—

het Hauptzollamt Frankfurt am Main, vertegenwoordigd door A. Vieth als gemachtigde,

—

Duval GmbH & Co. KG, vertegenwoordigd door F.‑F. Casper, Rechtsanwalt,

—

de Europese Commissie, vertegenwoordigd door A. Caeiros en B.‑R. Killmann als gemachtigden,

1

Het verzoek om een prejudiciële beslissing betreft de uitlegging van post 9025 van de gecombineerde nomenclatuur die is opgenomen in bijlage I bij verordening (EEG) nr. 2658/87 van de Raad van 23 juli 1987 met betrekking tot de tarief- en statistieknomenclatuur en het gemeenschappelijk douanetarief (PB L 256, blz. 1), zoals gewijzigd bij verordening (EG) nr. 1549/2006 van de Commissie van 17 oktober 2006 (PB L 301, blz. 1; hierna: „GN”).

2

Dit verzoek is ingediend in het kader van een geding tussen het Hauptzollamt Frankfurt am Main (douaneautoriteit te Frankfurt am Main; hierna: „douaneautoriteit”) en Duval GmbH & Co. KG (hierna: „Duval”) over de tariefindeling van teststrookjes voor de omgevingstemperatuur.

3

Het op 14 juni 1983 te Brussel gesloten Internationaal Verdrag betreffende het geharmoniseerde systeem inzake de omschrijving en de codering van goederen (hierna: „GS”) en het daarbij behorende protocol van wijziging van 24 juni 1986 (hierna: „GS-verdrag”) zijn namens de Europese Economische Gemeenschap goedgekeurd bij besluit 87/369/EEG van de Raad van 7 april 1987 (PB L 198, blz. 1).

4

Krachtens artikel 3, lid 1, van het GS-verdrag verbindt elke verdragsluitende partij zich ertoe om haar tariefnomenclatuur en haar statistieknomenclaturen in overeenstemming te brengen met het GS, om alle posten en onderverdelingen ervan, zonder enige toevoeging of wijziging, alsmede de daarop betrekking hebbende numerieke codes te gebruiken en om de volgorde van nummering van het systeem in acht te nemen. Ingevolge diezelfde bepaling verbindt iedere verdragsluitende partij zich tevens ertoe om de algemene regels voor de interpretatie van het GS, alsmede alle aantekeningen op de GS-afdelingen, ‑hoofdstukken en GS-onderverdelingen toe te passen en de draagwijdte daarvan niet te wijzigen.

5

De Internationale Douaneraad, thans de Werelddouaneorganisatie (WDO), die is ingesteld bij het op 15 december 1950 te Brussel ondertekende verdrag houdende oprichting van deze raad, keurt onder de in artikel 8 van het GS-verdrag vastgelegde voorwaarden de toelichtingen en de indelingsadviezen goed die worden vastgesteld door het comité voor het GS, waarvan de organisatie door artikel 6 van dat verdrag wordt geregeld.

6

De toelichting op regel 3 a) voor de interpretatie van de GS in de door dit comité vastgestelde toelichtingen, in de op de feiten in het hoofdgeding toepasselijke versie (hierna: „GS-toelichtingen”), luidt:

„[...]

7

De GS-toelichtingen op GS-post 9025 geven met name de volgende preciseringen:

„[...]

8

De GN bevat in haar eerste deel, titel I, afdeling A, een geheel van algemene regels voor de interpretatie van deze nomenclatuur. Deze afdeling bepaalt:

„Voor de indeling van goederen in de [GN] gelden de volgende bepalingen.

[...]

[...]”

9

Het opschrift van GN-hoofdstuk 90 luidt: „Instrumenten, apparaten en toestellen voor de fotografie en de cinematografie; meet-, verificatie-, controle- en precisie-instrumenten, medische en chirurgische instrumenten, apparaten en toestellen; delen en toebehoren daarvan”. Dat hoofdstuk bevat met name post 9025, die als volgt is opgesteld en gestructureerd:

10

GN-hoofdstuk 38 draagt het opschrift „Diverse producten van de chemische industrie”. Dit hoofdstuk omvat onder meer post 3822, die luidt: „Reageermiddelen voor diagnose of voor laboratoriumgebruik, op een drager, alsmede bereide reageermiddelen voor diagnose of voor laboratoriumgebruik, al dan niet op een drager, andere dan die bedoeld bij post 3002 of 3006; gecertificeerde referentiematerialen”. GN-post 3824 draagt het opschrift; „Bereide bindmiddelen voor gietvormen of voor gietkernen; chemische producten en preparaten van de chemische of van aanverwante industrieën (mengsels van natuurlijke producten daaronder begrepen), elders genoemd noch elders onder begrepen.” GN-postonderverdeling 3824 90 98 is een sluitpost voor noch elders genoemde noch elders onder GN-post 3824 begrepen producten.

