1. 

L-awtoritajiet Taljani introduċew obbligu li titwaħħal tikketta li tindika l-pajjiż ta’ oriġini għal ġilda miksuba minn proċessi (bħal kunzatura ( 2 )) magħmula f’pajjiżi barranin fejn it-termini Taljani “cuoio” (ġilda), “pelle” (ġilda fina) jew “pelliccia” (fêr) (jew derivattivi jew sinonimi tagħhom) imbagħad jintużaw fuq oġġetti tal-ġilda, b’mod partikolari xeddijiet tas-saqajn, maħduma minn ġilda bħal din. Żewġ organizzazzjonijiet bdew proċeduri quddiem it-Tribunale di Milano (Qorti Distrettwali ta’ Milan) fejn talbu li operaturi ekonomiċi fl-Italja ma jitħallewx jikkummerċjalizzaw xeddijiet tas-saqajn li ma jkunux konformi ma’ dawn ir-rekwiżiti ta’ ttikkettjar. F’din it-talba għal deċiżjoni preliminari, il-Qorti tal-Ġustizzja qed tintalab tgħid jekk regola bħal din dwar ittikkettjar hijiex kontra l-Artikoli 34 sa 36 TFUE dwar il-moviment liberu tal-merkanzija, u/jew kontra d-Direttiva 94/11/KE ( 3 ) (iktar ’il quddiem “id-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn”) u/jew kontra l-Kodiċi Doganali Modernizzat ( 4 ). Iżda kwistjoni importanti oħra, li ma tqajmitx b’mod espliċitu mill-qorti tar-rinviju, hija jekk id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 98/34/KE ( 5 ) setgħux diġà jirrendu mhux eżegwibbli r-regola nazzjonali dwar l-ittikkettjar.

2.

L-Artikolu 34 TFUE jipprojbixxi restrizzjonijiet kwantitattivi fuq l-importazzjonijiet u l-miżuri kollha li għandhom effett ekwivalenti bejn l-Istati Membri. L-Artikolu 35 jagħmel dispożizzjoni simili b’rabta mal-esportazzjonijiet. L-Artikolu 36 jipprovdi li l-Istati Membri jistgħu jinkludu restrizzjonijiet proporzjonati fuq il-moviment ta’ oġġetti jekk ikunu ġġustifikati abbażi ta’ motivi permissibbli ( 6 ).

3.

L-Artikolu 36 tal-Kodiċi Doganali Modernizzat ( 7 ) huwa fost id-dispożizzjonijiet li jistabbilixxu regoli għad-determinazzjoni tal-oriġini mhux preferenzjali tal-merkanzija għall-finijiet tal-applikazzjoni tat-Tariffa Doganali Komuni, miżuri (barra l-miżuri tariffarji) stabbiliti permezz tad-dispożizzjonijiet Komunitarji li jirregolaw oqsma speċifiċi relatati mal-kummerċ tal-merkanzija, jew miżuri Komunitarji oħrajn relatati mal-oriġini ta’ merkanzija ( 8 ). Skont l-Artikolu 36, merkanzija miksuba għal kollox f’pajjiż jew territorju wieħed għandha titqies li toriġina f’dak il-pajjiż jew territorju ( 9 ). Merkanzija li l-produzzjoni tagħha kienet tinvolvi iktar minn pajjiż jew territorju wieħed għandha titqies li toriġina fil-pajjiż jew territorju fejn għaddiet mill-aħħar trasformazzjoni sostanzjali tagħha ( 10 ).

4.

Fid-digriet tiegħu għar-rinviju, it-Tribunale di Milano jsemmi l-Artikolu 60 tar-Regolament (UE) Nru 952/2013 ( 11 ). L-Artikolu 60(1) huwa espress fl-istess termini bħall-Artikolu 36(1) tar-Regolament Nru 450/2008. L-Artikolu 60(2) jgħid: “[m]erkanzija li l-produzzjoni tagħha tinvolvi aktar minn pajjiż jew territorju wieħed għandha titqies li toriġina fil-pajjiż jew territorju fejn tkun għaddiet mill-aħħar proċessar jew xogħol sostanzjali, ekonomikament ġustifikat, f’impriża mgħammra għal dak l-għan, u li jirriżulta fil-manifattura ta’ prodott ġdid jew li jirrappreżenta stadju importanti tal-manifattura”. Iżda, fiż-żmien rilevanti, din id-dispożizzjoni ma kinitx għadha ġiet fis-seħħ ( 12 ). Għalhekk ser nittratta t-talba għal deċiżjoni preliminari bħala li tagħmel riferiment għall-Artikolu 36 tar-Regolament Nru 450/2008 ( 13 ).

5.

Din id-direttiva kienet introdotta sabiex tindirizza problemi li jolqtu l-kummerċ fil-Komunità ta’ prodotti tax-xeddijiet tas-saqajn. L-Istati Membri kellhom rekwiżiti differenti ta’ ttikkettjar li wasslu għal iktar spejjeż għal operaturi ekonomiċi u fixklu l-moviment liberu ( 14 ). Tqies li dawn il-problemi setgħu jinħallu b’mod l-iktar effettiv billi tittieħed azzjoni fil-livell tal-UE. Il-leġiżlatur, għalhekk, introduċa miżura ta’ armonizzazzjoni billi stabbilixxa dawk ir-rekwiżiti biss li tqiesu indispensabbli għall-moviment liberu ta’ xeddijiet tas-saqajn ( 15 ).

6.

Id-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn tagħmel id-Direttiva applikabbli għall-ittikkettjar tal-materjali li jintużaw fil-komponenti ewlenin tax-xeddijiet tas-saqajn għall-bejgħ lill-konsumatur u tiddefinixxi “xeddijiet tas-saqajn” bħala “[l-]oġġetti li jkollhom qiegħ applikat iddisinjat sabiex jipproteġi jew jgħatti s-sieq [...]” (Artikolu 1(1)) ( 16 ). It-tikketta għandha twassal tagħrif dwar it-tliet partijiet tax-xeddijiet tas-saqajn ikkonċernati kif imfisser fl-Anness I ( 17 ), jiġifieri l-wiċċ, l-inforra u s-suletta u l-pett ta’ barra (Artikolu 1(2)). Il-kompożizzjoni tax-xeddijiet tas-saqajn għandha tkun indikata kif imsejsa jew fuq il-piktogrammi jew l-indikazzjonijiet bil-miktub għall-materjali stipulati fl-Anness I ( 18 ). Dan it-tagħrif għandu wkoll jissodisfa r-rekwiżiti tal-Artikolu 4.

7.

