2020: een sterkere eengemaakte markt tot stand brengen voor het herstel van Europa”, en in overeenstemming is met de verbintenis van de Unie om mondiale klimaatactie te ondernemen in het kader van de Overeenkomst van Parijs (4). Om de Uniedoelstelling van klimaatneutraliteit te bereiken, is in Verordening (EU) 2021/1119 van het Europees Parlement en de Raad (5) een bindende klimaatdoelstelling op het niveau van de Unie vastgesteld om de netto broeikasgasemissies tegen 2030 met ten minste 55 % te verminderen ten opzichte van 1990. Het voorgestelde Fit for 55-pakket, dat is uiteengezet in de mededeling van de Commissie van 14 juli 2021, getiteld “Fit for 55: het EU-klimaatstreefdoel voor 2030 bereiken op weg naar klimaatneutraliteit”, heeft tot doel de klimaatdoelstelling van de Unie voor 2030 te halen en herziet en actualiseert het recht van de Unie in dat verband.

(4)

Bovendien voorziet het industrieel plan voor de Green Deal, uiteengezet in de mededeling van de Commissie van 1 februari 2023, in een alomvattende aanpak ter ondersteuning van de opschaling van schone-energietechnologie op basis van vier pijlers. De eerste pijler heeft tot doel een regelgevingskader tot stand te brengen dat vergunningverleningsprocessen voor nieuwe productie- en assemblagelocaties voor nettonultechnologie vereenvoudigt en stroomlijnt, en dat de opschaling van de nettonulindustrie van de Unie vergemakkelijkt. De tweede pijler heeft tot doel de investeringen in en de financiering van de productie van nettonultechnologie te stimuleren door middel van het herziene tijdelijke crisis- en transitiekader voor staatssteunmaatregelen ter ondersteuning van de economie na de Russische agressie tegen Oekraïne, dat is vastgesteld in de mededeling van de Commissie van 17 maart 2023 en de oprichting van het platform voor strategische technologieën voor Europa (STEP), dat is opgericht bij Verordening (EU) 2024/795 van het Europees Parlement en de Raad (6), om de voorsprong van de Unie te behouden op het gebied van kritieke en opkomende technologieën die relevant zijn voor de groene en de digitale transitie. De derde pijler heeft betrekking op de ontwikkeling van de vaardigheden die nodig zijn om de transitie tot stand te brengen en het aantal gekwalificeerde werknemers in de sector schone-energietechnologie te verhogen. De vierde pijler is gericht op de handel en op de diversificatie van de toeleveringsketen voor kritieke grondstoffen. In dat kader wordt een samenwerkingsverband met betrekking tot kritieke grondstoffen opgericht en wordt samengewerkt met gelijkgestemde partners om de toeleveringsketens collectief te versterken, en wordt ingezet op diversificatie wat betreft leveranciers voor kritieke input. Deze verordening maakt deel uit van deze maatregelen en draagt bij tot het verbeteren van de businesscase voor industriële decarbonisatie in de Unie.

(5)

De interne markt biedt een passend klimaat om op de vereiste schaal en het vereiste tempo toegang te bieden tot de technologieën die nodig zijn om de klimaat- en energieambities van de Unie te verwezenlijken, alsook de doelstelling van de Europese Green Deal om decarbonisatie om te zetten in duurzaam concurrentievermogen. De weg naar een klimaatneutrale, hulpbronnenefficiënte nettonuleconomie biedt goede kansen voor de uitbreiding van de nettonulindustrie in de Unie, waarvoor gebruik wordt gemaakt van de kracht van de interne markt door investeringen in nettonultechnologieën te bevorderen, en de toeleveringsketens daarvan. Die technologieën zijn noodzakelijk om de doelstellingen van de geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen van de lidstaten op grond van Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad (7) te verwezenlijken, dragen bij tot de veerkracht en het concurrentievermogen van de industrie van de Unie en maken het mogelijk economische sectoren, van energievoorziening tot vervoer, gebouwen, en industrie in de Unie te decarboniseren. Een sterke nettonulindustrie binnen de Unie kan aanzienlijk bijdragen tot de doeltreffende verwezenlijking van de klimaat- en energiedoelstellingen van de Unie, alsook tot de ondersteuning van andere doelstellingen van de Europese Green Deal, en tegelijkertijd een industriële basis bevorderen en zo hoogwaardige banen en duurzame groei te creëren.

(6)

Om deze verbintenissen na te komen, moet de Unie haar transitie naar een nettonuleconomie versnellen, onder meer door het aandeel schone energie in haar energiemix te verhogen, alsook door de energie-efficiëntie en het aandeel hernieuwbare energiebronnen te vergroten. Dat zal bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie die zijn vastgesteld in het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten voor 2030, de bijdrage van de Commissie aan de uitvoering van de in 2017 in Göteborg afgekondigde Europese pijler van sociale rechten (de “pijler”).

(7)

De hogere energieprijzen als gevolg van de ongerechtvaardigde en onwettige militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne hebben geleid tot een sterke impuls om de uitvoering van de Europese Green Deal te versnellen en de veerkracht van de energie-unie, die wordt geregeld bij Verordening (EU) 2018/1999, te versterken, door de transitie naar schone energie te versnellen en een einde te maken aan de afhankelijkheid van uit Rusland uitgevoerde fossiele brandstoffen. Het REPowerEU-plan, dat is uiteengezet in de mededeling van de Commissie van 18 mei 2022, getiteld “REPowerEU-plan”, speelt een sleutelrol bij het reageren op de problemen en de verstoring van de mondiale energiemarkt als gevolg van Ruslands invasie van Oekraïne. Dat plan heeft tot doel de energietransitie in de Unie te versnellen, teneinde het gas- en elektriciteitsverbruik van de Unie te verminderen en investeringen in de uitrol van energie-efficiënte en koolstofarme oplossingen te stimuleren.

(8)

Om de klimaat- en energiedoelstellingen van de Unie te halen, moet prioriteit worden gegeven aan energie-efficiëntie. Energie besparen is de goedkoopste, veiligste en schoonste manier om deze doelstellingen te verwezenlijken. “Energie-efficiëntie eerst” is een algemeen beginsel in het energiebeleid van de Unie en is belangrijk bij zowel praktische toepassingen als bij beleids- en investeringsbeslissingen. Daarom is het van essentieel belang de productiecapaciteit van de Unie voor energie-efficiënte technologieën zoals warmtepompen, stadsverwarming en -koeling, en technologieën voor slimme netwerken , die de Unie helpen haar energieverbruik te verminderen en te beheersen, uit te breiden.

(9)

De decarbonisatiedoelstellingen van de Unie, de energievoorzieningszekerheid, de digitalisering van het energiesysteem en de elektrificatie van de vraag, bijvoorbeeld op het gebied van mobiliteit en de behoefte aan meer en snellere oplaadpunten, vereisen een enorme uitbreiding van de elektriciteitsnetten in de Unie, zowel op transmissieniveau als op distributieniveau. Op transmissieniveau zijn hoogspanningsgelijkstroomsystemen onder meer nodig om hernieuwbare energiebronnen op zee aan te sluiten, terwijl op distributieniveau het aansluiten van elektriciteitsleveranciers en de omgang met flexibiliteit aan de vraagzijde afhankelijk zijn van investeringen in innovatieve nettechnologieën, zoals slimme oplaadmogelijkheden voor elektrische voertuigen, energie-efficiënte gebouwen en automatisering van industrie, en slimme regelaars, slimme-meterinfrastructuur en energiebeheersystemen voor woningen. Het elektriciteitsnet moet kunnen communiceren met tal van actoren of apparaten op basis van een nauwkeurige waarneembaarheid – m.a.w. op basis van gegevens – om flexibiliteit, slim laden, en slimme gebouwen met slimme elektriciteitsnetten en kleinschalige flexibiliteitsdiensten mogelijk te maken, waardoor aan de vraag van de consument kan worden voldaan en het gebruik van hernieuwbare energie kan worden verhoogd. De aansluiting van nettonultechnologieën op het net van de Unie vereist een aanzienlijke uitbreiding van de productievermogens voor elektriciteitsnetten, bijvoorbeeld wat betreft offshore- en onshore-kabels, verdeelstations en transformatoren.

(10)

Derhalve zijn aanvullende beleidsinspanningen nodig om ervoor te zorgen dat de Unie een groot potentieel heeft voor een snelle opschaling van de productiecapaciteit ter ondersteuning van de klimaatdoelstelling van de Unie voor 2030 door de marktvoorwaarden voor die technologieën die commercieel beschikbaar zijn, alsook de voorzieningszekerheid voor nettonultechnologieën en de toeleveringsketens daarvan, te verbeteren, marktfragmentatie te verminderen en de algehele veerkracht en het concurrentievermogen van het energiesysteem van de Unie te waarborgen of te versterken. Daartoe behoort toegang tot een veilige en duurzame bron van brandstoffen met voor hun categorie uitstekende prestaties, als bedoeld in Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/1214 van de Commissie (8).

(11)

Deze verordening moet Verordening (EU) 2024/1252 van het Europees Parlement en de Raad (9) aanvullen door de nadruk te leggen op de productie van nettonultechnologieën in termen van eindproducten, specifieke componenten en specifieke machines die in de eerste plaats worden gebruikt voor de productie ervan. Verordening (EU) 2024/1252 richt zich in plaats daarvan op het eerste deel van de toeleveringsketen, met name kritieke grondstoffen, en de winning, verwerking en recycling ervan. Die technologieën zijn onmisbaar voor een brede waaier aan strategische sectoren, waaronder de industrie voor nettonultechnologie, de digitale industrie, de lucht- en ruimtevaart, en de defensiesector. Door dezelfde logica te volgen, namelijk het bevorderen van een businesscase, het verbeteren en verstrekken van adequate vaardigheden en het ondersteunen van investeringen, vullen deze verordening en Verordening (EU) 2024/1252 elkaar aan om synergieën op regelgevingsgebied tot stand te brengen in de hele toeleveringsketen van de productie van nettonultechnologie in de Unie. Deze verordening is ook van toepassing op verwerkte materialen die een essentiële component van nettonultechnologieën vormen, met uitzondering van kritieke grondstoffen die onder Verordening (EU) 2024/1252 vallen.

(12)

Eindproducten en specifieke componenten die essentieel zijn voor de productie van nettonultechnologieën moeten op niet-uitputtende wijze in een bijlage worden vermeld. Deze omvatten eindproducten en componenten daarvan die door een onderneming worden vervaardigd en verhandeld, met inbegrip van verwerkte materialen, maar met uitzondering van grondstoffen die onder Verordening (EU) 2024/1252 vallen. Het doel van die bijlage is, voor zover mogelijk, eindproducten en specifieke componenten te identificeren die essentieel zijn voor de productie van nettonultechnologieën en die daarom redelijkerwijs kunnen worden geacht altijd in de eerste plaats te worden gebruikt voor alle in deze verordening vermelde nettonultechnologieën. Specifieke componenten en specifieke machines die niet onder die bijlage vallen, kunnen nog steeds binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen indien de projectpromotor op basis van aan een nationale bevoegde autoriteit verstrekt bewijsmateriaal, bijvoorbeeld door middel van marktstudies of afnameovereenkomsten, kan aantonen dat de specifieke componenten of specifieke machines in de eerste plaats worden gebruikt voor de productie van nettonultechnologieën, met uitzondering van kritieke grondstoffen die binnen het toepassingsgebied van Verordening (EU) 2024/1252 vallen.

(13)

Bepaalde specifieke componenten in de toeleveringsketen van nettonultechnologieën worden geproduceerd door middel van energie-intensieve productieprocessen, met name in de sectoren staal, aluminium, non-ferrometalen, chemische basisproducten, cement, kalk, glas, keramiek, meststoffen, alsook pulp en papier. Veel van deze processen worden gekenmerkt door een hoge energie- en koolstofintensiteit, waardoor de CO2-emissies ervan doorgaans moeilijk te verminderen zijn. Tegelijkertijd vereist Verordening (EU) 2021/1119 dat de economie van de Unie snel wordt gedecarboniseerd. Aangezien energie-intensieve industrieën in 2019 goed waren voor 17 % van de totale broeikasgasemissies in de Unie, is de decarbonisatie ervan onontbeerlijk om klimaatneutraliteit in de Unie te bereiken. Dat betekent dat de voorzieningszekerheid in de Unie van specifieke componenten die voor nettonultechnologieën worden gebruikt, ook afhangt van het opvoeren van de decarbonisatie-inspanningen in energie-intensieve industrieën. Energie-intensieve industriële faciliteiten vallen binnen het toepassingsgebied van deze verordening wanneer de desbetreffende faciliteiten specifieke componenten produceren die in de eerste plaats in nettonultechnologieën worden gebruikt. Gezien de noodzaak om die sectoren als geheel te decarboniseren en om de beschikbaarheid te waarborgen van door die sectoren geproduceerde specifieke componenten die worden gebruikt in de toeleveringsketens voor nettonultechnologie, moet deze verordening, in tegenstelling tot andere projecten voor de productie van nettonultechnologie waarop deze verordening van toepassing is, ook van toepassing zijn op projecten van energie-intensieve industrieën die specifieke componenten produceren die worden gebruikt, maar niet uitsluitend in de toeleveringsketens van nettonultechnologieën. Die moeilijk te decarboniseren faciliteiten mogen alleen in het toepassingsgebied van deze verordening worden opgenomen indien een project de bouw of omzetting van een dergelijke faciliteit omvat en leidt tot een aanzienlijke vermindering van de CO2-emissies van de productieactiviteiten. Gerichte ondersteuning van die sectoren in het kader van deze verordening draagt bij tot het waarborgen van de toegang tot een duurzame toeleveringsstroom voor de nettonultechnologieën op de interne markt, vergroot de investeringszekerheid en creëert een impuls aan de vraagzijde voor transformatieve nettonultechnologieën en decarbonisatietechnologieën.

(14)

De lijst van nettonultechnologieën bevat de technologieën die essentieel zijn voor de decarbonisatiedoelstellingen van de Unie en de verbetering van de werking van de interne markt. De lijst omvat ook technologieën die niet door alle lidstaten als bron van schone en veilige energie worden aanvaard. Dat is in overeenstemming met hun recht om hun keuze tussen verschillende energiebronnen en de algemene structuur van hun energievoorziening evenals hun industriebeleid te bepalen. Om die rechten te waarborgen laat de lijst van nettonultechnologieën de toewijzing van middelen binnen het huidige meerjarig financieel kader 2021-2027 onverlet, met name wat betreft subsidiabiliteit en gunningscriteria met betrekking tot energietechnologieën binnen de Uniefondsen, met inbegrip van middelen die worden gefinancierd via emissierechten in het kader van het emissiehandelssysteem (ETS) of steun van de Europese Investeringsbank (EIB). Een lidstaat mag ook niet worden verplicht om projecten ter ondersteuning van een toeleveringsketen voor een technologie die hij niet aanvaardt als onderdeel van zijn energiemix, te erkennen als strategische projecten.

(15)

Om ervoor te zorgen dat het toekomstige energiesysteem van de Unie veerkrachtig is, moet deze opschaling plaatsvinden in de hele toeleveringsketen van de desbetreffende technologieën, in volledige samenhang en complementariteit met de Verordeningen (EU) 2024/1252 en (EU) 2023/1781 (10) van het Europees Parlement en de Raad.

