52001PC0083

Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de opstelling van een gemeenschappelijke nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (NUTS)

(door de Commissie ingediend)

TOELICHTING

Regionale statistieken vormen een hoeksteen van het Europees Statistisch Systeem. Zij worden voor talrijke doeleinden en door talrijke gebruikers aangewend. De regionale gegevens van de EU-lidstaten worden onder meer gebruikt om structuurfondsen op rationele en samenhangende wijze toe te wijzen. Regionale statistieken vormen dan ook de objectieve statistische grondslag voor belangrijke beleidsbeslissingen.

Alle regionale statistieken moeten op een geografische indeling van het bestudeerde grondgebied zijn gebaseerd. Eurostat heeft begin jaren zeventig in samenwerking met andere departementen van de Commissie de nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (NUTS) opgesteld, een samenhangend systeem voor de indeling van het grondgebied van de Europese Unie met het oog op de opstelling van regionale statistieken voor de Gemeenschap.

Deze NUTS-classificatie heeft de laatste jaren steeds meer belang gekregen als grondslag voor geharmoniseerde, en bijgevolg vergelijkbare regionale gegevens. NUTS wordt als referentie gebruikt voor de verzameling, ontwikkeling, harmonisatie en verspreiding van communautaire regionale statistieken.

De NUTS-classificatie beschikt tot dusver niet over een eigen rechtsgrondslag. Er is met andere woorden nog geen verordening met gedetailleerde regels voor het opstellen en bijwerken van het systeem. Deze kwesties worden tot op heden geregeld door een herenakkoord tussen de lidstaten en Eurostat, soms na lange en moeilijke onderhandelingen. Vervolgens wordt NUTS door Eurostat gepubliceerd.

NUTS werd opgesteld en ontwikkeld overeenkomstig de volgende beginselen:

Ten eerste zijn NUTS-regio's normatieve regio's, die als gevolg van een politieke beslissing tot stand zijn gekomen. De grenzen van deze regio's worden vastgesteld op grond van de bevoegdheden van de lokale overheden en van de omvang van de bevolking van de regio, die geacht wordt te beantwoorden aan een optimaal economisch gebruik van de middelen die voor de uitvoering van de taken van de regio nodig zijn. Gewoonlijk zijn de regio's in de administratieve praktijk van het betrokken land juridisch verankerd. Zij zijn duidelijk gedefinieerd, gewoonlijk universeel erkend en vrij stabiel. Zij zijn de plaats waar bepaalde overheidsniveaus hun bevoegdheid uitoefenen, met name wat het regionale beleid betreft. Normatieve of administratieve regio's worden dan ook in het algemeen door de nationale statistische systemen erkend als niveaus waar de verzameling, verwerking en verspreiding van gegevens plaatsvindt.

NUTS is een hiërarchische classificatie met drie niveaus. Elke lidstaat wordt onderverdeeld in een aantal regio's op NUTS-niveau 1. Elk daarvan is onderverdeeld in regio's op NUTS-niveau 2 en deze zijn op hun beurt onderverdeeld in regio's op NUTS-niveau 3. De administratieve structuur van de lidstaten is in het algemeen gebaseerd op twee regionale hoofdniveaus (Länder en Kreise in Duitsland, régions en départements in Frankrijk, comunidades autónomas en provincias in Spanje, regioni en provincie in Italië enz.).

Afhankelijk van het land kunnen deze niveaus NUTS 1 en NUTS 2, NUTS 1 en NUTS 3 of NUTS 2 en NUTS 3 zijn. Om voor elk land een structuur met drie niveaus te krijgen, worden voor het 'ontbrekende' niveau een passend aantal eenheden in het onderliggende niveau samengevoegd. Op die manier worden de 'niet-administratieve' regio's voor statistische doeleinden gevormd.

Er zijn diverse fasen voor de toepassing van de regionale classificatie voor een bepaald land. Eerst wordt de administratieve structuur geanalyseerd en vervolgens wordt nagegaan of regionale gegevens op basis van deze regionale indeling worden verzameld en verspreid, wat gewoonlijk het geval is. De gemiddelde bevolkingsomvang van de eenheden van de diverse bestaande administratieve niveaus wordt vervolgens geanalyseerd om te bepalen of deze niveaus in de hiërarchie van de regionale classificatie passen. Er zijn twee mogelijke resultaten:

- De gemiddelde omvang komt in het algemeen overeen met die van een bestaand niveau in de NUTS-classificatie. In dit geval wordt de administratieve structuur in kwestie zonder wijzigingen in zijn geheel als de regionale indeling op dit niveau overgenomen. Dit betekent dat de omvang van bepaalde eenheden sterk van de gemiddelde omvang van de op dit niveau geregistreerde eenheden kan verschillen.