Skont l-Artikolu 2(1), l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa sabiex jiżguraw illi x-xeddijiet tas-saqajn kollha mqiegħda fis-suq jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-ittikkettjar tad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet rilevanti l-oħra tad-dritt tal-Unjoni.

8.

L-Artikolu 3 jgħid: “Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet rilevanti oħra Komunitarji, l-Istati Membri ma għandhomx jipprojbixxu jew jimpedixxu t-tqegħid fis-suq tax-xeddijiet tas-saqajn li jħarsu l-ħtiġiet tat-tikkettjar ta’ din id-Direttiva, bl-użu tad-dispożizzjonijiet nazzjonali mhux armonizzati li jirregolaw it-ittikkettjar ta’ ċerti tipi ta’ xeddijiet tas-saqajn jew tax-xeddijiet tas-saqajn in ġenerali”.

9.

Ir-rekwiżiti tal-ittikkettjar speċifikati fl-Artikolu 4(1) huma kif ġej: “[…] tagħrif dwar il-materjal, stabbilit skond l-Anness I, li jikkostitwixxi mill-inqas 80 % tal-wiċċ, u ta’ l-inforra u s-suletta, tax-xedd, u mill-inqas 80 % tal-volum tal-pett ta’ barra. Jekk l-ebda materjal ma jammonta għal mill-inqas 80 %, it-tagħrif għandu jingħata fuq iż-żewġ materjali prinċipali wżati fil-kompożizzjoni tax-xedd”. L-Artikolu 4(2) jispeċifika li t-tagħrif dwar ix-xeddijiet tas-saqajn għandu jitwassal “bil-piktogrammi jew indikazzjonijiet bil-miktub f’mill-inqas l-ilsien jew l-ilsna li jistgħu [jintgħażlu] mill-Istat Membru konsumatur b’konformità mat-Trattat, kif imfisser u muri fl-Anness I”. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-konsumaturi jkunu informati b’mod adegwat bit-tifsir tal-piktogrammi, iżda miżuri bħal dawn ma għandhomx joħolqu ostakoli għall-kummerċ. It-tikketta għandha titwaħħal fuq mill-inqas wieħed mill-par tax-xeddijiet tas-saqajn; għandha tkun tidher, imwaħħla sewwa max-xeddijiet tas-saqajn inkwistjoni u aċċessibbli; u ma għandux ikun possibbli li t-tikketta tqarraq bil-konsumatur (Artikolu 4(3) u (4)).

10.

L-Artikolu 5 jipprovdi: “Tagħrif testwali addizzjonali, imwaħħal, jekk ikun meħtieġ, fuq it-tikkettjar jista’ jiżdied mat-tagħrif meħtieġ f’din id-Direttiva. Madankollu, l-Istati Membri ma jistgħux jipprojbixxu jew jimpedixxu t-tqegħid fis-suq tax-xeddijiet tas-saqajn li jikkonformaw mal-ħtiġiet ta’ din id-Direttiva, skond l-Artikolu 3”.

11.

L-għan tad-Direttiva 98/34 huwa li tgħin sabiex ikun evitat il-ħolqien ta’ ostakoli ġodda għall-kummerċ fis-suq intern. Hija tintroduċi mekkaniżmu għal trasparenza u kontroll preventiv billi teżiġi li l-Istati Membri jinnotifikaw regolamenti tekniċi f’forma ta’ abbozz qabel l-adozzjoni u mbagħad, b’mod ġenerali, iħarsu perijodu ta’ waqfien ta’ mill-inqas tliet xhur (ara l-punt 14 iktar ’il quddiem) qabel jadottaw ir-regolament ikkonċernat, sabiex jagħtu lill-Istati Membri l-oħra u lill-Kummissjoni opportunità li jesprimu kull tħassib dwar ostakoli potenzjali għall-kummerċ ( 19 ).

12.

Id-definizzjonijiet li ġejjin fl-Artikolu 1 huma rilevanti:

“1.   ‘prodott’, kull prodott fabbrikat b’mod industrijali u kull prodott agrikolu […]

[…]

3.   ‘speċifikazzjoni teknika’, speċifikazzjoni li tinsab f’dokument li jistabbilixxi l-karatteristiċi meħtieġa ta’ prodott bħalma huma l-livelli ta’ kwalità […] inklużi l-ħtiġiet li japplikaw għall-prodott rigward […] l-imballaġġ, l-immarkar jew l-ittikkettjar [...]

[…]

11.   ‘regolament tekniku’, speċifikazzjonijiet tekniċi […] li l-osservanza tagħhom hija obbligatorja, de jure jew de facto […] li jipprojbixxu l-manifattura, l-importazzjoni, il-bejgħ fis-suq jew l-użu ta’ prodott [...]

[…]”

13.

Skont l-Artikolu 8, l-Istati Membri għandhom jikkomunikaw fil-pront lill-Kummissjoni kull abbozz ta’ regolament tekniku li huma jkunu jixtiequ jadottaw. Huma għandhom ukoll jipprovdu lill-Kummissjoni dikjarazzjoni dwar ir-raġunijiet li jagħmlu meħtieġa l-leġiżlazzjoni ta’ dan ir-regolament tekniku, fejn dawn ma jkunux diġà ġew magħmula ċari fl-abbozz. Il-Kummissjoni għandha tinnotifika mill-ewwel lill-Istati Membri l-oħra bl-abbozz u d-dokumenti kollha li jkunu ntbagħtulha. L-Artikolu 8(2) jipprovdi li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jistgħu jagħmlu kummenti lill-Istat Membru li jkun bagħat l-abbozz. Dan l-Istat għandu, sa fejn possibbli, jieħu dawn il-kummenti inkunsiderazzjoni fit-tħejjija sussegwenti tar-regolament tekniku. Skont l-Artikolu 8(3) l-Istati Membri għandhom jikkomunikaw it-test definittiv tar-regolament tekniku lill-Kummissjoni mingħajr dewmien.

14.

L-Artikolu 9(1) jgħid li l-adozzjoni ta’ abbozz ta’ regolament tekniku nnotifikat skont l-Artikolu 8(1) għandha tiġi posposta għal tliet xhur (“il-perijodu ta’ waqfien”). Dan il-perijodu jiġi estiż għal sitt xhur jekk il-Kummissjoni jew Stat Membru ieħor jagħtu opinjoni dettaljata fis-sens li l-miżura prevista tista’ toħloq ostakoli għall-moviment ta’ oġġetti fis-suq intern (Artikolu 9(2)). Il-perijodu ta’ waqfien jiġi estiż għal 12-il xahar jekk, fi żmien 3 xhur minn notifika skont l-Artikolu 8(1), il-Kummissjoni tħabbar l-intenzjoni tagħha li tipproponi jew tadotta leġiżlazzjoni dwar il-materja koperta mill-abbozz ta’ regolament tekniku (Artikolu 9(3)) ( 20 ).