(16)

De productiecapaciteit voor nettonultechnologie in de Unie moet worden uitgebreid om problemen in verband met de voorzieningszekerheid aan te pakken en tegelijkertijd bij te dragen tot het ondersteunen van de veerkracht van het energiesysteem van de Unie en de inspanningen voor decarbonisatie en modernisering. De Unie moet ervoor zorgen dat het regelgevingsklimaat voor fabrikanten van technologieën voor fotovoltaïsche energie hen in staat stelt hun concurrentievoordeel te vergroten en de vooruitzichten voor de voorzieningszekerheid te verbeteren door ernaar te streven tegen 2030 ten minste 30 gigawatt operationele productiecapaciteit voor fotovoltaïsche energie te bereiken in de gehele waardeketen, in overeenstemming met de doelstellingen van de Europese alliantie voor de fotovoltaïsche energiesector, die wordt ondersteund in het kader van de EU-strategie voor zonne-energie die is vastgesteld in de mededeling van de Commissie van 18 mei 2022. De Unie moet ervoor zorgen dat het regelgevingsklimaat voor fabrikanten van windenergie- en warmtepomptechnologieën hen in staat stelt hun concurrentievoorsprong in de jaren 2020 te consolideren en hun huidige marktaandeel te handhaven of uit te breiden, in overeenstemming met de prognoses van de Unie voor de uitrol van technologie voor haar energie- en klimaatdoelstellingen voor 2030. Dit komt neer op een productiecapaciteit binnen de Unie van ten minste 36 GW voor windenergie en van ten minste 31 GW voor warmtepompen tussen nu en 2030. Fabrikanten van batterijen en elektrolyse-installaties in de Unie moeten tot een regelgevingsklimaat komen dat hen in staat stelt hun technologisch leiderschap te consolideren en actief bij te dragen tot de vormgeving van die markten. Voor batterijtechnologieën zou dit betekenen dat wordt bijgedragen aan de doelstellingen van de Europese alliantie voor batterijen en dat ernaar wordt gestreefd dat bijna 90 % van de jaarlijkse vraag naar batterijen in de Unie zal worden vervuld door de batterijfabrikanten in de Unie, wat neerkomt op een productiecapaciteit van ten minste 550 GWh in de Unie tegen 2030. Voor fabrikanten van elektrolyse-installaties in de Unie wordt in het REPowerEU-plan uitgegaan van 10 miljoen ton eigen productie van hernieuwbare waterstof en tot 10 miljoen ton aan invoer van hernieuwbare waterstof tegen 2030. Om ervoor te zorgen dat het technologische leiderschap van de Unie zich vertaalt in commercieel leiderschap, zoals in het kader van de gezamenlijke verklaring van de Commissie over elektrolyse-installaties en de Europese alliantie voor schone waterstof wordt ondersteund, moeten de fabrikanten van elektrolyse-installaties in de Unie in staat worden gesteld hun capaciteit verder te vergroten, zodat de totale elektrolysecapaciteit tegen 2030 ten minste 100 GW aan waterstof bereikt. In het REPowerEU-plan is ook een doelstelling vastgesteld om de productie van duurzaam biomethaan tegen 2030 tot 35 miljard kubieke meter op te voeren. Aangezien de toeleveringsketen voor biomethaan op dit ogenblik overwegend in Europa is gevestigd, levert biomethaan al een bijdrage aan de veerkracht van de Unie en moet het verder worden gestimuleerd. Fabrikanten van brandstoffen in de lucht- en zeevaart in de Unie moeten verder werken aan de ontwikkeling, productie en opschaling van duurzame alternatieve brandstoffen om aanzienlijk bij te dragen tot de vermindering van de broeikasgasemissies van de vervoerssector met 90 % tegen 2050, en om te voldoen aan de verplichtingen die zijn vastgesteld in Verordening (EU) 2023/2405 van het Europees Parlement en de Raad (11) en Verordening (EU) 2023/1805 van het Europees Parlement en de Raad (12). Die vermindering wordt ook sterk ondersteund door de alliantie van industrieën in de waardeketen voor hernieuwbare en koolstofarme brandstoffen. De Unie moet ervoor zorgen dat het regelgevingskader en het ondersteuningskader voor producenten van duurzame technologieën voor alternatieve brandstoffen in de lucht- en zeevaart hen in staat stellen hun productiecapaciteit te vergroten in de volledige brandstoffenwaardeketen, van de winning en toelevering van grondstoffen tot het mengen, met inbegrip van omzettings- en raffinagecapaciteit.

(17)

Gezien die reeks doelstellingen en rekening houdend met het feit dat de productiecapaciteit van de Unie voor bepaalde elementen van de toeleveringsketen, zoals omvormers en zonnecellen, wafers en ingots voor fotovoltaïsche energie of kathoden en anoden voor batterijen, gering is. Om de problemen op het gebied van invoerafhankelijkheid en kwetsbaarheid aan te pakken en ervoor te zorgen dat de klimaat- en energiedoelstellingen van de Unie worden gehaald, moet een algemene benchmark voor de productiecapaciteit inzake nettonultechnologieproducten in de Unie worden vastgesteld, waarbij wordt gestreefd naar een soortgelijke benchmark voor nettonultechnologieën. De jaarlijkse capaciteit van de Unie voor nettonultechnologieën moet gericht zijn op het tegen 2030 benaderen of bereiken van een algemene jaarlijkse productiebenchmark van ten minste 40 % van de jaarlijkse behoeften op dat vlak voor de nettonultechnologieën als geheel.

(18)

Tegelijkertijd zullen nettonultechnologieproducten bijdragen tot de veerkracht van de Unie en een zekere voorziening van schone energie. Een zekere voorziening van schone energie is een voorwaarde voor economische ontwikkeling en voor de openbare orde en veiligheid. Nettonultechnologieproducten zullen ook voordelen opleveren voor andere economische sectoren van groot strategisch belang, zoals landbouw en voedselproductie, door de toegang tot schone energie en apparatuur tegen concurrerende prijzen te waarborgen en aldus op duurzame wijze bij te dragen tot de voedselzekerheid in de Unie en tot steeds betere afzetmogelijkheden voor biogebaseerde alternatieven via de circulaire economie. De verwezenlijking van de klimaatambities van de Unie zal evenzeer leiden tot zowel economische groei als sociaal welzijn.

(19)

De mondiale markt voor belangrijke, massaal geproduceerde schone-energietechnologieën zal in 2030 ongeveer 650 miljard USD per jaar vertegenwoordigen, hetgeen meer dan drie keer het huidige niveau is. Wereldwijd groeit de nettonulindustrie in toenemende mate. De industrie van de Unie kan de burgers van de Unie alleen welvaart brengen als zij concurrerend is op en openstaat voor de wereldmarkt. Een nettonultechnologiesector van de Unie die wereldwijd concurrerend is, zal de ontwikkeling van een sterke productiecapaciteit van de Unie voor nettonultechnologieën ondersteunen. Bovendien zullen industrieën in de Unie die wereldwijd concurrerend zijn in segmenten van de toeleveringsketens voor nettonultechnologie bijdragen tot de algehele veerkracht van de toeleveringsketens van de Unie voor nettonultechnologie en de toegang van de Unie tot nettonultechnologieën verbeteren.

(20)

De productie van nettonultechnologieën is afhankelijk van complexe en wereldwijd onderling verbonden waardeketens. Wil de Unie haar concurrentievermogen behouden en de huidige strategische afhankelijkheid van de invoer van nettonultechnologieproducten en de bijbehorende toeleveringsketens verminderen, en tegelijkertijd nieuwe afhankelijkheden voorkomen, dan moet zij haar industriële basis op het gebied van nettonultechnologie blijven versterken en concurrerender en meer open voor innovatie worden. In combinatie met andere maatregelen om het concurrentievermogen van de Unie te versterken, moeten maatregelen om de productiecapaciteit in de Unie te vergroten er ook voor zorgen dat de Unie een dominante rol speelt in strategische delen van de mondiale waardeketen, met inbegrip van eindproducten, om het voor de Unie noodzakelijke niveau van voorzieningszekerheid te waarborgen teneinde haar klimaat- en energiedoelstellingen te verwezenlijken. Daarom moet een tweede algemene benchmark worden vastgesteld. De productiecapaciteit van de Unie voor nettonultechnologieën moet erop gericht zijn een groter aandeel in de wereldproductie te bereiken, teneinde tegen 2040 15 % van de mondiale productie in waarde te bereiken, op basis van de monitoring waarin deze verordening voorziet. Die tweede benchmark mag niet van toepassing zijn wanneer de verhoogde productiecapaciteit van de Unie aanzienlijk hoger zou zijn dan de behoeften van de Unie voor de uitrol van de overeenkomstige technologieën die nodig zijn om de klimaat- en energiedoelstellingen van de Unie te verwezenlijken.

(21)

Teneinde zo snel mogelijk projecten voor de productie van nettonultechnologie, met inbegrip van strategische nettonulprojecten, op gang te brengen of uitgebreid te zien worden om de voorzieningszekerheid voor nettonultechnologieën in de Unie te waarborgen, is het belangrijk om te zorgen voor efficiëntie in planning en investeringszekerheid door de administratieve lasten voor projectpromotoren tot een minimum te beperken. Daarom moeten de vergunningverleningsprocessen van de lidstaten voor projecten voor de productie van nettonultechnologie, met inbegrip van strategische nettonulprojecten, worden gestroomlijnd, waarbij moet worden gewaarborgd dat die projecten veilig, betrouwbaar en ecologisch duurzaam zijn en voldoen aan de milieu-, sociale en veiligheidseisen. In de milieuwetgeving van de Unie zijn gemeenschappelijke voorwaarden voor de vorm en de inhoud van nationale vergunningverleningsprocessen vastgesteld, waarmee een hoog niveau van milieubescherming wordt gewaarborgd. De toekenning van de status van strategisch nettonulproject mag geen afbreuk doen aan de toepasselijke vergunningsvoorwaarden voor de betrokken projecten, met inbegrip van de voorwaarden die zijn vastgelegd in Richtlijnen 2000/60/EG (13), 2004/35/EG (14), 2010/75/EU (15), 2011/92/EU (16) en 2012/18/EU (17) van het Europees Parlement en de Raad en Richtlijn 92/43/EEG van de Raad (18).

(22)

De lidstaten moeten in het licht van hun interne organisatie kunnen kiezen of zij hun centrale contactpunten op lokaal, regionaal of nationaal niveau of op enig ander relevant administratief niveau oprichten of aanwijzen. Bovendien moeten de relevante bevoegde instanties de vereisten en de omvang van door een projectpromotor gevraagde informatie nader bepalen en deze ter beschikking stellen van het centraal contactpunt voordat het vergunningverleningsproces begint. Het centraal contactpunt moet ermee worden belast die informatie door te geven aan de projectpromotor. Het centraal contactpunt moet als coördinator het verstrekken van informatie aan de bevoegde instanties faciliteren, met name om dubbele aanvragen in het kader van een vergunningverleningsproces te voorkomen. Die aanvragen kunnen studies, vergunningen of toestemmingen omvatten.

(23)

Om het vergunningverleningsproces eenvoudiger, efficiënter en transparanter te maken, moeten promotoren van projecten voor de productie van nettonultechnologie, met inbegrip van strategische projecten, terecht kunnen bij een centraal contactpunt dat belast is met het faciliteren en coördineren van het gehele vergunningverleningsproces. Daartoe moeten de lidstaten een of meer centrale contactpunten oprichten of aanwijzen, en er tegelijkertijd voor zorgen dat projectpromotoren slechts met één enkel contactpunt in contact hoeven te treden. Het moet aan de lidstaten zijn om te beslissen of een centraal contactpunt ook een instantie is die vergunningsbesluiten neemt of niet. Om ervoor te zorgen dat de centrale contactpunten en alle instanties die betrokken zijn bij het vergunningverleningsproces hun verantwoordelijkheden doeltreffend kunnen uitvoeren, moeten de lidstaten er voldoende personeel en middelen aan toewijzen.

(24)

Om bedrijven en projectpromotoren rechtstreeks te doen profiteren van de voordelen van de interne markt zonder onnodige extra administratieve lasten, voorziet Verordening (EU) 2018/1724 van het Europees Parlement en de Raad (19), waarbij één digitale toegangspoort is opgericht, in algemene regels voor het online verstrekken van informatie, procedures en ondersteunende diensten die relevant zijn voor de werking van de interne markt, ook voor grensoverschrijdende projecten. De informatie die via het betrokken centraal contactpunt bij relevante instanties moet worden ingediend in het kader van het vergunningverleningsproces uit hoofde van deze verordening, is opgenomen in bijlage I bij Verordening (EU) 2018/1724, en de desbetreffende procedures zijn opgenomen in bijlage II bij die verordening om ervoor te zorgen dat projectpromotoren kunnen profiteren van procedures die volledig online worden doorlopen en van de diensten van het technisch systeem voor de toepassing van het eenmaligheidsbeginsel (“Once-only Technical System”). Centrale contactpunten die op grond van deze verordening worden opgericht of aangewezen, worden opgenomen in de lijst van diensten voor ondersteuning en probleemoplossing in bijlage III bij Verordening (EU) 2018/1724.

(25)

Projecten voor de productie van nettonultechnologie hebben te maken met lange en complexe vergunningverleningsprocessen die twee tot zeven jaar kunnen duren, afhankelijk van de lidstaat, de technologie en het segment van de waardeketen. Gezien de omvang van de vereiste investeringen – met name voor projecten van gigafabriekomvang, die nodig zijn om de verwachte schaalvoordelen te behalen – zorgen tekortkomingen bij de vergunningverleningsprocessen voor een extra en vaak schadelijke belemmering voor het vergroten van de productiecapaciteit voor nettonultechnologie in de Unie. Om projectpromotoren en andere investeerders de benodigde zekerheid en duidelijkheid te bieden om de ontwikkeling van projecten voor de productie van nettonultechnologie te bevorderen, moeten de lidstaten ervoor zorgen dat bij het vergunningverleningsproces met betrekking tot dergelijke projecten de vooraf vastgestelde termijnen niet worden overschreden. Voor strategische nettonulprojecten mag de duur van het vergunningverleningsproces niet langer zijn dan 12 maanden voor installaties met een jaarlijkse productieoutput van minstens 1 GW, 9 maanden voor installaties met een jaarlijkse productieoutput van minder dan 1 GW, of 18 maanden voor alle vergunningen die noodzakelijk zijn voor de exploitatie van een strategische CO2-opslaglocatie en de uitvoering van gerelateerde projecten voor CO2-afvang en -transport. Voor projecten voor de productie van nettonultechnologie mag de duur van het vergunningverleningsproces niet langer zijn dan 18 maanden voor installaties met een jaarlijkse productieoutput van minstens 1 GW, en 12 maanden voor installaties met een jaarlijkse productieoutput van minder dan 1 GW. Voor nettonultechnologieën waarvoor het aantal GW niet relevant is, zoals netwerken en technologieën voor koolstofafvang en -opslag (carbon capture and storage – CCS) of CO2-transport en gebruikstechnologieën, moeten de bovengrenzen van deze termijnen van toepassing zijn. De eerste stap van de milieueffectbeoordeling op grond van de Richtlijn 2011/92/EU, namelijk het opstellen van een milieueffectbeoordelingsverslag, wordt echter vaak voornamelijk uitgevoerd door de projectpromotor. Die stap mag daarom niet worden meegerekend in de in het vergunningverleningsproces vermelde termijnen waaraan de lidstaten gebonden zijn. Daartoe moet het centraal contactpunt de datum meedelen waarop de projectpromotor het milieueffectbeoordelingsverslag moet indienen, en mag de periode tussen die meegedeelde datum en de feitelijke indiening van het verslag niet worden meegeteld voor de termijn. Hetzelfde beginsel moet gelden indien het centraal contactpunt, na de vereiste raadplegingen, de projectpromotor in kennis stelt van de mogelijkheid om aanvullende informatie in te dienen om het milieueffectbeoordelingsverslag aan te vullen. In uitzonderlijke gevallen die verband houden met de aard, complexiteit, locatie of omvang van het voorgestelde project, moeten de lidstaten de termijnen kunnen verlengen. Dergelijke uitzonderlijke gevallen zijn bijvoorbeeld onvoorziene omstandigheden die ertoe kunnen nopen milieubeoordelingen in verband met het project toe te voegen of af te ronden, of vertragingen vanwege onteigeningsprocedures indien die vereist zijn.

