(1)

Op 29 december 2020 heeft de Commissie, namens de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (“de Gemeenschap”), de Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds (1) (de “handels- en samenwerkingsovereenkomst”), gesloten. De handels- en samenwerkingsovereenkomst werd voorlopig toegepast met ingang van 1 januari 2021 en is op 1 mei 2021 in werking getreden. De handels- en samenwerkingsovereenkomst bestrijkt gebieden die onder de bevoegdheid van de Gemeenschap vallen, namelijk de associatie met het onderzoeks- en opleidingsprogramma van de Gemeenschap en met de Europese gemeenschappelijke onderneming voor de internationale thermonucleaire experimentele reactor (ITER) en de ontwikkeling van fusie-energie, waarop deel vijf van de handels- en samenwerkingsovereenkomst (Deelname aan programma’s van de Unie, goed financieel beheer en financiële bepalingen) van toepassing is.

(2)

In de handels- en samenwerkingsovereenkomst is bepaald dat de partijen unilaterale maatregelen kunnen nemen, met name met betrekking tot de opschorting van bepaalde verplichtingen uit hoofde van die overeenkomst, in de specifieke gevallen en onder de voorwaarden en procedures die daarin zijn vastgelegd. Met betrekking tot aangelegenheden die onder het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (het “Euratom-Verdrag”) vallen, kan de Gemeenschap unilaterale maatregelen vaststellen in de gevallen en onder de voorwaarden van de artikelen 718 en 719 van de handels- en samenwerkingsovereenkomst. Die unilaterale maatregelen hebben betrekking op de gedeeltelijke of volledige schorsing van de deelname van het Verenigd Koninkrijk aan programma’s van de Unie en de gedeeltelijke of volledige beëindiging ervan.

(3)

Mocht het nodig blijken haar belangen bij de uitvoering van de handels- en samenwerkingsovereenkomst te beschermen, dan moet de Gemeenschap in staat zijn snel en op evenredige, doeltreffende en flexibele wijze gebruik te maken van de haar ter beschikking staande instrumenten, met volledige betrokkenheid van de lidstaten. Daarom moeten regels en procedures worden vastgesteld voor de vaststelling van unilaterale maatregelen bij de uitoefening van de rechten van de Gemeenschap uit hoofde van de handels- en samenwerkingsovereenkomst.

(4)

Eenzijdige maatregelen moeten beperkt blijven tot hetgeen strikt noodzakelijk is om hun doel te bereiken, rekening houdend met de daadwerkelijke of potentiële schade aan de belangen van de Gemeenschap als gevolg van de zaak. Zij moeten voldoen aan de voorwaarden van de artikelen 718 en 719 van de handels- en samenwerkingsovereenkomst.

(5)

De in deze verordening vastgestelde regels en procedures moeten voorrang hebben op bepalingen van het recht van de Gemeenschap die hetzelfde onderwerp regelen.

(6)

Om ervoor te zorgen dat deze verordening geschikt blijft voor het beoogde doel, moet de Commissie binnen drie jaar na de inwerkingtreding ervan het toepassingsgebied en de uitvoering ervan evalueren en aan het Europees Parlement en aan de Raad verslag uitbrengen over haar bevindingen. Die evaluatie gaat in voorkomend geval vergezeld van relevante wetgevingsvoorstellen.

(7)

De procedure voor de vaststelling van autonome maatregelen overeenkomstig Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (2) op grond van deze verordening doet geen afbreuk aan de voortgezette en permanente uitoefening door de Raad van zijn taken krachtens de Verdragen op het gebied van beleidsvorming, coördinatie en besluitvorming, voor zover het de uitvoering van de Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk betreft.

(8)

Om uitvoering te geven aan de bevoegdheden in artikel 16, lid 1, van het Verdrag betreffende de Europese Unie en in artikel 101 van het Euratom-Verdrag, is de interne besluitvorming met betrekking tot de uitvoering van het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en van de handels- en samenwerkingsovereenkomst weergegeven in de Besluiten (EU) 2020/135 (3) en (EU) 2021/689 (4) van de Raad. Om de Raad in staat te stellen zijn beleidsvormings-, coördinatie- en besluitvormingstaken in dat opzicht ten volle uit te oefenen, moet de Raad permanent en regelmatig op de hoogte worden gehouden van de uitvoering van het terugtrekkingsakkoord en de handels- en samenwerkingsovereenkomst, inclusief over alle moeilijkheden die zich zouden kunnen voordoen, met name mogelijke inbreuken op het terugtrekkingsakkoord en de handels- en samenwerkingsovereenkomst en andere situaties die aanleiding kunnen geven tot maatregelen op grond van deze verordening. In dat opzicht moet de Raad naar behoren en tijdig geïnformeerd worden over mogelijke reacties waarover de Gemeenschap beschikt om te zorgen voor een volledige en correcte uitvoering van het terugtrekkingsakkoord en de handels- en samenwerkingsovereenkomst, en over de follow-up van eventueel genomen maatregelen.

(9)

Om eenvormige voorwaarden te waarborgen voor de uitvoering van deze verordening, en met name om te zorgen voor een snelle, doeltreffende en flexibele uitoefening van de overeenkomstige rechten van de Gemeenschap uit hoofde van de handels- en samenwerkingsovereenkomst, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend om unilaterale maatregelen vast te stellen en die maatregelen waar nodig in de interne rechtsorde van de Gemeenschap ten uitvoer te leggen. Die bevoegdheden moeten zich ook uitstrekken tot de wijziging, schorsing of intrekking van de vastgestelde maatregelen. Zij moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011. Aangezien de beoogde maatregelen gepaard gaan met de vaststelling van handelingen van algemene strekking, moet voor de vaststelling van die maatregelen de onderzoeksprocedure worden gevolgd. De Commissie moet onmiddellijk toepasselijke uitvoeringshandelingen vaststellen indien dit, in naar behoren gemotiveerde gevallen, om dwingende redenen van urgentie vereist is om de belangen van de Gemeenschap op passende wijze te beschermen,