This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62021CJ0631
Judgment of the Court (Eighth Chamber) of 10 November 2022.#Taxi Horn Tours BV v gemeente Weert and Others.#Request for a preliminary ruling from the Gerechtshof 's-Hertogenbosch.#Reference for a preliminary ruling – Procedures for the award of public works contracts, public supply contracts and public service contracts – Directive 2014/24/EU – Award of contracts – Article 2(1)(10) – Concept of an ‘economic operator’ – Inclusion of a general partnership without legal personality – Article 19(2) and Article 63 – Joint undertaking or reliance on the capacities of other entities of persons linked with that undertaking – Article 59(1) – Obligation to submit one or several European Single Procurement Documents (ESPD) – Purpose of the ESPD.#Case C-631/21.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tmien Awla) tal-10 ta’ Novembru 2022.
Taxi Horn Tours BV vs gemeente Weert et.
Talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mill-Gerechtshof 's-Hertogenbosch.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Proċeduri ta’ għoti ta’ kuntratti pubbliċi għal xogħlijiet, għal provvisti u għal servizzi – Direttiva 2014/24/UE – Għoti ta’ kuntratti – Punt 10 tal-Artikolu 2(1) – Kunċett ta’ ‘operatur ekonomiku’ – Inklużjoni ta’ soċjetà f’isem kollettiv li ma għandhiex personalità ġuridika – Artikolu 19(2) u Artikolu 63 – Impriża konġunta jew użu tal-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra tas-soċji – Artikolu 59(1) – Obbligu li jiġi pprovdut dokument Ewropew ta’ akkwist uniku (DEAU) wieħed jew iktar – Finalità tad-DEAU.
Kawża C-631/21.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tmien Awla) tal-10 ta’ Novembru 2022.
Taxi Horn Tours BV vs gemeente Weert et.
Talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mill-Gerechtshof 's-Hertogenbosch.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Proċeduri ta’ għoti ta’ kuntratti pubbliċi għal xogħlijiet, għal provvisti u għal servizzi – Direttiva 2014/24/UE – Għoti ta’ kuntratti – Punt 10 tal-Artikolu 2(1) – Kunċett ta’ ‘operatur ekonomiku’ – Inklużjoni ta’ soċjetà f’isem kollettiv li ma għandhiex personalità ġuridika – Artikolu 19(2) u Artikolu 63 – Impriża konġunta jew użu tal-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra tas-soċji – Artikolu 59(1) – Obbligu li jiġi pprovdut dokument Ewropew ta’ akkwist uniku (DEAU) wieħed jew iktar – Finalità tad-DEAU.
Kawża C-631/21.
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2022:869
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tmien Awla)
10 ta’ Novembru 2022 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Proċeduri ta’ għoti ta’ kuntratti pubbliċi għal xogħlijiet, għal provvisti u għal servizzi – Direttiva 2014/24/UE – Għoti ta’ kuntratti – Punt 10 tal-Artikolu 2(1) – Kunċett ta’ ‘operatur ekonomiku’ – Inklużjoni ta’ soċjetà f’isem kollettiv li ma għandhiex personalità ġuridika – Artikolu 19(2) u Artikolu 63 – Impriża konġunta jew użu tal-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra tas-soċji – Artikolu 59(1) – Obbligu li jiġi pprovdut dokument Ewropew ta’ akkwist uniku (DEAU) wieħed jew iktar – Finalità tad-DEAU”
Fil-Kawża C‑631/21,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Gerechtshof ’s-Hertogenbosch (il-Qorti tal-Appell ta’ ’s-Hertogenbosch, il-Pajjiżi l-Baxxi), permezz ta’ deċiżjoni tal‑5 ta’ Ottubru 2021, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl‑14 ta’ Ottubru 2021, fil-proċedura
Taxi Horn Tours BV
vs
gemeente Weert,
gemeente Nederweert,
Touringcars VOF,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tmien Awla),
komposta minn M. Safjan, President tal-Awla, N. Jääskinen u M. Gavalec (Relatur), Imħallfin,
Avukat Ġenerali: M. Campos Sánchez-Bordona,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– |
għal Taxi Horn Tours BV, minn L. C. van den Berg, advocaat, |
– |
għal gemeente Weert u gemeente Nederweert, minn N. A. D. Groot, advocaat, |
– |
għall-Gvern Olandiż, minn M. K. Bulterman u M. H. S. Gijzen, bħala aġenti, |
– |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn P. Ondrůšek u G. Wils, bħala aġenti, |
wara li rat id-deċiżjoni, meħuda wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li l-kawża tinqata’ mingħajr konklużjonijiet,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 2, 19, 59 u 63 tad-Direttiva 2014/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas‑26 ta’ Frar 2014 dwar l-akkwist pubbliku u li tħassar id-Direttiva 2004/18/KE (ĠU 2014, L 94, p. 65, rettifika fil-ĠU 2015, L 275, p. 68), kif ukoll tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2016/7 tal‑5 ta’ Jannar 2016 li jistabbilixxi formola standard għad-Dokument Ewropew Uniku għall-Akkwist (ĠU 2016, L 3, p. 16). |
2 |
Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn, minn naħa, Taxi Horn Tours BV u, min-naħa l-oħra, il-gemeente Weert u l-gemeente Nederweert (il-Komun ta’ Weert u l-Komun ta’ Nederweert, il-Pajjiżi l-Baxxi) (iktar ’il quddiem, flimkien, il-“Komuni”) kif ukoll Touringcars VOF, dwar l-għoti mill-Komuni ta’ kuntratt pubbliku ta’ trasport b’karozzi tal-linja lil din tal-aħħar. |
Il‑kuntest ġuridiku
Id‑dritt tal‑Unjoni
Id‑Direttiva 2014/24
3 |
Il-premessi 14, 15 u 21 tad-Direttiva 2014/24 jiddikjaraw:
[…]
|
4 |
Intitolat “Definizzjonijiet”, l-Artikolu 2 ta’ din id-direttiva jipprovdi: “1. Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin: […] (10) ‘operatur ekonomiku’ tfisser kull persuna fiżika jew ġuridika jew entità pubblika jew grupp ta’ persuni u/jew entitajiet bħal dawn, inkluża kwalunkwe assoċjazzjoni temporanja ta’ impriżi, li joffru l-eżekuzzjoni ta’ xogħlijiet u/jew xogħol, il-forniment ta’ prodotti jew il-forniment ta’ servizzi fis-suq; […]” |
5 |
Intitolat “Prinċipji tal-akkwist”, l-Artikolu 18 tal-imsemmija direttiva jipprovdi, fl-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 tiegħu: “L-awtoritajiet kontraenti għandhom jittrattaw lill-operaturi ekonomiċi bl-istess mod u mingħajr diskriminazzjoni u għandhom jaġixxu b’mod trasparenti u proporzjonat.” |