15.

Il-Liġi Nru 8/2013 tal-14 ta’ Jannar 2013 li tistabbilixxi dispożizzjonijiet ġodda dwar l-użu tat-termini “cuoio”, “pelle” u “pelliccia” u derivattivi jew sinonimi tagħhom kienet ippubblikata fil-Gazzetta Ufficiale Nru 25 tat-30 ta’ Jannar 2013 u daħlet fis-seħħ fl-14 ta’ Frar 2013. L-Artikolu 3(2) tal-Liġi Nru 8/2013 jintroduċi obbligu li titwaħħal tikketta li tindika l-pajjiż ta’ oriġini ta’ prodotti, miksuba minn xogħol magħmul f’pajjiżi barranin, li jużaw dawk it-termini Taljani mwaħħlin mal-ġilda maħduma. Fid-digriet tar-rinviju t-Tribunale di Milano jindika li l-Liġi Nru 8/2013 kienet innotifikata lill-Kummissjoni fil-21 ta’ Diċembru 2012 bin-Numru ta’ riferiment 2012/667/I ( 21 ). Din kienet, għalhekk, suġġetta għal mill-inqas perijodu ta’ waqfien inizjali ta’ tliet xhur skont l-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 98/34 ( 22 ).

16.

FS Retail srl, Luna srl u Gatsby srl, il-konvenuti fil-kawża prinċipali, huma operaturi ekonomiċi li jikkummerċjalizzaw xeddijiet tas-saqajn fl-Italja. Ix-xeddijiet tas-saqajn inkwistjoni jġibu s-sottotitoli “pelle” jew “vera pelle” (ġilda fina ġenwina) fuq il-pett ta’ ġewwa. Xi wħud mix-xeddijiet tas-saqajn ikkonċernati jinħadmu fir-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina. Il-provenjenza ta’ dawn ix-xeddijiet tas-saqajn tkun indikata b’tikketta tal-plastik imwaħħla mal-pett ta’ barra. Ma huwiex ċar mill-proċeduri ewlenin jekk ix-xeddijiet tas-saqajn l-oħra inkwistjoni (li ma jkunux ittikkettjati bħala li jkunu ta’ oriġini Ċiniża) joriġinawx minn Stati Membri oħra jew minn pajjiżi terzi.

17.

Fis-27 ta’ Settembru 2013 l-Unione nazionale industria conciaria (iktar ’il quddiem “UNIC”), assoċjazzjoni kummerċjali li tirrappreżenta l-industrija tal-kunzatura, u l-Unione Nazionale dei Consumatori di Prodotti in Pelle, Materie Concianti, Accessori e Componenti (iktar ’il quddiem “UNI.CO.PEL”), organizzazzjoni li tippromwovi l-interessi tal-konsumaturi fl-Italja (iktar ’il quddiem “ir-rikorrenti”), ressqu proċeduri kontra l-konvenuti quddiem it-Tribunale di Milano sabiex jingħataw rimedju interim fuq il-bażi li l-konvenuti kienu kisru l-Artikolu 3(2) tal-Liġi Nru 8/2013. Ir-rikorrenti jqisu li l-użu tat-termini Taljani sabiex jiġi deskritt il-pett ta’ ġewwa tal-ġilda mingħajr ma tkun indikata l-oriġini tiegħu jqarraq bil-konsumaturi minħabba li jissuġġerixxi li l-ġilda użata u/jew il-prodott kollu huwa Taljan fl-oriġini. Barra dan, il-prattika li jintużaw termini Taljani għal prodotti bħal dawn tikkostitwixxi kompetizzjoni inġusta min-naħa ta’ produtturi mhux tal-UE bi ħsara għall-ġilda u għall-industrija tax-xeddijiet tas-saqajn Taljani, peress li l-oriġini Taljana tal-ġilda użata hija kwalità li tapplika biss għal xeddijiet tas-saqajn magħmula bl-użu ta’ ġilda Taljana.

18.

Kull wieħed mit-tliet konvenuti oppona t-talba għal rimedju interim għal raġunijiet differenti: (i) li x-xeddijiet tas-saqajn inkwistjoni jissodisfaw ir-rekwiżiti tad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn u (ii) li, sakemm ċerti partijiet ta’ xeddijiet tas-saqajn ikunu ttikkettjati bħala li joriġinaw miċ-Ċina, huma jkunu konformi mal-Liġi Nru 8/2013 u konsumaturi Taljani jkunu informati b’mod xieraq dwar l-oriġini tal-prodotti inkwistjoni, b’dan li dawn il-prodotti għandhom jitħallew jiġu mmarkati fl-Italja (Gatsby); (iii) li l-Liġi Nru 8/2013 kienet innotifikata lill-Kummissjoni bħala regolament tekniku skont id-Direttiva 98/34 iżda kienet adottata qabel l-iskadenza tal-perijodu inizjali ta’ waqfien stabbilit bl-Artikolu 9 ta’ din id-direttiva, li tirrendiha mhux eżegwibbli fil-kawża prinċipali (Luna); u (iv) li l-Liġi Nru 8/2013 hija sproporzjonata minħabba li produtturi huma ħielsa jindikaw fuq inizjattiva tagħhom jekk il-prodotti tagħhom ikunux ta’ oriġini Taljana (FS Retail).

19.

F’dan l-isfond it-Tribunale di Milano jitlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tagħti deċiżjoni preliminari dwar sitt domandi li għandhom konnessjoni bejniethom li forsi jistgħu jinftiehmu aħjar fil-qosor.

20.

Dawn id-domandi huma dwar modi differenti li bihom id-dritt tal-Unjoni jista’ jipprekludi l-applikazzjoni tal-Artikolu 3(2) tal-Liġi Nru 8/2013 għal prodotti magħmula mill-ġilda:

21.

F’dawn iż-żewġ sitwazzjonijiet il-qorti tar-rinviju tinnota li l-Artikolu 3(2) tal-Liġi Nru 8/2013 tagħmilha obbligatorja li titwaħħal tikketta li tindika l-pajjiż ta’ oriġini jekk (bħal f’dan il-każ) il-prodott ikun iġib il-kelma Taljana “pelle”. Tistaqsi jekk rekwiżit bħal dan jistax jiġi prekluż mill-:

22.

