De associatieovereenkomst moet de betrekkingen tussen de Europese Unie (EU) en Oekraïne versterken om gezamenlijke prioriteiten te verwezenlijken op het gebied van onderzoek en innovatie en nucleair onderzoek, met inbegrip van kernsplijting en kernfusie.

Door deze overeenkomst krijgen Oekraïense nationale onderzoekers of organisaties meer mogelijkheden om samen te werken met deelnemers uit de EU en andere geassocieerde landen en krijgen ze toegang tot een breed scala van oproepen vanuit beide EU-kaderprogramma’s.

Met deze associatieovereenkomst, die een bevoorrechte relatie tussen de EU en Oekraïne garandeert, kunnen Oekraïense onderzoekers en innovatoren aan beide kaderprogramma’s deelnemen onder soortgelijke voorwaarden (rechten en verplichtingen) als juridische entiteiten (instanties en organisaties) uit de EU-lidstaten, en komen ze automatisch in aanmerking voor financiering. Er worden geen aanvullende administratieve eisen gesteld, mits de juridische entiteiten aan dezelfde eisen voldoen als elke andere in de EU gevestigde juridische entiteit.

KERNPUNTEN

Associatie

Als geassocieerd land in het kader van deze gecombineerde associatieovereenkomst neemt Oekraïne deel aan en draagt het bij tot alle onderdelen van het programma Horizon Europa en het programma voor onderzoek en opleiding van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom).

Het specifieke programma van Horizon Europa 2021-2027 wordt ten uitvoer gelegd via de specifieke programma’s die bij Besluit (EU) 2021/764 zijn vastgesteld (zie samenvatting).

De associatie van niet-EU-landen met Horizon Europa valt onder artikel 16 van Verordening (EU) 2021/695.

Het Euratom-programma voor onderzoek en opleiding voor de periode 2021-2025 is bij Verordening 2021/765 vastgesteld (zie samenvatting).

Dit is een van een aantal associatieovereenkomsten tussen de EU en niet-EU-landen voor deelname aan dit programma. Deze associatieovereenkomst versterkt de rol van beide partijen op het gebied van onderzoek en innovatie en nucleaire capaciteiten (kernfusie, kernsplijting, opleiding en onderzoek).

Belangrijkste onderwerpen

De overeenkomst bevat regels inzake een aantal belangrijke onderwerpen, waaronder:

De voorwaarden voor deelname aan Horizon Europa en het Euratom-programma voor onderzoek en opleiding.
De financiële bijdragen en de daarmee verband houdende bijdragen voor het beheer, de uitvoering en het functioneren, en de vergoeding voor deelname.
De voorwaarden die bepalend zijn voor de hoogte van de financiële bijdrage van Oekraïne aan Horizon Europa (regulier automatisch correctiemechanisme) en aan het programma voor onderzoek en opleiding van Euratom.
De associatieovereenkomst waarmee in de EU gevestigde juridische entiteiten kunnen deelnemen aan programma’s, projecten en activiteiten van Oekraïne (als uiteengezet in bijlage II) binnen de wetgeving van Oekraïne.
De twee partijen bevorderen en stimuleren wederzijds praktijken van open wetenschap in hun programma’s, projecten en activiteiten, binnen de regels van de programma’s en de Oekraïense wetgeving.
De enige beperking van de deelname aan het programma houdt verband met de bescherming van de strategische activa, belangen, autonomie of veiligheid van de EU, zoals bepaald in artikel 22, lid 5, van de verordening.

Gezamenlijk comité voor onderzoek en innovatie

Bij de overeenkomst wordt een Gezamenlijk comité voor onderzoek en innovatie EU/Euratom-Oekraïne opgericht, dat bestaat uit leden van de EU, Euratom en Oekraïners. Dit comité is onder andere belast met:

het beoordelen, evalueren en herzien van de uitvoering van deze overeenkomst, met name wat betreft:
- de deelname aan en prestaties van de juridische entiteiten van Oekraïne in het kader van Horizon Europa,
- de mate waarin de juridische entiteiten van de ene partij (wederzijds) openstaan om deel te nemen aan de programma’s en projecten van de andere partij (wederkerigheid - zie bijlage II),
- de uitvoering van het mechanisme voor financiële toewijzing en het automatische correctiemechanisme, en
- bestudering van eventuele vragen over de exploitatie van resultaten, met inbegrip van intellectuele-eigendomsrechten;
het onderzoeken hoe de samenwerking en informatie-uitwisseling kan worden verbeterd inzake aangelegenheden met betrekking tot de uitvoering van de overeenkomst.

