1.

L-għażla ta’ liema ħaddiema se jitkeċċew fil-kuntest ta’ tkeċċija kollettiva dejjem hija kwistjoni delikata. Qabel ma titqiegħed fis-seħħ tkeċċija kollettiva ikun hemm, skont ir-rekwiżiti tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi ( 2 ), konsultazzjonijiet bejn il-persuna li timpjega u r-rappreżentanti tal-ħaddiema. Jista’ jinħass li ċerti kategoriji speċifiċi ta’ ħaddiema għandhom jingħataw protezzjoni matul it-tkeċċija kollettiva (fis-sens ta’ prijorità għaż-żamma matul il-proċess ta’ għażla). Madankollu, il-forza tax-xogħol tista’ tinkludi wkoll kategoriji oħrajn ta’ ħaddiema li jgawdu protezzjoni kontra t-tkeċċija bis-saħħa ta’ xi strument legali ieħor (pereżempju, ħaddiema koperti mid-Direttiva dwar il-Maternità) ( 3 ).

2.

F’din it-talba għal deċiżjoni preliminari mit-Tribunal Superior de Justicia de Cataluña (qorti superjuri tal-ġustizzja ta’ Cataluña, Spanja, iktar ’il quddiem il-“qorti tar-rinviju”) il-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tinterpreta l-projbizzjoni tat-tkeċċija ta’ ħaddiema nisa tqal fl-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità. B’mod partikolari, il-gwida tal-Qorti tal-Ġustizzja hija mfittxija dwar kif għandha tiġi interpretata dik il-projbizzjoni flimkien mad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi f’każ ta’ proċedura ta’ tkeċċija kollettiva.

3.

Il-premessi tad-Direttiva dwar il-Maternità, li hija l-għaxar direttiva individwali fis-sens tal-Artikolu 16(1) tad-Direttiva 89/391/KEE ( 4 ), jispjegaw li din ġiet adottata sabiex jiġu introdotti rekwiżiti minimi bl-iskop li jiġi inkoraġġit it-titjib, speċjalment fl-ambjent tax-xogħol, biex jiġu protetti s-sigurtà u s-saħħa ta’, inter alia, ħaddiema nisa tqal, identifikati bħala grupp speċifiku f’riskju ( 5 ). Il-protezzjoni tas-sigurtà u s-saħħa tal-ħaddiema nisa tqal ma għandhiex tfisser li n-nisa fis-suq tax-xogħol jiġu ttrattati b’mod sfavorevoli u lanqas li jaħdmu għad-detriment tad-direttivi li jikkonċernaw l-ugwaljanza fit-trattament għall-irġiel u n-nisa ( 6 ). Ir-riskju ta’ tkeċċija għal raġunijiet assoċjati mal-kundizzjoni tagħhom jista’ jkollu effetti li jagħmlu ħsara għall-istat fiżiku u mentali tal-ħaddiema nisa tqal u għandha ssir dispożizzjoni biex tiġi pprojbita din it-tkeċċija ( 7 ).

4.

It-terminu “ħaddiema tqila” huwa ddefinit fl-Artikolu 2(a) bħala “ħaddiema tqila li tinforma lil min iħaddimha bil-kundizzjoni tagħha, skond il-liġi u/jew prattika nazzjonali”.

5.

Il-Kummissjoni, flimkien mal-Istati Membri u megħjuna mill-Kumitat Konsultattiv dwar is-Sigurtà, l-Iġjene u l-Protezzjoni tas-Saħħa fuq il-Post tax-Xogħol, ingħatat struzzjonijiet sabiex tfassal linji gwida dwar il-valutazzjoni tar-riskji għall-ħaddiema koperti mid-Direttiva dwar il-Maternità ( 8 ). Trid issir valutazzjoni tal-post tax-xogħol u tal-impjieg tal-ħaddiema tqila ( 9 ). Il-persuna li timpjega għandha taġġusta l-kundizzjonijiet tax-xogħol jew il-ħinijiet tax-xogħol tal-ħaddiema tqila sabiex jiġi evitat kull riskju identifikat. Jekk dan ma jkunx possibbli, hija għandha tiġi ttrasferita lejn xogħol ieħor; u jekk dan ma jkunx possibbli trid tingħata leave ( 10 ).

6.

L-Artikolu 10 huwa intitolat “Il-Projbizzjoni ta’ Tkeċċija”. Dan jiddikjara:

“Sabiex jiġi garantit għall-ħaddiema, fis-sens ta’ l-Artikolu 2, l-eserċizzju tad-drittijet tagħhom tal-protezzjoni tas-saħħa [u s-sigurtà] kif rikonoxxuti taħt dan l-Artikolu, għandu jiġi pprovdut illi:

7.

L-Artikolu 12 jipprovdi li l-Istati Membri jridu jintroduċu fis-sistemi legali tagħhom dawk il-miżuri neċessarji biex jippermettu lill-ħaddiema li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva dwar il-Maternità jsegwu t-talbiet tagħhom f’każijiet fejn issirilhom inġustizzja minħabba nuqqas ta’ konformità mal-obbligi stabbiliti.

8.

Id-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi għandha l-għan li tiżgura li jkun hemm iżjed protezzjoni għall-ħaddiema fil-każ ta’ tkeċċijiet kollettivi filwaqt li titqies il-ħtieġa għal żvilupp ibbilanċjat ekonomiku u soċjali fi ħdan l-Unjoni Ewropea ( 11 ). Il-premessi tagħha jispjegaw li t-tlestija tas-suq intern għandha twassal għal titjib fil-kundizzjonijiet tal-għajxien tal-ħaddiema u li d-differenzi bejn id-dispożizzjonijiet fis-seħħ fl-Istati Membri dwar l-arranġamenti prattiċi u l-proċeduri għal tkeċċijiet bħal dawn u l-miżuri maħsuba sabiex itaffu l-konsegwenzi tat-tkeċċija fuq il-ħaddiema jista’ jkollhom effett dirett fuq il-funzjonament tas-suq intern ( 12 ).

9.

Fi ħdan it-Taqsima I (“It-tifsiriet u l-iskop”), l-Artikolu 1(1)(a) jiddefinixxi “redundancies kollettivi” bħala “tkeċċijiet mix-xogħol minn min iħaddem għal raġuni waħda jew aktar mhux relatati mal-ħaddiema individwali kkonċernati meta, skond l-għażla ta’ l-Istati Membri, in-numru tar-redundancies huwa:

[…]

Għall-iskop tal-kalkolu tan-numru tar-redundancies kif previst fis-subparagrafu tal-punt (a), it-termini ta’ kuntratt tax-xogħol li jsir fuq l-inizjattiva ta’ min iħaddem għal raġuni waħda jew iktar li mhumiex relatati mal-ħaddiema individwali kkonċernati għandhom ikunu assimilati mar-redundancies sakemm, hemm mill-inqas ħames redundancies” ( 13 ).

10.

It-Taqsima II fiha r-rekwiżiti ta’ informazzjoni u konsultazzjoni. Għalhekk, il-persuna li timpjega li tkun qiegħda tikkontempla tkeċċijiet kollettivi għandha tibda konsultazzjonijiet mar-rappreżentanti tal-ħaddiema fi żmien tajjeb bl-iskop li jintlaħaq ftehim. Sabiex ir-rappreżentanti tal-ħaddiema jkunu jistgħu jagħmlu proposti kostruttivi, il-persuna li timpjega trid, fi żmien tajjeb matul il-konsultazzjonijiet, tipprovdilhom l-informazzjoni rilevanti kollha u tinnotifikahom dwar l-elementi li ġejjin: (i) ir-raġunijiet għat-tkeċċijiet ipproġettati; (ii) in-numru u l-kategoriji ta’ ħaddiema li se jisfaw bla xogħol; (iii) in-numru u l-kategoriji ta’ ħaddiema normalment impjegati; (iv) il-perijodu meta t-tkeċċijiet ipproġettati għandhom jiġu effettwati; u (v) il-kriterji proposti għall-għażla tal-ħaddiema li se jisfaw bla xogħol sa fejn il-leġiżlazzjoni u/jew il-prattika nazzjonali jagħtu dan il-poter lill-persuna li timpjega. Kopja ta’ dawk l-elementi tal-komunikazzjoni bil-miktub għandha tintbagħat lill-awtorità pubblika kompetenti ( 14 ).

11.

Il-proċedura għat-tkeċċija kollettiva hija stabbilita fit-Taqsima III. Dik il-proċedura tibda bin-notifika bil-miktub ta’ kwalunkwe tkeċċija kollettiva pproġettata lill-awtorità pubblika kompetenti ( 15 ). Kopja tan-notifika trid tintbagħat ukoll lir-rappreżentanti tal-ħaddiema ( 16 ). It-tkeċċijiet kollettivi pproġettati ma jidħlux fis-seħħ qabel 30 ġurnata wara n-notifika msemmija fl-Artikolu 3(1) bla ħsara għal xi dispożizzjonijiet li jirregolaw id-drittijiet individwali fir-rigward tal-avviż tat-tkeċċija mix-xogħol ( 17 ). L-Istati Membri jistgħu jipprovdu li l-iskedi stabbiliti ma għandhomx japplikaw għal tkeċċijiet kollettivi li jirriżultaw mit-tmiem tal-attivitajiet ta’ stabbiliment meta dan ikun ir-riżultat ta’ deċiżjoni ġudizzjarja ( 18 ).

12.

