Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62018CJ0817

    Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) tat-3 ta’ Settembru 2020.
    Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland et vs Il-Kummissjoni Ewropea.
    Appell – Għajnuna mill-Istat – Skema ta’ għajnuna marbuta mal-akkwist issussidjat jew mat-tqegħid għad-dispożizzjoni bla ħlas ta’ żoni naturali – Proċedura ta’ eżami preliminari – Deċiżjoni li tiddikkjara l-għajnuna kompatibbli mas-suq intern – Rikors għal annullament – Ammissibbiltà – Regolament (KE) Nru°659/1999 – Artikolu 1(h) – Kunċett ta’ ‘parti interessata’ – Relazzjoni ta’ kompetizzjoni – Kunċett ta’ ‘diffikultajiet serji’ – Servizz ta’ interess ekonomiku ġenerali – Attivitajiet sekondarji – Konnessjoni.
    Kawża C-817/18 P.

    Court reports – general

    ECLI identifier: ECLI:EU:C:2020:637

     SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla)

    3 ta’ Settembru 2020 ( *1 )

    “Appell – Għajnuna mill-Istat – Skema ta’ għajnuna marbuta mal-akkwist issussidjat jew mat-tqegħid għad-dispożizzjoni bla ħlas ta’ żoni naturali – Proċedura ta’ eżami preliminari – Deċiżjoni li tiddikkjara l-għajnuna kompatibbli mas-suq intern – Rikors għal annullament – Ammissibbiltà – Regolament (KE) Nru°659/1999 – Artikolu 1(h) – Kunċett ta’ ‘parti interessata’ – Relazzjoni ta’ kompetizzjoni – Kunċett ta’ ‘diffikultajiet serji’ – Servizz ta’ interess ekonomiku ġenerali – Attivitajiet sekondarji – Konnessjoni”

    Fil-Kawża C‑817/18 P,

    li għandha bħala suġġett appell skont l-Artikolu 56 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, ippreżentat fil-21 ta’ Diċembru 2018,

    Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland, stabbilita f’Graveland (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita f’Haren (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Vereniging It Fryske Gea, stabbilita fi Opsterland (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita fi Assen (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita fi Dalfsen (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita fi Arnhem (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Flevo-Landschap, stabbilita fi Lelystad (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita f’De Bilt (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Landschap Noord-Holland, stabbilita f’Heiloo (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita fi Rotterdam (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita f’Heinkenszand (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita f’’s-Hertogenbosch (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Drentse Landschap, stabbilita f’Maastricht (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    irrappreżentati minn P. H. L. M. Kuypers u M. de Wit, advocaten,

    rikorrenti,

    sostnuti minn:

    Ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, irrappreżentat minn Mmes K. Bulterman u L. Noort, bħala aġenti,

    intervenjent fl-appell,

    il-partijiet l-oħra fil-kawża li huma:

    Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters, stabbilita f’Hoenderloo (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Exploitatiemaatschappij De Berghaaf BV, stabbilita fi Barneveld (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe, stabbilita f’Hoenderloo (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    BV Landgoed Den Alerdinck II, stabbilita fi Heino (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed Ampsen BV, stabbilita fi Lochem (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Pallandt van Keppel Stichting, stabbilita f’Laag-Keppel (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed Kasteel Keppel BV, stabbilita f’Laag-Keppel (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Baron van Lynden, residenti f’Zoutelande (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting het Lijndensche Fonds voor Kerk en Zending, stabbilita f’Hemmen (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed Welna BV, stabbilita fi Epe (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    BV Landgoed “Huis te Maarn”, stabbilita fi Maarn (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Vicariestichting De Vijf Capellarijen vs Ambachtsheerlijkheid Kloetinge, stabbilita f’Kloetinge (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Maatschappij tot Exploitatie van het landgoed Tongeren onder Epe BV, stabbilita f’Epe (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed Anderstein NV, stabbilita fi Maarsbergen (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed BeCSPring BV, stabbilita fi Oldenzaal (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed Nijenhuis en Westerflier BV, stabbilita f’Diepenheim (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed Caprera BV, stabbilita fi Bloemendaal (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed Schapenduinen BV, stabbilita fi Bloemendaal (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Stichting Schapenduinen, stabbilita fi Bloemendaal (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    Landgoed de Noetselenberg BV, stabbilita fi Rijssen (il-Pajjiżi l-Baxxi),

    irrappreżentati minn D. Gillet, T. Ruys, P. Wytinck u A. A. Al Khatib advocaten,

    rikorrenti fl-ewwel istanza,

    Il-Kummissjoni Ewropea, irrappreżentata minn S. Noë u P.-J. Loewenthal, bħala aġenti,

    konvenuta fl-ewwel istanza,

    IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla),

    komposta minn A. Arabadjiev (Relatur), President tal-Awla, K. Lenaerts, President tal-Qorti tal-Ġustizzja, li qiegħed jaġixxi bħala Mħallef tat-Tieni Awla, P. G. Xuereb, T. von Danwitz u A. Kumin, Imħallfin,

    Avukat Ġenerali: M. Szpunar,

    Reġistratur: Calot Escobar,

    wara li rat il-proċedura bil-miktub,

    wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali fis-seduta tat-2 ta’ April 2020,

    tagħti l-preżenti

    Sentenza

    1

    Permezz tal-appell tagħhom, l-appellanti jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja tannulla s-sentenza tal-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea taL-15 ta’ Ottubru 2018, Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters et vs Il-Kummissjoni (T‑79/16, iktar ’il quddiem is-“sentenza appellata”, mhux ippubblikata, EU:T:2018:680), li permezz tagħha din annullat id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni C (2015) 5929 finali, tat-2 ta’ Settembru 2015, dwar l-għajnuna mill-Istat SA.27301 (2015/NN) – Il-Pajjiżi l-Baxxi dwar l-akkwist issussidjat jew it-tqegħid għad-dispożizzjoni bla ħlas ta’ żoni naturali, li sommarju tagħhom ġie ppubblikat f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea (ĠU 2016, C 9, p. 1, iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni kkontestata”).

    Il-kuntest ġuridiku

    Regolament (KE) Nru 659/1999

    2

    Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 tat-22 ta’ Marzu 1999 li jistabbilixxi regoli dettaljati għall-applikazzjoni tal-Artikolu [108 TFUE] (ĠU 1999, L 83, p. 1), li kien fis-seħħ fid-data tal-adozzjoni tad-deċiżjoni kkontestata, kien jiddefinixxi, fl-Artikolu 1 (h) tiegħu, il-kunċett ta’ “partijiet interessati” kif ġej:

    “[K]ull Stat Membru u kull persuna, impriża jew assoċjazzjoni ta’ impriżi li l-interessi tagħhom jistgħu jkunu affettwati bl-għoti ta’ għajnuna, b’mod partikolari l-benefiċjarju ta’ l-għajnuna, impriżi li jikkompetu bejniethom u assoċjazzjonijiet tal-kummerċ.”.

    3

    Skont l-Artikolu 4(1) sa (4) ta’ dan ir-regolament:

    “1.   Il-Kummissjoni [Ewropea] għandha teżamina n-notifika malli hija tirċeviha. Mingħajr preġudizzju għal l-Artikolu 8, il-Kummissjoni għandha tieħu deċiżjoni skond il-paragrafi 2, 3 jew 4.

    2.   Fejn il-Kummissjoni, wara eżami preliminari, issib li l-miżura notifikata ma tikkostitwixix għajnuna, għandha tirreġistra dik is-sejba permezz ta’ deċiżjoni.

    3.   Fejn il-Kummissjoni, wara eżami preliminari, issib li ma tqajjem l-ebda dubju f’dik li l-kompatibilità mas-suq komuni ta’ miżura notifikata, safejn taqa’ fi ħdan l-iskop ta’ l-Artikolu [107(1) TFUE], għandha tiddeċiedi li l-miżura hija kompatibbli mas-suq komuni […].. Id-deċiżjoni għandha tispeċifika liema eċċezzjoni taħt it-Trattat kienet applikata.

    4.   Fejn il-Kummissjoni, wara eżami preliminari, issib li tqajmu dubji dwar il-kompatibbilità mas-suq komuni ta’ miżura notifikata, għandha tiddeċiedi jekk għandhomx jibdew proċeduri skond skond l-Artikolu [108 TFUE].”

    Il-qafas CSP

    4

    Il-punt 3 tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni, intitolat “Qafas tal-Unjoni Ewropea għall-għajnuna mill-Istat fil-forma ta’ kumpens għal servizz pubbliku (2011)” (ĠU 2012, C 8, p. 15, iktar ’il quddiem il-“qafas CSP”) jirrileva b’mod partikolari li, “sa fejn il-kundizzjonijiet ġenerali għall-applikabbiltà tal-Artikolu 107(1) [TFUE] huma ssodisfatti, dan il-[kumpens ta’ servizz pubbliku] jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat suġġetta għad-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 106, 107 u 108 [TFUE].”

    5

    Il-punt 11 ta’ dawn tal-qafas CSP jipprovdi b’mod partikolari:

    “[…] l-għajnuna mill-Istat […] tista’ tiġi ddikjarata kompatibbli mal-Artikolu 106(2) [TFUE] jekk din tkun neċessarja għall-funzjonament tas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali kkonċernat u ma taffettwax l-iżvilupp tal-kummerċ sa grad li jkun kuntrarju għall-interess tal-Unjoni. Il-kundizzjonijiet stabbiliti mit-Taqsimiet minn 2.2 sa 2.10 jridu jiġu ssodisfati sabiex jintlaħaq dak il-bilanċ.”

    6

    Fit-Taqsima 2.2 ta’ dan il-qafas, il-punt 12 jipprevedi li l-“għajnuna mogħtija għandha tikkonċerna servizz ġenwin ta’ interess ekonomiku ġenerali, fit-tifsira tal-Artikolu 106(2) [TFUE], li għandu jingħata definizzjoni korretta”.

    7

    Il-punt 13 tal-imsemmi qafas, li jinsab fl-istess taqsima, jipprovdi b’mod partikolari:

    “[…] B’mod partikolari, l-Istati tal-EFTA ma jistgħux jinkludu obbligi speċifiċi ta’ servizz pubbliku ma’ servizzi li diġà huma pprovduti jew li jistgħu jiġu pprovduti b’mod sodisfaċenti, bħall-prezz, karatteristiċi oġġettivi ta’ kwalità, kontinwità u l-aċċess għas-servizz, konsistenti mal-interess pubbliku, kif definit mill-Istat, mill-impriżi li joperaw skont il-kundizzjonijiet normali tas-suq. […]”

    8

    Il-punt 21 tal-qafas CSP, li jinsab fit-Taqsima 2.8 tiegħu, jipprovdi:

    “L-ammont ta’ kumpens ma jistax jaqbeż dak li huwa meħtieġ biex ikopri l-ispiża netta [.] għall-eżekuzzjoni tal-obbligi tas-servizz pubbliku, inkluż profitt raġonevoli.”

