16.4.2005   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 98/47

(1)

Lidstaten die richtlijnen in nationaal recht omzetten kunnen kiezen in welke vorm en op welke wijze zij dat doen, maar zij zijn aan de voorschriften van de richtlijn gebonden wat het beoogde resultaat en de uiterste omzettingsdatum betreft.

(2)

Op verscheidene topconferenties, onder meer te Stockholm in maart 2001, te Barcelona in maart 2002 en te Brussel in maart 2003 en 2004, heeft de Europese Raad, die erkent hoe belangrijk een goed functionerende interne markt (1) is voor het concurrentievermogen van de Europese economie, er bij de lidstaten herhaaldelijk op aangedrongen van de omzetting in nationaal recht van internemarktrichtlijnen een prioriteit te maken.

(3)

Het Europees Parlement (2), het Europees Economisch en Sociaal Comité (3) en het Comité van de Regio's (4) hebben herhaaldelijk hun bezorgdheid geuit over het feit dat de lidstaten de internemarktrichtlijnen vaak onjuist en te laat omzetten. Ook in het interinstitutioneel akkoord „Beter wetgeven” van 16 december 2003 (5) werd beklemtoond hoe belangrijk de naleving door de lidstaten van artikel 10 van het Verdrag is en wordt de lidstaten verzocht toe te zien op een juiste en snelle omzetting, binnen de voorgeschreven termijnen, van het Gemeenschapsrecht in hun nationale recht.

(4)

Ondanks deze verzoeken en het feit dat de tijdige en juiste omzetting een juridische verplichting is, zetten de lidstaten de internemarktrichtlijnen vaak niet juist om binnen de termijnen die zij zelf zijn overeengekomen; de meeste lidstaten halen zelfs niet de door de Europese Raad vastgestelde tussentijdse omzettingsdoelstellingen en talrijke richtlijnen zijn lang na het verstrijken van de omzettingstermijn nog niet in alle lidstaten in nationaal recht omgezet.

(5)

Het te laat of onjuist omzetten van internemarktrichtlijnen is schadelijk voor bedrijven en burgers, aangezien zij hierdoor vaak van hun rechten verstoken blijven.

(6)

Als richtlijnen te laat of onjuist worden omgezet, kunnen bedrijven en consumenten ook niet alle economische voordelen van een goed functionerende interne markt genieten en wordt het concurrentievermogen van de gehele Europese economie geschaad. Dat ondermijnt het vermogen van de Gemeenschap om economische groei te genereren en tegelijkertijd een hoog niveau van sociale cohesie te handhaven.

(7)

In een Europese Unie van vijfentwintig of meer lidstaten stijgt het risico dat het niet op tijd of onjuist omzetten van richtlijnen leidt tot versnippering van de interne markt en daardoor tot aantasting van de economische voordelen.

(8)

De Commissie blijft met prioriteit juridische stappen ondernemen tegen lidstaten die richtlijnen te laat of onjuist omzetten en blijft de groepsdruk opvoeren door de omzettingsstatistieken van de lidstaten regelmatig bekend te maken in het Scorebord voor de interne markt. Hoewel deze maatregelen in het verleden enig succes hebben opgeleverd, blijft de achterstand bij de omzetting bestaan en is een proactievere aanpak van de Commissie en de lidstaten vereist.

(9)

De Commissie heeft in haar Mededeling over de verbetering van de controle op de toepassing van het Gemeenschapsrecht (6) uit 2002 aangegeven hoe zij lidstaten met de omzetting van richtlijnen in nationaal recht kan helpen en daadwerkelijk helpt.

(10)

Het zijn evenwel de lidstaten zelf die moeten zorg dragen voor een juiste en tijdige omzetting van richtlijnen.

(11)

Overeenkomstig artikel 10 van het Verdrag moeten de lidstaten alle algemene of bijzondere maatregelen treffen die geschikt zijn om de nakoming van de uit dit Verdrag of uit handelingen van de instellingen van de Gemeenschap voortvloeiende verplichtingen te verzekeren.

