(1)

Sinds 2020 is in bepaalde lidstaten en derde landen melding gemaakt van besmettingen met het SARS-CoV-2-virus bij nertsen en is vastgesteld dat het virus van mens op nerts en van nerts op mens kan worden overgedragen. Bovendien heeft één lidstaat melding gemaakt van gevallen van COVID-19 bij mensen waarbij besmetting met op nertsen terug te voeren varianten van het SARS-CoV-2-virus heeft plaatsgevonden.

(2)

Op 12 november 2020 heeft het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC), met de hulp van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA), een snelle risicobeoordeling betreffende de opsporing van met nertsen verband houdende nieuwe SARS-CoV-2-varianten (2) (snelle risicobeoordeling van het ECDC) gepubliceerd.

(3)

In de snelle risicobeoordeling van het ECDC werd geconcludeerd dat het totale risico voor de gezondheid van de mens als gevolg van met nertsen verband houdende varianten van SARS-CoV-2 kan worden vastgesteld als variërend van laag voor de algemene bevolking tot zeer hoog voor medisch kwetsbare personen die in het kader van de beroepsuitoefening aan het virus kunnen worden blootgesteld. Uit de snelle risicobeoordeling van het ECDC bleek ook dat verder onderzoek nodig is om te beoordelen of met nertsen verband houdende SARS-CoV-2-varianten gevolgen kunnen hebben voor het risico op herbesmetting, een verminderde werkzaamheid van vaccins of een verminderde werking van behandelingen.

(4)

Om het risico voor de volksgezondheid te verminderen, worden nationale autoriteiten in de snelle risicobeoordeling van het ECDC aangeraden om maatregelen te overwegen die gericht zijn op nertsenfokkerijen, werknemers van nertsenfokkerijen en gemeenschappen die in contact komen met nertsenfokkerijen. Die maatregelen moeten het testen van mensen, sequentie-analysen, karakterisering van antigene eigenschappen en bepaling van het infectievermogen van het virus omvatten alsook monitoring van dieren en bewaking van nertsenfokkerijen om de verspreiding van SARS-CoV-2-varianten van dieren naar mensen te voorkomen.

(5)

Op 20 januari 2021 hebben de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), de Wereldorganisatie voor diergezondheid (OIE) en de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) samen een risicobeoordeling van opkomende bedreigingen op het raakvlak tussen mens, dier en ecosystemen gepubliceerd waarin SARS-CoV-2 bij voor de bontproductie gebruikte dieren aan bod komt (3). Volgens de risicobeoordeling moet het testen van dieren op SARS-CoV-2 op de risico’s zijn gebaseerd en moet het alleen worden overwogen in het kader van een bredere aanpak van COVID-19 binnen een “één gezondheid”-benadering die een systeem voor vroegtijdige waarschuwing en bewaking op basis van gevalsdefinities bij werknemers van pelsdierbedrijven en dieren, naargelang het geval, omvat. In de risicobeoordeling wordt aanbevolen om bij uitbraken van SARS-CoV-2 waar pelsdierbedrijven bij betrokken zijn, sequentie-analysen te verrichten van virussen van gevallen bij mensen en nertsen, met inbegrip van fylogenetische analysen en vergelijking van genetische sequenties, om de richting van de besmetting (van dier op dier, van dier op mens, van mens op dier, of van mens op mens) te begrijpen en om mogelijke mutaties te identificeren en te beoordelen.

(6)

Op 18 februari 2021 heeft de EFSA, met de hulp van het ECDC, het wetenschappelijke verslag over de monitoring van SARS-CoV-2-besmettingen bij marterachtigen (4) (het EFSA-verslag) gepubliceerd. Uit het EFSA-verslag blijkt dat zodra SARS-CoV-2 in een nertsenfokkerij is geïntroduceerd, het zich daar zeer efficiënt verspreidt door zowel rechtstreeks als onrechtstreeks contact. Waarschijnlijk hebben besmette mensen SARS-CoV-2 in de bedrijven binnengebracht. In het EFSA-verslag wordt geconcludeerd dat de bewaking van werknemers van nertsenfokkerijen een belangrijke stap is bij de vroegtijdige opsporing van besmettingen. Uit het EFSA-verslag blijkt daarnaast dat ook wasbeerhonden (Nyctereutes procyonoides) vatbaar zijn voor SARS-CoV-2.