    9

    Fl-istess taqsima, il-punt 44 ta’ dan il-qafas jippreċiża:

    “Fejn impriża twettaq attivitajiet li jaqgħu kemm ġewwa kif ukoll barra mill-ambitu [tas-servizz ta’ interess ekonomiku ġenerali,SGEI]il-kontijiet interni jridu juru separatament l-ispejjeż u d-dħul assoċjati mal-SGEI u dawk tas-servizzi l-oħra […]. Fejn impriża tiġi inkarigata bl-operar ta’ numru ta’ SGEIs minħabba li l-awtorità awtorizzanti jew in-natura tal-SGEI jkunu differenti, il-kontijiet interni tal-impriża jridu jagħmlu possibbli li jkun jista’ jiġi verifikat jekk kienx hemm xi kumpens żejjed fil-livell ta’ kull SGEI.”

    10

    Il-punt 46 tal-qafas, li jinsab fit-Taqsima 2.8 tiegħu, jipprovdi:

    “L-Istat tal-EFTA jista’ jiddeċiedi li l-profitti li jirriżultaw minn attivitajiet oħra ’il barra mill-iskop tal-SGEI, partikolarment dawk l-attivitajiet li jiddependu fuq l-infrastruttura neċessarja biex jiġi pprovdut l-SGEI, jridu jiġu allokati kompletament jew parti minnhom għall-iffinanzjar tal-SGEI.”

    11

    Il-punt 47 tal-istess qafas, li jinsab fit-Taqsima 2.8 tiegħu, jipprevedi:

    “Il-kumpens eċċessiv huwa meqjus bħala kumpens li l-impriża tirċievi li huwa aktar mill-ammont ta’ għajnuna kif definita fil-paragrafu [21] fuq il-perjodu kollu tal-kuntratt. […]”

    12

    Fl-imsemmija Taqsima 2.8, il-punt 48 tal-qafas CSP jipprovdi:

    “Peress li l-kumpens żejjed mhux neċessarju għall-operar tal-SGEI, huwa jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat inkompatibbli.”

    Il-fatti li wasslu għall-kawża

    13

    Fil-kuntest tal-ħolqien ta’ struttura ekoloġika prinċipali u ta’ netwerk Natura 2000 fit-territorju tiegħu, ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi stabbilixxa r-Regeling bijdragen particuliere terreinbeherende natuurbeschermingsorganaties (sistema ta’ sussidji ta’ entitajiet privati ta’ protezzjoni tal-ambjent li jamministraw artijiet, iktar ’il quddiem ir-“reġim PNB”) li jippermetti lit-tlettax-il organizzazzjoni ta’ ġestjoni ta’ artijiet (iktar ’il quddiem l-“OGT”) li huma l-appellanti f’dan l-appell li jakkwistaw żoni naturali.

    14

    L-ispejjeż eliġibbli għas-sussidji f’din l-iskema kienu l-prezz tax-xiri tal-artijiet, l-ispejjeż l-oħra tal-akkwist u l-ispejjeż tax-xoljiment tal-kirjiet agrikoli gravanti l-imsemmija artijiet. Meta d-dħul kien jeċċedi l-ispejjeż ta’ ġestjoni, dan kellu jiġi investit mill-ġdid fil-konservazzjoni tan-natura jew imħallas lill-Istat Olandiż. Tali obbligu, minkejja li ma kienx previst espliċitament mir-reġim PNB, kien impliċitament dedott mill-istatuti tal-OGT, li kellu jiġi suġġett għall-approvazzjoni lill-awtoritajiet Olandiżi sabiex dawn jiksbu s-sussidji inkwistjoni. Barra minn hekk, l-OGT ma kinux awtorizzati jbiddlu d-destinazzjoni tal-artijiet akkwistati taħt l-istess skema jew li jużawhom b’mod li jmur kontra l-għan ta’ konservazzjoni tan-natura mingħajr il-kunsens espress tal-awtoritajiet li jagħtu s-sussidji inkwistjoni. Bl-istess mod, l-artijiet ma setgħux jiġu mikrija jew mibjugħa mill-ġdid mingħajr l-awtorizzazzjoni espressa tal-awtoritajiet Olandiżi.

    15

    Fit-23 ta’ Diċembru 2008, il-Kummissjoni rċeviet ilment ta’ żewġ fondazzjonijiet privati mingħajr skop ta’ lukru rregolati mid-dritt Olandiż, jiġifieri Stichting het Nationale Park De Hogue Veluwe u Stichting Linschoten, li jamministraw artijiet u jeżerċitaw attivitajiet ta’ konservazzjoni tan-natura u ta’ ġestjoni tal-patrimonju kulturali kif ukoll attivitajiet sekondarji, bħall-kera tal-artijiet, l-agrikultura, il-forestrija u t-turiżmu. Fl-2009, il-lanjanti ġew issostitwiti fil-kuntest tal-proċedura amministrattiva inkwistjoni mill-Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters (assoċjazzjoni għall-ugwaljanza tad-drittijiet tal-proprjetarji tal-artijiet privati, il-Pajjiżi l-Baxxi) (iktar ’il quddiem il-“VGG”) li għandha bħala għan, b’mod partikolari, li tiżgura l-ugwaljanza tad-drittijiet tal-proprjetarji tal-artijiet kollha privati fil-kuntest tas-sussidju tax-xiri ta’ artijiet.

    16

    L-iskema inizjalment fis-seħħ mis-sena 1993 sas-sena 2012 ġiet issostitwita minn skema ta’ għajnuna ġdida li l-Kummissjoni approvat b’deċiżjoni tat-13 ta’ Lulju 2011. Sussegwentement, permezz ta’ komunikazzjonijiet tas-26 ta’ Awwissu, tal-14 u tat-28 ta’ Settembru 2011, il-VGG talbet lill-Kummissjoni sabiex tieħu pożizzjoni fuq l-ilment tagħha u sabiex titlob l-irkupru tal-għajnuna illegali.

    17

    Permezz tad-deċiżjoni kontenzjuża, il-Kummissjoni ddikjarat is-sistema ta’ akkwist ta’ żoni naturali kompatibbli mas-suq intern skont l-Artikolu 106(2) TFUE.

    18

    Il-Kummissjoni qabelxejn qieset li l-iskema ta’ sussidji kienet tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat, fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE. Id-deċiżjoni kontenzjuża tenfasizza li l-kompitu prinċipali tal-OGT, bħala organizzazzjonijiet ta’ protezzjoni u ta’ konservazzjoni tan-natura, ma huwiex ta’ natura ekonomika. Madankollu, dawn l-organizzazzjonijiet jeżerċitaw b’mod parallel ċerti attivitajiet sekondarji bħall-bejgħ ta’ injam u ta’ kanali, il-kiri ta’ drittijiet ta’ kaċċa u ta’ sajd u attivitajiet turistiċi ta’ natura ekonomika. Fir-rigward ta’ dawn l-attivitajiet, il-Kummissjoni kkunsidrat li dawn il-korpi kellhom jiġu kklassifikati bħala “impriżi” fis-sens tar-regoli tal-kompetizzjoni. F’dan ir-rigward, hija bbażat ruħha fuq is-sentenza tat-12 ta’ Settembru 2013, Il-Ġermanja vs Il-Kummissjoni (T‑347/09, mhux ippubblikata, EU:T:2013:418), li permezz tagħha l-Qorti Ġenerali ddeċidiet li, minkejja li l-oġġetti u s-servizzi offruti minn organizzazzjonijiet għall-protezzjoni tal-ambjent li jibbenefikaw minn skema ta’ għajnuna simili għall-iskema PNB fil-kuntest tal-attivitajiet sekondarji tagħhom kienu jirriżultaw mill-attività prinċipali tagħhom ta’ protezzjoni tal-ambjent, dawn ma kinux saru obbligatorji permezz tal-attività prinċipali tagħhom, peress li tali attivitajiet sekondarji jikkostitwixxu attivitajiet ta’ natura ekonomika.

    19

    B’mod partikolari, il-Kummissjoni kkunsidrat li t-trasferiment mingħajr ħlas ta’ artijiet u s-sussidji għax-xiri u għall-ġestjoni ta’ dawn tal-aħħar kienu jagħtu l-ewwel vantaġġ ekonomiku lill-OGT. Barra minn hekk, hija osservat li ma setax jiġi eskluż li l-OGT jirċievu t-tieni vantaġġ miksub mill-qligħ kapitali li jirriżulta eventwalment mill-bejgħ mill-ġdid tal-artijiet mixtrija. Issa, l-iskema PNB ma kinitx tissodisfa, skont il-Kummissjoni, il-kundizzjonijiet identifikati mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tagħha tal-24 ta’ Lulju 2003, Altmark Trans u Regierungspräsidium Magdeburg (C‑280/00, EU:C:2003:415), għas-SIEĠ, peress li l-kumpens tal-benefiċjarji tal-iskema PNB ma kienx ġie ddeterminat skont proċedura adegwata.

    20

    Peress li l-organizzazzjonijiet ta’ protezzjoni tan-natura ġew investiti, skont il-miżura ta’ għajnuna, b’obbligu ta’ servizz pubbliku ta’ protezzjoni tan-natura, il-Kummissjoni sussegwentement eżaminat il-kwistjoni dwar jekk l-iskema ta’ sussidji kinitx tissodisfa l-kundizzjonijiet tal-qafas CSP. Peress li dawn kienu, skont din l-istituzzjoni, issodisfatti, il-Kummissjoni ddikjarat ir-reġim PNB kompatibbli mas-suq intern.

    Il-proċedura quddiem il-Qorti Ġenerali u s-sentenza appellata

    21

    Permezz ta’ rikors ippreżentat fir-Reġistru tal-Qorti Ġenerali fid-19 ta’ Frar 2016, il-VGG u r-rikorrenti l-oħra fl-ewwel istanza (iktar ’il quddiem “VGG et”) ippreżentaw rikors intiż għall-annullament tad-deċiżjoni inkwistjoni.

    22

    Permezz ta’ att ippreżentat fir-Reġistru tal-Qorti Ġenerali fis-17 ta’ Mejju 2016, l-OGT talbet sabiex titħalla tintervjeni insostenn tat-talbiet tal-Kummissjoni. B’digriet tas-6 ta’ April 2017, il-President tat-Tieni Awla tal-Qorti Ġenerali laqa’ din it-talba.