- Geen administratieve structuur heeft een gemiddelde omvang die binnen de bovengenoemde bandbreedten past. In dit geval wordt in samenwerking met het betrokken land, overeenkomstig de voor de lidstaten goedgekeurde procedure, een specifieke indeling van zogenaamde "niet-administratieve eenheden" opgesteld door kleinere administratieve eenheden samen te voegen.

Recente wijzigingen in de NUTS-classificatie hebben tot spanningen tussen de Commissie en de daarbij betrokken nationale bureaus voor de statistiek geleid. Binnen afzienbare tijd zullen nieuwe landen tot de Europese Unie toetreden. Ook voor deze landen moet een samenhangende regionale indeling van hun grondgebied voor statistische doeleinden op passende wijze worden gedefinieerd. Gezien deze politieke ontwikkelingen en verwachte taken is de Commissie tot de conclusie gekomen dat de NUTS-classificatie over een rechtsgrondslag dient te beschikken.

Overeenkomstig het subsidiariteits- en het evenredigheidsbeginsel kan het doel van de totstandbrenging van een geharmoniseerde regionale classificatie die voor alle Europese regionale statistieken wordt gebruikt alleen op communautair niveau worden bereikt.

Deze verordening is opgesteld met diverse doelstellingen voor ogen:

1. Zij moet de huidige NUTS-indeling van regio's in de lidstaten vaststellen zoals deze de afgelopen twintig jaar tot stand is gekomen. Deze doelstelling beantwoordt aan de wil van een grote meerderheid van de nationale bureaus voor de statistiek. De huidige regionale indeling is een operationeel hulpmiddel gebleken voor de verzameling, de verwerking en de verspreiding van regionale statistieken.

2. Zij moet objectieve criteria bepalen voor de definitie van regio's, zodat kandidaat-landen over een richtsnoer voor het opstellen van een regionale classificatie voor hun land beschikken. Deze doelstelling is vooral voor de lopende toetredingsonderhandelingen van belang.

3. Zij moet vergelijkbaarheid en onpartijdigheid waarborgen wanneer regionale statistieken voor diverse beleidsdoeleinden worden opgesteld en gebruikt. Dit is vooral van belang met het oog op een grondslag voor de verdeling van toekomstige regionale fondsen.

4. Zij moet duidelijke regels voor toekomstige wijzigingen in de NUTS-indeling bepalen, zodat conflicten zoals zich in het verleden hebben voorgedaan, worden voorkomen. Wijzigingen zijn onvermijdelijk wanneer de administratieve structuur van een land verandert. Maar ook de niet-administratieve eenheden moeten occasioneel aan de veranderende behoeften worden aangepast. In het verleden werden deze wijzigingen tussen de Commissie en het betrokken land besproken zonder dat daarvoor duidelijke regels bestonden. De voorgestelde verordening is bedoeld om aan deze onbevredigende situatie een einde te maken.

5. Zij moet ervoor zorgen dat de NUTS-classificatie niet te vaak wordt gewijzigd, zodat de gebruikers van regionale statistieken voor analysedoeleinden over de nodige stabiele gegevens kunnen beschikken.

Samengevat kan worden gesteld dat aangezien de voorgestelde verordening de huidige situatie inzake de regionale statistieken aanzienlijk zal verbeteren, het Parlement en de Raad wordt verzocht de voorgestelde verordening goed te keuren.

2001/0046 (COD)

Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende de opstelling van een gemeenschappelijke nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (NUTS)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name op artikel 285,

Gezien het voorstel van de Commissie [1],

[1] PB C

Gezien het advies van het Economisch en Sociaal Comité [2],

[2] PB C

Gezien het advies van het Comité van de Regio's [3],

[3] PB C

Volgens de procedure van artikel 251 van het Verdrag [4],

[4] PB C

Overwegende hetgeen volgt:

(1) Gebruikers van statistieken vragen steeds meer om harmonisatie, teneinde over vergelijkbare gegevens in de gehele Europese Unie te kunnen beschikken. De interne markt kan alleen functioneren als voor de verzameling, de overbrenging en de publicatie van nationale en communautaire statistieken statistische normen gelden, zodat alle ondernemingen in de interne markt over vergelijkbare statistische gegevens kunnen beschikken. In dit kader zijn classificaties een belangrijk hulpmiddel voor de verzameling, opstelling en verspreiding van vergelijkbare statistieken.

