(1)

Il-konnettività mal-broadband hija ta' importanza strateġika għat-tkabbir u l-innovazzjoni Ewropej fis-setturi kollha tal-ekonomija u għall-koeżjoni soċjali u territorjali. L-Istrateġija Ewropa 2020 tal-Unjoni Ewropea (“UE2020”) tisħaq fuq l-importanza tat-tnedija tal-broadband. Waħda mill-inizjattivi ewlenin tagħha, l-Aġenda Diġitali għall-Ewropa (minn hawn 'il quddiem imsemmija bħala “l-ADE”) (2) ittenni l-għan tal-UE2020 li l-broadband bażiku jkun disponibbli għall-Ewropej kollha sal-2013 u tfittex li tiżgura li, sal-2020, (i) l-Ewropej kollha jkollhom aċċess għal Internet b'veloċitajiet ħafna ogħla ta' aktar minn 30 Mbps u li (ii) 50 % jew aktar tad-djar Ewropej jabbonaw għal konnessjonijiet tal-Internet ta' 'l fuq minn 100 Mbps. B'konformità mal-UE2020 u l-ADE, l-Awtorità ta' Sorveljanza tal-EFTA (minn hawn 'il quddiem imsemmija bħala “l-Awtorità”) tappoġġja wkoll id-disponibbiltà wiesgħa tas-servizzi broadband għaċ-ċittadini Ewropej kollha, u l-aċċess għal Internet b'veloċitajiet ogħla.

(2)

Is-settur tal-komunikazzjoni elettronika għadda minn proċess ta' liberalizzazzjoni bir-reqqa u issa huwa suġġett għal regolamentazzjoni settorjali. Il-qafas regolatorju taż-ŻEE għall-komunikazzjonijiet elettroniċi jipprovdi wkoll regoli ta' armonizzazzjoni relatati mal-aċċess għall-broadband. (3) Fir-rigward ta' netwerks tradizzjonali tal-broadband, s'issa s-swieq bl-ingrossa huma suġġetti għal regolazzjoni ex ante fil-maġġoranza tal-Istati taż-ŻEE. It-tnedjia ulterjuri ta' netwerks tal-broadband u b'mod partikolari netwerks ta' Aċċess tal-Ġenerazzjoni li Jmiss (minn hawn 'il quddiem imsemmija bħala NGA) (4) tissokta titlob l-intervent tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali (minn hawn 'il quddiem imsemmija bħala ARNijiet) minħabba r-rwol tagħhom fis-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi.

(3)

Huwa aktar u aktar importanti li l-fondi pubbliċi jintużaw bil-għaqal f'dan is-settur u li l-Awtorità tiżgura li l-għajnuna mill-Istat tkun kumplimentari u ma tiħux post l-investimenti tal-atturi fis-suq. Kwalunkwe intervent mill-Istat għandu jillimita kemm jista' jkun ir-riskju li jaqla' 'l barra l-investimenti privati, li jbiddel l-inċentivi tal-investiment kummerċjali u li finalment iwassal għal distorsjoni tal-kompetizzjoni li tmur kontra l-interess komuni taż-ŻEE.

(4)

Dawn il-linji gwida jiġbru fil-qosor il-prinċipji tal-politika tal-Awtorità fir-rigward tal-applikazzjoni tar-regoli tal-Ftehim taż-ŻEE għal miżuri li jappoġġjaw it-tnedija ta' netwerks tal-broadband b'mod ġenerali (it-Taqsima 2). Jispjegaw l-applikazzjoni ta' dawn il-prinċipji fil-valutazzjoni tal-miżuri tal-għajnuna għall-introduzzjoni rapida tal-broadband bażiku u n-netwerks tal-ġenerazzjoni li jmiss (NGA) b'veloċità għolja ħafna (fit-Taqsima 3). L-Awtorità se tapplika l-linji gwida fil-valutazzjoni tal-għajnuna mill-Istat għall-broadband. Dan se jżid iċ-ċertezza legali u t-trasparenza tal-mod kif tieħu d-deċiżjonijiet.

(5)

Skont l-Artikolu 61(1) tal-Ftehim taż-ŻEE, “kull għajnuna mogħtija mill-Istati Membri tal-KE, l-Istati tal-EFTA jew permezz ta' riżorsi Statali f'kull għamla tkun xi tkun li tfixkel jew thedded li tfixkel il-kompetizzjoni billi tiffavorixxi ċerti impriżi jew il-produzzjoni ta' ċerti oġġetti tkun, sa fejn taffettwa l-kummerċ bejn il-Partijiet Kontraenti, inkompatibbli mal-funzjonament ta' dan il-Ftehim”. Minn dan jirriżulta li biex miżura tikkwalifika bħala għajnuna mill-Istat, iridu jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet kumulattivi li ġejjin:

(6)

L-użu ta' riżorsi tal-Istat: It-trasferiment ta' riżorsi tal-Istat jista' jieħu ħafna forom bħalma huma għotjiet diretti, rifużjonijiet tat-taxxa, (5) self b'imgħax favorevoli jew tipi oħra ta' kundizzjonijiet ta' finanzjament preferenzjali. Ikunu involuti wkoll riżorsi tal-Istat jekk l-Istat jipprovdi xi benefiċċju in natura, pereżempju billi jinvesti fil-kostruzzjoni tal-infrastruttura tal-broadband (jew parti minnha). Ir-riżorsi mill-Istat jistgħu jintużaw (6) fil-livell nazzjonali, reġjonali jew lokali.

(7)

Impriża: Is-soltu, il-miżuri tal-Istat li jappoġġjaw l-investimenti fil-broadband jindirizzaw l-eżerċizzju ta' attività ekonomika, bħall-kostruzzjoni, l-operat u l-għoti ta' aċċess għall-infrastruttura tal-broadband jew jippermettu l-provvista tal-konnettività għall-utenti finali. Anki l-Istat innifsu jista' jwettaq attività ekonomika meta jopera u jisfrutta l-infrastruttura tal-broadband, jew partijiet minnha, pereżempju permezz ta' kumpanija interna jew bħala parti mill-amministrazzjoni tal-Istat. Il-bini ta' infrastruttura ta' netwerk tal-broadband bil-ħsieb li fil-futur tiġi sfruttata kummerċjalment mill-Istat jew minn operaturi terzi, jikkostitwixxi wkoll attività ekonomika. (7) L-introduzzjoni ta' netwerk tal-broadband għal skopijiet mhux kummerċjali jista' ma jikkostitwix għajnuna mill-Istat, (8) għaliex il-bini tan-netwerk ma jiffavorixxi l-ebda impriża. (9) Madankollu, jekk netwerk bħal dan jiġi sussegwentement miftuħ sabiex l-investituri jew l-operaturi tal-broadband jużawh, x'aktarx tkun involuta l-għajnuna mill-Istat. (10)

(8)

Vantaġġ: Is-soltu l-għajnuna tingħata direttament lill-investituri tan-netwerk, li bil-biċċa l-kbira tal-każi jintgħażlu permezz ta' proċess ta' sejħa kompetittiva għall-offerti. Meta l-kontribuzzjoni tal-Istat ma tkunx ipprovduta skont it-termini normali tas-suq u għaldaqstant tikkwalifika bħala għajnuna mill-Istat skont il-prinċipju tal-investitur f'ekonomija tas-suq (ara l-paragrafu (11) hawn taħt), l-użu ta' proċess ta' għażla kompetittiva jiżgura li kwalunkwe għajnuna tkun limitata għall-ammont minimu neċessarju għall-proġett partikolari. Madankollu, dan ma jeliminax l-għajnuna, għax l-awtorità pubblika tibqa' tipprovdi sussidju lill-offerent li jintgħażel (pereżempju fis-sens ta' “diskrepanza tal-likwidità” jew kontribut mhux finanzjarju) u l-iskop ta' proċedura bħal din ikun preċiżament l-għażla tal-benefiċjarju tal-għajnuna. L-appoġġ finanzjarju riċevut jippermetti lill-offerent magħżul li jmexxi din l-attività kummerċjali b'kundizzjonijiet li kieku ma kinux ikunu disponibbli fis-suq. Minbarra l-benefiċjarju dirett tal-għajnuna, l-operaturi terzi li jiksbu aċċess bl-ingrossa għall-infrastruttura ssussidjata jistgħu jkunu benefiċjarji indiretti. (11)

(9)

Selettività: Il-miżuri tal-Istat li jappoġġjaw l-implimentazzjoni ta' netwerks tal-broadband huma selettivi fin-natura tagħhom minħabba li dawn jimmiraw għal investituri tal-broadband u operaturi terzi li huma attivi biss f'ċerti sezzjonijiet tas-suq globali tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. B'kuntrast, fir-rigward tal-utenti kummerċjali finali tan-netwerk sussidjat, (12) il-miżura tista' ma tkunx selettiva sakemm l-aċċess għal infrastruttura sussidjata jkun miftuħ għas-setturi kollha tal-ekonomija. Is-selettività tkun teżisti jekk l-implimentazzjoni tal-broadband tkun indirizzata speċifikament għal utenti kummerċjali ddedikati, pereżempju jekk l-appoġġ mill-Istat ikun immirat lejn l-implimentazzjoni ta' netwerk tal-broadband favur kumpaniji predeterminati li ma jkunux magħżula skont il-kriterji ġenerali applikabbli għall-qasam kollu li għalih l-awtorità awtorizzanti tkun responsabbli. (13)

