EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62021CC0157
Opinion of Advocate General Campos Sánchez-Bordona delivered on 2 December 2021.#Republic of Poland v European Parliament and Council of the European Union.#Action for annulment – Regulation (EU, Euratom) 2020/2092 – General regime of conditionality for the protection of the European Union budget – Protection of the Union budget in the case of breaches of the principles of the rule of law in the Member States – Legal basis – Article 322(1)(a) TFEU – Article 311 TFEU – Article 312 TFEU – Alleged circumvention of Article 7 TEU and Article 269 TFEU – Alleged infringements of Article 4(1), Article 5(2) and Article 13(2) TEU, of the second paragraph of Article 296 TFEU, of Protocol (No 2) on the application of the principles of subsidiarity and proportionality and of the principles of conferral, legal certainty, proportionality and equality of the Member States before the Treaties – Alleged misuse of powers.#Case C-157/21.
Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali M. Campos Sánchez-Bordona, ippreżentati fit-2 ta’ Diċembru 2021.
Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali M. Campos Sánchez-Bordona, ippreżentati fit-2 ta’ Diċembru 2021.
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2021:978
KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
CAMPOS SÁNCHEZ-BORDONA
ippreżentati fit‑2 ta’ Diċembru 2021 ( 1 )
Kawża C‑157/21
Ir‑Repubblika tal‑Polonja
vs
Il‑Parlament Ewropew u
Il‑Kunsill tal‑Unjoni Ewropea
“Rikors għal annullament – Artikolu 151(1) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti – Kwistjoni proċedurali – Talba għall-irtirar ta’ dokument – Pariri legali – Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 – Sistema ġenerali ta’ kundizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni – Protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni f’każ ta’ ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt fi Stat Membru – Bażi legali tar-Regolament 2020/2092 – Allegat ksur tad-dispożizzjonijiet tat-Trattati – Prinċipju ta’ ċertezza legali – Ugwaljanza tal-Istati Membri – Prinċipju ta’ proporzjonalità”
1. |
F’dan ir-rikors ( 2 ), ippreżentat skont l-Artikolu 263 TFUE, ir-Repubblika tal-Polonja titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tannulla r-Regolament (UE, Euratom) 2020/2092 ( 3 ). |
2. |
Fir-rikors, li r-rilevanza kostituzzjonali tiegħu ma tistax tiġi miċħuda, huwa diskuss jekk ir-Regolament 2020/2092, li jintroduċi mekkaniżmu għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni mill-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt mill-Istati Membri marbutin mal-implimentazzjoni baġitarja, ġiex adottat fuq bażi legali xierqa u jekk huwiex kompatibbli ma’ diversi dispożizzjonijiet tad-dritt primarju, b’mod partikolari, mal-Artikolu 7 TUE. |
3. |
Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li tattribwixxi r-rikors lis-seduta plenarja, bħala l-qorti xierqa sabiex tiddeċiedi l-kawżi li huma ta’ “importanza eċċezzjonali” (l-Artikolu 16 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja). |
I. Il‑kuntest ġuridiku
4. |
Nagħmel riferiment għat-traskrizzjoni tar-regoli tat-Trattati u tad-dritt sekondarju tal-Unjoni li nesponi fil-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21. |
II. Il‑proċedura quddiem il‑Qorti tal‑Ġustizzja
5. |
Ir-Repubblika tal-Polonja titlob li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:
|
6. |
Il-Parlament u l-Kunsill jitolbu li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha tiċħad ir-rikors u tikkundanna lir-Repubblika tal-Polonja għall-ispejjeż. |
7. |
Fit‑12 ta’ Mejju 2021, il-Parlament Ewropew talab li l-kawża tiġi deċiża skont l-Artikolu 133 tar-Regoli tal-Proċedura (proċedura mħaffa), talba li l-President tal-Qorti tal-Ġustizzja aċċetta fid‑9 ta’ Ġunju 2021. |
8. |
Fit‑12 ta’ Mejju 2021, il-Kunsill talab lill-Qorti tal-Ġustizzja, f’konformità mal-Artikolu 151(1) tar-Regoli tal-Proċedura, sabiex la tikkunsidra ċerti siltiet mit-talba tar-Repubblika tal-Polonja, għaliex jirriproduċu jew jagħmlu riferiment għal opinjoni mhux ippubblikata tas-Servizz Ġuridiku tal-Kunsill. Fid‑29 ta’ Ġunju 2021, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, skont il-punt 5 ta’ dan l-artikolu, li din il-kwistjoni tiġi deċiża, flimkien mal-mertu, fis-sentenza. |
9. |
Fis-seduta, miżmuma quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja f’seduta plenarja fil‑11 u fit‑12 ta’ Ottubru 2021, intervjenew ir-Repubblika tal-Polonja, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill, kif ukoll il-Kummissjoni Ewropea u l-Gvern tar-Renju tal-Belġju, tar-Renju tad-Danimarka, tar-Repubblika Federali tal-Ġermanja, tal-Ungerija, tal-Irlanda, tar-Renju ta’ Spanja, tar-Repubblika Franċiża, tal-Gran Dukat tal-Lussemburgu, tar-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, tar-Repubblika tal-Finlandja u dak tar-Renju tal-Isvezja. |
10. |
F’dawn il-konklużjonijiet ser insegwi l-istess ordni użata f’dawk tal-Kawża C‑156/21. Qabelxejn, ser nindirizza l-kwistjoni proċedurali mqajma mill-Kunsill. Iktar ’il quddiem, ser nagħmel riferiment għall-kuntest ġuridiku li fih ġie mfassal u adottat ir-Regolament 2020/2092. Finalment, ser nikkunsidra l-ħdax-il motiv għal annullament invokati mir-Repubblika tal-Polonja sabiex titlob l-annullament tar-Regolament 2020/2092. |
11. |
Sabiex nevita repetizzjonijiet, ser nagħmel riferiment għall-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21 (li r-reġistrazzjoni tagħha saret qabel din il-kawża) sa fejn nista’. Għaldaqstant, f’dawn il-konklużjonijiet ser nindirizza biss il-kwistjonijiet li ma ġewx indirizzati fil-konklużjonijiet l-oħra. |
III. Kwistjoni proċedurali: talba għall‑irtirar ta’ opinjoni tas‑Servizz Ġuridiku tal‑Kunsill
12. |
Il-Kunsill jitlob lill-Qorti tal-Ġustizzja biex “ma tikkunsidrax is-siltiet tat-talba u tal-annessi tagħha li jagħmlu riferiment għal, jirriproduċu l-kontenut jew jirriflettu l-analiżi mwettqa fl-opinjoni tas-Servizz Ġuridiku tal-Kunsill (dokument 13593/18 tal-Kunsill) tal‑25 ta’ Ottubru 2018 u, b’mod partikolari, is-siltiet [tal-punti 53, 75, 126, 133 u 139]”. |
13. |
Il-Gvern Pollakk jitlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tiċħad it-talba tal-Kunsill għaliex l-argumenti tiegħu huma infondati u ma jistgħux jintlaqgħu. |
14. |
Fil-konklużjonijiet tiegħi tal-Kawża C‑156/2021 nesponi r-raġunijiet li jwassluni sabiex nissuġġerixxi li tiġi miċħuda t-talba inċidentali tal-Kunsill, identika għal dik magħmula f’din il-kawża, wara li nanalizza: a) il-leġiżlazzjoni dwar l-aċċess u l-invokazzjoni quddiem il-qorti tad-dokumenti tal-istituzzjonijiet; b) il-ġurisprudenza dwar l-aċċess għall-opinjonijiet tas-servizzi ġuridiċi tal-istituzzjonijiet u għall-invokazzjoni tagħhom quddiem il-qorti; u c) l-applikazzjoni tagħhom f’din il-kawża. |
15. |
Għal dawn l-istess raġunijiet, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tiċħad, anki f’din il-kawża, it-talba inċidentali tal-Kunsill. |
