This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52021AE5838
Opinion of the European Economic and Social Committee on the Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: EU Strategy on Combatting Antisemitism and Fostering Jewish Life (2021–2030) (COM(2021) 615 final)
Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni: Strateġija tal-UE dwar il-Ġlieda kontra l-Antisemitiżmu u t-Trawwim tal-Ħajja Lhudija (2021-2030)” (COM(2021) 615 final)
Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni: Strateġija tal-UE dwar il-Ġlieda kontra l-Antisemitiżmu u t-Trawwim tal-Ħajja Lhudija (2021-2030)” (COM(2021) 615 final)
EESC 2021/05838
ĠU C 290, 29.7.2022, p. 73–80
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
29.7.2022 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 290/73 |
Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni: Strateġija tal-UE dwar il-Ġlieda kontra l-Antisemitiżmu u t-Trawwim tal-Ħajja Lhudija (2021-2030)”
(COM(2021) 615 final)
(2022/C 290/13)
Relatur: |
Ákos TOPOLÁNSZKY |
Konsultazzjoni |
Kummissjoni Ewropea, 1.12.2021 |
Bażi legali |
Artikolu 304 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea |
Sezzjoni kompetenti |
Sezzjoni għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza |
Adottata fis-sezzjoni |
7.3.2022 |
Adottata fil-plenarja |
23.3.2022 |
Sessjoni plenarja Nru |
568 |
Riżultat tal-votazzjoni (favur/kontra/astensjonijiet) |
145/0/4 |
1. Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet
1.1. |
Il-KESE jiddefendi b’determinazzjoni u jenfasizza bis-sħiħ il-valuri fundamentali li jikkostitwixxu l-pedamenti tal-UE u tal-ħajja komunitarja Ewropea. Iqis il-manifestazzjonijiet tal-antisemitiżmu ta’ kull tip bħala inkompatibbli mal-valuri u l-istandards Ewropej, peress li jwasslu għal ksur tad-drittijiet u għall-esklużjoni, li huma ta’ theddida mhux biss għall-komunitajiet ikkonċernati u għall-ħajja Lhudija, iżda wkoll għall-wirt Ewropew u l-Ewropa tal-lum, kif ukoll għal futur Ewropew demokratiku li jista’ jsir biss realtà f’soċjetà diversa. |
1.2. |
Għalhekk, il-KESE jappoġġja b’mod ġenerali t-tnedija tal-Istrateġija (1) u l-fatt li kienet preċeduta minn proċess ta’ u l-fatt li kienet preċeduta minn proċess ta’ konsultazzjoni estensiv fl-2021. Jaqbel ukoll, fl-aspetti kollha, li mhux biss hija meħtieġa l-ġlieda kontra l-antisemitiżmu, iżda wkoll, fl-istess ħin, l-isforz biex jiġu stabbiliti l-politiki pubbliċi u l-kooperazzjoni fil-livell komunitarju għall-promozzjoni tal-aċċettazzjoni reċiproka. |
1.3. |
Il-Kumitat jappoġġja bis-sħiħ il-fatt li l-Istrateġija għandha l-għan mhux biss li tiġġieled l-antisemitiżmu, iżda wkoll li trawwem il-ħajja Lhudija. Il-komunitajiet Lhud u l-persuni ta’ dan it-twemmin mhumiex biss vittmi passivi tal-passat u tas-sitwazzjoni attwali, iżda huma wkoll atturi tas-soċjetajiet Ewropej. Il-Kumitat jimpenja ruħu bis-sħiħ mal-viżjoni tal-Istrateġija għal futur Ewropew fejn il-komunitajiet Lhud jikbru u jiżviluppaw. Il-KESE huwa konvint li l-antisemitiżmu mhuwiex biss ksur tal-liġi li jolqot lil-Lhud Ewropej, iżda li huwa wkoll test għall-idea Ewropea, għall-ħajja komunitarja fl-Ewropa, għall-istat tad-dritt, għad-drittijiet fundamentali u għad-demokrazija. |
1.4. |
Il-KESE jadotta d-definizzjoni operattiva tal-antisemitiżmu użata mill-Alleanza Internazzjonali għat-Tifkira tal-Olokawstu (IHRA) (2) u jħeġġeġ bis-sħiħ lill-Istati Membri kollha biex jadottawha u jagħmluha l-bażi tal-azzjoni politika tagħhom. |