(10)

Distorsjoni tal-kompetizzjoni: Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (minn hawn 'il quddiem imsejħa l-“QĠUE”), appoġġ finanzjarju jew appoġġ in natura jwassal għal distorsjoni fil-kompetizzjoni minħabba li jsaħħaħ il-pożizzjoni ta' impriża meta mqabbla ma' impriżi oħra. (14) Jista' jkun li operaturi eżistenti, minħabba l-għajnuna mill-Istat mogħtija lil kompetitur, jnaqqsu l-kapaċità jew inkella operaturi potenzjali jistgħu jiddeċiedu li ma jidħlux f'suq ġdid jew f'żona ġeografika ġdida. Id-distorsjonijiet tal-kompetizzjoni aktarx li jiżdiedu jekk il-benefiċjarju tal-għajnuna jkollu pożizzjoni qawwija fis-suq. Meta l-benefiċjarju tal-għajnuna jkun diġà dominanti f'suq, il-miżura tal-għajnuna tista' ssaħħaħ din id-dominanza billi tkompli ddgħajjef ir-restrizzjoni kompetittiva li l-kompetituri jistgħu jeżerċitaw.

(11)

Effett fuq il-kummerċ: Finalment, sa fejn l-intervent tal-Istat ikun jista' jaffettwa lill-fornituri tas-servizzi minn Stati oħra taż-ŻEE (anke billi jiskoraġġixxi t-twaqqif tagħhom fl-Istat taż-ŻEE inkwistjoni), dan ikollu effett ukoll fuq il-kummerċ ladarba s-swieq għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi (is-swieq tal-broadband bl-ingrossa u fil-livell tal-konsumatur) huma miftuħin għall-kompetizzjoni bejn l-operaturi u l-fornituri tas-servizz. (15)

(12)

L-Artikolu 125 tal-Ftehim taż-ŻEE jistipula li “[d]an il-Ftehim b'ebda mod ma għandu jippreġudika r-regoli tal-Partijiet Kontraenti li jirregolaw is-sistema ta' kif wieħed ikun sid ta' proprjetà”. Skont il-ġurisprudenza tal-QĠUE, f'rabta mal-Artikolu 345 korrispondenti tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (minn hawn 'il quddiem imsemmi bħala “TFUE”), mill-prinċipju tat-trattament ugwali jirriżulta li l-kapital imqiegħed mill-Istat, direttament jew indirettament, għad-dispożizzjoni ta' impriża f'ċirkostanzi li jikkorrispondu għall-kundizzjonijiet normali tas-suq ma jistax jitqies bħala għajnuna mill-Istat. Meta investiment f'ishma jew l-injezzjonijiet ta' kapital minn investitur pubbliku ma joffrux biżżejjed prospetti ta' profittabbiltà, lanqas fuq medda twila ta' żmien, tali intervent irid jitqies bħala għajnuna fis-sens tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim taż-ŻEE, u l-kompatibbiltà tiegħu mal-funzjonament tal-Ftehim taż-ŻEE trid tiġi evalwata biss fuq il-bażi tal-kriterji stabbiliti f'dik id-dispożizzjoni. (16)

(13)

Fid-deċiżjoni tagħha ta' Amsterdam, il-Kummissjoni Ewropea (minn hawn' il quddiem imsejħa “il-Kummissjoni”) eżaminat l-applikazzjoni tal-prinċipju tal-investitur privat f'ekonomija tas-suq fil-qasam tal-broadband. (17) Kif enfasizzat f'din id-deċiżjoni, il-konformità ta' investiment pubbliku mat-termini tas-suq trid tintwera bl-akbar reqqa u b'mod komprensiv, jew permezz ta' parteċipazzjoni sinifikanti ta' investituri privati jew inkella permezz tal-eżistenza ta' pjan għaqli tan-negozju li juri redditu adegwat fuq l-investiment. Meta jieħdu sehem investituri privati fil-proġett, hija kundizzjoni sine qua non li jkollhom jassumu r-riskju kummerċjali marbut mal-investiment bl-istess termini u kundizzjonijiet tal-investitur pubbliku. Dan japplika wkoll għal forom oħra ta' appoġġ mill-Istat bħala self b'imgħax favorevoli jew garanziji. (18)

(14)

F'ċerti każijiet, l-Istati tal-EFTA jistgħu jikkunsidraw li l-forniment ta' netwerk tal-broadband għandu jitqies bħala servizz ta' interess ekonomiku ġenerali (minn hawn 'il quddiem imsemmi bħala “SIEĠ”) skont it-tifsira tal-Artikolu 59 (2) tal-Ftehim taż-ŻEE (19) u tal-ġurisprudenza ta' Altmark  (20) u jipprovdu finanzjament pubbliku fuq din il-bażi. F'każijiet bħal dawn, il-miżuri tal-Istati tal-EFTA jridu jiġu vvalutati skont il-Linji gwida tal-Awtorità dwar il-kumpens mogħti għall-forniment ta' servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali, (21) u l-Qafas tal-Awtorità għall-għajnuna mill-Istat fil-forma ta' kumpens għas-servizzi pubbliċi, (22) kif ukoll id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Diċembru 2011 dwar l-Applikazzjoni tal-Artikolu 106(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għall-għajnuna mill-Istat fil-forma ta' kumpens għas-servizzi pubbliċi mogħti lil ċerti impriżi inkarigati mill-operat ta' servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali, (23) u r-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 360/2012 tal-25 ta' April 2012 dwar l-Applikazzjoni tal-Artikoli 107 u 108 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għal għajnuna de minimis mogħtija lil impriżi li jipprovdu servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali. (24) Dawn id-dokumenti (li r-referenza għalihom kollha f'daqqa hija l-pakkett “SIEĠ”) japplikaw ukoll għall-għajnuna mill-Istat fl-implimentazzjoni tal-broadband. Dan li ġej se juri biss l-applikazzjoni ta' xi wħud mill-prinċipji ċċarati f'dawn id-dokumenti għall-finanzjament tal-broadband, fid-dawl ta' ċerti speċifiċitajiet settorjali.

(15)

Rigward id-definizzjoni tas-SIEĠ, l-Awtorità diġà ċċarat, f'termini ġenerali, li l-Istati tal-EFTA ma jistgħux jgħaqqdu obbligi speċifiċi tas-servizz pubbliku ma' servizzi li diġà huma pprovduti jew li jistgħu jiġu pprovduti b'mod sodisfaċenti u taħt kundizzjonijiet, bħalma huma l-prezz, il-karatteristiċi oġġettivi tal-kwalità, il-kontinwità u l-aċċess għas-servizz, li huma konsistenti mal-interess pubbliku, kif definit mill-Istat, minn impriżi li joperaw f'kundizzjonijiet normali tas-suq. (25)

(16)

Fl-applikazzjoni ta' dan il-prinċipju għas-settur tal-broadband, l-Awtorità tikkunsidra li f'inħawi fejn investituri privati diġà investew f'infrastruttura ta' netwerk tal-broadband (jew qed ikomplu jespandu n-netwerk) u diġà qed ifornu servizzi kompetittivi tal-broadband b'kopertura adegwata tal-broadband, il-ħolqien ta' infrastruttura parallela tal-broadband li tkun kompetittiva u ffinanzjata b'fondi pubbliċi ma jistax jiġi kkunsidrat bħala SIEĠ skont it-tifsira tal-Artikolu 59(2) tal-Ftehim taż-ŻEE. (26) Madankollu, meta jkun jista' jiġi ppruvat li l-investituri privati jistgħu ma jkunux f'qagħda li jipprovdu, fil-ġejjieni qrib (27), kopertura adegwata tal-broadband liċ-ċittadini jew lill-konsumaturi kollha, u b'hekk iħallu biċċa mdaqqsa mill-popolazzjoni mhux imqabbda, jista' jingħata kumpens għal servizz pubbliku lil impriża fdata bl-operat ta' SIEĠ, dejjem jekk il-kundizzjonijiet tal-komunikazzjoni dwar SIEĠ jiġu sodisfatti. F'dan ir-rigward, in-netwerks li jiġu kkunsidrati għall-valutazzjoni tal-ħtieġa għal SIEĠ għandhom ikunu dejjem ta' tip paragunabbli, jiġifieri netwerks tal-broadband bażiku jew inkella netwerks tat-tip NGA.

