Beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Syrië

 

SAMENVATTING VAN:

Besluit 2013/255/GBVB — beperkende maatregelen tegen Syrië

Verordening (EU) nr. 36/2012 — beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Syrië

WAT IS HET DOEL VAN HET BESLUIT EN DE VERORDENING?

Het besluit en de verordening maken deel uit van het instrumentarium van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) van de Europese Unie (EU) en bevorderen de GBVB-doelstellingen door die de rechtsgrondslag vormen voor EU-sancties met het oog op de situatie in Syrië.

Beide rechtshandelingen zijn herhaaldelijk gewijzigd.

KERNPUNTEN

Beperkingen op de handel in goederen, diensten en technologie

De sancties omvatten beperkingen op de handel met de EU in goederen die direct of indirect kunnen worden gebruikt voor de interne onderdrukking van de Syrische bevolking. Zij omvatten:

• een verbod op de invoer van wapens en aanverwant materiaal uit Syrië;
• uitvoerbeperkingen op bepaalde uitrusting, goederen en technologie die zouden kunnen worden gebruikt voor interne onderdrukking of voor de vervaardiging van dergelijke producten;
• een verplichting voor EU-lidstaten om schepen en vliegtuigen te inspecteren als er een redelijk vermoeden bestaat dat deze wapens, aanverwant(e) materiaal of uitrusting vervoeren die zouden kunnen worden gebruikt voor interne onderdrukking;
• een uitvoerverbod op uitrusting, technologie of software voornamelijk bestemd voor toezicht of interceptie op internet of telefonische communicatie;
• een verbod voor Syrische financiële instellingen om nieuwe bijkantoren of dochterondernemingen te openen in de EU of nieuwe joint ventures op te richten of nieuwe correspondentbankrelaties aan te gaan met banken in de EU;
• een invoerverbod op ruwe aardolie en aardolieproducten uit Syrië en op financiering, verzekering of herverzekering in dit opzicht;
• een verbod op investeringen in de Syrische aardolie-industrie;
• een verbod op investeringen in bedrijven die actief betrokken zijn bij de bouw van nieuwe energiecentrales voor de opwekking van elektriciteit in Syrië;
• een verbod op de handel in goederen die onderdeel uitmaken van het Syrisch cultureel erfgoed en illegaal zijn meegenomen uit Syrië teneinde een veilige terugkeer van deze goederen te vergemakkelijken;
• een verbod op de handel in goud, edele metalen en diamanten met Syrische overheidsorganen en de centrale bank.

Bevriezen van tegoeden en reisverboden

De zijn ook gericht op individuen en bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de gewelddadige onderdrukking van de Syrische bevolking, degenen die steun verlenen aan of baat hebben bij het regime en individuen en bedrijven die banden met hen hebben. Het besluit en de verordening leggen met name de volgende beperkingen op:

• De bevriezing van de tegoeden van en reisverboden voor meer dan 350 individuen en ten minste 90 entiteiten. Tegoeden of economische middelen die op een andere wijze zijn bevroren kunnen onder bepaalde voorwaarden worden vrijgegeven, onder meer:
  • om betalingen te verrichten namens Syrië aan de Organisatie voor het verbod van chemische wapens (OPCW), voor activiteiten met betrekking tot de verificatiemissie en de vernietiging van Syrische chemische wapens;
  • voor evacuaties uit Syrië;
  • voor humanitaire doeleinden.
• De bevriezing van de tegoeden van de Syrische centrale bank in de EU met een verbod op het beschikbaar stellen van tegoeden en economische middelen, maar waarbij legitieme handel onder strenge voorwaarden blijft toegestaan.

De Bijlage bij besluit 2013/255/GBVB bevat een lijst met de individuen en bedrijven die onder deze maatregelen vallen. Deze lijst wordt regelmatig gewijzigd.