IV. Ir‑Regolament 2020/2092: regola li testendi bejn il‑kundizzjonalità finanzjarja u l‑garanzija tal‑istat tad‑dritt
16. |
Nagħmel riferiment għall-argumenti esposti fil-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21 dwar il-proċedura leġiżlattiva segwita għall-adozzjoni tar-Regolament 2020/2092 u dwar il-mekkaniżmi ta’ kundizzjonalità finanzjarja eżistenti fid-dritt tal-Unjoni. |
V. L‑ewwel motiv tar‑rikors: assenza ta’ bażi legali valida tar‑Regolament 2020/2092
17. |
Il-Gvern Pollakk jargumenta li regolament adottat abbażi tal-Artikolu 322(1)(a) TFUE la jista’ jiddefinixxi l-kunċett tal-istat tad-dritt u lanqas l-elementi li jikkostitwixxu l-ksur tiegħu. Lanqas ma jista’ jawtorizza lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jispeċifikaw l-eżiġenzi marbuta mal-prinċipji tal-istat tad-dritt fl-applikazzjoni ta’ dan ir-regolament. Finalment, il-leġiżlatur ma setax jawtorizza lill-Kunsill sabiex jibbaża ruħu fuq il-konstatazzjonijiet tal-Kummissjoni dwar il-ksur ta’ dawn il-prinċipji sabiex jadotta miżuri għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni fil-konfront ta’ Stat Membru. |
18. |
Il-Gvern Pollakk isostni li r-Regolament 2020/2092 jippermetti li jiġu imposti sanzjonijiet fuq l-Istati Membri għan-nuqqas ta’ konformità mal-obbligi li huma għandhom taħt it-Trattati. Ir-Regolament 2020/2092, għaldaqstant, ma jweġibx għar-rekwiżiti li għandu jissodisfa mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità finanzjarja. Għaldaqstant, huwa ma jistax ikollu bħala bażi legali l-Artikolu 322(1)(a) TFUE, li jattribwixxi funzjonijiet strettament baġitarji lill-istituzzjonijiet tal-Unjoni. |
19. |
L-analiżi ta’ dawn l-argumenti fil-punti korrelattivi tal-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21 twassalni sabiex nirrakkomanda li l-ewwel motiv tar-rikors jiġi miċħud. |
VI. It‑tieni motiv tar‑rikors: natura mhux xierqa tal‑bażi legali tar‑Regolament 2020/2092
A. L‑argumenti tal‑partijiet
20. |
Il-Gvern Pollakk isostni li, jekk il-Qorti tal-Ġustizzja taċċetta l-fatt li l-Unjoni għandha l-kompetenza sabiex tadotta r-Regolament 2020/2092, il-bażi legali tiegħu għandha tkun it-tielet paragrafu tal-Artikolu 311 TFUE, jew fin-nuqqas ta’ dan, l-Artikolu 312(2) TFUE, minflok l-Artikolu 322(1)(a) TFUE. |
21. |
Fil-fehma tal-Gvern Pollakk, ir-Regolament 2020/2092 jagħmel riferiment għal, u huwa marbut, maċ-ċiklu baġitarju l-ġdid u mal-impenji finanzjarji kollha miftiehma għall-qafas finanzjarju multiannwali (iktar ’il quddiem, il-“QFP”) ( 4 ) u għall-Istrument għall-Irkupru tal-Unjoni Ewropea Next Generation EU ( 5 ), kif turi l-proċedura ta’ tfassil tiegħu. |
22. |
L-Artikolu 322(1)(a) TFUE ma jipprovdix kopertura legali xierqa għar-Regolament 2020/2092, billi jippermetti biss l-adozzjoni ta’ atti ta’ implimentazzjoni tal-baġit annwali tal-Unjoni. |
23. |
L-użu ta’ din il-bażi legali mhux korretta jwassal sabiex tintuża proċedura leġiżlattiva mhux xierqa (dik ordinarja) u sistema ta’ votazzjoni mhux korretta (b’maġġoranza kkwalifikata). B’hekk jinkisru r-rekwiżiti formali essenzjali, għaliex it-tielet paragrafu tal-Artikolu 311 TFUE u l-Artikolu 312(2) TFUE jippreskrivu l-użu ta’ proċedura leġiżlattiva speċjali u d-deċiżjoni b’mod unanimu. |
24. |
Il-Parlament u l-Kunsill jikkontestaw dawn l-argumenti ( 6 ). |
B. Evalwazzjoni
25. |
Ir-Regolament 2020/2092 jintroduċi mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità finanzjarja ta’ natura permanenti li ma huwiex marbut ma’ xi baġit annwali jew ma’ xi QFP partikolari. |
26. |
Ir-regoli ta’ implimentazzjoni tal-baġit li l-adozzjoni tagħhom hija permessa mill-Artikolu 322(1)(a) TFUE japplikaw kemm għall-oqfsa finanzjarji multiannwali (u għall-Istrument Next generation EU) kif ukoll għall-baġits annwali. Fl-Artikolu 310 TFUE hemm minqux il-prinċipju ta’ annwalità, li jfisser li d-dħul u l-ispejjeż previsti fl-oqfsa finanzjarji multiannwali jiġu diviżi u implimentati annwalment permezz ta’ kull baġit. |
27. |
Miż-żewġ artikoli invokati mill-Gvern Pollakk, l-ewwel wieħed (it-tielet paragrafu tal-Artikolu 311 TFUE) jindika li “[l]-Kunsill, li jaġixxi skond il-proċedura leġislattiva speċjali, b’mod unanimu u wara konsultazzjoni mal-Parlament Ewropew, għandu jadotta Deċiżjoni li tistabbilixxi d-dispożizzjonijiet applikabbli għas-sistema tar-riżorsi proprji ta’ l-Unjoni. F’dan il-kuntest jista’ jistabbilixxi kategoriji ġodda ta’ riżorsi proprji jew jabolixxi kategorija eżistenti. Din id-deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ biss wara l-approvazzjoni tagħha mill-Istati Membri, skond il-ħtiġijiet kostituzzjonali rispettivi tagħhom”. |
28. |
Madankollu, ir-Regolament 2020/2092 la joħloq xi tip ġdid ta’ riżorsi proprji, la jneħħi xi wieħed minn dawk eżistenti, u lanqas ma jirregola l-modalitajiet ta’ ġbir tar-riżorsi proprji jew ir-relazzjoni bejniethom. Huwa mfassal sabiex jiġi applikat prinċipalment għall-ispejjeż tal-Unjoni iktar milli għad-dħul tagħha. Għaldaqstant, it-tielet paragrafu tal-Artikolu 311 TFUE ma jistax ikun il-bażi legali xierqa sabiex jiġi adottat. |
29. |
L-istess japplika għat-tieni artikolu allegatament miksur (l-Artikolu 312(2) TFUE) li skontu, “[il]-Kunsill, li jaġixxi skond il-proċedura leġislattiva speċjali, għandu jadotta regolament li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju multiannwali. Dan għandu jaġixxi b’mod unanimu wara l-approvazzjoni tal-Parlament Ewropew, li għandha tingħata b’maġġoranza tal-membri komponenti tiegħu […]”. |
30. |
Il-qafas finanzjarju multiannwali huwa maqbul għal mill-inqas ħames snin, għandu l-għan li jiggarantixxi, matul dan il-perijodu, l-evoluzzjoni organizzata tal-ispejjeż u, għal dawn il-finijiet, jiddetermina l-ammonti tal-limiti massimi annwali ta’ approprjazzjonijiet għal impenji, skont il-kategorija tal-ispejjeż, u tal-limitu massimu annwali ta’ approprjazzjonijiet għall-pagamenti. |
31. |
Għall-kuntrarju, ir-Regolament 2020/2092 ma fih l-ebda ppjanar tal-impenji u tal-ħlasijiet tal-Unjoni tul perijodu ta’ żmien (ser jibqa’ fis-seħħ sakemm jitħassar) u ma jistax jiġi kklassifikat bħala mekkaniżmu xieraq għat-tħaddim tajjeb tal-proċedura annwali tal-baġit fis-sens tal-Artikolu 312(3) TFUE. |
32. |
Fir-rigward tal-fatt li r-Regolament 2020/2092 kien ġie adottat b’mod parallel man-negozjati tal-QFP 2021‑2027 u mal-Istrument Next Generation EU (jew tal-fatt li għandu rabta politika magħhom), dan l-element ratione temporis ma għandu l-ebda effett fuq l-għażla tal-bażi legali tiegħu jew tal-kontroll tal-legalità tiegħu. |
33. |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, it-tieni motiv tar-rikors għandu jiġi miċħud. |
VII. It‑tielet motiv tar‑rikors: ksur tal‑Protokoll Nru 2, Anness mat‑TUE u mat‑TFUE, dwar l‑applikazzjoni tal‑prinċipji ta’ sussidjarjetà u proporzjonalità
A. L‑argumenti tal‑partijiet
34. |