(17)

Barra minn hekk, it-tnedija u l-operat ta' infrastruttura tal-broadband jistgħu jikkwalifikaw bħala SIEĠ biss jekk it-tali infrastruttura tipprovdi lill-utenti kollha f'żona partikolari b'konnettività universali, kemm għall-konsumaturi residenzjali kif ukoll kummerċjali. L-appoġġ għall-konnessjoni ta' negozji biss ma tkunx biżżejjed. (28)

(18)

In-natura obbligatorja tal-missjoni ta' SIEĠ timplika wkoll li l-fornitur tan-netwerk li jkun se jitnieda ma jkunx jista' jirrifjuta l-aċċess bl-ingrossa għall-infrastruttura fuq bażi diskrezzjonarja u/jew diskriminatorja (għax, pereżempju, jista' ma jkunx jagħmel sens kummerċjali li jipprovdi s-servizzi ta' aċċess f'żona partikolari).

(19)

Minħabba l-livell ta' kompetizzjoni li ntlaħaq minn mindu s-settur tal-komunikazzjoni elettronika ġie liberalizzat fiż-ŻEE, u b'mod partikolari minħabba l-kompetizzjoni li teżisti llum fis-suq tal-broadband fil-livell tal-konsumatur, għandu jkun disponibbli għall-operaturi kollha interessati netwerk iffinanzjat pubblikament imwaqqaf fil-kuntest ta' SIEĠ. Hekk, l-għarfien ta' missjoni ta' SIEĠ għall-implimentazzjoni tal-broadband għandu jkun imsejjes fuq il-fornitura ta' infrastruttura passiva, (29) newtrali (30) u miftuħa. Tali netwerk għandu jipprovdi lil dawk li jfittxu l-aċċess bil-forom kollha possibbli ta' aċċess għan-netwerk u jippermetti kompetizzjoni effettiva fil-livell tal-bejgħ bl-imnut, b'mod li jiżgura l-fornitura ta' servizzi kompetittivi u bi prezz konvenjenti lill-utenti finali. (31)

(20)

Għalhekk, il-missjoni ta' SIEĠ għandha tkopri biss l-implimentazzjoni ta' netwerk tal-broadband li jipprovdi konnettività universali u jforni bl-ingrossa s-servizzi relatati mal-aċċess, mingħajr ma jinkludi s-servizzi tal-komunikazzjoni bl-imnut. (32) Meta l-fornitur tal-missjoni ta' SIEĠ ikun ukoll operatur tal-broadband integrat vertikalment, għandhom jitpoġġew fis-seħħ salvagwardji adegwati sabiex jiġi evitat kull kunflitt ta' interess, diskriminazzjoni u kwalunkwe vantaġġ moħbi indirett ieħor. (33)

(21)

Peress li s-suq għall-komunikazzjonijiet elettroniċi huwa liberalizzat għal kollox, missjoni ta' SIEĠ għat-tnedija tal-broadband ma tistax tkun ibbażata fuq l-għoti ta' jedd esklużiv jew speċjali lill-fornitur tas-SIEĠ skont it-tifsira tal-Artikolu 59 (2) tal-Ftehim taż-ŻEE.

(22)

Għall-kalkolu tal-kumpens tas-SIEĠ, japplikaw b'mod sħiħ il-prinċipji tal-pakkett tas-SIEĠ. Madankollu, fid-dawl tal-ispeċifiċitajiet tas-settur tal-broadband, huwa utli li tiżdied kjarifika għal SIEĠ intenzjonat li jkopri żoni ġirien jew distretti mhux konnessi (hekk imsejħa “żoni bojod”) fi ħdan żona usa' fejn xi operaturi diġà jkunu nedew l-infrastruttura tan-netwerk tagħhom stess jew jistgħu jippjanaw li jagħmlu dan fil-futur qarib. F'każijiet fejn iż-żona li għaliha jkun fdat is-SIEĠ ma tkunx limitata biss għaż-“żoni bojod”, minħabba d-daqs jew il-post tagħhom, il-fornitur tas-SIEĠ jista' jkollu bżonn iniedi infrastruttura ta' netwerk anke fiż-żoni li jrendu qligħ li jkunu diġà koperti minn operaturi kummerċjali. F'sitwazzjoni bħal din, kwalunkwe kumpens mogħti għandu jkopri biss l-ispejjeż għall-introduzzjoni ta' infrastruttura fiż-“żoni bojod” fejn mhemmx qligħ, filwaqt li jitqies id-dħul rilevanti u qligħ raġonevoli. (34)

(23)

F'ħafna ċirkustanzi, jista' jkun xieraq li l-ammont ikkumpensat jiġi stabbilit fuq bażi ex ante, sabiex ikopri d-diskrepanza mistennija tal-likwidità fuq perjodu partikolari, minflok ma jistabbilixxi l-kumpens sempliċiment fuq il-bażi tal-ispejjeż u d-dħul hekk kif iseħħu. Fil-mudell preċedenti, tipikament hemm aktar inċentivi għall-kumpanija biex trażżan l-ispejjeż u tiżviluppa n-negozju maż-żmien. (35) Meta missjoni ta' SIEĠ għat-tnedija ta' netwerk tal-broadband ma tkunx ibbażata fuq it-tnedija ta' infrastruttura pubblika, għandhom jiddaħħlu fis-seħħ mekkaniżmi adegwati ta' reviżjoni u ta' rkupru sabiex jiġi evitat li l-fornitur tas-SIEĠ jikseb vantaġġ mhux mistħoqq billi jżomm is-sjieda tan-netwerk li jkun ġie ffinanzjat b'fondi pubbliċi meta tiskadi l-konċessjoni tas-SIEĠ.

(24)

L-Istati tal-EFTA jistgħu jagħżlu diversi tipi ta' miżuri sabiex iħaffu t-tnedija tal-broadband, u b'mod partikolari netwerks NGA, minbarra li jipprovdu finanzjament dirett lill-kumpaniji. Dawn il-miżuri mhux bilfors iridu jinvolvu għajnuna mill-Istat skont it-tifsira tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim taż-ŻEE.

(25)

Minħabba li ġeneralment is-sehem kbir mill-ispiża tat-tnedija tan-netwerks NGA qiegħed fix-xogħol tal-inġinerija ċivili, (36) l-Istati tal-EFTA jistgħu jiddeċiedu sabiex b'konformità mal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi, (37) pereżempju, jiffaċilitaw il-proċess tal-akkwist ta' jeddijiet ta' mogħdija, jitolbu li l-operaturi tan-netwerks jikkoordinaw ix-xogħlijiet tagħhom ta' inġinerija ċivili u/jew jaqsmu bejniethom parti mill-infrastruttura tagħhom. Bl-istess mod, l-Istati tal-EFTA jistgħu jitolbu wkoll li għal kwalunkwe xogħol strutturali (inklużi netwerks ġodda tal-ilma, tal-enerġija, tat-trasport jew tad-drenaġġ) u/jew bini ġdid, għandu jkun hemm konnessjoni adattata għal NGA. Partijiet terzi jistgħu wkoll ipoġġu l-infrastruttura tagħhom ta' netwerk passiv bi spejjeż tagħhom meta jitwettqu xogħlijiet ġenerali ta' inġinerija ċivili fi kwalunkwe każ. Din l-opportunità għandha tiġi offruta b'mod trasparenti u mhux diskriminatorju lill-operaturi kollha interessati u fil-prinċipju għandha tkun miftuħa għall-utenti potenzjali kollha u mhux biss għall-operaturi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi (jiġifieri s-servizzi essenzjali tal-elettriku, il-gass, l-ilma, eċċ.). (38) Inventarju ċentralizzat tal-infrastruttura eżistenti (sussidjata jew mod ieħor), li possibilment tinkludi wkoll ix-xogħlijiet ippjanati, tista' tgħin fl-introduzzjoni tal-broadband kummerċjali. (39) L-infrastruttura eżistenti ma tikkonċernax biss l-infrastruttura tat-telekomunikazzjoni, bħall-infrastruttura bil-wajers, bla wajers jew satellitari, iżda wkoll l-infrastrutturi alternattivi (drenaġġ, toqob tal-ispezzjonar, eċċ.) ta' industriji oħra (bħalma huma s-servizzi pubbliċi). (40)

(26)

Meta intervent mill-Istat għall-appoġġ tal-implimenazzjoni tal-broadband jkun jissodisfa l-kundizzjonijiet definiti fit-Taqsima 2.1, il-kompatibbiltà tiegħu ġeneralment tiġi vvalutata mill-Awtorità skont l-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim taż-ŻEE. (41) Sal-lum il-ġurnata, awtoritajiet reġjonali u lokali adottaw mudelli differenti ta' intervent. Lista mhux eżawrjenti ta' dawn il-mudelli tinsab fl-Appendiċi. Apparti minn dawk deskritti fl-appendiċi, l-awtoritajiet pubbliċi jistgħu wkoll jiżviluppaw mudelli oħra ta' appoġġ għall-implimentazzjoni tal-broadband. (42) Għat-tipi kollha tal-forom ta' interventi, il-kriterji kollha ta' kompatibilità stipulati f'dawn il-Linji Gwida jridu jiġu applikati. (43)