1.5. |
Il-Kumitat beħsiebu jpoġġi dan is-suġġett fuq l-aġenda ta’ wieħed mill-korpi operattivi ewlenin tiegħu kull sena u, jekk meħtieġ, jivvaluta l-implimentazzjoni tal-Istrateġija b’mezzi oħra wkoll (żjara fil-pajjiż, riċerka, eċċ.). |
1.6. |
Il-KESE huwa favur li l-edukazzjoni tingħata attenzjoni speċjali fost il-prijoritajiet tal-Istrateġija. Din għandha rwol essenzjali fil-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u l-prevenzjoni tiegħu. Għal skopijiet ta’ taħriġ u tagħlim, huwa meħtieġ li, b’kollaborazzjoni ma’ organizzazzjonijiet professjonali u rappreżentattivi tal-komunità Lhudija, jinħolqu kontenut u materjal ta’ tagħlim li jindirizzaw kwistjonijiet rilevanti, inkluża l-ġlieda kontra l-intolleranza etnika, ir-razziżmu, ir-reati ta’ mibegħda u l-preġudizzju. |
1.7. |
L-istrumenti kostituzzjonali u legali Ewropej kollha disponibbli għall-ġlieda kontra l-kontenut antisemitiku għandhom jintużaw b’mod sistematiku fil-midja, u l-għarfien u l-fehim tal-ħajja Lhudija għandhom jitjiebu billi jiġi żgurat li r-rapportar dwar dan is-suġġett ikun aktar bilanċjat u juri sensittività akbar għal din il-kwistjoni. |
1.8. |
Il-KESE jissuġġerixxi li l-Kummissjoni tqis kif għandu jiġi garantit id-dritt tal-komunitajiet Lhud li jippreservaw it-twemmin u r-riti tagħhom meta jitfasslu l-politiki futuri, bħala parti mill-appoġġ għall-ħajja Lhudija fl-Ewropa. |
1.9. |
Fil-fehma tal-KESE, huwa meħtieġ li jiġi ffaċilitat l-aċċess taċ-ċittadini u tal-pubbliku ġenerali għall-kultura Lhudija, bħala wirt inseparabbli mill-identità Ewropea, u li din titqarreb ħafna lejhom. Dan l-approċċ joffri wkoll opportunità eċċellenti biex jiġi promoss il-fehim reċiproku u komunitarju, prerekwiżit għas-suċċess tal-idea Ewropea, iżda wkoll għall-iżvilupp tal-identità Lhudija u għat-tisħiħ tal-komunitajiet li jqisu lilhom infushom Lhud. |
1.10. |
Qafas leġiżlattiv ċar u sod, li jindirizza b’mod sistematiku d-diskors ta’ mibegħda u l-fenomeni konnessi, bħall-kwistjoni tad-diżinformazzjoni, huwa element essenzjali u indispensabbli tal-ordinament ġuridiku Ewropew, iżda fih innifsu mhuwiex rispons suffiċjenti. L-oqfsa leġiżlattivi għandhom jiġu kkumplimentati minn għodod edukattivi u minn sistema ta’ programmi skjerati fuq skala kbira fil-livelli tal-komunità u tas-soċjetà u li jkunu kapaċi jilħqu liċ-ċittadini. |
1.11. |
Iż-żieda tal-populiżmu fuq skala globali tenfasizza l-ħtieġa li jkun hemm ħarsa lejn il-kuntest soċjali usa’ tal-antisemitiżmu. Mhuwiex possibbli li jiġi ttrattat tip wieħed ta’ mibegħda jekk l-oħrajn jiġu injorati u mhux trattati b’mod effettiv. |
1.12. |
Hija r-responsabbiltà tal-Istati Membri kollha li jiggarantixxu l-libertà taċ-ċittadini li jkollhom twemmin u riti reliġjużi u li jipprattikawhom mingħajr biża’. Intimidazzjoni, bi kwalunkwe mezz jew miżura, kontra r-reliġjonijiet b’mod ġenerali u r-reliġjożità Lhudija b’mod partikolari għandha titqies bħala attakk fuq l-ordinament ġuridiku demokratiku. |
1.13. |
Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni Ewropea tagħti lill-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u lill-programm strateġiku ta’ appoġġ għall-ħajja tal-Lhud dimensjoni qawwija ta’ politika barranija fl-aspetti kollha tal-kooperazzjoni mal-pajjiżi terzi u l-organizzazzjonijiet internazzjonali. |
1.14. |