Osservazzjonijiet bil-miktub intbagħtu minn UNIC u UNI.CO.PEL, minn Gatsby, mill-Gvernijiet tal-Ġermanja, tal-Pajjiżi l-Baxxi u tal-Isvezja u mill-Kummissjoni. Fil-15 ta’ Jannar 2015, inżammet seduta wara talba mill-Qorti tal-Ġustizzja li l-partijiet jindirizzaw il-kwistjoni mqajma mill-Kummissjoni fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha dwar jekk il-Liġi Nru 8/2013 kinitx ineżegwibbli minħabba li kienet adottata bi ksur tad-dispożizzjonijiet dwar waqfien tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 98/34. Il-partijiet l-oħra li kienu ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub ma kinux indirizzaw dak il-punt u l-kwistjoni ma kinitx tqajmet mill-qorti tar-rinviju. Waqt is-seduta, UNIC u UNI.CO.PEL, ir-Repubblika Ċeka, il-Ġermanja u l-Kummissjoni ppreżentaw sottomissjonijiet orali.

23.

Waqt is-seduta, qabel ma ttrattaw il-mistoqsijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja, UNIC u UNI.CO.PEL issottomettew li l-Qorti tal-Ġustizzja kellha l-ewwel teżamina jekk it-talba għal deċiżjoni preliminari kellhiex tiġi rtirata, peress li l-qafas legali nazzjonali deskritt fid-digriet tar-rinviju kien minn dak iż-żmien ’l hawn inbidel. Indikaw li l-Liġi Nru 8/2013 kienet ġiet irrevokata b’effett mill-10 ta’ Novembru 2014 u digriet leġiżlattiv ġdid dwar oġġetti tal-ġilda kien ġie nnotifikat lill-Kummissjoni skont id-Direttiva 98/34 ( 23 ).

24.

L-irtirar ta’ talba għal deċiżjoni preliminari hija l-prerogattiva tal-qorti tar-rinviju iktar milli kwistjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja. F’kull każ ma nqisx li dan ir-rinviju għandu jiġi ttrattat fuq din il-bażi.

25.

Il-qorti tar-rinviju tispjega li t-talba tar-rikorrenti għal miżuri interim hija bbażata fuq il-Liġi Nru 8/2013 li dik il-qorti tqis li pprovdiet il-qafas leġiżlattiv rilevanti fiż-żmien opportun. Kwistjonijiet dwar l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni li qorti nazzjonali tagħmel riferiment għalihom fil-kuntest fattwali u leġiżlattiv li dik il-qorti għandha r-responsabbiltà li tiddefinixxi, u li l-preċiżjoni tagħhom ma tkunx materja għall-Qorti tal-Ġustizzja li tiddetermina, igawdu minn preżunzjoni ta’ rilevanza ( 24 ). Dan huwa għaliex il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 267 TFUE hija bbażata fuq separazzjoni ċara tal-funzjonijiet bejn qrati u tribunali nazzjonali u l-Qorti tal-Ġustizzja, u din tal-aħħar għandha s-setgħa biss li tiddeċiedi dwar l-interpretazzjoni jew il-validità tal-atti tad-dritt tal-Unjoni msemmija f’din id-dispożizzjoni. Ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li tiddeċiedi dwar l-interpretazzjoni ta’ dispożizzjonijiet ta’ dritt nazzjonali jew li tiddeċiedi jekk l-interpretazzjoni tagħhom mill-qorti tar-rinviju tkunx korretta. Il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tieħu inkunsiderazzjoni l-kuntest fattwali u legali tat-talbiet għal deċiżjonijiet preliminari, kif deskritt fid-digriet tar-rinviju. Id-determinazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli hija kwistjoni ta’ interpretazzjoni tad-dritt nazzjonali u, għalhekk, ma taqax fil-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja ( 25 ).

26.

Għalhekk, fir-rigward tal-applikazzjoni tar-regoli nazzjonali rilevanti, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha timxi abbażi tas-sitwazzjoni li l-qorti tar-rinviju tikkunsidra bħala stabbilita ( 26 ). Isegwi li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha tagħti risposta għad-domandi preliminari.

27.

Fil-qofol, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk id-dritt tal-Unjoni, b’mod partikolari l-Artikoli 34 sa 36 TFUE u/jew id-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn u/jew il-Kodiċi Doganali Modernizzat, jipprekludux l-applikazzjoni tal-Liġi Nru 8/2013 fil-kawża prinċipali. Hija ma tistaqsix dwar l-applikabbiltà tad-Direttiva 98/34.

28.

Iżda l-Kummissjoni, fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, targumenta li ksur tar-rekwiżiti ta’ waqfien tad-Direttiva 98/34 ukoll jirrendi l-Liġi Nru 8/2013 mhux eżegwibbli f’kull każ. Waqt is-seduta l-Gvern Ġermaniż indika li huwa jassumi wkoll din il-pożizzjoni.

29.

Naqbel ma’ din il-fehma. Inqis ukoll li l-Liġi Nru 8/2013 hija inkompatibbli kemm mal-Artikoli 34 sa 36 TFUE kif ukoll mad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn ( 27 ).

30.

Għandha l-Qorti tal-Ġustizzja tittratta d-Direttiva 98/34 meta tagħti risposta lill-qorti tar-rinviju?

31.

L-ewwel nett, huwa ċar li l-qorti tar-rinviju tista’ tiddetermina l-kawża prinċipali abbażi ta’ risposta mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sens li d-Direttiva 98/34 kienet tipprekludi l-eżegwibbiltà tal-Liġi Nru 8/2013.

32.

It-tieni nett, fil-kuntest tal-projbizzjoni tal-Artikolu 34 TFUE dwar restrizzjonijiet kwantitattivi fuq importazzjonijiet u dwar miżuri b’effett ekwivalenti, id-Direttiva 98/34 hija strument sui generis intiż sabiex iħares il-moviment liberu tal-merkanzija u sabiex iġib ’il quddiem il-funzjonament tajjeb tas-suq intern ta’ oġġetti u servizzi ( 28 ). Hija tiżgura li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jkunu avżati minn qabel ma jiġu adottati dispożizzjonijiet tekniċi ġodda li jistgħu joħolqu ostakoli għall-kummerċ. Għalhekk, id-Direttiva 98/34 topera permezz ta’ kontroll preventiv ( 29 ). Barra dan, filwaqt li huwa minnu li d-Direttiva 98/34 tistabbilixxi proċeduri għal trasparenza u skambju ta’ informazzjoni dwar standards u regolamenti tekniċi iktar milli tistabbilixxi hija stess regoli sostantivi, nuqqas li jitħares il-perijodu ta’ waqfien huwa difett proċedurali sostantiv li jirrendi r-regolament tekniku inkwistjoni inapplikabbli ( 30 ).

33.