    23

    Insostenn tar-rikors tagħhom, VGG et invokaw erba’ motivi, ibbażati, l-ewwel wieħed, fuq ksur tad-drittijiet proċedurali tagħhom, previsti mill-Artikolu 108(2) TFUE, it-tieni wieħed, fuq ksur tal-prinċipji ta’ nuqqas ta’ retroattività u ta’ ċertezza legali, it-tielet wieħed, sussidjarjament, fuq żball ta’ liġi u fuq nuqqas ta’ motivazzjoni fl-applikazzjoni tal-qafas CSP u, ir-raba’ wieħed, fuq ksur tal-Artikolu 106(2) TFUE.

    24

    Il-Kummissjoni u l-intervenjenti fir-rikors għal annullament ikkontestaw il-kwalità ta’ “partijiet interessati” ta’ VGG et kif ukoll l-ammissibbiltà tat-tieni u tar-raba’ motivi ta’ dan ir-rikors.

    25

    Permezz tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali ddikjarat ir-rikors ammissibbli, laqgħet l-ewwel motiv ta’ VGG et u konsegwentement annullat id-deċiżjoni kontenzjuża mingħajr ma wettqet l-eżami tal-motivi l-oħra.

    It-talbiet tal-partijiet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

    26

    L-OGT jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:

    tannulla s-sentenza appellata u

    prinċipalment, tikkundanna lir-rikorrenti fl-ewwel istanza għall-ispejjeż, jew

    sussidjarjament, tibgħat lura l-kawża quddiem il-Qorti Ġenerali u tirriżerva l-ispejjeż;

    27

    Il-Kummissjoni titlob li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:

    tannulla s-sentenza appellata u

    tiċħad ir-rikors.

    28

    VGG et jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja:

    tiċħad l-appell; u

    jikkundanna lill-EIOPA għall-ispejjeż.

    Fuq l-appell

    29

    Insostenn tal-appell tagħhom, l-OGT isostnu żewġ aggravji bbażati, l-ewwel wieħed, fuq żball ta’ liġi fl-analiżi tal-ammissibbiltà tar-rikors fl-ewwel istanza u, it-tieni wieħed, fuq żball ta’ liġi sa fejn is-sentenza appellata tammetti l-eżistenza ta’ diffikultajiet serji.

    Fuq l-ewwel aggravju

    L-argumenti tal-partijiet

    30

    Permezz tal-ewwel aggravju tagħhom, l-OGT isostnu li l-Qorti Ġenerali wettqet żball ta’ liġi meta ddeċidiet, permezz tas-sentenza appellata, li VGG et kienu “partijiet interessati” fis-sens tal-Artikolu 108(2) TFUE. Dan l-aggravju jinqasam f’żewġ partijiet imqajma, l-ewwel waħda prinċipalment u t-tieni waħda, sussidjarjament.

    31

    Permezz tal-ewwel parti ta’ dan l-aggravju, l-OGT isostnu li ma teżisti ebda relazzjoni ta’ kompetizzjoni bejniethom u bejn il-membri tal-VGG, peress li l-attività prinċipali tal-OGT hija ta’ natura mhux ekonomika u li, sa fejn l-attivitajiet sekondarji tagħhom kellhom jiġu kklassifikati bħala “ekonomiċi”, huma ma humiex attivi fl-istess suq bħall-membri tal-VGG. Fil-fatt, id-deskrizzjoni tal-attivitajiet rispettivi tal-OGT u tal-membri tal-VGG, kif tirriżulta mill-punt 63 tas-sentenza appellata, turi li dawn l-attivitajiet huma differenti u li huma eżerċitati fi swieq distinti.

    32

    B’mod partikolari, l-użu tat-terminu ġeneriku ta’ “turiżmu”, fil-punt 66 tas-sentenza appellata, sabiex jiddeskrivi waħda mill-attivitajiet tan-NPDHV ma jistax ikun biżżejjed sabiex juri r-relazzjoni ta’ kompetizzjoni bejn l-attivitajiet tal-membri tal-VGG u dawk tal-OGT. Minn naħa, dan ir-riferiment wisq ġenerali jaħbi d-differenzi effettivi li jeżistu bejn l-attivitajiet turistiċi tal-OGT, li huma offruti mingħajr ħlas, u dawk tal-membri tal-VGG li għandhom l-għan li jagħmlu profitt. Min-naħa l-oħra, tali riferiment ma jiħux inkunsiderazzjoni r-rabta diretta bejn il-missjoni essenzjali ta’ protezzjoni u ta’ konservazzjoni tan-natura tal-OGT u tal-attivitajiet turistiċi tagħhom.

    33

    Fl-aħħar nett, minn naħa, mis-sentenza appellata ma jirriżultax li s-suq tal-bejgħ tal-injam ittieħed inkunsiderazzjoni mill-Qorti Ġenerali sabiex tiġi stabbilita relazzjoni ta’ kompetizzjoni bejn l-attivitajiet tal-OGT u dawk tal-membri tal-VGG. Min-naħa l-oħra, l-elementi li jinsabu fis-sentenza appellata ma humiex biżżejjed, fi kwalunkwe każ, sabiex jistabbilixxu relazzjoni ta’ kompetizzjoni mal-membri tal-VGG f’tali suq.

    34

    Permezz tat-tieni parti tal-ewwel motiv tagħhom, l-OGT isostnu li l-għajnuna inkwistjoni ma kellha ebda effett konkret fuq il-pożizzjoni kompetittiva tal-membri tal-VGG u, fi kwalunkwe każ, ma wasslitx għal distorsjoni tar-relazzjoni ta’ kompetizzjoni tagħhom.

    35

    L-ewwel nett, il-Qorti Ġenerali użat, fil-punt 68 tas-sentenza appellata, kriterju żbaljat, jiġifieri dak tal-effett fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri, minflok dak tal-effett konkret fuq ir-relazzjonijiet ta’ kompetizzjoni mal-membri tal-VGG. It-tieni nett, kien fin-nuqqas ta’ kull element konkret li l-Qorti Ġenerali kkonkludiet li kien hemm riskju ta’ effett konkret ta’ l-għajnuna fuq il-pożizzjoni kompetittiva tal-membri tal-VGG. Fl-aħħar nett, l-allegazzjoni, li tgħid li l-membri tal-VGG kienu sistematikament impediti milli jakkwistaw artijiet billi ġew impediti fl-espansjoni tagħhom, mhijiex rilevanti, peress li ma jeżistix suq tal-ġestjoni tal-ispazji naturali.

    36

    Il-Gvern Olandiż isostni l-argumenti tal-OGT.

    37

    Il-Kummissjoni, min-naħa tagħha, tallega, l-ewwel nett, li r-raġunament li jinsab fil-punti 63 u 64 tas-sentenza appellata huwa inkomprensibbli, peress li mid-deċiżjoni kkontestata jirriżulta li l-attivitajiet ekonomiċi tal-OGT ma jikkorrispondux mal-attivitajiet tal-membri tal-VGG, peress li s-sempliċi sovrapożizzjoni bejn dawn l-attivitajiet tikkonċerna s-settur turistiku. F’dan is-settur, l-attività tal-OGT hija limitata, madankollu, sabiex tippermetti l-aċċess mingħajr ħlas għaż-żoni naturali li huma jamministraw, b’tali mod li din ma hijiex offerta ta’ servizzi f’suq.

    38

    Sussegwentement, il-Qorti Ġenerali żnaturat il-fatti billi ddeduċiet mill-punt 27 tad-deċiżjoni kkontestata deskrizzjoni tal-attivitajiet tal-membri tal-VGG, filwaqt li dan il-punt jiddeskrivi biss l-attività tan-NPDHV.

    39

    Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni ssostni l-argument tal-OGT li l-Qorti Ġenerali naqset milli tagħmel distinzjoni bejn il-kriterju tal-effett fuq il-kummerċ ma’ dak tal-effett konkret fuq il-pożizzjoni kompetittiva tal-membri tal-VGG u naqset milli tivverifika dan it-tieni kriterju. Fil-punt 71 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali fil-fatt sempliċement assumiet li l-kriterju tal-effett konkret fuq il-pożizzjoni kompetittiva tal-VGG kien issodisfatt. Issa, skont il-ġurisprudenza, kellha tkun il-VGG li tipproduċi l-prova tal-effett konkret fuq il-pożizzjoni kompetittiva tal-membri tagħha tal-għajnuna mogħtija lill-OGT.

    40

    VGG et iwieġbu, prinċipalment, li l-argument tal-OGT, li huwa intiż sabiex tinkiseb evalwazzjoni ġdida tal-fatti, huwa inammissibbli. Sussidjarjament, VGG et jikkontestaw l-argumenti tal-OGT fuq il-mertu.

    Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

    41

    Għandu jiġi rrilevat qabel kollox li l-Qorti Ġenerali ddeċidiet, fil-punt 76 tas-sentenza appellata, li mill-inqas wieħed mill-membri tal-VGG, jiġifieri n-NPDHV, għandu jiġi kklassifikat bħala “parti interessata”, fis-sens tal-Artikolu 108(2) TFUE u tal-Artikolu 1(h) tar-Regolament Nru 659/1999.

    42

    Insostenn ta’ din il-konklużjoni, hija indikat, fil-punt 53 ta’ din is-sentenza, li kompetitur indirett tal-benefiċjarju ta’ għajnuna jista’ jiġi kklassifikat bħala “parti interessata”, sa fejn isostni li l-interessi tiegħu jistgħu jiġu affettwati mill-għoti tal-għajnuna u juri, b’mod suffiċjenti fid-dritt, li l-għajnuna jista’ jkollha effett konkret fuq is-sitwazzjoni tiegħu. Fil-punt 54 tal-imsemmija sentenza, hija ppreċiżat li, fir-rigward tal-impriżi kompetituri, ir-rikorrent għandu, sabiex ikun jista’ jiġi kklassifikat bħala “parti interessata”, minn naħa, jistabbilixxi li huwa jinsab f’relazzjoni ta’ kompetizzjoni mal-benefiċjarji tal-għajnuna u, min-naħa l-oħra, jipprova li l-għajnuna jista’ jkollha effett konkret fuq is-sitwazzjoni tiegħu, li toħloq distorsjoni tar-relazzjoni ta’ kompetizzjoni inkwistjoni.