(12)

Volgens vaste rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen kunnen lidstaten zich niet op nationale bepalingen, praktijken of situaties beroepen ter rechtvaardiging van de niet-nakoming van door richtlijnen voorgeschreven verplichtingen en termijnen.

(13)

Aangezien de lidstaten herhaaldelijk verzuimen om de richtlijnen juist en op tijd om te zetten, moeten zij hun procedures en praktijken herzien om ervoor te zorgen dat zij consequent aan deze juridische verplichting voldoen.

(14)

Sommige lidstaten hebben constant betere omzettingsstatistieken dan andere, wat erop wijst dat zij effectievere structuren, procedures en methoden hanteren of hebben ingevoerd. Dat geen enkele lidstaat een perfecte omzettingsstatistiek heeft, wijst er evenwel op dat alle lidstaten verbeteringen moeten proberen aan te brengen. Overeenkomstig het interinstitutioneel akkoord „Beter wetgeven” moeten de lidstaten voor zichzelf en in het belang van de Gemeenschap concordantietabellen opstellen en publiceren die de samenhang tussen richtlijnen en omzettingsmaatregelen zo volledig mogelijk weergeven.

(15)

De Commissie heeft in haar mededeling „Internemarktstrategie — Prioriteiten 2003-2006” (7) aangekondigd dat zij een aanbeveling met een aantal „beste praktijken” zal publiceren die de lidstaten met het oog op een betere en snellere omzetting van de internemarktrichtlijnen moeten toepassen.

(16)

De lidstaten hebben belangstelling getoond om van elkaars praktijken te leren en zijn via het Raadgevend Comité voor de interne markt geraadpleegd over hun goede omzettingspraktijken en hun verschillende nationale grondwettelijke, wettelijke en bestuurlijke regels en praktijken, voorzover die van invloed kunnen zijn op de omzetting.

(17)

Er is een aantal beste praktijken vastgesteld die de lidstaten moeten helpen om internemarktrichtlijnen juist en op tijd in nationaal recht om te zetten.

(18)

Elke lidstaat bepaalt zelf welke procedures en praktijken het best kunnen garanderen dat de internemarktrichtlijnen juist en op tijd worden omgezet, rekening houdend met wat voor die lidstaat het doeltreffendst is, aangezien procedures en praktijken die in de ene lidstaat doeltreffend zijn, dat in een andere wellicht minder zijn.

(19)

Vanwege de rechtsonzekerheid en de verwarring die ontstaan als internemarktrichtlijnen te laat worden omgezet, moeten bedrijven en burgers worden geïnformeerd wanneer richtlijnen niet binnen de vastgestelde termijn worden omgezet en moet hun worden meegedeeld wat in dergelijke gevallen hun wettelijke rechten zijn.

(20)

Wanneer ontwerp-uitvoeringsbepalingen bij de nationale parlementen worden ingediend, moeten zij vergezeld gaan van een verklaring waarin staat dat zij aan het Gemeenschapsrecht voldoen en waarin aan het parlement wordt gemeld of zij de desbetreffende richtlijn volledig dan wel gedeeltelijk omzetten.

(21)

Zonder afbreuk te doen aan de rol en de verplichtingen van de Commissie als hoedster van het Verdrag moet bij de kennisgeving van nationale uitvoeringsbepalingen aan de Commissie worden gemeld of de desbetreffende richtlijn volledig dan wel gedeeltelijk in nationaal recht is omgezet en of de bepalingen worden geacht aan het Gemeenschapsrecht te voldoen.

(22)

Wanneer lidstaten een richtlijn omzetten in het kader van een ruimere wetgevingsmaatregel, kan dat ertoe leiden dat de uiterste omzettingsdatum niet wordt gehaald; voorts kan de opneming van voorwaarden en vereisten die verdergaan dan die welke nodig zijn om een richtlijn om te zetten, afbreuk doen aan de doelstellingen van de desbetreffende richtlijn,

1)

De lidstaten dienen de nodige organisatorische of andere stappen te ondernemen om onmiddellijk en doeltreffend de oorzaken aan te pakken van het bij voortduring niet-nakomen van hun juridische verplichting om internemarktrichtlijnen juist en op tijd om te zetten.