(26)

Het is mogelijk bepaalde specifieke projecten voor de productie van nettonultechnologie te erkennen als strategische nettonulprojecten. Zij bieden extra voordelen, met name wat betreft het afbouwen van de afhankelijkheden van de Unie of het verwezenlijken van de doelstellingen van de energie-unie en de klimaatdoelstellingen. Projecten voor de productie van nettonultechnologie kunnen bijdragen aan het versterken van de technologische en industriële veerkracht van de Unie door de productiecapaciteit voor een belangrijk deel van een toeleveringsketen op te voeren. Het opvoeren van de productiecapaciteit voor sectoren waarvoor de productiecapaciteit van de Unie een aanzienlijk aandeel van de wereldproductie vertegenwoordigt en die een fundamentele rol spelen in de veerkracht van de Unie, maakt het met name mogelijk de positie van de Unie in de mondiale toeleveringsketen voor de productie van nettonultechnologie te versterken en helpt bij het aanpakken van kwetsbaarheidsproblemen op het gebied van invoer. Bovendien kunnen die projecten extra voordelen opleveren wat betreft de ontwikkeling van vaardigheden en concurrentievermogen, alsook de decarbonisatiedoelstellingen van de Unie ondersteunen door circulaire en duurzame productiepraktijken toe te passen. Gelet op dergelijke extra voordelen, moeten die projecten door de lidstaten worden aangemerkt als strategische projecten en moet ervoor een kader gelden waarin ze sneller kunnen worden uitgevoerd, met name door middel van een prioritaire status en kortere termijnen in het vergunningverleningsproces. Projectpromotoren die de status van strategisch nettonulproject wensen te krijgen, moeten die status bij de betrokken lidstaat formeel aanvragen overeenkomstig de in deze verordening vastgelegde aanvraag- en erkenningscriteria.

(27)

De krachtens het Unierecht vereiste milieubeoordelingen en -vergunningen, onder meer met betrekking tot water, bodem, lucht, ecosystemen, habitats, biodiversiteit en vogels, maken integrerend deel uit van het vergunningverleningsproces voor een project voor de productie van nettonultechnologie en vormen een essentiële waarborg om negatieve milieueffecten te voorkomen of tot een minimum te beperken. Om er echter voor te zorgen dat de vergunningverleningsprocessen voor projecten voor de productie van nettonultechnologieën voorspelbaar zijn en tijdig worden afgerond, moet elk potentieel om de vereiste beoordelingen en vergunningen te stroomlijnen worden benut, zonder daarbij het niveau van milieubescherming te verlagen. In dat verband moeten de vereiste beoordelingen worden gebundeld om onnodige overlappingen te voorkomen en moeten projectpromotoren en de bevoegde instanties uitdrukkelijk overeenkomen wat de reikwijdte van de gebundelde beoordeling moet zijn alvorens die beoordeling wordt uitgevoerd, om onnodige follow-up te voorkomen.

(28)

Conflicten over grondgebruik kunnen de uitrol van projecten voor de productie van nettonultechnologie belemmeren. In goed opgezette plannen, met inbegrip van bestemmingsplannen en plannen voor ruimtelijke ordening, moet worden overwogen al dan niet projecten voor de productie van nettonultechnologie op te nemen, mede op basis van de resultaten van openbare raadplegingen en potentiële milieueffecten. Die plannen kunnen bijdragen tot het in evenwicht brengen van het algemeen belang en het algemeen welzijn door het risico op conflicten te verminderen en de duurzame uitrol van projecten voor de productie van nettonultechnologie in de Unie te versnellen. De relevante nationale, regionale en lokale instanties moeten daarom worden aangemoedigd om, waar passend, bij de ontwikkeling van plannen bepalingen op te nemen voor projecten voor de productie van nettonultechnologie, met inbegrip van strategische nettonulprojecten.

(29)

Clustering van industriële activiteiten gericht op industriële symbiose kan het milieueffect van de activiteiten tot een minimum beperken en efficiëntiewinst opleveren voor de betrokken industriële actoren. Clustering kan aanzienlijk bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van deze verordening. In dat verband bevordert deze verordening de ontwikkeling van valleien voor versnelde uitrol van nettonultechnologie (de “valleien”). De doelstellingen van de valleien zijn het creëren van clusters van industriële nettonulactiviteiten om de Unie aantrekkelijker te maken als locatie voor productieactiviteiten, en de administratieve procedures voor het opzetten van productiecapaciteit voor nettonultechnologie verder te stroomlijnen. Valleien moeten beperkt zijn in geografische en technologische reikwijdte teneinde de industriële symbiose te bevorderen. Bij het bepalen van het toepassingsgebied moeten de lidstaten rekening houden met de noodzaak om meervoudig gebruik van de in kaart gebrachte regio's te bevorderen om te zorgen voor de uitbreiding, herindustrialisering of totstandbrenging van industriële clusters van nettonultechnologie in de Unie en de beschikbaarheid van relevante vervoers- en netwerkinfrastructuur, opslag en andere flexibiliteitsinstrumenten. Valleien moeten worden opgezet in overeenstemming met de pijplijn van geplande of bestaande projecten en met het potentieel om toegang te krijgen tot onderwijs- en opleidingsmogelijkheden of deze te organiseren teneinde de beschikbaarheid van geschoolde arbeidskrachten te waarborgen. De lidstaten moeten valleien aanwijzen en elke aanwijzing moet vergezeld gaan van een plan met concrete nationale maatregelen om de aantrekkelijkheid van de vallei als locatie voor productieactiviteiten te vergroten. Valleien moeten met name worden gebruikt als instrument om industriële nettonulactiviteiten in regio’s te versterken, rekening houdend met de rechtvaardige transitie en de doelstellingen daarvan, met name in steenkoolregio’s in transitie.

(30)

De lidstaten moeten de valleien kunnen aanwijzen en ondersteunen. Bij het aanwijzen van een vallei moeten de lidstaten een plan opstellen waarin wordt aangegeven welke nettonulproductieactiviteit in de vallei moet worden ondergebracht (het “plan”). De lidstaten moeten ook milieueffectbeoordelingen uitvoeren die vereist zijn voor de nettonulproductieactiviteiten die in de vallei zullen plaatsvinden. Dergelijke effectbeoordelingen beperken aanzienlijk de noodzaak voor ondernemingen om deze beoordelingen uit te voeren voor het verkrijgen van vergunningen voor de nettonulproductieactiviteiten die binnen de reikwijdte van de vallei vallen. Het plan moet de resultaten van de milieueffectbeoordelingen bevatten alsook de nationale maatregelen die moeten worden genomen om eventuele negatieve milieueffecten te minimaliseren of te beperken. Het plan moet ook concrete nationale maatregelen omvatten om de industriële activiteit in de reikwijdte van de vallei te ondersteunen. Die maatregelen moeten maatregelen omvatten om te investeren in of om aan te zetten tot particuliere investeringen in energie-, digitale en vervoersinfrastructuur, alsook maatregelen om de operationele uitgaven voor de industrie in de vallei te verlagen, zoals contracts for difference voor energieprijzen. Andere te overwegen maatregelen zijn onder meer maatregelen ter versterking van de bescherming van intellectuele eigendom, de oprichting van een innovatiehub in de vallei en het aantrekken van start-ups naar de vallei. Om de industrie van de Unie investeringszekerheid te bieden, moet in het plan ook de duur van de steunmaatregelen worden gespecificeerd.

(31)

De lidstaten worden aangemoedigd om valleien aan te wijzen in minder ontwikkelde regio’s en regio’s in transitie, alsook in steungebieden. Investeringen met het oog op het opzetten van valleien, het uitrusten van passende infrastructuur, het ombouwen van brownfieldterreinen en de ontwikkeling van lokale vaardigheden, kunnen profiteren van financiële overheidssteun, onder meer via fondsen voor gedeeld beheer, namelijk het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling en het Cohesiefonds, opgericht bij Verordening (EU) 2021/1058 van het Europees Parlement en de Raad (20), het Fonds voor een rechtvaardige transitie, opgericht bij Verordening (EU) 2021/1056 van het Europees Parlement en de Raad (21), en het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+), opgericht bij Verordening (EU) 2021/1057 van het Europees Parlement en de Raad (22). Overeenkomstig de voor elk fonds geldende regels en naar goeddunken van de betrokken beheersautoriteiten kunnen deze investeringen de hoogst mogelijke medefinancieringspercentages krijgen die door elk fonds zijn toegestaan.

(32)

Gezien de rol van valleien bij het verzamelen en bundelen van middelen die relevant zijn voor de open strategische autonomie van de Unie, en hun bijdrage aan de voorzieningszekerheid van de Unie voor nettonultechnologieën en de groene en de digitale transitie, moeten de bevoegde vergunningverlenende instanties valleien als van algemeen belang beschouwen. Die maatregel bestaat in de invoering van een bepaling die nader bepaalt dat projecten in valleien van algemeen belang zijn voor de toepassing van de relevante milieuwetgeving van de Unie. Die projecten mogen geen grote nadelige gevolgen voor het milieu hebben die niet kunnen worden beperkt of gecompenseerd. Op basis van een beoordeling vooraf kan de bevoegde vergunningverlenende instantie concluderen dat het algemeen belang dat met de projecten in een vallei wordt gediend zwaarder weegt dan de algemene belangen in verband met natuur- en milieubescherming en dat de projecten bijgevolg kunnen worden goedgekeurd, mits aan alle toepasselijke voorwaarden van Richtlijn 2000/60/EG, Richtlijn 2009/147/EG van het Europees Parlement en de Raad (23), Richtlijn 92/43/EEG en aan de rechtshandelingen van de Unie inzake natuurherstel is voldaan.

(33)

De onvoorspelbaarheid, complexiteit en soms buitensporig lange duur van nationale vergunningverleningsprocessen ondermijnt de voor de doeltreffende ontwikkeling van projecten voor de productie van nettonultechnologie noodzakelijke investeringszekerheid. Om te zorgen voor en vaart te zetten achter de doeltreffende uitvoering, moeten de lidstaten daarom gestroomlijnde en efficiënte vergunningverleningsprocessen toepassen. Voorts moeten de lidstaten overwegen hun beleid op dat gebied te innoveren. Bovendien moeten strategische nettonulprojecten op nationaal niveau als dringend worden aangemerkt en moeten zij daarom een prioritaire status krijgen voor zover en in de mate waarin het nationale recht in dergelijke spoedprocedures voorziet in alle gerechtelijke en geschillenbeslechtingsprocedures die daarmee verband houden, terwijl tegelijkertijd de eerbiediging van de rechten van verdediging gegarandeerd blijft, indien en voor zover het nationale recht in dergelijke spoedprocedures voorziet. Hierbij mag het de bevoegde instanties niet worden belet vergunningverleningsprocessen te stroomlijnen voor onder meer andere projecten voor de productie van nettonultechnologie die geen strategische nettonulprojecten zijn.

(34)

Om de doelstellingen voor 2030 te verwezenlijken, moet bijzondere aandacht worden besteed aan strategische nettonulprojecten, mede gezien de aanzienlijke bijdrage die zij kunnen leveren op het traject om uiterlijk in 2050 CO2-neutraliteit te bereiken. Die projecten spelen een belangrijke rol voor de open strategische autonomie van de Unie en zorgen ervoor dat burgers toegang hebben tot schone en betaalbare energie en een zekere energievoorziening. Gezien hun rol moeten voor die projecten nog meer gestroomlijnde en efficiënte vergunningsprocedures worden geregeld, moeten zij binnen het respectieve nationale recht de status van het hoogst mogelijke nationale belang krijgen, en moeten zij aanvullende steun krijgen zodat investeringen worden aangetrokken, terwijl zij nog steeds voldoen aan de verplichtingen van de Unie en aan de internationale verplichtingen op grond van Richtlijnen 2009/147/EG en 92/43/EEG, de rechtshandelingen van de Unie inzake natuurherstel en het Verdrag van de Economische Commissie van de Verenigde Naties voor Europa betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden, ondertekend te Aarhus op 25 juni 1998, alsook aan de toepasselijke verplichtingen op het gebied van sociaal en arbeidsrecht uit hoofde van het Unierecht of het nationale recht.

(35)

Gezien de rol van strategische nettonulprojecten bij het waarborgen van de voorzieningszekerheid van de Unie wat betreft nettonultechnologieën en hun bijdrage aan de open strategische autonomie van de Unie en de groene en de digitale transitie, moeten de bevoegde vergunningverlenende instanties van oordeel zijn dat strategische nettonulprojecten in het algemeen belang zijn. Op basis van haar beoordeling per geval kan een vergunningverlenende instantie concluderen dat het door het project gediende algemeen belang prevaleert boven het algemeen belang dat verband houdt met de bescherming van de natuur en het milieu en dat bijgevolg een vergunning voor het project kan worden verleend, mits aan alle relevante voorwaarden van de Richtlijnen 2000/60/EG, 2009/147/EG of 92/43/EEG, of de rechtshandelingen van de Unie inzake natuurherstel is voldaan.

(36)

Er moet ook worden voorzien in maatregelen om tegen 2030 de Uniedoelstelling van 50 miljoen ton jaarlijkse operationele CO2-injectiecapaciteit te halen, en zo de decarbonisatie van de industrieën van de Unie te ondersteunen en de klimaatverandering te bestrijden.

(37)

In 2020 heeft de Commissie een EU-strategie voor een geïntegreerd energiesysteem goedgekeurd. Daarin wordt een visie uiteengezet over hoe de transitie naar een beter geïntegreerd energiesysteem, een systeem dat klimaatneutraliteit in alle economische sectoren ondersteunt tegen de laagste kosten, kan worden versneld. De strategie omvat drie concepten die elkaar aanvullen en versterken: ten eerste een meer “circulair” energiesysteem, waarin energie-efficiëntie centraal staat; ten tweede een grotere directe elektrificatie van eindgebruikerssectoren; ten derde het gebruik van hernieuwbare en koolstofarme brandstoffen, waaronder waterstof . Overwegingen in verband met de integratie van energiesystemen hebben betrekking op oplossingen voor de volledige integratie in het bredere energiesysteem van alle elektriciteit die door installaties voor hernieuwbare energie wordt opgewekt. Daaronder vallen technische oplossingen die het mogelijk maken de door installaties voor hernieuwbare elektriciteit opgewekte overtollige elektriciteit te integreren, onder meer met opslag en door uitbreiding van de planbare fossielvrije energiebronnen in het elektriciteitsnet, in allerlei vormen en sturing aan de vraagzijde.

(38)

CCS is een technologie die zal bijdragen aan het beperken van de klimaatverandering. De techniek bestaat erin dat door industriële installaties uitgestoten CO2 wordt afgevangen, wordt getransporteerd naar een opslaglocatie en daar wordt geïnjecteerd in een geschikte ondergrondse geologische formatie met het oog op permanente opslag.

(39)

Bij de ontwikkeling van CCS-oplossingen voor de industrie spelen grote coördinatieproblemen. Enerzijds lopen industrieën die investeren in afvang van CO2-emissies, ondanks het feit dat het CO2 prijssignaal van het ETS dergelijke investeringen economisch haalbaar maakt, een aanzienlijk risico dat zij geen vergunde geologische opslaglocatie kunnen krijgen. Anderzijds krijgen investeerders in nieuwe CO2-opslaglocaties nog voordat zij een wettelijke opslagvergunning kunnen aanvragen te maken met aanloopkosten in verband met het vinden, ontwikkelen en evalueren van locaties. Transparantie over de potentiële CO2-opslagcapaciteit in de zin van de geologische geschiktheid van beoogde gebieden en alle bestaande geologische gegevens, waaronder onbewerkte gegevens en gegevens uit modellen, met name gegevens die bij de exploratie van koolwaterstofproductielocaties zijn gegenereerd, kan marktdeelnemers helpen bij het plannen van investeringen. De lidstaten moeten, rekening houdend met vertrouwelijkheid, nationale veiligheid en commerciële gevoeligheden, evenals met passende compensatie voor particulier gegenereerde en in particuliere handen zijnde gegevens, dergelijke bestaande gegevens openbaar maken en regelmatig verslag uitbrengen in de vorm van een toekomstgericht perspectief over de vooruitgang bij de ontwikkeling van CO2-opslaglocaties en de overeenkomstige behoefte aan injectie- en opslagcapaciteit , teneinde gezamenlijk de Uniebrede doelstelling voor CO2-injectiecapaciteit te bereiken. Die transparantieverplichtingen doen geen afbreuk aan het recht van de lidstaten om de uitrol van CO2-opslagcapaciteit op hun grondgebied niet toe te staan of te beperken.