(27)

Proġetti tal-broadband li jirċievu għajnuna mill-Istat jistgħu jsiru f'żoni assistiti fis-sens tal-Artikolu 61(3) (a) u (c) tat-TFUE, u l-Linji Gwida dwar l-Għajnuna Reġjonali (RAG — Regional Aid Guidelines). (44) F'dan il-każ, l-għajnuna għall-broadband tista' tikkwalifika bħala għajnuna għal investiment inizjali skont ir-regoli għall-għajnuna reġjonali. Meta miżura taqa' fil-kamp ta' applikazzjoni ta' regoli bħal dawn, u fejn tkun maħsuba li tagħti għajnuna ad hoc lil ditta waħda, jew għajnuna limitata għal qasam wieħed ta' attività, l-Istat tal-EFTA huwa responsabbli li juri li l-kundizzjonijiet tar-regoli dwar l-għajnuna reġjonali jkunu ġew issodisfati. Dan jinkludi b'mod partikolari li l-proġett inkwistjoni jikkontribwixxi għal strateġija koerenti għall-iżvilupp reġjonali u li, meta jitqiesu n-natura u d-daqs tal-proġett, ma jkunx se jwassal għal distorsjonijiet inaċċettabbli tal-kompetizzjoni.

(28)

Fil-valutazzjoni skont l-Artikolu 61(3)(c) tal-Ftehim taż-ŻEE, l-Awtorità tiżgura li l-impatt pożittiv tal-miżura ta' għajnuna biex jintlaħaq għan ta' interess komuni jegħleb l-effetti negattivi potenzjali tagħha, bħalma huma d-distorsjonijiet tal-kummerċ u tal-kompetizzjoni. Dan l-eżerċizzju jitwettaq f'żewġ partijiet.

(29)

L-ewwel nett, kull miżura ta' għajnuna trid tkun konformi mal-kundizzjonijiet meħtieġa ta' hawn taħt. In-nuqqas ta' konformità ma' waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin iwassal biex l-għajnuna tiġi ddikjarata inkompatibbli mal-Ftehim taż-ŻEE.

(30)

It-tieni nett, jekk jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet kollha meħtieġa, l-Awtorità tiżen l-effetti pożittivi tal-miżura ta' għajnuna fl-ilħuq ta' għan ta' interess komuni kontra l-effetti negattivi potenzjali.

(31)

L-istadji individwali tal-valutazzjoni tal-Awtorità fil-qasam tal-broadband huma stabbiliti f'aktar dettall f'dan li ġej:

(32)

Fir-rigward tal-għan ta' interess komuni, l-Awtorità se tevalwa sa liema punt l-intervent ippjanat jikkontribwixxi biex jintlaħqu l-għanijiet ta' interess komuni spjegati hawn fuq.

(33)

Ikun hemm “nuqqas fis-suq” jekk is-swieq, imħollija jfendu għal rashom, mingħajr ebda intervent, jonqsu milli jagħtu riżultat effiċjenti għas-soċjetà. Dan jista' jseħħ, pereżempju, meta ċerti investimenti ma jkunux qed isiru anki jekk il-benefiċċju ekonomiku għas-soċjetà jaqbeż l-ispejjeż. (45) F'każijiet bħal dawn, l-għoti ta' għajnuna mill-Istat jista' jipproduċi effetti pożittivi u l-effiċjenza ġenerali tista' titjieb billi jiġu aġġustati l-inċentivi ekonomiċi għall-kumpaniji. Fis-settur tal-broadband, waħda mill-forom ta' nuqqas tas-suq hija relatata mal-esternalitajiet pożittivi. Esternalitajiet bħal dawn jinqalgħu meta l-operaturi fis-suq ma jinternalizzawx il-benefiċċju sħiħ tal-azzjonijiet tagħhom. Pereżempju, id-disponibbiltà tan-netwerks tal-broadband twitti t-triq għall-forniment ta' aktar servizzi u għall-innovazzjoni, li probabbli t-tnejn li huma jibbenefikaw minnhom aktar nies milli sempliċiment l-investituri immedjati u l-abbonati tan-netwerk. Għalhekk ir-riżultat tas-suq ma jiġġenerax biżżejjed investiment privat fin-netwerks tal-broadband.

(34)

Minħabba l-ekonomija tad-densità, ġeneralment it-tnedija tan-netwerks tal-broadband tkun aktar profittabbli meta t-talba potenzjali tkun akbar u kkonċentrata, jiġifieri f'żoni fejn ikun hemm densità għolja ta' popolazzjoni. Minħabba l-ispejjeż fissi tal-investiment għolja, l-ispejjeż għal kull unità jiżdiedu b'mod sinifikanti hekk kif id-densità tal-popolazzjoni tonqos. (46) Għaldaqstant, meta jiġu implimentati fuq termini kummerċjali, in-netwerks tal-broadband għandhom tendenza li jkopru bi qligħ parti biss tal-popolazzjoni. Madankollu, l-aċċess mifrux u bi prezzijiet konvenjenti għall-broadband jiġġenera esternalitajiet pożittivi minħabba l-ħila tiegħu li jħaffef it-tkabbir u l-innovazzjoni fis-setturi kollha tal-ekonomija. Fejn is-suq ma jipprovdix biżżejjed kopertura tal-broadband jew il-kundizzjonijiet tal-aċċess ma jkunux adegwati, l-għajnuna mill-Istat tista' għalhekk tgħin biex jiġi rrimedjat dan in-nuqqas tas-suq.

(35)

It-tieni għan possibbli ta' interess komuni huwa relatat mal-ekwità. Il-gvernijiet jistgħu jagħżlu li jintervjenu biex jikkoreġu inugwaljanzi soċjali u reġjonali ġġenerati minn riżultat tas-suq. F'ċerti każi, l-għajnuna mill-Istat għall-broadband tista' tintuża wkoll biex jintlaħqu għanijiet relatati mal-ekwità, jiġifieri bħala mod kif jittejjeb l-aċċess għal mezz essenzjali ta' komunikazzjoni u parteċipazzjoni fis-soċjetà, kif ukoll ta' libertà tal-espressjoni għall-membri kollha tas-soċjetà, u b'hekk titjieb il-koeżjoni soċjali u territorjali.

(36)

L-intervent pubbliku b'appoġġ għan-netwerks tal-broadband jista' sseħħ fil-livell statali, reġjonali jew muniċipali. (47) Għalhekk, il-koordinazzjoni tad-diversi interventi hija essenzjali biex jiġi evitat xogħol doppju u inkoerenza. Biex tiġi żgurata l-konsistenza u l-koordinazzjoni tal-interventi lokali, hemm bżonn li jiġi żgurat livell għoli ta' trasparenza tal-inizjattivi lokali.

(37)

Kull fejn ikun possibbli, u b'tali mod li jiġu rrispettati l-kompetenzi u l-ispeċifiċitajiet, l-Istati tal-EFTA huma mħeġġa jfasslu skemi nazzjonali li jiddefinixxu l-prinċipji ewlenin li fuqhom huma msawrin l-inizjattivi pubbliċi u li jindikaw l-iktar karatteristiċi rilevanti tan-netwerks ippjanati. (48) Skemi fil-qafas nazzjonali għall-iżvilupp tal-broadband jiżguraw il-koerenza fl-użu tal-fondi pubbliċi, inaqqsu l-piż amministrattiv ta' awtoritajiet awtorizzanti iżgħar u jħaffu l-implimentazzjoni tal-miżuri individwali ta' għajnuna. Barra minn hekk, l-Istati tal-EFTA huma mħeġġa jagħtu gwida ċara fil-livell ċentrali għat-tnedija ta' proġetti tal-broadband iffinanzjati permezz ta' għajnuna mill-Istat.