Sabiex l-istrateġija tiġi implimentata b’mod aktar effettiv, il-Kumitat jirrakkomanda li tinħoloq unità permanenti fil-livell tal-Kunsill għall-monitoraġġ u l-ġlieda kontra l-antisemitiżmu. |
1.15. |
Peress li l-isport, u b’mod partikolari l-futbol, minħabba l-popolarità u l-pubbliċità tiegħu, joħloq riskju serju ta’ antisemitiżmu iżda jista’ wkoll ikun għodda essenzjali biex jiġi miġġieled b’mod effettiv dan il-fenomenu, il-KESE huwa konvint li għandhom jiġu żviluppati wkoll rakkomandazzjonijiet b’saħħithom u linji gwida f’dan il-qasam. |
2. Kummenti ġenerali
2.1. |
Il-KESE jiddefendi b’determinazzjoni u jenfasizza bis-sħiħ il-valuri fundamentali li jikkostitwixxu l-pedamenti tal-UE u tal-ħajja komunitarja Ewropea. Dawn il-valuri jinkludu r-rispett għad-dinjità tal-bniedem, il-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza, l-istat tad-dritt u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet tal-persuni li jappartjenu għall-minoranzi (3). Iqis il-manifestazzjonijiet tal-antisemitiżmu ta’ kull tip bħala inkompatibbli mal-valuri u l-istandards Ewropej, peress li jwasslu għal ksur tad-drittijiet u għall-esklużjoni, li huma ta’ theddida mhux biss għall-komunitajiet ikkonċernati u għall-ħajja Lhudija, iżda wkoll għall-wirt Ewropew u l-Ewropa tal-lum, kif ukoll għal futur Ewropew demokratiku li jista’ jsir biss realtà f’soċjetà diversa. |
2.2. |
Madankollu, huwa importanti li jiġi nnutat li l-għan tal-Istrateġija mhuwiex biss li tiġġieled l-antisemitiżmu, iżda wkoll li trawwem il-ħajja Lhudija. Fi kwalunkwe każ, ta’ min jilqa’ b’sodisfazzjon l-enfasi fuq il-fatt li l-komunitajiet Lhud u l-persuni ta’ dan it-twemmin mhumiex biss vittmi passivi tal-passat u tas-sitwazzjoni attwali, iżda wkoll atturi fis-soċjetajiet Ewropej, li jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għall-ħolqien ta’ Ewropa diversa u inklużiva. Il-Kumitat jimpenja ruħu bis-sħiħ mal-viżjoni tal-Istrateġija għal futur Ewropew fejn il-komunitajiet Lhud jikbru u jiżviluppaw. |
2.3. |
Għalhekk, il-KESE jappoġġja b’mod ġenerali t-tnedija tal-Istrateġija (4) u l-fatt li kienet preċeduta minn proċess ta’ u l-fatt li kienet preċeduta minn proċess ta’ konsultazzjoni estensiv fl-2021. Jaqbel ukoll, fl-aspetti kollha, li mhux biss hija meħtieġa l-ġlieda kontra l-antisemitiżmu, iżda wkoll, fl-istess ħin, l-isforz biex jiġu stabbiliti l-politiki pubbliċi u l-kooperazzjoni fil-livell komunitarju għall-promozzjoni tal-aċċettazzjoni reċiproka. Il-Kumitat iħoss ukoll l-obbligu li jappoġġja l-isforzi kollha biex jiġi żgurat li ċ-ċittadini Ewropej ta’ oriġini Lhudija jħossuhom fiduċjużi u sikuri, jiġu milqugħa kullimkien fl-Ewropa u jkollhom perspettiva pożittiva għall-futur fl-Unjoni Ewropa. |
2.4. |
Il-KESE huwa konvint li l-antisemitiżmu mhuwiex biss ksur tal-liġi li jolqot lil-Lhud Ewropej, iżda li huwa wkoll test għall-idea Ewropea, għall-ħajja komunitarja fl-Ewropa, għall-istat tad-dritt, għad-drittijiet fundamentali u għad-demokrazija. Għalhekk dan il-fenomenu jikkonċerna liċ-ċittadini kollha, kif ukoll lill-organizzazzjonijiet politiċi u pubbliċi kollha b’responsabbiltajiet, u huwa l-karta litmus biex titkejjel l-evoluzzjoni tal-mod ta’ ħajja Ewropew tagħna u l-grad ta’ protezzjoni taċ-ċittadini u l-valuri tal-Unjoni. |
2.5. |