6 |
Intitolat “Operaturi ekonomiċi”, l-Artikolu 19 tal-istess direttiva jipprevedi, fil-paragrafu 2 tiegħu: “Gruppi ta’ operaturi ekonomiċi, inklużi assoċjazzjonijiet temporanji, jistgħu jipparteċipaw fil-proċeduri tal-akkwist. Dawn m’għandhomx jintalbu li jkollhom forma legali speċifika mill-awtoritajiet kontraenti sabiex jippreżentaw offerta jew talba ta’ parteċipazzjoni. Fejn meħtieġ, l-awtoritajiet kontraenti jistgħu jiċċaraw fid-dokumenti tal-akkwist kif gruppi ta’ operaturi ekonomiċi għandhom jissodisfaw ir-rekwiżiti dwar is-sitwazzjoni ekonomika u finanzjarja jew l-abbiltà teknika u professjonali msemmija fl-Artikolu 58 dment li dan ikun ġustifikat minn raġunijiet oġġettivi u proporzjonat. L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu termini standard dwar kif grupp ta’ operaturi ekonomiċi għandhom jilħqu dawk ir-rekwiżiti. […]” |
7 |
L-Artikolu 59 tad-Direttiva 2014/24, intitolat “Dokument Ewropew ta’ Akkwist Uniku”, jipprovdi, fil-paragrafu 1 tiegħu: “Fil-mument tas-sottomissjoni ta’ talbiet għall-parteċipazzjoni jew tal-offerti, l-awtoritajiet kontraenti għandhom jaċċettaw id-Dokument Ewropew ta’ Akkwist Uniku (DEAU) li jikkonsisti minn awtodikjarazzjoni aġġornata bħala evidenza preliminari b’sostituzzjoni għal ċertifikati maħruġin minn awtoritajiet pubbliċi jew terzi persuni li jikkonfermaw li l-operatur ekonomiku rilevanti jissodisfa kwalunkwe waħda mill-kondizzjonijiet li ġejjin:
Fejn l-operatur ekonomiku jiddependi fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra skont l-Artikolu 63, id-[DEAU] għandu jkun fih ukoll l-informazzjoni msemmija fl-ewwel subparagrafu ta’ dan il-paragrafu fir-rigward tat-tali entitajiet. Id-[DEAU] għandu jikkonsisti f’dikjarazzjoni formali mill-operatur ekonomiku li r-raġuni rilevanti għall-esklużjoni ma tapplikax u/jew li l-kriterju rilevanti ta’ għażla huwa ssodisfat u għandu jipprovdi l-informazzjoni rilevanti kif meħtieġa mill-awtorità kontraenti. Id-[DEAU] għandu wkoll jidentifika l-awtorità pubblika jew it-terza persuna responsabbli għall-ħruġ tad-dokumenti ta’ sostenn u għandu jkun fih dikjarazzjoni formali li jgħid li l-operatur ekonomiku ser ikun jista’, fuq talba u mingħajr dewmien, jipprovdi dawk id-dokumenti ta’ sostenn. Fejn l-awtorità kontraenti tista’ takkwista d-dokumenti ta’ sostenn direttament permezz ta’ aċċess għal database skont il-paragrafu 5, id-[DEAU] għandu wkoll ikun fih l-informazzjoni meħtieġa għal dan l-iskop, bħall-indirizz tal-Internet tad-database, kwalunkwe data ta’ identifikazzjoni u, fejn applikabbli, id-dikjarazzjoni neċessarja tal-kunsens. L-operaturi ekonomiċi jistgħu jerġgħu jużaw id-[DEAU] li jkun diġà ntuża f’ proċedura ta’ akkwist preċedenti, dment li jikkonfermaw li l-informazzjoni li fih għadha korretta.” |
8 |
L-Artikolu 63 tal-imsemmija direttiva, intitolat “Dipendenza fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra”, jipprovdi, fil-paragrafu 1 tiegħu: “Fir-rigward tal-kriterji relatati mal-qagħda ekonomika u finanzjarja kif stabbilit skont l-Artikolu 58(3), u l-kriterji relatati mal-abbiltà teknika jew professjonali kif stabbilit skont l-Artikolu 58(4), operatur ekonomiku jista’, fejn dan ikun adegwat u għal kuntratt partikolari, jiddependi fuq il-kapaċitjiet ta’ entitajiet oħra, irrilevanti min-natura legali tar-rabtiet li għandu magħhom. Fir-rigward tal-kriterji relatati mal-kwalifiki edukattivi u professjonali kif jinsabu fil-punt (f) tal-Anness XII Parti II jew l-esperjenza professjonali rilevanti, l-operaturi ekonomiċi jistgħu madankollu jiddependu biss fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra meta dawn tal-aħħar ser iwettqu l-ħidmiet jew is-servizzi li għalihom huma meħtieġa dawn il-kapaċitajiet. Meta operatur ekonomiku jkun irid jiddependi fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra, dan għandu jagħti prova lill-awtorità kontraenti li huwa ser ikollu r-riżorsi meħtieġa għad-dispożizzjoni tiegħu, pereżempju, billi jippreżenta impenn minn dawk l-entitajiet għal dan il-għan. L-awtorità kontraenti għandha, f’konformità mal-Artikoli 59, 60 u 61, tivverifika jekk l-entitajiet li fuq il-kapaċità tagħhom l-operatur ekonomiku għandu l-intenzjoni li jiddependi, jissodisfawx il-kriterji ta’ għażla rilevanti u jekk hemmx raġunijiet għal esklużjoni skont l-Artikolu 57. L-awtorità kontraenti għandha tesiġi li l-operatur ekonomiku jissostitwixxi entità li ma tissodisfax kriterju ta’ għażla rilevanti, jew li fir-rigward tagħha hemm raġunijiet obbligatorji għal esklużjoni. L-awtorità kontraenti tista’ tesiġi jew tintalab minn Stat Membru biex tesiġi li l-operatur ekonomiku jissostitwixxi entità li fir-rigward tagħha hemm raġunijiet mhux obbligatorji għal esklużjoni. Fejn operatur ekonomiku jiddependi fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħrajn fir-rigward ta’ kriterji relatati mal-pożizzjoni ekonomika u finanzjarja, l-awtorità kontraenti tista’ tesiġi li l-operatur ekonomiku u dawk l-entitajiet ikunu responsabbli b’mod konġunt għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt. Taħt l-istess kondizzjonijiet, grupp ta’ operaturi ekonomiċi kif imsemmi fl-Artikolu 19(2) jista’ jiddependi fuq il-kapaċitajiet ta’ parteċipanti fil-grupp jew ta’ entitajiet oħra.” |
Id‑Direttiva 2014/25
9 |
Skont l-Artikolu 11 tad-Direttiva 2014/25, intitolat “Servizzi tat-trasport”: “Din id-Direttiva għandha tapplika għal attivitajiet li għandhom x’jaqsmu mal-forniment jew it-tħaddim ta’ netwerks li jipprovdu servizz lill-pubbliku fil-qasam tat-trasport bil-ferrovija, b’sistemi awtomatizzati, bit-tramway, bit-trolley bus, bil-karozza tal-linja jew bil-kejbil. F’dak li għandu x’jaqsam ma’ servizzi tat-trasport, għandu jiġi kkunsidrat li hu stabbilit netwerk fejn is-servizz ikun ipprovdut f’kondizzjonijiet ta’ tħaddim preskritti minn awtorità kompetenti ta’ Stat Membru, bħal kondizzjonijiet fuq ir-rotot li għandhom jiġu servuti, il-kapaċità li għandha tkun disponibbli jew il-frekwenza tas-servizz.” |
