Strategie voor de rechten van personen met een handicap

 

SAMENVATTING VAN:

Mededeling van de Commissie — Unie van gelijkheid: Strategie inzake de rechten van personen met een handicap 2021-2030

WAT IS HET DOEL VAN DE MEDEDELING?

De mededeling bevat een strategie inzake de rechten van personen met een handicap voor de periode 2021-2030. De mededeling heeft als doel:

• te zorgen voor aanzienlijke verbeteringen op alle gebieden van het leven van personen met een handicap binnen de Europese Unie (EU) en daarbuiten; en
• de lidstaten van de EU en de EU-instellingen te steunen bij de uitvoering van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap (UNCRPD).

KERNPUNTEN

Deze strategie is erop gericht het leven van personen met een handicap in de periode 2021-2030 te verbeteren. Volgens de strategie kunnen de doelstellingen alleen worden bereikt door gecoördineerde actie op zowel nationaal als EU-niveau, met een krachtige toezegging van de lidstaten en de regionale en lokale autoriteiten om de door de Europese Commissie voorgestelde acties uit te voeren.

Visie en behoefte aan maatregelen

De EU is verankerd in waarden van gelijke kansen, sociale rechtvaardigheid, vrijheid, democratie en mensenrechten. Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (zie samenvatting) en het Handvest van de grondrechten (zie samenvatting) vormen de grondslag om alle vormen van discriminatie (zie non-discriminatie) te bestrijden en van gelijkheid een hoeksteen van EU-beleid te maken.

In de strategie wordt rekening gehouden met de diversiteit van handicaps, als gevolg van de interactie tussen langdurige fysieke, mentale, intellectuele of zintuiglijke beperkingen, die vaak niet zichtbaar zijn, met belemmeringen in de omgeving, evenals de toename van handicaps met de leeftijd. Er wordt aandacht besteed aan specifieke belemmeringen die worden ondervonden door personen met een handicap die zich op het kruispunt van identiteiten (gender-, raciale, etnische, seksuele, religieuze identiteit) of die zich in een moeilijke sociaal-economische of andere kwetsbare situatie bevinden. Onder personen met een handicap verdienen vrouwen, kinderen, ouderen, daklozen, vluchtelingen, migranten, Roma en andere etnische minderheden bijzondere aandacht.

De strategie ondersteunt de groene en digitale transities, evenals een gezond Europa, en draagt zo bij tot een duurzame, veerkrachtige, innovatieve en rechtvaardige EU. Ze maakt deel uit van het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten. De strategie is erop gericht de rol van Europa als mondiale partner in de bestrijding van ongelijkheid te versterken, de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties te verwezenlijken en de mensenrechten te bevorderen.

In de tienjarenstrategie worden kerninitiatieven vastgesteld rond vier hoofdthema’s.

Toegankelijkheid als een hefboom voor rechten, autonomie en gelijkheid

Toegankelijkheid is een voorwaarde voor de participatie in de samenleving en de economie op voet van gelijkheid met anderen. Op EU-niveau zal de Commissie nauwlettend toezien op de correcte uitvoering en evaluatie van alle EU-regels die de toegankelijkheid regelen, en zal zij nagaan waar er sprake is van lacunes en of er behoefte is aan verdere wetgevende maatregelen. De Commissie zal een Europees centrum voor hulpbronnen (AccessibleEU) lanceren om de samenhang in het toegankelijkheidsbeleid te vergroten en de toegang tot relevante kennis te vergemakkelijken. Hierin worden nationale autoriteiten, deskundigen en vakmensen op alle gebieden van toegankelijkheid samengebracht om:

• goede praktijken in alle sectoren uit te wisselen;
• de aanzet te geven tot beleidsontwikkeling op nationaal en EU-niveau;
• instrumenten en normen te ontwikkelen die de uitvoering van de EU-wetgeving moeten vergemakkelijken.

Rechten als EU-burger

Personen met een handicap hebben hetzelfde recht als andere EU-burgers om naar een ander land te verhuizen of te participeren in het politieke leven. De Commissie stelt uiterlijk eind 2023 een Europese gehandicaptenkaart voor met als doel:

• de wederzijdse erkenning van de invaliditeitsstatus tussen de lidstaten te vergemakkelijken;
• personen met een handicap te helpen hun recht op vrij verkeer uit te oefenen;
• de participatie van mensen met een handicap aan het verkiezingsproces te waarborgen.