(38)

Ir-rwol tal-ARNijiet fit-tfassil ta' miżura ta' għajnuna mill-Istat favur il-kompetizzjoni b'appoġġ għall-broadband huwa partikolarment importanti. L-ARNijiet kisbu għarfien tekniku u espert minħabba r-rwol kruċjali assenjat lilhom b'regolament settorjali. (49) Dawn jinsabu fl-aħjar pożizzjoni biex jappoġġjaw lill-awtoritajiet pubbliċi fir-rigward tal-iskemi ta' għajnuna mill-Istat, u għandhom jiġu kkonsultati meta jkunu qed jiġu identifikati iż-żoni fil-mira. L-ARNijiet għandhom jiġu kkonsultati wkoll fir-rigward tad-determinazzjoni tal-prezzijiet u l-kundizzjonijiet tal-aċċess bl-ingrossa u fis-soluzzjoni ta' tilwim bejn dawk li jfittxu l-aċċess u l-operatur tal-infrastruttura ssussidjata. L-Istati tal-EFTA huma mħeġġa jipprovdu lill-ARNijiet ir-riżorsi li jeħtieġu biex jagħtu dan l-appoġġ. Fejn meħtieġ, l-Istati tal-EFTA għandhom jipprovdu bażi legali xierqa għal tali involviment tal-ARNijiet fil-proġetti tal-broadband li jirċievu għajnuna mill-Istat. B'konformità mal-aħjar prattika, l-ARNijiet għandhom jippubblikaw linji gwida għall-awtoritajiet lokali li jinkludu rakkomandazzjonijiet dwar l-analiżi tas-suq, prodotti ta' aċċess bl-ingrossa u prinċipji tal-ipprezzar li jieħdu inkonsiderazzjoni l-Qafas Regolatorju għall-Komunikazzjonijiet Elettroniċi u r-Rakkomandazzjonijiet relattivi ppubblikati mill-Awtorità. (50)

(39)

Minbarra l-involviment tal-ARNijiet, l-Awtoritajiet Nazzjonali tal-Kompetizzjoni jistgħu jipprovdu wkoll pariri siewja rigward skemi ta' oqfsa kbar biex jgħinu fl-istabbiliment ta' kundizzjonijiet newtrali fil-kompetizzjoni għal operaturi li jitfgħu l-offerti u sabiex jiġi evitat li parti sproporzjonatament għolja mill-fondi tal-Istat tkun allokata għal operatur wieħed, u b'hekk tissaħħaħ il-pożizzjoni tiegħu (possibbilment diġà dominanti) fis-suq. (51) Minbarra r-rwol tal-ARNijiet, wħud mill-Istati taż-ŻEE waqqfu ċentri ta' kompetenza nazzjonali sabiex jgħinu awtoritajiet lokali żgħar biex ifasslu miżuri ta' għajnuna statali adegwati u biex tiġi żgurata konsistenza fl-applikazzjoni tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat kif speċifikat f'dawn il-linji gwida. (52)

(40)

Sabiex il-miżura titfassal kif xieraq, it-test tal-ibbilanċjar jitlob ukoll li l-għajnuna mill-Istat tkun strument ta' politika adattata sabiex tiġi indirizzata l-problema. F'dan ir-rigward, filwaqt li f'bosta każi r-regolament ex ante ffaċilita l-implimentazzjoni tal-broadband f'żoni urbani u f'żoni b'densità għolja ta' popolazzjoni, dan jaf ma jkunx strument suffiċjenti biex ikun jista' jiġi fornut servizz tal-broadband, speċjalment f'żoni li mhumiex moqdijin tajjeb fejn il-qligħ inerenti tal-investiment ikun baxx. (53) Bl-istess mod, għalkemm jistgħu jikkontribwixxu b'mod pożittiv għall-penetrazzjoni tal-broadband, (54) miżuri min-naħa tad-domanda favur il-broadband (bħal vawċers għall-utenti finali) mhux dejjem jistgħu jsolvu n-nuqqas tal-fornitura tal-broadband. (55) Għaldaqstant, f'ċerti sitwazzjonijiet, jista' ma jkun hemm l-ebda triq oħra ħlief dik li jingħata finanzjament pubbliku sabiex jingħeleb in-nuqqas ta' konnettività mal-broadband. L-awtoritajiet awtorizzanti għandhom iqisu wkoll (ri)allokazzjonijiet tal-ispettru li jwasslu għall-introduzzjoni possibbli tan-netwerk fiż-żoni fil-mira li jistgħu jiksbu l-għanijiet tal-awtoritajiet awtorizzanti mingħajr id-dispożizzjoni ta' għotjiet diretti.

(41)

Rigward l-effett ta' inċentiv tal-miżura, wieħed irid jeżamina jekk l-investiment ikkonċernat f'netwerk tal-broadband kienx isir fl-istess perjodu mingħajr ebda għajnuna mill-Istat. Meta operatur ikun soġġett għal ċerti obbligi biex ikopri ż-żona fil-mira, (56) jista' ma jkunx eliġibbli għall-għajnuna mill-Istat, peress li probabbli din tal-aħħar ma jkollhiex effett ta' inċentiv.

(42)

Fil-valutazzjoni tal-karattru proporzjonali tal-miżuri nnotifikati, l-Awtorità se tenfasizza għadd ta' kundizzjonijiet neċessarji biex tiġi mminimizzata l-għajnuna mill-Istat involuta u d-distorsjonijiet potenzjali tal-kompetizzjoni, kif spjegat f'aktar dettall fit-Taqsimiet li ġejjin.

(43)

Madankollu, il-bidla fl-imġiba tal-benefiċjarju kaġun tal-għajnuna jista' jkollha wkoll effetti negattivi fuq il-kompetizzjoni u l-kummerċ. Is-sinifikat tad-distorsjoni tal-kompetizzjoni jista' jiġi vvalutat f'termini tal-effetti fuq il-kompetituri. Jekk il-kompetituri jaraw il-profittabbiltà tal-investiment preċedenti tagħhom tonqos minħabba l-għajnuna, jistgħu jiddeċiedu li jnaqqsu l-investiment futur tagħhom stess jew saħansitra jirtiraw mis-suq għalkollox. (57) Barra minn hekk, fejn il-benefiċjarju tal-għajnuna li jrid jintgħażel wara proċess ta' għażla kompetittiva aktarx se jkun impriża li diġà hija dominanti f'suq jew li tista' ssir dominanti minħabba l-investiment iffinanzjat mill-Istat, il-miżura ta' għajnuna tista' ddgħajjef il-limitu kompetittiv li l-kompetituri jistgħu jeżerċitaw. Barra minn hekk, jekk miżura ta' għajnuna mill-Istat jew il-kundizzjonijiet marbutin magħha (inkluż il-metodu ta' ffinanzjar meta jkun jifforma parti integrali minnha) ikunu jinvolvu ksur mhux separabbli tal-liġi taż-ŻEE, l-għajnuna ma tistax tiġi ddikjarata kompatibbli mal-funzjonament tal-Ftehim taż-ŻEE. (58)

(44)

L-għajnuna għandha tingħata b'mod trasparenti; b'mod partikolari, għandu jiġi żgurat li l-Istati tal-EFTA, l-operaturi ekonomiċi, il-pubbliku interessat u l-Awtorità jkollhom aċċess faċli għall-atti rilevanti kollha u għall-informazzjoni pertinenti dwar l-għajnuna li tingħata taħthom. Id-dettalji tal-ħtiġijiet għat-trasparenza huma speċifikati fil-paragrafu (74).

(45)

Skema ta' għajnuna mill-Istat għall-broadband li tkun imfassla bir-reqqa għandha tiżgura li l-bilanċ globali tal-effetti tal-miżura jkun pożittiv.

(46)

F'dan ir-rigward, l-effett tal-miżura tal-għajnuna mill-Istat jista' jiġi deskritt bħala bidla tal-attività meta mqabbel ma' x'kien jiġri mingħajr l-għajnuna. L-effetti pożittivi tal-għajnuna huma marbutin direttament mal-bidla fl-imġiba tal-benefiċjarju tal-għajnuna. Din il-bidla għandha tippermetti li jintlaħaq l-għan mixtieq ta' interess komuni. Fis-settur tal-broadband, l-għajnuna twassal għall-introduzzjoni ta' infrastruttura ġdida li ma kinitx tkun teżisti f'ċirkustanzi differenti, u b'hekk twassal għal kapaċità u veloċità addizzjonali fis-suq kif ukoll għal prezzijiet orħos u għażla aħjar għall-konsumaturi, għa; kwalità ogħla u għall-innovazzjoni. Dan iwassal ukoll għal aktar aċċess għall-konsumaturi għal riżorsi onlajn u, flimkien ma' żieda fil-protezzjoni tal-konsumatur f'dan il-qasam, aktarx li jqanqal żieda fid-domanda.

(47)

Netwerk issussidjat għandu jkun kapaċi jiżgura “bidla fl-istadju” f'termini ta' disponibbiltà tal-broadband. “Bidla fl-istadju” tista' tintwera jekk, bħala riżultat tal-intervent pubbliku, (i) l-offerent magħżul jagħmel investimenti ġodda sinifikanti fin-netwerk tal-broadband (59) u (ii) l-infrastruttura ssussidjata ġġib magħha kapaċitajiet ġodda sinifikanti għas-suq f'termini ta' disponibbiltà u kapaċità, (60) veloċitajiet u kompetizzjoni fis-servizz tal-broadband. (61) Il-bidla fl-istadju hija mqabbla ma' netwerks eżistenti kif ukoll ma' netwerks li għandhom implimentazzjoni konkreta ppjanata.

(48)

Barra minn hekk, sabiex jiżgura li l-effetti negattivi fuq il-kompetizzjoni jitnaqqsu, iridu jiġu ssodisfati għadd ta' kundizzjonijiet fit-tfassil tal-miżura ta' għajnuna, kif speċifikat hawn taħt fit-Taqsima 3.4.