Il-qorti tar-rinviju tiddikjara li d-Direttiva dwar il-Maternità hija trasposta fi Spanja permezz tal-Ley 39/99 de 5 de noviembre de Conciliación de la vida personal, laboral y familiar (Liġi 39/1999, tal-5 ta’ Novembru 1999, li tirrikonċilja l-ħajja tal-familja u l-ħajja tax-xogħol tal-ħaddiema). Din fiha żewġ forom ta’ protezzjoni għall-ħaddiema nisa tqal. L-ewwel waħda tapplika matul ir-relazzjoni tax-xogħol kollha u hija bbażata fuq is-sempliċi fatt tat-tqala. Jekk il-ħaddiema tqila titkeċċa (irrispettivament minn jekk il-persuna li timpjega tafx bil-kundizzjoni tagħha jew le), kulma trid tagħmel huwa li tagħti prova tat-tqala tagħha u l-persuna li timpjega mbagħad trid tagħti prova ta’ kawża oġġettiva raġonevoli għat-tkeċċija. Meta tingħata evidenza bħal din, din tista’ teħtieġ dikjarazzjoni ta’ legalità, inkella t-tkeċċija tkun nulla ipso jure ( 19 ).

13.

It-tieni forma ta’ protezzjoni hija bbażata fuq l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 53(4) u l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 55(5) tal-Istatut tal-Ħaddiema kif ukoll l-Artikolu 8 tal-Ley Orgánica 3/2007 de 22 de marzo, para la igualdad efectiva de mujeres y hombres (Liġi Organika 3/2007, tat-22 ta’ Marzu 2007, dwar ugwaljanza fit-trattament effettiva għan-nisa u l-irġiel, “il-Liġi Organika tal-2007”). Dawk id-dispożizzjonijiet jistipulaw essenzjalment li meta ħaddiema tallega li saret diskriminazzjoni kontriha minħabba li tkeċċiet minħabba li kienet tqila, hija trid tipproduċi biżżejjed informazzjoni sabiex tindika li t-tkeċċija hija bbażata fuq it-tqala tagħha. Il-persuna li timpjega mbagħad ikollha l-oneru tal-prova sabiex tistabbilixxi li ma kinitx saret diskriminazzjoni. Il-qorti tar-rinviju tesprimi l-opinjoni li l-kawża prinċipali ma tikkonċernax it-tieni forma ta’ protezzjoni ( 20 ).

14.

It-terminu tkeċċijiet kollettivi huwa ddefinit fl-Artikolu 51(1) tal-Istatut tal-Ħaddiema bħala t-terminazzjoni ta’ kuntratti ta’ impjieg għal raġunijiet ekonomiċi, tekniċi jew organizzazzjonali jew raġunijiet relatati mal-produzzjoni fejn ċerti limiti jkunu ssodisfatti. Skont l-Artikolu 51(5) tal-Istatut tal-Ħaddiema, meta l-impjegati jintgħażlu għal tkeċċija obbligatorja, ir-rappreżentanti legali tal-ħaddiema għandhom igawdu minn status ta’ prijorità fir-rigward taż-żamma tagħhom mill-impriża kkonċernata. Dan l-istatus jista’ jingħata lil gruppi oħrajn, bħal ħaddiema b’responsabbiltajiet tal-familja, impjegati ta’ ċerta età jew persuni li għandhom diżabbiltà ( 21 ).

15.

L-Artikolu 13 tar-Real Decreto 1483/2012 de 29 de octubre, por el que se aprueba el Reglamento de los procedimientos de despido colectivo y de suspensión de contratos y reducción de jornada (Digriet Irjali 1483/2012, tad-29 ta’ Ottubru 2012, li japprova r-regolamenti dwar il-proċeduri ta’ tkeċċija kollettiva u dwar sospensjoni ta’ kuntratti u tnaqqis tal-ħinijiet tax-xogħol ta’ kuljum) jirrifletti d-dispożizzjonijiet dwar il-kriterji tal-għażla għall-impjegati f’każijiet ta’ tkeċċija kollettiva. L-Artikolu 13(3) jiddikjara li d-deċiżjoni finali dwar tkeċċija kollettiva trid tistipula r-raġunijiet għaliex ċerti impjegati jingħataw prijorità fir-rigward taż-żamma tal-pożizzjoni tagħhom fi ħdan l-impriża kkonċernata.

16.

Fit-18 ta’ April 2006, Porras Guisado ġiet impjegata minn Bankia S.A. (“Bankia”). Fid-9 ta’ Jannar 2013, Bankia fetħet perijodu ta’ konsultazzjoni mar-rappreżentanti tal-ħaddiema bil-għan li twettaq tkeċċija kollettiva. Fit-8 ta’ Frar 2013, il-kumitat ta’ negozjar laħaq ftehim (il-“ftehim tal-kumitat ta’ negozjar”) li jistabbilixxi l-kriterji li għandhom jiġu applikati fl-għażla ta’ dawk il-ħaddiema li għandhom jitkeċċew u dawk li għandhom jinżammu fl-impjieg ma’ Bankia. Żewġ kategoriji ta’ ħaddiema ngħataw status ta’ prijorità. Dawn kienu koppji miżżewġin jew koppji de facto u impjegati b’diżabbiltà li d-diżabbiltà tagħhom ġiet ivvalutata bħala ikbar minn 33 %.

17.

Fit-13 ta’ Novembru 2013, Bankia bagħtet ittra lil Porras Guisado (l-“ittra ta’ tkeċċija”) billi tatha avviż dwar it-terminazzjoni tal-kuntratt tal-impjieg tagħha skont il-ftehim tal-kumitat ta’ negozjar. L-ittra tat-tkeċċija ddikjarat dan li ġej:

“[…] Fil-każ speċifiku tal-Provinċja ta’ Barcelona fejn taħdem, wara li tlestiet il-proċedura għall-aċċettazzjoni tal-programm ta’ tkeċċijiet li jattiraw kumpens, mingħajr ma tingħata attenzjoni lill-persuni milquta minn proċeduri ta’ mobbiltà ġeografika u bidliet fil-pożizzjoni tax-xogħol, aġġustament iktar estensiv għall-forza tax-xogħol sar neċessarju, li jeħtieġ it-terminazzjoni tal-kuntratti tal-impjieg ta’ persuni indikati direttament mill-impriża, skont id-dispożizzjonijiet tal-paragrafu II-B tal-[ftehim tal-kumitat ta’ negozjar] […]

F’dan ir-rigward, bħala riżultat tal-proċess ta’ valutazzjoni mwettaq fl-impriża matul il-perijodu ta’ konsultazzjoni, u dan huwa fattur rilevanti fl-adozzjoni tal-[ftehim tal-kumitat ta’ negozjar] […], il-punteġġ tiegħek huwa ta’ 6 punti, li jfisser li l-pożizzjoni tiegħek hija fost l-iktar punteġġi baxxi tal-Provinċja ta’ Barcelona, fejn taħdem int.

Għalhekk, bl-applikazzjoni tal-kriterji ta’ valutazzjoni stabbiliti u għar-raġunijiet imsemmijin, nixtieq ninformak li ġie deċiż li jiġi tterminat il-kuntratt tal-impjieg tiegħek b’effett mill-10 ta’ Diċembru 2013” ( 22 ).

18.

Fl-istess jum, is-somma ta’ EUR 11 782.05 ġiet ittrasferita fil-kont bankarju ta’ Porras Guisado bħala kumpens. Skont il-ftehim tal-kumitat ta’ negozjar, it-tkeċċija tagħha daħlet fis-seħħ mill-10 ta’ Diċembru 2013.

19.

Porras Guisado kienet tqila meta tkeċċiet.

20.

Porras Guisado talbet proċedura ta’ konċiljazzjoni fid-9 ta’ Jannar 2014. Dik il-proċedura saret, mingħajr suċċess, fl-1 ta’ April 2014. Sadanittant, fit-3 ta’ Frar 2014, Porras Guisado ppreżentat rikors sabiex tikkontesta t-tkeċċija tagħha quddiem il-Juzgado Social No 1 de Mataró (qorti soċjali Nru 1 ta’ Mataró) li ddeċidiet favur Bankia fil-25 ta’ Frar 2015.

21.

Porras Guisado ppreżentat appell minn dik is-sentenza quddiem il-qorti tar-rinviju li tressaq talba għal deċiżjoni preliminari dwar id-domandi li ġejjin:

22.

Bankia, il-Gvern Spanjol u l-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. Fis-seduta tas-26 ta’ Jannar 2017 l-istess partijiet ippreżentaw is-sottomissjonijiet orali.

23.

Bankia tissottometti li din it-talba għal deċiżjoni preliminari hija inammissibbli peress li Porras Guisado ma invokatx id-Direttiva dwar il-Maternità meta ressqet it-talba tagħha għall-ewwel darba quddiem il-Juzgado Social No 1 de Mataró (qorti soċjali Nru 1 ta’ Mataró), u r-regoli tal-proċedura nazzjonali jipprekluduha milli tagħmel dan iktar tard. Hija ssostni wkoll li Porras Guisado ma għandhiex locus standi, skont il-ġurisprudenza Spanjola, sabiex tippreżenta rikors li jikkontesta l-kriterji għall-għażla tal-impjegati li għandhom jinżammu fl-impriża miftiehma bejn Bankia u r-rappreżentanti tal-ħaddiema.

24.

Fir-rigward ta’ dawk iż-żewġ argumenti, jien nosserva li l-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja hija limitata sabiex tikkunsidra d-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni biss. Fid-dawl “tat-tqassim tal-funzjonijiet bejn il-[Qorti tal-Ġustizzja] u l-qorti nazzjonali, ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tivverifika jekk id-deċiżjoni ta’ rinviju hijiex konformi mar-regoli nazzjonali ta’ organizzazzjoni u proċedura ġudizzjarja” ( 23 ).

25.

Minn dan isegwi li t-talba għal deċiżjoni preliminari hija ammissibbli.

26.