(2) Regionale statistieken vormen een hoeksteen van het Europees Statistisch Systeem. Zij worden voor talrijke doeleinden gebruikt. Gedurende vele jaren werden Europese regionale statistieken gebaseerd op een gemeenschappelijke classificatie van regio's, de zogenoemde nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (hierna "NUTS" genoemd). Nu dient deze classificatie van een juridisch kader te worden voorzien en dienen duidelijke regels voor toekomstige wijzigingen van deze classificatie te worden vastgesteld.

(3) Bijgevolg moet voor de statistieken van alle lidstaten die aan de Commissie worden toegezonden, in voorkomende gevallen van de NUTS-classificatie gebruik worden gemaakt.

(4) Voor analyse en verspreiding dient de Commissie voor alle statistieken die naar territoriale eenheden zijn ingedeeld, in voorkomende gevallen de NUTS-classificatie te gebruiken.

(5) Voor regionale statistieken zijn verschillende niveaus nodig, afhankelijk van het doel van deze statistieken. In de Europese NUTS-classificatie van de regio's zijn op drie niveaus gedetailleerde gegevens vereist.

(6) Informatie over de territoriale samenstelling van regio's van NUTS-niveau 3 is voor een degelijk beheer van de NUTS-classificatie noodzakelijk en dient dan ook regelmatig aan de Commissie te worden toegezonden.

(7) Objectieve criteria voor de definitie van regio's zijn noodzakelijk om onpartijdigheid te waarborgen wanneer regionale statistieken voor diverse beleidsdoeleinden worden opgesteld en gebruikt.

(8) Gebruikers van regionale statistieken hebben behoefte aan gegevens die in de loop van de tijd stabiel zijn. De NUTS-classificatie mag dan ook in geen geval vaker dan om de drie jaar worden gewijzigd. Alleen al het bestaan van een verordening zal een grotere stabiliteit van de regels in de loop van de tijd waarborgen.

(9) Vergelijkbaarheid van regionale statistieken veronderstelt dat de regio's een vergelijkbare bevolkingsomvang hebben. Om dit doel te bereiken, moeten wijzigingen in de NUTS-classificatie de regionale structuur qua bevolkingsomvang homogener maken.

(10) Voor wijzigingen in de NUTS-classificatie is nauw overleg met de lidstaten vereist.

(11) In overeenstemming met het subsidiariteits- en het evenredigheidsbeginsel, zoals bepaald in artikel 5 van het EG-Verdrag, kunnen de doelstellingen van deze verordening door de lidstaten niet voldoende worden verwezenlijkt. De harmonisatie van regionale statistieken kan beter op communautair niveau gebeuren; deze verordening gaat niet verder dan wat nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.

(12) De bij deze verordening vastgestelde NUTS-classificatie vervangt de nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (NUTS) die tot dusver door het Bureau voor de statistiek van de Europese Gemeenschappen in samenwerking met de nationale bureaus voor de statistiek werd opgesteld. Bijgevolg moeten alle verwijzingen naar de nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (NUTS) in communautaire rechtsinstrumenten nu worden beschouwd als verwijzingen naar de bij deze verordening vastgestelde NUTS-classificatie.

(13) Daar het bij de maatregelen die voor de tenuitvoerlegging van deze verordening vereist zijn, gaat om maatregelen van algemene strekking zoals bedoeld in artikel 2 van Besluit 1999/468/EG van de Raad van 28 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden voor de uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden [5], moeten deze worden goedgekeurd door middel van de regelgevingsprocedure zoals bepaald in artikel 5 van dat besluit.

[5] PB L 184 van 17.7.1999, blz. 23.

(14) Het bij Besluit 89/382/EEG, Euratom [6] van de Raad opgerichte Comité statistisch programma, is overeenkomstig artikel 3 van bovengenoemd besluit geraadpleegd.

[6] PB L 181 van 28.6.1989, blz. 47.