Il-KESE jaqbel mal-ħtieġa li l-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri jadottaw strateġija bbażata fuq approċċ komuni, iżda jqis li approċċ bħal dan mhuwiex biżżejjed fih innifsu. L-impenji li joħorġu mill-valuri stabbiliti fl-istrateġiji għandhom jiġu implimentati wkoll b’mod li jista’ jitkejjel u jiġi vverifikat, u jiġu rikonoxxuti bħala manifestazzjoni evidenti minnha nnifisha tal-ħajja komunitarja Ewropea. |
2.6. |
Simili għal dak li diġà qed isir fil-qafas tad-Dikjarazzjoni tal-Kunsill (5) tal-2018 dwar il-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u d-Dikjarazzjoni tal-Kunsill (6) tal-2020 dwar l-integrazzjoni tal-ġlieda kontra l-antisemitiżmu fl-oqsma kollha ta’ politika, ir-rakkomandazzjonijiet minn riċerka indipendenti bbażata fuq l-evidenza u l-istħarriġ komunitarju se jkunu essenzjali għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-istrateġiji nazzjonali u l-pjani ta’ azzjoni tagħhom, kif ukoll għall-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tagħhom. |
2.7. |
Il-KESE jirrakkomanda li l-proġett NOA (Networks Overcoming Antisemitism; networks kontra l-antisemitiżmu), appoġġjat mill-Kummissjoni, li jivvaluta l-miżuri meħuda minn kull Stat Membru fil-ġlieda kontra l-antisemitiżmu permezz ta’ mistoqsijiet u indikaturi oġġettivi bbażati fuq l-istandards internazzjonali u Ewropej (7), jiġi implimentat b’mod wiesa’ fl-Istati Membri kollha sabiex dawn jiġu megħjuna jużaw u jiżviluppaw b’mod effettiv il-politiki tagħhom. |
2.8. |
Il-KESE jadotta u japplika d-definizzjoni operattiva tal-antisemitiżmu użata mill-Alleanza Internazzjonali għat-Tifkira tal-Olokawstu (IHRA). Jirrakkomanda wkoll bis-sħiħ li l-Istati Membri kollha jaqblu wkoll ma’ din id-definizzjoni u jiddependu fuqha biex jadottaw miżuri u jiddeterminaw l-azzjoni tal-istituzzjonijiet statali u lokali f’dan il-qasam. |
2.9. |
Il-KESE jilqa’ u jqis bħala eżemplari l-fatt li l-Istrateġija tfasslet abbażi ta’ proċess estensiv ta’ konsultazzjoni (8). Il-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni, kif ukoll id-dispożizzjonijiet u l-ispirtu tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, għandhom jiġu rrispettati bis-sħiħ. |
2.10. |
Il-KESE jappoġġja bis-sħiħ il-ħatra minn kull Stat Membru, bħala parti indispensabbli mill-istrateġija tiegħu, ta’ koordinatur jew mibgħut speċjali nazzjonali, li għandu jgħin biex jaħdem b’mod liberu u awtonomu billi jinvolvi lill-partijiet interessati rilevanti kollha fis-soċjetà fl-attivitajiet tiegħu. |
2.11. |
Bħala rappreżentant tas-soċjetà ċivili organizzata fl-Unjoni Ewropea, il-KESE jqis li huwa urġenti li jkun hemm azzjoni, mhux biss permezz ta’ kampanji ad hoc jew kampanji kontra l-antisemitiżmu, iżda wkoll billi fl-Unjoni Ewropea tiġi stabbilita missjoni permanenti ta’ monitoraġġ u sensibilizzazzjoni dwar is-suġġett. F’dan ir-rigward, jirrakkomanda bil-qawwa li tiġi stabbilita wkoll unità permanenti fil-livell tal-Kunsill għall-monitoraġġ u l-ġlieda kontra l-antisemitiżmu (9). Dan mhux biss jagħti lill-UE simbolu viżibbli importanti, iżda jsaħħaħ ukoll, min-naħa tal-Istati Membri, il-ħidma siewja tal-Koordinatur tal-Kummissjoni Ewropea tal-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u tas-sostenn tal-ħajja Lhudija u tal-Grupp ta’ Ħidma tal-Parlament Ewropew dwar l-Antisemitiżmu. |
2.12. |
Il-Kumitat beħsiebu jpoġġi dan is-suġġett fuq l-aġenda ta’ wieħed mill-korpi operattivi ewlenin tiegħu kull sena u, jekk meħtieġ, jivvaluta l-implimentazzjoni tal-Istrateġija b’mezzi oħra wkoll (żjara fil-pajjiż, riċerka, eċċ.). |
