Samenvatting

Effectbeoordeling bij het voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad tot invoering van een Europese e-kaart voor diensten en de bijbehorende administratieve faciliteiten

A. Maatregelen zijn nodig

Waarom? Wat is het probleem?

Een aantal dienstensectoren kampen nog altijd met een gebrek aan internemarktintegratie. Dit is met name het geval voor de bouwsector en diverse zakelijke diensten. In de eerste plaats worden dienstverrichters die hun diensten in andere lidstaten willen aanbieden, geconfronteerd met een complexe administratie. Ten tweede ontbreekt het aan goed gestructureerde mechanismen voor samenwerking in het kader van de dienstenrichtlijn. Ten derde komen kleine en middelgrote ondernemingen vaak moeilijk aan de verplichte verzekeringsdekking voor activiteiten in andere lidstaten. Tot slot verschilt het regelgevingskader voor een aantal zakelijke diensten nog altijd sterk van lidstaat tot lidstaat. Om al deze redenen zijn er maar weinig dienstverrichters die grensoverschrijdend diensten aanbieden of nevenvestigingen oprichten. Er is weinig concurrentie op deze markten, wat leidt tot een inefficiënte toewijzing van middelen, weinig keuze voor de consument en hoge prijzen. Op zijn beurt leidt dit tot slecht presterende zakelijke diensten die het concurrentievermogen van de Europese industrie ondermijnen. De laatste jaren vorderen de lidstaten trager met de uitvoering van de dienstenrichtlijn. In sommige gevallen gaan ze er zelfs op achteruit. Het ziet er bovendien niet naar uit dat deze situatie zal verbeteren.

Wat moet met dit initiatief worden bereikt?

De algemene doelstellingen van dit initiatief zijn een betere integratie van de markten voor zakelijke diensten en in de bouwsector, alsook productiviteitsgroei in beide sectoren. De specifieke doelstellingen van dit initiatief zijn:

- dienstverrichting in andere lidstaten eenvoudiger en goedkoper maken voor ondernemingen;

- het marktvertrouwen in buitenlandse dienstverrichters bevorderen door meer transparantie en beschikbare informatie;

- de marktdynamiek aanzwengelen en concurrentie bevorderen, zodat de consumenten, met inbegrip van industriële afnemers, meer keuze hebben en minder moeten betalen.

Wat is de meerwaarde van maatregelen op EU-niveau? 

De huidige situatie wordt gekenmerkt door te weinig wederzijds vertrouwen tussen nationale autoriteiten en diepgewortelde belangen op nationaal niveau, met als gevolg dat de lidstaten hun nationale voorschriften blijven opleggen aan binnenkomende dienstverrichters, zonder voldoende rekening te houden met de eisen waaraan de dienstverrichter al moet voldoen in zijn land van herkomst. Een optreden van de EU garandeert dat dienstverrichters die naar andere lidstaten willen uitbreiden kunnen profiteren van een consistente en coherente aanpak in de verschillende lidstaten. Een optreden op EU-niveau zou ook helpen om nationale autoriteiten samen te brengen en het onderlinge vertrouwen te bevorderen.

B. Oplossingen

Welke wetgevende en niet-wetgevende beleidsmaatregelen zijn overwogen? Heeft een bepaalde optie de voorkeur? Waarom? 

Een aantal beleidsopties zijn in de effectbeoordeling beschreven. Bovendien zijn een aantal pakketten overwogen die bestaan uit een combinatie van de volgende beleidsopties:

een eerste optiepakket zou de dienstverrichter de mogelijkheid bieden om in zijn lidstaat van herkomst zowel een certificaat betreffende zijn rechtmatige vestiging als een attest van verzekeringsdekking voor zijn activiteiten te verkrijgen;

een tweede optiepakket zou de dienstverrichter de mogelijkheid bieden om gebruik te maken van een procedure op EU-niveau om daadwerkelijk toegang te krijgen tot de markt van een andere lidstaat. Daarnaast zou het de praktische problemen in verband met verzekeringsdekking in grensoverschrijdende situaties aanpakken;

het derde optiepakket zou naast de opties van het tweede pakket ook de verschillen in regelgeving met betrekking tot een aantal belangrijke zakelijke diensten doen afnemen door de regelgeving voor binnenlandse en buitenlandse dienstverrichters te harmoniseren;

een vierde optiepakket zou het derde optiepakket aanvullen met specifieke oplossingen voor het aanpakken van de verschillen in regelgeving met betrekking tot nevenvestigingen (filialen en agentschappen), zodat buitenlandse dienstverrichters worden vrijgesteld van bepaalde eisen, maar de lidstaat van ontvangst andere garanties kan inbouwen.