Bankia ssostni li d-Direttiva dwar il-Maternità ma hijiex applikabbli għal Porras Guisado peress li hija ma informatx lill-persuna li timpjegaha dwar it-tqala tagħha. L-Artikolu 2(a) ta’ dik id-direttiva jipprovdi espliċitament li hija biss “ħaddiema tqila li tinforma lil min iħaddimha bil-kundizzjoni tagħha, skond il-liġi u/jew prattika nazzjonali” li taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dik id-direttiva.

27.

Ma huwiex ċar mill-fatti stabbiliti fid-digriet tar-rinviju preċiżament meta Porras Guisado informat lill-persuna li timpjegaha dwar it-tqala tagħha. Matul is-seduta, Bankia ddikjarat li ma kinitx konxja dwar dan il-fatt fil-mument tat-tkeċċija ( 24 ).

28.

Fit-tqassim tal-kompetenzi bejn il-qrati tal-Unjoni Ewropea u l-qrati nazzjonali, hija bħala prinċipju l-qorti nazzjonali li għandha tivverifika li l-kundizzjonijiet fattwali li jiskattaw l-applikazzjoni ta’ regola tal-Unjoni Ewropea huma miġbura flimkien fil-kawża pendenti quddiemha, filwaqt li l-Qorti tal-Ġustizzja, meta tiddeċiedi dwar rinviju preliminari, tista’, jekk ikun il-każ, tagħti indikazzjonijiet intiżi sabiex jiggwidaw lill-qorti nazzjonali fl-interpretazzjoni tagħha ( 25 ).

29.

F’din il-kawża, hija għalhekk il-qorti nazzjonali li għandha tiddetermina meta Porras Guisado informat lill-persuna li timpjegaha dwar it-tqala tagħha. Madankollu, hija din il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tipprovdi gwida dwar it-tifsira tad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva dwar il-Maternità u b’mod partikolari dwar jekk mara tqila li ma tkunx informat lill-persuna li timpjegaha dwar il-kundizzjoni tagħha qabel titkeċċa tistax tibbenefika mill-protezzjoni tal-Artikolu 10 ta’ dik id-direttiva.

30.

Dak l-Artikolu jipprojbixxi t-tkeċċija tal-ħaddiema nisa tqal “fis-sens ta’ l-Artikolu 2” tad-Direttiva dwar il-Maternità.

31.

Dik id-definizzjoni hija magħmula minn żewġ elementi. L-ewwel wieħed, il-ħaddiema trid tkun tqila ( 26 ) u, it-tieni wieħed, trid tkun informat lill-persuna li timpjegaha dwar il-kundizzjoni tagħha skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali u/jew il-prattika nazzjonali. Iż-żewġ elementi jridu jkunu preżenti sabiex il-ħaddiema tkun tista’ titqies bħala “ħaddiema tqila” fis-sens tad-Direttiva dwar il-Maternità.

32.

Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-leġiżlatur tal-Unjoni ried jagħti definizzjoni awtonoma fid-dritt tal-Unjoni lill-kunċett ta’ “ħaddiema tqila”, anki jekk wieħed mill-elementi ta’ din id-definizzjoni, jiġifieri dak li jirrigwarda l-mod kif il-ħaddiema tinforma lill-persuna li timpjegaha bil-kundizzjoni tagħha, jirreferi għal-leġiżlazzjoni u/jew prattika nazzjonali ( 27 ).

33.

Fil-kuntest tal-projbizzjoni tat-tkeċċija, din il-Qorti tal-Ġustizzja interpretat ir-rekwiżit tal-informazzjoni b’mod liberu. Għalhekk, fil-kawża Danosa hija ddeċidiet li r-rekwiżiti proċedurali ma jistgħux ixejnu l-protezzjoni partikolari tan-nisa pprovduta mill-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità. “Jekk mingħajr ma kienet formalment informat bit-tqala tal-ħaddiema mill-persuna kkonċernata nnifisha, il-persuna li timpjega saret taf bl-istat ta’ tqala ta’ din tal-aħħar, ikun kontra l-għan u l-ispirtu tad-[Direttiva dwar il-Maternità] li tinterpreta b’mod ristrett it-termini tal-Artikolu 2(a) ta’ din id-direttiva u tinnega lill-ħaddiema kkonċernata l-protezzjoni kontra t-tkeċċija stipulata bl-imsemmi Artikolu 10” ( 28 ).

34.

Hawnhekk, niġbed l-attenzjoni għal tensjoni fit-tfassil tad-Direttiva dwar il-Maternità. Filwaqt li dispożizzjonijiet oħrajn tad-direttiva (notevolment, l-Artikoli 5, 6 u 7) jipprovdu protezzjoni fuq bażi kontinwa waqt li l-ħaddiem ikun qiegħed jaħdem, l-Artikolu 10 jispikka peress li fih projbizzjoni inekwivoka dwar it-tkeċċija ta’ “ħaddiema, fis-sens ta’ l-Artikolu 2, matul iż-żmien mill-bidu tat-tqala tagħhom sa tmiem il-leave tal-maternità msemmi fl-Artikolu 8(1)”. L-unika deroga minn dik il-projbizzjoni hija dik marbuta ma’ “każijiet eċċezzjonali mhux konnessi mal-kundizzjoni tagħhom”, li se niddiskuti iktar ’il quddiem. Issa, fil-bidu nett tat-tqala, il-ħaddiema nnifisha ma tkunx taf li hija tqila. Ladarba tiskopri dan, huwa neċessarju li jgħaddi ftit żmien qabel tinforma lill-persuna li timpjegaha dwar dan il-fatt, u għalhekk tissodisfa ż-żewġ kundizzjonijiet sabiex taqa’ taħt id-definizzjoni ta’ “ħaddiema tqila” kif stipulat fl-Artikolu 2(a). U madankollu l-projbizzjoni fil-punt 1 tal-Artikolu 10 hija espliċitament iddikjarata li tapplika “mill-bidu tat-tqala” – jiġifieri, minn punt li fih ma huwiex possibbli li tikkonforma mar-rekwiżit li tinforma lill-persuna li timpjegaha dwar il-kundizzjoni tagħha.

35.

Kif għandha tiġi riżolta din it-tensjoni? Jien naħseb li hemm żewġ għażliet possibbli.

36.

L-ewwel waħda hija li jintqal li, sakemm mara tqila ma tinformax lill-persuna li timpjegaha dwar it-tqala tagħha, u sa dak il-mument, il-projbizzjoni ta’ tkeċċija ma tapplikax. Dik l-interpretazzjoni (promossa minn Bankia) hija waħda li tiffavorixxi lill-persuna li timpjega. Sakemm din ma tkunx ġiet informata, jew ma tkunx taf b’mod ieħor ( 29 ), dwar it-tqala, hija libera li tkeċċi lill-ħaddiema inkwistjoni. Tingħata prijorità lill-kliem “ħaddiema, fis-sens ta’ l-Artikolu 2”, għad-detriment li tingħata protezzjoni iktar estensiva lil ħaddiema nisa tqal. Din l-interpretazzjoni tipproteġi lil ħaddiema tqila li antiċipat dan (jew kellha x-xorti tajba) u laħqet informat lill-persuna li timpjegaha dwar il-kundizzjoni tagħha qabel ma tkeċċiha (jew tagħmilha bla xogħol bħala parti minn tkeċċija kollettiva). Jekk hija tkun għadha ma tafx li hija tqila, jew tkun għadha ma qalitx lill-persuna li timpjegaha dwar il-fatt, meta ssir it-tkeċċija, ma tkunx protetta. Il-perijodu protett għalhekk ikun neċessarjament iqsar minn dak speċifikat fit-test sempliċi tal-punt 1 tal-Artikolu 10.

37.

L-alternattiva hija li tingħata prijorità lill-protezzjoni tal-ħaddiema nisa “matul iż-żmien mill-bidu tat-tqala tagħhom sa tmiem il-leave tal-maternità”, anki jekk dawn ma jkunux għadhom informaw lill-persuna li timpjegahom bil-kundizzjoni tagħhom. Dik l-interpretazzjoni (kif nifhimha jien, l-interpretazzjoni li l-Kummissjoni tqis li hija korretta) tiffavorixxi lill-ħaddiema tqila. Fl-opinjoni tiegħi, din hija l-aħjar interpretazzjoni.

38.

Il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat ripetutament li, “[h]uwa preċiżament fid-dawl tar-riskju li tkeċċija eventwali taffettwa s-sitwazzjoni fiżika u mentali tal-ħaddiema tqal […], inkluż fosthom ir-riskju partikolarment serju li jista’ jwassal lill-ħaddiema tqal jinterrompu volontarjament it-tqala tagħhom, li l-leġiżlatur [tal-UE] ipprovda protezzjoni partikolari għall-mara billi stipula l-projbizzjoni ta’ tkeċċija fil-perijodu mill-bidu tat-tqala sat-tmiem tal-leave tal-maternità” ( 30 ). Hija kompliet tiddikjara (b’mod daqstant ieħor kategoriku) li, “[m]atul l-imsemmi perijodu, l-Artikolu 10 tad-[Direttiva dwar il-Maternità] ma pprovda ebda eċċezzjoni jew deroga għall-projbizzjoni ta’ tkeċċija tal‑ħaddiema tqal, ħlief f’każijiet eċċezzjonali mhux marbuta mal-istat tagħhom u bil-kundizzjoni li min iħaddem jiġġustifika bil-miktub ir-raġunijiet ta’ din it-tkeċċija” ( 31 ). Dawk l-istqarrijiet repetuti jindikaw li l-Qorti tal-Ġustizzja, għal għexur ta’ snin, irrikonoxxiet li n-nisa tqal huma fil-fatt grupp vulnerabbli u li l-leġiżlazzjoni li tipproteġihom fuq il-post tax-xogħol għandha tinqara b’kunsiderazzjoni ta’ dak il-fatt.

39.

Madankollu, il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja sa issa ma tindirizzax it-tensjoni li identifikajt jien. Għalhekk, fil-kawża Webb u fil-kawża Tele Danmark, il-persuna li timpjega kienet taf b’mod ċar li l-impjegati rispettivi tagħha kienu tqal meta keċċiethom ( 32 ). Is-sentenza fil-kawża Webb teżamina jekk l-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 76/207/KEE (id-direttiva bikrija dwar it-trattament ugwali għall-irġiel u n-nisa fl-impjieg) ( 33 ) meta jinqara flimkien mal-Artikolu 5(1) tagħha, ipproteġiex impjegata minn tkeċċija meta dik l-impjegata, maħtura sabiex tissostitwixxi impjegata oħra assenti fuq leave tal-maternità, inqabdet tqila hija stess. Is-sentenza fil-kawża Tele Danmark tiffoka fuq jekk il-protezzjoni kontra t-tkeċċija mogħtija mill-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità tibqax tapplika meta impjegata b’kuntratt għal żmien qasir tkun tqila fil-mument li fih ġiet impjegata imma tkun ħbiet dak il-fatt. Fiż-żewġ każijiet, il-Qorti tal-Ġustizzja wieġbet id-domanda fl-affermattiv ( 34 ). Fil-kawża Danosa, il-Qorti tal-Ġustizzja nnotat li kien hemm “xi kontestazzjonijiet” dwar jekk, inter alia, il-kumpannija konvenuta kinitx ġiet informata dwar it-tqala ta’ D. Danosa: hija ddeċidiet li dawk il-fatti kellhom jiġu ddeterminati mill-qorti nazzjonali ( 35 ).

40.

Għandu jsir riferiment ukoll għad-deċiżjoni fil-kawża Pontin ( 36 ). F’dik il-kawża, il-persuna li timpjega (T-Comalux) keċċiet lil V. Pontin b’effett immedjat permezz ta’ ittra rreġistrata tal-25 ta’ Jannar 2007. V. Pontin informat lil T-Comalux li hija kienet tqila permezz ta’ ittra rreġistrata fis-26 ta’ Jannar 2007 (jiġifieri l-għada) u sostniet li, bħala riżultat ta’ dan, it-tkeċċija nnotifikata lilha minn T-Comalux kienet nulla ( 37 ). B’risposta għall-qorti tar-rinviju, il-Qorti tal-Ġustizzja ttrattat fit-tul id-domandi kumplessi li jinvolvu l-ekwivalenza u l-effett utli tar-rimedji nazzjonali disponibbli għal V. Pontin rigward it-tkeċċija tagħha. Jiena naħseb li l-Qorti tal-Ġustizzja bilfors li għamlet dan fuq il-bażi li V. Pontin kienet koperta mill-protezzjoni kontra t-tkeċċija mogħtija mill-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità kif trasposta fid-dritt nazzjonali, anki jekk ma kinitx informat lill-persuna li timpjegaha dwar il-kundizzjoni tagħha qabel tkeċċiet. Madankollu, dak il-punt ma huwiex indirizzat fis-sentenza.

41.

Jekk ir-rekwiżit li l-persuna li timpjega tiġi nnotifikata jista’ jiġi ssodisfatt ex post, isegwi li ladarba l-persuna li timpjega tiġi nnotifikata dwar dan, it-tkeċċija inkwistjoni ssir tkeċċija illegali fis-sens tal-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità (sakemm ma tkunx tapplika l-eċċezzjoni ta’ “każijiet eċċezzjonali”). Il-ħaddiema kkonċernata, wara li tkun innotifikat lill-persuna li timpjega, hija bla dubju “ħaddiema tqila” skont id-definizzjoni fl-Artikolu 2(a). Peress li, fuq din l-ipoteżi, hija diġà tkeċċiet, il-punt 3 tal-Artikolu 10 jopera għalhekk sabiex jipprovdi rimedju billi jitlob lill-Istati Membri “jieħdu l-passi neċessarji biex jipproteġu l-ħaddiema fis-sens ta’ l-Artikolu 2, minn konsegwenzi ta’ tkeċċija li hija llegali skond il-punt 1”.

42.

Huwa veru li fuq din l-interpretazzjoni il-persuna li timpjega, b’mod mhux intenzjonat tista’ tkeċċi ħaddiema li ma kellhiex tkeċċi. Madankollu, jekk tiġi informata dwar l-iżball tagħha ftit wara t-tkeċċija ( 38 ), hija jkollha l-opportunità li tħassar id-dannu li tkun ikkawżat involontarjament meta keċċietha. Dan ir-riżultat huwa kompletament konformi mal-għanijiet tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità.

43.

Wieħed jista’ jistaqsi jekk hemmx limitu fuq kemm għandu jgħaddi żmien wara t-tkeċċija sabiex il-ħaddiema tkun tista’ tinnotifika lill-persuna li timpjegaha dwar il-kundizzjoni tagħha u tagħmel użu mill-protezzjoni mogħtija lilha mill-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità. Minħabba t-tensjoni li diġà identifikajt, ma huwiex sorprendenti li l-Artikolu 10 ma jipprovdix risposta ċara għal dik id-domanda. Jiena naħseb li, sabiex ikun ġust għall-persuna li timpjega, l-impjegata mkeċċija hija obbligata li tinforma lill-persuna li timpjegaha u tagħmel it-talba tagħha fi żmien raġonevoli; u li l-possibbiltà tagħha li tagħmel dak tal-ewwel bħala preludju għal dak tal-aħħar għandha titqies li tiskadi fi tmiem il-perijodu ta’ protezzjoni stabbilit mill-punt 1 tal-Artikolu 10 – jiġifieri fi “tmiem il-leave tal-maternità msemmi fl-Artikolu 8(1)”. Iż-żmien preċiż għal dan se jkun jiddependi minn kif l-Istat Membru inkwistjoni jkun għażel li jittrasponi d-Direttiva dwar il-Maternità. Għal mara tqila li tkun tkeċċiet, id-data tista’ tkun ipotetika fis-sens li, peress li tkun tkeċċiet, jista’ jkun li ma bbenefikatx minn xi wħud mill-ġranet tal-leave tal-maternità tagħha jew possibbilment mill-ebda ġurnata ( 39 ). Madankollu, il-qorti nazzjonali tkun tista’ tivverifika d-data li fiha l-leave tal-maternità tagħha kien ikun intemm u għalhekk tkun tista’ tiddetermina jekk tkunx innotifikat lill-persuna li timpjegaha dwar il-kundizzjoni tagħha qabel dik id-data.

44.

Rigward din il-kwistjoni, jiena konxja kemm li hija l-qorti nazzjonali li għandha ssib il-fatti meħtieġa kif ukoll li l-liġi nazzjonali Spanjola (speċifikament, il-Liġi Nru 39/1999) tidher li toffri forma ta’ protezzjoni irrispettivament minn jekk il-persuna li timpjega kinitx taf dwar it-tqala tal-ħaddiema ( 40 ). Il-mod kif taħdem preċiżament din id-dispożizzjoni tad-dritt nazzjonali huwa wkoll kwistjoni li taqa’ taħt ir-responsabbiltà tal-qorti nazzjonali. Madankollu huwa possibbli li, sabiex tiddeċiedi l-kawża quddiemha, il-qorti tar-rinviju jista’ jkollha bżonn tkun taf speċifikament jekk il-protezzjoni kontra t-tkeċċija mogħtija mill-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità tkoprix impjegata li, meta tkeċċiet bħala parti minn tkeċċija kollettiva, ma kinitx informat lill-persuna li timpjegaha dwar il-kundizzjoni tagħha. Għal dik ir-raġuni u fl-interessi taċ-ċertezza legali, nixtieq inħeġġeġ lill-Qorti tal-Ġustizzja tiċċara dan il-punt fis-sens li indikajt.

45.

F’dan il-kuntest, nirrikorri għad-domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju.

46.

Permezz tal-ewwel domanda, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk il-frażi “każijiet eċċezzjonali mhux konnessi mal-kundizzjoni tagħhom li huma permessi taħt il-liġi u/jew prattika nazzjonali” li tippermetti t-tkeċċija tal-ħaddiema nisa tqal [il-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità] għandhiex tiġi interpretata bħala li hija eżattament ekwivalenti għall-espressjoni “[…] raġuni waħda jew aktar mhux relatati mal-ħaddiema individwali kkonċernati […]” li għaliha jirreferi l-Artikolu 1(1)(a) tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi, jew jekk dik tal-ewwel hijiex iktar restrittiva.

47.

Bankia, Spanja u l-Kummissjoni rrispondew fl-affermattiv.

48.

Jien m’iniex tal-istess fehma.

49.

L-ewwel domanda tikkonċerna l-interazzjoni bejn id-dispożizzjonijiet li jipprojbixxu t-tkeċċijiet fid-Direttiva dwar il-Maternità u d-dispożizzjonijiet li jirregolaw it-tkeċċijiet fid-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi. Għalhekk huwa importanti li l-ewwel tiġi ċċarata r-relazzjoni bejn iż-żewġ strumenti.

50.

Il-kwistjonijiet koperti minn dawk iż-żewġ direttivi ġew indirizzati b’mod parallel u fl-istess dokument mill-Kummissjoni sa mill-1973 ( 41 ). Ir-riżoluzzjoni tal-Kunsill li segwiet fl-1974 adottat l-istess approċċ ( 42 ). Kien f’dak il-kuntest li ġiet adottata l-ewwel direttiva dwar tkeċċijiet fl-1975 ( 43 ). B’kuntrast ma’ dan, qabel l-adozzjoni tad-Direttiva dwar il-Maternità, każijiet li jikkonċernaw ħaddiema nisa tqal ġew solvuti b’riferiment għall-Artikolu 119 tat-Trattat KEE u d-Direttiva 75/117/KEE dwar paga ndaqs ( 44 ), jew għad-Direttiva 76/207/KEE dwar trattament ugwali għal dak li għandu x’jaqsam mal-aċċess għall-impjiegi, taħriġ professjonali, promozzjoni, u kondizzjonijiet tax-xogħol ( 45 ).

51.

Kemm id-Direttiva dwar il-Maternità kif ukoll id-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi huma bbażati fuq il-Karta Komunitarja dwar id-Drittijiet fundamentali soċjali tal-ħaddiema ( 46 ). Din tal-aħħar tirreferi speċifikament kemm għall-miżuri li għandhom jiġu żviluppati sabiex jippermettu lill-irġiel u n-nisa jirrikonċiljaw l-obbligi professjonali u familjari tagħhom kif ukoll għall-ħtieġa li jiġu żviluppati informazzjoni, konsultazzjoni u parteċipazzjoni għall-ħaddiema f’każijiet ta’ tkeċċijiet kollettivi ( 47 ).

52.

Madankollu, b’kunsiderazzjoni ta’ dan, huwa ovvju li l-kamp ta’ applikazzjoni taż-żewġ direttivi huwa differenti. Id-Direttiva dwar il-Maternità tipproteġi lill-ħaddiema nisa li huma tqal, li welldu reċentement jew li qed ireddgħu u li s-sigurtà u s-saħħa tagħhom huma kkunsidrati li huma f’riskju ( 48 ). Id-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi tipproteġi ħaddiema li jistgħu jkunu suġġetti għal tkeċċija kollettiva u għalhekk iridu jingħataw protezzjoni ikbar ( 49 ).

53.

Ħaddiema li tinsab involuta fi proċedura ta’ tkeċċija kollettiva waqt li tkun tqila tappartjeni għal żewġ gruppi protetti differenti, għal raġunijiet differenti, u għandha tibbenefika mill-protezzjoni taż-żewġ direttivi. Jekk mara tqila titkeċċa fil-kuntest ta’ proċedura ta’ tkeċċija kollettiva, il-garanziji kemm tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità kif ukoll dawk stabbiliti fl-Artikoli 2 sa 4 tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi huma għalhekk applikabbli. Naqbel mas-sottomissjoni orali tal-partijiet kollha li ż-żewġ strumenti legali, f’dak ir-rigward, jikkomplementaw lil xulxin.

54.

L-għan tad-Direttiva dwar il-Maternità, li ġiet adottata fuq il-bażi tal-Artikolu 118a tat-Trattat KEE (il-prekursur tal-Artikolu 153 TFUE), huwa li tinkoraġġixxi titjib fis-sigurtà u s-saħħa fuq il-post tax-xogħol tal-ħaddiema nisa tqal ( 50 ). F’dak il-kuntest, l-iskop tal-projbizzjoni ta’ tkeċċija stipulata fl-Artikolu 10 huwa li tipproteġi lill-ħaddiema nisa tqal mill-effetti li jagħmlu ħsara li jista’ jkollu r-riskju ta’ tkeċċija minħabba raġunijiet assoċjati mal-kundizzjoni tagħhom fuq l-istat fiżiku u mentali tagħhom ( 51 ).

55.

Jidher mill-formulazzjoni tal-Artikolu 10 li l-protezzjoni mit-tkeċċija hija oġġettiva. Hija relatata mal-fatt li tkun tqila u mhux mar-raġunijiet tat-tkeċċija. Dawk ir-raġunijiet isiru rilevanti biss meta tiġi applikata d-deroga mill-prinċipju tal-projbizzjoni tat-tkeċċija prevista fil-punt 1 tal-Artikolu 10 in fine. L-għan ta’ dak l-Artikolu għalhekk huwa “li jenfasizza n-natura eċċezzjonali tat-tkeċċija” ta’ nisa tqal ( 52 ).

56.

Skont ġurisprudenza stabbilita, derogi minn prinċipju għandhom jiġu interpretati b’mod strett ( 53 ). Dan huwa minnu a fortiori meta prinċipju jkollu natura protettiva (bħal hawn) u jservi sabiex jipproteġi s-sigurtà u s-saħħa ta’ grupp ta’ ħaddiema vulnerabbli.

57.

Id-deroga mill-projbizzjoni tat-tkeċċija fil-punt 1 tal-Artikolu 10 hija suġġetta għal tliet kundizzjonijiet kumulattivi. L-ewwel nett, it-tkeċċija ta’ ħaddiema nisa tqal tista’ sseħħ biss f’każijiet eċċezzjonali li ma humiex konnessi mat-tqala. It-tieni nett, dawk il-każijiet iridu jkunu permessi skont il-leġiżlazzjoni u/jew il-prattika nazzjonali ( 54 ). It-tielet nett, u fejn applikabbli, l-awtorità kompetenti trid tagħti l-kunsens tagħha. F’din il-kawża, hija l-ewwel kundizzjoni li hija inkwistjoni. Huwa ovvju mill-formulazzjoni tagħha li żewġ elementi jridu jkunu preżenti. Il-każijiet fejn it-tkeċċija ta’ ħaddiema tqila ma tkunx ipprojbita jridu jkunu kemm (i) eċċezzjonali kif ukoll (ii) mhux konnessi mat-tqala.

58.

It-terminu “każijiet eċċezzjonali” ma jridx jiġi interpretat biss b’mod restrittiv: irid jiġi interpretat ukoll skont is-sens normali tat-termini inkwistjoni ( 55 ). Is-sens normali ta’ “eċċezzjonali” huwa “mhux tas-soltu” jew “straordinarju”. Hekk se ninterpreta dan it-terminu.

59.

It-terminu “mhux konnessi [mat-tqala]” ifisser li t-tkeċċija trid tkun ibbażata fuq raġunijiet oġġettivi li ma humiex relatati mal-kundizzjoni tal-ħaddiema tqila.

60.

Bl-armonizzazzjoni tar-regoli applikabbli għat-tkeċċijiet kollettivi, il-leġiżlatur tal-Unjoni kellu l-intenzjoni kemm li jiżgura protezzjoni simili għad-drittijiet tal-ħaddiema fl-Istati Membri differenti kif ukoll li jarmonizza l-ispejjeż li dawn ir-regoli ta’ protezzjoni jikkawżaw għall-impriżi tal-Unjoni ( 56 ).

61.

Skont l-Artikolu 1(1)(a) tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet, tkeċċijiet kollettivi huma ddefiniti bħala “tkeċċijiet mix-xogħol minn min iħaddem għal raġuni waħda jew aktar mhux relatati mal-ħaddiema individwali kkonċernati”. Fil-kuntest ta’ dik id-direttiva, il-kunċett ta’ “redundancy [tkeċċija]” ġie interpretat minn din il-Qorti tal-Ġustizzja “fis-sens li huwa jinkludi kull terminazzjoni tal-kuntratt tax-xogħol mhux mixtieqa mill-ħaddiem, u għaldaqstant mingħajr il-kunsens tiegħu. Mhuwiex neċessarju li r-raġunijiet li kkawżaw it-terminazzjoni juru r-rieda ta’ min iħaddem” ( 57 ). Għalhekk huwa evidenti li l-Qorti tal-Ġustizzja interpretat dik id-definizzjoni b’mod wiesa’ ( 58 ).

62.

Dik id-definizzjoni u b’mod iktar preċiż l-espressjoni “raġuni waħda jew aktar mhux relatati mal-ħaddiema individwali kkonċernati” hija eżattament ekwivalenti għar-raġunijiet li jippermettu t-tkeċċija ta’ ħaddiema nisa tqal, jiġifieri “każijiet eċċezzjonali mhux konnessi mal-kundizzjoni tagħhom”?

63.

Fil-fehma tiegħi, ir-risposta hija “le”.

64.

Huwa veru li hemm korrispondenza bejn l-espressjoni “raġuni waħda jew aktar mhux relatati mal-ħaddiema individwali kkonċernati” fid-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi, u t-tieni element tal-eċċezzjoni li tippermetti t-tkeċċija ta’ ħaddiema nisa tqal fil-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità, jiġifieri każijiet “mhux konnessi [mat-tqala]”. Madankollu, fil-fehma tiegħi, tkeċċijiet fil-kuntest ta’ tkeċċijiet kollettivi ma jissodisfawx neċessarjament dejjem l-ewwel element tal-eċċezzjoni fil-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità, jiġifieri li l-każijiet iridu jkunu “eċċezzjonali”, għar-raġunijiet li ġejjin.

65.

L-ewwel nett, fid-definizzjoni ta’ tkeċċijiet kollettivi stabbilita fl-Artikolu 1(1)(a) tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi ma hemmx terminu ekwivalenti għal “eċċezzjonali”. Dik id-dispożizzjoni hija tabilħaqq definizzjoni u mhux eżenzjoni. Minn dan isegwi li, filwaqt li dik tal-ewwel tista’ legalment tiġi interpretata b’mod wiesa’, dik tal-aħħar trid tiġi interpretata b’mod ristrett.

66.

It-tieni nett, l-istruttura u l-formulazzjoni tad-definizzjoni ta’ tkeċċijiet kollettivi ma humiex ekwivalenti għal każijiet “eċċezzjonali”. Pjuttost, dawn jinkludu sitwazzjonijiet li sfortunatament jistgħu jitqiesu li jseħħu b’ċertu grad ta’ regolarità. Għal dik ir-raġuni dawn it-tkeċċijiet ġew identifikati permezz ta’ definizzjoni wiesgħa u tliet limiti differenti ta’ tkeċċijiet għal tkeċċijiet li jseħħu fuq perijodu ta’ 30 ġurnata, skont in-numru ta’ ħaddiema impjegati mill-istabbiliment ikkonċernat, flimkien ma’ limitu separat għal tkeċċijiet li jseħħu fuq perijodu ta’ 90 ġurnata. Din id-delineazzjoni bir-reqqa stess tissuġġerixxi li t-tkeċċijiet kollettivi jseħħu spiss biżżejjed sabiex ikun xieraq li jiġu kkategorizzati skont il-perijodi ta’ żmien, id-daqs tal-istabbiliment u n-numru ta’ tkeċċijiet matul il-perijodu kkonċernat.

67.

It-tielet nett, il-bidu u l-evoluzzjoni storika tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi bl-istess mod jissuġġerixxu li t-tkeċċijiet kollettivi ma humiex “eċċezzjonali”. Il-proposta tal-Kummissjoni għal direttiva ġiet sottomessa lill-Kunsill sa mill-1972 ( 59 ). Fiha, il-Kummissjoni enfasizzat li leġiżlazzjoni differenti dwar tkeċċijiet kollettivi bejn l-Istati Membri kellha effett dirett fuq il-funzjonament tas-suq komuni. Dawk id-diverġenzi fil-leġiżlazzjoni kienu qed joħolqu differenzi fil-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni li influwenzaw id-deċiżjonijiet meħuda mill-impriżi, speċjalment il-kumpanniji multinazzjonali, dwar id-distribuzzjoni tal-postijiet li għandhom jimtlew. Għalhekk, kienu ta’ preġudizzju għal żvilupp ġenerali u reġjonali bbilanċjat u impedixxew it-titjib tal-kundizzjonijiet tal-għajxien u tax-xogħol tal-ħaddiema ( 60 ). Id-Direttiva 75/129, il-predeċessur tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi, ġiet ippromulgata kif suppost kmieni fl-1975. Fid-delineazzjoni bir-reqqa tagħha ta’ meta jseħħu tkeċċijiet kollettivi koperti mid-dispożizzjonijiet tagħha, dik id-direttiva turi xebh impekkabbli mal-leġiżlazzjoni fis-seħħ bħalissa ( 61 ).

68.

Għalhekk jidher ċar li d-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi kienet maħsuba sabiex tindirizza sitwazzjonijiet li jseħħu spiss biżżejjed sabiex ikollhom impatt fuq il-funzjonament tas-suq komuni u li jkollhom konsegwenzi ovvji fuq il-kundizzjonijiet tal-għajxien u tax-xogħol tal-ħaddiema.

69.

Naturalment, jistgħu jinqalgħu sitwazzjonijiet fejn tkeċċija kollettiva partikolari tista’ tiġi deskritta sewwa bħala “każ eċċezzjonali” fis-sens tal-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità: pereżempju, meta l-attivitajiet tal-istabbiliment jintemmu jew meta settur sħiħ tal-attivitajiet tiegħu jieqaf. Fil-fatt, id-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi nnifisha tagħmel dispożizzjoni speċjali għal tkeċċijiet li jirriżultaw mit-tmiem tal-attivitajiet tal-istabbiliment bħala riżultat ta’ deċiżjoni ġudizzjarja, f’liema każ ma japplikawx il-perijodi ta’ stennija stabbiliti fl-Artikolu 4 ( 62 ). Dik id-dispożizzjoni turi li fil-kuntest ta’ dik id-direttiva hemm sitwazzjonijiet li huma, fil-fatt, meqjusa bħala eċċezzjonali. Fl-opinjoni tiegħi, dan ma jfissirx li kull tkeċċija kollettiva hija “każ eċċezzjonali” għall-finijiet tad-deroga mill-projbizzjoni tat-tkeċċija fil-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità ( 63 ).

70.

Għaldaqstant nikkonkludi li l-kundizzjonijiet li fihom il-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità jippermetti li ħaddiema tqila titkeċċa, jiġifieri “każijiet eċċezzjonali mhux konnessi mal-kundizzjoni [tagħha] li huma permessi taħt il-liġi u/jew prattika nazzjonali”, ma għandhomx jiġu interpretati bħala eżattament ekwivalenti għall-espressjoni “raġuni waħda jew aktar mhux relatati mal-ħaddiema individwali kkonċernati” fl-Artikolu 1(1)(a) tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi. Sitwazzjoni partikolari li twassal għal tkeċċija kollettiva tista’, fejn iċ-ċirkustanzi jiġġustifikaw dan, tiġi kklassifikata bħala “każ eċċezzjonali” fis-sens tal-ewwel dispożizzjoni. Hija l-qorti nazzjonali li għandha tivverifika l-eżistenza ta’ tali ċirkustanzi.

71.

Permezz tat-tieni domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju titlob gwida dwar jekk il-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità jeħtieġx li, f’każ ta’ tkeċċija kollettiva, sabiex tiġi invokata l-eċċezzjoni ta’ “każijiet eċċezzjonali” li tippermetti t-tkeċċija ta’ ħaddiema tqila, ma jrid ikun hemm l-ebda possibbiltà li din il-ħaddiema tiġi ttrasferita mill-ġdid f’pożizzjoni oħra. Din id-domanda hija marbuta mal-ewwel waħda sa fejn tikkonċerna l-portata tal-kunċett ta’ “każijiet eċċezzjonali” skont il-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità.

72.

F’dak ir-rigward, jirriżulta mill-analiżi li diġà pprovdejt tat-terminu “każijiet eċċezzjonali” fil-kuntest tal-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità u d-definizzjoni ta’ tkeċċijiet kollettivi ( 64 ), li sabiex ħaddiema tqila titkeċċa b’mod legali, ma huwiex biżżejjed li jiġu invokati raġunijiet li jaffettwaw il-pożizzjoni tagħha f’każ ta’ tkeċċija kollettiva (jew fil-fatt barra minn dak il-kuntest). Ma jrid ikun hemm ebda possibbiltà plawżibbli li l-ħaddiema tqila tiġi ttrasferita mill-ġdid f’pożizzjoni oħra xierqa. Jekk, pereżempju, il-pożizzjonijiet segretarjali kollha ħlief waħda kellhom jitneħħew f’impriża u dik il-pożizzjoni waħda tkun mimlija, il-persuna li timpjega tista’ raġonevolment tkun mistennija li tittrasferixxi mill-ġdid lill-ħaddiema tqila bħala assistenta amministrattiva, iżda mhux bħala xufiera jew welder. Jew settur komplut tal-attivitajiet ta’ dik l-impriża jista’ jkun waqaf, bir-riżultat li s-sett ta’ ħiliet tagħha ma jkunux għadhom meħtieġa ( 65 ).

73.

Għaldaqstant nikkonkludi li l-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità għandu jiġi interpretat fis-sens li, meta ħaddiema tqila tkun tista’ tiġi ttrasferita mill-ġdid b’mod plawżibbli għal pożizzjoni tax-xogħol xierqa oħra fil-kuntest ta’ tkeċċija kollettiva, id-deroga mill-projbizzjoni tat-tkeċċija li tinsab f’dik id-dispożizzjoni ma tapplikax. Hija l-qorti nazzjonali li għandha tivverifika jekk dan ikunx il-każ.

74.

Id-domandi 3, 4 u 5 kif imfassla mill-qorti tar-rinviju jidhru li jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi dwar jekk diversi dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali humiex kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni.

75.

Skont ġurisprudenza stabbilita, fil-kuntest ta’ talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tiddeċiedi dwar il-kompatibbiltà tad-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali mad-dritt tal-Unjoni ( 66 ). Min-naħa l-oħra, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha l-ġurisdizzjoni li tipprovdi lill-qorti nazzjonali bil-gwida kollha dwar l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni meħtieġa sabiex dik il-qorti tiddeċiedi dwar il-kompatibbiltà ta’ dawk ir-regoli tad-dritt nazzjonali mad-dritt tal-Unjoni ( 67 ). Għal dak il-għan, il-Qorti tal-Ġustizzja jista’ jkollha tifformula mill-ġdid id-domandi magħmula lilha ( 68 ). Għalhekk, se nagħmel dan.

76.

Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità jobbligax lill-Istati Membri jipprovdu lill-ħaddiema nisa tqal kemm protezzjoni kontra tkeċċija illegali nnifisha (protezzjoni preventiva) kif ukoll protezzjoni kontra l-konsegwenzi ta’ tkeċċija illegali (protezzjoni reparattiva).

77.

Skont il-qorti tar-rinviju, il-leġiżlazzjoni Spanjola tagħti biss protezzjoni reparattiva lill-ħaddiema nisa tqal. Madankollu hija tqis li l-punt 1 tal-Artikolu 10 jikkonċerna protezzjoni preventiva filwaqt li l-punt 3 tal-Artikolu 10 ikopri protezzjoni reparattiva.

78.

Bankia, Spanja u l-Kummissjoni jsostnu li l-leġiżlazzjoni Spanjola hija konformi mad-Direttiva dwar il-Maternità.

79.

Il-Qorti tal-Ġustizzja diġà spjegat li “fil-kuntest ta’ l-applikazzjoni tal-Artikolu 10 tad-[Direttiva dwar il-Maternità], l-Istati Membri ma jistgħux jibdlu l-portata tal-kunċett ta’ ‘tkeċċija’ u b’hekk jiċħdu l-effetti mixtieqa ta’ protezzjoni li huma mogħtija minn din id-dispożizzjoni u li jikkompromettu l-effett utli tagħha” ( 69 ). Minn dan isegwi li l-Istati Membri jridu jittrasponu kif xieraq il-protezzjoni kontra t-tkeċċija stipulata mid-Direttiva dwar il-Maternità fid-dritt nazzjonali.

80.

Ir-rekwiżiti tal-punt 1 tal-Artikolu 10 kif ukoll tal-punt 3 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità huma ssodisfatti mil-leġiżlazzjoni nazzjonali li toffri protezzjoni kontra l-konsegwenzi ta’ tkeċċija illegali (protezzjoni reparattiva) iżda ma tipprovdix dispożizzjoni speċifika separata għal protezzjoni kontra t-tkeċċija illegali nnifisha (protezzjoni preventiva)?

81.

Fil-fehma tiegħi, kemm l-iskop kif ukoll il-formulazzjoni tad-Direttiva dwar il-Maternità jindikaw li r-risposta hija “le”.

82.

L-għan ta’ dik id-direttiva huwa li tipproteġi s-sigurtà u s-saħħa tal-ħaddiema nisa tqal. It-tkeċċija mill-impjieg jista’ jkollha effetti li jagħmlu ħsara għall-istat fiżiku u mentali tagħhom ( 70 ). Jirriżulta ċar ukoll mill-formulazzjoni tal-ħmistax-il premessa, mit-titolu tal-Artikolu 10 (“Il-Projbizzjoni ta’ Tkeċċija”) u l-formulazzjoni tal-punt 1 tal-Artikolu 10, li b’mod inekwivoku jeħtieġ li l-Istati Membri “jieħdu l-passi neċessarji biex tiġi pprojbita t-tkeċċija ta’ ħaddiema [nisa tqal]”, li l-għan primarju tal-leġiżlatur tal-Unjoni fl-abbozzar ta’ dak l-artikolu kien li jipproteġi lill-ħaddiema nisa tqal milli jitkeċċew. Jekk, minkejja dik il-projbizzjoni, tinqala’ sitwazzjoni fejn ħaddiema tqila fil-fatt tkun tkeċċiet (illegalment), il-punt 3 tal-Artikolu 10 imbagħad jeħtieġ li l-Istat Membru jiżgura li l-ħaddiema tkun “[protetta] minn konsegwenzi ta’ tkeċċija li hija llegali skond [il-punt 1 tal-Artikolu 10]”.

83.

Huwa veru li l-premessa titkellem (pjuttost b’mod kurjuż) sempliċement dwar ir-“riskju ta’ tkeċċija għal raġunijiet assoċjati mal-kundizzjoni tagħhom” li jkollhom effetti avversi bħal dawn. Madankollu, huwa r-riskju ta’ tkeċċija stess li jista’ jipproduċi dawn ir-riżultati. It-tkeċċija, l-interruzzjoni tal-karriera u l-qgħad iqiegħdu lill-ħaddiema tqila f’sitwazzjoni ta’ diżappunt, stress u nuqqas ta’ sigurtà. Dawn b’mod plawżibbli jista’ jkollhom effetti li jagħmlu ħsara għall-istat fiżiku u mentali tagħha, inkluż dak li l-Qorti tal-Ġustizzja ddeskriviet bħala “riskju partikolarment serju” li jista’ jwassalha tinterrompi volontarjament it-tqala tagħha ( 71 ).

84.

Ir-rimedji possibbli ex post miksuba wara perijodu ta’ litigazzjoni, bħal ordni sabiex ħaddiema tqila terġa’ tiddaħħal fil-pożizzjoni tagħha, il-ħlas ta’ arretrati ta’ salarju dovut u/jew għoti ta’ kumpens, ċertament se jgħinu sabiex itaffu l-konsegwenzi ta’ tkeċċija illegali. Huwa intrinsikament improbabbli, madankollu, li dawn se jneħħu għalkollox l-effetti mentali u fiżiċi avversi kkawżati mill-att illegali inizjali.

85.

Hawnhekk, infakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja diġà interpretat b’mod wiesa’ l-projbizzjoni attwali tat-tkeċċija. Għalhekk, fil-kawża Paquay, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li “[f]ir-rigward ta’ l-għanijiet imfittxija mid-[Direttiva dwar il-Maternità] u, b’mod aktar partikolari, ta’ dawk imfittxija mill-Artikolu 10 tagħha, jinħtieġ li jingħad li l-projbizzjoni tat-tkeċċija tal-mara tqila, li welldet reċentement u li qed tredda’ fil-perijodu ta’ protezzjoni mhijiex limitata għan-notifikazzjoni tad-deċiżjoni tat-tkeċċija. Il-protezzjoni mogħtija minn din id-dispożizzjoni lil dawk il-ħaddiema teskludi kemm it-teħid ta’ deċiżjoni ta’ tkeċċija kif ukoll l-adozzjoni ta’ preparattivi ta’ tkeċċija bħat-tfixxija u l-previżjoni ta’ sostitut definittiv ta’ l-impjegat ikkonċernat minħabba t-tqala u/jew it-twelid ta’ tarbija” ( 72 ). Huwa ċar minn dik is-sentenza li għandu jkun hemm projbizzjoni wiesgħa fuq it-tkeċċija stess sabiex jiġu ssodisfatti r-rekwiżiti tal-punt 1 tal-Artikolu 10.

86.

Għalhekk, fil-fehma tiegħi, l-Artikolu 10 fih żewġ rekwiżiti separati, wieħed preventiv [il-punt 1 tal-Artikolu 10] u l-ieħor restorattiv [il-punt 3 tal-Artikolu 10]. Id-dispożizzjonijiet nazzjonali li jindirizzaw biss l-element restorattiv, minkejja li jagħmlu dan b’mod effettiv, ma jistgħux jinjoraw l-obbligu li jkollhom fis-seħħ, bħala l-ewwel linja ta’ protezzjoni, projbizzjoni fuq it-tkeċċija ta’ ħaddiema nisa tqal ħlief fil-“każijiet eċċezzjonali” koperti mid-deroga fil-punt 1 tal-Artikolu 10.

87.

Jiena nżid biss li l-leġiżlazzjoni Spanjola applikabbli tidher li tipprovdi li tkeċċija illegali hija “nulla ipso jure” ( 73 ). Il-konsegwenzi preċiżi li se jsegwu huma kwistjoni għad-dritt nazzjonali u għall-qorti nazzjonali. Jidher, madankollu, mid-deskrizzjoni tal-qorti tar-rinviju dwar kif jaħdem id-dritt nazzjonali u l-mod li bih ifformulat it-tielet domanda tagħha li dak ir-rimedju jipprovdi protezzjoni reparattiva iktar milli protezzjoni preventiva. Jekk dan huwa korrett, għalkemm jista’ jissodisfa r-rekwiżiti tal-punt 3 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità, ma jidhirx li jindirizza r-rekwiżiti tal-punt 1 tal-Artikolu 10.

88.

Għaldaqstant nikkonkludi li l-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità jeħtieġ li l-Istati Membri jipprovdu lill-ħaddiema nisa tqal kemm protezzjoni kontra t-tkeċċija stess [sabiex jikkonformaw mal-obbligi tagħhom skont il-punt 1 tal-Artikolu 10] kif ukoll protezzjoni kontra l-konsegwenzi ta’ tkeċċija pprojbita mill-punt 1 tal-Artikolu 10 li madankollu tkun seħħet [sabiex jikkonformaw mal-obbligi tagħhom skont il-punt 3 tal-Artikolu 10].

89.

Permezz tar-raba’ domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk il-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità jeħtieġx li l-Istati Membri jilleġiżlaw sabiex jiżguraw li l-ħaddiema nisa tqal igawdu minn prijorità għaż-żamma fl-impriża fejn ikunu impjegati f’każ ta’ tkeċċija kollettiva.

90.

Bankia, Spanja u l-Kummissjoni jirrispondu fin-negattiv.

91.

Din id-domanda tikkonċerna l-possibbiltà ta’ “żamma fl-impriża”, filwaqt li t-tieni domanda magħmula staqsiet dwar “trasferiment mill-ġdid għal pożizzjoni tax-xogħol oħra”. Iż-żewġ kunċetti ma humiex sinonimi. Jekk il-pożizzjoni li l-ħaddiema tqila bħalissa qiegħda tokkupa tisparixxi, hija tista’ tiġi ttrasferita mill-ġdid lejn pożizzjoni oħra biss jekk dik il-pożizzjoni tkun vojta (jew jekk tista’ tinħoloq pożizzjoni vojta permezz tat-trasferiment ta’ ħaddiem ieħor għal pożizzjoni oħra u mbagħad tiġi ttrasferita hi fil-pożizzjoni l-vojta). “Żamma fl-impriża” tfisser li, jiġri x’jiġri, dik il-ħaddiema tqila se tibqa’ fl-impjieg. Jista’ jkun possibbli li dak ir-riżultat jinkiseb billi tiġi ttrasferita mill-ġdid f’pożizzjoni oħra vakanti; iżda jista’ jfisser ukoll li tiġi ttrasferita mill-ġdid lejn pożizzjoni oħra u l-ħaddiem li jkollu dik il-pożizzjoni jitkeċċa minflokha; jew inkella li tinżamm fl-istess pożizzjoni, filwaqt li titneħħa pożizzjoni oħra u b’hekk il-ħaddiem li jokkupa dik il-pożizzjoni jitkeċċa minflokha. Obbligu ta’ “żamma fl-impriża” għalhekk jagħti protezzjoni ikbar lill-ħaddiema tqila milli obbligu fuq il-persuna li timpjega sabiex sempliċement tipprova twettaq “trasferiment mill-ġdid għal pożizzjoni oħra”. Il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk id-Direttiva dwar il-Maternità teħtieġx li l-Istati Membri jilleġiżlaw sabiex jagħtu “prijorità” lill-ħaddiema tqila fuq kategoriji oħrajn ta’ ħaddiema fil-każ ta’ tkeċċija kollettiva. Hija ma tistaqsix jekk hemmx obbligu assolut ta’ żamma; u jien ngħid minnufih li, minħabba l-preżenza tad-deroga għal “każijiet eċċezzjonali” fil-punt 1 tal-Artikolu 10, huwa ċar li d-Direttiva dwar il-Maternità ma timponix obbligu assolut bħal dan.

92.

Bħala punt tat-tluq sabiex nirrispondi din id-domanda se nuża l-għan protettiv tad-Direttiva dwar il-Maternità, il-projbizzjoni tat-tkeċċija fil-punt 1 tal-Artikolu 10 tagħha u d-deroga limitata li fiha li tippermetti li jitkeċċew ħaddiema nisa tqal biss f’“każijiet eċċezzjonali”. Jekk wieħed jassumi li dawk l-elementi ġew trasposti b’mod korrett fid-dritt nazzjonali, il-leġiżlazzjoni nazzjonali li tirriżulta normalment għandha tiżgura li ħaddiema tqila fil-fatt tinżamm f’impjieg f’każ ta’ tkeċċija kollettiva.

93.

F’dak ir-rigward, meta l-leġiżlazzjoni jew il-prattika nazzjonali tagħmel dispożizzjoni ċara – fl-arranġamenti li jirregolaw it-tkeċċijiet kollettivi – sabiex tingħata prijorità għaż-żamma fl-impriża lil gruppi oħra identifikati ta’ ħaddiema (bħal ħaddiema b’responsabbiltajiet tal-familja jew b’diżabbiltà), jista’ jkun hemm riskju fejn jirriżulta li kemm il-persuna li timpjega kif ukoll ir-rappreżentanti tal-ħaddiema jinjoraw involontarjament ir-rekwiżiti tal-liġi nazzjonali “ordinarja” li tipproteġi lill-ħaddiema nisa tqal mit-tkeċċija ħlief f’każijiet eċċezzjonali. Jekk jagħmlu dan u jekk ħaddiema tqila titkeċċa bħala riżultat biss tal-applikazzjoni tal-kriterji ġenerali miftiehma għall-ħaddiema kollha tal-impriża fejn għandha sseħħ it-tkeċċija kollettiva, it-tkeċċija ta’ dik il-ħaddiema se tkun illegali.

94.

B’kunsiderazzjoni ta’ dan, ma hemm ebda rekwiżit separat fid-Direttiva dwar il-Maternità li joffri bażi għal obbligu min-naħa ta’ Stat Membru sabiex jadotta leġiżlazzjoni speċifika separata li tagħti lill-ħaddiema nisa tqal “prijorità għal żamma fl-impriża” fil-każ ta’ tkeċċija kollettiva. Lanqas (mingħajr sorpriża) ma jinsab tali obbligu fid-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi.

95.

Hawnhekk, infakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja kellha tittratta domanda simili fil-kawża Jiménez Melgar, li kienet tikkonċerna n-nuqqas ta’ tiġdid tal-kuntratt għal żmien determinat ta’ ħaddiema tqila ( 74 ). F’dak il-każ, waħda mill-kwistjonijiet involuti kienet jekk “fl-għoti ta’ derogi mill-projbizzjoni ta’ tkeċċija ta’ ħaddiema nisa tqal […] f’każijiet ‘mhux konnessi mal-kundizzjoni tagħhom li huma permessi taħt il-liġi u/jew prattika nazzjonali’, il-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-[Direttiva dwar il-Maternità] jeħtieġx li l-Istati Membri jispeċifikaw ir-raġunijiet għat-tkeċċija ta’ dawn il-ħaddiema”. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-punt 1 tal-Artikolu 10 ma kienx jeħtieġ lill-Istati Membri jispeċifikaw ir-raġunijiet partikolari li għalihom dawn il-ħaddiema jistgħu jitkeċċew; imma peress li d-Direttiva dwar il-Maternità stabbilixxiet id-dispożizzjonijiet minimi, bl-ebda mod ma żammet lill-Istati Membri milli jipprovdu protezzjoni ogħla għal dawk il-ħaddiema b’dan il-mod jekk xtaqu jagħmlu dan ( 75 ).

96.

Bl-applikazzjoni tal-istess raġunament hawnhekk, nikkonkludi li l-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità ma jeħtieġx li l-Istati Membri jipprovdu dispożizzjoni speċifika sabiex il-ħaddiema nisa tqal jingħataw prijorità għaż-żamma f’impriża fil-każ ta’ tkeċċija kollettiva. L-Istati Membri jibqgħu liberi li jipprovdu dan permezz ta’ protezzjoni addizzjonali jew fl-interessi taċ-ċertezza legali jekk jixtiequ hekk.

97.

Permezz tal-ħames domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk ittra ta’ tkeċċija bħal dik fil-kawża prinċipali, fejn ħaddiema tqila titkeċċa fil-kuntest ta’ proċedura ta’ tkeċċija kollettiva, tissodisfax il-punt 2 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità minkejja li ma tagħmel ebda riferiment għall-eżistenza ta’ raġunijiet eċċezzjonali għat-tkeċċija tagħha minbarra dawk li hija bbażata fuqhom it-tkeċċija kollettiva.

98.

Spanja u l-Kummissjoni rrispondew fl-affermattiv. Waqt is-seduta, Bankia sostniet li huwa biżżejjed li l-ħaddiema tiġi informata dwar ir-raġunijiet għat-tkeċċija tagħha bil-miktub.

99.

L-Artikolu 4(1) tad-Direttiva dwar Tkeċċijiet Kollettivi jipprovdi li t-tkeċċijiet kollettivi pproġettati nnotifikati lill-awtorità pubblika kompetenti ma jidħlux fis-seħħ qabel 30 ġurnata wara n-notifika tagħhom lil dik l-awtorità, u dan bla ħsara għal xi dispożizzjonijiet li jirregolaw id-drittijiet individwali fir-rigward tal-avviż tat-tkeċċija mix-xogħol.

100.

Il-punt 2 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità jintroduċi preċiżament dan id-dritt individwali għall-ħaddiema nisa tqal. Sabiex ikun validu, avviż tat-tkeċċija mix-xogħol lil ħaddiema bħal dawn irid (i) ikun bil-miktub u (ii) jiddikjara motivi ġġustifikati għat-tkeċċija. Il-ħames domanda preliminari tikkonċerna t-tieni element.

101.

Fil-fehma tiegħi, l-espressjoni “motivi ġġustifikati” tfisser li, l-ewwel nett, l-avviż tat-tkeċċija jrid jagħti r-raġunijiet għat-tkeċċija u, it-tieni nett, dawk ir-raġunijiet iridu jkunu skont ir-rekwiżiti stabbiliti fid-Direttiva dwar il-Maternità.

102.

Ir-rekwiżiti rilevanti tad-Direttiva dwar il-Maternità jinsabu fid-deroga mill-projbizzjoni tat-tkeċċija fil-punt 1 tal-Artikolu 10. L-avviż tat-tkeċċija għalhekk irid jipprovdi l-fatti u r-raġunament li tuża l-persuna li timpjega sabiex il-ħaddiema tqila li beħsiebha tkeċċi tkun taqa’ taħt “każijiet eċċezzjonali mhux konnessi [mat-tqala]” li jippermettu t-tkeċċija ta’ ħaddiema tqila.

103.

Fil-kuntest ta’ tkeċċija kollettiva, avviż tat-tkeċċija li huwa limitat għall-għoti ta’ raġunijiet ġenerali għat-tkeċċijiet u l-kriterji tal-għażla iżda ma jispjegax għalfejn it-tkeċċija ta’ ħaddiema tqila hija permessa minħabba li ċ-ċirkustanzi speċifiċi tat-tkeċċija kollettiva inkwistjoni tagħmlu “każ eċċezzjonali” ma huwiex se jgħaddi minn dak it-test.

104.

X’jiġri jekk il-persuna li timpjega tiskopri li l-ħaddiema inkwistjoni hija ħaddiema tqila biss wara li tkun innotifikatha li se titkeċċa? Fl-opinjoni tiegħi, ladarba ssir taf b’dak il-fatt, il-persuna li timpjega mbagħad għandha teżamina mill-ġdid it-tkeċċija fid-dawl tal-projbizzjoni fil-punt 1 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità, kif trasposta fid-dritt nazzjonali. Huwa biss jekk tikkonkludi li t-tkeċċija kollettiva inkwistjoni taqa’ fil-kategorija ta’ “każijiet eċċezzjonali” fil-punt 1 tal-Artikolu 10 li l-persuna li timpjega tista’ żżomm id-deċiżjoni tat-tkeċċija. F’dawk iċ-ċirkustanzi, hija se tkun meħtieġa li tibgħat avviż ġdid ta’ tkeċċija li josserva l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-punt 2 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità.

105.

Għaldaqstant nikkonkludi li, sabiex avviż tat-tkeċċija jissodisfa r-rekwiżiti tal-punt 2 tal-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Maternità, irid ikun kemm bil-miktub kif ukoll jipprovdi motivi ġġustifikati dwar il-każijiet eċċezzjonali mhux konnessi mat-tqala li jippermettu t-tkeċċija. Hija l-qorti nazzjonali li għandha tivverifika jekk dan ikunx il-każ.

106.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, nissuġġerixxi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domandi magħmula mit-Tribunal Superior de Justicia de Cataluña (qorti superjuri tal-ġustizzja ta’ Cataluña, Spanja) kif ġej: