Strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio

 

SAMENVATTING VAN:

Mededeling over een strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio

Werkdocument van de diensten – Actieplan bij de strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio

WAT IS HET DOEL VAN DE MEDEDELING EN HET ACTIEPLAN?

• De strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio (EUSDR) is een macroregionale strategie* die in gezamenlijkheid is ontwikkeld door de landen en belanghebbenden in de Donau-regio en de Europese Commissie, met de bedoeling om de belangrijkste gemeenschappelijke uitdagingen aan te pakken. Met deze strategie wordt ernaar gestreefd om synergie te creëren en bestaand beleid en bestaande initiatieven in de hele Donau-regio te coördineren.
• Het actieplan 2020 voor de EUSDR is het geïntegreerde antwoord op deze gemeenschappelijke uitdagingen. Het actualiseert en geeft extra richting aan de maatregelen van 2010, plaatst ze in een strategische achtergrond, waaronder de Europese Green Deal en de digitale transitie, en biedt wegen om de maatregelen met andere programma’s te verbinden.

KERNPUNTEN

De Donau-regio is een gebied dat wordt bepaald door het rivierbekken in deze regio, dat zich grotendeels op het grondgebied van de Europese Unie (EU) bevindt. Geografisch gezien bestaat de regio uit: Duitsland (Baden-Württemberg en Beieren), Oostenrijk, Slowakije, Tsjechië, Hongarije, Slovenië, Roemenië, Bulgarije, Kroatië, Servië, Bosnië-Herzegovina, Montenegro, Moldavië en Oekraïne (de regio’s langs de Donau).

Uitdagingen

De strategie pakt belangrijke uitdagingen aan, in het bijzonder:

• mobiliteit: benutting van de aanzienlijke milieu- en efficiencyvoordelen van binnenlandse waterwegen, met inbegrip van multimodaal transport, betere aansluiting op andere rivierbekkens en modernisering van binnenhavens;
• energie: grotere diversiteit zal leiden tot vergroting van de energiezekerheid, terwijl een betere efficiëntie, waaronder energiebesparing en meer hernieuwbare bronnen, van cruciaal belang is;
• milieu: de Donau is sterk vervuild en het effect van vervoersverbindingen, ontwikkeling van het toerisme en nieuwe energieproducerende voorzieningen moet in aanmerking worden genomen;
• risico’s: grote overstromingen, droogten en industriële vervuilingen komen vaak voor – preventie, paraatheid en doeltreffende reactie vereisen nauwe samenwerking en uitwisseling van informatie;
• sociaaleconomisch: de regio vertoont grote economische verschillen en kent een gebrek aan samenwerking, zowel financieel als institutioneel;
• veiligheid, zware en georganiseerde misdaad: er zijn significante problemen, waaronder mensenhandel en smokkel, terwijl corruptie het vertrouwen van het publiek ondermijnt en de ontwikkeling belemmert.

Het actieplan 2020

De opzet van de actievoorstellen is:

• een gemeenschappelijk vastgestelde behoefte aan gezamenlijke actie aan te pakken;
• een uitwerking te hebben op de macroregio of een aanzienlijk deel ervan, d.w.z. transnationaal;
• haalbaar te zijn voor de actoren in de Donau-regio (praktisch, wettelijk en financieel);
• dat zij onderling samenhangen en elkaar ondersteunen.

• 1.

  De Donau-regio verbinden

  Verbeteren van mobiliteit en multimodaal vervoer:

  • Mobiliteit op waterwegen, waaronder:
    • betere infrastructuur voor en beheer van waterwegen en havens;
    • bedrijfsontwikkeling;
    • modernisering van de vloot;
    • kwalitatief betere opleidingen en werkgelegenheid;
    • eenvoudiger, geharmoniseerde en gedigitaliseerde administratieve processen.
  • Mobiliteit op het spoor, op de weg en in de lucht, waaronder:
    • voltooiing van de kern van het trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-T) dat de regio doorkruist;
    • ondersteuning van goederencorridors die deel uitmaken van het Europese spoornet voor concurrerend goederenvervoer dat zich uitstrekt tot kandidaat-lidstaten en buurlanden (zie glossarium over nabuurschapsbeleid);
    • versterking van de samenwerking bij het luchtverkeer om de regionale connectiviteit te verbeteren;
    • waarborging van duurzame grootstedelijke transportsystemen en mobiliteit;
    • verbetering van regionale en plaatselijke grensoverschrijdende infrastructuur en toegang tot het platteland;
    • verdere ontwikkeling van nodale planning voor multimodaliteit.
  • Duurzame energie, waaronder:
    • verder onderzoek naar schone biomassa, zonne-energie, geothermische energie, waterkracht en windenergie;
    • bevordering van energie-efficiëntie en gebruik van hernieuwbare energie in gebouwen en verwarmingssystemen;
    • bevordering van het koolstofvrij maken van en vermindering van luchtverontreinigende stoffen in de vervoersector;
    • delen van beste praktijken en ontwikkeling van maatregelen voor de vermindering van energiearmoede, de bescherming van kwetsbare consumenten en het in staat stellen van consumenten om zich op de energiemarkt te begeven;
    • onderzoek naar nieuwe en innovatieve oplossingen om energie op te slaan;
    • bevordering van het delen van informatie en beste praktijken om samenwerking te verbeteren en gezamenlijke projecten te initiëren.
  • Bevordering van cultuur en toerisme en interpersoonlijke contacten:
    • bevordering van duurzaam toerisme en munt slaan uit EUSDR-projecten;
    • versterking van cultureel toerisme en cultureel erfgoed;
    • investeren in duurzame kwaliteitsproducten, diensten, innovatieve vormen en infrastructuur;
    • cultivering van vakkundigheid, opleiding en het scheppen van werkgelegenheid;
    • het promoten en bevordering van de ontwikkeling van culturele activiteiten en creatieve sectoren.
• 2.

  Bescherming van het milieu

  • Herstellen en behouden van de waterkwaliteit:
    • bevordering van het monitoren, het voorkomen en de vermindering van waterverontreiniging door gevaarlijke en nieuwe stoffen;
    • voortzetting van het stimuleren van investeringen in het aanleggen, verbeteren, behouden en opwaarderen van stedelijke voorzieningen voor afvalwaterverwerking;
    • bevordering van het voorkomen en de vermindering van diffuse verontreiniging, waarbij het behoud van voedingsstoffen, slimme irrigatie en hergebruik van water worden bevorderd;
    • verbetering van de kennis over de bescherming van watervoorraden en het veiligstellen van de drinkwatervoorziening;
    • maatregelen stimuleren die de migratie van vis in het rivierbekken mogelijk maken;
    • maatregelen stimuleren voor de aanpassing aan de effecten van klimaatverandering op waterkwaliteit en -hoeveelheid;
    • versterking van de samenwerking, vergroting en uitwisseling van kennis en waarborging van de financiering van maatregelen in de regio voor de waterkwaliteit.
  • Beheren van milieurisico’s:
    • steun geven aan risicobeheerplannen voor verschillende gevaren;
    • versterking van de capaciteit en inhoudelijke uitbreiding van de bekkenbrede of regionale voorspellings- en waarschuwingssystemen, en snel optreden;
    • versterking van de voorbereiding op en voorkoming van rampen bij de overheids- en niet-gouvernementele organisaties;
    • vermindering van menselijke effecten die tot milieuschade leiden;
    • anticipatie op de regionale en plaatselijke effecten van klimaatsverandering.
  • Biodiversiteit, landschap en de lucht- en bodemkwaliteit behouden, waaronder:
    • aangaan van internationale samenwerking en harmonisering van documentatie in de beschermde gebieden van de riviersystemen;
    • het opbouwen van het vermogen van nationale en plaatselijke autoriteiten, niet-gouvernementele organisaties, experts en wetenschappers om milieukwesties aan te pakken;
    • ontwikkeling van actieplannen voor conservering van en beheerplannen voor bedreigde soorten;
    • ontwikkeling van methoden voor de preventie en beheersing van invasieve uitheemse soorten;
    • versterking en behoud van bodemgerelateerde ecosysteemdiensten;
    • opsporen van locaties met verouderde bestrijdingsmiddelen en vergelijkbaar chemisch afval en opstelling van plannen bij milieuongelukken;
    • maatregelen treffen om luchtverontreiniging geleidelijk terug te dringen;
    • stimulering van het beheer en het ecologisch herstel van wetlands, in het bijzonder in de Donaudelta.
• 3.

  Scheppen van welvaart

  • Ontwikkeling van de kennismaatschappij door middel van onderzoek, opleiding en informatietechnologie, waaronder:
    • bevordering van de coördinatie van nationale, regionale en EU-fondsen voor de stimulering van uitmuntendheid bij onderzoek en innovatie;
    • aanmoediging van de deelname aan onderzoeks- en innovatieprogramma’s van de EU, in het bijzonder aan Horizon Europa;
    • versterking van de samenwerking tussen universiteiten, onderzoeksorganisaties en kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s);
    • verhoging van de bewustwording over en de zichtbaarheid van wetenschap en innovatie.
  • Ondersteuning voor het concurrentievermogen van ondernemingen, inclusief ontwikkeling van clusters, waaronder:
    • bevordering van de samenwerking en kennisuitwisseling tussen kmo’s, de academische wereld, de overheidssector en het georganiseerd maatschappelijk middenveld;
    • verbetering van omstandigheden, steun en capaciteitsopbouw van belanghebbenden ter versterking van samenwerking, met de nadruk op plattelandsgebieden;
    • verbetering van de ondersteuning van het bedrijfsleven om de innovatieve en digitale kracht van door vrouwen geleide kleine en middelgrote ondernemingen te versterken;
    • versterking van de toepassing van technologie voor kunstmatige intelligentie in de kleine en middelgrote bedrijven van de regio.
  • investeren in mensen en deskundigheid, waaronder:
    • intensivering van de samenwerking bij arbeidsmarktbeleid;
    • digitalisering en innovatie in de wereld van de arbeid;
    • het integreren van kwetsbare groepen in de arbeidsmarkt;
    • armoedebestrijding en bevordering van sociale inclusie;
    • zorgen voor kwaliteit en efficiëntie in het onderwijs en de opleidingen;
    • mogelijkheden bieden voor levenslang leren en leermobiliteit.
• 4.