Ir‑Regolament ta’ Implimentazzjoni 2016/7
10 |
Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni 2016/7 jiddikjara, fil-premessa 1 tiegħu: “Wieħed mill-għanijiet ewlenin tad-Direttivi [2014/24] u [2014/25] huwa li jitnaqqsu l-piżijiet amministrattivi tal-awtoritajiet kontraenti, l-entitajiet kontraenti u l-operaturi ekonomiċi, mhux l-inqas għall-intrapriżi żgħar u medji. Element ewlieni ta’ dan l-isforz huwa d-[DEAU]. Il-formola standard [tad-DEAU] għandha konsegwentement tiġi abbozzata b’tali mod li tiġi evitata l-ħtieġa li jiġu ppreżentati għadd sostanzjali ta’ ċertifikati jew dokumenti oħra relatati mal-kriterji tal-esklużjoni u tal-għażla. Għall-istess raġuni, il-formola standard għandha wkoll tipprovdi l-informazzjoni rilevanti fir-rigward tal-entitajiet li l-operatur ekonomiku jiddependi fuq il-kapaċitajiet tagħhom, sabiex il-verifika ta’ dik l-informazzjoni tkun tista’ ssir flimkien mal-verifika fir-rigward tal-operatur ekonomiku prinċipali u bl-istess kundizzjonijiet.” |
11 |
Intitolat “Istruzzjonijiet”, l-Anness 1 ta’ dan ir-regolament jipprovdi: “Id-[DEAU] huwa awtodikjarazzjoni mill-operaturi ekonomiċi li tipprovdi evidenza preliminari li tissostitwixxi ċertifikati maħruġin minn awtoritajiet pubbliċi jew terzi persuni. Kif stipulat fl-Artikolu 59 tad-Direttiva [2014/24], hija stqarrija formali mill-operatur ekonomiku li ma jkunx f’waħda mis-sitwazzjonijiet li minħabba fihom operaturi ekonomiċi għandhom jew jistgħu jkunu esklużi; li jissodisfa l-kriterji tal-għażla rilevanti u li, meta applikabbli, jissodisfa r-regoli u l-kriterji objettivi li jkunu ġew stabbiliti għall-fini tal-limitazzjoni tal-għadd ta’ kandidati li mill-bqija jkunu kkwalifikati biex ikunu mistiedna jieħdu sehem. L-għan tad-dokument huwa li jitnaqqsu l-piżijiet amministrattivi li jirriżultaw mill-ħtieġa li jinħareġ għadd sostanzjali ta’ ċertifikati jew dokumenti oħra relatati mal-kriterji ta’ esklużjoni u tal-għażla. […] L-operaturi ekonomiċi jistgħu jiġu esklużi mill-proċedura ta’ akkwist jew ikunu soġġetti għal prosekuzzjoni skont il-liġi nazzjonali f’każijiet ta’ dikjarazzjonijiet foloz meta jimlew id-[DEAU] jew, ġeneralment, fl-għoti tal-informazzjoni rikjesta għall-verifika tan-nuqqas ta’ raġunijiet għall-esklużjoni jew l-issodisfar tal-kriterji tal-għażla, jew fejn tali informazzjoni tkun miżmuma jew l-operaturi ekonomiċi ma jkunux jistgħu jippreżentaw dokumenti ta’ prova. L-operaturi ekonomiċi jistgħu jerġgħu jużaw l-informazzjoni pprovduta f’[DEAU] li jkun diġà ntuża fi proċedura ta’ akkwist preċedenti, dment li l-informazzjoni li fih tkun għadha korretta tibqa’ pertinenti. L-eħfef mod biex dan isir huwa billi l-informazzjoni tiddaħħal fid-[DEAU] l-ġdid permezz tal-użu tal-funzjonalitajiet xierqa pprovduti għal dak l-għan fis-servizz elettroniku tad-[DEAU]. Naturalment, l-użu mill-ġdid tal-informazzjoni permezz ta’ forom oħra ta’ informazzjoni copy-paste, pereżempju informazzjoni maħżuna fit-tagħmir tal-IT tal-operatur ekonomiku (PCs, tablets, servers …), ikun possibbli wkoll. […] Kif intqal fuq, id-[DEAU] jikkonsisti f’dikjarazzjoni formali mill-operatur ekonomiku li r-raġunijiet rilevanti għall-esklużjoni ma japplikawx, li l-kriterji rilevanti tal-għażla huma ssodisfati u li d-dikjarazzjoni qed tipprovdi l-informazzjoni rilevanti kif meħtieġa mill-awtorità kontraenti jew entità kontraenti. […] Operatur ekonomiku li jipparteċipa waħdu u li ma jiddependix fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra sabiex jissodisfa l-kriterji tal-għażla, irid jimla [DEAU] wieħed. Operatur ekonomiku li jipparteċipa waħdu u li jiddependi fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra jew aktar irid jiżgura li l-awtorità kontraenti jew entità kontraenti tirċievi d-[DEAU] proprju tiegħu, flimkien ma’ [DEAU] separat li jistipula l-informazzjoni rilevanti […] għal kull waħda mill-entitajiet li jiddependi minnhom. Fl-aħħar nett, meta gruppi ta’ operaturi ekonomiċi, inklużi assoċjazzjonijiet temporanji, jipparteċipaw flimkien fil-proċedura ta’ akkwist, irid jingħata [DEAU] separat li jispeċifika l-informazzjoni meħtieġa skont il-Partijiet minn II sa V għal kull wieħed minn dawn l-operaturi ekonomiċi li jkunu qed jipparteċipaw. F’kull każ fejn aktar minn persuna waħda tkun membru tal-korp amministrattiv, ta’ ġestjoni jew superviżorju ta’ operatur ekonomiku jew ikollha setgħat ta’ rappreżentazzjoni, deċiżjoni jew kontroll fih, jista’ jagħti l-każ li kull wieħed minnhom ikollu jiffirma l-istess [DEAU], inklużi dawk li jirregolaw il-protezzjoni tad-dejta. […]” |
Id‑dritt tal‑Pajjiżi l‑Baxxi
Il‑Liġi dwar il‑Kuntratti Pubbliċi
12 |
L-Aanbestedingswet (il-Liġi dwar il-Kuntratti Pubbliċi), tal‑1 ta’ Novembru 2012 (Stb. 2012, Nru 542), fil-verżjoni applikabbli għat-tilwima fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar il-Kuntratti Pubbliċi”), tittrasponi fid-dritt tal-Pajjiżi l-Baxxi d-Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑31 ta’ Marzu 2004 li tikkoordina l-proċeduri tal-akkwisti ta’ entitajiet li joperaw fis-setturi tas-servizzi ta’ l-ilma, l-enerġija, t-trasport u postali (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6, Vol. 7, p. 19) u d-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑31 ta’ Marzu 2004 fuq kordinazzjoni ta’ proċeduri għall-għoti ta’ kuntratti għal xogħlijiet pubbliċi, kuntratti għal provvisti pubbliċi u kuntratti għal servizzi pubbliċi [kuntratti pubbliċi għal xogħlijiet, għal provvisti u għal servizzi] (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 6, Vol. 7, p. 132). Ċerti suġġetti ta’ din il-liġi huma rregolati mill-Besluit van 11 februari 2013, houdende de regeling van enkele onderwerpen van de Aanbestedingswet 2012 (Aanbestedingsbesluit) (id-Digriet tal-11 ta’ Frar 2013 li Jirregola Ċerti Suġġetti tal-Liġi tal-2012 dwar il-Kuntratti Pubbliċi], li jipprovdi, fl-Artikolu 2 tiegħu: “1. L-awtodikjarazzjoni prevista fl-Artikolu 2.84 [tal-Liġi dwar il-Kuntratti Pubbliċi] għandha tinkludi minn tal-inqas l-informazzjoni segwenti:
[…] 3. Il-mudell jew il-mudelli tal-awtodikjarazzjoni għandhom jiġu stabbilit permezz ta’ digriet ministerjali.” |
13 |
Mill-Artikolu 2.52 ta’ il-liġi jirriżulta li: “[…] 3. Assoċjazzjoni ta’ operaturi ekonomiċi tista’ tagħmel offerta jew tippreżenta ruħha bħala kandidata. 4. L-awtorità kontraenti ma tistax tobbliga lil assoċjazzjoni ta’ operaturi ekonomiċi jkollha forma ġuridika partikolari sabiex tagħmel offerta jew sabiex titlob li tipparteċipa.” |
14 |
L-Artikolu 2.84 tal-Liġi dwar il-Kuntratti Pubbliċi jipprevedi: “1. Awtodikjarazzjoni hija dikjarazzjoni magħmula minn operatur ekonomiku li fiha jindika:
2. Id-data u l-informazzjoni li tista’ tintalab f’dikjarazzjoni u l-mudell jew il-mudelli ta’ din id-dikjarazzjoni għandhom jiġu ddeterminati permezz jew bis-saħħa ta’ digriet amministrattiv ta’ portata ġenerali.” |
15 |
Skont l-Artikolu 2.85 ta’ din il-liġi: “1. L-awtorità kontraenti għandha teżiġi li operatur ekonomiku jipprovdi, insostenn tat-talba tiegħu għal parteċipazzjoni jew tal-offerta tiegħu, awtodikjarazzjoni li tkun konformi mal-mudell previst għal dan il-għan, u għandha tispeċifika f’dan ir-rigward id-data u l-informazzjoni li għandha tiġi inkluża fiha. 2. L-awtorità kontraenti ma għandhiex teżiġi li operatur ekonomiku jipprovdi, insostenn tat-talba tiegħu għal parteċipazzjoni jew tal-offerta tiegħu, data u informazzjoni permezz ta’ mezz ieħor għajr l-awtodikjarazzjoni, jekk id-data jew din l-informazzjoni jkunu jistgħu jintalbu fiha. 3. L-awtorità kontraenti tista’ biss titlob lil operatur ekonomiku jannetti mal-awtodikjarazzjoni tiegħu dokumenti ta’ sostenn li ma jikkonċernawx id-data u l-informazzjoni li tista’ tintalab fl-awtodikjarazzjoni, sakemm dawn ma jkunux dokumenti ta’ sostenn imsemmija fl-Artikolu 2.93(1)(a), sa fejn huma inklużi fil-lista li tinsab fih, jew fl-Artikolu 2.93(1)(b). 4. Operatur ekonomiku msemmi fil-paragrafu 1 ta’ dan l-artikolu jista’ jipprovdi awtodikjarazzjoni li tkun diġà ntużat, bil-kundizzjoni li jikkonferma li l-informazzjoni inkluża fiha tkun għadha valida.” |
Il‑Kodiċi Ċivili
16 |
Skont l-Artikolu 7A:1655 tal-Burgerlijk Wetboek (il-Kodiċi Ċivili): “Soċjetà sempliċi hija kuntratt li permezz tiegħu żewġ persuni jew iktar jimpenjaw ruħhom li jagħmlu xi ħaġa komuni, sabiex jaqsmu bejniethom il-profitt li jirriżulta minnha.” |
Il‑Kodiċi tal‑Kummerċ
17 |
L-Artikolu 16 tal-Wetboek van Koophandel (il-Kodiċi tal-Kummerċ) jipprovdi: “Soċjetà f’isem kollettiv hija soċjetà sempliċi konkluża sabiex tiġi eżerċitata attività kummerċjali taħt isem komuni.” |
18 |
Skont l-Artikolu 17(1) ta’ dan il-kodiċi: “Kull wieħed mis-soċji, li ma jkunx ġie mċaħħad mis-setgħa ta’ rappreżentazzjoni, huwa awtorizzat jaġixxi, jagħmel spejjeż u jirċievi fondi f’isem is-soċjetà u huwa awtorizzat jorbotha fil-konfront ta’ terzi u jorbot lil terzi fil-konfront tas-soċjetà.” |
19 |
Mill-Artikolu 18 tal-imsemmi kodiċi jirriżulta: “Fis-soċjetajiet f’isem kollettiv, kull wieħed mis-soċji huwa responsabbli in solidum għall-obbligi tal-kumpannija.” |
It‑tilwima fil‑kawża prinċipali u d‑domandi preliminari
20 |
Taxi Horn Tours żgurat, sal‑1 ta’ Awwissu 2019, it-trasport tal-istudenti tal-edukazzjoni primarja fil-kuntest ta’ korsijiet ta’ edukazzjoni fiżika (iktar ’il quddiem it-“trasport tal-klassi tal-ġinnastika”), b’eżekuzzjoni ta’ kuntratt pubbliku li kien ingħatalha mill-Komuni. |
21 |
Peress li ddeċidew li ma jestendux dan il-kuntratt, il-Komuni organizzaw proċedura ta’ sejħa għal offerti miftuħa ta’ interess Ewropew għat-trasport tal-klassi tal-ġinnastika għall-perijodu mill‑1 ta’ Jannar 2020 sal-aħħar tas-sena skolastika 2027/2028. Il-kriterju tal-għoti kien dak tal-iktar offerta vantaġġuża minn perspettiva ekonomika. |
22 |
Gwida għal dan il-kuntratt pubbliku stabbilita mill-Komuni kienet tipprevedi b’mod partikolari li, sabiex tiġi ggarantita l-eżattezza u l-validità tal-offerta, aġent awtorizzat sabiex jirrappreżenta u jorbot lill-impriża kellu jiffirma d-DEAU, l-offerta u l-annessi tagħha. Barra minn hekk, il-gruppi ta’ impriżi tat-trasport li jagħmlu offerta kellhom jinnominaw persuna ta’ kuntatt. Kull membru ta’ tali grupp kellu jkun responsabbli in solidum għall-eżekuzzjoni tal-kuntratt ta’ trasport. Fl-aħħar nett, din il-gwida kienet tispeċifika li l-offerta kellha tkun kompleta u kellha tinkludi b’mod partikolari DEAU debitament ikkompletat u ffirmat b’mod validu. |
23 |
Il-Komuni, li kienu rċevew żewġ offerti, waħda mingħand Touringcars u l-oħra mingħand Taxi Horn Tours, informaw lil din tal-aħħar bl-intenzjoni tagħhom li jagħtu l-kuntratt lil Touringcars. |
24 |
Għaldaqstant, Taxi Horn Tours ressqet talba għal miżuri provviżorji quddiem ir-Rechtbank Limburg (il-Qorti Distrettwali ta’ Limburg, il-Pajjiżi l-Baxxi) intiża, minn naħa, sabiex tiġi eskluża l-offerta ta’ Touringcars u, min-naħa l-oħra, sabiex il-kuntratt jingħata lilha. |
25 |
Wara li din it-talba ġiet miċħuda permezz ta’ deċiżjoni tat‑12 ta’ Frar 2020, il-Komuni kkonkludew kuntratti ma’ Touringcars għat-trasport tal-klassi tal-ġinnastika mill‑1 ta’ Marzu 2020. |
26 |
Taxi Horn Tours appellat minn din id-deċiżjoni quddiem il-Gerechtshof ’s-Hertogenbosch (il-Qorti tal-Appell ta’ ’s-Hertogenbosch, il-Pajjiżi l-Baxxi), li hija l-qorti tar-rinviju. Dik il-qorti tirrileva li l-offerta ta’ Touringcars kienet ġiet ippreżentata minn F, li ppreżenta wkoll DEAU f’isem din is-soċjetà. Qamet għalhekk il-kwistjoni ta’ jekk Touringcars kinitx awtorizzata tipprovdi DEAU wieħed għal din is-soċjetà f’isem kollettiv jew jekk kienx meħtieġ li kull soċju jipprovdu DEAU għalih stess. |
27 |