EU-strategie voor Syrië

Bij de goedkeuring van de EU-strategie voor Syrië in 2017 gaf de Raad van de Europese Unie aan dat verdere beperkende maatregelen gericht op Syrische personen en entiteiten die steun bieden aan het regime worden overwogen zolang de onderdrukking voortduurt. De strategie spits zich toe op zes actiepunten:

• beëindigen van de oorlog door een waarachtige politieke overgang;
• bevorderen van een betekenisvolle en inclusieve overgang in Syrië;
• het redden van levens door het aanpakken van de humanitaire nood van de meest kwetsbare Syriërs in het land op een tijdige, doeltreffende, doelmatige en beginselvaste manier;
• bevorderen van de democratie, mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting door een versterking van Syrische maatschappelijke organisaties;
• bevorderen dat de plegers van oorlogsmisdrijven ter verantwoording worden geroepen, met als doel een proces van nationale verzoening en overgangsjustitie mogelijk te maken;
• bijdragen tot de veerkracht van de Syrische bevolking en de Syrische samenleving.

Wijzigingen van het besluit en van de verordening naar aanleiding van de aardbeving van februari 2023

De EU-wetgeving met betrekking tot sancties in het licht van de situatie in Syrië verbiedt de uitvoer van voedsel, geneesmiddelen of medische uitrusting naar Syrië of het richten van het gezondheidszorgstelsel van Syrië niet, en bevat een brede humanitaire uitzondering om de voortdurende verstrekking van humanitaire hulp aan alle delen van het land te waarborgen. Na een krachtige aardbeving die de humanitaire crisis heeft verergerd, heeft de Raad in februari 2023 wijzigingen vastgesteld in Besluit 2013/255/GBVB en van Verordening (EU) nr. 36/2012 om ervoor te zorgen dat hulp aan de burgerbevolking van Syrië snel zou worden verleend. Daarbij ging het om de verplichting voor humanitaire organisaties om voorafgaande toestemming te vragen van de bevoegde autoriteiten van de lidstaten voor het verrichten of leveren van goederen en diensten bestemd voor humanitaire doeleinden aan in de lijst opgenomen personen en entiteiten. De vrijstelling, die oorspronkelijk voor een periode van zes maanden werd goedgekeurd, is herhaaldelijk verlengd, voor het laatst door Wijzigingsverordening (EU) 2023/2877 en Besluit (GBVB) 2023/2876, waarmee de vrijstelling werd verlengd tot 1 juni 2024.

VANAF WANNEER ZIJN HET BESLUIT EN DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

• Het besluit is sinds 1 juni 2013 van toepassing.
• De verordening is sinds 19 januari 2012 van toepassing. De verordening strekt tot intrekking van Verordening (EG) nr. 442/2011.

ACHTERGROND

In december 2015 heeft de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties Resolutie 2254 betreffende de soevereiniteit, onafhankelijkheid, eenheid en territoriale integriteit van Syrië aangenomen. De EU blijft zich inzetten voor het vinden van een duurzame en geloofwaardige politieke oplossing voor de situatie in het land op basis van deze resolutie en de Verklaring van Genève van 2012.

Zie voor meer informatie:

• Syrië: EU-respons op de crisis (Raad van de Europese Unie).
• De Europese Unie en Syrië (Europese Dienst voor extern optreden).

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Besluit 2013/255/GBVB van de Raad van 31 mei 2013 betreffende beperkende maatregelen tegen Syrië (PB L 147 van 1.6.2013, blz. 14-45)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Besluit 2013/255/GBVB van de Raad werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Verordening (EU) nr. 36/2012 van de Raad van 18 januari 2012 betreffende beperkende maatregelen in het licht van de situatie in Syrië en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 442/2011 (PB L 16 van 19.1.2012, blz. 1-32)

Zie de geconsolideerde versie.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad — Elementen voor een EU-strategie voor Syrië (JOIN(2017) 11 final, 14.3.2017)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Vijfde deel — Extern optreden van de Unie — Titel IV — Beperkende maatregelen — Artikel 215 (oud artikel 301 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 144).

Laatste bijwerking 27.05.2024