    43

    Fid-dawl ta’ dawn il-kriterji, il-Qorti Ġenerali kkonstatat, fil-punti 61 sa 67 tas-sentenza appellata, l-eżistenza ta’ relazzjoni ta’ kompetizzjoni bejn il-membri tal-VGG, b’mod partikolari n-NPDHV, u l-OGT, u eżaminat, fil-punti 68 sa 75 tal-imsemmija sentenza, jekk ġiex stabbilit effett konkret tal-għoti tal-għajnuna kkontestata fuq is-sitwazzjoni tal-membri tal-VGG li twassal għal distorsjoni tar-relazzjoni ta’ kompetizzjoni bejn dawn tal-aħħar u l-benefiċjarji tal-miżura ta’ għajnuna inkwistjoni.

    44

    Fl-ewwel lok, għandu jiġi rrilevat li l-OGT jikkontestaw ir-relazzjoni ta’ kompetizzjoni kkonstatata mill-Qorti Ġenerali billi jsostnu, essenzjalment, li r-riferiment għat-terminu ġeneriku ta’ “turiżmu”, fil-punt 66 tas-sentenza appellata, huwa ġenerali wisq, li s-suq tal-bejgħ tal-injam ma tteħidx inkunsiderazzjoni u li l-elementi kkunsidrati ma humiex, b’mod ġenerali, suffiċjenti sabiex tiġi stabbilita relazzjoni ta’ kompetizzjoni bejn l-OGT u l-membri tal-VGG.

    45

    F’dan ir-rigward, huwa biżżejjed li jiġi kkonstatat li, permezz ta’ tali argument, l-OGT jikkontestaw, essenzjalment, u mingħajr ma jsostnu żnaturament tal-provi, l-evalwazzjoni sovrana tal-fatti magħmula mill-Qorti Ġenerali fil-punti 63 sa 67 tas-sentenza appellata.

    46

    Issa, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-evalwazzjoni tal-fatti mill-Qorti Ġenerali ma tikkostitwixxix, bla ħsara għal żnaturament tal-provi prodotti quddiemha, punt ta’ liġi suġġett, bħala tali, għall-istħarriġ tal-Qorti tal-Ġustizzja (sentenzi tat-30 ta’ Settembru 2003, Freistaat Sachsen et vs Il-Kummissjoni, C‑57/00 P u C‑61/00 P, EU:C:2003:510, punt 102, kif ukoll tas-26 ta’ Marzu 2020, Larko vs Il-Kummissjoni, C‑244/18 P, EU:C:2020:238, punt 25).

    47

    Fir-rigward tal-argument ippreżentat mill-Kummissjoni, fir-risposta tagħha, insostenn tal-ewwel parti tal-ewwel aggravju, ibbażat fuq żnaturament tal-fatti allegatament imwettqa mill-Qorti Ġenerali, għandu jitfakkar li, skont l-Artikolu 174 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, it-talbiet tar-risposta għandhom ikunu intiżi sabiex jintlaqa’ jew jiġi miċħud, totalment jew parzjalment, l-appell. Barra minn hekk, skont l-Artikoli 172 u 176 ta’ dawn ir-regoli, il-partijiet awtorizzati jippreżentaw risposta jistgħu jippreżentaw, permezz ta’ att separat, distint mir-risposta, appell inċidentali li, skont l-Artikolu 178(1) u t-tieni sentenza tal-Artikolu 178(3) tal-imsemmija regoli, għandu jkun intiż għall-annullament, totali jew parzjali, tas-sentenza appellata abbażi ta’ aggravji u argumenti tad-dritt distinti minn dawk invokati fir-risposta.

    48

    Minn dawn id-dispożizzjonijiet, moqrija flimkien, jirriżulta li r-risposta ma tistax tkun intiża għall-annullament tad-deċiżjoni tal-Qorti Ġenerali għal motivi distinti u awtonomi minn dawk invokati fl-appell, peress li tali aggravji jistgħu jitqajmu biss fil-kuntest ta’ appell inċidentali (sentenzi tal-10 ta’ Novembru 2016, DTS Distribuidora de Televisión Digital vs Il-Kummissjoni, C‑449/14 P, EU:C:2016:848, punti 99 sa 101; tat-30 ta’ Mejju 2017, Safa Nicu Sepahan vs Il-Kunsill, C‑45/15 P, EU:C:2017:402, punt 20, kif ukoll tat-28 ta’ Frar 2019, Il-Kunsill vs Growth Energy u Renewable Fuels Association, C‑465/16 P, EU:C:2019:155, punt 57).

    49

    Għaldaqstant, peress li l-OGT ma qajmux aggravju bbażat fuq żnaturament tal-fatti mill-Qorti Ġenerali fir-rigward tal-evalwazzjoni tagħha tal-eżistenza ta’ relazzjoni ta’ kompetizzjoni bejn il-membri tal-VGG u l-OGT, tali argument allegat mill-Kummissjoni fil-kuntest tar-risposta tagħha ma jistax ikun ammissibbli.

    50

    Fit-tieni lok, kif fakkar l-Avukat Ġenerali fil-punt 38 tal-konklużjonijiet tiegħu, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet li, fid-dawl tad-definizzjoni li tinsab fl-Artikolu 1(h) tar-Regolament Nru 659/1999, impriża kompetitriċi tal-benefiċjarju ta’ miżura ta’ għajnuna tinsab mingħajr dubju fost il-“partijiet interessati”, fis-sens tal-Artikolu 108(2) TFUE (sentenza tat-18 ta’ Novembru 2010, NDSHT vs Il-Kummissjoni, C‑322/09 P, EU:C:2010:701, punt 59).

    51

    Minn dan isegwi li, sa fejn il-Qorti Ġenerali kkonstatat l-eżistenza ta’ relazzjoni ta’ kompetizzjoni bejn mill-inqas wieħed mill-membri tal-VGG u l-OGT, hija ma wettqitx żball ta’ liġi meta ddeċidiet li l-VGG kienet fost il- “partijiet interessati”, fis-sens tal-Artikolu 108(2) TFUE.

    52

    Fit-tielet lok, minn dak li ntqal iktar ’il fuq jirriżulta li huma ineffettivi l-argumenti ppreżentati mill-OGT kif ukoll mill-Kummissjoni fil-kuntest tat-tieni parti tal-ewwel motiv, li huma intiżi sabiex jikkontestaw l-eżistenza ta’ effett konkret tar-reġim PNB fuq is-sitwazzjoni tal-membri tal-VGG, peress li l-kwalifika bħala partijiet interessati tal-membri tal-VGG tirriżulta direttament mill-kwalità tagħhom bħala kompetituri tal-OGT.

    53

    Fir-rigward tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, il-motiv preżenti għandu jiġi miċħud.

    Fuq it-tieni aggravju

    L-argumenti tal-partijiet

    54

    Permezz tat-tieni aggravju tagħhom, l-OGT isostnu li l-Qorti Ġenerali qieset b’mod żbaljat li l-Kummissjoni ltaqgħet ma’ “diffikultajiet serji” waqt l-adozzjoni tad-deċiżjoni kkontestata. Dan l-aggravju jinqasam fi tliet partijiet li jirrigwardaw, l-ewwel waħda, il-klassifikazzjoni ta’ SIEĠ “globali” jew “atipiku” użata mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni kontenzjuża sabiex tiddefinixxi l-attivitajiet tal-OGT, it-tieni waħda, l-indiċi tal-assenza ta’ kontabbiltà separata u, it-tielet parti, l-indiċi tal-assenza ta’ mekkaniżmu li jevita l-kumpens żejjed.

    55

    Permezz tal-ewwel parti ta’ dan l-aggravju, l-ewwel nett, l-OGT isostnu li l-Qorti Ġenerali identifikat, fil-punt 117 tas-sentenza appellata, allegat argument ta’ VGG et, ibbażat fuq kontradizzjoni fil-klassifikazzjoni tal-miżura ta’ għajnuna inkwistjoni bħala SIEĠ “globali” jew “atipiku”, li madankollu ma tressaqx minn dawn tal-aħħar.

    56

    It-tieni nett, ma teżisti ebda kontradizzjoni fid-deċiżjoni kontenzjuża, il-punt 50 tagħha dwar il-klassifikazzjoni tal-benefiċjarji tal-miżuri ta’ għajnuna bħala impriżi, fis-sens tal-Artikolu 107(1) TFUE, filwaqt li l-punt 93 tagħha jirrigwarda l-kwistjoni dwar sa fejn l-attivitajiet sekondarji tal-OGT kienu jagħmlu parti integrali mis-SIEĠ li kien ġie fdat lilhom.

    57

    It-tielet nett, kuntrarjament għal dak li l-Qorti Ġenerali ddeċidiet fil-punt 128 tas-sentenza appellata, kemm mid-deċiżjoni kontenzjuża kif ukoll mit-tweġibiet mogħtija mill-Kummissjoni għall-mistoqsijiet magħmula mill-Qorti Ġenerali jirriżulta li din l-istituzzjoni kellha biżżejjed elementi sabiex tikkonstata li l-attivitajiet sekondarji tal-OGT kienu jagħmlu parti integrali mis-SIEĠ li kien ġie fdat lilhom.

    58

    Ir-raba’ nett, il-Qorti Ġenerali injorat li l-punt 41 tas-sentenza tal-Qorti Ġenerali tat-12 ta’ Settembru 2013, Il-Ġermanja vs Il-Kummissjoni (T‑347/09, mhux ippubblikata, EU:T:2013:418) ma huwiex rilevanti għall-evalwazzjoni tal-kwistjoni dwar jekk l-attivitajiet sekondarji tal-OGT kinux jagħmlu parti integrali mis-SIEĠ li kienu inkarigati minnu jew le.

    59

    Il-ħames nett, l-OGT jallegaw li, fil-punt 128 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali interpretat b’mod żbaljat il-punt 11 tal-qafas CSP, li jgħid li l-għajnuna mill-Istat mogħtija għandha tkun neċessarja għall-funzjonament tas-SIEĠ. Min-naħa l-oħra, il-Qorti Ġenerali eżaminat il-punt dwar jekk il-Kummissjoni kellhiex elementi li jippermettulha teżamina jekk l-attivitajiet sekondarji kinux neċessarji għall-funzjonament tas-SIEĠ.

    60

    Fl-aħħar nett, fir-replika tagħhom, l-OGT jikkontestaw li t-tul tal-proċedura ta’ eżami preliminari jikkostitwixxi, f’dan il-każ, indizju tal-eżistenza ta’ diffikultajiet serji.

    61

    Permezz tat-tieni parti tat-tieni aggravju, l-OGT isostnu li, min-nuqqas ta’ kontabbiltà separata għall-attivitajiet sekondarji tagħhom, il-Qorti Ġenerali ddeduċiet b’mod żbaljat indizju tal-eżistenza ta’ diffikultajiet serji, peress li tali kriterju huwa rilevanti biss fil-każ fejn dawn l-attivitajiet ma jaqgħux huma stess taħt is-SIEĠ, fatt li l-Kummissjoni madankollu eskludiet fid-Deċiżjoni kontenzjuża f’dak li jikkonċerna l-attivitajiet sekondarji tal-OGT.