2)

De lidstaten dienen de in de bijlage vervatte beste praktijken te bestuderen en, rekening houdend met hun nationale institutionele tradities, de praktijken in te voeren die de omzetting van internemarktrichtlijnen zullen versnellen of verbeteren of worden geacht dat te doen.

3)

De lidstaten dienen tijdig een lijst te publiceren van de internemarktrichtlijnen die niet op tijd volledig in nationaal recht zijn omgezet en bedrijven en burgers te informeren dat zij, ondanks de niet-omzetting, in bepaalde omstandigheden wettelijke rechten aan niet-omgezette richtlijnen kunnen ontlenen; deze informatie dient ten minste op een overheidswebsite te worden bekendgemaakt.

4)

De lidstaten dienen ervoor te zorgen dat wanneer nationale ontwerp-uitvoeringsbepalingen bij de nationale parlementen worden ingediend, deze vergezeld gaan van een verklaring dat zij worden geacht aan het Gemeenschapsrecht te voldoen en dat zij een bepaalde richtlijn volledig of gedeeltelijk omzetten.

5)

De lidstaten dienen bij de kennisgeving van nationale uitvoeringsbepalingen tegenover de Commissie te verklaren dat deze bepalingen voorzover hun bekend aan het Gemeenschapsrecht voldoen en te verklaren of zij de desbetreffende richtlijn volledig of gedeeltelijk omzetten.

6)

De lidstaten dienen geen voorwaarden of vereisten aan de nationale uitvoeringsmaatregelen toe te voegen die niet noodzakelijk zijn om de desbetreffende richtlijn om te zetten, wanneer dergelijke voorwaarden of vereisten een belemmering kunnen zijn om de doelstellingen van de richtlijn te verwezenlijken.

7)

Wanneer de omzetting van een richtlijn deel uitmaakt van een ruimere wetgevingmaatregel op nationaal niveau, dienen de lidstaten ervoor te zorgen dat dit niet tot overschrijding van de omzettingstermijn leidt.

1.1.

Eén lid van de regering (een minister of staatssecretaris) wordt verantwoordelijk gemaakt voor het toezicht op de omzetting van alle internemarktrichtlijnen in nationaal recht en de verbetering van de omzettingsstatistieken van de lidstaat. De betrokkene wordt hierbij duidelijk gesteund door de regeringsleider en voor ministers en ambtenaren is het duidelijk dat de juiste en tijdige omzetting voor de regering een prioriteit is.

1.2.

Alle ministers krijgen regelmatig (bijvoorbeeld een keer per maand) een verslag van de omzettingsstatistieken van alle ministeries/overheidsinstanties. De omzettingsstatistieken worden geregeld besproken tijdens vergaderingen van de ministers.

1.3.

Er worden voldoende middelen toegewezen om de juiste en tijdige omzetting te garanderen.

2.1.

Eén ministerie of overheidsinstantie is verantwoordelijk voor de controle op de omzetting als geheel. Deze instantie coördineert de omzetting tussen de ministeries en de regionale en gedecentraliseerde overheidsinstanties die verantwoordelijk zijn voor de omzetting, en krijgt het tijdschema voor omzetting toegezonden. Zij zorgt ervoor dat de voortgang van de omzetting geregeld (bijvoorbeeld een keer per maand) op hoog ambtelijk niveau met de ministeries wordt besproken en rapporteert geregeld (bijvoorbeeld een keer per maand) aan de minister of staatssecretaris die op de omzetting moet toezien. Zij treedt ook op als nationaal coördinator wanneer met de Commissie over de omzettingsstatistieken van de lidstaat wordt gesproken.

2.2.

Elk ministerie dat en elke regionale en gedecentraliseerde overheidsinstantie die de omzetting uitvoert, wijst ambtenaren aan die in het ministerie of de instantie moeten toezien op de omzetting en die als contactpersoon fungeren. Deze ambtenaren vormen een nationaal netwerk.

