Gebruik van financiële en andere informatie voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken of vervolgen van strafbare feiten

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn (EU) 2019/1153 tot vaststelling van regels ter vergemakkelijking van het gebruik van financiële en andere informatie voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken of vervolgen van bepaalde strafbare feiten

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

Het doel is om het witwassen van geld, terrorismefinanciering en andere ernstige strafbare feiten te bestrijden, door middel van:

• het voor nationale autoriteiten vergemakkelijken van de toegang tot bankrekeninginformatie, waaronder voor bureaus voor de ontneming van vermogensbestanddelen;
• betere samenwerking tussen rechtshandhavingsautoriteiten en financiële-inlichtingeneenheden (FIE’s);
• het vergemakkelijken van de uitwisseling van informatie met het Agentschap van de Europese Unie voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving (Europol).

KERNPUNTEN

Bevoegdheid tot toegang tot en het doorzoeken van bankrekeningen

Elke lidstaat van de Europese Unie (EU) ziet erop toe dat aangewezen autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor het opsporen en vervolgen van strafbare feiten, rechtstreeks en onmiddellijk toegang hebben tot bankrekeninginformatie en deze kunnen doorzoeken, teneinde ernstige strafbare feiten te voorkomen, op te sporen, te onderzoeken en te vervolgen, met inbegrip van opsporing en bevriezing van vermogensbestanddelen.

Om een hoog niveau van gegevensbescherming te waarborgen, wordt per geval toegang verleend en worden per geval doorzoekingen verricht door personeel dat:

• zeer integer is en over de nodige vaardigheden beschikt;
• specifiek is aangewezen en gemachtigd om die taken uit te voeren;
• hoge professionele normen inzake vertrouwelijkheid en gegevensbescherming handhaaft.

Bovendien worden er logbestanden van doorzoekingen bijgehouden en deze worden regelmatig gecontroleerd door de functionarissen voor gegevensbescherming.

Delen van informatie

Lidstaten moeten ervoor zorgen dat (per geval en om het witwassen van geld en daarmee verband houdende strafbare feiten en terrorismefinanciering te voorkomen, op te sporen en te bestrijden):

• hun nationale FIE samenwerkt met de aangewezen rechtshandhavingsautoriteiten en tijdig op verzoeken voor informatie of analyse reageert;
• aangewezen autoriteiten tijdig reageren op verzoeken van de nationale FIE voor rechtshandhavingsinformatie;
• FIE’s in uitzonderlijke en urgente gevallen gerechtigd zijn tot het uitwisselen van financiële informatie of financiële analyse;
• aangewezen rechtshandhavingsautoriteiten financiële informatie of financiële analyses uitwisselen die op verzoek van hun nationale FIE zijn verkregen;
• hun rechtshandhavingsautoriteiten en FIE kunnen reageren op verzoeken van Europol voor bankrekeninginformatie of financiële analyses.

Bij al deze uitwisselingen van informatie moeten de nationale procedurele waarborgen in acht worden genomen en moet rekening worden gehouden met de rol en verantwoordelijkheden van de verschillende autoriteiten, waaronder de autonomie van de FIE’s om hun analyses te verspreiden.

Verzoeken en reacties worden verzonden via specifieke beveiligde elektronische communicatiemiddelen die een hoog niveau van gegevensbeveiliging garanderen.

Verwerking van persoonsgegevens

• De verwerking van persoonsgegevens waaruit ras of etnische afkomst, politieke opvattingen, godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging, of vakbondslidmaatschap kan blijken, of van gegevens betreffende de gezondheid, het seksleven of de seksuele gerichtheid van een natuurlijke persoon, mag alleen worden toegestaan indien passende waarborgen voor de rechten en vrijheden van de betrokkene in acht worden genomen overeenkomstig de toepasselijke regels inzake gegevensbescherming.
• Alleen specifiek opgeleid en specifiek door de verwerkingsverantwoordelijke gemachtigd personeel mogen de bovenstaande gegevens raadplegen en verwerken onder leiding van de functionaris voor gegevensbescherming.

Monitoring en evaluatie

De lidstaten beoordelen de doeltreffendheid van hun systemen ter bestrijding van ernstige strafbare feiten door uitvoerige statistieken bij te houden.

Uiterlijk op 2 augustus 2024 en vervolgens om de drie jaar stelt de Europese Commissie een verslag op over de toepassing van deze richtlijn en legt zij dat verslag voor aan het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. Het verslag wordt openbaar gemaakt.

De richtlijn strekt tot intrekking van Besluit 2000/642/JBZ van de Raad.

VANAF WANNEER ZIJN DE REGELS VAN TOEPASSING?

De richtlijn moest op 1 augustus 2021 in nationale wetgeving zijn omgezet. Deze regels zijn sinds 1 augustus 2021 van toepassing.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• De bestrijding van het witwassen van geld en terrorismefinanciering (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn (EU) 2019/1153 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 tot vaststelling van regels ter vergemakkelijking van het gebruik van financiële en andere informatie voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken of vervolgen van bepaalde strafbare feiten, en tot intrekking van Besluit 2000/642/JBZ van de Raad (PB L 186 van 11.7.2019, blz. 122-137).

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2017/1939 van de Raad van 12 oktober 2017 betreffende nauwere samenwerking bij de instelling van het Europees Openbaar Ministerie (“EOM”) (PB L 283 van 31.10.2017, blz. 1-71).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) 2017/1939 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Richtlijn (EU) 2015/849 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2015 inzake de voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld of terrorismefinanciering, tot wijziging van Verordening (EU) nr. 648/2012 van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 2005/60/EG van het Europees Parlement en de Raad en Richtlijn 2006/70/EG van de Commissie (PB L 141 van 5.6.2015, blz. 73-117).

Zie de geconsolideerde versie.

Besluit 2007/845/JBZ van de Raad van 6 december 2007 betreffende de samenwerking tussen de nationale bureaus voor de ontneming van vermogensbestanddelen op het gebied van de opsporing en de identificatie van opbrengsten van misdrijven of andere vermogensbestanddelen die hun oorsprong vinden in misdrijven (PB L 332 van 18.12.2007, blz. 103-105).

Laatste bijwerking 03.08.2022