Il-Gvern Pollakk isostni, sussidjarjament (fil-każ li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrikonoxxi l-kompetenza tal-leġiżlatur tal-Unjoni sabiex jadottah), li r-Regolament 2020/2092 ġie adottat bi ksur tal-Protokoll Nru 2 dwar l-applikazzjoni tal-prinċipji ta’ sussidjarjetà u proporzjonalità. |
35. |
Skont il-Gvern Pollakk, l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni ma hijiex waħda mill-kompetenzi esklużivi msemmija fl-Artikolu 3(1) TFUE, iżda hija waħda mill-kompetenzi kondiviżi msemmija fl-Artikolu 4(1) TFUE, anki jekk ma hijiex imniżżla fil-lista ta’ dawn il-kompetenzi. |
36. |
Din id-dikjarazzjoni hija sostnuta mill-Artikolu 325(1) TFUE, li skontu, “[l]-Unjoni u l-Istati Membri għandhom jikkumbattu l-frodi u l-attivitajiet illegali oħra li jaffettwaw l-interessi finanzjarji ta’ l-Unjoni permezz ta’ miżuri, li jittieħdu skond dan l-Artikolu […]”. |
37. |
B’riferiment għall-abbozz tal-Kummissjoni dwar ir-Regolament 2020/2092 (futur) ( 7 ), il-Gvern Pollakk jallega li, fin-nuqqas tat-trażmissjoni ta’ din il-proposta lill-parlamenti nazzjonali sabiex tiġi vverifikata l-konformità tiegħu għall-prinċipju ta’ sussidjarjetà, ġew miksura l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 4, l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 6 u l-Artikolu 7(1) tal-Protokoll Nru 2. |
38. |
Din l-ommissjoni tikkostitwixxi ksur ta’ rekwiżiti formali essenzjali b’mod li jwassal għall-annullament tar-Regolament 2020/2092. Dan huwa dak li ddikjarat il-Qorti tal-Ġustizzja għan-nuqqas ta’ twettiq tad-dmir ta’ konsultazzjoni mal-Parlament Ewropew fil-proċedura leġiżlattiva. |
39. |
Il-Kunsill u l-Parlament Ewropew jikkontestaw dawn l-argumenti. |
B. Evalwazzjoni
40. |
Il-baġit jippermetti lill-Unjoni tiżviluppa l-politiki tagħha u tiżgura l-funzjonament tal-istituzzjonijiet, tal-korpi u tal-organi tagħha. It-tqassim vertikali ta’ kompetenzi bejn l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha (l-Artikoli 3 sa 6 TFUE) ma japplikax għalih peress li huwa jwieġeb għal kompetenza interna relatata mal-funzjonament tal-Unjoni u tal-istituzzjonijiet tagħha, li hija qrib il-kompetenza li dawn għandhom sabiex jadottaw ir-regolamenti interni, is-sistema lingwistika jew l-istatut tal-uffiċjali u l-persunal tagħhom. L-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni ma hijiex, għaldaqstant, kwistjoni suġġetta għall-prinċipju tal-għoti ta’ kompetenzi, iżda hija setgħa li hija esklużivament tal-Unjoni. |
41. |
Dawn id-dikjarazzjonijiet ma humiex ikkontestati mill-Artikolu 317 TFUE, li jagħti lill-Kummissjoni l-kariga li timplimenta, taħt ir-responsabbiltà rispettiva tagħha, il-baġit “f’kooperazzjoni ma’ l-Istati Membri, skond id-dispożizzjonijiet tar-regolamenti magħmula skond l-Artikolu 322 [TFUE]”. |
42. |
Għaldaqstant, huwa possibbli li l-Istati Membri jintervjenu permezz ta’ delega fil-ġestjoni tal-baġit tal-Unjoni, taħt il-kontroll tal-Kummissjoni. Dan huwa enfasizzat mis-sistema ta’ “ġestjoni kondiviża” li r-Regolament Finanzjarju ( 8 ) jipprevedi fl-Artikolu 63 tiegħu ( 9 ). Din il-ġestjoni kondiviża bejn l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha ma tfissirx, madankollu, li dawn tal-aħħar jistgħu jadottaw ir-regoli li bihom huwa rregolat il-baġit tal-Unjoni ( 10 ). L-implimentazzjoni tal-baġit tagħha hija r-responsabbiltà esklużiva tal-Unjoni u hija tista’ tiddelegaha lill-Istati Membri meta tqis li l-ġestjoni kondiviża tkun l-aqwa mezz sabiex l-implimentazzjoni sseħħ fil-prattika. Loġikament, fil-ġestjoni kondiviża, il-Kummissjoni żżomm il-kontroll fuq l-azzjonijiet tal-awtoritajiet statali. |
43. |
Lanqas l-Artikolu 325 TFUE, fil-kapitolu dwar “Il-ġlieda kontra l-frodi”, ma jista’ jiġi invokat sabiex jagħti kompetenza lill-Istati Membri fir-rigward tal-mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità finanzjarja marbut mal-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni. |
44. |
L-għan immedjat tar-Regolament 2020/2092 fl-istabbiliment ta’ dan il-mekkaniżmu ma huwiex il-ġlieda kontra l-frodi. Barra minn hekk, dan il-mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità finanzjarja jaġixxi biss fir-rigward tal-Istati Membri, iżda mhux fir-rigward tal-operaturi privati, li huma l-mira tal-Artikolu 325 TFUE u tar-regoli tad-dritt sekondarju li jimplimentawh. |
45. |
Stabbilita din il-premessa, billi l-prinċipju ta’ sussidjarjetà japplika fl-oqsma fejn il-kompetenza hija kondiviża bejn l-Istati Membri u l-Unjoni (Artikolu 5(3) TUE), huwa ma japplikax għall-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni. Madankollu, anki li kieku dan kien il-każ, u dan il-prinċipju jitqies bħala applikabbli, jiena tal-fehma li ma seħħx il-ksur ta’ rekwiżiti formali essenzjali kif allegat mill-Gvern Pollakk. |
46. |
Fir-rigward tal-allegat ksur tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 4, tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 6 u tal-Artikolu 7(1) tal-Protokoll Nru 2, infakkar li r-regolamenti, bħall-atti leġiżlattivi l-oħra, huma approvati mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 288 TFUE. Jekk istituzzjoni tal-Unjoni ma tintervjenix fl-adozzjoni tagħhom, meta dan ikun previst b’mod vinkolanti minn regola tat-Trattati, huwa loġiku li dan il-ksur ta’ rekwiżiti formali jiġi kklassifikat bħala essenzjali u li jikkawża effetti li jrenduh invalidu ( 11 ). |
47. |
Madankollu, il-karigi tal-parlamenti nazzjonali huma limitati għal dawk stabbiliti fl-Artikolu 12 TUE li, għall-finijiet ta’ din il-kawża, jikkonsistu f’li jkunu informati u jirċievu notifika dwar l-abbozzi ta’ atti leġiżlattivi tal-Unjoni (punt a)) u jiżguraw ir-rispett tal-prinċipju ta’ sussidjarjetà, f’konformità mad-dispożizzjonijiet tal-Protokoll Nru 2 (punt b)). Skont l-Artikolu 7 tal-Protokoll Nru 2, l-intervent tagħhom ma jimblokkax l-adozzjoni tal-att leġiżlattiv, iżda jobbliga lill-Kummissjoni terġa’ teżamina l-proposta sabiex tirtiraha, temendaha jew iżżommha. |
48. |
Il-Kummissjoni allegatament wettqet il-ksur ta’ rekwiżiti formali li lmenta dwaru l-Gvern Pollakk billi naqset milli twettaq l-obbligu tagħha li tittrażmetti l-abbozz ta’ att leġiżlattiv lill-parlamenti nazzjonali, kif previst fl-Artikolu 4(1) tal-Protokoll Nru 2. |
49. |
Minn dan il-ksur inizjali jirriżulta dak tal-Artikolu 6(1) tal-Protokoll Nru 2 (possibbiltà li parlament nazzjonali joħroġ opinjoni motivata “li fiha jesponi r-raġunijiet li għalihom iqisu li l-abbozz ma jimxix mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà”) u dak tal-Artikolu 7(1) tal-istess protokoll (l-istituzzjonijiet tal-Unjoni, “jekk l-abbozz ta’ att leġislattiv ġej minnhom, għandhom iqisu l-opinjonijiet motivati tal-Parlamenti nazzjonali”). |
50. |
Madankollu, ma għandux jintesa li:
|
51. |
Ir-rikonoxximent espliċitu mill-Gvern Pollakk li l-abbozz tal-Kummissjoni ġie trażmess lill-parlament nazzjonali ( 14 ) ma jipprekludix lil dan l-istess gvern milli jafferma li l-Kummissjoni kellha twettaq notifika oħra, fid-dawl tal-fatt li dan l-abbozz għadda minn emendi rilevanti matul il-proċedura leġiżlattiva. |