11

Aantekening 3, onder e), van GN-hoofdstuk 38 preciseert met name:

„Post 3824 omvat onder meer de navolgende goederen, die niet onder een andere post van de nomenclatuur mogen worden ingedeeld, te weten:

[...]

12

GN-hoofdstuk 48 draagt het opschrift: „Papier en karton, cellulose-, papier- en kartonwaren”. GN-post 4823 draagt het opschrift: „Ander papier en karton, alsmede andere cellulosewatten en vliezen van cellulosevezels, op maat gesneden; andere werken van papierstof, van papier, van karton, van cellulosewatten of van vliezen van cellulosevezels”. GN-postonderverdeling 4823 90 85 is een sluitpost voor noch elders genoemde noch elders onder GN-post 4823 begrepen producten.

13

De benamingen „thermopapers” respectievelijk „thermolabels” worden gebruikt voor de twee producttypes in het hoofdgeding. Bij de eerste soort producten gaat het om papieren strookjes die op de witte zijde zijn bedrukt met een temperatuurvermelding en op de andere zijde zijn voorzien van een zwarte, warmtegevoelige laag. Bij het bereiken van de op de witte zijde opgedrukte temperatuur verkleurt het teststrookje onomkeerbaar van wit naar zwart. De tweede soort producten zijn teststroken met vijf temperatuurmeetpunten die zijn bedekt met kunststoffolie. De meetpunten kleuren, naargelang van de opgedrukte temperatuur, onomkeerbaar wanneer deze waarde wordt bereikt.

14

Duval voerde de producten in het hoofdgeding in in 2007. De belastingaanslag van de douaneautoriteit deelde deze producten in onder GN-postonderverdeling 3824 90 98 met een tarief van 6,5 %.

15

Duval, die stelt dat de „thermopapers” hadden moeten worden ingedeeld onder GN-postonderverdeling 4823 90 85 en dus worden vrijgesteld van douanerechten en de „thermolabels” hadden moeten worden ingedeeld onder GN-postonderverdeling 9025 19 80 en dus onderworpen aan een belastingtarief van 2,1 %, stelde bij het Finanzgericht (belastingrechter) beroep in tegen die belastingaanslag.

16

Deze rechter beschouwde de producten in het hoofdgeding als „thermometers” in de zin van GN-post 9025 en veroordeelde de douaneautoriteit dus tot terugbetaling aan Duval van de te veel geïnde douanerechten; daarop verzocht deze autoriteit het Bundesfinanzhof om „Revision” van die beslissing.

17

Het Bundesfinanzhof (hoogste rechterlijke instantie in belastingzaken), dat erop wees dat de GN het begrip „thermometer” niet definieert en dat de GS-toelichtingen een niet-illustratieve opsomming van de instrumenten geven die behoren tot de groep van de thermometers en pyrometers, waarin noch de producten in het hoofdgeding, noch enig ander vergelijkbaar instrument in papier of met temperatuurindicator voor eenmalig gebruik wordt vermeld, vraagt zich af of deze opsomming omwille van de rechtszekerheid en de eenvoud van het indelingsproces niet als volledig en dwingend zou dienen te worden beschouwd.

18

Als deze uitlegging het niet haalt, dan merkt deze rechter op dat het opschrift van GN-hoofdstuk 90 verwijst naar „meetinstrumenten”, dat onder de benaming „thermometer” zowel letterlijk als conceptueel een instrument voor het meten van de temperatuur wordt verstaan, en dat onder het begrip meten gewoonlijk een kwantitatieve vergelijking tussen een gemeten grootheid en een referentie-eenheid wordt verstaan.