HEBBEN DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:

Artikel 1 Onderwerp

1. Doel van deze verordening is de opstelling van een gemeenschappelijke statistische classificatie van territoriale eenheden, hierna "NUTS" genoemd, teneinde de productie en de verspreiding van vergelijkbare regionale statistieken in de Gemeenschap te waarborgen.

2. De in bijlage I vastgestelde NUTS-classificatie vervangt de nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (NUTS) die door het Bureau voor de statistiek van de Europese Gemeenschappen in samenwerking met de nationale bureaus voor de statistiek van de lidstaten is opgesteld.

Artikel 2 Structuur

1. De NUTS-classificatie omvat voor elke regio een specifieke code en naam. Zij verdeelt het economisch grondgebied van de Gemeenschap, zoals bepaald in Beschikking 91/450/EEG van de Commissie van 26 juli 1991 [7], in territoriale eenheden, hierna "regio's" genoemd.

[7] PB L 240 van 29.8.1991, blz. 36.

2. De NUTS-classificatie is hiërarchisch. Zij verdeelt elke lidstaat in regio's van NUTS-niveau 1 en elk van deze regio's in regio's van NUTS-niveau 2 die op hun beurt in regio's van NUTS-niveau 3 worden onderverdeeld.

3. Een bepaalde regio kan echter verscheidene NUTS-niveaus vertegenwoordigen.

4. Twee verschillende regio's in dezelfde lidstaat mogen niet met dezelfde naam worden aangeduid. Indien twee regio's in verschillende lidstaten dezelfde naam hebben, wordt de landencode aan de naam van de regio toegevoegd.

Artikel 3 Classificatiecriteria

1. In de lidstaten bestaande administratieve eenheden vormen het eerste criterium dat voor de definitie van regio's wordt gebruikt.

Een "administratieve eenheid" wordt gedefinieerd als een geografisch gebied met een bestuursorgaan dat bevoegd is om voor dat gebied administratieve of beleidsbeslissingen binnen het juridische en institutionele kader van de lidstaat te nemen.

2. Met het oog op de bepaling van het relevante NUTS-niveau waarop een bepaalde categorie administratieve eenheden in een lidstaat moet worden ingedeeld, moet het gemiddelde bevolkingsaantal van deze categorie administratieve eenheden in de lidstaat binnen de volgende bandbreedten liggen:

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

3. De bestaande administratieve eenheden die voor de NUTS-classificatie worden gebruikt, zijn bepaald in bijlage II. Wijzigingen in bijlage II kunnen door de Commissie worden goedgekeurd overeenkomstig de procedure waarnaar in artikel 7, lid 2, wordt verwezen.

4. Indien voor een bepaald NUTS-niveau in een lidstaat geen administratieve eenheden van passende omvang bestaan, wordt dit NUTS-niveau, overeenkomstig de in lid 2 bepaalde criteria betreffende de omvang, gevormd door een passend aantal bestaande kleinere administratieve eenheden samen te voegen. Bij deze samenvoeging wordt rekening gehouden met geografische, sociaal-economische, historische, culturele en/of andere relevante criteria.

De daaruit resulterende samengevoegde eenheden worden hierna "niet-administratieve eenheden" genoemd. De omvang van de niet-administratieve eenheden in een lidstaat voor een bepaald NUTS-niveau zijn in overeenstemming met de in lid 2 genoemde bevolkingsaantallen.

Wegens bijzondere administratieve en geografische omstandigheden, die door de Commissie moeten worden beoordeeld, kunnen sommige niet-administratieve eenheden evenwel van deze cijfers afwijken.

5. Indien de bevolking van een hele lidstaat voor een bepaald NUTS-niveau onder de maximumdrempel ligt, wordt de hele lidstaat voor dit niveau als één NUTS-regio beschouwd.

Artikel 4 NUTS-componenten

1. Binnen zes maanden na inwerkingtreding van deze verordening publiceert de Commissie, na raadpleging van de lidstaten, de componenten van elke regio van NUTS-niveau 3, uitgedrukt in lokale administratieve eenheden.

De bestaande lokale administratieve eenheden zijn vastgesteld in bijlage III. Wijzigingen in bijlage III kunnen door de Commissie worden goedgekeurd overeenkomstig de procedure waarnaar in artikel 7, lid 2, wordt verwezen.

2. In de eerste zes maanden van elk jaar, delen de lidstaten alle wijzigingen in de componenten voor het afgelopen jaar mede, met inachtneming van het door de Commissie gevraagde elektronische gegevensformaat.