(49)

Sabiex tkompli tiżgura li d-distorsjonijiet tal-kompetizzjoni jkunu limitati, l-Awtorità tista' titlob li ċerti skemi jkunu soġġetti għal limitu ta' żmien (normalment ta' erba' snin jew inqas) u għal evalwazzjoni sabiex tivverifika (i) jekk is-suppożizzjonijiet u l-kundizzjonijiet li wasslu għad-deċiżjoni tal-kompatibbiltà jkunux seħħu; (ii) l-effettività tal-miżura ta' għajnuna fid-dawl tal-għanijiet definiti minn qabel tagħha; (iii) l-impatt tagħha fuq is-swieq u l-kompetizzjoni u li l-ebda effett ta' distorsjoni ma jinħoloq tul iż-żmien tal-iskema ta' għajnuna li jmur kontra l-interessi taż-ŻEE. (62) Minħabba l-objettivi tagħha u sabiex ma jintefax piż sproporzjonat fuq l-Istati tal-EFTA u fuq proġetti ta' għajnuna iżgħar, dan japplika biss għal skemi ta' għajnuna nazzjonali u skemi ta' għajnuna b'baġits kbar ta' għajnuna, li jkun fihom karatteristiċi ġodda, jew inkella meta tibdil sinifikanti fis-suq, teknoloġiku jew regolatorju jkun previst. L-evalwazzjoni titwettaq minn espert, indipendenti mill-awtorità li tawtorizza l-għajnuna mill-Istat, fuq il-bażi ta' metodoloġija (63) komuni, u ssir pubblika. L-evalwazzjoni għandha tiġi sottomessa lill-Awtorità fi żmien xieraq biex tippermetti l-valutazzjoni tal-estensjoni possibbli tal-miżura ta' għajnuna u fi kwalunkwe każ meta tiskadi l-iskema. L-ambitu u l-modalitajiet preċiżi tal-evalwazzjoni għandhom jiġu definiti fid-deċiżjoni tal-approvazzjoni tal-miżura ta' għajnuna. Kwalunkwe miżura sussegwenti ta' għajnuna b'għan simili għandha tieħu inkonsiderazzjoni r-riżultati ta' dik l-evalwazzjoni.

(50)

Jekk it-test tal-ibbilanċjar juri li l-effetti negattivi jisbqu lil dawk pożittivi, l-Awtorità tista' tipprojbixxi l-għajnuna, jew titlob azzjoni ta' rimedju, fil-mod kif inhi mfassla l-għajnuna jew fil-ħsara li tagħmel lill-kompetizzjoni.

(51)

Għall-finijiet tal-valutazzjoni tal-għajnuna mill-Istat, dawn il-Linji Gwida jagħmlu distinzjoni bejn netwerks bażiċi u NGA.

(52)

Diversi pjattaformi differenti tat-teknoloġija jistgħu jitqiesu bħala netwerks bażiċi tal-broadband fosthom il-linji diġitali asimmetriċi tal-abbonat (sa netwerks tal-ADSL2+), il-kejbil non-enhanced (pereżempju, id-DOCSIS 2.0), in-netwerks tal-mowbajl tat-tielet ġenerazzjoni (UMTS) u s-sistemi satellitari.

(53)

Fl-istadju attwali tal-iżvilupp tas-suq u dak teknoloġiku, (64) in-netwerks tat-tip NGA huma netwerks ta' aċċess li jiddependu totalment jew parzjalment minn elementi ottiċi (65) u li huma kapaċi jwasslu s-servizzi ta' aċċess għall-broadband b'karatteristiċi mtejba meta mqabblin man-netwerks tal-broadband bażiku eżistenti. (66)

(54)

In-netwerks tat-tip NGA huma mifhuma li għallinqas ikollhom il-karatteristiċi li ġejjin: (i) iwasslu b'mod affidabbli servizzi b'veloċità għolja ħafna għal kull abbonat permezz ta' backhaul ottiku (jew teknoloġija ekwivalenti) qrib biżżejjed għall-post tal-utenti sabiex biex ikun iggarantit it-twassil attwali tal-veloċità għolja ħafna; (ii) jappoġġjaw firxa ta' servizzi diġitali avvanzati fosthom servizzi konverġenti għalkollox IP, u (iii) jkollhom veloċitajiet tat-tlugħ sostanzjalment ogħla (meta mqabblin man-netwerks tal-broadband bażiku). Fl-istadju attwali tal-iżvilupp tas-suq u dak teknoloġiku, in-netwerks tat-tip NGA huma: (i) netwerks għal aċċess ibbażati fuq il-fibra ottika (FTTx), (67) (ii) netwerks bil-kejbil avvanzati u ameljorati (68) u (iii) ċerti netwerks għal aċċess bla wajers avvanzati kapaċi jwasslu veloċitajiet għolja affidabbli għal kull abbonat. (69)

(55)

Huwa importanti li wieħed iżomm f'moħħu li, fuq medda twila ta' żmien, in-netwerks tat-tip NGA huma mistennija jieħdu post in-netwerks eżistenti tal-broadband bażiku u mhux biss jaġġornawhom. Minħabba li n-netwerks tat-tip NGA jirikjedu struttura differenti ta' netwerk li toffri servizzi tal-broadband ta' kwalità li tkun aħjar b'mod sinifikanti minn dawk tal-lum, kif ukoll il-forniment ta' servizzi multipli li ma jistgħux jiġu sostnuti min-netwerks ta' bħalissa tal-broadband, jista' jkun li fil-ġejjieni se jiżviluppaw differenzi ċari bejn żoni li se jkunu koperti min-netwerks tat-tip NGA u oħrajn li mhumiex se jkunu koperti. (70)

(56)

L-Istati tal-EFTA jistgħu jiddeċiedu b'mod liberu liema forma se jieħu l-intervent tagħhom, dejjem jekk dan ikun konformi mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat. F'ċerti każijiet, l-Istati tal-EFTA jistgħu jiddeċiedu li jiffinanzjaw l-hekk imsejħa netwerks tal-ġenerazzjoni li jmiss (NGN), jiġifieri netwerks backhaul li ma jilħqux lill-utent finali. In-netwerks backhaul huma input neċessarju għall-operaturi tal-telekomunikazzjoni fil-livell tal-konsumatur sabiex jipprovdu servizzi ta' aċċess lill-utenti finali. Dawn it-tipi ta' netwerks huma kapaċi jsostnu kemm netwerks bażiċi kif ukoll dawk tat-tip NGA (71), u hija l-għażla (ta' investiment) tal-operaturi tat-telekomunikazzjoni dwar x'tip ta' infrastruttura “tal-aħħar mil” jixtiequ jużaw biex jaqbdu man-netwerk backhaul. (72) L-awtoritajiet pubbliċi jistgħu jiddeċiedu wkoll li jwettqu xogħlijiet ta' inġinerija ċivili biss (bħat-tħaffir fuq art pubblika, il-bini ta' kanali) sabiex jippermettu u jaċċelleraw l-implimentazzjoni mill-operaturi li jieħdu ħsieb tal-elementi tan-netwerks tagħhom. Barra minn hekk, meta jkun xieraq, l-awtoritajiet pubbliċi jistgħu wkoll jiddeċiedu li jieħdu inkonsiderazzjoni soluzzjonijiet satellitari.

(57)

Sabiex ikunu evalwati n-nuqqas tas-suq u l-għanijiet ta' ekwità, tista' ssir distinzjoni bejn it-tipi ta' żoni li jistgħu jkunu fil-mira. Din id-distinzjoni hija spjegata fit-taqsimiet li ġejjin. Fl-identifikazzjoni ta' żoni fil-mira, kull meta l-intervent pubbliku huwa limitat għall-parti tal-backhaul tan-netwerk, il-valutazzjoni tal-għajnuna mill-Istat se tqis is-sitwazzjoni kemm fuq is-swieq tal-backhaul kif ukoll fuq is-swieq ta' aċċess. (73)

(58)

L-istandards differenti li jiġġustifikaw l-interventi pubbliċi f'dawn iż-żoni ġeografiċi se jiġu deskritti hawn taħt.

(59)

Għall-fini tal-identifikazzjoni taż-żoni ġeografiċi bħala bojod, griżi jew suwed kif deskritti hawn taħt, jeħtieġ li l-awtorità li tawtorizza l-għajnuna tiddetermina jekk jeżistux infrastrutturi tal-broadband fiż-żona fil-mira. Sabiex jiżguraw aktar li l-intervent pubbliku ma jtellifx l-investimenti privati, l-awtoritajiet li jawtorizzaw l-għajnuna għandhom jivverifikaw ukoll jekk l-investituri privati għandhomx pjanijiet konkreti li jintroduċu l-infrastruttura tagħhom fil-futur qarib. It-terminu “futur qarib” irid jinftiehem li qed jirreferi għal perjodu ta' tliet snin. (74) Jekk l-awtorità awtorizzanti tieħu żmien itwal għall-introduzzjoni tal-infrastruttura ssussidjata, għandu jintuża wkoll l-istess tul ta' żmien biex tiġi vvalutata l-eżistenza ta' pjanijiet ta' investiment kummerċjali.