52. |
Insostenn tal-argument tiegħu, il-Gvern Pollakk jistrieħ fuq il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja ( 15 ), li skontha “l-obbligu ta’ konsultazzjoni mal-Parlament [Ewropew], matul il-proċedura deċiżjonali, fil-każijiet previsti mit-Trattat, jimplika li huwa għandu jiġi kkonsultat mill-ġdid kull darba li t-test adottat finalment, ikkunsidrat fl-intier tiegħu, jitbiegħed, fis-sustanza stess tiegħu, minn dak li dwaru l-Parlament ikun diġà ġie kkonsultat”. |
53. |
Madankollu, din il-ġurisprudenza ma hijiex applikabbli f’din il-kawża, minħabba li l-Protokoll Nru 2 ma jipprevedix it-tieni trażmissjoni (jew trażmissjonijiet suċċessivi) tal-abbozzi ta’ atti leġiżlattivi lill-parlamenti nazzjonali, meta l-elaborazzjoni tagħhom fil-kuntest tal-proċedura quddiem il-Kunsill u l-Parlament temenda l-kontenut tagħhom. Fil-każ tar-Regolament 2020/2092, il-Kummissjoni ma emendatx il-proposta inizjali, iżda kienu l-Kunsill u l-Parlament li emendawha sakemm waslu għat-test finali adottat. |
54. |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet esposti iktar ’il fuq, it-tielet motiv tar-rikors għandu jiġi miċħud. |
VIII. Ir‑raba’ motiv tar-rikors: ksur tal‑obbligu ta’ motivazzjoni (it‑tieni paragrafu tal‑Artikolu 296 TFUE)
A. L‑argumenti tal‑partijiet
55. |
Il-Gvern Pollakk jargumenta, fil-qosor, li l-motivazzjoni tar-regolament li kien hemm fil-proposta tal-Kummissjoni ma kinitx konformi mal-obbligu impost mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 296 TFUE, kif interpretat mill-Qorti tal-Ġustizzja. |
56. |
Huwa jkompli jesponi li, b’mod partikolari, il-proposta la kienet tiġġustifika l-ħtieġa li jiġi adottat ir-Regolament 2020/2092 u lanqas l-għażla tal-Artikolu 322(1)(a) TFUE bħala bażi legali. |
57. |
Il-Parlament u l-Kunsill jikkontestaw dan l-argument. |
B. Evalwazzjoni
58. |
Fl-ewwel lok, dan il-motiv ta’ rikors huwa ineffettiv, għaliex jikkonċerna biss il-proposta inizjali tal-Kummissjoni u mhux il-kontenut finali tar-Regolament 2020/2092. Huwa l-att leġiżlattiv li huwa kkontestat u mhux din il-proposta. |
59. |
Għalkemm it-testi użati fil-proċedura leġiżlattiva ta’ att tal-Unjoni jistgħu jittieħdu inkunsiderazzjoni sabiex tiġi analizzata l-motivazzjoni tiegħu, l-unika motivazzjoni valida hija dik li tinsab fl-att leġiżlattiv kif adottat u ppubblikat. Il-motivazzjoni ta’ dan l-att tkun, loġikament, dik ipprovduta mill-premessi li hemm fil-preambolu tiegħu. |
60. |
Fit-tieni lok, skont il-Qorti tal-Ġustizzja, il-motivazzjoni meħtieġa mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 296 TFUE ( 16 ) għandha tiġi adattata għan-natura tal-att u turi b’mod ċar u inekwivoku r-raġunament tal-istituzzjoni li minnha jkun ħiereġ, b’mod li l-partijiet interessati jkunu jistgħu jkunu jafu r-raġunijiet tal-miżura adottata u li l-qorti kompetenti tkun tista’ twettaq l-istħarriġ tagħha ( 17 ). |
61. |
Madankollu, f’dan il-każ, il-leġiżlatur tal-Unjoni ġġustifika b’mod suffiċjenti l-adozzjoni tar-Regolament 2020/2092 tul id‑29 premessa tal-preambolu tiegħu. Fl-ewwel waħda mill-“premessi” li tinkludi dan il-preambolu, huwa invokat, b’mod partikolari, l-Artikolu 322(1)(a) TFUE. |
62. |
F’dawn il-premessi hemm ir-raġunijiet li wasslu għall-introduzzjoni tal-mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità finanzjarja għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni minn ksur possibbli tal-prinċipji tal-istat tad-dritt mill-Istati Membri. |
63. |
Ir-relazzjoni “bejn ir-rispett tal-istat tad-dritt u l-implimentazzjoni effiċjenti tal-baġit tal-Unjoni f’konformità mal-prinċipji ta’ ġestjoni finanzjarja tajba”, bħala element ewlieni tar-Regolament 2020/2092, hija identifikata b’mod partikolari fil-premessa 13 tiegħu. |
64. |
Għaldaqstant, ir-raba’ motiv tar-rikors għandu jiġi miċħud. |
IX. Il‑ħames motiv tar‑rikors: ksur tal‑Artikolu 7 TUE
65. |
Fil-fehma tal-Gvern Pollakk, ir-Regolament 2020/2092 jintroduċi mekkaniżmu ġdid, mhux previst fit-Trattati, sabiex jikkontrolla r-rispett tal-prinċipji tal-istat tad-dritt mill-Istati Membri. Għaldaqstant, għandu effett ekwivalenti għal dak tal-emenda tat-Trattati, li ma huwiex fattibbli permezz ta’ sempliċi regola tad-dritt sekondarju. |
66. |
Barra minn hekk, billi l-għan tiegħu jikkoinċidi ma’ dak tal-proċedura tal-Artikolu 7 TUE, ir-Regolament 2020/2092 jevita l-applikazzjoni ta’ dan l-artikolu, li l-kundizzjonijiet tiegħu huma iktar eżiġenti u jipprovdu iktar garanziji lill-Istati Membri. |
67. |
L-analiżi ta’ dawn l-argumenti fil-punti korrelattivi tal-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21 twassalni sabiex nirrakkomanda ċ-ċaħda tal-ħames motiv tar-rikors. |
X. Is‑sitt motiv tar‑rikors: ksur tal‑ewwel paragrafu tal‑Artikolu 269 TFUE
68. |
Skont il-Gvern Pollakk, l-adozzjoni tar-Regolament 2020/2092 timplika de facto ksur tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 269 TFUE għaliex huwa jestendi l-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja (li dan l-artikolu jillimita għall-kontroll tar-regoli tal-proċedura) għal kull ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, li l-portata tiegħu hija ddefinita, għal darba oħra mingħajr ebda bażi, mir-Regolament 2020/2092. |
69. |
L-analiżi ta’ dawn l-argumenti fil-punti korrelattivi tal-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21 twassalni sabiex nirrakkomanda ċ-ċaħda tas-sitt motiv tar-rikors. |
XI. Is‑seba’ motiv tar‑rikors: ksur tat‑tieni sentenza tal‑Artikolu 4(1) u (2) u l‑Artikolu 5(2) TUE
A. L‑argumenti tal‑partijiet
70. |
Skont il-Gvern Pollakk, bl-introduzzjoni tal-mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità, li huwa marbut mar-rispett tal-prinċipji tal-istat tad-dritt, fir-Regolament 2020/2092, il-leġiżlatur tal-Unjoni:
|
71. |
Il-Parlament u l-Kunsill jikkontestaw dawn l-argumenti. |
B. Evalwazzjoni
72. |
Fir-rigward tal-allegat ksur tal-prinċipju ta’ għoti ta’ kompetenza (l-Artikolu 4(1) u l-Artikolu 5(2) TUE), għandi nirrepeti li dan ma jseħħx għaliex l-Unjoni għandha bażi legali fl-Artikolu 322(1)(a) TFUE sabiex tadotta r-Regolament 2020/209. Ser nagħmel riferiment għall-istudju mwettaq fil-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21. |
73. |
Fir-rigward tal-Artikolu 4(2) TUE, il-Gvern Pollakk, f’dan il-motiv ( 18 ) ma jiddenunzjax il-ksur tal-ewwel sentenza tiegħu (jiġifieri, dik li tagħmel riferiment għall-identità nazzjonali) ( 19 ), iżda esklużivament tat-tieni waħda, li tagħmel riferiment għar-rispett tal-karigi essenzjali tal-Istat ( 20 ). |
74. |
Għall-kuntrarju ta’ dak li jsostni l-Gvern Pollakk, ir-Regolament 2020/2092 ma jissuġġettax għall-kontroll tal-Kummissjoni oqsma kruċjali tas-sovranità tal-Istati Membri, bħall-integrità territorjali tagħhom, iż-żamma tal-ordni pubbliku u s-salvagwardja tas-sigurtà nazzjonali. |
75. |