19

Derhalve vraagt de verwijzende rechter zich af of uit de GS-toelichtingen eventueel een striktere definitie van „thermometer” kan worden afgeleid, volgens welke het betrokken toestel zou moeten voldoen aan bijkomende voorwaarden op basis van verschillende gemeenschappelijke kenmerken, die lijken te worden gedeeld door de meetinstrumenten die, aldus deze aantekeningen, behoren tot GS-post 9025 of andere posten van hetzelfde GS-hoofdstuk, zoals een minutieuze vervaardiging en een hoge precisiegraad, een vermogen tot weergave van het resultaat van de meting, de continue vermelding van het verloop van de meting of de mogelijkheid om het instrument meermaals te gebruiken.

20

Deze rechter vraagt zich ook af of voor de indeling van de producten in het hoofdgeding van invloed is dat de segerkegels en dergelijke artikelen volgens aantekening 3, onder e), van GN-hoofdstuk 38 onder GN-post 3824 vallen, dan wel dat toestellen met een soortgelijke werking als de producten in het hoofdgeding blijkens de GS-toelichtingen inzake hygrometers uitdrukkelijk zijn uitgesloten van GN-post 9025.

21

Daarom heeft het Bundesfinanzhof (hoogste rechterlijke instantie in belastingzaken) de behandeling van de zaak geschorst en het Hof de volgende prejudiciële vragen voorgelegd:

22

De verwijzende rechter wenst met zijn drie vragen, die samen moeten worden onderzocht, in wezen te vernemen of GN-post 9025 aldus moet worden uitgelegd dat daarin papieren testindicatoren van de omgevingstemperatuur, in voorkomend geval voorzien van een kunststoffolie, zijn begrepen, die, zoals de producten in het hoofdgeding, door onomkeerbare verkleuring zonder mogelijkheid ze vervolgens opnieuw te gebruiken, aangeven of een of meer temperatuurdrempels zijn bereikt.

23

Volgens vaste rechtspraak moet in het belang van de rechtszekerheid en van een gemakkelijke controle, het beslissende criterium voor de tariefindeling van goederen in de regel worden gezocht in de objectieve kenmerken en eigenschappen ervan, zoals deze in de bewoordingen van de GN-post en in de aantekeningen op de afdeling of het hoofdstuk zijn omschreven (zie met name arrest Douane Advies Bureau Rietveld, C‑541/13, EU:C:2014:2270, punt 21en aldaar aangehaalde rechtspraak).

24

Het Hof heeft tevens geoordeeld dat de GN- en GS-toelichtingen belangrijke hulpmiddelen zijn bij de uitlegging van de draagwijdte van de verschillende tariefposten, maar rechtens niet bindend zijn. De inhoud van die toelichtingen moet derhalve in overeenstemming zijn met de GN-bepalingen en mag de strekking daarvan niet wijzigen. De GN-toelichtingen moeten, indien zij in strijd blijken met de tekst van de GN-posten en de aantekeningen bij de afdelingen of hoofdstukken, terzijde worden geschoven (zie met name arrest JVC France, C‑312/07, EU:C:2008:324, punt 34en aldaar aangehaalde rechtspraak).

25

Voorts kan de bestemming van het product een objectief indelingscriterium zijn, wanneer die bestemming inherent is aan het product. De inherentie moet kunnen worden beoordeeld aan de hand van de objectieve kenmerken en eigenschappen van het product (zie met name arrest Douane Advies Bureau Rietveld, C‑541/13, EU:C:2014:2270, punt 22en aldaar aangehaalde rechtspraak).

26

GN-post 9025 betreft blijkens de tekst ervan met name „thermometers”.

27

Dat begrip, hoewel de GN het niet definieert, verwijst in het algemene spraakgebruik, zoals overigens in een groot aantal taalversies van de GN blijkt uit de combinatie van de kenmerkende termen van Griekse oorsprong, naar temperatuurmeetinstrumenten.

28

Zo oordeelde het Hof over de verordening van de Europese Commissie waarbij infraroodwarmtecamera’s onder GN-postonderverdeling 9025 19 20 werden ingedeeld, in punt 34 van arrest Raytek en Fluke Europe (C‑134/13, EU:C:2015:82) met name dat deze instelling op goede grond kon besluiten dat deze apparaten, die temperaturen kunnen meten en de gemeten waarden in cijfers kunnen weergeven, een onder GN-post 9025 genoemde functie vervulden en dus als thermometers in de zin van deze post moesten worden ingedeeld.