F’dan ir-rigward, Taxi Horn Tours issostni li Touringcars hija assoċjazzjoni permanenti bejn l-impriżi taż-żewġ soċji tagħha u, għaldaqstant, hija grupp ta’ impriżi. Barra minn hekk, l-aġir u d-dikjarazzjonijiet taż-żewġ soċji għandhom jiġu evalwati fid-dawl tad-DEAU tagħhom stess. |
28 |
Għall-kuntrarju, il-Komuni jipproponu li ssir distinzjoni bejn l-assoċjazzjonijiet temporanji u l-assoċjazzjonijiet permanenti. Huma jsostnu li l-kunċett ta’ “grupp ta’ operaturi ekonomiċi”, fis-sens tad-dritt tal-Unjoni dwar il-kuntratti pubbliċi, jirreferi għal assoċjazzjoni temporanja. Issa, soċjetà f’isem kollettiv hija assoċjazzjoni, bħal dik imsemmija fil-premessa 14 tad-Direttiva 2014/24, u għalhekk, meqjusa fit-totalità tagħha, ma tikkostitwixxix grupp ta’ operaturi ekonomiċi iżda operatur ekonomiku wieħed. Barra minn hekk, skont il-Komuni, l-evalwazzjoni li għandha ssir fir-rigward tas-soċji tista’ ssir fir-rigward tal-punt A tal-Parti III tad-DEAU dwar ir-raġunijiet ta’ esklużjoni, li jeżiġi li l-operaturi ekonomiċi għandhom isemmu r-raġunijiet marbuta ma’ kundanni kriminali. |
29 |
Il-qorti tar-rinviju tindika li Touringcars, ikkostitwita fl‑1 ta’ Jannar 2011 għal żmien indeterminat, hija soċjetà f’isem kollettiv irreġistrata fir-reġistru tal-kummerċ. Hija timpjega 82 persuna u għandha bħala attivitajiet “it-trasport okkażjonali tal-passiġġieri bit-triq, it-trasport bit-taxi u l-kummerċ u t-tiswija ta’ vetturi tal-passiġġieri u ta’ vetturi kummerċjali ħfief”. Is-soċji ta’ Touringcars huma K BV, li timpjega 39 persuna, u F Touringcars BV, li, min-naħa tagħha, ma għandhiex impjegati. F huwa d-direttur ta’ Touringcars u għandu mandat ġenerali. Iż-żewġ soċji joperaw l-impriża tat-trasport rispettiva tagħhom. K huwa l-amministratur ta’ K BV, filwaqt li F huwa l-mandatarju ta’ K BV u jżomm it-titolu ta’ direttur kummerċjali. Fl-aħħar nett, l-unika amministratriċi u azzjonista ta’ F Touringcars BV hija F Beheer BV, li l-uniku amministratur u azzjonist tagħha huwa F. |
30 |
Permezz ta’ ittra tas‑27 ta’ Jananr 2020, K iddikjara li ta lil F, f’Jannar 2011, mandat ġenerali, fil-kwalità ta’ amministratur awtorizzat jaġixxi waħdu u b’mod awtonomu, sabiex jirrappreżenta lil K BV. Minn dak iż-żmien lil hawn, F jieħu ħsieb l-amministrazzjoni kollha ta’ din il-kumpannija. Fl-istess żmien, K BV ħolqot, flimkien ma’ F Touringcars BV, soċjetà f’isem kollettiv bl-isem “Touringcars VOF”. Fil-kuntest ta’ din is-soċjetà tal-aħħar, F u K jikkonsultaw bejniethom b’mod regolari, iżda l-impriża effettivament titmexxa minn F. |
31 |
Il-qorti tar-rinviju tirrileva li soċjetà f’isem kollettiv hija, fid-dawl tad-dispożizzjonijiet moqrija flimkien tal-Artikolu 16 tal-Kodiċi tal-Kummerċ u tal-Artikolu 7A:1655 tal-Kodiċi Ċivili, kuntratt li għandu bħala suġġett il-kooperazzjoni bejn żewġ persuni jew iktar li jintrabtu li jagħmlu xi ħaġa komuni, bil-għan li tiġi eżerċitata attività kummerċjali taħt isem komuni u bil-għan li jinkiseb profitt komuni. |
32 |
L-imsemmija qorti ssemmi, barra minn hekk, sentenza tad‑19 ta’ April 2019 li fiha l-Hoge Raad der Nederlanden (il-Qorti Suprema tal-Pajjiżi l-Baxxi) iddeċidiet, l-ewwel, li soċjetà f’isem kollettiv hija relazzjoni ġuridika kuntrattwali konkluża bil-għan li tiġi eżerċitata attività kummerċjali taħt isem komuni fil-kuntest ta’ assoċjazzjoni fit-tul. Għalkemm is-soċjetà f’isem kollettiv ma għandhiex personalità ġuridika, il-leġiżlazzjoni u l-ġurisprudenza tal-Pajjiżi l-Baxxi jagħtuha, sa ċertu punt, meta taġixxi fir-relazzjonijiet ġuridiċi, pożizzjoni indipendenti meta mqabbla mas-soċji meħuda separatament. Huwa għalhekk li soċjetà f’isem kollettiv jista’ jkollha locus standi f’isimha stess jew tista’ tiġi ddikjarata falluta f’isimha stess. It-tieni, skont il-qorti tar-rinviju, l-assenza ta’ personalità ġuridika għandha bħala konsegwenza li s-soċjetà f’isem kollettiv ma hijiex hija stess id-detentur ta’ drittijiet suġġettivi u ta’ obbligi. Meta soċju jaġixxi f’isem is-soċjetà f’isem kollettiv, huwa jagħmel dan f’isem is-soċji kollha ta’ din tal-aħħar (iktar ’il quddiem is-“soċji kollha”) u jkun qiegħed jorbothom. Kuntratt konkluż ma’ soċjetà f’isem kollettiv għandu għalhekk jiġi kkunsidrat bħala konkluż mas-soċji kollha fil-kwalità tagħhom ta’ soċji. It-tielet, peress li l-Artikolu 18 tal-Kodiċi tal-Kummerċ jipprovdi li kull wieħed mis-soċji huwa responsabbli in solidum għall-obbligi tas-soċjetà, kull soċju huwa responsabbli għall-obbligi kollha tas-soċji kollha. Ir-raba’, il-kreditur tas-soċji kollha jista’ jaġixxi kemm kontra s-soċji kollha kif ukoll kontra kull soċju meħud separatament. B’hekk, il-kreditur tas-soċjetà għandu, kontra kull soċju, żewġ azzjonijiet konkorrenti, jiġifieri waħda fil-konfront tas-soċji kollha fir-rigward tal-patrimonju distint tas-soċjetà f’isem kollettiv u l-oħra fir-rigward tas-soċju personalment fir-rigward tal-patrimonju privat tiegħu. |
33 |
Taxi Horn Tours issostni li Touringcars tuża riżorsi mqiegħda għad-dispożizzjoni tagħha mill-impriżi tas-soċji kollha. |
34 |
Il-qorti tar-rinviju għalhekk għandha dubju dwar jekk l-evalwazzjoni tal-kandidatura għal proċedura ta’ għoti ta’ kuntratt pubbliku ta’ entitajiet li jikkooperaw fit-tul f’impriża konġunta distinta tistax tkun limitata għall-impriża konġunta biss jew jekk għandhiex tirrigwarda wkoll lil kull waħda mill-persuni assoċjati. Għaldaqstant, hija tqis li għandu jiġi ddeterminat jekk operatur ekonomiku jistax sempliċement jipprovdi DEAU wieħed meta jkun kompost minn persuni fiżiċi u/jew ġuridiċi assoċjati. |
35 |
Huwa f’dan il-kuntest li l-Gerechtshof ’s-Hertogenbosch (il-Qorti tal-Appell ta’ ’s-Hertogenbosch) iddeċidiet li tissospendi l-proċedura quddiemha u li titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tinterpreta l-Artikoli 2, 19, 59 u 63 tad-Direttiva 2014/24 u r-Regolament ta’ Implimentazzjoni 2016/7 billi tagħmlilha d-domandi preliminari li ġejjin:
|
Fuq id‑domandi preliminari
Fuq l-ammissibbiltà
36 |