Huwa minnu li l-mekkaniżmu tar-Regolament 2020/2092 jista’ jiġi applikat fir-rigward tal-attività ta’ xi awtoritajiet nazzjonali (bħal dawk inkarigati mill-kontroll finanzjarju u mill-għoti ta’ kuntratti pubbliċi; is-servizzi ta’ investigazzjoni; il-prosekuzzjoni pubblika u l-qrati), iżda biss sa fejn ikollu impatt fuq l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni jew jaffettwa l-interessi finanzjarji tagħha. |
76. |
It-tieni sentenza tal-Artikolu 4(2) TUE ma tawtorizzax lill-Istati Membri jeżentaw ruħhom mill-obbligi imposti fuqhom mid-dritt tal-Unjoni f’setturi ta’ kompetenza nazzjonali marbuta mal-eżerċizzju tal-karigi essenzjali tal-Istat. |
77. |
Dan ġie kkonfermat mill-Qorti tal-Ġustizzja għal oqsma tant sensittivi bħas-sigurtà interna u esterna ( 21 ), l-organizzazzjoni tal-qrati nazzjonali ( 22 ) u anki l-organizzazzjoni tal-forzi armati ( 23 ), meta inkwistjoni jkun hemm irregolati mid-dritt tal-Unjoni. L-“osservanza neċessarja” tiegħu tfisser li l-azzjonijiet tal-awtoritajiet statali f’dawn l-oqsma ma humiex immuni għall-atti tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni, meta dawn tal-aħħar jeżerċitaw il-kompetenzi tagħhom b’mod leġittimu. |
78. |
Ċertament, bħalma ssostni r-Repubblika tal-Polonja, ir-regolazzjoni tal-organizzazzjoni u l-funzjonament tal-istituzzjonijiet statali li jidentifika r-Regolament 2020/2092 (fost oħrajn, is-servizzi ta’ investigazzjoni, il-prosekuzzjoni pubblika u l-qrati) hija kompetenza nazzjonali koperta mit-tieni sentenza tal-Artikolu 4(2) TUE. |
79. |
Madankollu, ir-Regolament 2020/2092 ma jimponix fuq l-Istati Membri xi obbligu ġdid fir-rigward tal-organizzazzjoni u l-funzjonament ta’ dawn il-korpi statali li jista’ jaffettwa l-eżerċizzju tal-karigi essenzjali tagħhom. Id-dmir sabiex l-awtoritajiet imsemmija, u kwalunkwe awtorità oħra, jaġixxu skont il-prinċipji tal-istat tad-dritt, bħala valur komuni għall-Istati Membri kollha, ikun, ovvjament, preċedenti għall-approvazzjoni tar-Regolament 2020/2092 u ġej direttament mit-Trattati. |
80. |
Fir-rigward tal-fatt li l-ġestjoni tal-baġit tal-Unjoni u l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tagħha jistgħu jiġu ppreġudikati minħabba l-aġir ta’ dawk l-awtoritajiet li jiksru l-prinċipji tal-istat tad-dritt, il-miżuri korrettivi li jawtorizza r-Regolament 2020/2092 iwieġbu għall-eżerċizzju ta’ kompetenza tal-Unjoni nnifisha. |
81. |
Fir-realtà, il-Gvern Pollakk, f’dan il-motiv jirrepeti argumenti simili għal dawk li ressaq f’kawżi oħra (kemm jekk huma rikorsi diretti kif ukoll jekk huma talbiet għal deċiżjoni preliminari) dwar l-impossibbiltà li t-tieni paragrafu tal-Artikolu 19(1) TUE u l-Artikolu 47 tal-Karta jiġu invokati sabiex iqiegħed f’dubju r-regoli tar-Repubblika tal-Polonja dwar l-istatut tal-qrati nazzjonali jew tal-qrati tagħha stess. Il-Qorti tal-Ġustizzja ċaħdet dawn l-argumenti li kienu jinvokaw favurihom, inter alia, l-Artikolu 4, l-Artikolu 5(1) u (2) u l-Artikolu 13(2) TUE ( 24 ). |
82. |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, is-seba’ motiv tar-rikors għandu jiġi miċħud. |
XII. It‑tmien motiv tar‑rikors: ksur tal‑prinċipju ta’ ugwaljanza fit‑trattament bejn l‑Istati Membri (l‑ewwel sentenza tal‑Artikolu 4(2) TUE)
A. L‑argumenti tal‑partijiet
83. |
Il-Gvern Pollakk isostni li r-Regolament 2020/2092 mhux biss jikser il-prinċipju ta’ ugwaljanza bejn l-Istati Membri, iżda jikkontribwixxi sabiex jipperpetwa l-manifestazzjonijiet tal-ksur tiegħu. |
84. |
Fil-fehma tiegħu, ir-Regolament 2020/2092 ma jiggarantixxix li d-dikjarazzjoni li kien hemm ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt tkun ippreċeduta minn “valutazzjoni kwalitattiva bir-reqqa” tal-Kummissjoni li tista’ tiġi kkunsidrata bħala oġġettiva, imparzjali u ġusta. |
85. |
Barra minn hekk, huwa jargumenta li l-proċedura ta’ adozzjoni ta’ miżuri ta’ protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni tiddiskrimina direttament u inekwivokament lill-Istati Membri żgħar u medji, meta mqabbla mal-Istati kbar, billi l-Kunsill jadotta d-deċiżjonijiet tiegħu b’maġġoranza kkwalifikata skont sistema li fiha l-kalkolu tal-voti ta’ dawn tal-aħħar jiksbu “piż spropozjonat”. |
86. |
Il-Parlament u l-Kunsill jikkontestaw dawn l-argumenti. |
B. Evalwazzjoni
87. |
Fl-iżvilupp ta’ dan il-motiv, jissovraponu ruħhom kwistjonijiet eteroġenji, li mhux kollha huma relatati ma’ dak li, teoretikament, kellu jkun l-għan uniku tiegħu (jiġifieri, il-ksur tal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament). |
88. |
Jekk fhimt sew l-argument tiegħu, il-Gvern Pollakk jargumenta, fl-ewwel lok, li l-Kummissjoni ma tistax twettaq evalwazzjoni oġġettiva, imparzjali u ġusta għaliex wieħed mill-elementi li għandha tikkunsidra huma r-rapporti tal-Kummissjoni ta’ Venezja ( 25 ), organu konsultattiv li, f’okkażjoni waħda ( 26 ), għamel distinzjoni bejn id-demokraziji antiki u dawk ġodda fl-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà tal-ħatra tal-imħallfin mal-eżiġenzi tal-istat tad-dritt. |
89. |
Skont il-premessa 16 tar-Regolament 2020/2092, il-Kummissjoni għandha tikkunsidra “l-informazzjoni rilevanti minn sorsi disponibbli u minn istituzzjonijiet rikonoxxuti”. Fost dawn is-sorsi u istituzzjonijiet hemm, flimkien ma’ oħrajn, il-korpi tal-Kunsill tal-Ewropa kif ukoll il-Grupp ta’ Stati kontra l-Korruzzjoni (GRECO) u l-Kummissjoni ta’ Venezja. |
90. |
L-istess premessa tiddikjara, madankollu, li l-Kummissjoni, għandha twettaq evalwazzjoni eżawrjenti “oġġettiva, imparzjali u ġusta […]”. Il-Kummissjoni ma hijiex marbuta fl-evalwazzjoni tagħha minn dokumenti tal-Kummissjoni ta’ Venezja u ma għandhiex teħodhom inkunsiderazzjoni jekk minnhom tirriżulta inugwaljanza fit-trattament għall-Istati Membri fil-mument tal-applikazzjoni tar-Regolament 2020/2092 ( 27 ). |
91. |
Barra minn hekk, il-premessa 26 tar-Regolament 2020/2092 tindika li “[l]-proċedura […] jenħtieġ li tirrispetta l-prinċipji ta’ oġġettività, in-nondiskriminazzjoni u t-trattament ugwali tal-Istati Membri u jenħtieġ li titwettaq skont approċċ mhux partiġġjan u bbażat fuq l-evidenza”. |
92. |
Jidhirli li huwa loġiku li, għal dawn il-finijiet, il-Kummissjoni tista’ titlob informazzjoni mis-sorsi kollha disponibbli, bħalma jindika l-Artikolu 6(3) tar-Regolament 2020/2092. Jekk l-Istat li jwettaq il-ksur jemmen li din l-informazzjoni ma tkunx preċiża, huwa jista’ jinqeda b’żewġ fażijiet ta’ konsultazzjonijiet sabiex jikkontestaha quddiem il-Kummissjoni, qabel ma din tal-aħħar tipproponi l-miżuri lill-Kunsill. |
93. |
Fit-tieni lok, l-allegazzjonijiet tal-Gvern Pollakk dwar il-ksur tal-prinċipju ta’ ugwaljanza tal-Istati Membri ma jaslux sabiex jiġi identifikat eżattament għaliex ir-Regolament 2020/2092 jiddiskrimina bejniethom. L-Artikolu 6(6) u (9) ta’ dan ir-regolament jagħtihom ilkoll, mingħajr ebda distinzjoni, il-possibbiltà li jippreżentaw osservazzjonijiet lill-Kummissjoni kemm dwar l-evalwazzjoni li twettaq, kif ukoll dwar il-miżuri li tipproponi lill-Kunsill. |
94. |