(7)

In het EFSA-verslag wordt aanbevolen om ervan uit te gaan dat alle nertsenfokkerijen die nog niet besmet zijn, het risico lopen om besmet te worden, aangezien de ziekte bij mensen wijdverspreid is. De hoofddoelstelling van de monitoring moet daarom vroegtijdige opsporing zijn.

(8)

Overeenkomstig het EFSA-verslag moet één van de doelstellingen van de monitoring het opvolgen van de evolutie van het SARS-CoV-2-virus zijn. Genetische analyse is belangrijk om het SARS-CoV-2-virus te karakteriseren, mogelijke mutaties van het virus op te sporen en de oorsprong en de bron van het virus te achterhalen. De opsporing van eventuele virusmutaties is bijzonder belangrijk voor de volksgezondheid met het oog op het vroegtijdig identificeren van nieuwe varianten van het virus die gevolgen kunnen hebben voor de diagnose, de overdracht en de ernst van besmettingen of voor de doeltreffendheid van vaccins.

(9)

Gehouden en wilde wasbeerhonden moeten als vatbaar voor SARS-CoV-2 worden beschouwd. De OIE heeft in haar richtsnoeren voor het werken met landbouwhuisdieren van voor besmetting met SARS-CoV-2 vatbare soorten (5) landen opgeroepen om dieren die vatbaar zijn voor besmetting met SARS-CoV-2, waaronder nertsen en wasbeerhonden, alsook mensen die nauw contact met deze dieren hebben, te monitoren vanuit een “één gezondheid”-benadering. De Commissie moet monitoringprogramma’s voor zoönosen opstellen om nadere regels vast te stellen voor de monitoring van deze specifieke zoönoseverwekker aangezien Richtlijn 2003/99/EG voorziet in dergelijke monitoring om gecoördineerde gegevens te verzamelen, om gegevens gemakkelijker samen te stellen en te vergelijken, om de risico’s beter te identificeren en om op die manier in voorkomend geval verdere maatregelen mogelijk te maken. In de overwegingen van die richtlijn wordt gesteld dat zoönosen die op een andere wijze dan via voedsel, vooral door wilde dieren en gezelschapsdieren, worden overgedragen, aanleiding geven tot bezorgdheid. Daarnaast wordt vermeld dat het verzamelen van gegevens inzake het vóórkomen van zoönosen en zoönoseverwekkers bij dieren, in voeding, in diervoeders en bij de mens noodzakelijk is om de ontwikkelingstendensen en de bronnen van zoönosen te bepalen. De overwegingen van Richtlijn 2003/99/EG stellen ook dat prioriteit moet worden gegeven aan de zoönosen die het grootste risico vormen voor de volksgezondheid, maar dat de bewakingssystemen ook de opsporing mogelijk moeten maken van nieuwe zoönosen, nieuwe uitbraken van bestaande zoönosen en nieuwe stammen van bestaande zoönoseverwekkers.

(10)

Om een verdere risicobeoordeling in het kader van de “één gezondheid”-benadering mogelijk te maken en om mogelijke risicobeheersingsmaatregelen met betrekking tot de uit de circulatie van met nertsen verband houdende SARS-CoV-2-varianten bij dieren van de familie Mustelidae en wasbeerhonden voortvloeiende risico’s vorm te geven en te bepalen, moet onverwijld een efficiënt en geharmoniseerd monitoring- en rapportagesysteem worden opgezet dat de verzameling en uitwisseling van alle relevante informatie mogelijk maakt.

(11)

Om de uitvoering te vergemakkelijken en de middelen op groepen met een hoger risico toe te spitsen, moet het bij deze handeling vastgestelde monitoringsysteem van toepassing zijn op alle gehouden dieren van de familie Mustelidae en wasbeerhonden, maar moet voor de actieve monitoring prioriteit worden gegeven aan inrichtingen met meer dan 500 volwassen fokdieren; in bijlage II bij deze handeling moeten dienovereenkomstig regels voor het bemonsteren en testen op SARS-CoV-2 van dieren in die prioritaire inrichtingen worden vastgesteld. Tegelijkertijd moeten alle gehouden en wilde dieren van de familie Mustelidae en wasbeerhonden passief worden gemonitord om ervoor te zorgen dat specifieke situaties worden onderzocht; in bijlage III bij deze handeling moeten dienovereenkomstig regels voor een bemonsteringsschema voor de passieve monitoring van die gehouden of wilde dieren worden vastgesteld.