    62

    Bl-istess mod, xejn ma jista’ jiġi dedott mill-istennija mill-Kummissjoni tal-għoti tas-sentenza tat-12 ta’ Settembru 2013, Il-Ġermanja vs Il-Kummissjoni (T‑347/09, mhux ippubblikata, EU:T:2013:418), peress li din is-sentenza tikkonċerna l-punt dwar jekk kinitx teżisti għajnuna mill-Istat u mhux il-kwistjoni tal-kompatibbiltà ta’ għajnuna mas-suq intern. Fil-fatt, il-Kummissjoni ma bbażatx ruħha fuq din is-sentenza għall-eżami tagħha tas-sistema PNB u għamlet riferiment għaliha biss sabiex tikkonferma li d-dħul mill-imsemmija attivitajiet jista’ jservi ta’ kumpens għas-SIEĠ fdat.

    63

    Fi kwalunkwe każ, il-fatt li, fil-kawża li tat lok għal din is-sentenza, l-entitajiet Ġermaniżi inkwistjoni żammew kontabbiltà separata għall-attivitajiet ekonomiċi sekondarji tagħhom ma huwiex ta’ natura li jipprekludi lill-Kummissjoni milli tikkonstata, f’din il-kawża, li tali kontabbiltà ma kinitx neċessarja minħabba l-fatt li l-attivitajiet sekondarji tal-OGT jagħmlu parti integrali mis-SIEĠ.

    64

    Permezz tat-tielet parti tat-tieni aggravju, l-OGT jallegaw li l-evalwazzjoni tal-Qorti Ġenerali, li tgħid li l-assenza ta’ mekkaniżmu stabbilit minn qabel intiż sabiex jiġi evitat kumpens eċċessiv tikkostitwixxi wkoll indizju tal-eżistenza ta’ diffikultajiet serji, tirriżulta minn żnaturament tal-fatti li jinkludu sostituzzjoni tal-motivi tad-deċiżjoni kontenzjuża. Fil-fatt, jirriżulta b’mod ċar mill-punti 94, 95 u 97 tad-deċiżjoni kkontestata li kien previst mekkaniżmu stabbilit minn qabel li jipprevjeni l-kumpens żejjed. Fil-fatt, skont l-iskema PNB, is-sussidji ta’ investiment u s-sussidji ta’ ġestjoni ma jistgħux jiġu akkumulati sabiex ikopru spejjeż simili, id-dħul mill-artijiet għandu dejjem jitnaqqas mill-kalkolu tas-sussidji ta’ ġestjoni, l-artijiet ma jistgħux jinbiegħu mingħajr l-awtorizzazzjoni formali tal-awtoritajiet li jagħtu s-sussidji u l-OGT huma obbligati jirrimborsaw kull vantaġġ mhux ġustifikat miksub waqt il-bejgħ ta’ art.

    65

    Il-Gvern Olandiż isostni l-argumenti tal-OGT.

    66

    Il-Kummissjoni, min-naħa tagħha, issostni, fir-rigward tal-ewwel parti tat-tieni aggravju, l-ewwel nett, li l-Qorti Ġenerali wettqet żball ta’ liġi meta kkunsidrat li t-tul tal-proċedura ta’ eżami preliminari kien jindika l-eżistenza ta’ diffikultajiet serji. Għalkemm din il-proċedura kienet effettivament twila b’mod anormali, it-tul tagħha huwa spjegat mill-fatt li hija stenniet kemm l-eżitu tan-negozjati bejn il-partijiet kif ukoll l-għoti tas-sentenza tal-12 ta’ Settembru 2013, Il-Ġermanja vs Il-Kummissjoni (T‑347/09, mhux ippubblikata, EU:T:2013:418) qabel ma adottat id-deċiżjoni kontenzjuża.

    67

    It-tieni nett, din l-istituzzjoni ssostni li r-raġunament li jinsab fil-punti 126 sa 129 tas-sentenza appellata huwa inkomprensibbli sa fejn jirriżulta minn konfużjoni bejn il-kwistjoni tan-natura ekonomika tal-attivitajiet sekondarji tal-OGT u dik tal-appartenenza ta’ dawn l-attivitajiet għas-SIEĠ fdat lil dawn l-organi.

    68

    It-tielet nett, dan ir-raġunament huwa bbażat fuq żnaturament tal-fatti, sa fejn kien preżunt li l-Kummissjoni kienet ikkonkludiet li dawn l-attivitajiet sekondarji kienu neċessarji għall-funzjonament tas-SIEĠ, filwaqt li, għal din l-istituzzjoni, dawn l-attivitajiet jagħmlu parti integrali mis-SIEĠ fdat lill-OGT. Fil-fatt, mid-deċiżjoni kontenzjuża jirriżulta b’mod ċar li s-SIEĠ fdat lill-OGT jikkonċerna kemm il-protezzjoni tan-natura kif ukoll l-attivitajiet sekondarji.

    69

    Ir-raba’ nett, fil-punt 128 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali b’hekk stabbilixxiet kriterju manifestament żbaljat, meta kkunsidrat li, għall-Kummissjoni, l-attivitajiet sekondarji ta’ natura ekonomika kienu neċessarji għall-funzjonament tas-SIEĠ, fis-sens tal-punt 11 tal-qafas CSP.

    70

    Il-ħames nett, il-Kummissjoni ssostni, sussidjarjament, li VGG et ma qajmux il-kwistjoni tal-eżattezza tad-definizzjoni tas-SIEĠ mir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, iżda llimitaw ruħhom li jsostnu li n-natura atipika tas-SIEĠ waħedha kienet toħloq diffikultajiet serji.

    71

    Fir-rigward tat-tieni parti tat-tieni motiv, il-Kummissjoni ssostni wkoll li, peress li l-attivitajiet sekondarji tal-OGT jagħmlu parti integrali mis-SIEĠ li ġie fdat lilhom, in-nuqqas ta’ kontabbiltà separata ma huwiex rilevanti sabiex tiġi stabbilita l-preżenza ta’ diffikultajiet serji.

    72

    Fir-rigward tat-tielet parti tat-tieni aggravju, il-Kummissjoni tikkunsidra li, għar-raġunijiet mogħtija mill-OGT, il-Qorti Ġenerali żnaturat il-fatti u żiedet li l-attività ta’ ġestjoni tan-natura hija attività ta’ żbilanċ, b’tali mod li jkun impossibbli li d-dħul mill-attivitajiet sekondarji jaqbeż l-ispejjeż ta’ ġestjoni tan-natura. Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali eżaminat l-assenza ta’ analiżi tal-eżistenza ta’ mekkaniżmu ta’ prevenzjoni tal-kumpens żejjed, b’tali mod li hija setgħet twettaq biss żball ta’ liġi meta kkonkludiet, f’dan ir-rigward, li l-Kummissjoni ma kellhiex informazzjoni suffiċjenti sabiex tadotta d-deċiżjoni kkontestata.

    73

    VGG et jeċċepixxu mill-bidu u prinċipalment in-natura ineffettiva tat-tieni aggravju tal-appell, peress li l-OGT ma jikkontestawx l-evalwazzjonijiet tal-Qorti Ġenerali li t-tul eċċessivament twil tal-proċedura ta’ eżami preliminari, l-istennija mill-Kummissjoni tal-għoti tas-sentenza tal-Qorti Ġenerali tat-12 ta’ Settembru 2013, Il-Ġermanja vs Il-Kummissjoni (T‑347/09, mhux ippubblikata, EU:T:2013:418) u l-klassifikazzjoni mingħajr preċedent tas-SIEĠ fdat lill-OGT bħala “globali” jew “atipika” juru l-eżistenza ta’ diffikultajiet serji. Issa, dawn l-indizji huma biżżejjed, waħedhom, sabiex juru tali diffikultajiet.

    74

    Sussidjarjament, VGG et jikkontestaw ukoll l-argumenti tal-EGO T imressqa taħt kull waħda mit-tliet partijiet tat-tieni aggravju, filwaqt li jenfasizzaw li, anki jekk jiġi preżunt li l-Qorti tal-Ġustizzja tilqa’ xi waħda minn dawn il-partijiet, dan ma huwiex biżżejjed, fid-dawl tas-serje ta’ indizji kkonstatati mill-Qorti Ġenerali, sabiex jiġġustifika l-annullament tas-sentenza appellata.

    Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

    75

    Skont ġurisprudenza stabbilita, il-proċedura prevista mill-Artikolu 108(2) TFUE KE hija ta’ natura indispensabbli meta l-Kummissjoni ssib diffikultajiet serji biex tevalwa jekk għajnuna hijiex kompatibbli mas-suq intern. Għaldaqstant, il-Kummissjoni tista’ tillimita lilha nnifisha għall-fażi preliminari ta’ investigazzjoni msemmija fl-Artikolu 108(3) TFUE sabiex tadotta deċiżjoni favorevoli għal għajnuna biss jekk hija tkun fil-pożizzjoni li tikseb il-konvinzjoni, fi tmiem l-ewwel eżami, li din l-għajnuna hija kompatibbli mas-suq intern (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-24 ta’ Jannar 2013, 3F vs Il-Kummissjoni, C‑646/11 P, mhux ippubblikata, EU:C:2013:36, punt 28 u l-ġurisprudenza ċċitata).

    76

    Min-naħa l-oħra, jekk dan l-ewwel eżami jkun wassal lill-Kummissjoni għall-konvinzjoni opposta, jew ukoll ma ppermettiex li jiġu solvuti d-diffikultajiet kollha mqajma mill-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà ta’ din l-għajnuna mas-suq intern, il-Kummissjoni għandha l-obbligu tiġbor l-opinjonijiet kollha neċessarji u li tiftaħ, f’dan ir-rigward, il-proċedura prevista fl-Artikolu 108(2) TFUE (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-21 ta’ Diċembru 2016, Club Hotel Loutraki et vs Il-Kummissjoni, C‑131/15 P, EU:C:2016:989, punt 30, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

    77

    Fil-fatt, minn ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li, meta l-proċedura prevista fl-Artikolu 108(3) TFUE ma ppermettitilhiex tegħleb id-diffikultajiet kollha mqajma mill-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà tal-miżura inkwistjoni, din l-istituzzjoni għandha l-obbligu li tiftaħ il-proċedura prevista fl-Artikolu 108(2) TFUE, mingħajr ma għandha marġni ta’ diskrezzjoni f’dan ir-rigward (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-22 ta’ Diċembru 2008, British Aggregates vs Il-Kummissjoni, C‑487/06 P, EU:C:2008:757, punt 113 u l-ġurisprudenza ċċitata).

