Besluit (EU) 2022/313 sterkt ertoe snel financiële bijstand aan Oekraïne te verlenen om de veerkracht en stabiliteit van het land bij de huidige economische en geopolitieke uitdagingen te ondersteunen, in de context van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne.
Besluit (EU) 2022/1201 heeft tot doel in de onmiddellijke en meest dringende financieringsbehoeften van Oekraïne te voorzien en ervoor te zorgen dat de Oekraïense staat zijn kritieke taken kan blijven vervullen. Deze macrofinanciële bijstand (MFB) maakt deel uit van de buitengewone internationale inspanning van bilaterale donoren en internationale financiële instellingen om Oekraïne op dit kritieke moment te steunen.
Besluit (EU) 2022/1628 vormt de tweede fase in de uitvoering van uitzonderlijke MFB van de Europese Unie (EU) in het kader van Besluit (EU) 2022/1201. In augustus 2022 werd een eerste fase in twee tranches uitbetaald.
Verordening (EU) 2022/2463 stelt voor 2023 een specifiek instrument vast voor de verlening van MFB van de EU aan Oekraïne in de vorm van leningen tegen zeer gunstige voorwaarden, met de aanvullende mogelijkheid van niet-terugvorderbare steun en een rentesubsidie.

KERNPUNTEN

Betrekkingen tussen de EU en Oekraïne

De EU ontwikkelt haar relaties met Oekraïne via het Europees nabuurschapsbeleid en het Oostelijk Partnerschap. In 2017 is een associatieovereenkomst tussen de twee partijen in werking getreden, die een diepe en brede vrijhandelsruimte omvat.

Macrofinanciële bijstand

MFB-operaties zijn beschikbaar voor nabuurschapslanden die te maken hebben met ernstige betalingsbalansproblemen. De operaties zijn gericht op het lenigen van de onmiddellijke externe financieringsbehoeften van de begunstigde en het ondersteunen van economische beleidshervormingen.
De MFB van de EU zal naar verwachting hand in hand gaan met begrotingssteunoperaties in het kader van het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking — Europa in de wereld, ingesteld bij Verordening (EU) 2021/947 (zie samenvatting).

Besluit (EU) 2022/313 — macrofinanciële noodhulp aan Oekraïne

De EU stelt tot 1,2 miljard EUR ter beschikking aan Oekraïne ter ondersteuning van de economische stabilisatie en de hervormingsagenda van het land.
Het volledige bedrag wordt in de vorm van leningen verstrekt.
Het besluit verleent de Europese Commissie de bevoegdheid om namens de EU op de kapitaalmarkten of bij financiële instellingen de nodige middelen te lenen en deze vervolgens aan Oekraïne uit te lenen. De leningen hebben een gemiddelde looptijd van ten hoogste vijftien jaar.
De Commissie beheert de uitkering van de macrofinanciële bijstand.
De middelen worden over een periode van twaalf maanden aan Oekraïne uitgekeerd.
Voorwaarde is dat Oekraïne de democratische mechanismen, de rechtsstaat en de mensenrechteneerbiedigt.
De MFB wordt beschikbaar gesteld in twee gelijke tranches van 600 miljoen EUR.
- De eerste tranche moet onmiddellijk worden betaald zodra overeenstemming is bereikt over de economische en financiële beleidsmaatregelen die in een memorandum van overeenstemming (MoU) zijn vastgelegd. Deze werd in twee tranches uitbetaald op 11 en 18 maart 2022.
- De tweede tranche is in beginsel afhankelijk van de bevredigende uitvoering van de beperkte reeks beleidsmaatregelen die in het MoU zijn overeengekomen. Het uitbreken van de oorlog belemmerde echter het vermogen van de Oekraïense staat om deze maatregelen uit te voeren. De Commissie heeft niettemin besloten de tweede tranche op 20 mei 2022 uit te betalen, aangezien de vervulling van de voorwaarden door overmachtwas belemmerd, hetgeen door de lidstaten werd onderschreven.

Besluit (EU) 2022/1201 — buitengewone macrofinanciële bijstand aan Oekraïne

De EU komt overeen tot 1 miljard EUR extra MFB aan Oekraïne te verstrekken om dringende financieringsbehoeften te dekken en het functioneren van de kritieke functies van de staat te waarborgen, onder dezelfde voorwaarden als de voorgaande lening.
Dit bedrag is het eerste deel van een MFB-pakket van maximaal 9 miljard EUR dat is aangekondigd in de mededeling van de Commissie over noodhulp en wederopbouw in Oekraïne en is bekrachtigd in de conclusies van de bijeenkomst van de Europese Raadvan 30 en 31 mei 2022.
De MFB neemt de vorm aan van een langetermijnslening tegen zeer gunstige voorwaarden. Het zal gedurende één jaar beschikbaar zijn en als één bedrag worden uitbetaald, dat in een of meer tranches kan worden opgedeeld.
Het bedrag werd uitbetaald zodra er een memorandum van overeenstemming werd vastgesteld met Oekraïne (ondertekend op 19 juli 2022). De steun werd uitbetaald in twee gelijke tranches van 500 miljoen EUR, respectievelijk op 1 en 2 augustus 2022.
Bij wijze van uitzondering dekt de EU-begroting de rentekosten en de administratieve kosten die voortvloeien uit de MFB, waardoor de impact op de fiscale houdbaarheid van Oekraïne wordt beperkt.
De EU zal verzorgen dat de lening een langere looptijd en gunstigere voorwaarden heeft, waardoor Oekraïne zich weer kan richten op economische groei, zijn economie kan ondersteunen in overeenstemming met zijn Europese perspectieven en de kansen op volledige terugbetaling van de bijstand optimaal kan benutten.
De MFB vormt een aanvulling op andere tot op heden verleende EU-steun:
- humanitaire, ontwikkelings- en defensiehulp;
- schorsing van alle invoerrechten op Oekraïense uitvoer gedurende één jaar; en
- andere solidariteitsinitiatieven, zoals het aanpakken van knelpunten in het transportnetwerk om de uitvoer, met name van graan, mogelijk te maken.

