—

gezien artikel 207, lid 3, en artikel 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien de Algemene Overeenkomst betreffende de handel in diensten (GATS),

—

gezien de informatietechnologieovereenkomst (ITA) van de Wereldhandelsorganisatie (WTO),

—

gezien het WTO-werkprogramma betreffende e-commerce,

—

gezien de gemeenschappelijke verklaring die de ministers van ICT van de G7 hebben afgelegd tijdens de bijeenkomst in Takamatsu, Kagawa, van 29 en 30 april 2016,

—

gezien de ministeriële verklaring van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) betreffende de digitale economie in Cancun in 2016,

—

gezien de dynamische coalitie betreffende handel op het Forum voor internetbeheer,

—

gezien de lopende handelsbesprekingen tussen de EU en derde landen,

—

gezien het door de Commissie op 6 juli 2017 aangekondigde beginselakkoord over de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en Japan,

—

gezien Richtlijn 2000/31/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2000 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, met name de elektronische handel, in de interne markt („richtlijn inzake elektronische handel”) (1),

—

gezien Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG (algemene verordening gegevensbescherming) (2),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 14 oktober 2015 getiteld „Handel voor iedereen: Naar een meer verantwoord handels- en investeringsbeleid” (COM(2015)0497),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 19 april 2016 getiteld „De digitalisering van het Europese bedrijfsleven” (COM(2016)0180),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 19 april 2016 getiteld „Europees cloudinitiatief — Bouwen aan een concurrentiële data- en kenniseconomie in Europa” (COM(2016)0178),

—

gezien het verslag van de Commissie van 23 juni 2017 over handels- en investeringsbelemmeringen (COM(2017)0338),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 10 januari 2017 getiteld „Bouwen aan een Europese data-economie” (COM(2017)0009),

—

gezien het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot de eerbiediging van het privéleven en de bescherming van persoonsgegevens in elektronische communicatie, en tot intrekking van Richtlijn 2002/58/EG (verordening inzake privacy en elektronische communicatie) (COM(2017)0010),

—

gezien het voorstel van de Commissie van 13 september 2017 voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake een kader voor het vrije verkeer van niet-persoonsgebonden gegevens in de Europese Unie (COM(2017)0495),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie van 2 mei 2017 getiteld „Digital4Development: de mainstreaming van digitale technologieën en diensten in het EU-ontwikkelingsbeleid” (SWD(2017)0157),

—

gezien zijn resolutie van 5 juli 2016 over een nieuw op te stellen toekomstgerichte en innovatieve strategie voor handel en investeringen (3),

—

gezien zijn resolutie van 3 februari 2016 houdende aanbevelingen van het Europees Parlement aan de Commissie voor de onderhandelingen over de Overeenkomst betreffende de handel in diensten (TiSA) (4),

—

gezien zijn resolutie van 8 juli 2015 met de aanbevelingen van het Europees Parlement aan de Commissie betreffende de onderhandelingen over het trans-Atlantisch handels- en investeringspartnerschap (TTIP) (5),

—

gezien de VN-top inzake duurzame ontwikkeling en het op 25 september 2015 door de Algemene Vergadering goedgekeurde slotdocument getiteld „Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development”, en de 17 doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling (SDG's),

—

gezien de komende elfde ministeriële conferentie van de WTO, die van 10 tot en met 13 december 2017 in Buenos Aires, Argentinië, zal worden gehouden en waar e-handel waarschijnlijk aan de orde zal komen,

—

gezien de initiatieven van de Internationale Telecommunicatie-unie van de VN ter ondersteuning van ontwikkelingslanden (ITU-D),

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien artikel 8, lid 1, van het EU-Handvest van de grondrechten en artikel 16, lid 1, van het VWEU,

—

gezien het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten,

—

gezien de verslagen van de speciale rapporteur van de Verenigde Naties voor de bescherming van de vrijheid van meningsuiting inzake de vrijheid van meningsuiting en de particuliere sector in het digitale tijdperk (A/HRC/32/38) en de rol van telecomproviders (A/HRC/35/22),

—

gezien de EU-mensenrechtenrichtsnoeren inzake de vrijheid van meningsuiting online en offline, die op 12 mei 2014 door de Raad Buitenlandse Zaken zijn vastgesteld,

—

gezien het Verdrag tot bescherming van personen met betrekking tot de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens van de Raad van Europa (European Treaty Series nr. 108) en het aanvullende protocol daarbij,

—

gezien zijn resolutie van 26 mei 2016 over trans-Atlantische gegevensstromen (6),

—

gezien het verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's over de uitvoering van de strategie voor handelsbeleid Handel voor iedereen — Zorgen voor een vooruitstrevend handelsbeleid om de mondialisering in goede banen te leiden (COM(2017)0491),

—

gezien artikel 52 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie internationale handel en de adviezen van de Commissie industrie, onderzoek en energie, de Commissie interne markt en consumentenbescherming en de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (A8-0384/2017),

A.

overwegende dat ondernemingen, met name startende ondernemingen, micro-ondernemingen en kmo's, dankzij technologische ontwikkelingen, toegang tot het open internet en de digitalisering van de economie, die een drijvende kracht zijn voor groei, nieuwe kansen kunnen creëren voor wat betreft het ontwikkelen, bestellen, produceren, in de handel brengen of leveren van producten en diensten, en sneller en goedkoper dan ooit tevoren overal ter wereld klanten kunnen bereiken; overwegende dat opkomende technologieën, zoals de „distributed ledger”-technologie, het potentieel hebben om digitale handel te bevorderen door de transparantie van internationale contracten te vergroten en de waardeoverdracht te versnellen; overwegende dat de handel in fysieke goederen is vervangen door een toenemende mate van grensoverschrijdende overdracht van digitale inhoud, waarbij het onderscheid tussen goederen en diensten soms vervaagt;

B.

overwegende dat gegevensverzameling, gegevensaggregatie en de mogelijkheid van grensoverschrijdende overdracht van gegevens een belangrijke motor kunnen zijn voor innovatie, productiviteit en het economisch concurrentievermogen;

C.

overwegende dat de globalisering en digitalisering van onze economieën en van de internationale handel ondernemingen in staat hebben gesteld zich te ontwikkelen en burgers economische mogelijkheden hebben geboden; overwegende dat de digitalisering van traditionele industrieën invloed heeft op toeleveringsketens, productieprocessen en dienstmodellen, hetgeen niet alleen zou kunnen leiden tot werkgelegenheid in nieuwe industrieën, maar ook zou kunnen resulteren in verstoring van de huidige arbeidsmarkt en precaire arbeidsomstandigheden, aangezien steeds meer van oudsher door mensen uitgevoerde taken worden geautomatiseerd dan wel gedelokaliseerd of beide; benadrukt in dit verband dat er de nodige begeleidende sociale maatregelen moeten worden getroffen, zoals krachtig onderwijs- en opleidingsbeleid, actief arbeidsmarktbeleid en maatregelen om de digitale kloof te overbruggen, opdat zij de gehele samenleving ten goede komen;

D.

overwegende dat voor een digitale economie een op regels gebaseerd kader nodig is, met inbegrip van moderne handelsvoorschriften die de snelle marktontwikkelingen en de consumentenrechten met elkaar in overeenstemming kunnen brengen en voorzien in de beleidsruimte voor nieuwe regelgevingsinitiatieven die regeringen nodig hebben om de bescherming van de mensenrechten te handhaven en te versterken;

E.

overwegende dat toegang tot een vrij, open en veilig internet een voorwaarde is voor op regels gebaseerde handel en vooruitgang op het gebied van de digitale economie; overwegende dat het beginsel van netneutraliteit een essentieel onderdeel van de digitale handelsstrategie van de EU moet vormen om eerlijke mededinging en innovatie op het gebied van de digitale economie mogelijk te maken terwijl de vrijheid van meningsuiting online wordt gewaarborgd;

F.

overwegende dat investeringen in infrastructuur en toegang tot vaardigheden belangrijke uitdagingen blijven voor connectiviteit en bijgevolg ook voor de digitale handel;

G.

overwegende dat in de doelstellingen van de VN inzake duurzame ontwikkeling wordt benadrukt dat het met het oog op de bevordering van ontwikkeling van essentieel belang zal zijn om de bevolking van de minst ontwikkelde landen tegen 2020 te verzekeren van universele en betaalbare toegang tot het internet, aangezien de ontwikkeling van een digitale economie een stimulans zou kunnen zijn voor werkgelegenheid en groei, waarbij e-handel een van de mogelijkheden zou zijn om het aantal kleine exporteurs, de exportvolumes en de diversificatie van de export te vergroten;

H.

overwegende dat vrouwen als ondernemers en als werknemers van een betere toegang tot wereldmarkten en als consumenten van lagere prijzen kunnen profiteren, maar dat nog steeds tal van uitdagingen en ongelijkheden de deelname van vrouwen aan de wereldeconomie in de weg staan, aangezien veel vrouwen in lage- en middeninkomenslanden nog steeds geen toegang tot het internet hebben;

I.

overwegende dat de e-handel ook in ontwikkelingslanden een hoge vlucht neemt;

J.

overwegende dat er overal ter wereld regeringen zijn die zich inlaten met digitaal protectionisme door belemmeringen op te werpen die de toegang tot de markt en directe investeringen verhinderen of oneerlijke voordelen creëren voor ondernemingen uit eigen land; overwegende dat een aantal brede maatregelen die in derde landen zijn getroffen in het kader van de nationale (cyber)veiligheid, een steeds grotere negatieve impact hebben op de handel in ICT-producten;

K.

overwegende dat buitenlandse bedrijven momenteel van een veel uitgebreidere toegang tot de Europese markt profiteren dan Europeanen in derde landen; overwegende dat veel van onze handelspartners in toenemende mate hun binnenlandse markt sluiten en terugvallen op digitaal protectionisme; overwegende dat de EU haar digitale handelsstrategie moet stoelen op de beginselen van wederkerigheid, eerlijke mededinging, slimme regelgeving en transparantie, teneinde het vertrouwen van de consumenten te herstellen en opnieuw een gelijk speelveld voor bedrijven te scheppen;

L.

overwegende dat geoblocking moet worden afgeschaft en er in de toekomst geen sprake mag zijn van vormen van ongerechtvaardigde discriminatie op grond van de nationaliteit, verblijfplaats of vestigingsplaats van een consument binnen de interne markt;

M.

overwegende dat de bouwstenen die het open internet binnen de digitale interne markt van de EU in stand houden, met inbegrip van beginselen zoals eerlijke mededinging, netneutraliteit en vrijwaring van aansprakelijkheid van tussenpersonen, in alle handelsbesprekingen moeten worden bevorderd; overwegende dat de WTO vanwege de internationale dimensie van digitale handel het aangewezen forum is voor de onderhandeling over een op regels gebaseerd multilateraal kader; overwegende dat de 11e ministeriële conferentie van de WTO in december 2017 voorziet in het platform voor de introductie van een dergelijk proces;

N.

overwegende dat de Europese Unie gebonden is aan het Handvest van de grondrechten van de EU, met inbegrip van artikel 8 betreffende het recht op de bescherming van persoonsgegevens, aan artikel 16 VWEU betreffende hetzelfde grondrecht, en aan artikel 2 VEU; overwegende dat het recht op privacy een universeel mensenrecht is; overwegende dat strenge normen op het gebied van gegevensbescherming het vertrouwen van Europese burgers in de digitale economie helpen vergroten en zodoende bijdragen aan de ontwikkeling van de digitale handel; overwegende dat strenge normen op het gebied van gegevensbescherming, met name met betrekking tot gevoelige gegevens, in het digitale tijdperk hand in hand moeten gaan met de bevordering van de internationale handel, teneinde e-handel, encryptie en de vrijheid van meningsuiting en informatie te ondersteunen en digitaal protectionisme, grootschalige controle, cyberspionage en onlinecensuur te verwerpen;

O.

overwegende dat de digitale handel bedreigde wilde planten- en diersoorten moet beschermen en dat onlinemarkten de verkoop van wilde planten en dieren en producten op basis van wilde planten en dieren op hun platforms moeten verbieden;

P.

overwegende dat particuliere ondernemingen binnen de digitale economie steeds meer de normen bepalen, wat op zowel burgers en consumenten als de interne en internationale handel een direct effect zal hebben en tegelijkertijd de ontwikkeling van technologische oplossingen ter bescherming van zakelijke activiteiten en klanten versnelt;

Q.

overwegende dat in de aanbevelingen van de OESO tegen grondslaguitholling en winstverschuiving en de plannen van de EU voor een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting is benadrukt dat verschillende uitdagingen op het gebied van belastingen moeten worden aangepakt, waaronder de door de digitale economie gestelde uitdagingen; overwegende dat belasting daar moet worden betaald waar ook de winst wordt gemaakt; overwegende dat een transparanter, efficiënter en eerlijker systeem voor de berekening van de heffingsgrondslag van grensoverschrijdende bedrijven winstverschuiving en belastingontwijking moet voorkomen; overwegende dat er een coherente EU-benadering inzake de heffing van belasting binnen de digitale economie nodig is om een gelijk speelveld te creëren en ervoor te zorgen dat op een eerlijke en effectieve wijze belastingen worden opgelegd aan ondernemingen; herinnert eraan dat handelsovereenkomsten een clausule van goed bestuur op fiscaal gebied moeten bevatten waarin de verbintenis van de partijen ten aanzien van de uitvoering van overeengekomen internationale normen in de strijd tegen belastingontduiking en -ontwijking nogmaals wordt bevestigd;

R.

overwegende dat volgens de OESO maar liefst 5 % van de in de EU ingevoerde goederen is nagemaakt, met een aanzienlijk verlies aan arbeidsplaatsen en belastinginkomsten als gevolg;

S.

overwegende dat over gevoelige sectoren zoals audiovisuele diensten en over grondrechten zoals de bescherming van persoonsgegevens geen handelsbesprekingen zouden mogen plaatsvinden;

T.

overwegende dat de digitale handel ook de bevordering van de groei van kmo's en startende ondernemingen zou moeten nastreven, niet alleen die van multinationals;

U.

overwegende dat Mexico aan de voorwaarden voor toetreding tot Verdrag nr. 108 van de Raad van Europa betreffende de bescherming van persoonsgegevens voldoet;

V.

overwegende dat bij de sluiting van handelsovereenkomsten niet over de bescherming van persoonsgegevens mag worden onderhandeld en dat gegevensbescherming altijd is uitgesloten van EU-mandaten voor handelsbesprekingen;

W.

overwegende dat handelsovereenkomsten een hefboom kunnen zijn voor de verbetering van digitale rechten; overwegende dat het opnemen van bepalingen inzake netneutraliteit en een verbod op gedwongen ongerechtvaardigde gegevenslokaliseringsvereisten, gegevensbeveiliging, beveiliging van gegevensverwerking en -opslag, versleuteling en aansprakelijkheid van tussenpersonen in handelsovereenkomsten in het bijzonder de bescherming van de vrijheid van meningsuiting kan verbeteren;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.