Il-Gvern Pollakk jidher li qiegħed jindika bħala element diskriminatorju il-fatt li l-Istati Membri żgħar u medji ma għandhomx, fil-Kunsill, is-“setgħa sabiex jadottaw jew jiċħdu d-deċiżjonijiet” li għandhom l-Istati l-kbar, skont is-sistema ta’ kalkolu sabiex tinkiseb il-maġġoranza kkwalifikata ( 28 ). |
95. |
Din il-kritika ma tistax tagħmel riferiment, loġikament, għas-sistema ta’ voti fiha nnifisha, li hija prevista fit-Trattati u ma tistax tiġi annullata mill-Qorti tal-Ġustizzja. Jekk qiegħed nifhem il-pożizzjoni tal-Gvern Pollakk sew, l-oġġezzjoni tiegħu tikkonċerna l-użu ta’ din is-sistema ta’ voti sabiex jiġu approvati, b’maġġoranza kkwalifikata tal-Kunsill, id-deċiżjonijiet ta’ implimentazzjoni tar-Regolament 2020/2092 (l-Artikolu 6(10) u (11)). |
96. |
Madankollu, bħalma jfakkar il-Kunsill, skont l-Artikolu 16(3) TUE, “[i]d-deċiżjonijiet tal-Kunsill għandhom jittieħdu b’maġġoranza kwalifikata, ħlief fejn it-Trattati jipprovdi mod ieħor”. Ma nista’ nsib l-ebda regola tad-dritt primarju tal-Unjoni li, f’dan il-każ, twassal għal riżultat differenti. |
97. |
Barra minn hekk, sa fejn il-Gvern Pollakk, f’dan il-motiv jirrepeti argumenti dwar in-natura ta’ sanzjonar tal-miżuri tar-Regolament 2020/2092, li ma jkollhomx l-għan li jiġi protett il-baġit tal-Unjoni, iżda li jiġi protett direttament l-istat tad-dritt, nagħmel riferiment għall-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21 li fihom nispjega għaliex ma naqbilx ma’ dawn l-argumenti. |
98. |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, it-tmien motiv tar-rikors għandu jiġi miċħud. |
XIII. Id‑disa’ motiv tar‑rikors: ksur tal‑prinċipju ta’ ċertezza legali
99. |
Il-Gvern Pollakk isostni li r-Regolament 2020/2092, b’mod partikolari l-Artikoli 3 u 4(2) tiegħu, ma jissodisfawx ir-rekwiżiti ta’ ċarezza u preċiżjoni li huma inerenti għall-prinċipju ta’ ċertezza legali. |
100. |
Għal darba oħra, l-analiżi ta’ din it-teżi fil-punti korrelattivi tal-konklużjonijiet tal-Kawża C‑156/21 twassalni sabiex nirrakkomanda ċ-ċaħda tiegħu. |
XIV. L‑għaxar motiv tar‑rikors: ksur tal‑prinċipju ta’ propozjonalità (Artikolu 5(4) TUE)
A. L‑argumenti tal‑partijiet
101. |
Skont il-Gvern Pollakk, ir-Regolament 2020/2092 jikser il-prinċipju ta’ proporzjonalità minqux fl-Artikolu 5(4) TUE billi ma jiġġustifikax ir-rabta bejn il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni u l-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt. |
102. |
Huwa jargumenta li l-leġiżlatur ma weriex il-valur miżjud tal-mekkaniżmu introdott mir-Regolament 2020/2092 meta mqabbel mar-regoli finanzjarji tal-Unjoni diġà eżistenti. |
103. |
Skont il-Gvern Pollakk, “ikun impossibbli, fil-prattika” li tiġi rrispettata l-proporzjonalità tal-miżuri mniżżla fir-Regolament 2020/2092, fid-dawl tal-elementi inklużi fih sabiex jiġu adottati. |
104. |
Il-Parlament u l-Kunsill jikkontestaw dawn l-argumenti. |
B. Evalwazzjoni
105. |
Skont l-Artikolu 5(4) TUE, “il-kontenut u l-forma ta l-azzjoni ta’ l-Unjoni m’għandhomx jeċċedu dak li jkun meħtieġ sabiex jitwettqu l-objettivi tat-Trattati”. |
106. |
Fil-linja segwita mill-Parlament u mill-Kunsill, jiena tal-fehma li r-Regolament 2020/2092 ma jiksirx din id-dispożizzjoni, jiġifieri, ma jiksirx il-prinċipju ta’ proporzjonalità ( 29 ). Hemm diversi raġunijiet li jwassluni sabiex nasal għal din il-konklużjoni. |
107. |
Fl-ewwel lok, il-leġiżlatur għandu marġni ta’ diskrezzjoni wiesa’ ħafna fl-eżerċizzju tas-setgħat tiegħu ( 30 ) u ma nqisx li r-Regolament 2020/2092 huwa regola manifestament inadegwata sabiex jintlaħaq l-għan imfittex, jiġifieri, il-ħolqien ta’ mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità finanzjarja li permezz tiegħu jiġi indirizzat il-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt li jkollu rabta diretta mal-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni. |
108. |
Fit-tieni lok, il-leġiżlatur tal-Unjoni ġġustifika b’mod suffiċjenti, fil-fehma tiegħi, in-neċessità tar-Regolament 2020/2092, kif ukoll il-valur miżjud li jġib miegħu meta mqabbel mal-leġiżlazzjoni finanzjarja tal-Unjoni diġà eżistenti. Nibda mill-premessa li r-rabta bejn il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni u l-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt intweriet, skont kif esponejt f’siltiet oħra ta’ dawn il-konklużjonijiet u f’dawk tal-Kawża C‑156/21. |
109. |
L-ispjegazzjoni ta’ dan il-valur miżjud hija stabbilita fil-premessa 17 tar-Regolament 2020/2092, fejn huwa ddikjarat li l-miżuri tiegħu “huma meħtieġa b’mod partikolari f’każijiet fejn proċeduri oħra stabbiliti fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni ma jippermettux li l-baġit tal-Unjoni jiġi protett b’mod aktar effettiv”. |
110. |
Il-proċedura tar-Regolament 2020/2092, applikabbli fil-każ ta’ ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt li jkollu effett fuq l-implimentazzjoni baġitarja, hija għaldaqstant addizzjonali għar-regoli finanzjarji preċedenti tal-Unjoni li jipprevedu mekkaniżmi ta’ kundizzjonalità marbuta mal-programmi għat-trasferimenti ta’ fondi lill-Istati Membri. |
111. |
In-novità tar-Regolament 2020/2092 u tan-natura orizzontali tiegħu, meta mqabbla mar-regoli preċedenti, hija li dan jippermetti t-teħid inkunsiderazzjoni ta’ ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt li jkollhom impatt suffiċjentement dirett fuq l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, meta dan l-impatt ikun ġej minn azzjonijiet tal-awtoritajiet nazzjonali. |
112. |
Sa fejn dawn l-azzjonijiet, li jmorru kontra l-prinċipji tal-istat tad-dritt, jista’ jkollhom impatt fuq il-ġestjoni tajba tal-baġit tal-Unjoni, ir-regoli finanzjarji preċedenti ma kinux jipprevedu speċifikament mekkaniżmi ta’ reazzjoni b’intensità simili għal dik tar-Regolament 2020/2092. |
113. |
Ir-Regolament 2020/2092, għaldaqstant, jirrispetta l-prinċipju ta’ proporzjonalità sa fejn, għal-leġiżlatur, il-mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità li huwa jintroduċi jista’ jintuża “sakemm […] proċeduri oħra […] jippermettul[u] [j]ipproteġi l-baġit tal-Unjoni b’mod aktar effettiv” (Artikolu 6(1)). |
114. |
Fit-tielet lok, xejn ma jipprekludi li l-miżuri korrettivi futuri li jipproteġu l-baġit tal-Unjoni, kif previst fir-Regolament 2020/2092, ikunu konformi mal-eżiġenzi tal-prinċipju ta’ proporzjonalità. Iktar minn hekk, huma għandhom ikunu konformi miegħu, skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 5(3) u tal-premessa 18 tiegħu. |
115. |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, l-għaxar motiv tar-rikors għandu jiġi miċħud. |
XV. Il‑ħdax‑il motiv tar‑rikors: użu ħażin ta’ poter
A. L‑argumenti tal‑partijiet
116. |
Skont il-Gvern Pollakk, il-leġiżlatur tal-Unjoni għamel użu ħażin ta’ poter meta adotta r-Regolament 2020/2092. Huwa jifformula din l-akkuża minn perspettiva doppja:
|
117. |
Il-Kunsill u l-Kummissjoni jikkontestaw dawn l-argumenti. |
B. Evalwazzjoni
118. |
Il-Gvern Pollakk jiżviluppa dan il-motiv fil-linja ta’ dak li diġà hemm espost fl-argumenti preċedenti tiegħu. B’mod partikolari, kif huwa stess jammetti, huwa jindirizza l-kwistjonijiet relatati mal-għan tar-Regolament 2020/2092 fil-kuntest tal-ewwel motiv tar-rikors ( 31 ). |