Kif jirriżulta mill-premessa 21 tad-Direttiva 2014/24, il-kuntratti pubbliċi li jingħataw minn awtoritajiet kontraenti li joperaw fis-setturi tal-ilma, tal-enerġija, tat-trasport u tas-servizzi postali u li jaqgħu fl-ambitu ta’ dawn l-attivitajiet huma koperti bid-Direttiva 2014/25. |
37 |
Barra minn hekk, skont l-Artikolu 11 tagħha, id-Direttiva 2014/25 tapplika b’mod partikolari għall-“attivitajiet li għandhom x’jaqsmu mal-forniment jew it-tħaddim ta’ netwerks li jipprovdu servizz lill-pubbliku fil-qasam tat-trasport […] bil-karozza tal-linja […]”. |
38 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li la d-deċiżjoni tar-rinviju u lanqas l-osservazzjonijiet bil-miktub sottomessi lill-Qorti tal-Ġustizzja ma jippermettu li jiġi ddeterminat jekk il-kundizzjonijiet stabbiliti minn din id-dispożizzjoni humiex issodisfatti u, għaldaqstant, jekk din id-direttiva hijiex applikabbli għat-tilwima fil-kawża prinċipali. |
39 |
Madankollu, it-talba għal deċiżjoni preliminari għandha tiġi ddikjarata ammissibbli peress li r-risposta għad-domandi magħmula tista’ tiġi fformulata b’mod identiku abbażi tad-Direttiva 2014/24 jew abbażi tad-Direttiva 2014/25 (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑20 ta’ Settembru 2018, Rudigier, C‑518/17, EU:C:2018:757, punt 44). Fil-fatt, il-premessi 17 u 18 kif ukoll il-punt 6 tal-Artikolu 2, l-Artikolu 37(2), l-Artikolu 79 u l-Artikolu 80(3) tad-Direttiva 2014/25 jikkorrispondu, essenzjalment, għall-premessi 14 u 15, kif ukoll għall-punt 10 tal-Artikolu 2(1), għall-Artikolu 19(2), għall-Artikolu 56(3), għall-Artikolu 59(1) u għall-Artikolu 63 tad-Direttiva 2014/24. |
40 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-fatt li l-qorti tar-rinviju ma ddeterminatx, qabel għamlet ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari lill-Qorti tal-Ġustizzja, liema waħda mid-Direttivi 2014/24 jew 2014/25 kienet applikabbli għat-tilwima fil-kawża prinċipali ma jistax idaħħal inkwistjoni l-preżunzjoni ta’ rilevanza li jgawdu minnha d-domandi preliminari magħmula mill-qrati nazzjonali, li tista’ tingħeleb biss f’każijiet eċċezzjonali, b’mod partikolari meta jkun jidher b’mod manifest li l-interpetazzjoni mitluba tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni msemmija f’dawn id-domandi ma għandha ebda rabta mar-realtà jew mas-suġġett tat-tilwima fil-kawża prinċipali (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑15 ta’ Diċembru 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, punt 61, u tat‑28 ta’ Novembru 2018, Amt Azienda Trasporti e Mobilità et, C‑328/17, EU:C:2018:958, punt 33). |
Fuq il-mertu
41 |
Permezz tad-domandi tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju qiegħda essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 59(1) tad-Direttiva 2014/24, moqri flimkien mal-punt 10 tal-Artikolu 2(1) u mal-Artikolu 63 ta’ din id-direttiva kif ukoll mal-Anness 1 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni 2016/7, għandux jiġi interpretat fis-sens li impriża konġunta, li, mingħajr ma tkun persuna ġuridika, ikollha l-forma ta’ soċjetà rregolata mil-leġiżlazzjoni nazzjonali ta’ Stat Membru, li tkun irreġistrata fir-reġistru tal-kummerċ tiegħu, li tista’ tkun twaqqfet kemm b’mod temporanju kif ukoll b’mod permanenti u li s-soċji kollha tagħha jkunu attivi fl-istess suq bħala u jkunu responsabbli in solidum għall-eżekuzzjoni tajba tal-obbligi li bihom tkun intrabtet, għandha tipprovdi lill-awtorità kontraenti DEUA tagħha stess u/jew id-DEUA ta’ kull wieħed mis-soċji kollha. |
42 |
Qabel kollox, għandu jiġi rrilevat li, skont it-termini tas-sbatax sa dsatax-il paragrafu tal-Anness 1 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni 2016/7: “Operatur ekonomiku li jipparteċipa waħdu u li ma jiddependix fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra sabiex jissodisfa l-kriterji tal-għażla, irid jimla [DEAU] wieħed. Operatur ekonomiku li jipparteċipa waħdu u li jiddependi fuq il-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra jew aktar irid jiżgura li l-awtorità kontraenti jew entità kontraenti tirċievi d-[DEAU] proprju tiegħu, flimkien ma’ [DEAU] separat li jistipula l-informazzjoni rilevanti għal kull waħda mill-entitajiet li jiddependi minnhom. Fl-aħħar nett, meta gruppi ta’ operaturi ekonomiċi, inklużi assoċjazzjonijiet temporanji, jipparteċipaw flimkien fil-proċedura ta’ akkwist, irid jingħata [DEAU] separat li jispeċifika l-informazzjoni meħtieġa skont il-Partijiet minn II sa V għal kull wieħed minn dawn l-operaturi ekonomiċi li jkunu qed jipparteċipaw.” |
43 |
F’dan ir-rigward, mill-punt 10 tal-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 2014/24, moqri flimkien mal-premessa 14 tagħha, jirriżulta li l-kunċett ta’ “operatur ekonomiku” għandu jiġi interpretat b’mod wiesa’ sabiex jinkludi b’mod partikolari kull persuna jew entità li toffri l-provvista ta’ servizzi fis-suq, tkun xi tkun il-forma ġuridika li fiha hija tkun għażlet li topera, indipendentement minn jekk humiex persuni ġuridiċi jew le. |
44 |
Minn dan isegwi li soċjetà f’isem kollettiv, fis-sens tad-dritt tal-Pajjiżi l-Baxxi, tista’ titqies li hija “operatur ekonomiku” fis-sens tal-punt 10 tal-Artikolu 2(1) ta’ din id-direttiva. |
45 |
B’dan premess, l-imsemmija direttiva tadotta wkoll idea wiesgħa tal-kunċett ta’ “grupp ta’ operaturi ekonomiċi”. Fil-fatt, skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 19(2) tal-istess direttiva, il-gruppi ta’ operaturi ekonomiċi, inklużi l-assoċjazzjonijiet temporanji, jistgħu jipparteċipaw fil-proċeduri ta’ għoti ta’ kuntratti pubbliċi u l-awtoritajiet kontraenti ma jistgħux jobbligawhom li jkollhom forma legali partikolari sabiex jippreżentaw offerta jew talba għal parteċipazzjoni. |
46 |
Għalhekk, għandu jiġi ddeterminat jekk soċjetà f’isem kollettiv, fis-sens tad-dritt tal-Pajjiżi l-Baxxi, għandhiex titqies li hija operatur ekonomiku jew grupp ta’ operaturi ekonomiċi, fis-sens rispettivament tal-punt 10 tal-Artikolu 2(1) u tal-Artikolu 19(2) tad-Direttiva 2014/24. |
