De mededeling evalueert de verschillende wettelijke teksten die bekend staan als de „6-Pack” en de „2-Pack”. Deze streven ernaar om de economische governance binnen de Europese Unie (EU) te versterken.
De mededeling analyseert hoe nieuwe regels de doelstelling van een nauwere coördinatie van het economisch beleid hebben behaald.

KERNPUNTEN

Sinds de economische en financiële crisis is het systeem van economische governance in de EU sterk veranderd. De veranderingen hebben een belangrijke rol gespeeld bij het behouden van aanhoudende convergentie, economische groei en het scheppen van meer banen.

De doelstellingen van de packs

De zeven verordeningen streven ernaar:

het begrotingstoezicht te versterken via het stabiliteits- en groeipact (SGP), een bijkomend begrotingstoezicht te introduceren voor de landen van de eurozone en de nationale begrotingskaders te versterken,
een nieuwe procedure te introduceren voor de detectie, preventie en correctie van macro-economische onevenwichtigheden,
een kader vast te stellen voor landen in de eurozone die problemen ondervinden met betrekking tot financiële stabiliteit,
een bindende rechtsgrondslag vast te stellen voor het Europees semester, dat voor deze verordeningen waren goedgekeurd geen bindende rechtsgrondslag had.

Begrotingstoezicht

De economische en financiële crisis leidde tot een toename van overheidstekorten en schulden in de EU en brachten leemtes in het toezicht op het begrotingsbeleid aan het licht. De wetgeving heeft de twee delen van het SGP, het preventieve en het corrigerende deel, herzien:

Het preventieve deel van het stabiliteits- en groeipact (om het ontstaan van buitensporige tekorten te vermijden) is versterkt en strenger gemaakt door de invoering van de uitgavenbenchmark en de aanzienlijke afwijkingsprocedure.
Het corrigerende deel is verbeterd door de tenuitvoerlegging van het schuldcriterium in het Verdrag (een limiet van 60 % van het bbp voor overheidsschuld) en de verhoging van de straffen die zijn opgelegd aan landen in de eurozone die niet aan de aanbevelingen in het kader van de buitensporigtekortprocedure voldoen.
Het SGP mag in geval van crisis op een flexibele wijze worden toegepast, zowel wat zijn preventieve als correctieve instrumenten betreft. Om de link tussen investeringen, structurele hervormingen en begrotingsverantwoordelijkheid te versterken, stelde de Europese Commissie in januari 2015 aan EU-landen nieuwe richtsnoerens voor om zo goed mogelijk gebruik te maken van de flexibiliteit binnen de bestaande regels van het stabiliteits- en groeipact.
De eerste twopack-verordening (Verordening (EU) nr. 473/2013) voert bijkomende aspecten in die het begrotingstoezicht en de nationale begrotingskaders van de landen in de eurozone versterken. Deze verordening omvat de beoordeling van de Commissie met betrekking tot hun ontwerpbegrotingen en versterkt de Buitensporigtekortprocedure verder. Dit geeft de Commissie bijvoorbeeld de mogelijkheid om autonome aanbevelingen te doen aan landen met buitensporige tekorten.

De procedure bij macro-economische onevenwichtigheden

Met de sixpack werd het toezicht op het economisch beleid verruimd door de invoering van een procedure voor macro-economische onevenwichtigheden om macro-economische onevenwichtigheden te detecteren, te voorkomen en te corrigeren. Deze procedure bestaat uit meerdere stappen:

Het waarschuwingsmechanismeverslag (WMV) analyseert de situatie in EU-landen aan de hand van verscheidene economische indicatoren om potentiële onevenwichtigheden te detecteren. Het geeft aan voor welke EU-landen een nieuwe nauwkeurige analyse (diepgaande evaluatie) is vereist.
Diepgaande analyses: de Commissie houdt een grondige evaluatie van de situatie in de landen die in het waarschuwingsmechanismeverslag zijn geïdentificeerd als landen die risico lopen op onevenwichtigheden. Dit verslag bewijst of ontkracht het bestaan van onevenwichtigheden en of deze buitensporig zijn of niet.
De procedure voor buitensporige onevenwichtigheden (PBO): indien de onevenwichtigheid als buitensporig wordt beschouwd, kan het land in kwestie onderworpen worden aan een procedure voor buitensporige onevenwichtigheden en moet het een actieplan aannemen met corrigerende maatregelen, een tijdschema en specifieke termijnen.
Sancties : indien het actieplan met corrigerende maatregelen niet gepast is of slecht werd toegepast.

Landen van de eurozone met problemen op het vlak van financiële stabiliteit

De tweede twopack-verordening (Verordening (EU) nr. 472/2013) wil EU-landen die problemen ondervinden of dreigen te ondervinden op het vlak van financiële stabiliteit intensiever monitoren en er scherper toezicht op uitoefenen. De verordening beoogt een procedure voor toezicht op te starten voor EU-landen die onderworpen zijn aan verscherpt toezicht of een macro-economisch aanpassingsprogramma of onder post-programmatoezicht staan.