2.3.

Er worden richtsnoeren vastgesteld, waarin wordt uitgelegd hoe de omzetting moet gebeuren en die garanderen dat binnen de gehele overheid dezelfde aanpak met betrekking tot omzetting geldt.

2.4.

Er wordt een centrale nationale gegevensbank inzake omzetting opgezet. Deze gegevensbank is toegankelijk voor alle ministeries en regionale en gedecentraliseerde overheidsinstanties die bij de omzetting betrokken zijn. Voor elke richtlijn bevat deze gegevensbank de volgende elementen: de referenties en het onderwerp van de richtlijn; het ministerie dat of de overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor de omzetting, en de verantwoordelijke personen binnen dat ministerie of die instantie; een lijst van andere bij de omzetting betrokken ministeries en overheidsinstanties en de verantwoordelijke personen; de middelen die voor de omzetting vereist zijn; de uiterste omzettingsdatum; de maatregelen die moeten worden genomen om de richtlijn om te zetten; het geplande tijdschema voor de omzetting (met inbegrip van eventuele parlementaire beraadslagingen); de voortgang; eventuele moeilijkheden bij de omzetting; en of een inbreukprocedure wegens te late of onjuiste omzetting is ingeleid. Op elk moment kan de omzettingsstatistiek van de lidstaat als geheel of per ministerie worden opgesteld.

2.5.

Vóór de uiterste omzettingsdatum worden herinneringen gestuurd naar het verantwoordelijke ministerie of de verantwoordelijke overheidsinstantie (bijvoorbeeld drie maanden voor de uiterste datum en één maand voor de uiterste datum).

2.6.

Wanneer de termijn is verstreken, wordt onmiddellijk op ambtelijk en ministerieel niveau een waarschuwing verzonden en wordt het nationale parlement ingelicht.

2.7.

De lidstaten vragen de Commissie tijdig om advies en hulp bij omzettingsproblemen. In de door de Commissie opgerichte gegevensbank met contactpersonen kan worden nagegaan wie de verantwoordelijke ambtenaren zijn.

3.1.

Tijdens de onderhandelingen en in ieder geval voordat de richtlijn wordt vastgesteld, wordt door het ministerie dat of de overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor de onderhandelingen een tijdschema voor de omzetting opgesteld. Voor elke richtlijn bevat dit tijdschema de volgende elementen: de referenties en het onderwerp van de richtlijn; het ministerie dat of de overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor de omzetting, en de verantwoordelijke personen binnen dat ministerie of die instantie; een lijst van andere bij de omzetting betrokken ministeries en overheidsinstanties en de verantwoordelijke personen; de middelen die voor de omzetting vereist zijn; de uiterste omzettingsdatum; een vergelijking tussen de bestaande nationale wetgeving en de voorschriften van de voorgestelde richtlijn; de maatregelen die moeten worden genomen om de richtlijn om te zetten; het geplande tijdschema voor de omzetting (met inbegrip van eventuele parlementaire beraadslagingen). Dit tijdschema wordt enige tijd (bijvoorbeeld vier weken) na de bekendmaking van de richtlijn in het Publicatieblad van de Europese Unie toegezonden aan het ministerie dat of de overheidsinstantie die moet toezien op de omzetting als geheel, zodat de omzettingsgegevensbank up-to-date blijft.

3.2.

Het opstellen van de wetgeving begint vóór of bij de bekendmaking van de richtlijn in het Publicatieblad van de Europese Unie.

3.3.

Het ministerie dat of de overheidsinstantie die voor de omzetting verantwoordelijk is, stelt een concordantietabel op die weergeeft hoe elke bepaling van een richtlijn in nationaal recht wordt omgezet. Deze tabel wordt telkens meegezonden wanneer een ontwerp van de nationale uitvoeringswetgeving bij het parlement of de regering wordt ingediend om het debat te vergemakkelijken en wanneer een kennisgeving van de nationale uitvoeringswetgeving naar de Commissie wordt gestuurd.