Gelijke toegang en non-discriminatie

De strategie is erop gericht personen met een handicap te beschermen tegen elke vorm van discriminatie en geweld. Zij moet zorgen voor gelijke kansen en toegang, met inbegrip van:

• betere toegang tot de rechter, rechtsbescherming, vrijheid en veiligheid;
• gelijke toegang tot sociale bescherming, gezondheidszorg, onderwijs, goederen en diensten, waaronder huisvesting;
• inclusief en toegankelijk onderwijs;
• duurzame en gelijke toegang tot hoogwaardige gezondheidszorg, met inbegrip van revalidatie en preventie op het gebied van gezondheid;
• betere toegang tot kunst en cultuur, recreatie, vrije tijd, sport en toerisme;
• bevordering van de participatie in het democratische proces;
• toegankelijke en inclusieve huisvesting;
• betere toegankelijkheid van gebouwen en communicatie;
• participatie in een leven lang leren;
• ontwikkeling van nieuwe vaardigheden voor nieuwe banen;
• bevordering van de toegang tot duurzame kwaliteitsbanen;
• toegankelijkheid van de processen voor selectie, aanwerving, tewerkstelling en behoud van personeel voor personen met een handicap.

Zelfstandig leven en autonomie

Personen met een handicap hebben het recht om zelfstandig te leven en te kiezen waar en met wie zij willen leven. Ter ondersteuning van zelfstandig leven en inclusie in de gemeenschap lanceert de Commissie een initiatief om de sociale diensten voor personen met een handicap te verbeteren, dat gericht is op:

• een behoorlijke levenskwaliteit;
• kwaliteitsvolle sociale diensten en diensten voor arbeidsvoorziening;
• de ontwikkeling van zelfstandig wonen;
• de versterking van gemeenschapsgebaseerde diensten.

Doeltreffende toepassing

De Commissie roept de lidstaten en alle EU-instellingen en EU-agentschappen op om:

• de behoeften van personen met een handicap in aanmerking te nemen bij het ontwerpen, uitvoeren en monitoren van beleid, wetgeving en financieringsprogramma’s, via gerichte acties en mainstreaming;
• samen te werken op het gebied van handicaps met andere belanghebbenden, ondersteund door het gebruik van EU-financiering en opleidingen.

Andere toepassingsverbintenissen omvatten:

• uitgebreide online-aanwezigheid om de continuïteit van de activiteiten te waarborgen;
• deugdelijk toezicht en degelijke rapportage;
• verbetering van bewustmaking en bestuur, vooruitgang meten;
• zorgen dat personen met een handicap deelnemen aan de dialoog en deel uitmaken van het uitvoeringsproces;
• integratie van kwesties met betrekking tot handicaps in alle EU-beleidsmaatregelen en belangrijke initiatieven;
• wereldwijde bevordering van de rechten van personen met een handicap;
• versterking van het EU-kader op grond van het UNCRPD.

Uitvoering van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap

De EU-instellingen moeten zich ertoe verbinden, net als de Commissie in het document heeft gedaan, samen te werken en het goede voorbeeld te geven bij het verwezenlijken van de uitvoering van het UNCRPD op zowel EU- als nationaal niveau.

Alle lidstaten en de EU zijn partij bij het verdrag en moeten de mensenrechten van alle personen met een handicap eerbiedigen, beschermen en naleven, en krachtens de wet hun gelijkheid waarborgen. Met deze strategie biedt de Commissie het kader dat de acties van de EU en de lidstaten ter uitvoering van het UNCRPD ondersteunt.

ACHTERGROND

Zie ook:

• Strategie inzake de rechten van personen met een handicap 2021-2030: Informatieblad (Europese Commissie)
• Een Unie van gelijkheid: Strategie voor de rechten van personen met een handicap 2021-2030 (Europese Commissie)
• Een Unie van gelijkheid: Europese Commissie presenteert strategie voor de rechten van personen met een handicap 2021-2030 (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Unie van gelijkheid: Strategie inzake de rechten van personen met een handicap 2021-2030 (COM(2021) 101 final van 3.3.2021)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Bouwen aan een Europese gezondheidsunie: de veerkracht van de EU bij grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid versterken (COM(2020) 724 final van 11.11.2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Een renovatiegolf voor Europa — groenere gebouwen, meer banen, hogere levenskwaliteit (COM(2020) 662 final van 14.10.2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Actieplan Voor Digitaal Onderwijs 2021-2027 (COM(2020) 624 final van 30.9.2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Een nieuw actieplan voor een circulaire economie (COM(2020) 98 final van 11.3.2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — De digitale toekomst van Europa vormgeven (COM(2020) 67 final van 19.2.2020)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — De Europese Green Deal (COM(2019) 640 final van 11.12.2019)

Laatste bijwerking 07.07.2021