(40)

Om gestrande activa te voorkomen en ervoor te zorgen dat economisch haalbare injectiecapaciteit tot CO2-reducties zal leiden, moet een businesscase van de volledige waardeketen worden samengesteld. Daarom moeten tegen 2030 volledige en individuele CCS-waardeketens, met inbegrip van afvang, vervoer en opslag, worden ingesteld op basis van doeltreffend Unie- en nationaal beleid met passende voorschriften die mededinging en open toegang waarborgen.

(41)

Een belangrijk knelpunt voor investeringen in koolstofafvang, die op dit moment steeds economisch haalbaarder worden, is de beschikbaarheid van operationele CO2-opslaglocaties in de Unie, die essentieel zijn voor de stimulansen die voortkomen uit Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad (24). De Unie moet een toekomstgericht aanbod ontwikkelen van locaties voor permanente geologische CO2-opslag waarvoor overeenkomstig Richtlijn 2009/31/EG van het Europees Parlement en de Raad (25) een vergunning is verleend, evenals CO2-transportinfrastructuur, zodat de technologie kan worden opgeschaald en de EU haar toonaangevende productiecapaciteit kan uitbreiden. De doelstelling van de Unie om tegen 2030 te beschikken over een jaarlijkse operationele CO2-injectiecapaciteit van 50 miljoen ton, wat overeenkomt met de capaciteit die naar verwachting tegen 2030 nodig zal zijn, en rekening houdend met de ondernemingen die voornamelijk actief zijn in lidstaten met een zeer beperkte opslagcapaciteit als gevolg van wettelijke, geologische, geografische, technische of marktbeperkingen, stelt de betrokken sectoren in staat hun investeringen af te stemmen op een Europese klimaatneutrale waardeketen voor CO2-vervoer en opslag die bedrijven kunnen gebruiken om hun activiteiten te decarboniseren. Deze eerste aanzet zal ook verdere CO2-opslag tussen nu en 2050 ondersteunen. Volgens de ramingen van de Commissie zou de Unie uiterlijk in 2050 tot 550 miljoen ton CO2 per jaar moeten afvangen om de doelstelling van een nettonuluitstoot te halen, onder meer door koolstofverwijderingen. Met deze eerste doelstelling van opslagcapaciteit op industriële schaal zal het minder risicovol worden te investeren in het afvangen van CO2-emissies als een belangrijk instrument om klimaatneutraliteit te bereiken. Wanneer deze verordening in de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte wordt opgenomen, zal de Unie-doelstelling van een jaarlijkse operationele CO2-injectiecapaciteit van 50 miljoen ton tegen 2030 dienovereenkomstig worden aangepast. Om ervoor te zorgen dat de doelstelling van de Unie wordt gehaald, moeten de lidstaten de maatregelen treffen die nodig zijn om de uitrol van projecten voor CCS te bevorderen en te stimuleren. Daaronder moeten ook maatregelen vallen om uitstoters aan te moedigen emissies af te vangen, evenals investeringssteun aan investeerders voor CO2-vervoersinfrastructuur om CO2 naar de opslaglocaties te vervoeren.

(42)

Elke internationale overeenkomst met betrekking tot de permanente opslag van CO2 van de Unie in derde landen moet voorzien in gelijkwaardige voorwaarden om te zorgen voor een permanent beveiligde en ecologisch veilige geologische opslag van afgevangen CO2 en om te waarborgen dat de opslag van CO2 van de Unie niet wordt gebruikt om de koolwaterstofproductie op te voeren en beantwoordt aan een werkelijke emissiereductie.

(43)

Door CO2-opslaglocaties en alle verwante projecten voor CO2-afvangst en CO2-infrastructuur die bijdragen tot de doelstelling van de Unie voor 2030 aan te merken als strategische nettonulprojecten, kan de ontwikkeling van CO2-opslaglocaties versnellen en vergemakkelijken, en op die manier kan de toenemende vraag naar opslaglocaties vanuit de industrie worden opgevangen met de meest kosteneffectieve opslaglocaties. Steeds grotere delen van de gas- en olievelden die tot veilige CO2-opslaglocaties zouden kunnen worden omgevormd, bevinden zich aan het einde van hun productieve levensduur. Daarnaast heeft de olie- en gasindustrie bevestigd vastbesloten te zijn een energietransitie aan te vatten en beschikt zij over de middelen, vaardigheden en kennis die nodig zijn om extra opslaglocaties te verkennen en te ontwikkelen. Om de doelstelling van de Unie van een jaarlijkse operationele CO2-injectiecapaciteit van 50 miljoen ton tegen 2030 te verwezenlijken, moet de sector de krachten bundelen en zorgen voor CCS als klimaatoplossing, nog voordat die nodig wordt. Om te zorgen voor tijdige, Uniebrede en kosteneffectieve ontwikkeling van CO2-opslaglocaties overeenkomstig de doelstelling van de Unie voor injectiecapaciteit, moeten vergunninghouders voor olie- en gasproductie in de Unie aan die doelstelling bijdragen naar rato van hun olie- en gasproductiecapaciteit, en tegelijkertijd de flexibiliteit bieden om samen te werken en rekening te houden met bijdragen van derden. Een waardeketenbenadering moet worden bevorderd door zowel op Unie- als op nationaal niveau maatregelen te nemen. Ook vergunninghouders voor olie- en gasproductie in de Unie moeten de nodige investeringen doen in en levensvatbare bedrijfsmodellen te ontwikkelen voor de gehele koolstofdioxidewaardeketen.

(44)

Om bij te dragen aan de doelstelling van de Unie voor CO2-injectiecapaciteit, kunnen entiteiten waarvoor de verplichting geldt overeenkomsten sluiten met entiteiten waarvoor de verplichting niet geldt om hun verplichting geheel of deels na te komen. Die overeenkomsten kunnen behoren tot een jointventureovereenkomst waarbij een opslaglocatie wordt opgericht, of afzonderlijk tussen de partijen worden uitgevoerd ten behoeve van het leveren van de bijdrage van de entiteit waarvoor de verplichting geldt. Indien dergelijke joint ventures zijn opgericht vóór de datum van inwerkingtreding van deze verordening, kan de volledige injectiecapaciteit van het desbetreffende gezamenlijke CO2-opslagproject worden gebruikt om de verplichtingen van de partnerentiteiten waarvoor de verplichting geldt na te komen.

(45)

Om ervoor te zorgen dat opslaglocaties onder goede marktomstandigheden worden ontwikkeld, moet de Commissie een beoordeling uitvoeren van de relatie tussen de concrete vraag naar injectiecapaciteit van CO2-afvangprojecten en van de belangrijkste infrastructuur die nodig is om CO2 te vervoeren, die operationeel zijn of dat volgens de planning tussen nu en 2030 zullen zijn, en de verplichtingen inzake opslagcapaciteit voor 2030.

(46)

Afwijkingen van de verplichting zijn een fundamenteel instrument om gestrande activa onder deze omstandigheden te voorkomen. Om deze afwijkingen doeltreffend toe te passen, moeten de lidstaten en de Commissie ten volle samenwerken met de desbetreffende gemachtigde entiteiten bij elke beoordeling van de noodzaak van een afwijking, met name indien een gemachtigde entiteit aangeeft dat een afwijking noodzakelijk is. Om de doelstelling van de Unie voor CO2-injectiecapaciteit te halen indien er op basis van de beoordeling van de Commissie geen afwijking wordt toegestaan, of indien de desbetreffende lidstaat niet om een afwijking heeft verzocht, zullen de Commissie en de lidstaten samenwerken met de desbetreffende gemachtigde entiteiten om te helpen belemmeringen en obstakels weg te nemen teneinde de nakoming van de verplichting te vergemakkelijken.

(47)

Aanvullende beleidsinspanningen zijn essentieel om de uitrol van grensoverschrijdende infrastructuurplanning te waarborgen. De toegankelijkheid en connectiviteit van het volledige scala aan regelingen inzake vervoer van CO2 spelen een cruciale rol bij de uitrol van projecten voor CCS en projecten voor koolstofafvang en -gebruik (carbon capture and utilisation – CCU). Dergelijke regelingen bestrijken schepen, binnenvaartschepen, treinen en vrachtwagens, alsmede vaste voorzieningen voor aansluiting en aanmeren, voor liquefactie, bufferopslag en omvormers van CO2 met het oog op het verdere vervoer via pijpleidingen en specifieke vervoerswijzen.

(48)

De lidstaten moeten entiteiten kunnen vormen, of steun kunnen verlenen voor de oprichting ervan, die tot doel hebben CO2-vervoersnetwerken tot stand te brengen, met inbegrip van de aanleg van infrastructuur of het ter beschikking stellen van schepen of andere vervoermiddelen.

(49)

De afvang, de opslag en het gebruik van CO2 zullen onvermijdelijk deel uitmaken van de koolstofvrije toekomst van de Unie, met inbegrip van verwijderingen. Een goed functionerende Uniebrede markt voor afgevangen CO2, CO2-injectiediensten, CO2-vervoersdiensten en koolstofbenuttingsactiviteiten is noodzakelijk. Deze markt moet bepaalde doelstellingen van het overheidsbeleid op de economisch voordeligste wijze verwezenlijken. Een algemene doelstelling is de duurzame en kosteneffectieve decarbonisatie van de industrie van de Unie, door ervoor te zorgen dat alle CO2-emissies die niet kunnen worden verminderd met technische middelen, of waarvoor het niet economisch haalbaar is deze te verminderen, kunnen worden afgevangen en worden opgeslagen dan wel gebruikt, waarbij uitgestelde emissies worden voorkomen. Die markt moet ook de veiligheid, duurzaamheid en continuïteit van de geologische opslag van afgevangen CO2 waarborgen, en ervoor zorgen dat afgevangen CO2 beschikbaar is voor koolstofbenuttingsactiviteiten conform de klimaatdoelstellingen van de Unie. Een functionerende CO2-markt moet ook worden geschraagd door een netwerk van CO2-vervoersinfrastructuur met een minimale milieuvoetafdruk waartoe marktspelers toegang hebben onder eerlijke, open en niet-discriminerende voorwaarden. De markt moet voldoen aan de milieunormen van de Unie.

(50)

Het gebruik van afgevangen CO2 in bepaalde productieprocessen kan ervoor zorgen dat CO2 permanent wordt opgeslagen of kan bijdragen tot het verminderen van de afhankelijkheid van de Unie van fossiele brandstoffen. Daarom moeten alle entiteiten die betrokken zijn bij de waardeketen van CO2-injectieactiviteiten als vastgesteld in deze verordening worden aangemoedigd om na te gaan of het CO2 dat moet worden opgeslagen permanent in nieuwe producten kan worden opgeslagen of de doelstellingen van de Unie om haar afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen, kan ondersteunen.

(51)

De Unie heeft bijgedragen tot de opbouw van een mondiaal economisch systeem dat gebaseerd is op open, transparante en op regels gebaseerde handel, heeft zich sterk gemaakt voor de eerbiediging en bevordering van normen voor sociale en milieuduurzaamheid en de klimaattransitie, en zet zich ten volle in voor die waarden. De unie streeft ernaar een gelijk speelveld tot stand te brengen door de Wereldhandelsorganisatie (WTO) te hervormen, nieuwe partnerschappen tot stand te brengen, en oneerlijke handelspraktijken en productieovercapaciteit te bestrijden, en zo een eerlijk concurrentieklimaat voor de industrie van de Unie te waarborgen, onder meer door middel van industriële partnerschappen voor nettonul, die hoogwaardige banen voor werknemers bieden.

(52)

Om de toegang van de Unie tot een veilige en duurzame toelevering van nettonultechnologieën te waarborgen die noodzakelijk is om de veerkracht van de Unie te waarborgen en om haar doelstellingen inzake klimaatneutraliteit te verwezenlijken, moet de interne markt een gunstig klimaat zijn voor innovatie op het gebied van nettonultechnologieën. Innovatie zal een cruciale factor zijn om het concurrentievermogen van de Unie te waarborgen en zo snel mogelijk de doelstellingen inzake een nettonuluitstoot te verwezenlijken. Gezien de snelle ontwikkelingen op het gebied van nettonultechnologieën en de aanzienlijke regelgevingsrichtsnoeren voor de groene transitie, is het om de doelstellingen van deze verordening te verwezenlijken van het grootste belang dat de potentiële effecten van de wetgeving en beleidsinitiatieven van de Unie op innovatie terdege in aanmerking worden genomen bij de voorbereiding, evaluatie en herziening ervan door toepassing van het innovatiebeginsel.

(53)

Om de doelstellingen van deze verordening te weerspiegelen, kan de Commissie overwegen de transitietrajecten te actualiseren die naar aanleiding van de mededeling van de Commissie van mei 2021 worden ontwikkeld en waarmee hefbomen en knelpunten voor de transitie en het concurrentievermogen van de industrie van de Unie in kaart kunnen worden gebracht, of rekening houden met deze verordening bij dergelijke initiatieven in de toekomst.

(54)

In het kader van de eerste pijler van het industrieel plan voor de Green Deal moet de Unie een industriële basis ontwikkelen en in stand houden voor de levering van oplossingen op basis van nettonultechnologie om haar energievoorziening veilig te stellen, en tegelijkertijd haar ambities op het gebied van klimaatneutraliteit waarmaken. Om dat doel te ondersteunen en afhankelijkheden bij de toelevering van nettonultechnologieën te voorkomen die de inspanningen van de Unie op het gebied van broeikasgasemissiereductie zouden vertragen of de energievoorzieningszekerheid in gevaar zouden brengen, moeten in deze verordening bepalingen worden vastgelegd om de vraag naar duurzame en veerkrachtige nettonultechnologieën te stimuleren.

(55)

De toepassing van verplichte minimumvereisten zorgt ervoor dat het hefboomeffect van overheidsuitgaven om de vraag naar beter presterende aanbestedingen voor nettonulproducten op het gebied van milieuduurzaamheid te stimuleren, wordt vergroot op een gestructureerde wijze die uitvoerbaar is voor aanbestedende diensten en aanbestedende instanties. Sommige uitzonderingen moeten ervoor zorgen dat aanbestedende diensten en aanbestedende instanties specifieke ongewenste gevolgen kunnen vermijden. Die uitzonderingen hebben betrekking op monopoliesituaties, specifieke tekortkomingen van de markt, of situaties waarin aanbestedende diensten en aanbestedende instanties te maken kunnen hebben met buitensporige kosten of technische onverenigbaarheden. Het moet aanbestedende diensten en aanbestedende instanties vrij blijven staan aanvullende minimumvereisten op te nemen in hun aanbestedingsdocumenten, mits zij voldoen aan Richtlijnen 2014/23/EU (26), 2014/24/EU (27) of 2014/25/EU (28) van het Europees Parlement en de Raad en aan de toepasselijke sectorale wetgeving. Het moet hun tevens vrij staan daarnaast, onder dezelfde voorwaarden, gunningscriteria te hanteren om de economisch voordeligste inschrijving te bepalen, zoals prijs, kosten of andere criteria.