29

In punt 35 van datzelfde arrest wees het Hof er ook op dat de temperatuurmeting als zodanig de door deze post gedekte specifieke eigenschap vormde.

30

Producten als in het hoofdgeding zijn door hun objectieve kenmerken en eigenschappen uitsluitend bestemd om als temperatuurmeetinstrumenten te worden gebruikt. Deze producten, waarvan de enige functie namelijk is om door meting van de omgevingstemperatuur aan te geven of een vooraf vastgesteld precies temperatuurniveau is bereikt, door in dat geval door verkleuring het resultaat in die zin van die meting aan te geven, moeten dus als thermometers onder GN-post 9025 worden ingedeeld.

31

Anders dan de Commissie stelt, blijft deze conclusie onverlet door aantekening 3, onder e), in GN-hoofdstuk 38, volgens welke „segerkegels en dergelijke artikelen” onder GN-post 3824 en niet onder een andere GN-post vallen. Niet alleen betreft deze aantekening enkel de categorie zeer specifieke producten waarop zij betrekking heeft en waarmee producten als in het hoofdgeding duidelijk niet overeenkomen, maar bovendien hebben segerkegels en dergelijke artikelen, anders dan de in het hoofdgeding aan de orde zijnde producten en meer in het algemeen thermometers, namelijk niet gewoon tot functie de omgevingstemperatuur precies te meten. Deze in keramiekovens gebruikte segerkegels en dergelijke artikelen, ook „pyrometrische kegels” genoemd, hebben namelijk tot functie, doordat zij als gevolg van de warmte smelten en geleidelijk ombuigen, de controle mogelijk te maken op het verloop van het bakproces van keramiekwerk en te bepalen wanneer het de gewenste baktemperatuur heeft bereikt.

32

Met betrekking tot het feit dat de opsomming van de instrumenten van de groep van goederen die als thermometer en pyrometer worden gekwalificeerd in de GS-toelichtingen op GN-post 9025, afdeling B, geen producten als in het hoofdgeding vermeldt, zij benadrukt dat deze opsomming blijkens de tekst zelf van deze toelichtingen en de in punt 28 van het onderhavige arrest aangehaalde rechtspraak geenszins beoogt volledig te zijn. Bovendien mogen dergelijke toelichtingen, zoals volgt uit de in punt 24 van het onderhavige arrest aangehaalde rechtspraak, in geen geval leiden tot beperking van de strekking van een GN-post zoals zij blijkt uit de bewoordingen ervan.

33

De door de verwijzende rechter vermelde omstandigheid dat alle in deze afdeling van de GS-toelichtingen aldus opgesomde producten, naast de in de punten 27 tot en met 29 van het onderhavige arrest vermelde specifieke gemeenschappelijke eigenschap dat zij de temperatuur meten, andere gemeenschappelijke eigenschappen vertonen met name inzake de technische werkwijze, het feit dat zij meermaals en herhaaldelijk kunnen worden gebruikt of het feit dat zij continu het temperatuurverloop kunnen aangeven, kan dus niet leiden tot een beperkende uitlegging van het begrip thermometer in GN-post 9025 doordat dergelijke bijkomende kenmerken worden beschouwd als constitutieve bestanddelen van dat begrip.

34

Met betrekking tot het criterium inzake de mogelijkheid om het temperatuurverloop continu aan te geven, dient overigens ook te worden opgemerkt dat de GS-toelichtingen op GS-post 9025, zoals de Commissie beklemtoonde, in afdeling B, punt 1, uitdrukkelijk preciseren dat vloeistofthermometers, zogenaamde „minimum-maximumthermometers”, die zijn ontworpen om extreme temperaturen te registreren waaraan zij worden blootgesteld, onder deze post vallen.

35

Met betrekking tot – ten slotte – de precisering in afdeling D van diezelfde GS-toelichtingen dat met chemische stoffen geïmpregneerd papier dat verkleurt naargelang van de luchtvochtigheid, onder GN-post 3822 valt, zij in de eerste plaats opgemerkt dat deze precisering ziet op de groep als hygrometers en niet als thermometers gekwalificeerde goederen; deze groep bevat geen overeenkomstige precisering over producten als in het hoofdgeding. In de tweede plaats verklaarde het Hof in het arrest Douane Advies Bureau Rietveld (C‑541/13, EU:C:2014:2270) over soortgelijke producten als in het hoofdgeding voor recht dat GN-post 3822 aldus moest worden uitgelegd dat die producten niet onder deze post vallen.