(60)

Sabiex tivverifika li ma hemm ebda investituri privati li qed jippjanaw li jintroduċu l-infrastruttura proprja tagħhom fil-futur qarib, l-awtorità li tawtorizza l-għajnuna għandha tippubblika sommarju tal-miżura ta' għajnuna ppjanata u tistieden il-partijiet interessati biex jikkummentaw.

(61)

Jeżisti r-riskju li s-sempliċi “espressjoni ta' interess” minn investitur privat tista' ddewwem l-għoti tas-servizzi tal-broadband għaż-żona fil-mira jekk sussegwentement tali investiment ma jseħħx, filwaqt li fl-istess ħin l-intervent pubbliku jkun ġie mwaqqaf. L-awtorità li tawtorizza l-għajnuna, għalhekk, tista' titlob ċerti impenji mill-investitur privat qabel ma tiddifferixxi l-intervent pubbliku. Dawn l-impenji għandhom jiżguraw li jsir progress sinifikanti f'termini ta' kopertura matul il-perjodu ta' tliet snin jew fil-perjodu itwal previst għall-investiment appoġġjat. L-awtorità tista' titlob ukoll sabiex l-operatur rispettiv li jidħol f'kuntratt korrispondenti jiddeskrivi l-impenji tat-tnedija. Dan il-kuntratt għandu jipprevedi għadd ta' “stadji importanti” li jkollhom jintlaħqu matul il-perjodu ta' tliet snin (75) u li jsir rapport dwar il-progress li jkun sar. Jekk stadju importanti ma jintlaħaqx, l-awtorità awtorizzanti tista' mbagħad tkompli bil-pjanijiet tagħha għal intervent pubbliku. Din ir-regola tapplika kemm għan-netwerks bażiċi kif ukoll għal dawk tat-tip NGA.

(62)

“Żoni bojod” huma dawk iż-żoni li fihom ma hemm l-ebda infrastruttura tal-broadband u huwa improbabbli li se tiġi żviluppata fil-futur qarib. L-Awtorità tirrikonoxxi li, meta jipprovdu appoġġ finanzjarju għall-provvista ta' servizzi tal-broadband f'żoni fejn il-broadband attwalment mhuwiex disponibbli, l-Istati tal-EFTA jkunu qed jaħdmu biex jilħqu għanijiet ġenwini ta' koeżjoni u ta' żvilupp ekonomiku u, għalhekk, l-intervent tagħhom aktarx ikun konformi mal-interess komuni, sakemm il-kundizzjonijiet stabbiliti fit-Taqsima 3.4 hawn taħt jiġu ssodisfati. (76)

(63)

“Żoni griżi” huma dawk iż-żoni li fihom huwa preżenti operatur wieħed ta' netwerk u mhux probabbli li jiġi żviluppat netwerk ieħor (77) fil-futur qarib. Is-sempliċi eżistenza ta' operatur wieħed (78) ta' netwerk mhux bilfors timplika li ma jeżisti ebda nuqqas tas-suq jew problema ta' koeżjoni. Jekk dak l-operatur ikollu s-saħħa fis-suq (monopolju) għandu mnejn jipprovdi liċ-ċittadini b'kombinazzjoni subottimali ta' kwalità u prezzijiet tas-servizz. Ċerti kategoriji ta' utenti jistgħu ma jkunux moqdija b'mod adegwat jew, fin-nuqqas ta' tariffi regolati tal-aċċess bl-ingrossa, il-prezzijiet fil-livell tal-konsum jistgħu jkunu ogħla mill-prezzijiet għall-istess servizzi offruti f'żoni jew reġjuni tal-pajjiż li jkunu aktar kompetittivi iżda paragunabbli fil-kumplament. Jekk, barra minn hekk, ikun hemm biss prospetti limitati li jidħlu fis-suq operaturi alternattivi, il-finanzjament ta' infrastruttura alternattiva jista' jkun miżura xierqa. (79)

(64)

Mill-banda l-oħra, f'żoni fejn diġà hemm operatur wieħed ta' netwerk tal-broadband, is-sussidji għall-bini ta' netwerk alternattiv jistgħu jikkawżaw distorsjoni fid-dinamika tas-suq. Għalhekk, l-appoġġ mill-Istat għat-tnedija ta' netwerks tal-broadband f'żoni “griżi” huwa ġġustifikat biss meta jkun jista' jintwera b'mod ċar li hemm nuqqas persistenti tas-suq. Ikun neċessarju li ssir analiżi aktar dettaljata u valutazzjoni bir-reqqa dwar il-kompatibbiltà.

(65)

Iż-żoni griżi jistgħu jkunu eliġibbli għall-għajnuna mill-Istat, dejjem jekk ikunu ssodisfati l-kundizzjonijiet ta' kompatibbiltà f'Taqsima 3.4, jekk jiġi ppruvat li (i) ebda servizz affordabbli jew adegwat ma jkun qed jiġi offrut biex jissodisfa l-ħtiġijiet taċ-ċittadini u tal-utenti kummerċjali (80) u li (ii) ma jkunx hemm miżuri oħra disponibbli li joħolqu inqas distorsjoni fis-suq (inkluża r-regolamentazzjoni ex ante) biex jintlaħqu l-istess għanijiet.

(66)

Sabiex (i) u (ii) jiġu stabbiliti, l-Awtorità trid tevalwa b'mod partikolari jekk:

(67)

Iż-żoni griżi li jissodisfaw il-kriterji tal-eleġibbiltà fil-paragrafi ta' hawn fuq biss se jgħaddu mit-test ta' kompatibbiltà deskritt fit-taqsima 3.4.

(68)

Meta f'żona ġeografika partikolari jkun hemm jew se jkun hemm fil-futur qarib tal-inqas żewġ netwerks tal-broadband bażiku u s-servizzi tal-broadband ikunu fornuti f'kundizzjonijiet kompetittivi (kompetizzjoni msejsa fuq l-infrastruttura (82)), wieħed jista' jassumi li ma jkun hemm ebda nuqqas tas-suq. Għalhekk ma tantx ikun hemm lok għal intervent mill-Istat biex jinġiebu aktar benefiċċji. Għall-kuntrarju, is-sostenn mill-Istat għall-finanzjament tal-bini ta' netwerk addizzjonali tal-broadband b'kapaċitajiet paragunabbli jista', fil-prinċipju, iwassal għal distorsjoni inaċċettabbli tal-kompetizzjoni, u għall-qlugħ 'il barra tal-investituri privati. Għalhekk, jekk ma jkunx hemm nuqqas tas-suq muri biċ-ċar, l-Awtorità tħares b'mod negattiv lejn miżuri li jiffinanzjaw l-introduzzjoni ta' infrastruttura addizzjonali tal-broadband f'“żona sewda”. (83)

(69)

Id-distinzjoni li saret hawn fuq fit-Taqsima 3.2 bejn żoni “bojod”, “griżi” u “suwed” hija rilevanti wkoll għall-valutazzjoni dwar jekk l-għajnuna mill-Istat għan-netwerks tat-tip NGA hijiex kompatibbli mal-Ftehim taż-ŻEE skont l-Artikolu 61(3)(c).

(70)

Bħalissa, bis-saħħa ta' titjib fit-tagħmir attiv, ċerti netwerks avvanzati tal-broadband bażiku jistgħu jifilħu wkoll xi servizzi tal-broadband li fil-futur x'aktarx jiġu offruti fuq netwerks tat-tip NGA (bħas-servizzi triple play). Madankollu, jistgħu jitfaċċaw proġetti jew servizzi ġodda li mhumiex sostitwibbli mill-perspettiva tad-domanda jew tal-provvista li jkunu jeħtieġu kapaċità, affidabbiltà u veloċitajiet sostanzjalment ikbar ta' tlugħ u tniżżil lil hinn mill-ogħla limiti fiżiċi tal-infrastruttura tal-broadband bażiku.

(71)

Għal din ir-raġuni, għall-finijiet ta' valutazzjoni tal-għajnuna mill-Istat għal netwerks tat-tip NGA, żona fejn fil-preżent ma jeżistux netwerks tat-tip NGA u fejn x'aktarx li ma jinbnewx minn investituri privati fi żmien tliet snin, skont il-paragrafi (59) sa (61) għandha titqies bħala żona “bajda fir-rigward tal-NGA”. Tali żona hija eliġibbli għall-għajnuna mill-Istat għan-NGA sakemm il-kundizzjonijiet tal-kompatibilità indikati fit-Taqsimiet 3.4 u 3.5 ikunu ssodisfati.