(56)

Voor opdrachten voor werken en concessies voor werken die binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen, moeten de aanbestedende diensten en de aanbestedende entiteiten één of meerdere specifieke voorwaarden, vereisten of contractuele verplichtingen kunnen kiezen om verscheidene doelstellingen te helpen verwezenlijken, zoals sociale of arbeidsgerelateerde overwegingen in aanmerking nemen om een positief sociaal resultaat te verwezenlijken, in voorkomend geval daadwerkelijk rekening houden met problemen op het gebied van cyberbeveiliging, of zich er voldoende van vergewissen dat de desbetreffende producten tijdig worden geleverd. Die aspecten zijn ook belangrijk om veerkracht te bevorderen. Er moet tevens worden voorzien in uitzonderingen met betrekking tot monopoliesituaties, specifieke tekortkomingen van de markt, of situaties waarin aanbestedende diensten of aanbestedende entiteiten te maken kunnen hebben met buitensporige kosten of technische onverenigbaarheden.

(57)

In sommige gevallen moet aandacht worden besteed aan de bijdrage van de inschrijving aan de veerkracht ten aanzien van bepaalde derde landen. Indien de Commissie heeft vastgesteld dat het aandeel van een nettonultechnologie of de voornaamste specifieke componenten daarvan van oorsprong uit een derde land goed is voor meer dan 50 % van de toelevering van die specifieke nettonultechnologie of van die componenten binnen de Unie, moeten aanbestedende diensten en aanbestedende entiteiten verplicht zijn verscheidene voorwaarden op te nemen in hun aanbestedingsdocumenten, teneinde een veerkrachtig resultaat te bereiken. Op die manier mag de waarde van de specifieke nettonultechnologie of de voornaamste specifieke componenten daarvan van oorsprong uit het betrokken derde land onder specifieke voorwaarden niet meer bedragen dan 50 %. Bovendien moet hetzelfde mechanisme van toepassing zijn indien de Commissie heeft vastgesteld dat het toeleveringsaandeel binnen de Unie van die producten of componenten van oorsprong uit een derde land gedurende twee opeenvolgende jaren gemiddeld met minstens tien procentpunten is toegenomen en minstens 40 % van de toelevering binnen de Unie heeft bereikt. Op die manier kan de Unie doeltreffend rekening houden met veranderende afhankelijkheden. Voor opdrachten die onder EU-aanhangsel I bij de Overeenkomst van de Wereldhandelsorganisatie inzake overheidsopdrachten (GPA-overeenkomst) vallen, of onder andere toepasselijke internationale overeenkomsten waardoor de Unie gebonden is, mogen aanbestedende diensten en aanbestedende instanties die vereisten niet toepassen op nettonultechnologieën of de voornaamste specifieke componenten daarvan die afkomstig zijn van de toeleveringsbronnen die die overeenkomsten hebben ondertekend.

(58)

Bij niet-naleving van die veerkrachtvereisten moeten aanbestedende diensten en aanbestedende entiteiten in hun aanbestedingsdocumenten van de hoofdaannemer ook verlangen aan de betrokken aanbestedende dienst of aanbestedende entiteit een evenredige vergoeding van minstens 10 % van de waarde van de specifieke nettonultechnologieën van de opdracht te betalen, teneinde ervoor te zorgen dat aan het mechanisme wordt voldaan.

(59)

De lidstaten mogen leveranciers van nettonultechnologieën uit een andere lidstaat niet discrimineren of zonder rechtvaardiging op een verschillende wijze behandelen. Die verplichting weerspiegelt de reeds bestaande verplichting voor aanbestedende diensten en aanbestedende entiteiten, overeenkomstig de Richtlijnen 2014/23/EU, 2014/24/EU en 2014/25/EU, om ondernemers gelijk en zonder te discrimineren te behandelen en de in die richtlijnen vastgelegde procedureregels te volgen om ervoor te zorgen dat de beginselen van gelijke behandeling en non-discriminatie in de praktijk worden geëerbiedigd en dat de openbare aanbestedingsprocedures worden opengesteld voor mededinging.

(60)

Onverminderd het op een specifieke technologie toepasselijke Unierecht, met inbegrip van Verordening (EU) 2024/1781 van het Europees Parlement en de Raad (29) en Verordening (EU) 2023/1542 van het Europees Parlement en de Raad (30) , en tenzij daarin anders is aangegeven, kunnen aanbestedende diensten en aanbestedende instanties bij de beoordeling van de milieuduurzaamheid van de op basis van deze verordening aangekochte nettonuloplossingen rekening houden met verschillende elementen die gevolgen hebben voor het klimaat en het milieu.

(61)

Aan de Commissie moeten uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend om voor aanbestedende diensten en aanbestedende entiteiten leidende beginselen vast te stellen om technische specificaties, vereisten en contractvoorwaarden met betrekking tot milieuduurzaamheid voor overheidsopdrachten nader te bepalen. Dit moet het op specifieke technologieën toepasselijke Unierecht, met inbegrip van Verordening (EU) 2024/1781 en Verordening (EU) 2023/1542, onverlet laten.

(62)

Om in het kader van een openbare aanbestedingsprocedure of een veiling rekening te houden met de noodzaak om de productie of het verbruik van energie uit hernieuwbare bronnen te ondersteunen en met de noodzaak om de toeleveringsketens van nettonultechnologieën te diversifiëren en voor de toelevering van die technologieën minder vaak afhankelijk te zijn van één enkele bron, en onverminderd de internationale verbintenissen van de Unie, moet de toelevering als onvoldoende gediversifieerd worden beschouwd ten minste wanneer de specifieke nettonultechnologie of de voornaamste componenten daarvan afkomstig is uit één derde land en goed is voor meer dan 50 % van die toelevering binnen de Unie.

(63)

Om maatschappelijk verantwoord ondernemen van inschrijvers en de cyber- en gegevensbeveiliging van de gebruikte technologieën, projecten en bijbehorende infrastructuur te bevorderen en te stimuleren dat de projecten volledig en tijdig worden uitgevoerd, moeten overheidsinstanties die veilingen ontwerpen voor de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen voorselectiecriteria opnemen inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen, cyber- en gegevensbeveiliging, en het vermogen om projecten volledig en tijdig uit te voeren.

(64)

Ter ondersteuning van de doelstelling om een industriële basis te ontwikkelen en in stand te houden voor de totstandbrenging van strategische technologieën voor hernieuwbare energie teneinde de energievoorziening van de Unie veilig te stellen en afhankelijkheid voor de toelevering van deze technologieën die de inspanningen van de Unie op het gebied van broeikasgasemissiereductie zou vertragen of de energievoorzieningszekerheid in gevaar zou brengen, te voorkomen, moeten overheidsinstanties die veilingen ontwerpen voor de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen de duurzaamheid en veerkracht in de voorziening met betrekking tot deze technologieën binnen de Unie vergroten. De lidstaten moeten de bijdrage van de veilingen aan duurzaamheid beoordelen door te kijken naar de milieuduurzaamheid van inschrijvingen en naar hun bijdrage aan innovatie en aan de integratie van het energiesysteem. Daartoe moeten de lidstaten de keuze hebben om in het veilingontwerp voorselectie- of gunningscriteria op te nemen. Alle projecten van inschrijvers moeten aan voorselectiecriteria voldoen om aan de veiling te kunnen deelnemen, maar gunningscriteria zijn meer bepaald bedoeld om de verschillende aan een veiling deelnemende projecten te kunnen evalueren en rangschikken.

(65)

Bij het bekijken van de milieuduurzaamheid van inschrijvingen, aan de hand van voorselectie- of gunningscriteria, kunnen overheidsinstanties die veilingen ontwerpen voor de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen rekening houden met verschillende elementen die van invloed zijn op het klimaat en het milieu. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om de duurzaamheid en betrouwbaarheid van de oplossing, het gemak van reparatie en onderhoud en de toegang tot dergelijke diensten, het gemak van upgraden en opknappen, het gemak waarmee recycling plaatsvindt en de kwaliteit ervan, het gebruik van stoffen, het verbruik van energie, water en andere hulpbronnen in een of meer stadia van de levenscyclus van het product, het gewicht en het volume van het product en de verpakking ervan, de integratie van hernieuwbare materialen, of gerecyclede of gebruikte componenten, de hoeveelheid, kenmerken en beschikbaarheid van de verbruiksgoederen die noodzakelijk zijn voor correct gebruik en onderhoud, de milieuvoetafdruk van het product en de milieueffecten ervan gedurende de levenscyclus, de koolstofvoetafdruk van het product, het vrijkomen van microplastics, de emissies in de lucht, het water of de bodem in een of meer levenscyclusfasen van het product, de hoeveelheden afval die wordt gegenereerd, en de gebruiksvoorwaarden.

(66)

Om het ontwerp en de productie van innovatievere en geavanceerdere technologieën voor hernieuwbare energie te ondersteunen kan bij de duurzaamheidsbijdrage van inschrijvingen, in de vorm van voorselectie- of gunningscriteria, rekening worden gehouden met de bijdrage aan innovatie door te voorzien in voorselectie- of gunningscriteria die het gebruik van geheel nieuwe oplossingen of verbetering van vergelijkbare geavanceerde oplossingen bevorderen.

(67)

Om de integratie van energie uit hernieuwbare bronnen in het energiesysteem van de Unie en de baten ervan voor kosteneffectieve decarbonisatie te ondersteunen, kan bij de duurzaamheidsbijdrage van inschrijvingen rekening worden gehouden met de bijdrage aan de integratie van het energiesysteem, bijvoorbeeld via energieopslag, terugwinning van afvalwarmte en -koude, en de productie van hernieuwbare waterstof.

(68)

Om de veerkracht in de toelevering van nettonultechnologieën voor hernieuwbare energie te vergroten en om buitensporige afhankelijkheid van landen met een zeer geconcentreerd aanbod in de Unie te voorkomen, moeten overheidsinstanties door middel van voorselectie- of gunningscriteria de bijdrage wat betreft veerkracht van de verschillende projecten die deelnemen aan veilingen voor de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen bekijken, rekening houdend met de noodzaak om de toelevering met betrekking tot technologieën voor hernieuwbare energie te diversifiëren, onverminderd de internationale verbintenissen van de Unie. Wanneer overheidsinstanties het veerkrachtcriterium toepassen, moeten ze ermee rekening houden dat de toelevering ten minste als onvoldoende gediversifieerd moet worden beschouwd indien meer dan 50 % van de vraag binnen de Unie naar een specifieke nettonultechnologie of naar de voornaamste specifieke componenten daarvan van oorsprong zijn uit één enkel derde land.

(69)

Bij toepassing als gunningscriteria geschiedt het wegen van de criteria voor de duurzaamheids- en veerkrachtbijdrage van de inschrijvingen bij veilingen voor de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen onverminderd de mogelijkheid voor de overheidsinstanties die deze veilingen ontwerpen om een hogere drempel vast te stellen voor de criteria met betrekking tot milieuduurzaamheid, innovatie en integratie van het energiesysteem, indien dit verenigbaar is met een eventuele limiet voor niet-prijsgerelateerde criteria die in het kader van de staatssteunregels is vastgesteld. De toepassing van deze criteria en hun minimum- en gecombineerde gewicht bij veilingen moet er in ieder geval voor zorgen dat veilingen concurrerend blijven en voldoen aan de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).

(70)

Om de toelevering van hernieuwbare-energietechnologieën aan de Unie op te voeren om uiterlijk in 2030 te voldoen aan de totale jaarlijkse productiebenchmarkbehoeften binnen de Unie, moet in deze verordening worden voorzien in een specifiek aandeel van het geveilde volume waarop niet-prijscriteria worden toegepast. De Commissie moet dit aandeel om de twee jaar beoordelen om de gevolgen van de niet-prijscriteria op de ontwikkeling van de jaarlijkse productie van hernieuwbare-energietechnologieën en de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen in de Unie te bepalen, met inbegrip van de financiële gevolgen en het effect ervan op de snelheid van de uitrol, waarbij tevens rekening wordt gehouden met de werkbaarheid en de duidelijkheid van het systeem voor projectontwikkelaars. Indien uit die beoordelingen blijkt dat de toepassing van de veerkracht- en duurzaamheidscriteria een positieve bijdrage levert aan de voorzieningszekerheid van de Unie voor nettonultechnologieën, met name door de productiecapaciteit voor hernieuwbare-energietechnologieën in de Unie op te voeren, en geen noemenswaardige belemmering vormt voor het verwezenlijken van de in Richtlijn (EU) 2018/2001 van het Europees Parlement en de Raad (31) vastgelegde streefcijfers voor hernieuwbare energie, met inbegrip van de uitrol in elke lidstaat, moet de toepassing van die bepalingen stapsgewijs worden verhoogd. Voor elke stap moet een effectbeoordeling worden uitgevoerd om ervoor te zorgen dat grotere aandelen een positieve bijdrage blijven leveren aan de voorzieningszekerheid van hernieuwbare-energietechnologieën en dat die voordelen zwaarder wegen dan de gevolgen voor de kosten en de snelheid van de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen. Bij de bepaling van het aandeel van het geveilde volume moet, indien passend en haalbaar, worden gestreefd naar een geleidelijke algemene verhoging teneinde bij te dragen tot het verwezenlijken van de algemene doelstellingen van deze verordening en tot het halen van 50 % uiterlijk eind 2029.

(71)

Afhankelijk van hun doelen voor de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen en hun nationale decarbonisatiestrategieën, kan de toepassing van de veerkracht- en duurzaamheidscriteria zeer verschillende gevolgen hebben voor de lidstaten. Bij het beoordelen van de gevolgen van die criteria voor de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen moet de Commissie derhalve de algemene financiële gevolgen voor en effecten op de uitrol in de Unie en de gevolgen voor de lidstaten en andere belanghebbenden, met inbegrip van huishoudens en bedrijven onderzoeken. Om de gevolgen voor de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen te bepalen en rekening te houden met praktijkervaringen met de toepassing van niet-prijscriteria, moet de Commissie in het kader van haar beoordeling de nationale instanties die veilingen houden op een gestructureerde en transparante wijze raadplegen.

(72)

De criteria voor veilingen kunnen buitensporige lasten veroorzaken voor promotoren van projecten op het gebied van hernieuwbare energie met weinig capaciteit. Om de gevolgen van deze verordening voor veilingen ter ondersteuning van projecten met een maximale capaciteit van 10 megawatt te beperken, moeten de lidstaten die veilingen kunnen uitsluiten van de berekening van het totale volume geveilde capaciteit per jaar.

(73)

Indien er onvoldoende belangstelling bestaat voor veilingen waarop voorselectie-, veerkracht- en duurzaamheidscriteria worden toegepast, mag de uitrol van energie uit hernieuwbare bronnen niet worden afgeremd door de lidstaten te verplichten die criteria toe te passen op het volume van de veiling waarvoor onvoldoende belangstelling bestaat. De lidstaten moeten derhalve het aandeel van het volume van de veiling waarvoor onvoldoende belangstelling bestaat kunnen uitsluiten van de vereisten voor veilingen. Geacht wordt dat er onvoldoende belangstelling bestaat voor een veiling wanneer de biedingen voor die veiling betrekking hebben op een volume dat lager is dan het totale volume van de geveilde capaciteit.

(74)

Met het oog op het opzetten van regelingen die ten goede komen aan huishoudens, bedrijven of consumenten en die de aankoop van eindproducten met nettonultechnologie stimuleren, en onverminderd de internationale verbintenissen van de Unie, moet de toelevering als onvoldoende gediversifieerd worden beschouwd wanneer voor meer dan 50 % van de totale vraag voor een specifieke nettonultechnologie in de Unie wordt voorzien uit één enkele bron. Met het oog op een consistente toepassing moet de Commissie, met ingang van de datum van toepassing van deze verordening, een jaarlijkse lijst bekendmaken met de herkomst van de onder deze categorie vallende eindproducten met nettonultechnologie, uitgesplitst naar het aandeel van het aanbod in de Unie dat afkomstig is uit verschillende bronnen, op basis van het meest recente jaar waarvoor gegevens beschikbaar zijn.