Filwaqt li hija ġurisprudenza stabbilita li l-Qorti tal-Ġustizzja ma tistax timmodifika d-domandi preliminari ta’ qorti nazzjonali ( 31 ), dawn id-domandi għandhom ikunu indirizzati fid-dawl tad-dispożizzjonijiet kollha tad-dritt tal-Unjoni li x’aktarx ikunu rilevanti għas-soluzzjoni tat-tilwima fil-kawża prinċipali ( 32 ). Fil-kuntest ta’ rinviju skont l-Artikolu 267 TFUE li jitlob interpretazzjoni ta’ dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni, huwa l-kompitu tal-Qorti tal-Ġustizzja li tagħti lill-qorti nazzjonali risposta utli għaliha u li tgħinha taqta’ l-kawża li jkollha quddiemha. Il-Qorti tal-Ġustizzja għandha d-dmir li tinterpreta d-dispożizzjonijiet kollha tad-dritt tal-Unjoni li qrati nazzjonali jkollhom bżonn sabiex jiddeċiedu l-kawżi li jkollhom quddiemhom, anki jekk dawn id-dispożizzjonijiet ma jkunux espressament imsemmija fid-domandi preliminari li jsiru lill-Qorti tal-Ġustizzja minn dawn il-qrati ( 33 ). Dan ikun partikolarment il-każ meta jkun hemm punt ta’ liġi ovvju li jista’ jkun rilevanti għad-determinazzjoni tal-qorti nazzjonali. F’dak il-każ, (bħalma huwa l-każ hawnhekk) allura l-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tieħdu inkunsiderazzjoni.

34.

Is-sitwazzjoni tkun differenti meta l-Qorti tal-Ġustizzja tintalab tiddeċiedi dwar il-validità ta’ att tal-Unjoni. F’dan il-każ, il-Qorti tal-Ġustizzja ma tistax tiġi mġiegħla teżamina motiv li ma jkunx tqajjem mill-qorti nazzjonali ( 34 ).

35.

Dan ir-rinviju jikkonċerna domandi relatati mal-interpretazzjoni, mhux mal-validità, ta’ liġi tal-Unjoni. Billi tagħti interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet rilevanti tad-Direttiva 98/34, il-Qorti tal-Ġustizzja tkun sempliċement qed taqdi d-dmir tagħha li tqis id-domandi preliminari fid-dawl tar-regoli kollha tal-Unjoni li jkunu rilevanti għas-soluzzjoni tat-tilwima fil-kawża prinċipali.

36.

Madankollu, waqt is-seduta r-Repubblika Ċeka qajmet oġġezzjoni differenti. Qabel id-domanda dwar jekk id-Direttiva 98/34 tirrendix il-Liġi Nru 8/2013 mhux eżegwibbli (hija tissottometti) hemm id-domanda jekk qorti nazzjonali għandhiex teżamina din il-kwistjoni ex officio. Ir-Repubblika Ċeka targumenta li qrati nazzjonali ma humiex suġġetti għal obbligu bħal dan għal tliet raġunijiet: (i) skont ir-regola tal-passività ġudizzjarja fi proċeduri ċivili (regola proċedurali nazzjonali rrikonoxxuta kważi kullimkien) mhux possibbli li wieħed imur lil hinn mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-kawża tal-partijiet ( 35 ); (ii) l-eċċezzjoni għall-prinċipju ta’ awtonomija proċedurali nazzjonali żviluppata fil-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar il-protezzjoni tal-konsumaturi ( 36 ) ma għandhiex tiġi applikata b’analoġija mad-Direttiva 98/34; u (iii) dan iqiegħed piż mhux realistiku u tqil fuq il-qrati nazzjonali li jkun jeħtiġilhom jiddeterminaw, f’ċirkustanzi bħal dawn ta’ din il-kawża, jekk regoli domestiċi jikkostitwixxux regolamenti tekniċi għall-finijiet tal-Artikolu 1(11) tad-Direttiva 98/34.

37.

Ma naħsibx li dawk l-oġġezzjonijiet jistgħu jiġu aċċettati.

38.

L-ewwel nett, jidhirli li l-Gvern Ċek qed jistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex din il-kwistjoni taraha abbażi ta’ kunċett ġenerali li l-partijiet fil-proċeduri huma l-awturi tal-litigazzjoni u li hemm regola proċedurali nazzjonali ġenerali tal-passività ġudizzjarja fi proċeduri ċivili. Iżda l-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex informazzjoni dwar jekk id-dritt proċedurali Taljan għandux regola bħal din. Għalhekk, il-Qorti tal-Ġustizzja ma hijiex f’pożizzjoni li tanalizza x’funzjoni għandha regola bħal din (jekk teżisti) fil-kawża prinċipali, x’direzzjoni tieħu u l-karatteristiċi speċjali tagħha, meqjusa fl-intier tagħha ( 37 ). Il-Qorti tal-Ġustizzja ma tistax, fil-fehma tiegħi, tagħmel evalwazzjoni fl-astratt.

39.

It-tieni nett, huwa ċar mid-digriet tar-rinviju li l-fatt li l-Liġi Nru 8/2013 kienet ġiet innotifikata lill-Kummissjoni tqajjem fil-kawża prinċipali ( 38 ); u l-fajl tal-qorti tar-rinviju juri li Luna ssostni fid-difiża tagħha fil-kawża prinċipali li l-Liġi Nru 8/2013 ma hijiex eżegwibbli minħabba li kienet adottata bi ksur tar-rekwiżiti ta’ waqfien tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 98/34 ( 39 ). Huwa, għalhekk, ċar li jekk id-dritt proċedurali Taljan ma għandux regola tal-passività ġudizzjarja fi proċeduri ċivili, il-qorti tar-rinviju ma tkunx qed tikser dik ir-regola billi tqis id-Direttiva 98/34 hawnhekk. Għalhekk ma tkun qed tinħoloq ebda eċċezzjoni ġdida għall-prinċipju ta’ awtonomija proċedurali nazzjonali.

40.

It-tielet nett, nissimpatizza xi ftit mas-sottomissjoni tar-Repubblika Ċeka li jkun ta’ piż bla bżonn għal qrati nazzjonali li jagħmlu eżami ex officio f’kull każ dwar jekk miżura nazzjonali partikolari tikkostitwixxix regolament tekniku li jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 98/34. Din il-kwistjoni ma hijiex dejjem faċli li tiġi ddeterminata.

41.

Dwar dak l-argument; ninnota li dwar il-fatti hawnhekk ma kienx hemm piż bħal dak: ir-rilevanza potenzjali tad-Direttiva 98/34 kienet diġà kompletament quddiem il-qorti tar-rinviju.

42.

