Bescherming van werknemers van een insolvente werkgever

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2008/94/EG betreffende de bescherming van werknemers bij insolventie van de werkgever

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

• De richtlijn heeft ten doel de betaling van de lonen van werknemers te garanderen bij insolventie van de werkgever.
• Zij verplicht de EU-landen daartoe waarborgfondsen op te zetten en stelt regels vast voor insolventiegevallen met grensoverschrijdende gevolgen.

KERNPUNTEN

De richtlijn beschermt werknemers met loonaanspraken tegen werkgevers in staat van insolventie.

Een werkgever verkeert in staat van insolventie wanneer is verzocht om opening van een juridische procedure die ertoe leidt dat hij het beheer en de beschikking over zijn vermogen geheel of ten dele verliest en dat een curator wordt aangewezen, en wanneer de bevoegde gerechtelijke instantie:

• heeft besloten de procedure te openen; of
• heeft geconstateerd dat de onderneming of de vestiging van de werkgever definitief is gesloten en dat het beschikbare vermogen ontoereikend is.

EU-landen kunnen bij wijze van uitzondering de aanspraken van bepaalde categorieën werknemers uitsluiten indien andere waarborgen hun dezelfde mate van bescherming bieden. EU-landen kunnen huispersoneel in dienst van een natuurlijke persoon uitsluiten.

Afgezien van die uitzonderingen vallen alle werknemers onder deze richtlijn, ongeacht de duur van de arbeidsovereenkomst of de arbeidsverhouding. De richtlijn geldt bijgevolg ook voor deeltijdwerkers, werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd en uitzendkrachten.

Waarborgfondsen

EU-landen moeten waarborgfondsen opzetten die de betaling van achterstallige lonen van werknemers en, indien nodig, de vergoeding wegens beëindiging van de arbeidsverhouding garanderen. Zij kunnen de betalingen van het waarborgfonds beperken, maar deze moeten wel voldoende hoog blijven om tot de sociale doelstelling van de richtlijn bij te dragen.

De minimumperiode waarover het waarborgfonds aanspraken honoreert, moet worden berekend op basis van:

• een referentieperiode van ten minste 6 maanden, wat leidt tot de betaling van de aanspraken over een periode van ten minste 3 maanden;
• een referentieperiode van ten minste 18 maanden, wat leidt tot de betaling van de aanspraken over een periode van ten minste acht weken. In dit geval worden bij de berekening de voor de werknemer meest gunstige perioden in aanmerking genomen.

De werkgevers dienen bij te dragen aan de financiering van de waarborgfondsen, tenzij de overheid volledig voor de financiering instaat.

Sociale zekerheid

De EU-landen kunnen bepalen dat de betalingsgarantie niet geldt voor de premiebedragen:

• voor de sociale zekerheid;
• voor aanvullende stelsels van sociale voorzieningen die voor een of meer bedrijfstakken gelden en welke naast de wettelijke stelsels van sociale zekerheid bestaan.

Werknemers behouden bovendien hun volle recht op prestaties van de verzekeringsinstellingen indien de werkgever de verplichte premiebedragen voor de sociale zekerheid niet heeft betaald, maar de loonpremies wel op de uitgekeerde lonen heeft ingehouden.

De belangen van de werknemers worden beschermd met betrekking tot ouderdomsuitkeringen, met inbegrip van nabestaandenpensioenen uit hoofde van aanvullende sociale voorzieningen. Die bescherming geldt ook voor werknemers die de onderneming hebben verlaten voordat de insolventie is ingetreden.

Grensoverschrijdende situaties

Indien de insolvabele werkgever actief was op het grondgebied van ten minste 2 EU-landen, dienen de aanspraken te worden gehonoreerd door het waarborgfonds van het land waar de werknemer gewoonlijk zijn arbeid verrichtte.

Evenzo wordt de omvang van de rechten van de werknemers bepaald door het nationale recht waaronder het waarborgfonds valt.

VANAF WANNEER IS DEZE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is vanaf 17 november 2008 van toepassing. Richtlijn 2008/94/EG strekte tot codificatie en vervanging van Richtlijn 80/987/EEG en de achtereenvolgende wijzigingen daarvan. De oorspronkelijke Richtlijn 80/987/EEG moest in de EU-landen uiterlijk in 1983 in nationale wetgeving worden omgezet.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2008/94/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2008 betreffende de bescherming van de werknemers bij insolventie van de werkgever (gecodificeerde versie) (PB L 283 van 28.10.2008, blz. 36-42)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Richtlijn 2008/94/EG werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de uitvoering en toepassing van een aantal bepalingen van Richtlijn 2008/94/EG betreffende de bescherming van de werknemers bij insolventie van de werkgever (COM(2011) 84 def., 28.2.2011)

Laatste bijwerking 27.11.2020