(75)

Bij Besluit 2014/115/EU van de Raad (32) is onder meer de wijziging van de GPA-overeenkomst goedgekeurd. De GPA-overeenkomst beoogt de invoering van een multilateraal kader van evenwichtige rechten en verplichtingen met betrekking tot overheidsopdrachten met het oog op de liberalisering en de expansie van de wereldhandel. Voor opdrachten die onder aanhangsel I van de Unie van de GPA-overeenkomst vallen, alsmede onder andere toepasselijke internationale overeenkomsten waardoor de Unie gebonden is, met inbegrip van vrijhandelsovereenkomsten en artikel III:8, punt a), van de Algemene Overeenkomst betreffende tarieven en handel 1994 voor aanbesteding door overheidsinstanties van producten die worden aangekocht niet met het oog op commerciële wederverkoop of het gebruik bij de productie van goederen voor commerciële verkoop, mogen aanbestedende diensten en aanbestedende instanties de veerkrachtvereisten niet toepassen op nettonultechnologieën of de voornaamste specifieke componenten daarvan die afkomstig zijn van de toeleveringsbronnen die die overeenkomsten hebben ondertekend.

(76)

De toepassing van de bepalingen inzake veerkracht bij openbare aanbestedingsprocedures op grond van deze verordening mag geen afbreuk doen aan artikel 25 van Richtlijn 2014/24/EU en aan de artikelen 43 en 85 van Richtlijn 2014/25/EU, en moet stroken met de mededeling van de Commissie van 24 juli 2019 getiteld “Richtsnoeren voor de deelname van inschrijvers en goederen uit derde landen aan de aanbestedingsmarkt van de EU”. Evenzo moeten de bepalingen inzake openbare aanbestedingen van toepassing blijven op onder deze verordening vallende werkzaamheden, leveringen en diensten, met inbegrip van artikel 67, lid 4, van Richtlijn 2014/24/EU en alle uitvoeringsmaatregelen die voortvloeien uit Verordening (EU) 2024/1781.

(77)

Ter beperking van de administratieve lasten als gevolg van de noodzaak om rekening te houden met eisen op het gebied van de bijdrage van de aanbesteding wat betreft duurzaamheid en veerkracht, met name voor kleinere overheidsafnemers en voor opdrachten die een lagere waarde vertegenwoordigen en die geen belangrijke gevolgen hebben voor de markt, moet de toepassing van de desbetreffende bepalingen van deze verordening voor overheidsafnemers die geen aankoopcentrale zijn en voor opdrachten met een waarde van minder dan 25 miljoen EUR met twee jaar worden uitgesteld.

(78)

Voor de toepassing van de bepalingen van deze verordening inzake openbare aanbestedingsprocedures mogen aanbestedende diensten en aanbestedende instanties, indien een product onder een op grond van Verordening (EU) 2017/1369 van het Europees Parlement en de Raad (33) vastgestelde gedelegeerde handeling valt, alleen die producten aankopen die aan de verplichting van artikel 7, lid 2, van die verordening voldoen.

(79)

Huishoudens, bedrijven en eindgebruikers vertegenwoordigen een essentieel deel van de vraag van de Unie naar eindproducten met nettonultechnologie. Overheidssteunregelingen om de aankoop van dergelijke producten door huishoudens te stimuleren, met name voor kwetsbare huishoudens en consumenten met een laag en lager middeninkomen, zijn belangrijke instrumenten om de groene transitie te versnellen. In het kader van het in de mededeling van de Commissie van 18 mei 2022 aangekondigde initiatief voor zonnepaneeldaken moeten de lidstaten bijvoorbeeld nationale steunprogramma’s opzetten om de grootschalige uitrol van zonne-energie op daken te ondersteunen. In het REPowerEU-plan riep de Commissie de lidstaten op om ten volle gebruik te maken van ondersteunende maatregelen die de omschakeling op warmtepompen aanmoedigen. Dergelijke steunregelingen, die op nationaal niveau worden opgezet door de lidstaten of op lokaal niveau door lokale of regionale overheden, moeten ook bijdragen tot het vergroten van de duurzaamheid en veerkracht van de nettonultechnologieën van de Unie. Overheidsinstanties moeten begunstigden bijvoorbeeld een hogere financiële compensatie bieden voor de aankoop van eindproducten met nettonultechnologie die een grotere bijdrage zullen leveren aan de veerkracht in de Unie. Overheidsinstanties kunnen de subsidiabiliteit van regelingen afhankelijk stellen van de bijdrage op het gebied van duurzaamheid en veerkracht. Daarbij worden de lidstaten aangemoedigd om rekening te houden met de toegankelijkheid van dergelijke regelingen voor burgers in energiearmoede. Overheidsinstanties moeten ervoor zorgen dat hun regelingen open, transparant en niet-discriminerend zijn, zodat zij bijdragen tot een grotere vraag naar nettonultechnologieproducten in de Unie. Overheidsinstanties moeten daarnaast de aanvullende financiële compensatie voor dergelijke producten beperken om de uitrol van nettonultechnologieën in de Unie niet te vertragen. Om de efficiëntie van dergelijke regelingen te vergroten, moeten de lidstaten ervoor zorgen dat informatie voor zowel consumenten als fabrikanten van nettonultechnologie gemakkelijk toegankelijk is op een gratis website. Het gebruik door overheidsinstanties van de bijdrage wat betreft duurzaamheid en veerkracht in het kader van op consumenten of huishoudens gerichte regelingen mag geen afbreuk doen aan de staatssteunregels en de WTO-regels inzake subsidies.

(80)

Bij het ontwerpen van regelingen die huishoudens, bedrijven of consumenten ten goede komen en die de aankoop van eindproducten met nettonultechnologie stimuleren, moeten lidstaten, regionale of lokale autoriteiten, publiekrechtelijke instellingen of samenwerkingsverbanden bestaande uit een of meer van deze autoriteiten of een of meer van deze instellingen, ervoor zorgen dat de internationale verbintenissen van de Unie worden nageleefd, onder meer door ervoor te zorgen dat die regelingen niet een omvang bereiken die de belangen van WTO-leden ernstig schaadt.

(81)

De Commissie moet de lidstaten ook kunnen bijstaan bij het ontwerpen van op huishoudens, bedrijven en consumenten gerichte regelingen om synergieën tot stand te brengen en beste praktijken uit te wisselen. Het platform voor nettonultechnologie in Europa (“het platform”) moet ook een belangrijke rol spelen om ervoor te zorgen dat de bijdrage aan de duurzaamheid en veerkracht door lidstaten en overheidsinstanties in hun praktijken inzake openbare aanbestedingsprocedures en veilingen wordt geïntegreerd. De Commissie moet, na raadpleging van het platform, een uitvoeringshandeling vaststellen waarin de criteria voor de beoordeling van de bijdrage aan de duurzaamheid en veerkracht worden vastgelegd. In die handeling moet bijzondere aandacht worden besteed aan kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s), die een eerlijke kans moeten krijgen om deel te nemen aan de omvangrijke markt voor overheidsopdrachten. Ze moet er ook voor zorgen dat de vereisten met betrekking tot duurzaamheid en veerkracht worden toegepast op een manier die eerlijke en gelijke mededinging tussen marktdeelnemers waarborgt, ongeacht hun eigendomsstructuur.

(82)

Om ervoor te zorgen dat openbare aanbestedingsprocedures en veilingen met het oog op de uitrol van hernieuwbare energiebronnen daadwerkelijk bijdragen aan de veerkracht van de Unie, moeten die activiteiten voorspelbaar zijn voor de industrie. Om de industrie in staat te stellen haar productie tijdig aan te passen, moeten aanbestedende diensten en instanties de markt vooraf informeren over hun geraamde aankoopbehoeften inzake nettonultechnologieproducten.

(83)

Naast maatregelen die gericht zijn op de vraag van de overheid en huishoudens, kan de Unie maatregelen overwegen om de uitrol van nettonultechnologieën in de industriële waardeketens van de Unie te faciliteren, met name voor kmo’s, door vraag en aanbod van de industrie beter op elkaar af te stemmen.

(84)

Zoals aangegeven in de mededeling over een industrieel plan staat het marktaandeel van de EU-industrie onder sterke druk, omdat subsidies in derde landen het speelveld verstoren. Deze situatie plaatst de Unie voor een concurrentie-uitdaging om haar eigen industrie in stand te houden en te ontwikkelen en vereist een snelle en ambitieuze reactie van de Unie bij de modernisering van haar rechtskader.

(85)

Gezien de doelstelling van de Unie om haar strategische afhankelijkheid van derde landen voor nettonultechnologieën te verminderen, is het van cruciaal belang dat mechanismen voor overheidssteun, zoals openbare aanbestedingsprocedures en veilingen, dergelijke afhankelijkheden niet verergeren. Waar nodig en passend, en indien de Commissie heeft vastgesteld dat aan de in deze verordening vastgestelde voorwaarden inzake veerkracht is voldaan, moeten gerechtvaardigde beperkingen worden vastgesteld voor het aandeel producten in leveringscontracten dat afkomstig is uit derde landen. Voorts moeten inspanningen worden geleverd om een doeltreffend antwoord te bieden op oneerlijke subsidies door derde landen die het gelijke speelveld ondermijnen, bijvoorbeeld door een beroep te doen op alle mogelijke maatregelen waarin de Verordeningen (EU) 2022/1031 (34) en (EU) 2022/2560 (35) van het Europees Parlement en de Raad voorzien.

(86)

Toegang tot publieke en particuliere financiering is van cruciaal belang om de open strategische autonomie van de Unie te waarborgen en om een solide en concurrerende productiebasis voor nettonultechnologieën en de bijbehorende toeleveringsketens in de hele Unie tot stand te brengen. De meeste investeringen die nodig zijn om de doelstellingen van de Europese Green Deal te verwezenlijken, zullen afkomstig zijn van particulier kapitaal dat zowel wordt aangetrokken door het groeipotentieel van het nettonulecosysteem als door een stabiel en ambitieus beleidskader. Goed functionerende, diepe en geïntegreerde kapitaalmarkten zullen daarom essentieel zijn om de nodige middelen voor de groene transitie en projecten voor de productie van nettonultechnologie aan te trekken en naar de juiste projecten te leiden. Snelle vooruitgang in de richting van de kapitaalmarktenunie is dus noodzakelijk om de Unie in staat te stellen haar doelstellingen inzake een nettonuluitstoot te verwezenlijken. De agenda voor duurzame financiering (en gemengde financiering) speelt eveneens een cruciale rol bij het opschalen van investeringen in nettonultechnologieën in de waardeketens, en waarborgt het concurrentievermogen van de sector. Zoals aangegeven in het bij deze verordening gevoegde werkdocument bedragen de investeringsbehoeften ongeveer 92 miljard EUR voor de periode 2023-2030, met een bandbreedte tussen ongeveer 52 miljard EUR en 119 miljard EUR, afhankelijk van uiteenlopende scenario’s. De daarmee gepaard gaande publieke financieringsbehoeften bedragen 16-18 miljard EUR. Aangezien bij deze beoordeling slechts zes specifieke technologieën in aanmerking worden genomen, zullen de reële investeringsbehoeften wellicht nog veel groter zijn.

(87)

Particuliere investeringen door bedrijven en financiële investeerders zijn essentieel. Indien particuliere investeringen alleen niet volstaan, kan voor de doeltreffende uitrol van projecten voor de productie van nettonultechnologie overheidssteun nodig zijn, bijvoorbeeld in de vorm van garanties, leningen of investeringen in eigen vermogen en quasi-eigenvermogen, waarbij verstoringen op de interne markt moeten worden vermeden. Indien die overheidssteun de vorm van staatssteun aanneemt, moet die steun een stimulerend effect hebben en noodzakelijk, doelgericht, tijdelijk, passend en evenredig zijn, zonder afbreuk te doen aan de mededinging en de cohesie op de interne markt. De bestaande richtsnoeren inzake staatssteun, die onlangs grondig zijn herzien in overeenstemming met de doelstellingen van de dubbele transitie, bieden ruime mogelijkheden om onder bepaalde voorwaarden investeringen te ondersteunen voor projecten die binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen. De lidstaten kunnen een belangrijke rol spelen bij het vergemakkelijken van de toegang tot financiering voor projecten voor de productie van nettonultechnologieën door marktfalen aan te pakken met gerichte en tijdelijke staatssteun. Het op 9 maart 2023 aangenomen tijdelijke crisis- en transitiekader voor staatssteun moet zorgen voor een gelijk speelveld binnen de interne markt, dat gericht is op de sectoren waar een risico van verplaatsing naar een derde land is vastgesteld en dat evenredig is in termen van steunbedragen. Het zou de lidstaten in staat stellen regelingen in te voeren ter ondersteuning van nieuwe investeringen in productiefaciliteiten in welomschreven nettonulsectoren, onder meer via belastingvoordelen. Het toegestane steunbedrag kan worden aangepast door hogere steunintensiteiten en steunplafonds indien de investering plaatsvindt in steungebieden, om bij te dragen tot de doelstelling van convergentie tussen lidstaten en regio’s. Om versnippering van de interne markt te voorkomen, moeten er passende voorwaarden gelden om de concrete risico’s van verlegging van de investering buiten de EER te verifiëren en om na te gaan of er geen risico van verplaatsing binnen de EER bestaat. Om daartoe nationale middelen vrij te maken, worden de lidstaten aangemoedigd om, overeenkomstig artikel 10, lid 3, van Richtlijn 2003/87/EG, 25 % van de ETS-inkomsten die zij jaarlijks van ETS-veilingen innen hieraan te besteden.

(88)

Aanvullende mobilisatie van staatssteun moet gericht, tijdelijk en in overeenstemming zijn met de beleidsdoelstellingen van de Unie, zoals de Europese Green Deal en de pijler. Deze financiering mag de verschillen tussen de lidstaten niet vergroten in overeenstemming met het mededingings- en cohesiebeleid van de Unie.

(89)

Overheidssteun moet worden gebruikt om specifieke tekortkomingen van de markt of suboptimale investeringssituaties op proportionele wijze aan te pakken, en de acties mogen particuliere financiering niet overlappen of verdringen, noch de mededinging op de interne markt verstoren. De acties moeten een duidelijke meerwaarde voor de Unie hebben. Overheidsinvesteringen kunnen met name gericht zijn op het investeren in noodzakelijke infrastructuur, het bevorderen van innovatie en het opschalen van baanbrekende technologieën.

(90)

Eer kan ook een beroep worden gedaan op verschillende financieringsprogramma’s van de Unie, zoals de bij Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad (36) ingestelde herstel- en veerkrachtfaciliteit, het bij Verordening (EU) 2021/523 van het Europees Parlement en de Raad (37) ingestelde InvestEU, cohesiebeleidsprogramma’s of het op grond van Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad (38) opgerichte innovatiefonds, om investeringen in projecten voor de productie van nettonultechnologie te financieren. Bovendien zal het STEP helpen om de bestaande middelen van de Unie beter te kanaliseren naar kritieke investeringen ter ondersteuning van de ontwikkeling of productie van kritieke technologieën, waaronder schone technologieën.

(91)

Bij Verordening (EU) 2023/435 (39) werd aan de lidstaten nog eens 20 miljard EUR aan niet-terugvorderbare steun ter beschikking gesteld om de energie-efficiëntie te bevorderen en fossiele brandstoffen te vervangen, onder meer projecten van de Unie voor een nettonulindustrie. Zoals vermeld in de richtsnoeren van de Commissie betreffende de REPowerEU-hoofdstukken worden de lidstaten aangemoedigd om in het REPowerEU-hoofdstuk van hun herstel- en veerkrachtplannen maatregelen op te nemen ter ondersteuning van investeringen in de productie van nettonultechnologieën en industriële innovatie, overeenkomstig Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad (40).