36

Uit al het voorgaande volgt dat de omstandigheid dat de producten in het hoofdgeding in papier zijn, eventueel zijn voorzien van een kunststoffolie en eenvoudiger werken dan bepaalde andere meetinstrumenten die met meer gesofistikeerde mechanismen werken, of het feit dat daarmee alleen bepaalde vooraf vastgestelde temperatuurdrempels kunnen worden gemeten of nog de omstandigheid dat zij niet veelvuldig kunnen worden gebruikt doordat bij het bereiken van dergelijke temperatuurdrempels de markering onomkeerbaar is, zich niet verzetten tegen indeling van dergelijke producten onder GN-post 9025.

37

Wat de door de douaneautoriteit in de belastingaanslag in het hoofdgeding gekozen GN-postonderverdeling 3824 90 98 betreft, ziet GN-post 3824 volgens de tekst ervan op met name „chemische producten en preparaten van de chemische of van aanverwante industrieën, elders genoemd noch elders onder begrepen” en is onderverdeling 90 98 binnen deze post 3824 een sluitpost die betrekking heeft op noch elders genoemde noch elders onder deze post begrepen chemische producten.

38

Derhalve volstaat het op te merken dat gesteld dat producten als in het hoofdgeding a priori ook onder GN-post 3824 kunnen vallen, volgens algemene regel 3, onder a), van de GN de post met een meer specifieke omschrijving niettemin voorrang moet krijgen boven posten met een meer algemene strekking. Zoals gepreciseerd in de punten 28 tot en met 30 van het onderhavige arrest, vormt de temperatuurmeting de specifieke eigenschap die de in GN-post 9025 als thermometer aangeduide goederen kenmerkt, en de producten in het hoofdgeding vertonen deze specifieke eigenschap. Daarentegen heeft GN-post 3824, die noch elders genoemde noch elders onder begrepen chemische producten en preparaten betreft, een veel algemenere strekking.

39

Dezelfde overwegingen gelden inzake GN-postonderverdeling 4823 90 85, die Duval met name voor „thermolabels” heeft aangevoerd ter ondersteuning van haar beroep tegen de belastingaanslag in het hoofdgeding. GN-post 4823 betreft blijkens de tekst ervan namelijk „ander papier en karton, alsmede andere cellulosewatten en vliezen van cellulosevezels, op maat gesneden; andere werken van papierstof, van papier, van karton, van cellulosewatten of van vliezen van cellulosevezels” en onderverdeling 90 85 binnen deze post 4823 is zelf een sluitpost voor onder deze post noch elders genoemde noch elders onder begrepen producten.

40

Mitsdien moet op de prejudiciële vragen worden geantwoord dat GN-post 9025 aldus moet worden uitgelegd dat daarin papieren testindicatoren van de omgevingstemperatuur, in voorkomend geval voorzien van een kunststoffolie, zijn begrepen, die, zoals de producten in het hoofdgeding, door onomkeerbare verkleuring en zonder mogelijkheid van later hergebruik, aangeven of een of meer temperatuurdrempels zijn bereikt.

41

Ten aanzien van de partijen in het hoofdgeding is de procedure als een aldaar gerezen incident te beschouwen, zodat de nationale rechterlijke instantie over de kosten heeft te beslissen. De door anderen wegens indiening van hun opmerkingen bij het Hof gemaakte kosten komen niet voor vergoeding in aanmerking.

Het Hof (Negende kamer) verklaart voor recht:

Post 9025 van de gecombineerde nomenclatuur die is opgenomen in bijlage I bij verordening (EEG) nr. 2658/87 van de Raad van 23 juli 1987 met betrekking tot de tarief- en statistieknomenclatuur en het gemeenschappelijk douanetarief, zoals gewijzigd bij verordening (EG) nr. 1549/2006 van de Commissie van 17 oktober 2006, moet aldus worden uitgelegd dat daarin papieren testindicatoren van de omgevingstemperatuur, in voorkomend geval voorzien van een kunststoffolie, zijn begrepen, die, zoals de producten in het hoofdgeding, door onomkeerbare verkleuring en zonder mogelijkheid van later hergebruik, aangeven of een of meer temperatuurdrempels zijn bereikt.