(72)

Żona għandha titqies żona “griża fir-rigward tal-NGA” fejn ikun hemm netwerk wieħed biss (84) tat-tip NGA jew ikun se jitnieda fit-tliet snin li jkun jmiss u ma jkun hemm ebda pjanijiet minn xi operatur biex iniedi netwerk tat-tip NGA fit-tliet snin li jkun imiss. Fil-valutazzjoni ta' jekk investituri oħra tan-netwerks jistgħux iqiegħdu netwerks addizzjonali tat-tip NGA fi nħawi partikulari, wieħed għandu jqis kwalunkwe miżuri regolatorji jew leġiżlattivi eżistenti li jistgħu jkunu baxxew il-barrikati għall-implimentazzjoni ta' netwerks tali (aċċess għat-tubi, il-qsim tal-infrastruttura eċċ.). L-Awtorità jkollha twettaq analiżi aktar iddettaljata sabiex tivverifika jekk ikunx meħtieġ intervent mill-Istat minħabba li intervent mill-Istat f'żoni bħal dawn iġib miegħu riskju għoli li jaqla' 'l barra l-investituri eżistenti u jgħawweġ il-kompetizzjoni. F'dan ir-rigward, l-Awtorità twettaq il-valutazzjoni tagħha fuq il-bażi tal-kundizzjonijiet ta' kompatibbiltà stabbiliti f'dawn il-Linji Gwida.

(73)

Jekk ikunu jeżistu tal-linqas żewġ netwerks tat-tip NGA ta' operaturi differenti f'żona partikolari, jew ikunu se jitnedew fit-tliet snin li jkun imiss, din iż-żona għandha titqies bħala żona “sewda fir-rigward tal-NGA”. L-Awtorità se tikkonsidra li l-appoġġ mill-Istat għal netwerk ekwivalenti addizzjonali tat-tip NGA ffinanzjat pubblikament f'żoni bħal dawn aktarx li jwassal għal distorsjoni serja tal-kompetizzju u huwa inkompatibbli mal-funzjonament tal-Ftehim taż-ŻEE skont l-Artikolu 61(3)(c).

(74)

Kull miżura tal-Istat li tappoġġja t-tnedija tal-broadband għandha tissodisfa l-prinċipji kollha tal-kompatibbiltà deskritti hawn fuq fit-Taqsima 2.5, fosthom l-għan tal-interess komuni, l-eżistenza tan-nuqqas tas-suq, l-adegwatezza u l-effett ta' inċentiv tal-miżura. Fir-rigward tal-limitar tad-distorsjonijiet tal-kompetizzjoni, minbarra t-turija ta' kif tinkiseb “bidla fl-istadju” fil-każijiet kollha (fiż-żoni bojod, griżi u suwed) (85), il-kundizzjonijiet neċessarji li ġejjin iridu jiġu ssodisfati biex tintwera l-proporzjonalità tal-miżura. Jekk xi waħda minn dawn il-kundizzjonijiet ma tiġix issodisfata, probabbilment ikun meħtieġ li ssir valutazzjoni fil-fond (86) li tista' twassal għall-konklużjoni li l-għajnuna hija inkompatibbli mal-funzjonament tal-Ftehim taż-ŻEE.

(75)

Bħal fil-każ tal-politika segwita fir-rigward tat-tnedija tal-broadband bażiku, l-għajnuna mill-Istat favur it-tnedija tan-netwerks tat-tip NGA tista' tikkostitwixxi strument xieraq u ġustifikat, dejjem jekk jiġu ssodisfati l-għadd ta' kundizzjonijiet fundamentali. Filwaqt li l-operaturi kummerċjali jieħdu d-deċiżjonijiet dwar l-investiment tagħhom fin-netwerks tat-tip NGA fuq il-bażi tal-qligħ mistenni, l-għażla tal-awtorità pubblika trid tqis ukoll l-interess pubbliku fil-finanzjament ta' pjattaforma miftuħa u newtrali li fuqha operaturi multipli jkunu jistgħu jikkompetu għall-forniment ta' servizzi lill-utenti finali.

(76)

Kwalunkwe miżura li tappoġġja l-implimentazzjoni tal-NGA trid tissodisfa l-kundizzjonijiet tal-kompatibilità indikati fit-Taqsima 2.5u 3.4. Barra minn hekk, għandhom jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet li ġejjin, filwaqt li jitqiesu s-sitwazzjonijiet speċifiċi li fihom ikun se jseħħ l-investiment pubbliku f'netwerks tat-tip NGA.

(77)

Il-proġetti tal-għajnuna mill-Istat li għandhom l-għan li jiffinanzjaw in-netwerks backhaul (123) jew li huma limitati għal xogħlijiet ċivili li huma miftuħa għal aċċess għall-operaturi u t-teknoloġiji kollha juru karatteristiċi partikolarment favur il-kompetizzjoni. Din il-karatteristika se tittieħed inkonsiderazzjoni fil-valutazzjoni ta' proġetti bħal dawn.

(78)

Fid-dawl tal-għanijiet imsemmija fl-Introduzzjoni, b'mod partikolari l-kisba ta' penetrazzjoni ta' 50 % għall-konnessjonijiet tal-Internet 'il fuq minn 100 Mbps, u meta jitqies li b'mod speċjali fiż-żoni urbani jista' jkun hemm ħtiġijiet ogħla ta' prestazzjoni meta mqabblin ma' dak li l-investituri kummerċjali huma lesti li joffru fil-futur qarib, b'deroga mill-paragrafu (73), jista' jkun permess intervent pubbliku b'mod eċċezzjonali għal netwerks tat-tip NGA li jkunu kapaċi jipprovdu veloċitajiet ultraveloċi li jaqbżu sew il-100 Mbps.

(79)

F'żoni “suwed NGA” intervent bħal dan jista' jkun permess biss jekk il-kundizzjoni ta' “bidla fil-pass” meħtieġa mill-paragrafu (47) hija ppruvata fuq il-bażi tal-kriterji kumulattivi li ġejjin:

(80)

Fis-sitwazzjoni deskritta fil-paragrafu preċedenti, kwalunkwe netwerk sussidjat irid jirrispetta l-kundizzjonijiet ta' kompatibilità tal-paragrafi (74) u (76). Barra minn hekk, l-awtorità li tagħti l-għajnuna trid turi wkoll li:

(81)

Huwa biss jekk jiġu ssodisfati dawn il-kundizzjonijiet addizzjonali li l-finanzjament pubbliku ta' dawn in-netwerks ikun jista' jiġi kkunsidrat bħala kompatibbli skont it-test tal-ibbilanċjar. Fi kliem ieħor, tali finanzjament irid iwassal għal avvanz teknoloġiku sinifikanti, sostenibbli, favur il-kompetizzjoni u mhux temporanju mingħajr ma joħloq diżinċentivi sproporzjonati għall-investimenti privati.

(82)

Dawn il-Linji Gwida se jiġu applikati mill-ewwel jum wara li jiġu adottati. L-Awtorità se tapplika dawn il-Linji Gwida għall-miżuri nnotifikati kollha ta' għajnuna li dwarhom tkun mitluba tieħu deċiżjoni wara l-adozzjoni tal-Linji Gwida, anke fejn il-proġetti jkunu ġew innotifikati qabel dik id-data.

(83)

B'konformità mar-regoli applikabbli tal-Awtorità dwar il-valutazzjoni ta' għajnuna statali li mhix skont il-liġi, (130) l-Awtorità se tapplika għall-għajnuna li ma tkunx skont il-liġi r-regoli li kienu fis-seħħ meta ngħatat l-għajnuna. Għaldaqstant se tapplika dawn il-Linji Gwida fil-każ ta' għajnuna mhux skont il-liġi li tingħata wara l-pubblikazzjoni tagħhom.

(84)

L-Awtorità b'dan tipproponi lill-Istati tal-EFTA, fuq il-bażi tal-Artikolu 61(1) tal-Ftehim taż-ŻEE, li jieħdu miżuri xierqa u jemendaw, fejn meħtieġ, l-iskemi eżistenti tagħhom ta' għajnuna sabiex iġibuhom konformi mad-dispożizzjonijiet ta' dawn il-Linji Gwida fi żmien tnax-il xahar wara l-adozzjoni tagħhom.

(85)

L-Istati tal-EFTA huma mistiedna jagħtu l-approvazzjoni espliċita u inkondizzjonata tagħhom għal dawn il-miżuri xierqa proposti fi żmien xahrejn mid-data ta' meta jirċievu l-miżuri. Fl-assenza ta' tweġiba, l-Awtorità se tassumi li l-Istat tal-EFTA inkwistjoni ma jaqbilx mal-miżuri proposti.

(86)

L-Awtorità se tirrevedi l-Linji Gwida attwali b'konformità ma' reviżjonijiet futuri tal-Komunikazzjoni korrispondenti tal-Kummissjoni — Linji Gwida tal-UE għall-applikazzjoni tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat b'rabta mal-implimentazzjoni rapida tan-netwerks tal-broadband.