B’mod iktar ġenerali, ma nissuġġerixxix li f’kull każ qrati nazzjonali għandhom neċessarjament jeżaminaw ex officio jekk miżura partikolari tkunx skont id-Direttiva 98/34.

43.

Minflok, jidhirli li jkun hemm obbligu li d-Direttiva 98/34 tiġi eżaminata f’kull każ meta jew (i) il-fatti u ċ-ċirkustanzi jkunu tali li qorti nazzjonali jkollha quddiemha informazzjoni li tkun tindika li r-regoli domestiċi inkwistjoni kienu ġew innotifikati lill-Kummissjoni skont l-Artikolu 8(1) tad-Direttiva 98/34 jew (ii) parti fil-proċeduri tippretendi li l-miżura li wieħed ikun qed jistrieħ fuqha kontriha tkun miżura li taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 98/34. Il-qrati nazzjonali għandhom imbagħad jeżaminaw il-kwistjoni u, jekk ikun rilevanti, iqisu l-obbligu li jħarsu l-obbligi ta’ waqfien tal-Artikolu 9 u l-konsegwenza ta’ nuqqas ta’ eżegwibbiltà kontra individwi. Min-naħa tiegħi nqis li dan l-obbligu jeżisti anki jekk waħda mill-partijiet fil-kawża prinċipali ma tistrieħx espressament fuq in-nuqqas ta’ eżegwibbiltà tar-regola nazzjonali inkwistjoni minħabba nuqqas ta’ konformità mad-Direttiva 98/34.

44.

Xeddijiet tas-saqajn huma “prodotti” skont it-tifsira tal-Artikolu 1(1) tad-Direttiva 98/34. Ir-rekwiżiti tal-ittikkettjar li hemm fil-Liġi Nru 8/2013 huma “speċifikazzjoni teknika” għall-finijiet tal-Artikolu 1(3), minħabba li jagħmlu riferiment għall-imballaġġ, it-tqegħid fis-suq jew l-ittikkettjar ta’ prodotti —xeddijiet tas-saqajn — u, għalhekk, jistabbilixxu l-karatteristiċi meħtieġa minn dawk il-prodotti. Il-Liġi Nru 8/2013 stess taqa’ b’mod ċar fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 1(11) bħala regolament tekniku. L-Italja kien, għalhekk, jeħtiġilha kemm li tinnotifika l-Liġi Nru 8/2013 skont l-Artikolu 8(1), kif ukoll tħares il-perijodi ta’ waqfien tal-Artikolu 9.

45.

Il-kliem tal-Artikoli 8 u 9 tad-Direttiva 98/34 huwa ċar, jiġifieri li dawn id-dispożizzjonijiet joħolqu proċedura għall-Unjoni Ewropea sabiex tikkontrolla l-abbozzar ta’ regolamenti nazzjonali, bid-data tad-dħul tagħhom fis-seħħ tkun suġġetta għal nuqqas ta’ oppożizzjoni mill-Kummissjoni u/jew mill-Istati Membri l-oħra. Il-Qorti tal-Ġustizzja rriteniet li l-effettività ta’ dan il-kontroll preventiv tissaħħaħ bl-interpretazzjoni tad-Direttiva bħala li tfisser li ksur tal-obbligu ta’ notifika jikkostitwixxi difett proċedurali sostanzjali li jirrendi r-regolamenti tekniċi inkwistjoni inapplikabbli għal individwi ( 40 ). Isegwi wkoll minn ġurisprudenza stabbilita li, jekk regolament tekniku jiġi adottat bi ksur tar-rekwiżit li jitħarsu r-rekwiżiti ta’ waqfien skont l-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 98/34, dan ikun bl-istess mod mhux eżegwibbli kontra individwi ( 41 ).

46.

Il-Kummissjoni rċeviet notifika tal-proposta tal-Liġi Nru 8/2013 fid-29 ta’ Novembru 2012 ( 42 ). Wara dik in-notifika, il-Gvern Rumen bagħat kummenti skont l-Artikolu 8(1) tad-Direttiva 98/34. Kemm il-Gvern Ġermaniż, kif ukoll il-Gvern Spanjol bagħtu opinjonijiet dettaljati skont it-tieni inċiż tal-Artikolu 9(2) ( 43 ). Waqt is-seduta, il-Kummissjoni għarrfet lill-Qorti tal-Ġustizzja li l-perijodu ta’ waqfien inizjali ta’ tliet xhur kien skada fl-1 ta’ Marzu 2013, iżda li l-perijodu ta’ waqfien kien ġie estiż sat-30 ta’ Mejju 2013 bħala riżultat tal-opinjonijiet dettaljati. Il-qorti tar-rinviju tispjega li l-Liġi Nru 8/2013 kienet (madankollu) adottata fl-14 ta’ Frar 2013. Id-data tal-adozzjoni hija b’mod ċar bi ksur tal-perijodu ta’ waqfien stabbilit fl-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 98/34.

47.

Isegwi li l-Liġi Nru 8/2013 ma tistax tiġi applikata fi proċeduri bejn individwi.

48.

Il-qorti tar-rinviju tispjega li l-Liġi Nru 8/2013 tapplika għal oġġetti tal-ġilda b’mod ġenerali; u jiena nifhem li d-domandi quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja jinkludu l-prodotti kollha magħmula mill-ġilda iktar milli xeddijiet tas-saqajn biss. Minħabba li d-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn għandha tkun interpretata fid-dawl tal-Artikoli 34 sa 36 TFUE, ikun f’kull każ konvenjenti li nibdew billi nikkunsidraw dawn id-dispożizzjonijiet tat-Trattat.

49.

L-obbligu ta’ twaħħil ta’ tikketta li tindika l-pajjiż ta’ oriġini għal oġġetti tal-ġilda miksuba minn xogħol magħmul f’pajjiżi barranin li jużaw it-termini Taljani “cuoio”, “pelle” jew “pelliccia” (jew derivattivi jew sinonimi tagħhom), jikkostitwixxi miżura li għandha effett ekwivalenti għal restrizzjonijiet kwantitattivi fuq importazzjonijiet, li tagħmel il-moviment liberu tal-merkanzija bħal dawn iktar diffiċli jew iktar tiswa flus. Ilu rikonoxxut li l-għan li tintwera l-oriġini ta’ prodotti huwa li l-konsumaturi jkunu jistgħu jiddistingwu bejn oġġetti domestiċi u importazzjonijiet u li dan jgħinhom sabiex, inter alia, jasserixxu kull preġudizzju li huma jista’ jkollhom kontra prodotti barranin. Fis-suq uniku, ir-rekwiżit li l-oriġini tkun immarkata ma jagħmilx biss it-tqegħid fis-suq fi Stat Membru ta’ oġġetti maħduma fi Stati Membri oħra fis-setturi inkwistjoni iktar diffiċli; huwa wkoll għandu l-effett li jnaqqas l-interpenetrazzjoni ekonomika billi jkun ta’ ostakolu għall-bejgħ ta’ oġġetti maħduma bħala riżultat ta’ tqassim ta’ xogħol bejn l-Istati Membri ( 44 ).