Het gezamenlijk comité komt ten minste eenmaal per jaar bijeen, maar regelmatige correspondentie tussen de partijen wordt aangemoedigd om de uitvoering van de overeenkomst op de voet te volgen.

DATUM VAN INWERKINGTREDING

De associatieovereenkomst is op 12 oktober 2021 ondertekend en werd in mei 2022 door het Oekraïense parlement geratificeerd. Deze is op 9 juni 2022 in werking getreden.
De overeenkomst is met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2021 van toepassing.

ACHTERGROND

De betrekkingen tussen de EU en Oekraïne zijn gebaseerd op een bredere associatieovereenkomst tussen beide partijen, samen met de Overeenkomst voor wetenschappelĳke en technologische samenwerking tussen Oekraïne en de EU, die in 2002 is ondertekend en regelmatig wordt hernieuwd (zie samenvatting).

Zie voor meer informatie:

Internationale samenwerking met Oekraïne (Europese Commissie)
Horizon Europa (Europese Commissie)
Programma voor onderzoek en opleiding van Euratom (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds, over de deelname van Oekraïne aan Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie en het programma voor onderzoek en opleiding van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (2021-2025) ter aanvulling van Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (PB L 95, 23.3.2022, blz. 1-17)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2021/819 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2021 betreffende het Europees Instituut voor innovatie en technologie (herschikking) (PB L 189 van 28.5.2021, blz. 61-90)

Besluit (EU) nr. 2021/820 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2021 betreffende de strategische innovatieagenda van het Europees Instituut voor innovatie en technologie (EIT) 2021-2027: Het innovatietalent en de innovatiecapaciteit van Europa stimuleren, en tot intrekking van Besluit nr. 1312/2013/EU (PB L 189 van 28.5.2021, blz. 91-118)

Besluit (EU) 2021/764 van de Raad van 10 mei 2021 tot vaststelling van het specifieke programma tot uitvoering van Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, en tot intrekking van Besluit 2013/743/EU (PB L 167 I van 12.5.2021, blz. 1-80)

Verordening (Euratom) 2021/765 van de Raad van 10 mei 2021 tot vaststelling van het programma voor onderzoek en opleiding van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie voor de periode 2021-2025 ter aanvulling van Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, en tot intrekking van Verordening (Euratom) 2018/1563 (PB L 167 I van 12.5.2021, blz. 81-100)

Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad van 28 april 2021 tot vaststelling van Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, tot vaststelling van de regels voor deelname en verspreiding en tot intrekking van Verordeningen (EU) nr. 1290/2013 en (EU) nr. 1291/2013 (PB L 170 van 12.5.2021, blz. 1-68)

Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad van 18 juli 2018 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1296/2013, (EU) nr. 1301/2013, (EU) nr. 1303/2013, (EU) nr. 1304/2013, (EU) nr. 1309/2013, (EU) nr. 1316/2013, (EU) nr. 223/2014, (EU) nr. 283/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU en tot intrekking van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 (PB L 193 van 30.7.2018, blz. 1-222)

Associatie-overeenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (PB L 161 van 29.5.2014, blz. 3-2137)

Achtereenvolgende wijzigingen aan de overeenkomst werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Verordening (EG) nr. 723/2009 van de Raad van 25 juni 2009 betreffende een communautair rechtskader voor een Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ERIC) (PB L 206 van 8.8.2009, blz. 1-8)

Zie de geconsolideerde versie.

Overeenkomst voor wetenschappelĳke en technologische samenwerking tussen de Europese Gemeenschap en Oekraïne (PB L 36 van 12.2.2003, blz. 32-39)

Laatste bijwerking 22.07.2022

Top