    78

    Għalhekk, il-Kummissjoni għandha, konformement mal-għan tal-Artikolu 108(3) TFUE u mad-dmir tagħha ta’ amministrazzjoni tajba, tadotta l-miżuri u l-verifiki neċessarji sabiex tegħleb, matul l-eżami preliminari, id-diffikultajiet li setgħet iltaqgħet magħhom, b’tali mod li tneħħi d-dubji kollha eżistenti dwar il-kompatibbiltà tal-miżura kkunsidrata mas-suq intern (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-21 ta’ Diċembru 2016, Club Hotel Loutraki et vs Il-Kummissjoni, C‑131/15 P, EU:C:2016:989, punti 34 u 35, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

    79

    Billi l-kriterju ta’ diffikultajiet serji għandu natura oġġettiva, l-eżistenza ta’ tali diffikultajiet għandha titfittex mhux biss fiċ-ċirkustanzi tal-adozzjoni tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni meħuda fit-tmiem tal-eżami preliminari, iżda wkoll fl-evalwazzjonijiet li fuqhom ibbażat ruħha l-Kummissjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-21 ta’ Diċembru 2016, Club Hotel Loutraki et vs Il-Kummissjoni, C‑131/15 P, EU:C:2016:989, punti 31, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

    80

    Isegwi li l-legalità ta’ deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet, ibbażata fuq l-Artikolu 4(3) tar-Regolament Nru 659/1999, tiddependi fuq il-punt dwar jekk l-evalwazzjoni tal-informazzjoni u tal-elementi li l-Kummissjoni kellha, matul il-fażi preliminari ta’ investigazzjoni tal-miżura nnotifikata, kellhiex oġġettivament tqajjem dubji rigward il-kompatibbiltà ta’ din il-miżura mas-suq intern, peress li tali dubji għandhom jagħtu lok għall-ftuħ ta’ proċedura ta’ investigazzjoni formali li fiha jistgħu jipparteċipaw il-partijiet ikkonċernati msemmija fl-Artikolu 1(h) tal-imsemmi regolament (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-21 ta’ Diċembru 2016, Club Hotel Loutraki et vs Il-Kummissjoni, C‑131/15 P, EU:C:2016:989, punt 32, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

    81

    Meta rikorrent jitlob l-annullament ta’ deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet, essenzjalment huwa jqiegħed inkwistjoni l-fatt li d-deċiżjoni adottata mill-Kummissjoni fir-rigward tal-għajnuna inkwistjoni tkun ittieħdet mingħajr ma din l-istituzzjoni fetħet il-proċedura ta’ investigazzjoni formali, u b’hekk tikser id-drittijiet proċedurali tiegħu. Sabiex it-talba għal annullament tiegħu tintlaqa’, ir-rikorrent jista’ jinvoka kwalunkwe motiv ta’ natura li juri li l-evalwazzjoni tal-informazzjoni u tal-elementi li għandha l-Kummissjoni, matul il-fażi preliminari ta’ investigazzjoni tal-miżura nnotifikata, kellha tqajjem dubji fir-rigward tal-kompatibbiltà ta’ din il-miżura mas-suq intern. L-użu ta’ tali argumenti ma jistax għaldaqstant ikollu bħala konsegwenza li jbiddel is-suġġett tar-rikors u lanqas li jbiddel il-kundizzjonijiet ta’ ammissibbiltà tiegħu. Għall-kuntrarju, l-eżistenza ta’ dubji dwar din il-kompatibbiltà hija preċiżament il-prova li għandha tiġi prodotta sabiex jintwera li l-Kummissjoni kienet obbligata tiftaħ il-proċedura ta’ investigazzjoni formali stipulata fl-Artikolu 108(2) TFUE (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal-24 ta’ Mejju 2011, Il-Kummissjoni vs Kronoply u Kronotex, C‑83/09 P, EU:C:2011:341, punt 59, kif ukoll tal-21 ta’ Diċembru 2016, Club Hotel Loutraki et vs Il-Kummissjoni, C‑131/15 P, EU:C:2016:989, punt 45 u l-ġurisprudenza ċċitata).

    82

    Il-prova tal-eżistenza ta’ dubji dwar il-kompatibbiltà mas-suq intern tal-għajnuna inkwistjoni, li għandha titfittex kemm fiċ-ċirkustanzi tal-adozzjoni tad-deċiżjoni li ma jitqajmux oġġezzjonijiet kif ukoll fil-kontenut tagħha, għandha tiġi prodotta mill-applikant għall-annullament ta’ din id-deċiżjoni, abbażi ta’ sensiela ta’ indizji konkordanti (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-24 ta’ Jannar 2013, 3F vs Il-Kummissjoni, C‑646/11 P, mhux ippubblikata, EU:C:2013:36, punti 30 u 31, kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

    83

    F’dan il-każ, sabiex jiġi ddeterminat jekk kienx hemm jew le diffikultajiet serji li jiġġustifikaw il-ftuħ ta’ proċedura ta’ investigazzjoni formali, il-Qorti Ġenerali vverifikat is-serje ta’ indizji mqajma minn VGG et li hija esponiet fil-punti 107, 130, 132 u 137 tas-sentenza appellata.

    84

    B’mod partikolari, fil-punti 115 u 116 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali indikat li, sabiex tiddeċiedi fuq il-motiv invokat minn VGG et dwar l-eżistenza ta’ diffikultajiet serji li ltaqgħet magħhom il-Kummissjoni matul l-eżami preliminari tal-iskema ta’ għajnuna inkwistjoni minħabba l-klassifikazzjoni tagħha bħala SIEĠ “globali” jew “atipika”, hija kellha tanalizza l-grad ta’ konnessjoni bejn l-attivitajiet ekonomiċi sekondarji tal-OGT u l-attività prinċipali tagħhom.

    85

    F’dan ir-rigward, hija enfasizzat, qabelxejn, fil-punt 126 ta’ din is-sentenza, li, fil-punt 50 tad-deċiżjoni kontenzjuża, il-Kummissjoni kienet aċċettat li anki jekk l-oġġetti u s-servizzi offruti minn organizzazzjonijiet għall-protezzjoni tal-ambjent fil-kuntest tal-attivitajiet sekondarji tagħhom kienu jirriżultaw mill-attività prinċipali tagħhom ta’ protezzjoni tal-ambjent, dawn ma kinux reżi vinkolanti minn din l-attività prinċipali. Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali kkonstatat li l-Kummissjoni ma kinitx eżaminat jekk l-attivitajiet sekondarji ta’ natura ekonomika tal-OGT setgħux jiġu żgurati korrettament taħt kundizzjonijiet tas-suq jew kellhomx interess ġenerali.

    86

    Sussegwentement, il-Qorti Ġenerali fakkret, fil-punt 127 tal-imsemmija sentenza, li n-natura insuffiċjenti jew inkompleta tal-eżami mwettaq mill-Kummissjoni matul il-proċedura ta’ eżami preliminari kienet tikkostitwixxi indizju tal-eżistenza ta’ diffikultajiet serji.

    87

    Fil-punt 128 tas-sentenza appellata, hija qieset li, għalkemm id-dħul iġġenerat mill-attivitajiet sekondarji huwa intiż sabiex ikopri parti mill-ispejjeż tal-attività prinċipali ta’ konservazzjoni tan-natura u huwa marbut mill-qrib mal-missjoni ta’ interess ġenerali tal-imsemmija attività prinċipali, l-elementi li kellha l-Kummissjoni ma kinux jippermettulha, fuq din il-bażi biss, li tikkonkludi li l-attivitajiet sekondarji tal-OGT kienu neċessarji għall-funzjonament tas-SIEĠ, fis-sens tal-punt 11 tal-qafas CSP jew li dawn l-attivitajiet kellhom interess ekonomiku ġenerali.

    88

    Fil-punt 129 ta’ din is-sentenza, il-Qorti Ġenerali ppreċiżat li, “[f] il-fatt, jekk impriża li tingħata SIEĠ tista’ teżerċita attivitajiet ekonomiċi oħra, anki jekk marbuta mal-missjoni ta’ interess ġenerali fdata lilha, dan ma jimplikax awtomatikament il-possibbiltà li dawn tal-aħħar jitqiesu li jagħmlu parti integrali mill-imsemmi SIEĠ” u li “[d] an jirriżulta, min-naħa l-oħra, ir-rekwiżit li tali impriża tosserva l-obbligi ta’ trasparenza finanzjarja u ta’ żamma ta’ kontabbiltà separata sabiex jiġi evitat kull riskju ta’ kumpens żejjed”.

    89

    Fil-punt 130 tal-imsemmija sentenza, hija kkonkludiet li “l-klassifikazzjoni magħmula mill-Kummissjoni bħala SIEĠ “globali” jew “atipiku” tal-miżura ta’ għajnuna inkwistjoni turi l-eżistenza ta’ diffikultà serja”.

    90

    Fl-ewwel lok, minn dawn l-elementi jirriżulta li, anki jekk il-Qorti Ġenerali rrilevat, fil-punt 117 tas-sentenza appellata, li, fil-fehma tagħha, VGG et enfasizzaw kontradizzjoni bejn il-paragrafi 50 u 93 tad-deċiżjoni kkontestata, hija ma bbażatx il-konklużjoni tagħha, dwar l-eżistenza ta’ diffikultajiet serji rrivelati minn din il-klassifikazzjoni bħala SIEĠ “globali” jew “atipiku” tal-attivitajiet tal-OGT, fuq tali kontradizzjoni. Fil-fatt, kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punti 71 u 72 tal-konklużjonijiet tiegħu, iktar milli jiffoka fuq kontradizzjoni speċifika li taffettwa l-analiżi magħmula fid-deċiżjoni kkontestata, huwa bbaża ruħu fuq in-natura insuffiċjenti u inkompleta tal-elementi li kellha l-Kummissjoni fi tmiem il-proċedura ta’ eżami preliminari fir-rigward tal-attivitajiet eżerċitati mill-OGT.

    91

    Għaldaqstant, l-argumenti tal-OGT u tal-Kummissjoni bbażati fuq il-fatt li l-Qorti Ġenerali bbażat ruħha, b’mod żbaljat, fuq affermazzjonijiet kontradittorji tal-Kummissjoni ma jistgħux jintlaqgħu.