(92)

InvestEU is het toonaangevende programma van de Unie om investeringen te stimuleren, met name in de groene en de digitale transitie, door financiering en technische bijstand te verlenen, bijvoorbeeld door middel van blendingmechanismen. Een dergelijke aanpak draagt bij tot het aantrekken van extra publiek en particulier kapitaal. Bovendien worden de lidstaten aangemoedigd om bij te dragen via het lidstaatcompartiment van InvestEU om ondersteuning te bieden voor financiële producten die beschikbaar zijn voor de productie van nettonultechnologie, onverminderd de toepasselijke staatssteunregels.

(93)

De lidstaten kunnen steun verlenen uit programma’s in het kader van het cohesiebeleid, overeenkomstig Verordening (EU) 2021/1060 van het Europees Parlement en de Raad (41), om de benutting van strategische nettonulprojecten alsook projecten voor de productie van nettonultechnologie in alle regio’s, met name in minder ontwikkelde regio’s, overgangsregio’s en door het Fonds voor een rechtvaardige transitie bestreken gebieden, aan te moedigen door middel van investeringspakketten voor infrastructuur, productieve investeringen in innovatie, productiecapaciteit in kmo’s, diensten, opleidings- en bijscholingsmaatregelen, met inbegrip van steun voor capaciteitsopbouw bij overheidsinstanties en promotoren. Het bij Verordening (EU) 2021/240 van het Europees Parlement en de Raad (42) ingevoerde instrument voor technische ondersteuning kan de lidstaten en de regio’s helpen bij het opstellen van groeistrategieën voor een nettonulindustrie, het verbeteren van het ondernemingsklimaat, het beperken van de administratieve formaliteiten en het versnellen van de vergunningsprocedures. De lidstaten moeten worden aangemoedigd om de duurzaamheid van nettonulprojecten te bevorderen door deze investeringen in waardeketens van de Unie te integreren, met name waar kan worden voortgebouwd op interregionale en grensoverschrijdende samenwerkingsnetwerken. De vaststelling van dergelijke maatregelen moet met name worden overwogen met betrekking tot valleien.

(94)

Het innovatiefonds biedt tevens een veelbelovende en kostenefficiënte manier om de opschaling van de productie en toepassing van schone waterstof en andere nettonultechnologieën in Europa te ondersteunen, waardoor de soevereiniteit van de Unie op het gebied van cruciale technologieën voor klimaatactie en energiezekerheid wordt versterkt.

(95)

Om de beperkingen van de huidige versnipperde inspanningen op het gebied van publieke en particuliere investeringen weg te nemen en integratie en rendement op investering te bevorderen, moeten de Commissie en de lidstaten de bestaande financieringsprogramma’s op Unie- en nationaal niveau beter coördineren, synergieën tot stand brengen en zorgen voor een betere coördinatie en samenwerking met de industrie en belangrijke belanghebbenden uit de particuliere sector. Het platform heeft een belangrijke rol te spelen bij het opstellen van een alomvattend overzicht van de beschikbare en relevante financieringsmogelijkheden en bij het overleg over de individuele financieringsbehoeften van strategische nettonulprojecten. Om de productie van nettonultechnologieën in de Unie te stimuleren, kan het platform bekijken hoe de financiering, het regelgevingskader en investerings- en locatiegaranties moeten worden aangepakt.

(96)

Gezien het belang van projecten voor de productie van nettonultechnologie en strategische nettonulprojecten voor de energievoorziening van de Unie moet bovendien een reeks administratieve beperkingen gedeeltelijk worden opgeheven of vereenvoudigd om de uitvoering van dergelijke projecten te versnellen.

(97)

Ruimtegegevens en -diensten die zijn afgeleid van de in het kader van het bij Verordening (EU) 2021/696 van het Europees Parlement en de Raad (43) vastgestelde ruimtevaartprogramma van de Unie, en met name Copernicus, geleverde gegevens, worden voor zover mogelijk gebruikt om informatie te verstrekken met betrekking tot de geologie, biologie, ecologie, sociaal-economische ontwikkeling en de beschikbaarheid van hulpbronnen voor milieubeoordelingen en -vergunningen. Dergelijke gegevens en diensten, en met name de capaciteit in het kader van Copernicus voor monitoring en verificatie van antropogene CO2-emissies, zijn van belang voor de beoordeling van het effect van industriële projecten en het effect van putten van antropogene CO2 op de mondiale concentraties en stromen van broeikasgassen.

(98)

Overeenkomstig artikel 10, lid 1, van Verordening (EU) nr. 1025/2012 van het Europees Parlement en de Raad (44) moet de Commissie een of meer Europese normalisatieorganisaties verzoeken Europese normen op te stellen ter ondersteuning van de doelstellingen van deze verordening.

(99)

Waterstofvalleien met toepassingen voor eindgebruik in de industrie spelen een belangrijke rol bij het koolstofvrij maken van de energie-intensieve industrieën. In REPowerEU is de doelstelling opgenomen om het aantal waterstofvalleien in de Unie te verdubbelen. Om deze doelstelling te verwezenlijken, moeten de lidstaten de vergunningverleningsprocessen versnellen, testomgevingen voor nettonultechnologie overwegen en van toegang tot financiering een prioriteit maken. Om de veerkracht van de nettonulindustrie te vergroten, moeten de lidstaten ervoor zorgen dat de waterstofvalleien over de grenzen van de lidstaten heen met elkaar worden verbonden. Industriële installaties die hun eigen energie produceren en een positieve bijdrage kunnen leveren aan de productie van elektriciteit, moeten worden aangemoedigd om als energieproducenten te leveren aan het slimme elektriciteitsnet door de regelgevingsvereisten te vereenvoudigen.

(100)

Testomgevingen voor nettonultechnologie kunnen een belangrijk instrument zijn om innovatie op het gebied van nettonultechnologieën en leren op regelgevingsgebied te bevorderen. Innovatie moet worden gestimuleerd door ruimte te bieden voor experimenten, omdat de beschikbare wetenschappelijke resultaten nog in een gecontroleerde reële omgeving moeten worden getest. Er moeten testomgevingen voor nettonultechnologie worden opgezet om innovatieve nettonultechnologieën of andere innovatieve technologieën met potentieel om de transitie naar een klimaatneutrale, schone economie mogelijk te maken en strategische afhankelijkheden af te bouwen, gedurende een beperkte periode in gecontroleerde reële omstandigheden te testen, zodat leren op regelgevingsgebied en het potentieel voor opschaling en bredere toepassing worden bevorderd. Daarbij moet een evenwicht worden gevonden tussen rechtszekerheid voor deelnemers aan de testomgevingen voor nettonultechnologie en de verwezenlijking van de doelstellingen van het Unierecht. De lidstaten moeten de mogelijkheid hebben om in hun nationale wetgeving afwijkingen voor testomgevingen voor nettonultechnologie toe te staan, waarbij wordt gewaarborgd dat het Unierecht en de in het nationale recht vastgelegde essentiële eisen inzake nettonultechnologie worden nageleefd. De Commissie bracht in 2023 richtsnoeren voor testomgevingen uit, zoals aangekondigd in de nieuwe Europese innovatieagenda, om de lidstaten te ondersteunen bij de voorbereiding van de testomgevingen voor nettonultechnologie. Die innovatieve technologieën kunnen uiteindelijk essentieel worden om de doelstelling van de Unie inzake klimaatneutraliteit te verwezenlijken en om de voorzieningszekerheid en de veerkracht van het energiesysteem van de Unie te waarborgen.

(101)

Het strategisch plan voor energietechnologie (SET-plan) van de Unie zoals herzien in de mededeling van de Commissie van 20 oktober 2023, ondersteunt de ontwikkeling van schone, efficiënte en kosteneffectieve energietechnologieën door middel van coördinatie en samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie op het gebied van schone energie, waarbij de Europese industrie, onderzoeksorganisaties en regeringsvertegenwoordigers van de aan het SET-plan deelnemende landen (45) worden samengebracht. De herziening van het SET-plan heeft tot doel de oorspronkelijke strategische doelstellingen van het SET-plan af te stemmen op de Europese Green Deal, REPowerEU en het industrieel plan voor de Green Deal, en met name deze verordening. Het heeft tot doel een uniforme aanpak te bevorderen om de Europese decarbonisatiedoelstellingen te verwezenlijken, Europese nettonultechnologieën te ondersteunen en een duurzame en veerkrachtige energietoekomst tot stand te brengen. Het SET-plan heeft een structurerend effect gehad op de gezamenlijke acties op het gebied van onderzoek en innovatie, waardoor deze de gemeenschappelijke doelstellingen op het gebied van onderzoek en technologie op energiegebied sneller en doeltreffender kunnen verwezenlijken. Het SET-plan heeft bijgedragen tot de afstemming van de inspanningen op het gebied van O&I en tot het mobiliseren van overheidsfinanciering van deelnemende landen voor gezamenlijke prioriteiten op het gebied van O&I via het partnerschap voor de transitie naar schone energie en het partnerschap ter bevordering van de stedelijke transitie in het kader van Horizon Europa, ingesteld bij Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad (46), als voorbeeld van een succesvolle sectoroverschrijdende samenwerking binnen de Unie. Het SET-plan speelt een centrale rol bij de uitvoering van de onderzoeks-, innovatie- en concurrentiedimensie van de energie-unie als onderdeel van de nationale energie- en klimaatplannen. Sinds zijn ontstaan in 2007 is het SET-plan echter een niet-officieel forum. Deze verordening biedt een kans om de brug tussen Europese innovatie en de productie van nieuwe innovatieve technologieën te versterken.

(102)

Er zijn meer gekwalificeerde werknemers nodig om de groene en de digitale transitie alsook de duurzame groei en het concurrentievermogen mogelijk te maken, de toeleveringsketens van de nettonultechnologie-industrieën van de Unie op te schalen en hoogwaardige banen in de Unie te behouden. Dat vereist grote investeringen in omscholing en bijscholing, onder meer op het gebied van beroepsonderwijs en -opleiding. . De energietransitie vergt een aanzienlijke toename van het aantal gekwalificeerde werknemers in een flink aantal sectoren, waaronder hernieuwbare energie en energieopslag en grondstoffen, en biedt een groot potentieel voor het scheppen van hoogwaardige werkgelegenheid. Volgens het SET-plan zijn er in 2030 alleen al voor de productie in de subsector voor waterstoftechnologieën op basis van brandstofcellen naar schatting 180 000 opgeleide werknemers, technici en ingenieurs nodig. In de sector voor fotovoltaïsche zonne-energie zouden alleen al in de productie tot 66 000 banen moeten worden ingevuld. Het is daarom van het grootste belang om banen in nettonultechnologieën aantrekkelijk en toegankelijk te maken en de huidige kloof tussen de vaardigheden van werknemers en de behoeften van bedrijven te dichten.

(103)

Aangezien een versterking van de productiecapaciteit van belangrijke nettonultechnologieën in de Unie niet haalbaar is zonder een aanzienlijke gekwalificeerde beroepsbevolking, moeten maatregelen worden genomen om de integratie en activering van meer mensen op de arbeidsmarkt te stimuleren, met name vrouwen, NEET-jongeren (jongeren die geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding volgen), mensen met een migratieachtergrond, ouderen en personen met een handicap. Bovendien moet dit ook gelden voor werknemers uit derde landen, aangezien de Unie slechts een klein deel van de gekwalificeerde migranten aantrekt. Voor werknemers in teruglopende of overbodig geworden sectoren, is specifieke steun bij de overstap naar een nieuwe baan belangrijk, in overeenstemming met de doelstellingen van de aanbeveling van de Raad inzake het garanderen van een rechtvaardige transitie naar klimaatneutraliteit. Dit betekent dat moet worden geïnvesteerd in vaardigheden voor iedereen, met een gerichte aanpak voor kwetsbare groepen en regio’s in transitie. De einddoelstelling moet erin bestaan in de Unie de hoogwaardige banen te creëren die nodig zijn voor de nettonultechnologieën, conform de streefcijfers voor werkgelegenheid en opleiding waarin de pijler voorziet, met inbegrip van billijke en toereikende lonen, betere levens- en arbeidsomstandigheden, het waarborgen van veilige en gezonde werkplekken en het recht op hoogwaardig levenslang leren. Tekorten aan vaardigheden en arbeidskrachten zijn soms ook te wijten aan onaantrekkelijke functies en slechte arbeidsomstandigheden. Het verbeteren van de kwaliteit van banen in sectoren en bedrijven met slechte arbeidsomstandigheden is daarom een belangrijke factor om werknemers aan te trekken. Voortbouwend op en met de opgedane kennis in het kader van bestaande initiatieven zoals het Europees pact voor vaardigheden, hebben activiteiten op het niveau van de Unie op het gebied van informatie over en prognoses betreffende vaardigheden, zoals door het Europees Centrum voor de ontwikkeling van de beroepsopleiding (Cedefop) en de Europese Arbeidsautoriteit, en de blauwdrukken voor sectorale samenwerking op het gebied van vaardigheden, tot doel alle actoren te mobiliseren om de relevantie te waarborgen en het succes van opleidingsprogramma’s te verbeteren, waaronder de instanties van de lidstaten, ook op regionaal en lokaal niveau, aanbieders van onderwijs en opleidingen, sociale partners en het bedrijfsleven, en met name kmo’s, alsook alle soorten universiteiten, moeten de behoeften aan vaardigheden vaststellen, onderwijs- en opleidingsprogramma’s ontwikkelen en die snel operationeel krijgen en op grote schaal inzetten. Strategische nettonulprojecten spelen in dit verband een belangrijke rol. De lidstaten en de Commissie moeten zorgen voor relevante financiële steun, onder meer door de mogelijkheden van de Uniebegroting te benutten via instrumenten zoals het ESF+, InvestEU, het Fonds voor een rechtvaardige transitie, Horizon Europa, Europese fondsen voor regionale ontwikkeling, de herstel- en veerkrachtfaciliteit, het op grond van artikel 10 quinquies van Richtlijn 2003/87/EG ingestelde moderniseringsfonds, REPowerEU, het programma voor de interne markt en het STEP. De financiële steun moet onder meer bestaan uit startfinanciering van de Commissie voor het opzetten van de Europese academies voor de nettonulindustrie (de “academies”) en om hun werking mogelijk te maken tot ze uiterlijk jaar na hun oprichting financieel duurzaam zijn, mede dankzij financiële bijdragen van de particuliere sector.

(104)

De academies moeten worden opgericht om onderwijs- en opleidingsprogramma’s, inhoud en materialen te ontwikkelen, evenals de credentials waaruit blijkt dat een leerprogramma door een van de academies is ontwikkeld, om de voor belangrijke waardeketens voor nettonultechnologie benodigde mensen van alle leeftijden bij en om te scholen, en deze programma’s, inhoud en materialen voor vrijwillig gebruik aan te bieden aan geschikte onderwijs- en opleidingsaanbieders en andere actoren die in de lidstaten bij de bij- en omscholing zijn betrokken. Deze academies moeten een faciliterende rol spelen, met volledige inachtneming van de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor de leerinhoud en de opzet van het onderwijsstelsel en voor de inhoud en de organisatie van de beroepsopleiding. Daarbij moeten de academies bijdragen tot de langetermijndoelstelling om de Unie tegelijkertijd te herindustrialiseren en koolstofvrij te maken, kritieke tekorten aan vaardigheden aan te pakken, haar open strategische autonomie te vergroten en tegemoet te komen aan de behoefte aan in de Unie geproduceerde nettonultechnologieën, door haar innovatie- en productievermogen te versterken. De academies moeten worden opgezet op basis van een beoordeling door de Commissie, op basis van bestaande en objectieve studies, van de tekorten aan vaardigheden in nettonultechnologie-industrieën die van cruciaal belang zijn voor de industriële transformatie en decarbonisatie. Elke academie moet op basis van de beoordeling van tekorten aan vaardigheden een actieplan opstellen met mijlpalen en streefdoelen, onder meer wat betreft het aantal lerenden.