119. |
Fil-fatt, ma hemm xejn ġdid f’dan l-argument li ma jinsabx fl-ewwel, fit-tieni, fis-seba’, fit-tmien u fid-disa’ motiv tar-rikors, li diġà ġew eżaminati. Dan huwa l-każ mhux biss fir-rigward tal-għan tar-Regolament 2020/2092, iżda wkoll tal-proċedura li huwa jistabbilixxi, flimkien ma’ dik tal-Artikolu 7 TUE. |
120. |
Skont il-Qorti tal-Ġustizzja, “att ikun ivvizzjat b’użu ħażin ta’ poter […] jekk, fuq il-bażi ta’ provi oġġettivi, rilevanti u konkordanti, ikun jidher li dan ġie adottat esklużivament jew tal-inqas b’mod determinanti, għal skopijiet differenti minn dawk li għalihom tkun ingħatat is-setgħa inkwistjoni jew sabiex tiġi evitata proċedura prevista speċifikament mit-Trattat FUE bl-għan li jiġu ttrattati ċ-ċirkustanzi tal-każ ineżami” ( 32 ). |
121. |
L-għan tar-Regolament 2020/2092, bħalma diġà rrepetejt, huwa l-ħolqien ta’ mekkaniżmu ta’ kundizzjonalità finanzjarja li jiffaċilita l-adozzjoni ta’ miżuri ta’ protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni meta jseħħ ksur tal-istat tad-dritt marbut direttament mal-implimentazzjoni ta’ dan il-baġit. |
122. |
L-Artikolu 322(1)(a) TFUE jagħti setgħat lil-leġiżlatur tal-Unjoni sabiex jimplimenta dan it-tip ta’ mekkaniżmi ta’ kundizzjonalità, li r-Regolament 2020/2092 huwa eżempju tagħhom, sabiex jipproteġi l-baġit tal-Unjoni. |
123. |
Ir-Regolament 2020/2092 ma jistabbilixxix proċedura simili (għalkemm b’inqas restrizzjonijiet) għal dik tal-Artikolu 7 TUE sabiex jissanzjona l-ksur tal-prinċipji tal-istat tad-dritt. Dawn huma, nirrepeti, strumenti ġuridiċi differenti. |
124. |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-ħdax-il motiv tar-rikors għandu jiġi miċħud. |
XVI. Fuq l‑ispejjeż
125. |
Skont l-Artikolu 138(1) tar-Regoli tal-Proċedura, il-parti li titlef il-kawża għandha tiġi kkundannata għall-ispejjeż, jekk ikunu ntalbu. Peress li r-Repubblika tal-Polonja tilfet, hija għandha tiġi kkundannata għall-ispejjeż kif mitlub mill-Parlament u mill-Kunsill. |
126. |
Skont l-Artikolu 140(1) tar-Regoli tal-Proċedura, il-Kummissjoni Ewropea, ir-Renju tal-Belġju, ir-Renju tad-Danimarka, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, l-Ungerija, l-Irlanda, ir-Renju ta’ Spanja, ir-Repubblika Franċiża, il-Gran Dukat tal-Lussemburgu, ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, ir-Repubblika tal-Finlandja u r-Renju tal-Isvezja għandhom ibatu l-ispejjeż rispettivi tagħhom. |
XVII. Konklużjoni
127. |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja:
|
( 1 ) Lingwa oriġinali: l-Ispanjol.
( 2 ) Fil-Kawża C‑156/21, L‑Ungerija vs Il‑Parlament u Il‑Kunsill, l-Ungerija tifformula l-istess talba. F’din l-istess data nippreżenta l-konklużjonijiet tiegħi fiż-żewġ kawżi.
( 3 ) Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas‑16 ta’ Diċembru 2020 dwar reġim ġenerali ta’ kondizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni (ĠU 2020, L 433I, p. 1, rettifika fil-ĠU 2021, L 373, p. 94).
( 4 ) Bħalissa, huwa fis-seħħ ir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/2093 tas‑17 ta’ Diċembru 2020 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin mill‑2021 sal‑2027, (ĠU 2020, L 433I, p. 11).
( 5 ) Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/2094 tal‑14 ta’ Diċembru 2020 li jistabbilixxi Strument tal-Unjoni Ewropeagħall-Irkupru biex jappoġġa l-irkupru wara l-kriżi tal-COVID‑19 (ĠU 2020, L 433I, p. 23; iktar ’il quddiem, “Next Generation EU”).
( 6 ) Iktar ’il quddiem, sabiex jiġu evitati repetizzjonijiet, ser nassumi li l-Istati li intervjenew fis-seduta (bl-eċċezzjoni, loġikament, tal-Ungerija u tar-Repubblika tal-Polonja), kif ukoll il-Kummissjoni, jaqblu mal-fehmiet tal-Parlament u tal-Kunsill.
( 7 ) Dokument COM(2018) 324 final tat‑2 ta’ Mejju 2018, Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni f’każ ta’ nuqqasijiet ġeneralizzati fir-rigward tal-istat tad-dritt fl-Istati Membri.
( 8 ) Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑18 ta’ Lulju 2018 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni, li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1296/2013, (UE) Nru 1301/2013, (UE) Nru 1303/2013, (UE) Nru 1304/2013, (UE) Nru 1309/2013, (UE) Nru 1316/2013, (UE) Nru 223/2014, (UE) Nru 283/2014, u d-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE u li jħassar ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 (ĠU 2018, L 193, p. 1, rettifika fil-ĠU 2019, L 60, p. 36) (iktar ’il quddiem, ir-“Regolament Finanzjarju”).
( 9 ) Skont il-punt 1 tiegħu, “[f]ejn il-Kummissjoni timplimenta l-baġit b’ġestjoni kondiviża, il-kompiti relatati mal-implimentazzjoni tal-baġit għandhom ikunu delegati lill-Istati Membri”.
( 10 ) Fil-proposta tagħha għal regolament, il-Kummissjoni żgurat, fir-rigward tal-prinċipju ta’ sussidjarjetà, li “[i]r-regoli finanzjarji li jirregolaw il-baġit tal-Unjoni skont l-Artikolu 322 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-UE ma setgħux jiġu adottati fil-livell tal-Istati Membri” (Dokument COM(2018) 324 final tat‑2 ta’ Mejju 2018, Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni f’każ ta’ nuqqasijiet ġeneralizzati fir-rigward tal-istat tad-dritt fl-Istati Membri, memorandum ta’ spjegazzjoni, it-tieni paragrafu tal-punt 2).
( 11 ) Hija ġurisprudenza stabbilita li l-konsultazzjoni b’mod xieraq mal-Parlament Ewropew, fil-każijiet speċifikati mit-Trattat, tikkostitwixxi rekwiżit formali essenzjali li n-nonkonformità miegħu jwassal għan-nullità tal-att inkwistjoni. Il-parteċipazzjoni effettiva tal-Parlament fil-proċedura tat-teħid ta’ deċiżjonijiet skont il-proċeduri speċifikati fit-Trattat tirrappreżenta, effettivament, element essenzjali tal-bilanċ istituzzjonali mfittex mit-Trattat. Din il-kompetenza tikkostitwixxi l-espressjoni ta’ prinċipju demokratiku fundamentali, li skontu l-popli jipparteċipaw fl-eżerċizzju tas-setgħa permezz ta’ assemblea rappreżentattiva (ara f’dan is-sens, b’mod partikolari, is-sentenzi tal‑11 ta’ Novembru 1997, Eurotunnel et (C‑408/95, EU:C:1997:532), punt 45; tas‑7 ta’ Marzu 2017, RPO (C‑390/15, EU:C:2017:174), punti 24 u 25; u tas‑6 ta’ Settembru 2017, Is‑Slovakkja vs Il‑Kunsill (C‑643/15 u C‑647/15, EU:C:2017:631), punt 160).
( 12 ) L-Artikolu 3 tal-Protokoll Nru 1 jindika li: “Il-Parlamenti nazzjonali jistgħu jibgħatu opinjoni motivata lill-Presidenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni, dwar il-konformità ta’ abbozz ta’ att leġislattiv mal-prinċipju tas-sussidjarjetà, skond il-proċedura stabbilita fil-Protokoll dwar l-applikazzjoni tal-prinċipji tas-sussidjarjetà u l-proporzjonalità”.
( 13 ) Rikors tal-Gvern Pollakk, punti 44 u 45.
( 14 ) Ibidem, l-aħħar sentenza tal-punt 49.
( 15 ) Sentenzi tat‑13 ta’ Novembru 1990, The Queen vs Minister of Agricuture, Fisheries and Food (C‑331/88, EU:C:1990:391), punt 39; u tas‑6 ta’ Settembru 2017, Is‑Slovakkja vs Il‑Kunsill (C‑643/15 u C‑647/15, EU:C:2017:631), punt 161.
