7.6.2014   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 169/1

(1)

In haar mededeling van 3 maart 2010 met als titel „Europa 2020 - Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” („de Europa 2020-strategie”) benadrukte de Commissie de noodzaak van het creëren van gunstige voorwaarden voor investeringen in kennis en innovatie om in de Unie slimme, duurzame en inclusieve groei te realiseren. Deze strategie is zowel door het Europees Parlement als door de Raad onderschreven.

(2)

Bij Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad (3) is Horizon 2020 - het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020), („Horizon 2020”) vastgesteld. Horizon 2020 is erop gericht een grotere impact op onderzoek en innovatie te bewerkstelligen door bij te dragen aan de versterking van publiek-publieke partnerschappen, onder meer door deelname van de Unie aan door verscheidene lidstaten overeenkomstig artikel 185 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie opgezette programma’s.

(3)

Publiek-publieke partnerschappen dienen als doel te hebben grotere synergieën tot stand te brengen, de coördinatie te vergroten en nodeloze overlapping met onderzoeksprogramma’s van de Unie en internationale, nationale en regionale onderzoeksprogramma’s te vermijden, en dienen de algemene beginselen van Horizon 2020, in het bijzonder de beginselen in verband met openheid en transparantie, na te leven. Voorts dient ervoor te worden gezorgd dat wetenschappelijke publicaties vrij toegankelijk zijn.

(4)

Bij Beschikking nr. 743/2008/EG van het Europees Parlement en de Raad (4) besloot de Gemeenschap een financiële bijdrage te verstrekken aan Eurostars, een gezamenlijk programma voor onderzoek en ontwikkeling dat werd opgezet door alle lidstaten en vijf andere deelnemende staten, in het kader van Eureka, een intergouvernementeel initiatief dat in 1985 is genomen voor het bevorderen van samenwerking bij industrieel onderzoek („Eurostars”).

(5)

In april 2012 deed de Commissie het Europees Parlement en de Raad een verslag toekomen over de tussentijdse evaluatie van Eurostars, die twee jaar na de start van het programma door een groep van onafhankelijke deskundigen was uitgevoerd. De algemene mening van de deskundigen was dat de doelstellingen van Eurostars werden gehaald, dat het een meerwaarde biedt voor Europese onderzoek en ontwikkeling verrichtende kleine en middelgrote ondernemingen („kmo’s”) en dat het na 2013 moest worden voortgezet. Tevens wordt geoordeeld dat Eurostars tegemoetkomt aan een aantal reële behoeften van kmo’s die zich bezighouden met onderzoek en ontwikkeling. Het heeft een groot aantal financieringsaanvragen aangetrokken waarbij het aantal subsidiabele projecten de oorspronkelijke begroting overschreed. Er werd een aantal verbeteringen aanbevolen. Die betroffen met name de noodzaak van verdere integratie van nationale programma’s en van verbetering van de operationele prestaties, teneinde de time-to-contract te verkorten en de procedures transparanter te maken.

(6)

Als definitie van kmo geldt de definitie die wordt gegeven in Aanbeveling 2003/361/EG van de Commissie van 6 mei 2003 betreffende de definitie van kleine, middelgrote en micro-ondernemingen (5).

(7)

Overeenkomstig Besluit 2013/743/EU van de Raad (6) kan steun worden verleend aan een actie waarmee wordt voortgebouwd op Eurostars en waarmee dat programma wordt aangepast overeenkomstig de aanbevelingen in het verslag van de tussentijdse evaluatie ervan.

(8)

Het tweede, door verscheidene lidstaten ondernomen Programma voor onderzoek en ontwikkeling, dat erop is gericht om door kleine en middelgrote ondernemingen uitgevoerd onderzoek en ontwikkeling te ondersteunen, moet in het verlengde van de Europa 2020-strategie, het vlaggenschipinitiatief „Innovatie-Unie” ervan en de mededeling van de Commissie van 17 juli 2012, met als titel „Een versterkt partnerschap voor topkwaliteit en groei voor de Europese onderzoeksruimte”, zal gericht zijn op het ondersteunen van onderzoek en ontwikkeling verrichtende kmo’s door het cofinancieren van marktgerichte onderzoeksprojecten op elk terrein. Op zichzelf genomen, en in combinatie met de activiteiten die vallen onder de in Horizon 2020 vermelde doelstelling „Leiderschap in ontsluitende en industriële technologieën”, zal het programma bijdragen aan de doelstellingen van het onderdeel „Industrieel leiderschap” van dat programma teneinde de ontwikkeling van de technologieën en innovaties die het fundament vormen van de ondernemingen van morgen te bespoedigen en innovatieve Europese kmo’s te helpen om uit te groeien tot wereldwijd toonaangevende ondernemingen. Als onderdeel van de verbeteringen aan het voorgaande Eurostarsprogramma dient bij Eurostars-2 te worden gestreefd naar een kortere subsidietoekenningstermijn, grotere integratie en een eenvoudiger, transparanter en doelmatiger administratie, wat uiteindelijk onderzoek en ontwikkeling verrichtende kmo’s ten goede komt. Handhaving van de bottom-up-benadering en de ondernemingsgerichte agenda met zijn voornaamste focus op marktpotentieel van het voorgaande Eurostarsprogramma is essentieel voor het welslagen van Eurostars-2.

(9)

Teneinde rekening te houden met de looptijd van Horizon 2020 moeten oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van Eurostars-2 uiterlijk op 31 december 2020 geopend worden. In naar behoren gemotiveerde gevallen kunnen oproepen tot het indienen van voorstellen worden geopend tot en met 31 december 2021.

(10)

Tijdens de Eureka-Ministerconferentie van 22 juni 2012 in Boedapest werd overeenstemming bereikt over een strategische visie voor Eurostars-2 („document van Boedapest”). De ministers zegden toe steun te zullen verlenen voor de voortzetting van Eurostars nadat het in 2013 afloopt, voor de duur van de looptijd van Horizon 2020. Het zal een versterkt partnerschap behelzen waarbij de aanbevelingen in het verslag van de tussentijdse evaluatie van Eurostars worden gevolgd. In het document van Boedapest worden de volgende twee hoofddoelstellingen voor Eurostars-2 geformuleerd: ten eerste het verbeteren van de synchronisatie en onderlinge afstemming van de nationale onderzoeksprogramma’s op het gebied van financiering („structurele doelstelling”), wat essentieel is voor het realiseren van de Europese Onderzoeksruimte door de deelnemende staten; ten tweede, het ondersteunen van onderzoek en ontwikkeling verrichtende kmo’s die betrokken zijn bij transnationale onderzoeks- en innovatieprojecten („inhoudelijke doelstelling”). In het Document van Boedapest wordt de Unie verzocht deel te nemen aan Eurostars-2.

(11)

Ten behoeve van de vereenvoudiging dienen de administratieve lasten voor alle betrokken partijen te worden verminderd. Overlappende audits en onevenredige documentatie en verslaglegging moeten worden vermeden. Bij het uitvoeren van audits moet, in voorkomend geval, rekening worden gehouden met de specifieke kenmerken van nationale programma’s.

(12)

Audits van de ontvangers van financiële middelen van de Unie die in het kader van Eurostars-2 worden verstrekt, dienen te worden uitgevoerd overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1291/2013.

(13)

De deelnemende staten zijn voornemens om gedurende de looptijd van Eurostars-2 (2014-2020) financieel bij te dragen aan de uitvoering ervan.

(14)

Eurostars-2-activiteiten moeten in overeenstemming zijn met de doelstellingen en de bottom-up-beginselen van Horizon 2020, en met de in artikel 26 van Verordening (EU) nr. 1291/2013 vastgelegde algemene beginselen en voorwaarden.

(15)

Er dient een maximum te worden vastgesteld voor de financiële bijdrage van de Unie aan Eurostars-2 gedurende de looptijd van Horizon 2020. Binnen de grenzen van dat maximum dient de bijdrage van de Unie flexibel te zijn en dient zij ten minste een derde maar niet meer dan de helft van die van de deelnemende staten te bedragen om er zeker van te zijn dat de noodzakelijke kritische massa wordt bereikt om te kunnen beantwoorden aan de vraag van projecten die in aanmerking komen voor financiële steun, om een groot hefboomeffect te creëren en om de nationale onderzoeksprogramma’s van de deelnemende staten beter te integreren.

(16)

Overeenkomstig de doelstellingen van Verordening (EU) nr. 1291/2013 dienen alle lidstaten en met Horizon 2020 geassocieerde landen aan Eurostars-2 te kunnen deelnemen.

(17)

Elk Eureka-lid of land dat met Eureka geassocieerd is maar geen lidstaat is, of een land dat aan Horizon 2020 geassocieerd is, kan een partnerland van Eurostars-2 worden.

(18)

De financiële bijdrage van de Unie dient afhankelijk te worden gesteld van formele toezeggingen van de deelnemende staten dat zij zullen bijdragen aan de uitvoering van Eurostars-2 en van de nakoming van die toezeggingen. Financiële steun in het kader van Eurostars-2 dient voornamelijk te geschieden in de vorm van subsidies voor projecten die na oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van Eurostars-2 worden geselecteerd. Teneinde de doelstellingen van Eurostars-2 te verwezenlijken, dienen de deelnemende staten een financiële bijdrage te garanderen die groot genoeg is om een redelijk aantal van de na elke oproep geselecteerde voorstellen te financieren.

(19)

De gezamenlijke uitvoering van Eurostars-2 vereist een uitvoeringsstructuur. De deelnemende staten zijn overeengekomen om het Eureka-secretariaat (hierna „ESE” genoemd) aan te wijzen als de uitvoeringsstructuur voor Eurostars-2. Het ESE is een internationale vereniging zonder winstoogmerk die in 1997 door de Eureka-landen werd opgericht naar Belgisch recht, en, die sinds 2008 belast is met de uitvoering van Eurostars. Het fungeert tegelijkertijd als secretariaat van het Eureka-initiatief, dat een eigen governancesysteem heeft voor het beheer van Eureka-projecten anders dan Eurostars-projecten. De Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, is een van de oprichtende leden van het Eureka-initiatief en volwaardig lid van het Eureka-secretariaat.

(20)

Voor het verwezenlijken van de doelstellingen van Eurostars-2 dient het ESE te worden belast met de organisatie van de oproepen tot het indienen van voorstellen, de toetsing van de subsidiabiliteitscriteria, de peer-review, de selectie en monitoring van projecten en de toewijzing van de bijdrage van de Unie. De beoordeling van projectvoorstellen dient centraal te worden uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen, onder verantwoordelijkheid van het ESE, na een oproep tot het indienen van voorstellen. De ranglijst van projecten dient voor de deelnemende staten bindend te zijn wat betreft de toekenning van middelen uit de financiële bijdrage van de Unie en uit de bijdrage van de deelnemende staten.

(21)

Er dient met Eurostars-2 in het algemeen een duidelijke vooruitgang te worden gemaakt met de verdere onderlinge afstemming en synchronisatie van de nationale onderzoeks- en innovatieprogramma’s, teneinde te komen tot een daadwerkelijk gezamenlijk programma waarin sprake is van grotere synchronisatie op wetenschappelijk, beheer- en financieel gebied. Grotere wetenschappelijke integratie dient te worden bereikt door het gemeenschappelijk vastleggen en uitvoeren van activiteiten en ervoor te zorgen dat de geselecteerde projecten van topkwaliteit zijn en een grote impact hebben. Beheerintegratie wordt bereikt door verdere verbetering van de „operationele excellentie” en grotere controleerbaarheid van het programma. Grotere financiële integratie wordt gebaseerd op een voldoende grote (totale en jaarlijkse) financiële bijdrage van de staten die aan Eurostars-2 deelnemen en een hoge mate van nationale synchronisatie. Dit dient te worden bereikt door een geleidelijke harmonisatie van de nationale financieringsvoorschriften.

(22)

De financiële bijdrage van de Unie moet worden beheerd volgens het beginsel van gezond financieel beheer en conform de regels betreffende indirect beheer die zijn vastgesteld in Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad (7) en Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1268/2012 van de Commissie (8).

(23)

Teneinde de financiële belangen van de Unie te beschermen dient de Commissie het recht te hebben de financiële bijdrage van de Unie te verlagen, op te schorten of stop te zetten wanneer Eurostars-2 ontoereikend, slechts gedeeltelijk of laattijdig wordt uitgevoerd of wanneer de deelnemende staten niet bijdragen of gedeeltelijk of laattijdig bijdragen aan de financiering van Eurostars-2. Dit recht dient te worden vastgelegd in de tussen de Unie en het ESE te sluiten delegatieovereenkomst.

(24)

Voor deelname aan acties onder contract die in het kader van Eurostars-2 worden gefinancierd, geldt Verordening (EU) nr. 1290/2013 van het Europees Parlement en de Raad (9). Vanwege de specifieke operationele behoeften van Eurostars-2 is het echter noodzakelijk te voorzien in afwijkingen van die verordening overeenkomstig artikel 1, lid 3, van die verordening.

(25)

Teneinde de deelname te faciliteren van kmo’s die meer vertrouwd zijn met de nationale kanalen en anders alleen binnen de nationale grenzen onderzoeksactiviteiten zouden verrichten, dient de financiële bijdrage uit Eurostars-2 te worden verstrekt volgens de vertrouwde regels van de nationale programma’s en in het kader van een financieringsovereenkomst waarvan de uitvoering onder rechtstreeks beheer staat van de nationale autoriteiten, waarbij de financiering van de Unie wordt gecombineerd met de overeenkomstige nationale financiering. Bijgevolg dient te worden voorzien in een afwijking van artikel 15, lid 9, artikel 18, lid 1, artikel 23, lid 1 en leden 5 tot en met 7, en artikel 28 tot en met artikel 34 van Verordening (EU) nr. 1290/2013.

(26)

Oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van Eurostars-2 moeten ook worden bekendgemaakt op het centraal deelnemersportaal, alsmede via andere door de Commissie beheerde elektronische verspreidingsmiddelen van Horizon 2020.

(27)

De financiële belangen van de Unie dienen gedurende de hele uitgavencyclus te worden beschermd door middel van proportionele maatregelen, waaronder de preventie, de opsporing en het onderzoek van onregelmatigheden, de terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of slecht bestede middelen en, voor zover van toepassing, het opleggen van administratieve en financiële sancties, overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012.

(28)

De Commissie dient in samenwerking met de deelnemende staten, een tussentijdse evaluatie uit te voeren, waarin met name de kwaliteit en doelmatigheid van Eurostars-2 en de geboekte vooruitgang ten aanzien van de gestelde doelen worden beoordeeld, alsook een eindevaluatie, en van beide evaluaties schriftelijk verslag te doen.

(29)

Op verzoek van de Commissie dienen het ESE en de deelnemende staten alle informatie te verstrekken die de Commissie moet opnemen in de evaluatieverslagen over Eurostars-2.

(30)

Daar de doelstellingen van dit besluit, namelijk het ondersteunen van transnationale onderzoeksactiviteiten van onderzoekintensieve kmo’s en het leveren van een bijdrage aan de integratie, onderlinge afstemming en synchronisatie van nationale programma’s voor onderzoeksfinanciering, niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, omdat hiervoor een transnationale dimensie nodig is en nationale programma’s niet complementair zijn en ook niet op elkaar aansluiten, maar, vanwege de omvang en effecten van de actie, beter op het niveau van de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen vaststellen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat dit besluit niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken,

1.

„kmo”: een kleine, middelgrote en micro-onderneming zoals omschreven in Aanbeveling 2003/361/EG;

2.

„onderzoek en ontwikkeling verrichtende kmo”: een kmo die ten minste aan één van de volgende voorwaarden voldoet:

1.

het bevorderen van onderzoeksactiviteiten die voldoen aan de volgende voorwaarden:

2.

de toegankelijkheid, de doelmatigheid en de doeltreffendheid van publieke middelen voor kmo’s in Europa vergroten door de nationale financieringsmechanismen van de deelnemende staten op elkaar af te stemmen, te harmoniseren en te synchroniseren;

3.

het bevorderen en verhogen van de deelname van kmo’s zonder eerdere ervaring in transnationaal onderzoek.

a)

de deelnemende staten aantonen dat Eurostars-2 is opgezet overeenkomstig de in artikel 3 geformuleerde doelstellingen;

b)

de deelnemende staten of de door de deelnemende staten aangewezen organisaties het „ESE” aanwijzen als de structuur die verantwoordelijk is voor de uitvoering van Eurostars-2 en voor het ontvangen, toewijzen en monitoren van de financiële bijdrage van de Unie;

c)

elke deelnemende staat zich ertoe verbindt aan de financiering van Eurostars-2 bij te dragen;

d)

het ESE aantoont over de noodzakelijke capaciteit te beschikken voor de uitvoering van Eurostars-2, waaronder de capaciteit voor het ontvangen, toewijzen en monitoren van de financiële bijdrage van de Unie, in het kader van indirect beheer van de Uniebegroting overeenkomstig de artikelen 58, 60 en 61 van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012; en

e)

een governancemodel voor Eurostars-2 wordt opgezet, overeenkomstig bijlage II.

a)

verwezenlijking door het ESE van de in artikel 3 geformuleerde Eurostars-2-doelstellingen en uitvoering van de in bijlage I omschreven activiteiten overeenkomstig de in artikel 8 genoemde regels voor deelname en verspreiding;

b)

handhaving van een passend en doelmatig governancemodel dat in overeenstemming is met bijlage II;

c)

naleving door het ESE van de verslagleggingsvereisten van artikel 60, lid 5, van Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012;

d)

effectieve betaling door de deelnemende staten van de financiële bijdrage aan alle deelnemers aan Eurostars-2-projecten die na de oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van Eurostars-2 worden geselecteerd voor financiering, ter nakoming van de in lid 1, onder c), van dit artikel bedoelde verbintenissen;

e)

toewijzing van de middelen uit de nationale begrotingen voor Eurostars-2-projecten en van de financiële bijdrage van de Unie in overeenstemming met de ranglijst van projecten; en

f)

aantonen dat duidelijke vorderingen worden gemaakt met de wetenschappelijke, management- en financiële samenwerking door de vaststelling van minimum operationele prestatiedoelen en mijlpalen voor de uitvoering van Eurostars-2.

a)

cofinanciering van geselecteerde Eurostars-2-projecten via relevante nationale financieringsvormen, hoofdzakelijk door middel van subsidies. De Commissie kan de gevestigde regels inzake subsidie-equivalenten toepassen op de waardering van bijdragen van de deelnemende staten in andere vormen dan subsidies;

b)

financiële bijdrage aan de administratieve kosten van Eurostars-2 die niet worden gedekt door de in artikel 5, lid 3, bedoelde bijdrage van de Unie.

a)

de eisen voor het ESE met betrekking tot de in bijlage II bij Besluit (EU) nr. 2013/743 van de Raad vermelde prestatie-indicatoren;

b)

de eisen voor de ESE-bijdrage met betrekking tot de monitoring als bedoeld in bijlage II bij Besluit (EU) nr. 2013/743 van de Raad;

c)

specifieke prestatie-indicatoren voor de werking van het ESE met betrekking tot Eurostars-2;

d)

vereisten voor het ESE met betrekking tot de verstrekking van informatie over administratieve en van detailcijfers over de uitvoering van Eurostars-2;

e)

regelingen met betrekking tot de verstrekking van de gegevens die de Commissie nodig heeft om aan haar verplichtingen inzake verspreiding en verslaglegging te kunnen voldoen;

f)

een verplichting voor het ESE om voorafgaand aan elke overdracht van de financiële bijdrage van de Unie bilaterale overeenkomsten met de nationale financieringsinstanties te ondertekenen, waarin de minimale operationele prestatiedoelen en mijlpalen voor de uitvoering van Eurostars-2 zijn vastgelegd;

g)

bepalingen inzake de bekendmaking van oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van Eurostars-2, in het bijzonder op het centraal deelnemersportaal, alsmede via andere door de Commissie beheerde elektronische verspreidingsmiddelen van Horizon 2020.