47 |
F’dan ir-rigward, għall-kuntarju ta’ dak li sostnew il-Komuni, il-Gvern tal-Pajjiżi l-Baxxi u l-Kummissjoni Ewropea fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħhom, il-kunċett ta’ “grupp ta’ operaturi ekonomiċi”, fis-sens tal-Artikolu 19(2) ta’ din id-direttiva, ma jistax jiġi ristrett għall-assoċjazzjonijiet temporanji biss, bl-esklużjoni tal-gruppi jew tal-assoċjazzjonijiet ta’ impriżi li huma ta’ natura permanenti. Fil-fatt, din id-dispożizzjoni tkopri l-“[g]ruppi ta’ operaturi ekonomiċi, inklużi assoċjazzjonijiet temporanji”. Minn din il-formulazzjoni jirriżulta b’mod ċar li l-assoċjazzjonijiet temporanji jissemmew biss bħala eżempju. Għaldaqstant, il-kunċett ta’ “grupp ta’ operaturi ekonomiċi” ma jistax jiġi interpretat fis-sens li japplika biss għall-assoċjazzjonijiet temporanji. Għalhekk ma hemmx lok li ssir distinzjoni bejn il-gruppi ta’ operaturi ekonomiċi skont jekk għandhomx natura temporanja jew permanenti. |
48 |
Barra minn hekk, mill-Artikolu 59(1) tad-Direttiva 2014/24 jirriżulta li d-DEAU għandu tliet finalitajiet. Fil-fatt, dan id-dokument huwa awtodikjarazzjoni aġġornata bħala prova a priori minflok ċertifikati maħruġa minn awtoritajiet pubbliċi jew minn terzi sabiex jikkonfermaw, l-ewwel, li l-operatur ekonomiku kkonċernat ma jinsabx f’waħda mis-sitwazzjonijiet, previsti fl-Artikolu 57 ta’ din id-direttiva, li għandha jew tista’ twassal għall-esklużjoni ta’ operatur, it-tieni, li dan l-operatur jissodisfa l-kriterji ta’ selezzjoni applikabbli stabbiliti skont l-Artikolu 58 tal-imsemmija direttiva u, it-tielet, jekk ikun il-każ, li huwa josserva r-regoli u l-kriterji oġġettivi stabbiliti skont l-Artikolu 65 tal-istess direttiva. |
49 |
DEAU huwa b’hekk intiż li jagħti lill-awtorità kontraenti stampa preċiża u fidila tas-sitwazzjoni ta’ kull operatur ekonomiku li jitlob li jipparteċipa fi proċedura ta’ għoti ta’ kuntratt pubbliku jew li jkollu l-intenzjoni li jissottometti offerta. B’hekk, id-DEAU jimplimenta l-għan tal-Artikoli 57 u 63 tad-Direttiva 2014/24, li huwa li l-awtorità kontraenti tkun tista’ tiżgura ruħha mill-integrità u mill-affidabbiltà ta’ kull wieħed mill-offerenti u, għaldaqstant, mill-assenza ta’ ksur tar-rabta ta’ fiduċja mal-operatur ekonomiku kkonċernat (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tad‑19 ta’ Ġunju 2019, Meca, C‑41/18, EU:C:2019:507, punt 29, u tat‑3 ta’ Ġunju 2021, Rad Service et, C‑210/20, EU:C:2021:445, punt 35). |
50 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li l-indikazzjoni tar-riżorsi tas-soċji kollha ta’ impriża konġunta ma tinsabx fost l-informazzjoni li operatur ekonomiku għandu jindika fid-DEAU. Barra minn hekk, huwa irrilevanti li s-soċji kollha ta’ soċjetà f’isem kollettiv, fis-sens tad-dritt tal-Pajjiżi l-Baxxi, huma attivi fl-istess qasam ta’ attivitajiet jew fl-istess suq bħal din tal-aħħar, peress li din l-informazzjoni ma tistax titressaq għall-attenzjoni tal-awtorità kontraenti permezz tad-DEAU tal-impriża konġunta. |
51 |
Barra minn hekk, l-eżistenza ta’ responsabbiltà in solidum bejn is-soċjetà f’isem kollettiv u s-soċji kollha ma hijiex biżżejjed sabiex l-awtorità kontraenti tkun f’pożizzjoni li tiżgura li l-kriterji ta’ selezzjoni kwalitattiva huma osservati. Fil-fatt, fl-istadju tal-eżami tal-ammissibbiltà tal-kandidaturi, l-awtorità kontraenti twettaq evalwazzjoni retrospettiva intiża li tevalwa jekk offerent għandux kwalitajiet li jippermettu eventwali eżekuzzjoni effettiva tal-kuntratt inkwistjoni. F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-assenza ta’ dawn il-kwalitajiet ma tistax tiġi kkumpensata bir-rabta ġuridika, ta’ natura prospettiva, li bis-saħħa tagħha l-membri ta’ soċjetà f’isem kollettiv huma legalment obbligati li jissodisfaw in solidum bejniethom l-obbligi ta’ tali soċjetà (digriet tat‑30 ta’ Settembru 2022, ĒDIENS & KM.LV, C‑592/21, mhux ippubblikat, EU:C:2022:746, punt 33). |
52 |
Għalhekk, sabiex l-awtorità kontraenti tkun tista’ tiżgura ruħha mill-integrità tagħha, impriża konġunta, bħalma hija soċjetà f’isem kollettiv fis-sens tad-dritt tal-Pajjiżi l-Baxxi, għandha ssemmi kull raġuni ta’ esklużjoni li tolqot lil kull wieħed mis-soċji kollha jew lil kull persuna impjegata minn wieħed mis-soċji kollha tagħha li huwa membru tal-korp amministrattiv, ta’ ġestjoni jew ta’ sorveljanza tal-impriża konġunta jew li għandha setgħa ta’ rappreżentanza, ta’ deċiżjoni jew ta’ kontroll fi ħdanha. |
53 |
Barra minn hekk, sabiex tiġi ċċertifikata l-affidabbiltà tagħha, impriża konġunta, bħalma hija soċjetà f’isem kollettiv fis-sens tad-dritt tal-Pajjiżi l-Baxxi, għandha titqies li tixtieq tipparteċipa, individwalment, fi proċedura ta’ għoti ta’ kuntratt pubbliku jew li tixtieq tissottometti offerta biss jekk turi li tista’ teżegwixxi l-kuntratt inkwistjoni billi tuża biss il-persunal u l-materjali tagħha, fi kliem ieħor ir-riżorsi li s-soċji kollha tagħha ttrasferewlha skont il-kuntratt ta’ soċjetà u li hija għandha għad-dispożizzjoni libera tagħha. F’tali ipoteżi, ikun biżżejjed għal din is-soċjetà li tipprovdi d-DEAU tagħha stess lill-awtorità kontraenti. |
54 |
F’dan ir-rigward, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika sa fejn tali soċjetà tista’, fid-dawl tal-karatteristiċi speċifiċi marbuta mal-forma ġuridika tagħha bħala soċjetà bejn persuni kif ukoll tar-rabtiet eżistenti bejnha u bejn is-soċji kollha, taqa’ taħt dan il-każ. |
55 |
Għall-kuntrarju, jekk, għall-eżekuzzjoni ta’ kuntratt pubbliku, tali soċjetà tqis li ser ikollha tuża r-riżorsi tas-soċji kollha, hija għandha titqies li ser tuża l-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra, fis-sens tal-Artikolu 63 tad-Direttiva 2014/24. F’tali każ, l-imsemmija soċjetà għandha tippreżenta, minbarra d-DEAU tagħha stess, dak ta’ kull wieħed mis-soċji kollha li jkollha l-intenzjoni tuża r-riżorsi tiegħu. |
56 |
Huwa minnu li, kif sostnew il-Komuni, il-Gvern tal-Pajjiżi l-Baxxi u l-Kummissjoni, il-premessa 1 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni 2016/7 tiddikjara li “[w]ieħed mill-għanijiet ewlenin tad-Direttivi [2014/24] u [2014/25] huwa li jitnaqqsu l-piżijiet amministrattivi tal-awtoritajiet kontraenti, l-entitajiet kontraenti u l-operaturi ekonomiċi, mhux l-inqas għall-intrapriżi żgħar u medji. Element ewlieni ta’ dan l-isforz huwa d-[DEAU]. […]”. |
57 |
Madankollu, dan l-għan li jitnaqqsu l-piżijiet amministrattivi huwa biss wieħed mill-għanijiet ta’ dawn id-direttivi. B’hekk, huwa għandu b’mod partikolari jiġi kkonċiljat mal-għan li jiġi inkoraġġut l-iżvilupp ta’ kompetizzjoni b’saħħitha u effettiva bejn l-operaturi ekonomiċi li jipparteċipaw f’kuntratt pubbliku, li jagħmel parti mill-essenza stess tar-regoli tal-Unjoni dwar il-proċeduri ta’ għoti ta’ kuntratti pubbliċi u li huwa protett b’mod partikolari permezz tal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament tal-offerenti (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑11 ta’ Mejju 2017, Archus u Gama, C‑131/16, EU:C:2017:358, punt 25, kif ukoll tat‑3 ta’ Ġunju 2021, Rad Service et, C‑210/20, EU:C:2021:445, punt 43). |
58 |
L-obbligu għal impriża konġunta, bħalma hija soċjetà f’isem kollettiv fis-sens tad-dritt tal-Pajjiżi l-Baxxi, li tippreżenta lill-awtorità kontraenti DEAU għaliha stess kif ukoll DEAU għal kull wieħed mis-soċji kollha tagħha, fil-każ fejn, għall-eżekuzzjoni ta’ kuntratt pubbliku, hija tqis li ser ikollha tuża r-riżorsi tal-imsemmija soċji kollha, lanqas ma jista’ jmur kontra l-prinċipju ta’ proporzjonalità, li huwa ggarantit mill-Artikolu 18(1) tad-Direttiva 2014/24, u dan iktar u iktar sa fejn, kif jirriżulta kemm mill-aħħar subparagrafu tal-Artikolu 59(1) tad-Direttiva 2014/24 u kemm mill-Anness 1 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni 2016/7, l-operaturi ekonomiċi jistgħu jipprovdu DEAU li jkun diġà ntuża fi proċedura preċedenti, bil-kundizzjoni li jikkonfermaw li l-informazzjoni li tkun tinsab fih għadha valida u rilevanti. |
59 |
Fl-aħħar nett, għalkemm huwa minnu li l-obbligu għal impriża konġunta, bħalma hija soċjetà f’isem kollettiv fis-sens tad-dritt tal-Pajjiżi l-Baxxi, li tippreżenta d-DEAU tagħha stess kif ukoll DEAU għal kull soċju li jkollha l-intenzjoni tuża l-kapaċitajiet tiegħu jikkostitwixxi piż amministrattiv, dan l-obbligu fl-ebda każ ma jista’ jiġi assimilat ma’ obbligu li tibdel is-sistema ġuridika tagħha. |
60 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta li għandha tingħata għad-domandi magħmula hija li l-Artikolu 59(1) tad-Direttiva 2014/24, moqri flimkien mal-punt 10 tal-Artikolu 2(1) u mal-Artikolu 63 ta’ din id-direttiva, kif ukoll mal-Anness 1 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni 2016/7, għandu jiġi interpretat fis-sens li impriża konġunta, li, mingħajr ma tkun persuna ġuridika, ikollha l-forma ta’ soċjetà rregolata mil-leġiżlazzjoni nazzjonali ta’ Stat Membru, li tkun irreġistrata fir-reġistru tal-kummerċ tiegħu, li tista’ tkun twaqqfet kemm b’mod temporanju kif ukoll b’mod permanenti u li s-soċji kollha tagħha jkunu attivi fl-istess suq bħala u jkunu responsabbli in solidum għall-eżekuzzjoni tajba tal-obbligi li bihom tkun intrabtet, għandha tipprovdi lill-awtorità kontraenti d-DEUA tagħha stess biss meta jkollha l-intenzjoni tipparteċipa, fuq bażi individwali, fi proċedura ta’ għoti ta’ kuntratt pubbliku jew ikollha l-intenzjoni tissottometti offerta jekk turi li tista’ teżegwixxi l-kuntratt inkwistjoni billi tuża l-persunal u l-materjal tagħha biss. Għall-kuntrarju, jekk, għall-eżekuzzjoni ta’ kuntratt pubbliku, din l-impriża konġunta tqis li ser ikollha tuża r-riżorsi proprji ta’ ċerti soċji, hija għandha titqies li ser tuża l-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra, fis-sens tal-Artikolu 63 tad-Direttiva 2014/24, u għalhekk ikollha tissottometti, minbarra d-DEAU tagħha stess, id-DEAU ta’ kull soċju li jkollha l-intenzjoni tuża l-kapaċitajiet tiegħu. |
Fuq l‑ispejjeż
61 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija dik il-qorti li għandha tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tmien Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
L-Artikolu 59(1) tad-Direttiva 2014/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas‑26 ta’ Frar 2014 dwar l-akkwist pubbliku u li tħassar id-Direttiva 2004/18/KE, moqri flimkien mal-punt 10 tal-Artikolu 2(1) u mal-Artikolu 63 ta’ din id-direttiva, kif ukoll mal-Anness 1 tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2016/7 tal‑5 ta’ Jannar 2016 li jistabbilixxi formola standard għad-Dokument Ewropew Uniku għall-Akkwist, |
għandu jiġi interpretat fis-sens li: |
impriża konġunta, li, mingħajr ma tkun persuna ġuridika, ikollha l-forma ta’ soċjetà rregolata mil-leġiżlazzjoni nazzjonali ta’ Stat Membru, li tkun irreġistrata fir-reġistru tal-kummerċ tiegħu, li tista’ tkun twaqqfet kemm b’mod temporanju kif ukoll b’mod permanenti u li s-soċji kollha tagħha jkunu attivi fl-istess suq bħala u jkunu responsabbli in solidum għall-eżekuzzjoni tajba tal-obbligi li bihom tkun intrabtet, għandha tipprovdi lill-awtorità kontraenti d-dokument Ewropew ta’ akkwist uniku (DEUA) tagħha stess biss meta jkollha l-intenzjoni tipparteċipa, fuq bażi individwali, fi proċedura ta’ għoti ta’ kuntratt pubbliku jew ikollha l-intenzjoni tissottometti offerta jekk turi li tista’ teżegwixxi l-kuntratt inkwistjoni billi tuża l-persunal u l-materjal tagħha biss. Għall-kuntrarju, jekk, għall-eżekuzzjoni ta’ kuntratt pubbliku, din l-impriża konġunta tqis li ser ikollha tuża r-riżorsi proprji ta’ ċerti soċji, hija għandha titqies li ser tuża l-kapaċitajiet ta’ entitajiet oħra, fis-sens tal-Artikolu 63 tad-Direttiva 2014/24, u għalhekk ikollha tissottometti, minbarra d-DEAU tagħha stess, id-DEAU ta’ kull soċju li jkollha l-intenzjoni tuża l-kapaċitajiet tiegħu. |
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: l-Olandiż.