(105)

De academies moeten het onderwijzen van transversale vaardigheden die beroepsmobiliteit vergemakkelijken aanmoedigen, samen met andere vereiste vaardigheden. De academies moeten hun leerinhoud in verschillende talen beschikbaar stellen, zodat zoveel mogelijk lerenden toegang hebben tot de leerprogramma’s. Zij moeten opleidingen, voor zover nodig, op alle vaardigheidsniveaus aanbieden, en zich aldus richten op alle onderwijs- en kwalificatieniveaus in de waardeketen van de betrokken sectoren. Aanbieders van onderwijs en opleiding in de lidstaten kunnen de inhoud en het materiaal voor onderwijs en opleiding die door de academies zijn ontwikkeld, vervolledigen met extra informatie in verband met bijvoorbeeld de nationale wetgeving inzake arbeids- en sociale rechten, toepasselijke collectieve overeenkomsten of territoriale of sectorspecifieke vereisten, die door de lidstaten is opgesteld, desgevallend in samenwerking met de sociale en economische partners. De leerinhoud moet ook gericht zijn op werknemers in nationale en lokale overheidsdiensten, met name die welke verantwoordelijk zijn voor vergunningen, effectbeoordelingen en regelgeving voor nieuwe technologieën, om zo bij te dragen aan de capaciteitsopbouw bij nationale overheidsdiensten en aan een vermindering van de verschillen tussen de lidstaten.

(106)

Om de transparantie en overdraagbaarheid van vaardigheden en de mobiliteit van werknemers te ondersteunen, zullen de academies credentials, waaronder, in voorkomend geval, microcredentials, ontwikkelen en de uitrol daarvan door onderwijs- en opleidingsaanbieders bevorderen om de leerprestaties inzichtelijk te maken. Indien een door de academies ontwikkeld onderwijs- en opleidingsprogramma met succes is afgerond, kunnen de door de academies ontwikkelde credentials worden afgegeven door onderwijs- en opleidingsaanbieders of uitreikende instanties in de lidstaten. Ze kunnen worden afgegeven in de vorm van digitale Europese credentials voor leerprestaties en zouden kunnen worden geïntegreerd in Europass-profielen en, indien van toepassing en relevant, in nationale kwalificatiekaders worden opgenomen. Het Europees netwerk van diensten voor arbeidsvoorziening (Eures), dat informatie en advies verstrekt en actief is inzake werving of plaatsing ten behoeve van werknemers en werkgevers in de hele Unie, kan een belangrijke rol spelen bij de bekendmaking van vacatures in verband met nettonultechnologieën en, in voorkomend geval, bij de uitrol van Europese beroepsprofielen.

(107)

Het platform moet ondersteuning bieden bij het aansturen van de werkzaamheden van de academies door ervoor te zorgen dat hun inhoud gericht is op de door de Commissie geïnventariseerde vaardigheidstekorten en door een algemeen overzicht te bieden. De lidstaten moeten erop toezien dat de aangewezen nationale vertegenwoordiger kan fungeren als tussenpersoon tussen de nationale ministeries en bevoegde autoriteiten van de lidstaten, de nationale sociale partners en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. Het platform moet de door de verschillende academies geboekte vooruitgang monitoren, de onderliggende oorzaken van vaardigheidstekorten analyseren en nagaan in welke mate de opleidingsprogramma’s van de academies vaardigheidstekorten in nettonultechnologie-industrieën aanpakken en bestaande opleidingsmogelijkheden op het gebied van nettonultechnologieën in de lidstaten aanvullen. Het platform moet verslag uitbrengen over de uitrol van de leerprogramma’s, onder meer middels een voortgangsverslag dat drie jaar na de oprichting van elke academie moet worden ingediend en waarin wordt vermeld hoeveel lerenden de programma’s van de academies bereiken, uitgesplitst naar industriële sector, geslacht, leeftijd en onderwijs- en kwalificatieniveau.

(108)

Bij gebrek aan specifieke bepalingen in het Unierecht waarbij minimumopleidingseisen voor de toegang tot of de uitoefening van een gereglementeerd beroep worden ingevoerd, is het de bevoegdheid van de lidstaten om te beslissen of en hoe een beroep moet worden gereglementeerd. Nationale voorschriften ter regeling van de toegang tot gereglementeerde beroepen mogen echter geen ongerechtvaardigde of onevenredige belemmering voor de uitoefening van deze grondrechten vormen. De bevoegdheid om de toegang tot een beroep te reglementeren moet worden uitgeoefend binnen de grenzen van de beginselen van non-discriminatie en evenredigheid, overeenkomstig Richtlijn (EU) 2018/958 van het Europees Parlement en de Raad (47) . Bij hun beoordeling moeten de lidstaten rekening houden met de nadelige gevolgen die het reglementeren van beroepen zou kunnen hebben op de beschikbaarheid van vaardigheden in de nettonulindustrie en ernaar streven het reglementeren op deze gebieden zoveel mogelijk te beperken.

(109)

Indien de lidstaten bepalen dat de leerprogramma’s die door de academies zijn ontwikkeld gelijkwaardig zijn aan de specifieke kwalificaties die de ontvangende lidstaat vereist om toegang te krijgen tot gereglementeerde activiteiten in het kader van een beroep dat van bijzonder belang is voor de nettonulindustrie in die lidstaat, moeten de lidstaten, in de context van de toegang tot een gereglementeerd beroep en teneinde de mobiliteit in nettonulberoepen te vergemakkelijken, deze credentials aanvaarden als voldoende onderbouwing voor en gelijkwaardig aan opleidingstitels, in overeenstemming met artikel 11 van Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad (48).

(110)

De bijdrage van nettonultechnologieën aan de decarbonisatiedoelstellingen van de Unie kan alleen worden verwezenlijkt wanneer die technologieën worden ingezet. Die uitrol zal tot op zekere hoogte wellicht plaatsvinden in particuliere huishoudens, maar de grootste decarbonisatie zal wellicht worden bereikt door het koolstofvrij maken van industriële processen. Om ervoor te zorgen dat in de Unie investeringen voor een dergelijke decarbonisatie plaatsvinden, die essentieel zijn om hoogwaardige banen en welvaart in de Unie te waarborgen en om de decarbonisatiedoelstellingen van de Unie te verwezenlijken, is het cruciaal dat deze verordening bijdraagt tot een verbetering van het investeringsklimaat voor de industrie in de Unie.

(111)

Op het niveau van de Unie moet een platform worden opgericht, dat zal bestaan uit de lidstaten en wordt voorgezeten door de Commissie. Het platform kan de Commissie en de lidstaten adviseren en bijstaan bij specifieke kwesties en een referentie-instantie vormen waarbinnen de Commissie en de lidstaten hun optreden coördineren en de uitwisseling van informatie over kwesties in verband met deze verordening vergemakkelijkt wordt. Voorts moet het platform de in deze verordening beschreven taken verder uitvoeren, met name met betrekking tot vergunningverlening, met inbegrip van centrale contactpunten, strategische nettonulprojecten, coördinatie van financiering, markttoegang, vaardigheden en testomgevingen voor nettonultechnologie, alsmede het ondersteunen van de Commissie bij de beoordeling van de haalbaarheid en evenredigheid van het voorstellen van maatregelen indien de Commissie concludeert dat de algemene doelstellingen van de verordening waarschijnlijk niet zullen worden verwezenlijkt. Indien nodig kan het platform permanente of tijdelijke subgroepen oprichten en derden uitnodigen, zoals deskundigen of vertegenwoordigers van nettonulindustrieën.

(112)

Waar passend en nuttig moet het platform streven naar nauwe samenwerking met andere relevante initiatieven, platforms en groepen van de Commissie, teneinde synergieën tot stand te brengen, deskundigheid te delen, informatie uit te wisselen en de betrokkenheid van belanghebbenden te bevorderen, en daarbij dubbel werk en overlappingen vermijden. Het platform zal samenwerken met de bestaande industriële allianties in de Unie en zo aan de werkzaamheden van deze allianties bijdragen door de lidstaten hierbij te betrekken. Belangrijke allianties voor samenwerking met het platform zijn de Europese alliantie voor batterijen, de Europese alliantie voor de fotovoltaïsche zonne-energiesector, de Europese alliantie voor schone waterstof, de alliantie voor een emissievrije luchtvaart, de alliantie voor processors en halfgeleidertechnologieën en de alliantie van industrieën in de waardeketen voor hernieuwbare en koolstofarme brandstoffen. Sectoren die momenteel niet vertegenwoordigd zijn in industriële allianties, profiteren eveneens van het gestructureerde kader dat het platform biedt. Wat strategische nettonulpartnerschappen betreft, zal, waar dat relevant is, een nauwe samenwerking met de raad kritieke grondstoffen worden opgezet.

(113)

Het is met name van belang de regelgevings- en administratieve lasten te verminderen en te voorzien in een passend regelgevingskader, zodat de industrieën zich doeltreffend kunnen aanpassen aan de klimaat- en de energietransitie. De Unie moet er derhalve naar streven de algemene regelgevingslasten voor de industrie uiterlijk in 2030 aanzienlijk te verminderen, met name om een nieuw product op de interne markt te brengen. Die inspanningen moeten met name worden geleverd binnen het kader voor betere regelgeving en zonder afbreuk te doen aan de milieu- en arbeidsnormen van de Unie. De Commissie moet aan het platform verslag uitbrengen over de ontwikkelingen met betrekking tot de regelgevings- en administratieve lasten voor industrieën voor nettonultechnologie in de Unie, op basis van het verslag van de Commissie van 24 oktober 2023 getiteld “Voortgangsverslag over het concurrentievermogen van schone-energietechnologieën” en het jaarlijks lastenoverzicht van de Commissie van 2022. Ter bevordering van de werkzaamheden van de instellingen van de Unie om de regelgevingslasten voor industrieën voor nettonultechnologie zo laag mogelijk te houden, wordt bij deze verordening een wetenschappelijke adviesgroep voor regelgevingslasten voor nettonul (de “wetenschappelijke adviesgroep”) opgericht. Voor de beoordeling van de effecten van de regelgevingslasten moet de wetenschappelijke adviesgroep wetenschappelijk onderbouwde adviezen formuleren over de effecten van de regelgevingslasten in de Unie op de nettonulindustrieën, en daarbij gebruikmaken van een wetenschappelijk onderbouwde methode en in voorkomend geval rekening houden met de toolbox voor betere regelgeving. De werkzaamheden van de wetenschappelijke adviesgroep laten de prerogatieven van de instellingen van de Unie onverlet.

(114)

Verordening (EU) 2018/1999 bepaalt dat de lidstaten geactualiseerde ontwerpversies van hun nationale energie- en klimaatplannen voor de periode 2021-2030 moeten indienen. Zoals in de richtsnoeren van de Commissie aan de lidstaten voor die actualiseringen is benadrukt, moeten in de geactualiseerde nationale energie- en klimaatplannen de doelstellingen en beleidslijnen van de lidstaten worden beschreven om de opschaling van productieprojecten voor commercieel beschikbare energie-efficiënte en koolstofarme technologieën, apparatuur en belangrijke componenten op hun grondgebied te vergemakkelijken. In die plannen moeten ook de doelstellingen en beleidslijnen van de lidstaten worden beschreven om die opschaling tot stand te brengen door middel van diversificatie-inspanningen in derde landen, en om hun industrieën in staat te stellen CO2-emissies af te vangen, te vervoeren en permanent op te slaan in geologische opslaglocaties. Die plannen moeten de grondslag vormen voor de vaststelling van de behoefte aan nettonultechnologieën. Wanneer de lidstaten met deze verordening rekening houden bij het opstellen van hun nationale energie- en klimaatplannen, moeten ze zowel het algemene concurrentievermogen als onderzoek en innovatie op het gebied van nettonulindustrieën op langere termijn in aanmerking nemen.

(115)

In het kader van het industrieel plan voor de Green Deal kondigde de Commissie al haar voornemen aan om industriële partnerschappen voor nettonul te ontwikkelen en haar inspanningen op te voeren om de krachten te bundelen met partners die zich inzetten voor de Overeenkomst van Parijs. Samenwerking via dergelijke partnerschappen zal de wereldwijde uitrol van nettonultechnologieën waarschijnlijk bevorderen en ondersteuning bieden voor wederzijds versterkende partnerschappen tussen de Unie en derde landen, met inbegrip van duurzame investeringen en technische bijstand. De industriële partnerschappen voor nettonul moeten zowel de Unie als haar partners ten goede komen en bijdragen tot de verwezenlijking van de mondiale klimaatdoelstellingen. Die partnerschappen kunnen ook bijdragen tot de diversificatie en veerkracht van de toelevering van nettonultechnologieën en de componenten daarvan in de Unie, de uitwisseling van informatie tussen de Unie en haar partners over de ontwikkeling van nettonultechnologieën verbeteren, de nettonulindustrieën van de Unie ondersteunen bij de toegang tot de wereldwijde markt voor schone energie, en tegelijk opkomende industrieën op het gebied van schone energietechnologieën in derde landen met duidelijke comparatieve voordelen ondersteunen. De Commissie en de lidstaten kunnen de industriële partnerschappen voor nettonul binnen het platform coördineren door relevante bestaande partnerschappen en processen te bespreken, zoals groene partnerschappen, energiedialogen en andere vormen van bestaande bilaterale contractuele regelingen, alsook mogelijke synergieën met relevante bilaterale overeenkomsten van de lidstaten met derde landen te onderzoeken.

(116)

De Unie moet ernaar streven de internationale handel en investeringen in nettonultechnologieën te diversifiëren en te stimuleren door wederzijds versterkende partnerschappen op te zetten, en tegelijk wereldwijd hoge sociale, arbeids- en milieunormen te bevorderen. Dit moet gebeuren in nauwe samenwerking en in partnerschap met gelijkgezinde landen door middel van bestaande overeenkomsten of nieuwe strategische verbintenissen. Evenzo moeten er in nauwe samenwerking met partnerlanden en als deel van een open maar evenwichtige aanpak op basis van wederkerigheid en gemeenschappelijke belangen, meer inspanningen worden geleverd voor internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie om nettonultechnologieën te ontwikkelen en uit te rollen.

(117)

Om potentiële voorzieningsrisico’s in verband met nettonultechnologieën in kaart te brengen en te beperken, moeten indicatoren met betrekking tot markttrends, productiecapaciteit, innovatie, werkgelegenheid en vaardigheden, vergunningstermijnen voor nettonultechnologieën en CO2-injectiecapaciteit doorlopend kunnen worden gemonitord. Momenteel zijn er echter onvoldoende hoogwaardige gegevens beschikbaar om die indicatoren te monitoren. Aangezien de taken waarin deze verordening voorziet afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van hoogwaardige gegevens, moet de Commissie haar monitoring van nettonultechnologieën prioriteren op basis van het belang van die technologieën in de Unie en tegelijk verder werken aan het verbeteren van de beschikbaarheid van dergelijke gegevens. De Commissie zal ook nauw samenwerken met Eurostat, de statistische autoriteit van de Unie, om gemeenschappelijke codes voor nettonultechnologieën te ontwikkelen, die nodig zijn voor hoogwaardige langetermijnrapportage en statistieken.

(118)

In het geval dat in deze verordening aan de Commissie de bevoegdheid wordt verleend om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen, is het van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (49). Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die de gedelegeerde handelingen voorbereiden.

(119)

Voor zover een van de in deze verordening bedoelde maatregelen staatssteun vormt, doen de bepalingen betreffende die maatregelen geen afbreuk aan de toepassing van de artikelen 107 en 108, VWEU.

(120)

Daar de doelstelling van deze verordening niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang of de gevolgen van het optreden beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstelling te verwezenlijken,