Beoordeling van de doeltreffendheid van de verordeningen

De bovengenoemde wetten inzake dit systeem van economische governance hebben de huidige governancestructuur duidelijk versterkt.
- Hoewel het hervormde kader voor de begrotingscontrole pas recent werd opgericht, heeft het al een belangrijke rol gespeeld in de correctie van buitensporige tekorten. Het gemiddelde begrotingstekort in de EU-28 (1) daalde van 4,5 % van het bbp in 2011 tot een geschatte 3 % in 2014. Het aantal landen dat onderworpen wordt aan een buitensporigtekortprocedure zakte tegen het einde van 2014 van 23 van de 27 landen tot 11 van 28.
- De PMO heeft bijgedragen aan een algemeen begrip van de strategische uitdagingen waarmee EU-landen te maken krijgen en de correctie van onevenwichtigheden.
- De nieuwe regels zorgden voor verhoogde transparantie, voorspelbaarheid, haalbaarheid en betere efficiëntie van het toezicht op en monitoring van landen die problemen ondervinden of waarschijnlijk zullen ondervinden op het vlak van financiële stabiliteit.
Omdat dit nieuwe systeem van economische governance pas recent van kracht werd en doordat nog maar weinig ervaring met de werking ervan is opgedaan, is het in dit stadium moeilijk om conclusies te trekken over de doeltreffendheid van de verordeningen.
Tot nu toe werd het systeem toegepast in het kader van een ernstige financiële en economische crisis. De doeltreffendheid van het systeem hangt echter in een grote mate af van de goede werking van het preventieve deel ervan, en dat moet nog worden aangetoond in betere economische tijden.
De verordeningen hebben het EU-kader voor economische governance versterkt, maar uit de beoordeling is ook gebleken dat andere aspecten moeten worden verbeterd. Deze omvatten de transparantie en complexiteit van het op regels gebaseerde kader en de impact ervan op groei en onevenwichtigheden.

ACHTERGROND

Op grond van de zwakke punten in haar economisch governancesysteem die aan het licht zijn gekomen door de economische en financiële crisis, heeft de EU een groot aantal maatregelen genomen om economische governance te versterken en duurzame convergentie, economische groei en arbeidsmogelijkheden te bevorderen. De wetgevingspakketten 6-pack (die in december 2011 in werking trad) en 2-pack (die in mei 2013 in werking trad) hebben een centrale plaats ingenomen bij deze inspanningen.
Een deel van de 6-pack, Richtlijn 2011/85/EU tot vaststelling van voorschriften voor de begrotingskaders van EU-landen, maakt echter geen deel uit van deze evaluatie. De richtlijn volgt een afzonderlijke tijdslijn met als controletermijn 14 december 2018.
Nadere informatie is beschikbaar op:
- de website van de Europese Commissie inzake economische governance
- het Persbericht van de Europese Commissie.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Evaluatie van de economische governance — Verslag over de toepassing van de Verordeningen (EU) nr. 1173/2011, (EU) nr. 1174/2011, (EU) nr. 1175/2011, (EU) nr. 1176/2011, (EU) nr. 1177/2011, (EU) nr. 472/2013 en (EU) nr. 473/2013 (COM(2014) 905 final, 28.11.2014)

GERELATEERDE BESLUITEN

Verordening (EU) nr. 1173/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2011 inzake de effectieve handhaving van het begrotingstoezicht in het eurogebied (PB L 306, 23.11.2011, blz. 1-7)

Verordening (EU) nr. 1174/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2011 betreffende handhavingsmaatregelen voor de correctie van buitensporige macro-economische onevenwichtigheden in het eurogebied (PB L 306, 23.11.2011, blz. 8-11)

Verordening (EU) nr. 1175/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2011 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad over versterking van het toezicht op begrotingssituaties en het toezicht op en de coördinatie van het economisch beleid (PB L 306, 23.11.2011, blz. 12-24)

Verordening (EU) nr. 1176/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2011 betreffende de preventie en correctie van macro-economische onevenwichtigheden (PB L 306, 23.11.2011, blz. 25-32)

Verordening (EU) nr. 1177/2011 van de Raad van 8 november 2011 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1467/97 over de bespoediging en verduidelijking van de tenuitvoerlegging van de procedure bij buitensporige tekorten (PB L 306, 23.11.2011, blz. 33-40)

Verordening (EU) nr. 472/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende de versterking van het economische en budgettaire toezicht op lidstaten in de eurozone die ernstige moeilijkheden ondervinden of dreigen te ondervinden ten aanzien van hun financiële stabiliteit (PB L 140, 27.5.2013, blz. 1-10)

Verordening (EU) nr. 473/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende gemeenschappelijke voorschriften voor het monitoren en beoordelen van ontwerpbegrotingsplannen en voor het garanderen van de correctie van buitensporige tekorten van de lidstaten van de eurozone (PB L 140, 27.5.2013, blz. 11-23)

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio’s en de Europese Investeringsbank — Optimaal benutten van de flexibiliteit binnen de bestaande regels van het stabiliteits- en groeipact (COM(2015) 12 final, 13.1.2015)

Laatste bijwerking 30.03.2017

(1) Vanaf 1 februari 2020 is het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer.

Top

All