Na evaluatie gaat de voorkeur uit naar het tweede optiepakket.

Wie steunt welke optie? 

De Commissie heeft de voorbije jaren intensief contact onderhouden met de belanghebbenden en de lidstaten. Een meerderheid van de belanghebbenden uit de sector van de zakelijke dienstverrichting (zowel dienstverrichters, ondernemings- en andere organisaties) steunen de maatregelen die op EU-niveau worden genomen om de obstakels aan te pakken. Industriële afnemers van zakelijke diensten zijn ook voorstander van een verbetering van de efficiëntie van de sector. Een aantal belanghebbenden van de bouwsector reageert gereserveerd en is van oordeel dat de bouwsector per definitie een lokale sector is.

C. Effecten van de voorkeursoptie

Wat zijn de voordelen van de voorkeursoptie (indien van toepassing, anders van de belangrijkste opties)? 

In het algemeen zal het tweede optiepakket naar verwachting een positieve en aanzienlijke impact hebben door bij te dragen tot een globale vermindering van de administratieve belemmeringen voor grensoverschrijdende dienstverrichters en tot meer informatie en transparantie voor consumenten. Daarnaast wordt verwacht dat het zal leiden tot aanzienlijke kostenbesparingen voor dienstverrichters die grensoverschrijdend diensten verrichten. Verwacht wordt dat dit zal leiden tot een verhoging van de marktdynamiek en het concurrentieniveau, wat dan weer zal leiden tot meer keuze en toegevoegde waarde voor de consument.

Wat zijn de kosten van de voorkeursoptie (indien van toepassing, anders van de belangrijkste opties)? 

Het tweede optiepakket zal naar verwachting geen extra kosten voor dienstverrichters en consumenten met zich meebrengen. Dienstverrichters zouden ook niet verplicht worden om de Europese e-kaart voor diensten te gebruiken, maar de kaart wordt aangeboden als een optioneel instrument dat zij in alle lidstaten kunnen gebruiken.

Wat zijn de gevolgen voor bedrijven, kleine, middelgrote en micro-ondernemingen?

Het initiatief richt zich in het bijzonder op kleine en middelgrote ondernemingen, omdat zij het meest worden getroffen door de ingewikkelde administratie die een uitbreiding naar het buitenland met zich meebrengt. Er zal worden gezorgd voor een centraal loket voor dienstverrichters in de sector van zakelijke diensten en de bouwsector, zodat er meer rechtszekerheid komt betreffende de voor hen geldende voorschriften. Een vermindering van de administratieve rompslomp zou hen in staat stellen om tijd en kosten te besparen wanneer ze grensoverschrijdend zaken willen doen.

Zijn er significante gevolgen voor de nationale begrotingen en overheden?

Het tweede pakket zou weinig kosten genereren voor de autoriteiten van de lidstaten. Het zou gaan om niet meer dan 2 miljoen euro per jaar voor alle lidstaten samen. Het bestaande Informatiesysteem interne markt (IMI) — opgezet, beheerd en gefinancierd door de Commissie — zou dienen als backoffice voor de Europese e-kaart voor diensten.

Zijn er nog andere significante gevolgen? 

Het tweede optiepakket zou een aantal positieve gevolgen hebben, nl. minder administratieve lasten voor dienstverrichters, een betere werking van de eengemaakte markt, meer concurrentie en meer keuze voor de consument. Het zou ook de samenwerking tussen de autoriteiten van de lidstaten verbeteren en er een duidelijk procedureel kader aan geven, wat bevorderlijk zou zijn voor de wederzijdse erkenning van eisen die eventueel al in de lidstaat van herkomst worden gesteld.

D. Follow up

Wanneer wordt dit beleid geëvalueerd?

De Commissie zou haar regelmatige dialoog met de lidstaten en belanghebbenden voortzetten. Op middellange of lange termijn zouden de lidstaten worden verzocht om het initiatief in de praktijk te evalueren, waarbij in voorkomend geval ook nationale sociale partners (met name uit de bouwsector) zouden worden betrokken. Een evaluatieverslag kan 3 jaar na afloop van de omzettingsperiode worden opgesteld.