    92

    Fit-tieni lok, fir-rigward tal-elementi li kellha l-Kummissjoni fi tmiem din il-proċedura preliminari, l-EGT u l-Kummissjoni jqisu li l-Qorti Ġenerali ddeċidiet, b’mod żbaljat, li dawn l-elementi ma kinux suffiċjenti sabiex jiġi kkonstatat li l-attivitajiet sekondarji tal-EGO kienu jagħmlu parti mis-SIEĠ li kien ġie fdat lilhom. Issa, mill-konstatazzjonijiet tal-Qorti Ġenerali fil-punti 119 sa 121 tas-sentenza appellata jirriżulta li, sabiex tikkonkludi li dawn l-attivitajiet sekondarji kienu jagħmlu parti mis-“SIEĠ globali”, il-Kummissjoni bbażat ruħha biss fuq iċ-ċirkustanza li l-ispejjeż u d-dħul mill-imsemmija attivitajiet, ta’ natura ekonomika, kienu imputati għall-ispejjeż tal-attività prinċipali tagħhom ta’ protezzjoni tan-natura.

    93

    B’mod partikolari, fil-punti 120 u 121 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali indikat li, b’risposta għad-domandi tagħha dwar il-konnessjoni bejn l-attivitajiet ekonomiċi sekondarji tal-OGT u s-SIEĠ li kien ġie fdat lilhom, il-Kummissjoni llimitat ruħha, essenzjalment, li ssostni, minn naħa, li dawn l-attivitajiet sekondarji kienu marbuta mill-qrib mal-attività prinċipali ta’ protezzjoni tan-natura, billi dawn ikkontribwixxew sabiex jiffinanzjawha, u, min-naħa l-oħra, li l-fatt li dawn l-istess attivitajiet ma kinux neċessarji sabiex jinkisbu l-għanijiet tal-protezzjoni tan-natura ma jfissirx li ma setgħux jagħmlu parti minn SIEĠ ikkostitwit mill-attività primarja mhux ekonomika tal-protezzjoni tan-natura.

    94

    Huwa abbażi ta’ dawn il-konstatazzjonijiet li l-Qorti Ġenerali qieset, fil-punt 128 tas-sentenza appellata, li s-sempliċi fatt li d-dħul iġġenerat mill-attivitajiet sekondarji kien intiż sabiex ikopri parti mill-ispejjeż tal-attività prinċipali ta’ konservazzjoni tan-natura u li kien, għalhekk, marbut mill-qrib mal-missjoni ta’ interess ġenerali ta’ din l-attività prinċipali, ma kienx suffiċjenti sabiex jippermetti lill-Kummissjoni tikkonkludi li l-attivitajiet sekondarji kienu neċessarji għall-funzjonament tas-SIEĠ, fis-sens tal-punt 11 tal-qafas CSP, jew li l-attivitajiet sekondarji kienu ta’ interess ekonomiku ġenerali fit-tifsira tal-ġurisprudenza.

    95

    F’dan ir-rigward, għandu qabel kollox jitfakkar li, għalkemm l-Istati Membri għandhom id-dritt li jiddefinixxu l-portata u l-organizzazzjoni tas-SIEĠ tagħhom billi jieħdu inkunsiderazzjoni b’mod partikolari għanijiet speċifiċi għall-politika nazzjonali tagħhom u li, f’dan ir-rigward, l-Istati Membri għandhom setgħa diskrezzjonali wiesgħa li tista’ tiġi kkontestata mill-Kummissjoni biss f’każ ta’ żball manifest, din is-setgħa ma tistax tkun illimitata u għandha, fi kwalunkwe każ, tiġi eżerċitata fl-osservanza tad-dritt tal-Unjoni (sentenzi tas-26 ta’ April 2018, Cellnex Telecom u Telecom Castilla-La Mancha vs Il-Kummisjoni, C‑91/17 P u C‑92/17 P, mhux ippubblikata, EU:C:2018:284, punti 41 sa 43, kif ukoll tal-15 ta’ Mejju 2019, Achema et, C‑706/17, EU:C:2019:407, punt 104).

    96

    Fil-fatt, l-Artikolu 106(2) TFUE jipprevedi, minn naħa waħda, li l-impriżi responsabbli għall-ġestjoni tas-SIEĠ huma suġġetti għar-regoli tal-kompetizzjoni, sa fejn l-applikazzjoni ta’ dawn ir-regoli ma tfixkilx it-twettiq de jure jew de facto tal-funzjoni partikolari li ngħatat lilhom, mill-oħra, li l-iżvilupp tal-kummerċ ma għandux isir b’mod kuntrarju għall-interess tal-Unjoni.

    97

    Għalhekk, il-kliem stess tal-Artikolu 106(2) TFUE juri li derogi mir-regoli tat-Trattat huma permessi biss jekk dawn ikunu neċessarji għat-twettiq tal-funzjoni partikolari mogħtija lil impriża inkarigata mill-ġestjoni ta’ SIEĠ (sentenza tat-8 ta’ Marzu 2017, Viasat Broadcasting UK vs Il-Kummissjoni, C‑660/15 P, EU:C:2017:178, punt 29).

    98

    Għaldaqstant, kif tfakkar fil-punt 3 tal-qafas CSP, sa fejn miżura li tibbenefika lil impriża inkarigata mill-ġestjoni ta’ SIEĠ tissodisfa l-kundizzjonijiet ġenerali ta’ applikabbiltà tal-Artikolu 107(1) TFUE, hija tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat suġġetta għad-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 106 sa 108 TFUE.

    99

    Issa, fir-rigward tal-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà ta’ miżuri ta’ għajnuna mas-suq intern, skont l-Artikolu 107(3) TFUE, hija ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja li din taqa’ taħt il-kompetenza esklużiva tal-Kummissjoni, li taġixxi taħt l-istħarriġ tal-qrati tal-Unjoni, li din l-istituzzjoni tibbenefika, f’dan ir-rigward, minn setgħa diskrezzjonali wiesgħa li l-eżerċizzju tagħha jimplika evalwazzjonijiet kumplessi ta’ natura ekonomika u soċjali, u li, fl-eżerċizzju ta’ din is-setgħa diskrezzjonali, il-Kummissjoni tista’ tadotta qafas sabiex tistabbilixxi l-kriterji li fuqhom hija għandha l-intenzjoni li tevalwa l-kompatibbiltà, mas-suq intern, ta’ miżuri ta’ għajnuna previsti mill-Istati Membri (sentenzi tat-8 ta’ Marzu 2016, il-Greċja vs Il-Kummissjoni, C‑431/14 P, EU:C:2016:145, punt 68, kif ukoll tad-19 ta’ Lulju 2016, Kotnik et, C‑526/14, EU:C:2016:570, punti 37 sa 39).

    100

    Skont ġurisprudenza stabbilita sew, bl-adozzjoni ta’ dawn ir-regoli ta’ kondotta u bit-tħabbir, permezz tal-pubblikazzjoni tagħhom, li hija kienet ser tapplikahom minn dak il-mument għall-każijiet koperti minnhom, il-Kummissjoni tillimita ruħha fl-eżerċizzju tal-imsemmija setgħa diskrezzjonali u ma tistax, bħala prinċipju, tmur kontra dawn ir-regoli mingħajr ma tiġi ssanzjonata, jekk ikun il-każ, minħabba ksur tal-prinċipji ġenerali tad-dritt, bħall-ksur tal-ugwaljanza fit-trattament jew tal-protezzjoni tal-aspettattivi leġittimi (sentenzi tat-8 ta’ Marzu 2016, Il-Greċja vs Il-Kummissjoni, C‑431/14 P, EU:C:2016:145, punt 69, kif ukoll tad-19 ta’ Lulju 2016, Kotnik et, C‑526/14, EU:C:2016:570, punt 40).

    101

    Għaldaqstant, fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat, il-Kummissjoni hija marbuta bil-qafas li hija tadotta, sa fejn dawn ma jidderogawx mid-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE u sa fejn l-applikazzjoni tagħhom ma tiksirx il-prinċipji ġenerali tad-dritt, bħall-ugwaljanza fit-trattament (sentenza tat-8 ta’ Marzu 2016, Il-Greċja vs Il-Kummissjoni, C‑431/14 P, EU:C:2016:145, punt 70).

    102

    F’dan il-każ, la ġie sostnut quddiem il-Qorti Ġenerali u lanqas quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li l-qafas CSP jiddevja mir-regoli tat-Trattat FUE jew jikser prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni. Min-naħa l-oħra, l-OGT, sostnuti mill-Kummissjoni, isostnu li l-Qorti Ġenerali wettqet interpretazzjoni żbaljata tal-punt 11 ta’ dan il-qafas meta ddeċidiet, fil-punt 128 tas-sentenza appellata, li l-elementi li kellha l-Kummissjoni ma kinux jippermettulha tikkonkludi li l-attivitajiet sekondarji tal-OGT kienu neċessarji, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, għall-funzjonament tas-SIEĠ li ġie fdat lilhom.

    103

    Il-punt 11 tal-qafas CSP jindika li l-kumpens ta’ servizz pubbliku jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat li tista’ tiġi ddikjarata kompatibbli mal-Artikolu 106(2) TFUE jekk ikun neċessarju għall-funzjonament tas-SIEĠ ikkonċernat u ma jaffettwax l-iżvilupp tal-kummerċ b’mod li jmur kontra l-interess tal-Unjoni. Barra minn hekk, dan il-punt jippreċiża li tali ekwilibriju huwa possibbli biss meta l-kundizzjonijiet previsti fit-Taqsimiet 2.2 sa 2.10 ta’ dawn il-qafas huma ssodisfatti, peress li dawn it-taqsimiet jinkludu l-punti 12 sa 60 tal-imsemmi qafas.

    104

    Issa, skont il-punti 12 u 13 tal-qafas CSP, l-għajnuna mogħtija intiża sabiex tikkumpensa l-ispejjeż li jirriżultaw mill-assunzjoni ta’ obbligi ta’ servizz pubbliku għandha tikkonċerna SIEĠ ġenwin, li jeskludi servizzi li huma diġà pprovduti jew li jistgħu jiġu pprovduti b’mod sodisfaċenti u f’kundizzjonijiet kompatibbli mal-interess ġenerali minn impriżi li jeżerċitaw l-attivitajiet tagħhom f’kundizzjonijiet normali tas-suq.

    105

    Fil-fatt, il-Kummissjoni qieset ġustament, meta adottat dawn iż-żewġ dispożizzjonijiet, li s-setgħa diskrezzjonali wiesgħa li għandhom l-Istati Membri, skont il-ġurisprudenza mfakkra fil-punt 95 ta’ din is-sentenza, sabiex tiddefinixxi l-portata ta’ SIEĠ għandha l-limiti mfakkra fil-punti 96 u 97 ta’ din is-sentenza, u ma tistax, għaldaqstant, tiġi kkonċepita b’mod daqstant wiesa’ li l-Istati Membri jistgħu jaqgħu taħt SIEĠ ta’ tali servizzi awtonomi li jistgħu jiġu pprovduti minn impriżi li jeżerċitaw l-attivitajiet tagħhom f’kundizzjonijiet normali tas-suq.