50.

Rekwiżit ta’ ttikkettjar bħal dak tal-Artikolu 3(2) tal-Liġi Nru 8/2013 għandu dawn il-karatteristiċi.

51.

Rekwiżit ta’ dik ix-xorta jfixkel il-moviment liberu ta’ oġġetti tal-ġilda għaliex meta oġġetti barranin suġġetti għal dan ir-rekwiżit jiġu mmarkati fl-Italja (i) dawn l-oġġetti jistgħu jitqiesu b’mod ħażin mill-konsumaturi bħala riżultat tar-rekwiżit tal-ittikkettjar u (ii) dawn l-oġġetti jistgħu ma jingħatawx aċċess għas-suq Taljan meta ma jitħarisx dan ir-rekwiżit ta’ ttikkettjar.

52.

Ir-rekwiżit jista’ jagħmel ukoll iċ-ċirkulazzjoni ta’ oġġetti tal-ġilda maħduma barra mill-Italja jiswa iktar flus. Għalhekk operaturi ekonomiċi li jqiegħdu oġġetti bħal dawn fis-suq Taljan jistgħu jġarrbu iktar spejjeż ta’ ttikkettjar mill-kontropartijiet tagħhom (li jqiegħdu fis-suq oġġetti tal-ġilda pproċessati fl-Italja) minħabba li jkollhom jipproduċu u jwaħħlu tikketti speċjali jew addizzjonali għas-suq Taljan. Dan ikun il-każ, b’mod partikolari, jekk l-Artikolu 3(2) tal-Liġi Nru 8/2013 jagħmel l-ittikkettjar tal-oriġini obbligatorju anki meta t-tikketta tkun maħsuba għas-suq tal-UE fl-intier tiegħu, bil-kelma “ġilda” f’diversi lingwi jew bil-piktogramma tal-ġilda awtorizzata mid-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn (it-test ma huwiex ċar dwar dan il-punt).

53.

Il-Liġi Nru 8/2013 hija, barra dan, miżura diskriminatorja peress li tapplika biss għal oġġetti tal-ġilda magħmula barra l-Italja li ma jinħadmux minn ġilda Taljana. Prodotti maħduma fl-Italja ma humiex suġġetti għar-rekwiżit ta’ ttikkettjar addizzjonali, anki jekk tintuża ġilda li ma hijiex Taljana u jintużaw termini Taljani sabiex jiddeskrivuha.

54.

Lanqas ma l-Liġi Nru 8/2013 hija ġġustifikata taħt kull waħda mill-eċċezzjonijiet limitati tal-Artikolu 36 TFUE ( 45 ). Ma tistax tiġi invokata hawnhekk il-protezzjoni tal-konsumatur — dik l-eċċezzjoni għall-prinċipju ta’ moviment liberu tal-merkanzija hija disponibbli biss b’rabta ma’ miżuri applikabbli indistintivament ( 46 ). Inżid li, kif il-Qorti tal-Ġustizzja osservat fi Il-Kummissjoni vs Ir-Renju Unit ( 47 ), jekk l-oriġini Taljana tal-ġilda użata f’xeddijiet tas-saqajn iġġib ċerti kwalitajiet mixtieqa fil-moħħ tal-konsumatur, ikun fl-interess tal-manifatturi ta’ dawk il-prodotti li dik l-oriġini tiġi indikata minnhom stess, jew fuq l-oġġett jew fuq l-imballaġġ.

55.

Isegwi li l-Liġi Nru 8/2013 hija b’mod ċar prekluża bl-Artikolu 34 TFUE u ma tistax tkun eżenti skont l-Artikolu 36 TFUE ( 48 ).

56.

Bid-Domandi 3 u 4, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk id-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn tipprekludix lill-Istati Membri milli jimponu rekwiżit ta’ ttikkettjar li jindika l-pajjiż ta’ oriġini fejn tintuża l-kelma Taljana “pelle” (jew is-sinonimi tagħha) fuq it-tikketti mwaħħla mal-oġġetti tal-ġilda inkwistjoni. Nifhem dawk id-domandi bħala li jikkonċernaw biss xeddijiet tas-saqajn iktar milli oġġetti tal-ġilda inġenerali ( 49 ).

57.

Hija ġurisprudenza stabbilita li, meta sfera partikolari kienet is-suġġett ta’ armonizzazzjoni eżawrjenti fil-livell tal-UE, miżuri nazzjonali f’din l-isfera għandhom ikunu evalwati fid-dawl tal-leġiżlazzjoni armonizzanti rilevanti iktar milli tat-Trattat ( 50 ).

58.

Fil-fehma tiegħi, id-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn ma tirregolax b’mod eżawrjenti l-aspetti kollha tal-ittikkettjar ta’ xeddijiet tas-saqajn. Għalhekk l-Artikolu 5 espressament jindika li jista’ jiżdied tagħrif testwali addizzjonali flimkien mat-tagħrif meħtieġ skont id-Direttiva, u s-seba’ premessa tagħha tgħid li d-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn “tistabbilixxi biss dawk il-ħtiġijiet illi huma indispensabbli għall-moviment ħieles tal-prodotti li għalihom tapplika”. Madankollu, id-Direttiva tirregola b’mod eżawrjenti l-ittikkettjar tal-materjali użati fil-komponenti ewlenin tax-xeddijiet tas-saqajn. Meta jkun qed jiġi indikat li x-xeddijiet tas-saqajn inkwistjoni jkunu magħmula mill-ġilda, għandha tintuża l-kelma rilevanti (“cuoio” bit-Taljan) jew il-piktogramma tal-ġilda fil-punt 2(a)(i) tal-Anness I.

59.

Qari flimkien tal-Artikoli 1 u 4 u tal-Anness I tad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn jindika li d-Direttiva hawnhekk ma tistabbilixxix rekwiżiti minimi, iżda pjuttost regoli eżawrjenti. L-Istati Membri, ma humiex, għalhekk, intitolati jadottaw rekwiżiti iktar ibsin. Barra dan, l-Artikolu 3 espressament ma jippermettix li l-Istati Membri jipprojbixxu jew ifixklu ċ-ċirkulazzjoni ta’ xeddijiet tas-saqajn li jħarsu r-rekwiżiti tal-ittikkettjar tad-Direttiva.

60.