(12)

Gezien de urgentie van de verdere beoordeling van het risico van de epidemiologische situatie in de Unie wat betreft de aanwezigheid van SARS-CoV-2 bij nertsen en andere dieren van de familie Mustelidae en bij wasbeerhonden en van de beoordeling van de uitvoerbaarheid van de maatregelen, moeten de lidstaten de nodige middelen voor het opzetten van een monitoringsysteem uittrekken en regelmatig verslagen over de aanwezigheid van die besmetting bij gehouden of wilde dieren van de familie Mustelidae en bij wasbeerhonden indienen bij de Commissie. Op grond van artikel 3 van Richtlijn 2003/99/EG moeten de lidstaten gegevens bekendmaken. Gezien het belang van risicocommunicatie met betrekking tot SARS-CoV-2 en om een goede risicocommunicatie binnen de Unie te waarborgen, moet de Commissie, louter ter informatie, op haar website een samenvatting van de verzamelde gegevens betreffende SARS-CoV-2 publiceren.

(13)

Om een gestructureerde rapportage van gevallen van SARS-CoV-2 bij nertsen en andere dieren van de familie Mustelidae en bij wasbeerhonden mogelijk te maken, moet bij dit besluit het modelverslag worden vastgesteld alsook de minimumvoorschriften voor gegevens en het formaat ervan per uitbraak en per voor het SARS-CoV-2-virus vatbare soort. Dit modelverslag moet worden gebruikt voor de rapportage in verband met dat virus.

(14)

Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/2183 van de Commissie (6) bevat regels betreffende bepaalde beschermende maatregelen in verband met het melden van besmettingen met SARS-CoV-2 bij nertsen en andere dieren van de familie Mustelidae en bij wasbeerhonden, en is van toepassing tot en met 20 april 2021. Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/2183 is gebaseerd op artikel 9, lid 4, van Richtlijn 89/662/EEG van de Raad (7) en artikel 10, lid 4, van Richtlijn 90/425/EEG van de Raad (8). De in dat uitvoeringsbesluit vastgestelde maatregelen zijn doeltreffend gebleken en in dit besluit moeten gelijkaardige maatregelen worden vastgesteld.

(15)

De nodige gegevens voor de verdere beoordeling van de risico’s voor de volksgezondheid, voor de vroegtijdige waarschuwing in geval van SARS-CoV-2-besmettingen bij nertsen en andere dieren van de familie Mustelidae en bij wasbeerhonden, en voor de monitoring van de evolutie van het virus moeten dringend worden verzameld.

(16)

Wat de monitoring van ziekten betreft, moet de berekening van de steekproefomvang volgens de in de Gezondheidscode voor landdieren van de OIE (9) vastgestelde algemene beginselen worden gebaseerd op factoren zoals de omvang van de populatie, het ontwerp van het onderzoek, de verwachte prevalentie en mogelijke clustering, het gewenste betrouwbaarheidsniveau en de prestaties van de gebruikte tests. Het EFSA-verslag bevat voor SARS-CoV-2 specifieke percentages voor de aangenomen prevalentie om een bepaalde betrouwbaarheid te bereiken, die worden gebruikt om de in bijlage II omschreven aangenomen prevalentie te bepalen. Deze percentages voor de aangenomen prevalentie en de betrouwbaarheid hebben samen met andere factoren rechtstreeks invloed op de verwachte steekproefomvang. In het in dit besluit vastgestelde bemonsteringsschema moet met deze beginselen rekening worden gehouden.

(17)

Gezien de huidige epidemiologische situatie met betrekking tot SARS-CoV-2 bij nertsen en andere dieren van de familie Mustelidae moet dit besluit van toepassing zijn tot en met 31 maart 2022. Indien de epidemiologische situatie verandert, zal de Commissie de toepassingsperiode van dit besluit herzien.

(18)

Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/2183 moet worden ingetrokken en door dit besluit worden vervangen.

(19)

De in dit besluit vervatte maatregelen zijn in overeenstemming met het advies van het Permanent Comité voor planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders,