(1)

L-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni tiżvolġi rwol ċentrali fil-proċessi tat-tfassil tal-politika u tat-teħid ta’ deċiżjonijiet u, bħala tali, hi meħtieġa għat-tfassil, l-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-politiki tal-Unjoni, b’mod partikolari dawk li jindirizzaw it-tibdil demografiku, it-trasformazzjonijiet ekoloġiċi u diġitali, il-qafas għall-promozzjoni tal-effiċjenza enerġetika, il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, l-implimentazzjoni tal-prinċipji tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali u l-kisba tal-Għanijiet tal-Iżvilupp Sostenibbli tal-Aġenda 2030 tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) sa fejn dawn jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament .

(2)

L-istatistika dwar il-popolazzjoni hi denominatur importanti għal firxa wiesgħa ta’ indikaturi ta’ politika u tintuża bħala referenza fl-istatistika Ewropea kollha, b’mod partikolari biex jingħataw oqfsa tal-kampjunar għal stħarriġiet rappreżentattivi tal-persuni u tal-unitajiet domestiċi, skont ir-Regolament (UE) 2019/1700 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3).

(3)

Il-Kunsill għall-Affarijiet Ekonomiċi u Finanzjarji sikwit jagħti mandat lill-Kumitat tal-Politika Ekonomika biex jevalwa s-sostenibbiltà fit-tul u l-kwalità tal-finanzi pubbliċi skont il-projezzjonijiet tal-popolazzjoni magħmulin mill-Eurostat. Il-projezzjonijiet tal-popolazzjoni jintużaw ukoll għall-analiżi tal-politika fil-kuntest tas-Semestru Ewropew. Il-Kummissjoni (Eurostat) jenħtieġ li jkollha għad-dispożizzjoni tagħha l-istatistika kollha li teħtieġ biex tipproduċi u tippubblika projezzjonijiet tal-popolazzjoni skont il-ħtiġijiet tal-informazzjoni tal-Unjoni.

(4)

Skont l-Artikolu 175(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), kull tliet snin il-Kummissjoni għandha tirrapporta lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar il-progress li jkun sar fil-kisba tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali. Id-data reġjonali u lokali inkluż għal tipi territorjali differenti bħar-reġjuni tal-fruntieri, il-bliet u ż-żoni urbani funzjonali tagħhom, ir-reġjuni metropolitani, ir-reġjuni rurali, ir-reġjuni muntanjużi u tal-gżejjer hija meħtieġa għat-tħejjija ta’ dawk ir-rapporti u għall-monitoraġġ regolari tal-iżviluppi demografiċi u tal-isfidi demografiċi futuri possibbli fit-territorju tal-Unjoni.

(5)

Skont l-Artikolu 16(4) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), maġġoranza kwalifikata tal-membri tal-Kunsill għandha tkun definita inter alia fuq il-bażi tal-popolazzjoni tal-Istati Membri. Għaldaqstant, skont l-Artikolu 4(1) tar-Regolament (UE) Nru 1260/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), l-Istati Membri bħalissa huma obbligati jipprovdu data lill-Kummissjoni (Eurostat) dwar il-popolazzjoni totali fil-livell nazzjonali.

(6)

Fl-2017, il-Kumitat tas-Sistema Ewropea tal-Istatistika (ESSC) approva l-Memorandum ta’ Budapest li ddikjara l-ħtieġa ta’ statistika annwali dwar id-daqs u dwar ċerti karatteristiċi soċjali, ekonomiċi u demografiċi tal-popolazzjoni u għal statistika aħjar dwar il-migrazzjoni. Għall-osservanza tal-prinċipji tal-ugwaljanza u tan-nondiskriminazzjoni taċ-ċittadini tagħha fl-attivitajiet kollha u d-drittijiet taċ-ċittadini kif stabbiliti fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea23 u fl-Artikoli 10 u 19 tat-TFUE, u għall-finijiet tal-monitoraġġ tal-progress favur l-implimentazzjoni tal-prinċipji tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, l-Unjoni teħtieġ statistika affidabbli u komparabbli. Ir-Regolament (UE) 2019/1700 jipprovdi qafas għall-ġbir tad-data minn kampjuni li jippermettu l-ġbir tad-data dwar l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni sa fejn dan ikun fattibbli mill-kampjuni u biex jiġu analizzati xi aspetti tal-ugwaljanza u tad-diskriminazzjoni billi jinħolqu indikaturi soċjoekonomiċi u informazzjoni dwar l-esperjenza tad-diskriminazzjoni. Minbarra dan, l-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali (FRA) u l-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE) iwettqu studji speċifiċi u stħarriġiet apposta li jistgħu jkomplu jestendu d-disponibbiltà tal-istatistika dwar l-ugwaljanza fil-livell tal-Unjoni . Barra minn hekk, il-Fondazzjoni Ewropea għat-Titjib tal-Kundizzjonijiet tal-Ħajja u tax-Xogħol (Eurofound) tipprovdi data u informazzjoni miġbura permezz ta’ stħarriġiet dwar il-kundizzjonijiet tal-għajxien u tax-xogħol . Il-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni bejn l-Istati Membri, il-Kummissjoni (Eurostat)) u dawk l-aġenziji jenħtieġ li jissaħħu aktar biex jissodisfaw id-domandi dejjem akbar tal-utenti għal data affidabbli u komprensiva dwar l-ugwaljanza u d-diversità fl-Unjoni.

(6a)

Il-Memorandum ta’ Budapest jappella wkoll għal statistika mtejba dwar il-migrazzjoni u l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ definizzjonijiet komuni relatati mal-popolazzjoni u l-migrazzjoni, filwaqt li titqies il-ħtieġa li jiġu stabbiliti kunċetti u definizzjonijiet li huma statistikament sodi, rilevanti u applikabbli fid-dawl tat-tipi emerġenti ta’ migrazzjoni. L-avvenimenti tal-passat u li għadhom għaddejjin, bħall-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni u, il-konsegwenzi tal-gwerra ta’ aggressjoni Russa kontra l-Ukrajna u kriżijiet umanitarji oħra jissottolinjaw l-importanza ta’ statistika f’waqtha u dettaljata dwar il-migrazzjoni u l-protezzjoni internazzjonali, li huma essenzjali biex tiġi stabbilita ħarsa ġenerali lejn il-flussi migratorji lejn l-Unjoni, fiha u minnha.

(7)

Biex jintlaħqu l-miri tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, l-iżvilupp u l-evalwazzjoni ta’ politiki effettivi jeħtieġu statistika aħjar dwar l-użu u l-effiċjenza tal-enerġija fl-akkomodazzjonijiet, data ġeografika dettaljata dwar id-distribuzzjoni tal-popolazzjoni, u studji aktar profondi tar-relazzjoni bejn il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni. Il-pandemija tal-COVID-19 ħarġet fid-dieher il-ħtieġa ta’ statistika affidabbli, frekwenti ħafna u fil-ħin dwar l-imwiet fl-Unjoni. Filwaqt li l-ħtiġijiet tad-data ntlaħqu bil-ġbir volontarju tad-data mill-Istati Membri lill-Kummissjoni (Eurostat), l-Unjoni teħtieġ mekkaniżmu xieraq għal ġbir obbligatorju ta’ dik id-data permezz tas-Sistema Ewropea tal-Istatistika (ESS) soġġetti għall-frekwenza , it-tempestività u d-dettall meħtieġa.

(7a)

Sabiex timmonitorja l-progress fl-implimentazzjoni tal-prinċipji tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, tal-miri ewlenin tal-Pjan ta’ Azzjoni relatat u tal-Garanzija Ewropea għat-Tfal fil-livell nazzjonali u sabiex tivvaluta l-effett distributtiv tat-tibdil fil-klima u tal-politiki b’mod ġenerali, l-Unjoni teħtieġ mekkaniżmu adegwat għall-ġbir obbligatorju ta’ tali data fi ħdan l-ESS, soġġetti għall-frekwenza, it-tempestività u d-dettall meħtieġa.

(8)

Kull għaxar snin, il-Kunsill Ekonomiku u Soċjali tan-NU, wara proposta mill-Kummissjoni tal-Istatistika tan-NU, jadotta riżoluzzjonijiet dwar iċ-Ċensiment Dinji tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni u jistieden lill-pajjiżi membri tan-NU biex iwettqu ċensimenti tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni skont rakkomandazzjonijiet internazzjonali u reġjonali u billi jħaddmu l-integrità, l-affidabbiltà, l-eżattezza u l-valur tar-riżultati taċ-ċensiment tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni. L-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni jenħtieġ li tqis dawn ir-rakkomandazzjonijiet.

(9)

Is-simplifikazzjoni tal-obbligi ta’ rapportar u t-tnaqqis tal-piż amministrattiv huma objettiv ċentrali tal-Kummissjoni. Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta’ Marzu 2023 bit-titolu “Il-kompetittività fit-tul tal-UE: inħarsu lil hinn mill-2030” għandu l-għan li jirrazzjonalizza u jissimplifika r-rekwiżiti ta’ rapportar b’25 % għall-impriżi u l-amministrazzjonijiet, filwaqt li ma jimminax l-objettivi ta’ politika relatati. Ir-Regolament (KE) Nru 223/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) stabbilixxa qafas legali għall-iżvilupp, il-produzzjoni u d-disseminazzjoni ta’ statistika Ewropea, abbażi ta’ prinċipji statistiċi komuni. Dak ir-Regolament jistabbilixxi l-kriterji ta’ kwalità u jirreferi għall-ħtieġa li jitnaqqas kemm jista’ jkun il-piż tar-rispons minn fuq ir-rispondenti tal-istħarriġ u li jingħata kontribut għall-objettiv aktar ġenerali ta’ tnaqqis tal-piż amministrattiv. Qafas legali ġdid għall-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni jenħtieġ li jkun jimplimenta u jibni fuq il-kriterji ta’ kwalità stabbiliti f’dak ir-Regolament u jnaqqas il-piż amministrattiv billi jaċċetta l-użu mill-ġdid effettiv u effiċjenti tas-sorsi tad-data disponibbli, inkluż id-data amministrattiva.

(10)

L-evalwazzjoni tal-istatistika eżistenti (6) dwar iċ-ċensimenti tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni fl-Unjoni, l-istatistika dwar il-flussi migratorji internazzjonali, l-istokkijiet migratorji, u l-istatistika dwar il-kisbiet taċ-ċittadinanza u dwar id-demografija wriet li l-qafas legali attwali li jinkludi r-Regolamenti (KE) Nru 862/2007 (7), (KE) Nru 763/2008 (8) u (UE) Nru 1260/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill wassal għal titjib ġenerali sinifikanti fl-istatistika meta mqabbel mas-sitwazzjoni tal-2005 meta l-qafas legali attwali ma kienx fis-seħħ. Madankollu, dak il-qafas għandu l-potenzjal ta’ nuqqas ta’ konsistenza u komparabbiltà, li jenħtieġ li jiġi indirizzat.

(11)

It-tibdil fil-klima, it-trasformazzjoni diġitali, is-sitwazzjoni demografika li qed tevolvi u x-xejriet riċenti tal-migrazzjoni ħolqu talbiet għal statistika Ewropea aktar fil-ħin, aktar frekwenti u aktar dettaljata dwar il-popolazzjoni , l-iżviluppi soċjoekonomiċi, avvenimenti vitali u l-akkomodazzjoni, inkluż dettalji ta’ suġġetti jew gruppi li saru rilevanti politikament u soċjalment fl-aħħar deċennju. Minbarra dan, il-qafas legali eżistenti mhux flessibbli biżżejjed biex jadatta għall-ħtiġijiet evolventi tal-politika u biex jippermetti l-użu ta’ sorsi ġodda fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni. Barra minn hekk, l-istruttura tal-qafas legali eżistenti fil-forma ta’ tliet regolamenti separati, adottati fi żminijiet differenti, ikkawżat inkonsistenzi intrinsiċi fl-istatistika. Fl-aħħar nett, billi r-Regolament (UE) Nru 1260/2013 se jieqaf japplika fil-31 ta’ Awwissu 2028, hemm bżonn bażi ġuridika ġdida għall-istatistika demografika miġbura skont dak ir-Regolament. Għalhekk, il-qafas legali attwali jeħtieġ jinbidel b’wieħed ġdid, aktar konsistenti u flessibbli li jenħtieġ li jemenda l-partijiet rilevanti tar-Regolament (KE) Nru 862/2007 u jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 763/2008 u (UE) Nru 1260/2013.

(12)

L-Artikolu 3 tar-Regolament (KE) Nru 862/2007 ikopri l-istatistika dwar il-pajjiż taċ-ċittadinanza u l-post tat-twelid tal-popolazzjoni residenti (stokkijiet migratorji), dwar il-bidliet tar-residenza bejn il-pajjiżi (flussi migratorji internazzjonali) u dwar il-kisbiet taċ-ċittadinanza tal-popolazzjoni residenti, filwaqt li l-istatistika l-oħra skont dak ir-Regolament tikkonċerna l-proċeduri amministrattivi u ġudizzjarji relatati mal-leġiżlazzjoni tal-immigrazzjoni u l-protezzjoni internazzjonali. Għalhekk, l-istatistika kif imsemmija fl-Artikolu 3 ta’ dak ir-Regolament hija marbuta mill-qrib u jenħtieġ li tkun konsistenti mal-istatistika dwar il-popolazzjoni residenti u l-bidliet demografiċi tagħha prevista skont ir-Regolamenti (KE) Nru 763/2008 u (UE) Nru 1260/2013. Għaldaqstant, biex tkun żgurata l-konsistenza intrinsika, dik l-istatistika jenħtieġ li tiġi integrata f’bażi legali waħda u jitħassar l-Artikolu 3 mir-Regolament (KE) Nru 862/2007.

(13)

In-natura li qed tinbidel malajr ta’ xi karatteristiċi tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni, b’mod partikolari fejn jidħlu ċerti fenomeni demografiċi , soċjoekonomiċi u migratorji, u l-ħtieġa korrispondenti li l-politiki jiġu mmirati u adattati fil-pront tfisser li l-istatistika jeħtieġ tkun disponibbli fil-ħin, minnufih wara l-perjodu ta’ referenza. Għalhekk jenħtieġ li jsir avvanz tanġibbli fil-perjodiċità u fit-tempestività tal-istatistika , fejn ikun possibbli permezz tal-użu ta’ data amministrattiva u rekords amministrattivi. Għal dak il-għan, l-Istati Membri jenħtieġ li jipprovdu riżorsi adegwati għall-istituti nazzjonali tal-istatistika tagħhom .

(14)

Ir-Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) jistabbilixxi metodoloġija abbażi tal-grilja għad-definizzjoni ta’ tipoloġiji territorjali bbażati fuq id-distribuzzjoni tal-popolazzjoni f’ċelloli tal-grilja ta’ kilometru kwadru. Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2018/1799 (10) bħala azzjoni statistika diretta temporanja li takkumpanja ċ-ċensiment tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni tal-2021 jipprevedi eżiti ewlenin taċ-ċensiment dwar grilja pan-Ewropea ta’ kilometru kwadru. Jenħtieġ li l-qafas legali jiżgura d-disseminazzjoni kontinwa ta’ statistika dwar il-popolazzjoni ġeoreferenzjata abbażi tal-grilji, u li jkun jista’ jiġi estiż għall-istatistika dwar l-akkomodazzjoni.

(15)

L-unitajiet territorjali u l-grilji tal-istatistika jenħtieġ li jiġu definiti skont ir-Regolament (KE) Nru 1059/2003.

(16)

Għall-ġeokodifikazzjoni tal-pożizzjoni, jenħtieġ li tintuża t-tema tal-Unitajiet Statistiċi f’konformità mal-Anness III tad-Direttiva 2007/2/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

(17)

Il-qafas legali attwali għal statistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni jeħtieġ li jiġi aġġornat biex ikun żgurat li l-proċessi statistiċi attwalment separati jiġu integrati kif xieraq f’qafas komuni li jippermetti lill-ESS tirrispondi b’mod effettiv għall-ħtiġijiet ġodda tal-informazzjoni tal-Unjoni, u li jħeġġeġ l-innovazzjonijiet statistiċi. Iridu jittejbu l-eżiti statistiċi ħalli jibqgħu rilevanti fid-dawl tal-bidliet u l-isfidi demografiċi, migratorji, soċjali u ekonomiċi , u appoġġ għat-tfassil tal-politika u għat-teħid tad-deċiżjonijiet .

(18)

L-istatistika regolari (annwali u infrannwali) mtejba dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni msejsa fuq sorsi amministrattivi, jenħtieġ li tiġi kkumplimentata b’informazzjoni minn ċensimenti kkoordinati tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni fl-Unjoni li jsiru kull għaxar snin skont il-prinċipji u r-rakkomandazzjonijiet tan-NU. Daqstant importanti, iċ-ċensimenti tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni huma opportunità unika biex l-istatistika uffiċjali tkun viżibbli, kemm mil-lat ta’ operazzjonijiet u anki mil-lat ta’ riżultati.

(19)

Iċ-ċensimenti tal-Unjoni jenħtieġ li jsiru aktar kosteffettivi billi jintuża bis-sħiħ is-sett rikk ta’ data amministrattiva disponibbli fl-Istati Membri jew taħlita ta’ sorsi differenti, fosthom sorsi relatati mal-internet tal-oġġetti u l-forniment tas-servizzi diġitali abbażi tal-konklużjoni ta’ protokolli bejn l-istituti nazzjonali tal-istatistika tal-Istati Membri u l-fornituri ta’ data minn bażijiet ta’ data privati . Jenħtieġ li jirrispettaw il-privatezza tad-data personali billi jistabbilixxu s-salvagwardji meħtieġa għall-ġbir tad-data personali biex jiġi evitat kwalunkwe użu ħażin potenzjali u jiġu ggarantiti d-drittijiet fundamentali. Jenħtieġ li jintużaw ukoll biex terġa’ tiġi stabbilita l-linja bażi demografika, u biex l-istħarriġiet dwar il-kopertura tas-sorsi tad-data amministrattiva jiġu inklużi.

(20)

L-Istati Membri u l-Kummissjoni (Eurostat) jenħtieġ li jkollhom aċċess sostenibbli għall-aktar firxa wiesgħa possibbli ta’ sorsi tad-data biex jipproduċu statistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni ta’ kwalità għolja u b’mod kosteffettiv. F’dan ir-rigward, hu kruċjali li l-awtoritajiet nazzjonali tal-istatistika jiksbu aċċess fil-ħin u jkunu jistgħu jużaw fil-pront id-data amministrattiva li tkun proprjetà tal-amministrazzjonijiet pubbliċi fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali, f’konformità mal-Artikolu 17a tar-Regolament (KE) Nru 223/2009. Pereżempju, l-istatistika dwar l-effiċjenza enerġetika tal-bini tista’ tissejjes fuq data amministrattiva relatata mal-ħruġ taċ-ċertifikati tal-enerġija tal-bini skont id-Direttiva 2010/31/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12). L-awtoritajiet nazzjonali tal-istatistika jenħtieġ li jkunu jistgħu jerġgħu jużaw bis-sħiħ, b’mod regolari u f’waqtu, data amministrattiva mill-bażijiet tad-data interoperabbli għar-rendiment tal-bini fl-użu tal-enerġija li huma disponibbli fil-livell nazzjonali skont id-Direttiva (UE) 2024/1275 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13). L-awtoritajiet nazzjonali tal-istatistika jeħtieġ ikunu involuti wkoll fid-deċiżjonijiet dwar it-tfassil u l-iżvilupp mill-ġdid tas-sorsi tad-data amministrattiva rilevanti ħalli jkun żgurat li dawn ikunu jistgħu jerġgħu jintużaw għall-kompilazzjoni tal-istatistika uffiċjali.

(21)

Fl-aħħar snin, inħolqu bażijiet tad-data komprensivi fil-livell tal-Unjoni u sistemi tal-interoperabbiltà relatati mar-residenza, l-avvenimenti vitali, iċ-ċittadinanza u l-movimenti migratorji u transfruntieri tal-popolazzjoni bħal dawk stabbiliti skont ir-Regolamenti (UE) Nru 910/2014 (14), (UE) 2018/1724 (15), (UE) 2019/817 (16) u (UE) 2019/818 (17) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. Dawn jipprovdu informazzjoni utli li tista’ terġa’ tintuża għall-kompilazzjoni u l-assigurazzjoni tal-kwalità tal-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni.

(22)

F’dak ir-rigward, hu essenzjali li l-Kummissjoni (Eurostat) tkun tista’ tuża mill-ġdid dik id-data għal finijiet statistiċi biss soġġetta għall-applikazzjoni b’mod strett tar-regoli dwar il-protezzjoni tad-data u l-privatezza tad-data skont ir-Regolament (UE) 2018/1725 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18). Dan jenħtieġ li jkun japplika b’mod partikolari għad-data statistika maħżuna fir-repożitorju ċentrali għar-rapportar u għall-istatistika (CRRS) f’konformità mal-għan tas-CRRS stabbilit fl-Artikolu 39(1) tar-Regolament (UE) 2019/817 u fl-Artikolu 39(1) tar-Regolament (UE) 2019/818, u f’konformità mar-Regolamenti li jistabbilixxu s-sistemi li d-data statistika tagħhom tinħażen fis-CRRS. B’mod partikolari, meta jitqies li s-CRRS għandu jipprovdi data statistika u rapportar analitiku transsettorjali għall-finijiet ta’ politika, operazzjonali u ta’ kwalità tad-data, il-Kummissjoni (Eurostat) jenħtieġ li tikkoopera mal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għat-Tmexxija Operattiva tas-Sistemi tal-IT fuq Skala Kbira fil-Qasam tal-Libertà, tas-Sigurtà u tal-Ġustizzja (eu-LISA), sa fejn ikun possibbli, biex tingħata l-istatistika Ewropea meħtieġa.

(23)

Data miżmuma privatament tirreferi għall-ammont vast ta’ data miżmuma minn entitajiet privati miksuba bħala riżultat tal-attività tagħhom, li tkun tista’ tintuża mill-awtoritajiet tal-istatistika u mill-Kummissjoni (Eurostat) biex jipproduċu statistika uffiċjali. Din id-data tista’ ttejjeb il-kopertura, it-tempestività u l-kapaċitajiet tar-rispons għall-kriżijiet tal-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni, jew tippermetti l-innovazzjoni statistika. Din id-data għandha l-potenzjal li tikkumplimenta l-istatistika eżistenti dwar id-demografija u l-migrazzjoni, tikseb l-innovazzjoni statistika, u tgħin fil-produzzjoni ta’ stimi bikrija filwaqt li tiżgura l-protezzjoni tad-drittijiet u tal-libertajiet tad-detenturi tad-data . L-istituti nazzjonali tal-istatistika u awtoritajiet nazzjonali kompetenti oħra u l-Kummissjoni (Eurostat) jenħtieġ li jkollhom aċċess għal dik id-data u jużawha u jikkooperaw mad-detenturi privati tad-data f’konformità mar-Regolament (KE) Nru 223/2009 .

(24)

Biex tkun żgurata l-komparabbiltà tal-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni fil-livell tal-Unjoni, hu essenzjali li jintużaw id-definizzjonijiet komuni tal-popolazzjoni u jiġu implimentati b’mod armonizzat. Biex il-bażi armonizzata unika tal-popolazzjoni tiġi implimentata b’mod konsistenti, sod u kosteffettiv filwaqt li jkunu żgurati riżultati fil-ħin, jeħtieġ li jiġu applikati ċerti metodi statistiċi u tekniki tal-immudellar ibbażati fuq ix-xjenza bħas-“sinjali tal-ħajja” , meta dan ikun xieraq .

(25)

L-Istati Membri jenħtieġ li jibagħtu d-data u l-metadata tagħhom b’mod elettroniku u bil-format tekniku xieraq li se tipprovdi l-Kummissjoni (Eurostat). Jenħtieġ li jintużaw l-istandards internazzjonali, bħall-inizjattiva tal-Iskambju tad-Data u tal-Metadata tal-Istatistika, u l-istandards tekniċi jew tal-istatistika elaborati fl-Unjoni, bħall-istandards tal-metadata u tal-validazzjoni jew il-prinċipji tal-Qafas Ewropew għall-Interoperabbiltà, sa fejn ikun rilevanti għall-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni. L-ESSC approva l-istandards tal-ESS għall-metadata u r-rapporti tal-kwalità, f’konformità mal-Artikolu 12 tar-Regolament (KE) Nru 223/2009. Dawk l-istandards iridu jikkontribwixxu għall-armonizzazzjoni tal-assigurazzjoni tal-kwalità u tar-rapportar skont dan ir-Regolament, u għalhekk jenħtieġ li jiġu introdotti.

(26)

L-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni jenħtieġ li tkun tissodisfa l-kriterji tal-kwalità b’rabta mar-rilevanza, l-eżattezza, it-tempestività u l-puntwalità, l-aċċessibbiltà u ċ-ċarezza, il-komparabbiltà u l-koerenza speċifikati fir-Regolament (KE) Nru 223/2009. Il-kwalità tagħhom jenħtieġ li tiżdied sa fejn jevolvu l-ħtiġijiet tal-Unjoni , u jenħtieġ li jiġu stabbiliti mekkaniżmi biex jindirizzaw sitwazzjonijiet possibbli fejn il-kwalità tad-data ma tkunx iggarantita . Ir-riżultati xierqa tal-valutazzjoni tal-kwalità mwettqa mill-Kummissjoni (Eurostat) jenħtieġ li jkunu disponibbli pubblikament għall-utenti tal-istatistika billi jiġi żgurat aċċess bla ħlas u faċli għal din l-istatistika mill-bażijiet tad-data tal-Kummissjoni (Eurostat) fuq is-sit web tagħha u fil-pubblikazzjonijiet tagħha.

(26a)

L-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni jenħtieġ li tindirizza n-nuqqas persistenti ta’ data dwar il-gruppi vulnerabbli, jiġifieri gruppi tal-popolazzjoni li huma diffiċli biex jintlaħqu, bħall-persuni residenti f’istituzzjonijiet (pereżempju istituzzjonijiet militari, istituzzjonijiet korrettivi u penali, dormitorji ta’ skejjel u universitajiet, istituzzjonijiet reliġjużi, sptarijiet, ċentri tal-kura residenzjali, istituzzjonijiet għall-persuni b’diżabilità u orfanatrofji), il-persuni li għandhom 75+ sena, il-persuni b’diżabilità, il-persuni mingħajr dar, il-persuni bi sfond ta’ migrazzjoni u l-persuni mingħajr Stat. Sabiex inaqqsu din id-diskrepanza fid-data u jipprevjenu l-inugwaljanzi soċjali u ekonomiċi li jirriżultaw minnha, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżviluppaw strateġiji u soluzzjonijiet immirati għall-ġbir ta’ data dwar gruppi tal-popolazzjoni li huma diffiċli biex jintlaħqu, b’mod partikolari fir-rigward tas-sejba, l-ikkuntattjar, il-persważjoni u l-intervistar ta’ popolazzjonijiet li huma diffiċli biex jintlaħqu u l-kuntatt magħhom.

(26b)

Politiki adegwati, f’waqthom u effettivi jippreżupponu data affidabbli u komparabbli, diżaggregata skont il-ġeneru, l-età u, meta rilevanti, in-nazzjonalità, l-istatus soċjoekonomiku, iż-żona ġeografika, u karatteristiċi oħra f’konformità mal-prinċipji statistiċi stabbiliti fl-Artikolu 338(1) tat-TFUE u fil-Kodiċi ta’ prattika tal-Istatistika Ewropea u l-Qafas ta’ assigurazzjoni tal-Kwalità tal-ESS. Dik id-data hija rilevanti biex wieħed jifhem aħjar ix-xejriet tal-popolazzjoni u tal-akkomodazzjoni, tiġi miġġielda d-diskriminazzjoni intersezzjonali u jiġu implimentati u vvalutati l-politiki, l-objettivi politiċi u l-azzjonijiet tal-Unjoni, bħall-prinċipji tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, il-Garanzija Ewropea għat-Tfal, l-Istrateġija Ewropea għall-Kura, l-Istrateġija Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabbiltà u l-Pjattaforma Ewropea għall-Ġlieda kontra l-Kondizzjoni ta’ Persuni Mingħajr Dar, li kollha jiddependu ħafna minn data dwar l-unitajiet domestiċi u l-familji. Id-diżaggregazzjoni tal-istatistika skont id-diżabbiltà jenħtieġ li tiġi mħeġġa bl-użu ta’ sorsi ta’ data amministrattivi eżistenti u ġodda, li jenħtieġ li jiġu ingranati biex tiġi esplorata l-inklużjoni tad-diżabbiltà. Il-ġbir u l-użu ta’ tali data jrid jitwettaq b’rispett sħiħ tal-istandards tal-Unjoni u dawk nazzjonali dwar il-privatezza u d-drittijiet fundamentali, b’mod partikolari meta jinvolvi data dwar il-minorenni. Id-diżaggregazzjoni skont il-ġeneru jenħtieġ li tirrifletti d-data disponibbli fl-Istati Membri. F’xi Stati Membri, bħalissa huwa possibbli li persuni jirreġistraw legalment li għandhom it-tielet ġeneru, li spiss ikun ġeneru newtrali. Dan ir-Regolament ma jaffettwax ir-regoli nazzjonali rilevanti li jagħtu effett lil tali reġistrazzjoni.

(27)

Ir-Regolament (KE) Nru 223/2009 jinkludi regoli dwar il-forniment tad-data mill-Istati Membri lill-Kummissjoni (Eurostat) u dwar l-użu ta’ din id-data, inkluż dwar it-trażmissjoni u l-protezzjoni tad-data kunfidenzjali. Il-miżuri meħuda f’konformità ma’ dan ir-Regolament jenħtieġ li jiżguraw li d-data kunfidenzjali tingħata u tintuża esklużivament għall-finijiet tal-istatistika f’konformità mal-Artikoli 21 u 22 ta’ dak ir-Regolament.

(28)

Il-Kummissjoni (Eurostat) trid tirrispetta l-kunfidenzjalità statistika tad-data mogħtija mill-Istati Membri skont ir-Regolament (KE) Nru 223/2009. Rigward l-istatistika dwar il-popolazzjoni miġbura skont dan ir-Regolament, jenħtieġ li jinħoloq approċċ armonizzat li jiżgura kwalità għolja tal-aggregati Ewropej, jevita l-iżvelar tad-data kunfidenzjali fl-eżiti statistiċi, u jevita kemm jista’ jkun is-soppressjoni tad-data.

(29)

Is-sorsi tad-data disponibbli fil-livell nazzjonali mhux dejjem ikunu jistgħu jaqbdu eżattament il-fenomeni relatati mal-moviment liberu tal-persuni fl-Unjoni, l-aċċess tal-persuni għas-servizzi transfruntiera dwar avvenimenti vitali demografiċi u l-eżerċitar tad-drittijiet tal-persuni li jixtru u li jkunu sidien tal-akkomodazzjoni tagħhom stess użata bħala akkomodazzjoni primarja, villeġġjatura u sekondarja fl-Unjoni. Hemm ukoll diskrepanzi fil-flussi migratorji bilaterali u diffikultajiet biex jitkejlu l-gruppi tal-popolazzjoni, pereżempju fost il-popolazzjoni migranti, mingħajr saqaf jew mingħajr Stat. Għalhekk jenħtieġ li tissaħħaħ il-kondiviżjoni tad-data għall-finijiet tal-kompilazzjoni tal-istatistika dwar il-popolazzjoni u l-migrazzjoni, tkun żgurata l-kwalità tagħha, u titqies bħala sors ieħor tad-data. Din il-kondiviżjoni msaħħa tad-data tista’ tkopri firxa wiesgħa tad-data rilevanti, minn data li b’mod ċar ma tippermettix l-identifikazzjoni tal-unitajiet statistiċi, direttament jew indirettament, għal data potenzjalment soġġetta għal rekwiżiti ta’ kunfidenzjalità statistika. L-Istati Membri, fl-interess tagħhom stess u fl-interess tal-Istati Membri l-oħra, jenħtieġ li jipparteċipaw fl-attivitajiet tal-kondiviżjoni tad-data, inkluż fi proġetti pilota li jivvalutaw soluzzjonijiet siguri innovattivi. Il-Kummissjoni (Eurostat) jenħtieġ li tistabbilixxi wkoll infrastruttura sigura biex tiffaċilita din il-kondiviżjoni tad-data u tiżgura s-salvagwardji meħtieġa kollha għall-protezzjoni tad-data .

▌

(31)

Il-kondiviżjoni tad-data kunfidenzjali jenħtieġ li ssir biss wara talba li tiġġustifika l-ħtieġa ta’ kondiviżjoni ta’ dik id-data f’konformità mal-Kapitolu V tar-Regolament (KE) Nru 223/2009.

(32)

Fit-tul, l-isforzi kollaborattivi fl-ESS li jimmitigaw il-kwistjonijiet transfruntiera dwar il-kwalità tal-istatistika, bħad-duplikar tar-residenti tal-Unjoni li jgawdu l-libertà tal-moviment, jenħtieġ li , pereżempju, jibbenefikaw minn identifikaturi diġitali uniċi stabbiliti fil-livell tal-Unjoni permezz tar-Regolament (UE) Nru 910/2014.

(33)

Dan ir-Regolament hu mingħajr preġudizzju għar-Regolamenti (UE) 2016/679 (19) u (UE) 2018/1725 u d-Direttiva 2002/58/KE (20) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. Fil-kamp ta’ applikazzjoni rispettiv tagħhom, dawn ir-Regolamenti tal-aħħar iridu japplikaw għall-ipproċessar tad-data personali skont dan ir-Regolament , filwaqt li jitqies ukoll li d-data personali pproċessata għal finijiet statistiċi fl-interess pubbliku hija data kunfidenzjali statistika, soġġetta għall-prinċipju tal-kunfidenzjalità statistika. Għalhekk, tali data jenħtieġ li tintuża biss għal finijiet statistiċi u jenħtieġ li qatt ma tintuża għal miżuri jew deċiżjonijiet dwar kwalunkwe persuna fiżika partikolari. Jenħtieġ li data anonimizzata jew psewdonimizzata preferibbilment tintuża għall-ipproċessar, il-kondiviżjoni u l-arkivjar ta’ data personali għal finijiet ta’ statistika skont dan ir-Regolament sabiex jiġu ggarantiti s-salvagwardji kif adottati skont l-Artikolu 89 tar-Regolament (UE) 2016/679 u l-Artikolu 13 tar-Regolament (UE) 2018/1725. Meta d-data personali tiġi pproċessata skont ir-Regolament (UE) 2016/679 jew ir-Regolament (UE) 2018/1725, jenħtieġ li jiġu applikati bis-sħiħ il-prinċipji tal-legalità, il-korrettezza, it-trasparenza u l-akkuratezza, tal-limitazzjoni tal-iskop, tal-minimizzazzjoni tad-data, tal-limitazzjoni tal-ħżin, u tal-integrità u l-kunfidenzjalità. Bl-istess mod, jenħtieġ li japplikaw ukoll il-prinċipji statistiċi stabbiliti fl-Artikolu 2 tar-Regolament (KE) Nru 223/2009 u elaborati aktar fil-Kodiċi ta’ Prattika tal-Istatistika Ewropea .

(34)

L-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni jenħtieġ li tevolvi biex tkun tqis il-ħtiġijiet emerġenti tad-data li joħorġu mill-prijoritajiet ta’ politika li qed jinbidlu, u mill-bidliet fis-sitwazzjoni demografika, migratorja, soċjali jew ekonomika fl-Unjoni. Il-Kummissjoni (Eurostat) jenħtieġ li twettaq studji pilota u ta’ fattibbiltà biex tivvaluta l-fattibbiltà tal-adattamenti kkonċernati, kif xieraq, u jenħtieġ li tqis ċerti aspetti bħall-kostijiet u l-piżijiet amministrattivi fuq l-Istati Membri u d-disponibbiltà ta’ sorsi tad-data xierqa. Hija u tħejji dawk l-istudji, il-Kummissjoni jenħtieġ li tiżgura r-rappreżentattività tal-istudji fil-livell tal-Unjoni, li jirriflettu d-diversitajiet nazzjonali. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tevalwa r-riżultati tal-istudji f’kooperazzjoni mal-Istati Membri.

(35)

Biex jitqiesu x-xejriet demografiċi, ekonomiċi u soċjali, l-iżviluppi teknoloġiċi u l-ħtieġa li jitfasslu politiki mmirati tajjeb b’mod f’waqtu , is-setgħa li jiġu adottati atti f’konformità mal-Artikolu 290 tat-TFUE jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni biex temenda l-lista, id-deskrizzjoni, il-perjodiċitajiet u ż-żminijiet ta’ referenza tas-suġġetti dettaljati koperti mill-istatistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni; biex taġġorna l-perjodiċitajiet u ż-żminijiet ta’ referenza fl-Anness ta’ dan ir-Regolament u biex tispeċifika l-informazzjoni li jridu jagħtu l-Istati Membri fuq bażi ad hoc. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, ukoll fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (21). B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija ta’ atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(35a)

L-importanza tal-istatistika Ewropea bħala parti essenzjali mit-teħid tad-deċiżjonijiet abbażi tal-evidenza hija riflessa fil-qafas tal-ipprogrammar u finanzjarju stabbilit mir-Regolament (UE) 2021/690 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (22) għall-iżvilupp, il-produzzjoni u t-tixrid ta’ statistika Ewropea (Programm tas-Suq Uniku). Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu japplikaw għal appoġġ finanzjarju mill-Programm tas-Suq Uniku kif ukoll mill-Istrument ta’ Appoġġ Tekniku stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/240 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23) f’konformità mal-objettivi u r-regoli ta’ dawk l-istrumenti, għall-adattament tas-sistemi nazzjonali tal-istatistika tagħhom, għat-titjib tal-metodoloġija u tal-kwalità tad-data tal-istatistika u tal-ippjanar u għall-implimentazzjoni ta’ ġabriet ta’ data ad hoc skont dan ir-Regolament.

(36)

F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, mar-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 (24), mar-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (25) u mar-Regolamenti tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 (26), (Euratom, KE) Nru 2185/96 (27) u (UE) 2017/1939 (28), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni għandhom jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati, inklużi miżuri relatati mal-prevenzjoni, is-sejbien, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, inkluż frodi, mal-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett, u, fejn xieraq, mal-impożizzjoni ta’ penali amministrattivi. B’mod partikolari, f’konformità mar-Regolamenti (Euratom, KE) Nru 2185/96 u (UE, Euratom) Nru 883/2013, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) għandu s-setgħa li jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inkluż kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, biex jistabbilixxi jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew xi attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. L-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) għandu s-setgħa, skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, li jinvestiga u jressaq għall-prosekuzzjoni reati kriminali li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (29). F’konformità mar-Regolament Finanzjarju (UE, Euratom) 2018/1046, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi mill-Unjoni għandha tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, għandha tagħti d-drittijiet neċessarji u l-aċċess meħtieġ lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Qorti tal-Awdituri fir-rigward ta’ dawk l-Istati Membri parteċipanti f’kooperazzjoni msaħħa skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, lill-UPPE u għandha tiżgura li kwalunkwe terza persuna involuta fl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(37)

Biex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi fl-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament b’rabta mal-ispeċifikazzjoni tar-rekwiżiti tad-data u tal-metadata, il-formati tekniċi u l-proċeduri għall-forniment tad-data u tal-metadata, il-kontenut u l-istruttura tar-rapporti tal-kwalità, il-Kummissjoni jenħtieġ li tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (30).

(38)

Meta l-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jew tal-atti delegati u ta’ implimentazzjoni adottati skont dan, tkun teħtieġ adattamenti kbar fis-sistema nazzjonali tal-istatistika ta’ Stat Membru għal forniment tad-data b’perjodiċità inqas minn għaxar (10) snin, il-Kummissjoni jenħtieġ li, f’każijiet debitament ġustifikati u għal żmien limitat, tkun tista’ tagħti derogi lill-Istati Membri kkonċernati.

(39)

Billi l-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri l-produzzjoni sistematika ta’ statistika Ewropea dwar il-popolazzjoni u l-akkomodazzjoni, ma jistax jintlaħaq biżżejjed mill-Istati Membri iżda pjuttost, minħabba l-konsistenza u l-komparabbiltà, jista’ jintlaħaq aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri , f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-TUE. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħaq dak l-objettiv .

(40)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat skont l-Artikolu 42(1) tar-Regolament (UE) 2018/1725 u ta l-opinjoni tiegħu fis-16 ta’ Marzu 2023 .

(41)

L-ESSC ġie kkonsultat,