Għalhekk, meta xeddijiet tas-saqajn iħarsu r-rekwiżiti tal-ittikkettjar tad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn, il-liġi Taljana ma tistax tagħmel iċ-ċirkulazzjoni tagħhom fis-suq intern suġġetta għall-kundizzjoni li l-pajjiż ta’ oriġini tal-ġilda jiġi indikat ukoll.

61.

Il-qorti tar-rinviju tistaqsi, b’mod partikolari, jekk l-Istati Membri humiex preklużi milli jimponu rekwiżit ta’ ttikkettjar bħal dak inkwistjoni fil-proċeduri ewlenin fuq prodotti maħduma barra l-Italja magħmula minn ġilda li toriġina minn Stati Membri oħra jew minn pajjiżi terzi li kienu tqiegħdu legalment fis-suq intern (Domanda 3), jew li ma kinux tqiegħdu qabel legalment fis-suq intern (Domanda 4).

62.

Jidhirli li l-Artikolu 3 tad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn b’mod ċar jipprekludi miżura nazzjonali bħal-Liġi Nru 8/2013 milli timponi rekwiżiti addizzjonali ta’ ttikkettjar fuq xeddijiet tas-saqajn magħmula minn ġilda li tkun inħadmet fi Stati Membri oħra jew li tkun tqiegħdet legalment fis-suq f’dawk l-Istati. (Obbligu bħal dan huwa wkoll inkompatibbli mal-Artikolu 34 TFUE għar-raġunijiet imsemmija fil-punti 48 sa 55 iktar ’il fuq). Bl-istess mod huwa inkompatibbli mad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn li miżura bħal din tiġi applikata għal xeddijiet tas-saqajn maħduma f’pajjiżi terzi magħmula minn ġilda li tkun inħadmet f’dawk il-pajjiżi fejn ix-xeddijiet tas-saqajn ikunu sussegwentement ġew importati legalment fis-suq intern.

63.

Id-digriet tar-rinviju ma jindikax jekk ir-rekwiżiti tad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn humiex imħarsa mill-prodotti tax-xeddijiet tas-saqajn inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Speċifikatament il-Qorti tal-Ġustizzja ma ntqalilhiex jekk il-kliem “pelle” jew “vera pelle” fuq il-pett ta’ ġewwa tax-xeddijiet tas-saqajn inkwistjoni humiex addizzjonali għat-tagħrif meħtieġ mill-Artikolu 4 u mill-Anness I jew jekk ix-xeddijiet tas-saqajn humiex ittikkettjati biss b’dak il-kliem u ma jurux la l-piktogramma għal ġilda li tidher fil-punt (2)(a)(i) tal-Anness I u lanqas l-indikazzjoni bil-miktub bit-Taljan (“cuoio”) ġilda.

64.

Inżid għal finijiet ta’ ordni xieraq li, jekk il-prodotti inkwistjoni ma jħarsux ir-rekwiżiti tad-Direttiva dwar Ittikkettjar ta’ Xeddijiet tas-Saqajn, allura jkun meħtieġ li tiġi eżaminata l-pożizzjoni b’mod iktar ġenerali fid-dawl tal-Artikolu 34 TFUE ( 51 ).

65.

Fil-fehma tiegħi huwa meħtieġ li jiġi eżaminat jekk il-Liġi Nru 8/2013 hijiex kompatibbli mar-regoli sabiex jiġi stabbilit l-oriġini ta’ prodotti skont il-Kodiċi Doganali Komunitarju Modernizzat (Domandi 5 u 6). L-Artikolu 36 tar-Regolament Nru 450/2008 jikkonċerna d-determinazzjoni tal-oriġini mhux preferenzjali ta’ oġġetti f’ċerti ċirkustanzi stabbiliti fl-Artikolu 35 ( 52 ). Dawn ir-regoli ma jidhrux li huma kapaċi jippermettu jew jipprekludu l-applikazzjoni tal-Artikolu 3(2) tal-Liġi Nru 8/2013. Barra dan, ma hemmx dubju li l-ġilda użata fil-manifattura tal-oġġetti tal-ġilda inkwistjoni hija Taljana fl-oriġini. Jidhirli li ż-żewġ Domandi 5 u 6 huma, għalhekk, irrilevanti: u, għaldaqstant, ma hemmx ħtieġa li tingħata risposta għalihom.

66.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha ta’ hawn fuq, jiena tal-fehma li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha tagħti risposta għat-talba għal deċiżjoni preliminari mit-Tribunale di Milano (l-Italja) fis-sens kif ġej:

Regola nazzjonali li timponi obbligu ta’ twaħħil ta’ tikketta li tindika l-pajjiż ta’ oriġini għal prodotti tal-ġilda miksuba minn xogħol magħmul f’pajjiżi barranin, fejn dawn il-prodotti jkunu deskritti billi jintużaw termini bħal “ġilda”, “ġilda fina” jew “fêr” (jew derivattivi jew sinonimi tagħhom) bil-lingwa jew lingwi tal-Istat Membru kkonċernat, hija regolament tekniku skont it-tifsira tal-Artikolu 1(11) tad-Direttiva 98/34/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-22 ta’ Ġunju 1998, li tistabbilixxi l-proċedura għall-għoti ta’ informazzjoni fil-qasam tal-istandards u tar-Regolamenti Tekniċi u tar-regoli dwar servizzi tas-Soċjetà tal-Informazzjoni. L-adozzjoni tagħha bi ksur tal-perijodu ta’ posponiment preskritt skont l-Artikolu 9(1) ta’ din id-direttiva tikkostitwixxi difett proċedurali sostantiv b’mod li jirrendiha inapplikabbli.

Regola bħal din hija, f’kull każ, miżura diskriminatorja li għandha effett ekwivalenti għal restrizzjoni kwantitattiva fuq importazzjonijiet, ipprojbita mill-Artikolu 34 TFUE u li ma taqa’ fl-ebda waħda mill-eċċezzjonijiet elenkati fl-Artikolu 36 TFUE. Din hija, għalhekk, inapplikabbli fi proċeduri ċivili bejn individwi.

Fl-aħħar nett, sa fejn regola bħal din tapplika għal xeddijiet tas-saqajn li jħarsu r-rekwiżiti ta’ ttikkettjar tad-Direttiva 94/11/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-23 ta’ Marzu 1994, dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri li għandhom x’jaqsmu mat-tikkettjar tal-materjali li jintużaw fil-komponenti ewlenin tax-xeddijiet tas-saqajn għall-bejgħ lill-konsumatur, din hija inkompatibbli, b’mod partikolari, mal-Artikoli 3 u 5 ta’ din id-direttiva.

Anness 1 tad-Direttiva 94/11/KE