( 16 )
( 17 ) Ma huwiex meħtieġ li l-motivazzjoni tispeċifika l-elementi fattwali u tad-dritt rilevanti kollha. Il-motivazzjoni ma għandhiex biss tiġi evalwata fir-rigward tal-formulazzjoni tagħha, iżda wkoll fir-rigward tal-kuntest tagħha, kif ukoll tar-regoli ġuridiċi kollha li jirregolaw is-suġġett inkwistjoni. Dan huwa partikolarment minnu meta l-Istati Membri jkunu assoċjati mill-qrib mal-proċedura ta’ tfassil tal-att ikkontestat u għaldaqstant ikunu jafu r-raġunijiet li jimmotivaw dan l-att. Meta jkunu atti maħsuba għal applikazzjoni ġenerali, il-motivazzjoni tista’ tkun limitata sabiex tindika, minn naħa, is-sitwazzjoni ġenerali li wasslet għall-adozzjoni tagħhom u, min-naħa l-oħra, l-għanijiet ġenerali li huma proposti li jintlaħqu. Jekk l-att ikkontestat jiżvela l-parti essenzjali tal-għan imfittex mill-istituzzjoni, ikun eċċessiv li tiġi mfittxija l-motivazzjoni speċifika ta’ kull waħda mid-deċiżjonijiet tekniċi adottati. Ara s-sentenzi tat‑30 ta’ April 2019, L‑Italja vs Il‑Kunsill (Kwota ta’ qabdiet ta’ pixxispad tal-Mediterran) (C‑611/17, EU:C:2019:332), punti 4 sa 42; tat22 ta’ Novembru 2018, Swedish Match (C‑151/17, EU:C:2018:938), punt 79; u tas‑17 ta’ Marzu 2011, AJD Tuna (C‑221/09, EU:C:2011:153), punt 58.
( 18 ) Huwa ser jagħmel dan fit-tmien motiv tar-rikors.
( 19 ) Il-klawżola dwar ir-rispett għall-identità nazzjonali, li hija inerenti għall-istrutturi fundamentali politiċi u kostituzzjonali tal-Istati Membri (li huma kunċetti awtonomi tad-dritt tal-Unjoni), hija minquxa fl-ewwel sentenza tal-Artikolu 4(2) TUE sabiex tillimita l-impatt tad-dritt tal-Unjoni fl-oqsma li huma meqjusa bħala essenzjali għall-Istati Membri. Hija topera fir-rigward tad-delimitazzjoni vertikali tal-kompetenzi bejn l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha u hija relatata wkoll mal-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali, li jakkumpanjaha fl-Artikolu 4(3) TUE.
( 20 )
( 21 ) Sentenzi tas‑6 ta’ Ottrubru 2020, La Quadrature du Net et (C‑511/18, C‑512/18 u C‑520/18, EU:C:2020:791), punt 99; u tat‑2 ta’ April 2020, Il‑Kummissjoni vs Il‑Polonja, L‑Ungerija u Ir‑Repubblika Ċeka (Mekkaniżmu temporanju ta’ rilokazzjoni ta’ applikanti għal protezzjoni internazzjonali) (C‑715/17, C‑718/17 u C‑719/17, EU:C:2020:257), punti 143 u 170.
( 22 ) Skont il-Qorti tal-Ġustizzja, huma l-Istati Membri li għandhom jiddeterminaw kif jorganizzaw l-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja tagħhom, iżda, fl-eżerċizzju ta’ din il-kompetenza, għandhom jissodisfaw l-obbligi imposti fuqhom mid-dritt tal-Unjoni, u, b’mod partikolari, mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 19(1) TUE. Ara s-sentenzi tal‑24 ta’ Ġunju 2019, Il‑Kummissjoni vs Il‑Polonja (Indipendenza mill-Qorti Suprema) (C‑619/18, EU:C:2019:531), punt 52; tal‑5 ta’ Novembru 2019, Il‑Kummissjoni vs Il‑Polonja (Indipendenza mill-qrati ordinarji) (C‑192/18, EU:C:2019:924), punt 102; tad‑19 ta’ Novembru 2019, A.K. (Indipendenza tal-awla dixxiplinari tal-Qorti Suprema) (C‑585/18, C‑624/18 u C‑625/18, EU:C:2019:982), punt 75; tat‑2 ta’ Marzu 2021, A.B. et (Nomination des juges à la Cour suprême - Recours) (C‑824/18, EU:C:2021:153), punt 68; u tas‑27 ta’ Frar 2018, Associação Sindical dos Juízes Portugueses (C‑64/16, EU:C:2018:117), punt 40.
( 23 ) Sentenza tal‑15 ta’ Lulju 2021, Ministrstvo za obrambo (C‑742/19, EU:C:2021:597), punt 40: “[…] minkejja li huma l-Istati Membri biss li għandhom jiddefinixxu l-interessi essenzjali ta’ sigurtà tagħhom u jadottaw il-miżuri xierqa sabiex jiżguraw is-sigurtà interna u esterna tagħhom, inklużi d-deċiżjonijiet dwar l-organizzazzjoni tal-forzi armati tagħhom, is-sempliċi fatt li miżura nazzjonali ttieħdet għall-finijiet tal-protezzjoni tas-sigurtà nazzjonali ma jistax jimplika l-inapplikabbiltà tad-dritt tal-Unjoni u jeżenta lill-Istati Membri mill-osservazzjoni neċessarja ta’ dan id-dritt […] L-istess għandu japplika għall-miżuri nazzjonali adottati għall-finijiet tal-protezzjoni tal-integrità territorjali ta’ Stat Membru”.
( 24 ) Ara s-sentenzi ċċitati fin-nota 22 ta’ dawn il-konklużjonijiet.
( 25 ) Il-Kummissjoni Ewropea għad-Demokrazija għad-Dritt (il-Kummissjoni ta’ Venezja) tal-Kunsill tal-Ewropa.
( 26 ) Dokument CDL-AD(2007)028-f tas‑16‑17 ta’ Marzu 2007, Nominations judiciaires - Rapport adopté par la Commission de Venise lors de sa 70ème session plénière.
( 27 ) Dwar il-valur ta’ dawn id-dokumenti, ara l-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Bobek fil-kawża Asociaţia Forumul Judecătorilor Din Româniaet (C‑83/19, C‑291/19 u C‑355/19, EU:C:2020:746), punt 170; u tal-Avukat Ġenerali Hogan fil-kawża Repubblika (C‑896/19, EU:C:2020:1055), punt 88.
( 28 ) Il-modalitajiet regolatorji tal-votazzjoni b’maġġoranza kkwalifikata huma stabbiliti fl-Artikolu 16(4) TUE u, permezz ta’ riferiment li huwa jagħmel, fl-Artikolu 238(2) TFUE.
( 29 ) Skont ġurisprudenza stabbilita, il-prinċipju ta’ proporzjonalità jeħtieġ “li l-miżuri implimentati permezz ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni jkunu xierqa sabiex jitwettqu l-għanijiet leġittimi li għandhom jintlaħqu mil-leġiżlazzjoni kkonċernata u ma jmorrux lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex dawn jinkisbu”. Ara s-sentenzi tat‑8 ta’ Diċembru 2020, L‑Ungerija vs Il‑Parlament u Il‑Kunsill (C‑620/18, EU:C:2020:1001), punt 111; tat‑3 ta’ Diċembru 2019, Ir‑Repubblika Ċeka vs Il‑Parlament u Il‑Kunsill (C‑482/17, EU:C:2019:1035), punt 76; u tas‑16 ta’ Ġunju 2015, Gauweiler et (C‑62/14, EU:C:2015:400), punt 67.
( 30 ) “[I]l-Qorti tal-Ġustizzja tat lil-leġiżlatur tal-Unjoni, fil-kuntest tal-eżerċizzju tal-kompetenzi mogħtija lilu, setgħa diskrezzjonali wiesgħa fl-oqsma fejn l-azzjoni tiegħu tinvolvi għażliet ta’ natura kemm politika kif ukoll ekonomika jew soċjali u fejn huwa mitlub iwettaq evalwazzjonijiet u valutazzjonijiet kumplessi. Għalhekk, il-kwistjoni ma hijiex li jsir magħruf jekk miżura adottata f’tali qasam kinitx l-unika jew l-aħjar possibbli, peress li hija biss in-natura manifestament inadegwata tagħha fid-dawl tal-għan li l-istituzzjonijiet kompetenti jridu jilħqu li tista’ taffettwa l-legalità ta’ din il-miżura” (sentenzi tat‑8 ta’ Diċembru 2020, L‑Ungerija vs Il‑Parlament u Il‑Kunsill (C‑620/18, EU:C:2020:1001), punt 112; u tat‑3 ta’ Diċembru 2019, Ir‑Repubblika Ċeka vs Il‑Parlament u Il‑Kunsill (C‑482/17, EU:C:2019:1035), punt 77 u l-ġurisprudenza ċċitata).
( 31 ) Punt 123 tal-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu, li jagħmel riferiment għall-punti 28 sa 33.
( 32 ) Sentenzi tat‑8 ta’ Diċembru 2020, L‑Ungerija vs Il‑Parlament u Il‑Kunsill (C‑620/18, EU:C:2020:1001), punt 82; tal‑5 ta’ Mejju 2015, Spanja vs Il‑Parlament u Il‑Kunsill (C‑146/13, EU:C:2015:298), punt 56; u tat‑13 ta’ Novembru 1990, Fedesa et (C‑331/88, EU:C:1990:391), punt 24.