Besluit (EU) 2022/1628 — buitengewone macrofinanciële bijstand aan Oekraïne

Het besluit stelt 5 miljard EUR aan MFB beschikbaar in de vorm van leningen tegen zeer gunstige voorwaarden. Dit zal bijdragen tot de ondersteuning van de macrofinanciële stabilisatie van Oekraïne, de onmiddellijke veerkracht van het land versterken en zijn vermogen tot herstel ondersteunen, en aldus bijdragen tot de houdbaarheid van zijn overheidsschuld en zijn vermogen om de leningen uiteindelijk terug te betalen.
De verordening geeft de EU-begroting ook de middelen om het risico op verliezen op deze aanvullende leningen en op de lening van 1 miljard EUR die in twee tranches is uitbetaald op te vangen, zoals hierboven vermeld in Besluit (EU) 2022/1201.
Op 18 oktober 2022is een eerste tranche van 2 miljard EUR aan Oekraïne betaald. Een tweede bedrag van 2,5 miljard EUR werd betaald op 22 november 2022, gevolgd door een derde en laatste betaling van 500 miljoen EUR op 14 december 2022.

Verordening (EU) 2022/2463 — instrument voor macrofinanciële bijstand + voor 2023

Het instrument omvat het verstrekken van 18 miljard EUR aan leningen aan Oekraïne in 2023. De leningen hebben een aflossingsvrije periode van tien jaar. De lidstaten zullen het grootste deel van de rentekosten dekken via externe bestemmingsontvangsten. De garanties voor die leningen komen uit de EU-begroting of van de lidstaten. De leningen zijn bedoeld om op korte termijn financiële steun te bieden voor de onmiddellijke behoeften van Oekraïne, waaronder het herstel van kritieke infrastructuur en initiële steun voor duurzame naoorlogse wederopbouw, teneinde het land te ondersteunen op zijn weg naar Europese integratie.
Op 16 januari 2023zijn een MoU en de leningsovereenkomst ondertekend, die op dezelfde dag in werking zijn getreden. De eerste tranche van 3 miljard EUR aan leningen is op 17 januari 2023overgemaakt.

VANAF WANNEER ZIJN DE BESLUITEN EN DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

Besluit (EU) 2022/313 is sinds 1 maart 2022 van toepassing.
Besluit (EU) 2022/1201 is sinds 14 juli 2022 van toepassing.
Besluit (EU) 2022/1628 is sinds 23 september 2022 van toepassing.
Verordening (EU) 2022/2463 is sinds 17 december 2022 van toepassing.

ACHTERGROND

Tussen 2014 en 2022 hebben de EU en de Europese financiële instellingen meer dan 17 miljard EUR aan subsidies en leningen aan Oekraïne toegekend. Dit bedrag omvat een bedrag van meer dan 5 miljard EUR dat vóór de oorlog aan Oekraïne is verstrekt via vijf MFB-programma’s ter ondersteuning van de uitvoering van hervormingen op gebieden als corruptiebestrijding, een onafhankelijk rechtsstelsel, de rechtsstaat en verbetering van het ondernemingsklimaat.

Zie voor meer informatie:

Oekraïne (Europese Commissie)
Tijdlijn — Reactie van de EU op de inval van Rusland in Oekraïne (Raad van de Europese Unie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Besluit (EU) 2022/313 van het Europees Parlement en de Raad van 24 februari 2022 tot toekenning van macrofinanciële bijstand aan Oekraïne (PB L 55 van 28.2.2022, blz. 4-11)

Besluit (EU) 2022/1201 van het Europees Parlement en de Raad van 12 juli 2022 tot toekenning van buitengewone macrofinanciële bijstand aan Oekraïne (PB L 186 van 13.7.2022, blz. 1-7)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Besluit (EU) 2022/1201 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Besluit (EU) 2022/1628 van het Europees Parlement en de Raad van 20 september 2022 tot toekenning van buitengewone macrofinanciële bijstand aan Oekraïne, tot versterking van het gemeenschappelijk voorzieningsfonds met garanties van de lidstaten en met een specifieke voorziening voor bepaalde financiële verplichtingen in verband met Oekraïne die worden gegarandeerd uit hoofde van Besluit nr. 466/2014/EU en tot wijziging van Besluit (EU) 2022/1201 (PB L 245 van 22.9.2022, blz. 1-13)

Verordening (EU) 2022/2463 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 tot vaststelling van een instrument voor de toekenning van steun aan Oekraïne voor 2023 (macrofinanciële bijstand +) (PB L 322 van 16.12.2022, blz. 1-14)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2021/947 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juni 2021 tot vaststelling van het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking — Europa in de wereld, tot wijziging en intrekking van Besluit nr. 466/2014/EU van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Verordening (EU) 2017/1601 van het Europees Parlement en de Raad en Verordening (EG, Euratom) nr. 480/2009 van de Raad (PB L 209 van 14.6.2021, blz. 1-78)

Zie de geconsolideerde versie.

Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (PB L 161 van 29.5.2014, blz. 3-2137)

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 27.02.2023

Top

All