3.4.

Het toevoegen van aanvullende bepalingen die niet noodzakelijk zijn om een richtlijn om te zetten, wordt vermeden. Wanneer dit toch gebeurt, licht het verantwoordelijke ministerie of de verantwoordelijke overheidsinstantie toe waarom deze toevoeging noodzakelijk wordt geacht, aangevuld met een verklaring dat de omzetting hierdoor geen vertraging zal oplopen.

3.5.

De nationale ambtenaren die over een richtlijn onderhandelen, worden zoveel mogelijk betrokken bij de omzetting ervan in nationale wetgeving. Als dat niet mogelijk is, werken zij nauw samen met de personen die verantwoordelijk zijn voor de omzetting. De ambtenaren die over een richtlijn onderhandelen, houden de ambtenaren die de richtlijn zullen omzetten in ieder geval tijdens de volledige duur van de onderhandelingen op de hoogte, zodat eventuele omzettingsproblemen worden besproken en opgelost voordat de richtlijn wordt vastgesteld.

3.6.

Vertegenwoordigers van regionale of gedecentraliseerde overheidsinstanties die een richtlijn moeten omzetten, worden tijdens de onderhandelingen over die richtlijn op de hoogte gehouden.

3.7.

De Commissie wordt elektronisch in kennis gesteld van de nationale uitvoeringswetgeving.

4.1.

De parlementen ontvangen voorstellen voor richtlijnen zodra deze door de Commissie worden ingediend en zij worden op de hoogte gehouden van de voortgang die bij de onderhandeling over de richtlijnen wordt geboekt.

4.2.

De parlementen ontvangen geregeld (bijvoorbeeld om de drie maanden) een verslag over de voortgang van de omzetting, over richtlijnen die niet tijdig zijn omgezet en over inbreukprocedures die de Commissie wegens te late of onjuiste omzetting heeft ingeleid.

4.3.

Samen met het ontwerp van de nationale wetgeving ontvangen de parlementen een tijdschema voor de omzetting, een duidelijke indicatie van de uiterste omzettingsdatum, concordantietabellen en een verklaring van de regering dat de nationale uitvoeringsmaatregel wordt geacht aan het Gemeenschapsrecht te voldoen.

4.4.

De parlementen worden door de regering in een vroeg stadium (bijvoorbeeld drie maanden voor de uiterste omzettingsdatum) gewaarschuwd dat die datum nadert. Zij krijgen te horen wanneer de vastgestelde termijn is verstreken.

4.5.

De regering moedigt de parlementen aan om tijd uit te trekken om richtlijnen tijdig om te zetten.

5.1.

Al het nodige wordt gedaan om richtlijnen die niet binnen de vastgestelde termijn zijn omgezet, zo snel mogelijk na de uiterste datum om te zetten.

5.2.

Als een of meer richtlijnen nog niet zijn omgezet, worden de parlementen aangemoedigd om extra tijd uit te trekken om die richtlijnen zo snel mogelijk om te zetten en de oorzaken van vertragingen in de procedures aan te pakken.

5.3.

De lidstaten publiceren de lijst van richtlijnen die niet tijdig zijn omgezet en informeren bedrijven en burgers dat zij, ondanks de niet-omzetting, in bepaalde omstandigheden wettelijke rechten kunnen ontlenen aan niet-omgezette richtlijnen.

5.4.

Wanneer een lidstaat er bij voortduring niet in slaagt richtlijnen op tijd om te zetten, moet hij nagaan in hoeverre de wetgevingsprocedure in het parlement voor de omzetting van richtlijnen kan worden verkort. Aanneming in één lezing of een versnelde procedure wordt in overweging genomen.

5.5.

Wanneer een lidstaat er bij voortduring niet in slaagt richtlijnen op tijd om te zetten, wordt het gebruik van regeringsbesluiten of -verordeningen in overweging genomen als dat de omzetting versnelt, voorzover de grondwet of de interne rechtsorde van de lidstaat zulks toestaat.