—

wat het publieke financiële beheer betreft, werpt het systeem om de verplichtingen onder controle te houden, de eerste vruchten af doordat het de opbouw van nieuwe achterstanden tegengaat, maar de uitvoering ervan moet nauwlettend worden gemonitord om ervoor te zorgen dat de verplichtingen zijn gedekt met beschikbare financiering zodat geen nieuwe achterstanden worden opgebouwd. De nieuwe achterstanden zijn met name te wijten aan structurele onevenwichtigheden in een aantal overheidsziekenhuizen en in de spoorwegmaatschappij Comboios de Portugal. Strategische plannen om de financiële houdbaarheid van deze staatsbedrijven in 2014 te verbeteren en de opbouw van nieuwe achterstanden te voorkomen, worden momentyeel geëvalueerd. Bij de ingrijpende hervorming van de budgettaire kaderwet zijn stappen in de goede richting gezet. Het is de bedoeling om tegen eind maart 2014 een eerste wijziging in de budgettaire kaderwet door te voeren waarbij de vereisten die zijn vervat in het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de economische en monetaire unie en in het pakket inzake economisch bestuur dat bekend staat als „het sixpack” onverkort worden omgezet;

—

hoewel bij de heronderhandelingen over publiek-private partnerschappen (PPP's) vooruitgang is geboekt, bleek het niet mogelijk om deze eind 2013 volgens plan af te ronden. Een gedeelte van de bespraingen werd gehaald in 2013; het bedrag aan besparingen dat in 2013 is misgelopen, verschuift evenwel naar dit jaar en komt dan bovenop het forse bedrag aan besparingen waarop al voor 2014 en de jaren daarna was gerekend. De staatsbedrijven hebben in zowel 2012 als 2013 gemiddeld genomen een operationeel evenwicht bereikt en er zijn aanvullende hervormingen gepland om een nieuwe verslechtering van hun resultaten te voorkomen. Het privatiseringsproces verloopt goed en de opbrengsten zijn hoger dan waarop in het programma is gerekend;

—

de hervormingen in de richting van een modern, op de naleving van de regels gericht model voor de omgang met risico's in het ontvangstenbeheer gaan voort. De nieuwe risicobeheersingseenheid is inmiddels operationeel en richt zich in de eerste plaats op een betere naleving van de regels door bepaalde groepen belastingbetalers, zoals zelfstandigen en vermogende particulieren. De bestrijding van belastingfraude en -ontwijking gaat voort met initiatieven als de onlangs gelanceerde btw-loterij;

—

er worden hervormingen in het overheidsapparaat doorgevoerd die gericht zijn op de modernisering en rationalisering van het ambtenarenapparaat en van overheidsentiteiten. De overheidsuitgaventoets en de consolidatiestrategie van 2014 worden geschraagd door een aantal essentiële hervormingen in het overheidsapparaat. In dit verband gaat het onder meer om: i) maatregelen om in de samenstelling van het overheidspersoneel een verschuiving naar hooggeschoolde en beter opgeleide ambtenaren tot stand te brengen (bv. door middel van afvloeiingen op basis van wederzijdse instemming en door middel van een herkwalificatieprogramma), ii) een herziening van de salarisschaal en de uitwerking van één salarisaanvullingsschaal (verwachte inwerkingtreding eind december respectievelijk eind juni 2014), iii) de samenvoeging van de bestaande arbeidsregels voor de publieke sector in een nieuwe algemene arbeidswet voor de overheid, die is geënt op de structuur van de arbeidswetgeving voor de particuliere sector, en iv) een afstemming van het pensioenstelsel voor werknemers in de publieke sector op het algemene pensioenstelsel. Andere recente hervormingen in het overheidsapparaat betreffen onder meer de invoering van de strategie van gedeelde diensten op het gebied van financiële middelen in alle door het initiatief te bestrijken structuren.

a)

het overheidstekort over 2014 mag niet meer bedragen dan 4 % van het bbp en de opbouw van nieuwe betalingsachterstanden wordt een halt toegeroepen. Voor de berekening van het beoogde tekort wordt geen rekening gehouden met de mogelijke budgettaire kosten van maatregelen ter ondersteuning van het bankwezen in de context van de strategie van de Portugese overheid met betrekking tot de financiële sector. Om dit doel te bereiken, presenteert Portugal consolidatiemaatregelen ter grootte van 2,3 % van het bbp, zoals vastgelegd in de begrotingswet 2014 en in de flankerende wetgeving ter zake;

b)

om mogelijke uitgavenoverschrijdingen in de hand te houden, volgt de regering de inachtneming van de voor de ministeries geldende uitgavenplafonds nauwlettend en brengt zij daarover maandelijks verslag uit aan de Raad van ministers;

c)

Portugal gaat snel over tot de vaststelling en invoering van de voorgenomen wijzigingen in de voorwaarden om voor een nabestaandenpensioen in aanmerking te komen, en stelt uiterlijk einde maart de kaderwet met de voorwaarden voor de verkoop van online-gokvergunningen op. Bovendien zet Portugal beslissende stappen op weg naar de verkoop van een aantal havenconcessies;

d)

de ingrijpende hervorming van de vennootschapsbelasting wordt met het oog op de inachtneming van de budgettaire consolidatiestreefcijfers binnen het bestaande begrotingskader doorgevoerd;

e)

de stand-stillregel voor belastinguitgaven op centraal, regionaal en lokaal niveau wordt gehandhaafd. De inspanningen om belastingontwijking en -fraude bij de diverse soorten belastingen te bestrijden, worden verder opgevoerd en in dit verband wordt onder meer het e-factureringssysteem gemonitord. Uiterlijk tegen het tijdstip van de twaalfde toetsing wordt een studie over de schaduweconomie op de huizenmarkt verricht om na te gaan hoe de ontwijking van de huurbelasting kan worden teruggedrongen;

f)

Portugal neemt, mochten er zich ongunstige juridische of andere ontwikkelingen voordoen die hun weerslag hebben op de uitvoering van de begroting, hoogwaardige compenserende maatregelen om het beoogde tekort alsnog te halen;

g)

de regering vult de maatregelen die nodig zijn om het streefcijfer voor het begrotingstekort van niet meer dan 2,5 % van het bbp in 2015 te halen, concreet in. De uitgewerkte plannen worden opgenomen in het uiterlijk eind april 2014 te publiceren begrotingsstrategisch document, waarin ook de voor de vakministeries geldende uitgavenplafonds zijn vermeld. Met het oog op de Unievoorschriften voor het begrotingskader bevat dat document ook nadere informatie over de begrotingsplannen voor de middellange termijn;

h)

de consolidatiestrategie voor 2015 berust onder meer op de volgende maatregelen:

i)

de budgettaire middellangetermijnstrategie berust op verdere hervormingen, die onder meer in het voorstel voor de hervorming van de overheid zijn geschetst. Deze hervormingen zijn gericht op een verbetering van de efficiëntie van de publieke sector en van de kwaliteit van haar dienstverlening. Rekening houdend met de eerste ronde van overleg met de sociale partners, worden de vorderingen bij de uitvoering van deze agenda worden besproken tijdens de twaalfde toetsing;

j)

Portugal publiceert in het kader van de begroting 2014 een verslag over de belastinguitgaven, dat de centrale, de regionale en de lokale overheid bestrijkt;

k)

ter verbetering van het boekhoud- en rapportagekader in de publieke sector zet Portugal uiterlijk in juni 2014 binnen het ministerie van Financiën een boekhoudfunctie op. Als onderdeel van haar taken zorgt zij voor een adequate boekhouding voor de ontvangsten, uitgaven, activa en passiva die verband houden met de bankrekeningen van de overheid, de overheidsschuld en PPP's;

l)

de wet op de beheersing van de verplichtingen wordt in alle publieke entiteiten onverkort gehandhaafd om het ontstaan van nieuwe betalingsachterstanden te voorkomen;

m)

Portugal neemt aanvullende maatregelen om zijn systeem voor het financieel beheer van de overheidsfinanciën verder te versterken. Portugal herziet de budgettaire kaderwet zodanig dat de desbetreffende Uniewetgeving uiterlijk eind maart volledig is omgezet. Voorts gaat Portugal over tot een bredere herziening van de budgettaire kaderwet die erop is gericht de budgettaire versnippering middels een beperking van het aantal begrotingsentiteiten en middels een herziening van de indeling van de eigen ontvangsten tegen te gaan, de structuur voor de begrotingskredieten te stroomlijnen, de verantwoordingsplicht te versterken, en de overheidsfinanciën verder te verankeren in een middellangetermijnkader. De voornaamste aspecten en de opzet van de nieuwe wet moeten uiterlijk eind april 2014 zijn uitgewerkt. Portugal zorgt ervoor dat de maatregelen om het nieuwe begrotingskader op het niveau van de centrale overheid te implementeren, ook op regionaal en lokaal niveau worden toegepast;

n)

Portugal legt het nieuwe juridische en institutionele PPP-kader onverkort ten uitvoer. De heronderhandelingen over de PPP's in de diverse sectoren gaan voort om de budgettaire gevolgen van deze partnerschappen in te dammen. De jaarlijkse rapportage over de PPP's bevat een brede beoordeling van de aan de PPP's en de concessies verbonden begrotingsrisico's en vindt tijdig, dat wil zeggen vóór de beoordeling van de budgettaire risico's, plaats. Nu de nieuwe kaderwet voor staatsbedrijven in werking is getreden en de aandeelhoudersrol van het Ministerie van Financiën is versterkt, wordt de technische eenheid voor de monitoring van staatsbedrijven van meer personeel voorzien. De regering zet haar uitgebreide herstructureringsprogramma voor de staatsbedrijven voort om het operationele evenwicht vast te houden en dit saldo duurzaam te verbeteren. De regering gaat door met de privatiseringen die al in de pijplijn zijn;

o)

Portugal gaat door met de uitvoering van de hervormingsagenda voor een modern en efficiënter ontvangstenbeheer dat aansluit bij de internationale best practices op dit gebied. Portugal presenteert uiterlijk in maart 2014 de lijst met plaatselijke belastingkantoren — de helft van alle belastingkantoren — die uiterlijk in mei 2014 worden gesloten. Bij de twaalfde toetsing is het aantal personeelsleden in de belastingdienst dat met audits is belast, met ten minste 30 % gestegen. Binnen de belastingdienst wordt een nieuwe afdeling opgezet waarin de diverse aan de belastingbetaler te verlenen diensten worden gecentraliseerd. De eenheid risicobeheer is in het eerste kwartaal van 2014 volledig operationeel en richt zich in eerste instantie in concrete projecten op een betere naleving van de regels door zelfstandigen en vermogende particulieren. De situatie op het gebied van de naleving van de belastingregelgeving wordt permanent gemonitord. Het rechtskader voor de strijd tegen witwassen van geld wordt verstevigd om het witwassen van geld en aanverwante delicten, zoals fiscale delicten, effectiever aan te pakken;

p)

Portugal dient een verslag in over:

q)

Portugal zet de tenuitvoerlegging van de strategie van gedeelde diensten in het overheidsapparaat, met name op het gebied van het management van de personele middelen en op het gebied van informatie- en communicatietechnologie, voort;

r)

Portugal zet de hervormingen in het beheer van de personele middelen in het overheidsapparaat voort. Op basis van onderzoek naar en een verslag over salarisaanvullingen wordt bij de twaalfde toetsing ontwerpwetgeving voor een enkele, uiterlijk in juni 2014 in te voeren salarisaanvullingsschaal ingediend. De nieuwe algemene arbeidswet voor de overheid, waarin de bestaande arbeidsregels voor de publieke sector zijn samengevoegd en vereenvoudigd en die is geënt op de structuur van de arbeidswetgeving voor de particuliere sector, wordt uiterlijk in maart 2014 in het Parlement goedgekeurd;

s)

Portugal waarborgt de efficiëntie en effectiviteit in de gezondheidszorg door voort te gaan met het rationeel gebruik van diensten en met de beheersing van de uitgaven, waaronder de overheidsuitgaven aan geneesmiddelen en ziekenhuiszorg, en door betalingsachterstanden weg te werken;

t)

Portugal gaat door met de lopende reorganisatie en rationalisatie van het ziekenhuisnetwerk via een specialisatie, concentratie en herverdeling van ziekenhuisdiensten, en zorgt ervoor dat het meerjarige actieplan voor de reorganisatie van de ziekenhuizen wordt uitgevoerd;

u)

Portugal voert hervormingen door om de vergaande segmentatie op de arbeidsmarkt aan te pakken;

v)

Portugal bevordert loonontwikkelingen die stroken met de doelstelling om de werkgelegenheidsschepping te stimuleren en het concurrentievermogen van het bedrijfsleven te verbeteren teneinde macro-economische onevenwichtigheden te corrigeren. In de programmaperiode gaan de minimumlonen alleen omhoog als dat in het licht van economische en arbeidsmarktontwikkelingen gerechtvaardigd is;

w)

Portugal blijft de effectiviteit van zijn actieve arbeidsmarktbeleid waarborgen in het licht van de resultaten van het beoordelingsverslag en het actieplan ter verbetering van de werking van de overheidsdienst voor arbeidsvoorziening;

x)

Portugal gaat door met de uitvoering van de maatregelen die zijn vervat in zijn actieplannen om de kwaliteit van het secundair onderwijs, het beroepsonderwijs en de beroepsopleiding te verbeteren en het bedrijfsleven sterker te betrekken bij het stelsel voor beroepsonderwijs en -opleiding;

y)

Portugal voert een plan uit om een onafhankelijk logistiek bedrijf voor gas en elektriciteit in het leven te roepen;

z)

Portugal voert adequate maatregelen uit om de energietariefschuld te elimineren en de houdbaarheid van het nationale elektriciteitssysteem te waarborgen;

aa)

Portugal stelt maatregelen vast om de werking van het vervoerswezen te verbeteren. Het strategisch vervoersplan 2011-2015 wordt onverkort ten uitvoer gelegd, met inbegrip van langetermijnacties die de efficiëntie en de duurzaamheid waarborgen;

bb)

Portugal gaat door met de implementatie van de omzetting van de EU-spoorwegpakketten;

cc)

Portugal gaat door met de verbetering van het bestuurssysteem voor de havens en de economische regulering en exploitatie ervan;

dd)

Portugal gaat door met het wegnemen van toetredingsdrempels, het versoepelen van de bestaande vergunningseisen en het terugdringen van administratieve lasten in de dienstensector;

ee)

Portugal keurt de nog in behandeling zijnde bouwwetten en de andere sectorale wijzigingen goed die nodig zijn voor een volledige omzetting van Richtlijn 2006/123/EG, en dient deze, indien nodig, in bij het parlement;

ff)

de regering dient de gewijzigde statuten van de beroepsorganisaties in bij het parlement;

gg)

Portugal verbetert het ondernemingsklimaat door de nog lopende hervormingen om de administratieve lasten terug te dringen, en met name het één-loket conform Richtlijn 2006/123/EG en Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad (5) volledig operationeel te maken, te voltooien en door de bestaande vergunningsprocedures, voorschriften en andere administratieve lasten in de economie die de ontwikkeling van economische activiteiten sterk belemmeren, verder te vereenvoudigen;

hh)

na de goedkeuring van de wijzigingen in de nieuwe stedelijke huurwet nr. 6/2006 en het decreet waarmee de administratieve procedure voor renovaties wordt vereenvoudigd, verricht Portugal een diepgaande evaluatie van de werking van de woningmarkt;

ii)

de regering keurt de overeenkomstige wijzigingen in de statuten van de nationale toezichthoudende instanties goed en zorgt voor een effectieve werking van het financieringsmodel voor de mededingingsautoriteit;

jj)

Portugal beoordeelt het effect van het facultatieve btw-boekhoudsysteem op kasbasis;

kk)

Portugal gaat door met de uitvoering van het uitgebreide programma voor de aanpak van buitensporige vergunningsprocedures, voorschriften en andere administratieve lasten in de economie.

a)

het zorgt ervoor dat de kapitaalbuffers van de banken op een adequaat niveau blijven en in overeenstemming zijn met de nieuwe voorschriften inzake kapitaalvereisten, zoals neergelegd in Richtlijn 2013/36/EU van het Europees Parlement en de Raad (6) Kapitaalvereisten IV;

b)

het adviseert de banken om hun zekerhedenbuffers op houdbare basis te versterken;

c)

het blijft het bankstelsel, indien nodig, verdere steun verlenen en het blijft banken stimuleren om op zoek te gaan naar particuliere oplossingen, terwijl de middelen uit de faciliteit voor solvabiliteitssteun aan banken overeenkomstig de staatssteunregelgeving van de Unie beschikbaar blijven voor de verlening — onder strikte voorwaarden — van verdere steun aan levensvatbare banken;

d)

het zorgt voor een evenwichtige en ordelijke schuldafbouw in de banksector, hetgeen van cruciaal belang is om financieringsonevenwichtigheden structureel weg te werken en de sector op middellange termijn minder afhankelijk te maken van Eurosysteemfinanciering. De bancaire financierings- en kapitaalplannen worden elk kwartaal getoetst;

e)

het zorgt voor een verdere versterking van de toezichthoudende organisatie van de centrale bank van Portugal, optimaliseert haar toezichtsprocedures en ontwikkelt en implementeert nieuwe toezichtsmethodologieën en -instrumenten. De centrale bank van Portugal herziet de normen voor leningen waarvan de schuldendienstverplichtingen niet worden nagekomen, en stemt deze af op de criteria van de desbetreffende technische norm van de Europese Bankautoriteit en de op Unieniveau vastgestelde termijn;

f)

het gaat door met de monitoring op kwartaalbasis van de potentiële kapitaalbehoefte van banken in het kader van een toekomstgerichte benadering onder stressomstandigheden, onder meer door integratie van het nieuwe top-downstresstestkader in het kwaliteitsborgingsproces, op basis waarvan de voornaamste achterliggende factoren van de resultaten kunnen worden beoordeeld;

g)

het gaat door met de nauwgezette monitoring van de uitvoering van de maatregelen die zijn overeengekomen in de herstructureringsplannen van banken die kapitaalsteun van de overheid hebben ontvangen;

h)

het zorgt voor een tijdige afstoting van de dochterondernemingen en de activa in alle drie special purpose vehicles die in handen zijn van de overheid, mede via de twee geselecteerde dienstverleners;

i)

het analyseert de herstelplannen van de banken en verstrekt de sector richtsnoeren over herstelplannen die stroken met de desbetreffende technische normen van de Europese Bankautoriteit en met de aanstaande Unierichtlijn inzake het herstel en de afwikkeling van kredietinstellingen, en het stelt afwikkelingsplannen op op basis van de rapporten van de banken;

j)

het stelt kwartaalverslagen op over de tenuitvoerlegging van de nieuwe herstructureringsinstrumenten. Het gaat door met de monitoring van de implementatie van het kader op grond waarvan financiële instellingen tot een buitengerechtelijke herstructurering van de schulden van huishoudens kunnen overgaan, en het zorgt voor een soepele toepassing van het kader voor de herstructurering van de schulden van bedrijven. Het stelt, in overleg met de centrale bank van Portugal, een strategisch plan op voor de aanpak van de schuldenlast van het bedrijfsleven en voor de stimulering van de herallocatie van kapitaal naar de productieve sectoren van de economie, terwijl de financiële stabiliteit wordt bevorderd;

k)

het gaat door met de monitoring van de hoge schulden van bedrijven en huishoudens, waarover kwartaalverslagen worden opgesteld, en van de invoering van het nieuwe schuldenherstructureringskader om ervoor te zorgen dat het zo effectief mogelijk werkt;

l)

het bevordert op grond van de al gedane voorstellen de diversificatie van financieringsalternatieven voor het bedrijfsleven, en het ontwikkelt en implementeert oplossingen die het bedrijfsleven financieringsalternatieven voor de traditionele bankkredieten bieden, middels een breed scala van maatregelen om hun toegang tot de kapitaalmarkten te verbeteren;

m)

het zet de evaluatie van het effect van de verbeteringen in de door de overheid gegarandeerde kredietinstrumenten op de daadwerkelijke rente voort. Het houdt beleidsalternatieven achter de hand die indien dat nodig wordt geacht, worden ingezet om ervoor te zorgen dat door de overheid gegarandeerde leningen op een concurrerende en transparante wijze worden geprijsd en de voordelen ervan bij de eindgebruiker terechtkomen. Het brengt regelmatig verslag uit over de geboekte vooruitgang;

n)

het zet een financiële ontwikkelingsinstelling op voor de stroomlijning en centralisatie van de implementatie van de financiële instrumenten die door de Europese structuur- en investeringsfondsen voor de programmeringsperiode 2014-2020 worden gesteund. De instelling mag geen deposito's of andere terugbetaalbare gelden van het publiek aanvaarden, mag niet rechtstreeks leningen verstrekken en mag niet in overheidsschuld beleggen of leningen aan de overheid verstrekken. Het ontwerpbusinessmodel en de ontwerpstatuten van de instelling worden zo opgesteld dat er geen extra druk op of risico's voor de overheidsfinanciën ontstaan.