    106

    Barra minn hekk, skont il-punti 21, 47 u 48 tal-qafas CSP, l-ammont tal-kumpens ma għandux jaqbeż dak li huwa neċessarju sabiex ikopri l-ispiża netta tal-eżekuzzjoni tal-obbligi ta’ servizz pubbliku, b’tali mod li kumpens żejjed, li ma huwiex neċessarju għall-funzjonament tas-SIEĠ, jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat, peress li t-terminu “kumpens żejjed” huwa ddefinit f’dan il-kuntest bħala kumpens irċevut mill-impriża li jeċċedi l-ammont tal-għajnuna kif iddefinit fit-Taqsima 2.8 tal-imsemmi qafas.

    107

    Il-punt 44 tal-qafas CSP jipprovdi li, meta impriża teżerċita attivitajiet li jinsabu kemm fil-kuntest tas-SIEĠ kif ukoll barra minnu, il-kontabbiltà interna tagħha għandha tindika separatament l-ispejjeż u d-dħul marbuta mas-SIEĠ u dawk marbuta mas-servizzi l-oħra. Il-punt 46 ta’ dan il-qafas jippreċiża li l-Istat Membru jista’ jiddeċiedi li l-profitti ġġenerati minn attivitajiet oħra li ma jaqgħux taħt is-SIEĠ, b’mod partikolari dawk eżerċitati bis-saħħa tal-infrastrutturi neċessarji sabiex jiġi pprovdut is-SIEĠ, għandhom jiġu allokati totalment jew parzjalment għall-finanzjament ta’ dan tal-aħħar.

    108

    Issa, minn dawn il-punti kollha jirriżulta, qabel kollox, li attivitajiet sekondarji li ma jaqgħux huma stess taħt is-SIEĠ ma jistgħux jitqiesu bħala neċessarji għas-SIEĠ minħabba s-sempliċi fatt li l-profitti ġġenerati huma allokati għall-finanzjament tas-SIEĠ, sussegwentement, li huma biss l-attivitajiet sekondarji neċessarji għas-SIEĠ li jistgħu jiġu kklassifikati bħala li jagħmlu parti minnhom u, fl-aħħar nett, li kumpensi mogħtija għal attivitajiet sekondarji mhux neċessarji għall-funzjonament tas-SIEĠ jagħtu lok, bħala kumpens żejjed, għal għajnuna mill-Istat.

    109

    Għaldaqstant, il-Qorti Ġenerali ma wettqitx żball ta’ liġi meta eżiġiet li l-Kummissjoni jkollha elementi supplimentari li juru li l-attivitajiet ekonomiċi sekondarji tal-OGT kienu neċessarji għall-funzjonament tas-SIEĠ, fis-sens tal-punt 11 tal-qafas CSP, jew li dawn l-attivitajiet jaqgħu huma stess taħt is-SIEĠ.

    110

    Fid-dawl ta’ dawn l-elementi, għandu wkoll jiġi miċħud l-argument tal-OGT ibbażat fuq teħid inkunsiderazzjoni allegatament żbaljat, mill-Qorti Ġenerali, tal-punt 41 tas-sentenza tat-12 ta’ Settembru 2013, Il-Ġermanja vs Il-Kummissjoni (T‑347/09, mhux ippubblikata, EU:T:2013:418), li minnu hija ddeduċiet li l-fatt li l-attivitajiet sekondarji inkwistjoni f’din il-kawża kienu jirriżultaw, skont il-Kummissjoni, mill-attività prinċipali ta’ protezzjoni tal-ambjent ma kienx jimplika li dawn kienu saru obbligatorji permezz tal-attività prinċipali tagħhom, peress li l-attivitajiet tal-OGT ma jifformawx ħaġa waħda inseparabbli.

    111

    Fil-fatt, wara li rrilevat li l-Kummissjoni rreferiet fid-deċiżjoni kontenzjuża għall-imsemmi punt 41, il-Qorti Ġenerali setgħet, qabel kollox, tibbaża ruħha fuq dan l-element sabiex tifhem l-analiżi mwettqa minn din l-istituzzjoni tar-rabta bejn l-attivitajiet sekondarji tal-OGT u l-attività prinċipali tagħhom, sussegwentement, minn dan tiddeduċi li l-Kummissjoni kienet adottat ir-raġunament espost fl-istess punt 41 u li inkorporatu, b’analoġija, fl-analiżi tagħha ta’ dan il-każ u, fl-aħħar nett, tikkonkludi li din l-analiżi kienet ibbażata fuq elementi insuffiċjenti.

    112

    Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet kollha jirriżulta li l-Qorti Ġenerali ma wettqitx żball ta’ liġi meta ddeċidiet li l-klassifikazzjoni mill-Kummissjoni tal-attivitajiet tal-OGT bħala SIEĠ “globali” jew “atipika” kienet tikkostitwixxi indizju tad-diffikultajiet serji li din l-istituzzjoni ltaqgħet magħhom matul il-fażi ta’ eżami preliminari tal-iskema PNB.

    113

    Fit-tielet lok, l-argument tal-Kummissjoni bbażat fuq żnaturament tal-fatti f’dak li jikkonċerna n-natura neċessarja tal-attivitajiet sekondarji tal-OGT għandu jiġi miċħud bħala inammissibbli, minħabba kunsiderazzjonijiet identiċi għal dawk diġà invokati fil-punti 47 sa 49 ta’ din is-sentenza.

    114

    Fir-raba’ lok, huwa paċifiku li l-OGT ma kkontestawx fl-appell tagħhom l-indizji użati mill-Qorti Ġenerali fil-punt 107 tas-sentenza appellata, relatati mat-tul tal-proċedura ta’ eżami preliminari u mal-effett tas-sentenza tat-12 ta’ Settembru 2013, Il-Ġermanja vs Il-Kummissjoni (T‑347/09, mhux ippubblikata, EU:T:2013:418).

    115

    Issa, minn naħa, skont ġurisprudenza stabbilita, mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 256(1) TFUE, mill-ewwel paragrafu tal-Artikolu 58 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea kif ukoll mill-Artikolu 168(1)(d) u mill-Artikolu 169(2) tar-Regoli tal-Proċedura tagħha jirriżulta li appell għandu jindika b’mod preċiż l-elementi kkontestati tas-sentenza li qiegħed jintalab l-annullament tagħha kif ukoll l-argumenti legali li jsostnu b’mod speċifiku din it-talba (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-24 ta’ Jannar 2013, 3F vs Il-Kummissjoni, C‑646/11 P, mhux ippubblikata, EU:C:2013:36, punt 51 u l-ġurisprudenza ċċitata).

    116

    Min-naħa l-oħra, sa fejn dawn l-indizji ġew ikkontestati mill-OGT, fir-replika tagħhom, huwa biżżejjed li jitfakkar li, skont l-Artikolu 127(1) tar-Regoli tal-Proċedura, applikabbli għall-proċedura ta’ appell skont l-Artikolu 190(1) ta’ dawn ir-regoli, ebda motiv ġdid ma jista’ jiġi ppreżentat fil-mori tal-kawża sakemm dan il-motiv ma jkunx ibbażat fuq punti ta’ liġi u ta’ fatt li joħorġu matul il-proċedura. Madankollu, minn din il-proċedura ma jirriżultax li l-argument ippreżentat mill-OGT f’dan ir-rigward fil-kuntest tar-replika tagħhom huwa bbażat fuq punti ta’ liġi jew ta’ fatt li dawn tal-aħħar ma kellhomx fid-data tal-preżentata tal-appell tagħhom. Għaldaqstant, l-argument li permezz tiegħu l-OGT jikkontestaw l-indizji adottati mill-Qorti Ġenerali fil-punt 107 tas-sentenza appellata għandu jiġi ddikjarat inammissibbli.

    117

    Bl-istess mod, l-argument tal-Kummissjoni f’dan ir-rigward għandu jiġi miċħud bħala inammissibbli, minħabba kunsiderazzjonijiet identiċi għal dawk diġà invokati fil-punti 47 sa 49 ta’ din is-sentenza.

    118

    Fil-ħames lok, peress li l-Qorti Ġenerali setgħet tikkunsidra diversi indizji ta’ diffikultajiet serji relatati mal-proċedura, mat-tul tagħha u mal-kontenut tad-deċiżjoni kkontestata, għandu jiġi kkunsidrat li l-argumenti mressqa taħt it-tieni u t-tielet partijiet tat-tieni motiv huma ineffettivi, kif isostnu ġustament VGG et.

    119

    Fil-fatt, fid-dawl ta’ dawn l-indizji u tal-ġurisprudenza mfakkra fil-punt 82 ta’ din is-sentenza, il-Qorti Ġenerali setgħet ġustament tiddeċiedi li VGG et kienu ressqu l-prova tal-eżistenza ta’ dubji dwar il-kompatibbiltà tal-għajnuna inkwistjoni mas-suq intern.

    120

    Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, it-tieni aggravju għandu jiġi miċħud kif ukoll l-appell fl-intier tiegħu.

    Fuq l-ispejjeż

    121

    Skont l-Artikolu 138(1) tar-Regoli tal-Proċedura, applikabbli għall-proċedura tal-appell bis-saħħa tal-Artikolu 184(1) tal-istess Regoli, il-parti li titlef il-kawża għandha tiġi kkundannata għall-ispejjeż, jekk dawn ikunu ntalbu.

    122

    Peress li l-OGT tilfu, hemm lok li huma jiġu ordnati jbatu l-ispejjeż, kif mitlub minn VGG et.

    123

    Skont l-Artikolu 140(1) tal-istess Regoli, il-Kummissjoni u r-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi għandhom ibatu l-ispejjeż rispettivi tagħhom.

     

    Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

     

    1)

    L-appell huwa miċħud.

     

    2)

    Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland, Stichting Het Groninger Landschap, Vereniging It Fryske Gea, Stichting Het Drentse Landschap, Stichting Het Overijssels Landschap, Stichting Het Geldersch Landschap, Stichting Flevo-Landschap, Stichting Het Utrechts Landschap, Stichting Landschap Noord-Holland, Stichting Het Zuid-Hollands Landschap, Stichting Het Zeeuwse Landschap, Stichting Het Noordbrabants Landschap u Stichting Het Limburgs Landschap huma kkundannati għall-ispejjeż.

     

    3)

    Il-Kummissjoni Ewropea u r-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi għandhom ibatu l-ispejjeż tagħhom.

     

    Firem


    ( *1 ) Lingwa tal-kawża: l-Olandiż.

    Top