  De regio versterken

  • Institutioneel vermogen en institutionele samenwerking opvoeren, waaronder:
    • verbeteren van het institutioneel vermogen om publieke diensten van hoge kwaliteit te leveren;
    • facilitering van de bestuurlijke samenwerking van gemeenschappen in grensregio’s;
    • het analyseren van knelpunten die verband houden met het geringe gebruik dat van EU-middelen wordt gemaakt;
    • ondersteuning van betere coördinatie van financiering;
    • testen en ondersteuning van innovatieve financieringsoplossingen;
    • bevordering van samenwerking die is gestoeld op wederzijds vertrouwen tussen overheid en niet-gouvernementele organisaties;
    • versterking van de betrokkenheid van het georganiseerd maatschappelijk middenveld en plaatselijke organisaties in de regio.
  • Samen aan de slag voor meer veiligheid en de aanpak van georganiseerde en zware misdaad, waaronder:
    • versterking van de politiële samenwerking om de veiligheid te verbeteren, zware en georganiseerde misdaad aan te pakken, en de inspanningen tegen terroristische dreigingen te versterken;
    • bevordering, door middel van beter netwerken, van strategische langetermijnsamenwerking tussen rechtshandhavingsinstanties;
    • verbetering van grenscontrolesystemen, beheer van documentcontrole en samenwerking bij consulaire zaken;
    • bevordering van de rechtsstaat en corruptiebestrijding.

Tenuitvoerlegging en financiering

De tenuitvoerlegging is de verantwoordelijkheid van alle betrokkenen op nationaal, regionaal, stedelijk en plaatselijk niveau, waarbij gebruik kan worden gemaakt van de financiële middelen van EU-programma’s zoals de Europese Structuur- en investeringsfondsen.

ACHTERGROND

De EUSRD is een van de vier macro-regionale strategieën van de EU.

Zie voor meer informatie:

• Strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio (Europese Commissie)
• Strategie voor de Donau-regio (EUSDR)
• Informatieblad: Strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s – Strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio (COM(2010) 715 final van 8.12.2010)

Werkdocument van de diensten van de Commissie – Actieplan ter vervanging van werkdocument SEC(2010) 1489 final bij de Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s – Strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio (SWD(2020) 59 final van 6.4.2020)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Werkdocument van de diensten van de Commissie – Bij het document – Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s over de tenuitvoerlegging van macro-regionale strategieën van de EU (SWD(2020) 186 final, 23.9.2020)

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s over de tenuitvoerlegging van macro-regionale strategieën van de EU (COM(2020) 578 final van 23.9.2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030 — De natuur terug in ons leven brengen (COM(2020) 380 final van 20.5.2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — De Europese Green Deal (COM(2019) 640 final van 11.12.2019)

Conclusies van de Raad over de tenuitvoerlegging van macro-regionale strategieën van de EU van 10.5.2019

Conclusies van de Raad over de tenuitvoerlegging van macro-regionale strategieën van de EU van 25.4.2017

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s over de tenuitvoerlegging van macro-regionale strategieën van de EU (COM(2016) 805 final van 16.12.2016)

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s betreffende het beheer van macroregionale strategieën (COM(2014) 284 final van 20.5.2014)

Verordening (EU) nr. 1315/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 betreffende richtsnoeren van de Unie voor de ontwikkeling van het trans-Europees vervoersnetwerk en tot intrekking van Besluit nr. 661/2010/EU (PB L 348 van 20.12.2013, blz. 1-128)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) nr. 1315/2013 zijn opgenomen in de oorspronkelijke tekst. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s betreffende de toegevoegde waarde van macroregionale strategieën (COM(2013) 468 final van 27.6.2013)

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s betreffende een strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio (COM(2013) 181 final van 8.4.2013)

Werkdocument van de diensten van de Commissie – Actieplan – Bij de Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s – Strategie van de Europese Unie voor de Donau-regio (SEC(2010) 1489 final van 8.12.2010)

Laatste bijwerking 09.04.2021