3. Indien het als gevolg van een van de wijzigingen in de lokale administratieve eenheden nodig is de NUTS 3-grenzen te wijzigen, zijn de bepalingen van artikel 5 van toepassing.

Artikel 5 Wijzigingen in de NUTS

1. De lidstaten brengen de Commissie op de hoogte van alle wijzigingen in bestaande administratieve eenheden en van alle andere wijzigingen op nationaal niveau die de in artikel 3 genoemde classificatiecriteria kunnen beïnvloeden.

2. Wijzigingen in de NUTS-classificatie zoals bepaald in bijlage I kunnen door de Commissie worden goedgekeurd, evenwel ten hoogste om de drie jaar, op grond van de in artikel 3 bepaalde criteria, overeenkomstig de procedure waarnaar in artikel 7, lid 2, wordt verwezen.

3. De Commissie wijzigt de niet-administratieve eenheden in een lidstaat, zoals bepaald in artikel 3, lid 4, alleen indien door de wijziging, op het desbetreffende NUTS-niveau, de standaardafwijking van de bevolkingsomvang voor alle EU-regio's kleiner wordt.

4. Wijzigingen in de NUTS-classificatie treden in werking op de eerste dag van een kwartaal, twee jaar nadat ze zijn goedgekeurd overeenkomstig de procedure waarnaar in artikel 7, lid 2, wordt verwezen.

5. Nadat een wijziging in de NUTS is goedgekeurd, zorgt de betrokken lidstaat binnen twee jaar voor de beschikbaarstelling voor de afgelopen vijf jaar van historische tijdreeksen voor de nieuwe regionale indeling.

Artikel 6 Beheer

De Commissie neemt de nodige maatregelen om een samenhangend beheer van de NUTS-classificatie te waarborgen. Dergelijke maatregelen kunnen met name het volgende omvatten:

(a) opstellen en bijwerken van toelichtingen op de NUTS;

(b) bestuderen van problemen die voor de regionale classificaties van de lidstaten uit de tenuitvoerlegging van NUTS voortkomen.

Artikel 7 Procedure

1. De Commissie wordt bijgestaan door het bij artikel 1 van Besluit 89/382/EEG, Euratom [8] van de Raad opgerichte Comité statistisch programma.

[8] PB L 181 van 28.6.1989, blz. 47.

2. Wanneer naar dit lid wordt verwezen, is de in artikel 5 van Besluit 1999/468/EG van de Raad van toepassing, in overeenstemming met de artikelen 7 en 8 daarvan.

3. De periode waarin artikel 5, lid 6, van Besluit 1999/468/EG van de Raad voorziet, bedraagt drie maanden.

Artikel 8 Inwerkingtreding

Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag van haar bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen.

Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

Gedaan te Brussel, op

Voor het Europees Parlement Voor de Raad

De Voorzitster De Voorzitter

BIJLAGE I De NUTS classificatie (code - naam)

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

BIJLAGE II Bestaande administratieve eenheden

Op NUTS-niveau 1 voor België "regio's/régions" en voor Duitsland "Länder".

Op NUTS-niveau 2 voor België "provincies/provinces", voor Duitsland "Regierungsbezirke", voor Spanje "comunidades autónomas", voor Frankrijk "régions", voor Ierland "regions", voor Italië "regioni", voor Nederland "provincies" en voor Oostenrijk "Bundesländer".

Op NUTS-niveau 3 voor België "arrondissementen/arrondissements", voor Denemarken "Amter"; voor Duitsland "Kreise/kreisfreie Städte", voor Griekenland "nomoi", voor Spanje "provincias", voor Frankrijk "départements", voor Ierland "regional authority regions", voor Italië "provincie" en voor Zweden "län".

BIJLAGE III Bestaande lokale administratieve eenheden

Voor België "gemeenten/communes", voor Denemarken "kommuner", voor Duitsland "Gemeinden", voor Griekenland "demoi/koinotites", voor Spanje "municipios", voor Frankrijk "communes", voor Ierland "administrative counties", voor Italië "comuni", voor Luxemburg "communes", voor Nederland "gemeenten", voor Oostenrijk "Gemeinden", voor Portugal "freguesias", voor Finland "kunnat", voor Zweden "kommuner" en voor het Verenigd Koninkrijk "wards".