92003E1250

SCHRIFTELIJKE VRAAG P-1250/03

van Herman Schmid (GUE/NGL) aan de Commissie

(26 maart 2003)

Betreft: GATS Liberalisering van drinkwater

De EU heeft op 6 februari 2003 een eerste ontwerp van aanbod voor betere toegang tot de markt voor diensten uitgebracht. Dit verzoek is in het kader van het General Agreement on Trade and Services (GATS) gericht aan 109 landen, waaronder 94 ontwikkelingslanden.

Volgens het eerste ontwerp van aanbod is de EU zelf niet voornemens de drinkwatervoorziening in het kader van de GATS te liberaliseren.

Echter, uit de inhoud van de 109 verzoeken blijkt dat landen, zoals Bangladesh, worden verzocht hun markten voor drinkwatervoorziening open te stellen. De verzoeken zijn openbaar gemaakt door het Canadese Polaris Institute (http://www.polarisinstitute.org/gats/main.htm).

Hoe verklaart de Commissie dat de informatie die zij in haar openbare verklaringen (zie hieronder), in het ontwerp van aanbod en in de daadwerkelijke verzoeken (die buiten bereik van het grote publiek worden gehouden) verstrekt ten aanzien van haar intenties in verband met het GATS, fundamentele verschillen vertoont?

De GATS-onderhandelingen gaan over het openen van de handel in diensten. Zij gaan niet over deregulering van diensten. Veel diensten worden streng gereguleerd en daarvoor zijn goede redenen, zoals waarborging van kwaliteit en gelijke toegang tot openbare diensten, en sociale en territoriale samenhang (Voorwoord door Europees Commissaris Pascal Lamy in het document dat de basis vormt voor de raadpleging van het maatschappelijk middenveld).

Is de Commissaris zich ervan bewust dat het openstellen van de markt voor drinkwater in strijd zou kunnen zijn met het recht op leven, zoals vastgelegd in het VN-Handvest van Mensenrechten? Hoe denkt de Commissie te waarborgen dat het recht op leven niet wordt geschonden wanneer mensen worden uitgesloten van gelijke toegang tot water?

Is de Commissie, tot slot, van mening dat het GATS een hogere juridische status heeft dan het VN-Handvest van Mensenrechten?

Antwoord van de heer Lamy namens de Commissie

(25 april 2003)

In het kader van de door de Wereldhandelsorganisatie (WTO) gevoerde onderhandelingen in verband met de Algemene Overeenkomst inzake de Handel in Diensten (GATS) heeft de Gemeenschap verzoeken ingediend betreffende verbeteringen van de toegang voor de Europese dienstenverstrekkers tot de markten van haar handelspartners. De meeste van deze verzoeken, met inbegrip van die gericht aan ontwikkelingslanden, hebben met name betrekking op waterdistributiediensten tezamen met afvalwaterbeheer.

De verzoeken van de Gemeenschap zijn in overeenstemming met het algemeen communautair waterbeleid en de Commissie heeft van haar doelstellingen geen geheim gemaakt. In de door de Commissie in juli 2002 gepubliceerde samenvatting van de verzoeken van de Gemeenschap wordt duidelijk vermeld dat de Gemeenschap verzoekt om markttoegang voor diensten betreffende waterwinning, -zuivering en -distributie.

Met betrekking tot de toegang tot water is het belangrijk erop te wijzen dat de verzoeken van de Gemeenschap inzake waterdistributie in geen enkel opzicht de mogelijkheid van de Regeringen wegneemt of vermindert om de sector te regulariseren. Het feit dat een Regering besluit tot het openstellen van de waterdistributiediensten betekent niet dat zij niet ook uitvoering kan geven aan binnenlandse beleidsmaatregelen gericht op de verwezenlijking van sociale doelstellingen.

Naar aanleiding van de aanzienlijke vraag naar kapitaal voor met watervoorziening verband houdende investeringen in infrastructuur groeit het besef dat de particuliere sector, tezamen met de overheid en de burgermaatschappij, moet worden betrokken bij maatregelen om de met watervoorziening en waterzuivering belaste diensten vooral in de armere landen te verbeteren. De liberalisering van de handel in met watervoorziening verband houdende diensten zou in het kader van de WTO kunnen worden aangewend als instrument om investeringen in infrastructuur te vergemakkelijken, bekwaamheid inzake waterbeheer te vergroten, en de technologische ontwikkeling te bevorderen, met inachtneming van de administratieve capaciteit en wetgeving waarover de ontwikkelingslanden beschikken.

Het spreekt vanzelf dat bij elke hervorming inzake watervoorziening waarbij de particuliere sector, eventueel naar aanleiding van GATS-verbintenissen op dit gebied, wordt betrokken, speciale aandacht dient te worden besteed aan de totstandbrenging van een passend regelgevend kader waarbij een rechtvaardige toegang tot water wordt verzekerd.

De verzoeken van de Gemeenschap in het kader van de GATS ondermijnen of verminderen evenwel in geen enkel opzicht de bevoegdheid van de Regeringen om het waterbeheer en de distributie van water te regelen, voor de particuliere sector de meest geschikte participatievorm te kiezen, een rechtvaardige prijsvorming op te leggen en op betaalbaarheid voor de armen toe te zien. De Gemeenschap heeft de ontwikkelingslanden op dit gebied, met name in de vorm van technische bijstand, altijd haar steun verleend en zal dat blijven doen.