Europees Jaar van het cultureel erfgoed (2018)

 

SAMENVATTING VAN:

Besluit (EU) 2017/864 betreffende het Europees Jaar van het cultureel erfgoed (2018)

WAT IS HET DOEL VAN HET BESLUIT?

In het besluit wordt 2018 aangewezen als het Europees Jaar van het cultureel erfgoed (zie Europees Jaar).

Het doel daarvan is:

• de erkenning van het Europese culturele erfgoed als een gedeelde rijkdom aan te moedigen;
• het bewustzijn over gemeenschappelijke geschiedenis en waarden te vergroten;
• het besef tot Europa te behoren te versterken.

KERNPUNTEN

De algemene doelstelling van het Europees Jaar is om met de Europese Unie (EU), de nationale, regionale en lokale overheden, de cultureelerfgoedsector en het maatschappelijk middenveld het Europese cultureel erfgoed te beschermen, in stand te houden, te hergebruiken, te verbeteren en te bevorderen door:

• te helpen aantonen dat het Europees cultureel erfgoed een belangrijk onderdeel van culturele verscheidenheid en interculturele dialoog vormt;
• het ontwikkelen van de talrijke bijdragen van de sector aan de maatschappij en de economie;
• het bevorderen van het belang van cultureel erfgoed bij het onderhouden van relaties tussen EU-lidstaten en derde landen.

Het Europees Jaar telt 14 specifieke doelstellingen. Deze worden geformuleerd in artikel 2 en betreffen:

• activiteiten die mensgericht, inclusief, toekomstgericht, meer geïntegreerd en duurzaam zijn en verschillende beleidsterreinen omvatten;
• het bevorderen van innovatieve manieren om cultureel erfgoed te beheren, het ruim toegankelijk te maken en onderzoek en debat te stimuleren;
• het bevorderen van synergieën tussen cultureel erfgoed en milieu en van regionale en lokale ontwikkelingsstrategieën;
• steun voor de ontwikkeling van gespecialiseerde vaardigheden en het gebruik van cultureel erfgoed om aan te zetten tot hedendaagse creativiteit en innovatie;
• vergroting van het bewustzijn over het erfgoed, met name onder kinderen, jongeren en ouderen, plaatselijke gemeenschappen en moeilijk te bereiken groepen;
• ondersteuning van EU- en nationale maatregelen ter bestrijding van de illegale handel in cultuurgoederen;
• benadrukking van wezenlijke gebeurtenissen met een symbolisch belang voor de Europese geschiedenis en het cultureel erfgoed.

Om de doelstellingen van het Europees Jaar te verwezenlijken, richten EU, nationale, regionale en lokale autoriteiten zich op:

• initiatieven en evenementen om het publiek bij het debat te betrekken, het debat te bevorderen en het bewustzijn over het belang van cultureel erfgoed te vergroten;
• informatie, tentoonstellingen, onderwijs en campagnes om de waarden van culturele verscheidenheid en dialoog toe te lichten;
• het delen van ervaring met goede praktijken;
• het aanprijzen van projecten, netwerken en resultaten van studies en onderzoek die met het Europees Jaar te maken hebben;
• andere activiteiten die door de Europese Commissie of nationale autoriteiten worden aangeduid.

Aan coördinatie, samenwerking en financiën worden de volgende eisen gesteld:

• lidstaten moeten nationale coördinatoren benoemen;
• de Commissie moet:
  • regelmatig bijeenkomsten beleggen van nationale coördinatoren (om ervoor te zorgen dat het jaar goed verloopt en om informatie uit te wisselen), en van belanghebbenden en vertegenwoordigers van cultureelerfgoedinstellingen, met inbegrip van grensoverschrijdende culturele netwerken, relevante niet-gouvernementele organisaties en jongerenorganisaties,
  • samenwerken met relevante internationale organisaties, in het bijzonder de Raad van Europa en Unesco.
  • maatregelen treffen, indien nodig met de hulp van de Europese Rekenkamer en het Europees Bureau voor fraudebestrijding, om elk frauduleus of illegaal gebruik van EU-financiering te voorkomen.

De tweejarige begroting (1 januari 2017-31 december 2018) bedroeg 8 miljoen EUR.

De Commissie dient voor 31 december 2019 een verslag over de resultaten van het Europees Jaar in bij het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Europees Comité van de Regio’s.

VANAF WANNEER IS HET BESLUIT VAN TOEPASSING?

Het besluit is sinds 9 juni 2017 van toepassing.

ACHTERGROND

• De slogan voor het Europees Jaar van het cultureel erfgoed was “Ons erfgoed: waar verleden en toekomst samenkomen”. Dit was zeker het geval voor 2018, een jaar van symbolisch en historisch belang voor Europa.
• In 2018 was het 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog ten einde kwam en verscheidene lidstaten hun onafhankelijkheid verwierven en was het 400 jaar geleden dat de Dertigjarige Oorlog uitbrak.
• De Commissie voerde dat jaar tien Europese langetermijninitiatieven uit in samenwerking met de Raad van Europa, Unesco en andere partners. Er werden in 37 landen 23 000 evenementen georganiseerd, waar door 12,8 miljoen mensen aan werd deelgenomen.
• Cultureel erfgoed is een belangrijke economische hulpbron voor Europa. De sector biedt 300 000 mensen werk en nog eens 7,8 miljoen banen in de EU zijn indirect met erfgoed verbonden.
• In artikel 3, lid 3, van het Verdrag betreffende de Europese Unie staat dat de EU haar rijke culturele en taalkundige verscheidenheid dient te respecteren en ervoor moet zorgen dat het Europees cultureel erfgoed in stand gehouden en versterkt wordt.
• Artikel 167 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie verplicht de EU ertoe bij te dragen tot de ontplooiing van de culturen van de lidstaten onder eerbiediging van hun diversiteit, maar tegelijk ook de nadruk te leggen op het gemeenschappelijk cultureel erfgoed van Europa.

Zie voor meer informatie:

• Cultuur en creativiteit (Europese Commissie)

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Besluit (EU) 2017/864 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 over het Europees Jaar van het cultureel erfgoed (2018) (PB L 131 van 20.5.2017, blz. 1-9)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de Europese Unie — Titel I — Gemeenschappelijke bepalingen — Artikel 3 (oud artikel 2 VEU) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 17)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Derde deel — Het beleid en intern optreden van de Unie — Titel XIII — Artikel 167 (oud artikel 151 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 121-122)

Laatste bijwerking 17.11.2022