4.8.2009

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 182/56

---

Advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité over het „Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EG) nr. 717/2007 betreffende roaming op openbare mobiele telefoonnetwerken binnen de Gemeenschap en tot wijziging van Richtlijn 2002/21/EG inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronische communicatienetwerken en –diensten”

COM(2008) 580 definitief — 2008/0187 (COD)

(2009/C 182/12)

Rapporteur: de heer HENCKS

De Raad heeft op 6 november 2008 besloten het Europees Economisch en Sociaal Comité overeenkomstig artikel 95 van het EG-Verdrag te raadplegen over

„Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EG) nr. 717/2007 betreffende roaming op openbare mobiele telefoonnetwerken binnen de Gemeenschap en tot wijziging van Richtlijn 2002/21/EG inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronische communicatienetwerken en –diensten”

COM(2008) 580 definitief — 2008/0187 (COD).

Op 21 oktober 2008 heeft het bureau de gespecialiseerde afdeling „Vervoer, energie, infrastructuren, informatiemaatschappij” met de voorbereidende werkzaamheden van het advies belast.

Gezien de urgente aard van de werkzaamheden heeft het EESC tijdens zijn op 14 en 15 januari 2009 gehouden 450e zitting (vergadering van 15 januari 2009) besloten, de heer HENCKS als algemeen rapporteur aan te wijzen en het volgende advies uitgebracht, dat met 132 stemmen vóór en 1 stem tegen, is goedgekeurd.

1.   Conclusies

1.1   De doelstelling van Verordening (EG) (CE)717/2007, namelijk ervoor te zorgen dat de gebruikers van de mobiele roamingdiensten geen buitensporige prijs betalen wanneer zij oproepen doen of ontvangen, is in grote lijnen bereikt; 400 miljoen gebruikers genieten voortaan een Eurotarief.

1.2   Volgens de Commissie is de ontwikkeling van het tarief voor gespreksroaming sinds het van kracht worden van bovengenoemde Verordening niet overtuigend genoeg om ervan uit te kunnen gaan dat er zonder gereglementeerde prijzen na 2010 sprak zal zijn van een duurzame concurrentie op de wholesale- of retailmarkten; de wholesale- en retailprijzen variëren niet voldoende onder de door de Verordening vastgelegde plafonds om te kunnen spreken van een gezonde concurrentie.

1.3   Om ervoor te zorgen dat de consumenten erop kunnen vertrouwen geen buitensporige prijs te betalen wanneer zij een gereglementeerde roamingoproep doen of ontvangen, stelt de Commissie met name voor

—	Verordening nr. 717/2007 te verlengen tot 30 juni 2013,

—	tijdens de verlengde geldigheidsperiode de maximumprijzen voor oproepen per minuut te verlagen met 0,03 EUR per jaar,

—	de maximumprijzen voor sms (wholesale en retail) en voor gegevensroaming (wholesale) vast te leggen.

1.4   Het EESC is het eens met de lagere maximumprijzen voor de levering van roamingdiensten voor telefoongesprekken; deze zijn juist en niet buitensporig.

1.5   Het is het ook eens met een maximumtarief voor de Euro-sms-retailprijzen en met een bovengrens voor de wholesaleprijzen.

1.6   Wat datadiensten met roaming betreft is het jammer dat het voorstel voor lagere prijzen alleen betrekking heeft op wholesalediensten, terwijl de retailprijzen door onvoldoende concurrentiedruk eveneens veel te hoog zijn.

1.7   Ten slotte is het absoluut noodzakelijk om het recht van consumenten op informatie kracht bij te zetten, zodat zij beter beschermd zijn en de prijzen transparanter.

2.   Achtergrond

2.1   Op 23 en 24 maart 2006 kwam de Europese Raad tot de conclusie dat het essentieel is om, zowel op Europees als op nationaal niveau, een gericht, doelmatig en geïntegreerd beleid ten uitvoer te leggen op het gebied van informatie- en communicatietechnologieën om de doelstellingen van economische groei en productiviteit van de herziene Lissabonstrategie te verwezenlijken. In dit verband wees de Raad op het belang van lagere kosten voor grensoverschrijdende mobiele telefooncommunicatie.

2.2   Voordien had de Commissie reeds herhaaldelijk haar bezorgdheid geuit over de buitensporige retailtarieven die de gebruikers van de openbare mobiele communicatienetwerken moeten betalen wanneer zij hun mobiele telefoon in een andere lidstaat gebruiken (roamingkosten in de Gemeenschap). Die tarieven zijn het gevolg van de hoge wholesaleprijzen die de buitenlandse exploitant van het gastnetwerk rekent en, in heel wat gevallen, van de hoge marges de exploitant van het netwerk van de abonnee bovenop op de retailprijs in rekening brengt.

2.3   Het regelgevingskader voor elektronische communicatie van 2002 heeft de nationale regelgevingsautoriteiten geen afdoend instrument verschaft om de buitensporige prijzen van de roamingdiensten in de Gemeenschap aan te pakken.

2.4   Daarom is de Europese Unie op grond van artikel 95 van het EG-Verdrag met een verordening (1) tussenbeide gekomen om voor de periode van 1.9.2007 tot 30.9.2010 de volgende zaken vast te leggen:

—	een plafond voor de wholesaleprijs per minuut,

—	een maximaal „Eurotarief” voor de retailmarkt,

die de exploitanten van een mobiel netwerk kunnen innen voor de levering van roamingdiensten voor mobiele telefoongesprekken die beginnen en eindigen binnen de Gemeenschap.

2.5   In haar advies ter zake (2) heeft het EESC de actie goedgekeurd en heeft het geoordeeld dat het optreden van de Unie noodzakelijk en evenredig is en bovendien het niveau van bescherming van de consument verhoogt. Concreet wordt het recht van de consument op toegang tot informatie namelijk versterkt via maatregelen ter verbetering van de transparantie, en worden zijn economische belangen behartigd via de invoering van maximumtarieven voor roaminggesprekken tussen de lidstaten.

2.6   Bij de bepaling van zijn standpunt heeft het Europees Parlement ermee ingestemd dat de gezamenlijke benadering wordt vastgelegd voor een beperkte periode, maar het heeft er wel op aangedrongen dat deze periode kan worden verlengd of gewijzigd in het licht van een onderzoek dat vóór 3 december 2008 moet zijn afgerond door de Commissie. Daarbij zou eveneens het effect van de Verordening op de kleine leveranciers van mobiele telefonie in de Gemeenschap en op hun positie op de roamingmarkt van de Gemeenschap moeten worden onderzocht.

2.7   Aangezien naast de spraaktelefonie talrijke nieuwe mobiele diensten inzake gegevenscommunicatie voortdurend terrein winnen, had het Europees Parlement de Europese Commissie gevraagd om toezicht te houden op de ontwikkelingen van de markt voor de roaming van gegevenscommunicatiediensten, met inbegrip van sms (short message service) en mms (multimedia messaging service) in de Gemeenschap.

3.   Het voorstel van de Commissie

3.1   Het voorstel voor een verordening waar dit advies over gaat is gebaseerd op een mededeling (3) betreffende de evaluatie van de werking van Verordening nr. 717/2007 en twee werkdocumenten (4) van de Commissie.

3.2   Volgens deze documenten variëren de gespreksroamingdiensten op wholesale- en retailniveau niet voldoende onder de plafonds die zijn vastgelegd door Verordening nr. 717/2007 om te kunnen spreken van een gezonde concurrentie.

3.3   De sms- en gegevensroamingdiensten zijn goed voor respectievelijk 12,3 % en 8,6 % van de inkomsten op het gebied van roaming. Er was het afgelopen jaar in het algemeen weinig variatie in de prijzen van de sms-roamingdiensten, ondanks de politieke druk op de exploitanten om via zelfregulering de prijzen te verlagen en op die manier een reglementering van ambtswege te vermijden.

3.4   Omdat Verordening 717/2007 niet tot een eerlijke concurrentie heeft geleid en een toename van het aantal exploitanten gezien de schaarste aan frequenties wat dit betreft ook geen soelaas kan bieden, moet de Commissie wel voorstellen om:

—	de huidige Verordening te verlengen tot na 30 juni 2010, voor een termijn van nogmaals drie jaar;

—	nieuwe maximumgrenzen vast te stellen voor de kosten die de exploitanten van een mobiel netwerk kunnen innen tijdens de verlengde geldigheidsperiode;

—	de vereisten voor facturering per seconde te preciseren;

—	de datum voor de verlenging van de plafonds voor de prijzen van gespreksroaming te vervroegen van 30 augustus 2009 naar 1 juli 2009;

—	het toepassingsgebied van Verordening nr. 717/2007 uit te breiden naar de sms-roamingdiensten binnen de Gemeenschap;

—	een maximumprijs vast te stellen voor het wholesaletarief voor gegevensroamingdiensten en transparantie en preventiemechanismen in te voeren;

—	voor transparante prijzen te zorgen.

4.   Specifieke opmerkingen

4.1   In zijn advies betreffende Verordening nr. 717/2007 heeft het EESC duidelijk zijn instemming uitgesproken met de doelstelling van de Commissie om te komen tot een vermindering van de roamingtarieven tot 70 %, die de consument een besparing van ongeveer 5 miljard euro zou opleveren.

4.2   Door haar voorstel om de maximumprijzen nog verder te laten dalen (zie verderop in dit advies) zal deze doelstelling worden overschreden voor wat de binnenkomende gesprekken betreft (–76 %) terwijl voor de uitgaande gesprekken de totale daling 55,8 % zal bedragen.

Euro/min excl. btw	Wholesaleprijs	Versch. %	Retailprijs MOC  (5)	Versch. %	Retailprijs MTC  (6)	Versch. %
gemiddelde prijs vóór 1.9.2007			0,7692		0,417
Verordening nr. 717/2007
max. prijs 1.9.2007-31.8.2008	0,30		0,49		0,24
max. prijs 1.9.2008-30.6.2009 (7)	0,28	6,67	0,46	6,12	0,22	8,33
max. prijs 1.7.2009 (7)-30.6.2010	0,26	7,14	0,43	6,52	0,19	13,64
Voorstel tot verordening COM(2008)580
max. prijs 1.7.2010-30.6.2011	0,23	11,54	0,40	6,98	0,16	15,79
max. prijs 1.7.2011-30.6.2012	0,20	13,04	0,37	7,50	0,13	18,75
max. prijs 1.7.2012-30.6.2013	0,17	15,00	0,34	8,11	0,10	23,75
totale daling			0,4292	55,79	0,317	76,01

4.3   Het EESC stemt in met het nieuwe initiatief van de Commissie, dat noodzakelijk en niet buitensporig is en bovendien zal helpen om het recht van consumenten op informatie kracht bij te zetten, zodat zij beter beschermd zijn en de prijzen transparanter worden.

4.4   Uit de door de Commissie verschafte informatie blijkt tot tevredenheid van het EESC dat de tariefverlagingen uit hoofde van Verordening 717/2007 niet tot minder arbeidsplaatsen of tot slechtere arbeidsomstandigheden in de sector hebben geleid.

4.5   In haar analysedocumenten maakt de Commissie onderscheid tussen de formules voor betaling van de „prepaid-” en „postpaid-” spraak- en sms-diensten. Met dit verschil wordt echter geen rekening gehouden in de tariefstructuur die door de Commissie wordt vastgelegd of voorgesteld, terwijl voor de exploitanten de meerwaarde aanzienlijk varieert tussen deze twee categorieën.

4.6   Het EESC is trouwens van mening dat nogal vaag is gereageerd op de eis van het Europees Parlement om het effect van de Verordening op de kleine leveranciers van mobiele telefonie in de Gemeenschap, waarbij met name hun positie op de hele EU-roamingmarkt aandacht verdient, als geheel te onderzoeken.

4.7   In zijn advies betreffende Verordening nr. 717/2007 had het EESC de hoop uitgesproken dat deze geen aanpassing van de tarieven voor mobiele communicatie tot gevolg zou hebben, omdat niet ondenkbaar was dat sommige exploitanten in bepaalde omstandigheden zouden trachten hun kosten terug te verdienen door de prijs van andere diensten te verhogen.

4.8   Sinds de invoering van de eerste maximumprijzen heeft de Commissie naar eigen zeggen geen enkele verhoging van de nationale tarieven vastgesteld die specifiek kon worden toegeschreven aan Verordening nr. 717/2007. Sommige exploitanten hebben de prijzen voor internationale roaming bij het vertrek uit of de aankomst in derde landen, iets waarvoor de Commissie of de nationale relgevingsautoriteiten niet bevoegd zijn, echter fors verhoogd.

4.9   Wat de facturering van de gespreksduur betreft: hoewel de in de Verordening vastgelegde plafonds voor het retailtarief worden uitgedrukt in prijzen per minuut, wilde de Commissie exploitanten het liefst de mogelijkheid bieden een maximum aanvangsvergoeding te vragen equivalent aan de eerste 30 seconden van een roaming-oproep, gevolgd door een tweede tarifering.

4.10   Veel exploitanten zijn echter op de oude voet doorgegaan of hebben zelfs hun tariefstructuur gewijzigd, zodat ze nu factureren per eenheden van minimaal 30 seconden en soms wel 60 seconden. Vastgesteld werd dat de gefactureerde duur van de uitgaande gesprekken gemiddeld 24 % hoger ligt dan de werkelijke duur van deze oproepen.

4.11   Krachtens de voorgestelde verordening moeten exploitanten hun roamende klanten vanaf 1 juli 2009 per seconde factureren voor de levering van elk gereguleerd roaminggesprek dat wordt geïnitieerd of ontvangen, waarbij zij echter wel een aanvankelijke minimumperiode van niet meer dan 30 seconden in rekening mogen brengen. Dit aanvankelijke tarief van 30 seconden wordt gerechtvaardigd door het feit dat voor elk gesprek, hoe kort ook, aanzienlijke technische middelen moeten worden ingezet.

4.12   Deze afwijking van de algemene regel van facturatie per seconde is alleen geldig voor de uitgaande gesprekken, terwijl ook voor de binnenkomende gesprekken een aanzienlijke technische ondersteuning nodig is.

4.13   In het voorstel van de Commissie wordt de datum voor verlaging van de plafonds voor de wholesale- en retailprijzen voor gespreksroaming vervroegd van 30 augustus naar 1 juli 2009. Op die manier kunnen de gebruikers reeds van de nieuwe tarieven profiteren in de periode waarin de vraag het grootst is. Dit houdt in dat de voorgestelde verordening zo snel mogelijk van kracht zou moeten worden.

4.14   Deze voorgestelde verordening voert vanaf juli 2009 tot en met 30 juni 2013 een maximaal „Eurotarief” voor sms'en in dat niet hoger mag zijn dan 0,11 euro en een plafond voor de wholesaleprijzen van 0,04 euro.

4.15   In dit stadium wil de Commissie het niveau van de retailprijs van de dataroamingdiensten nog niet reguleren, maar vanaf 1.7.2009 zou wat haar betreft voor de gemiddelde wholesaleprijzen wel een plafond van 1 EUR/MB moeten gelden. In de consideransen van de voorgestelde verordening stelt de Commissie echter dat de retailprijzen voor datadiensten met roaming nog aan de hoge kant zijn en geeft zij aan dat de concurrentie in deze diensten nog onvoldoende is. Dit baart haar zorgen, helemaal omdat de transparantie van de prijzen naar haar zeggen te wensen overlaat.

4.16   Wat dit betreft is het maar helemaal de vraag of van andere manieren om toegang te krijgen tot datadiensten, zoals draadloos internet, dezelfde vereiste concurrentiedruk kan uitgaan. Het zou beter zijn geweest als de Commissie ook meteen met maatregelen voor de prijzen op deze markt was gekomen.

4.17   Anderzijds voorziet het voorstel in de invoering van een mechanisme dat de dienst onderbreekt wanneer een limiet wordt bereikt die vrij door de klant kan worden bepaald, en een waarschuwing bij het naderen van deze limiet, via een geautomatiseerde boodschap.

4.18   Een dergelijke actie, hoe relevant zij ook is, brengt aanzienlijke technische problemen met zich mee en dreigt de klant te blokkeren indien hij niet over de mogelijkheid beschikt om de drempel die hij voor zichzelf heeft vastgelegd, met één eenvoudige handeling te overschrijden. Zij is trouwens nauwelijks te verenigen met het streven naar transparante tarieven die zich naar de kosten richten. Het EESC betreurt dat deze vragen niet aan bod zijn gekomen in de bijbehorende effectbeoordeling.

4.19   Met haar voorstel wil de Commissie voor transparantere prijzen zorgen. Daarvoor breidt zij de verplichting die aan de exploitanten van mobiele telefonie wordt opgelegd om hun roamende abonnees gepersonaliseerde tariefinformatie te geven wanneer zij een andere lidstaat binnenkomen, ook uit naar sms- en gegevensroamingdiensten.

4.20   Het EESC keurt deze maatregel goed, al moet wel worden voorkomen dat telkens als men een grens overgaat meerdere boodschappen worden verstuurd. Bovendien moet deze prijsinformatie duidelijk en begrijpelijk zijn en dient een vergelijking mogelijk te zijn met alternatieven die worden aangeboden.

---

(1)  Verordening (EG) nr. 717/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 27 juni 2007 betreffende roaming op openbare mobiele telefoonnetwerken binnen de Gemeenschap en tot wijziging van Richtlijn 2002/21/EG.

(2)  Rapporteur: de heer Hernandez Bataller, PB C 324 van 30.12.2006, blz. 42.

(3)  COM(2008)579 definitief.

(4)  SEC(2008)2489 en SEC(2008)2490.

(5)  MOC = mobile originating call/uitgaand gesprek.

(6)  MTC = mobile terminal call/binnenkomend gesprek.

(7)  De Commissie stelt voor de datum die aanvankelijk was vastgesteld op 30 augustus 2009 met 2 maanden te vervroegen.

---