3. Politika tal-edukazzjoni u taż-żgħażagħ
3.1. |
Il-KESE huwa favur li l-edukazzjoni tingħata attenzjoni speċjali fost il-prijoritajiet tal-Istrateġija. Din għandha rwol essenzjali fil-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u l-prevenzjoni tiegħu. Filwaqt li l-leġiżlazzjoni u l-applikazzjoni tal-liġi, inkluża l-liġi kriminali, naturalment għandhom rwol ewlieni fil-ġlieda kontra t-trażmissjoni interġenerazzjonali tal-mibegħda, l-evoluzzjoni fit-tul tal-attitudnijiet, id-diskors pubbliku u l-mentalitajiet ma jistgħux verament jinkisbu biss permezz ta’ għodod ta’ politika edukattiva u strumenti komunitarji. |
3.2. |
Ir-rapport (10) tal-2019 mill-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA) juri biċ-ċar li l-attakki antisemitiċi huma ta’ spiss immirati lejn żgħażagħ ta’ bejn it-18 u l-34 sena u għal ħafna minnhom dawn huma r-realtà tagħhom ta’ kuljum. L-iskejjel Lhud jeħtieġu protezzjoni madwar l-Ewropa. Il-KESE jirrakkomanda li l-istudenti tal-iskejjel sekondarji, l-istudenti universitarji u ż-żgħażagħ ikollhom rwol ewlieni fl-implimentazzjoni tal-Istrateġija, billi jinvolvu persuni li jaħdmu maż-żgħażagħ u organizzazzjonijiet tal-istudenti u billi jistabbilixxu konsultazzjoni u djalogu kontinwi ma’ dawn l-atturi kollha, inkluż fil-livell lokali. L-esperjenza tagħhom fil-qasam tad-diskors ta’ mibegħda u r-reati ta’ mibegħda, il-midja soċjali u l-edukazzjoni huma wkoll ta’ importanza kbira, peress li jistgħu jkunu tal-ewwel li jiġu affettwati u, jekk meħtieġ, ikunu l-mira ewlenija tal-attakki antisemitiċi. |
3.3. |
Skont il-fehma tal-KESE, l-Istrateġija għandha tinkludi wkoll azzjonijiet maħluqin b’mod konġunt, li jinvolvu lill-partijiet interessati kollha, inklużi gruppi ta’ minoranza oħra u rappreżentanti ta’ organizzazzjonijiet interreliġjużi eżistenti, biex iwasslu għal tibdil fil-fond. |
3.4. |
Xi kultant l-universitajiet u l-komunitajiet xjentifiċi jkunu influwenzi intellettwali tal-antisemitiżmu. L-involviment tal-uffiċjali universitarji fil-ġlieda kontra l-antisemitiżmu għandu jkun prijorità tal-Istrateġija, u f’dan ir-rigward huma pprovduti linji gwida fil-pubblikazzjoni “Il-prevenzjoni tal-antisemitiżmu permezz tal-edukazzjoni” (11) tal-Unesco, li ċertament ikun rakkomandat li tiġi implimentata b’mod vinkolanti. Dawn il-linji gwida jirrelataw b’mod partikolari mal-attivazzjoni ta’ mekkaniżmi trasparenti wara manifestazzjonijiet ta’ antisemitiżmu, jiġifieri proċedura adegwata, rapporti ta’ aċċidenti u s-segwitu tagħhom, mingħajr ma tintesa l-kanċellazzjoni ta’ kwalunkwe miżura ta’ natura antisemitika meħuda mill-bord tal-università. |
3.5. |
Sabiex il-persunal li jgħallem fl-iskejjel u fl-universitajiet jingħata fehim ċar dwar it-tifsira tal-antisemitiżmu, l-opportunitajiet ta’ taħriġ u edukazzjoni msemmija fl-Istrateġija għandhom ikunu aċċessibbli għalihom fil-prattika. Bl-istess mod, l-iskejjel għandhom jitħeġġu, permezz ta’ mezzi finanzjarji u ta’ organizzazzjoni tat-tagħlim, biex f’dan il-qasam jimplimentaw programmi ta’ sensibilizzazzjoni u ta’ żvilupp tal-għarfien li jinvolvu lill-organizzazzjonijiet Lhud, ċivili u reliġjużi, biex jiġu miġġielda n-negazzjoniżmu, id-diżinformazzjoni, kif ukoll l-oskurament u l-banalizzazzjoni tal-Olokawstu, u biex jiġi nnewtralizzat kwalunkwe approċċ immirat li jfaħħar lin-Nażisti u lill-kollaboraturi tagħhom. Programmi simili jistgħu jiġu proposti bħala parti minn korsijiet (ta’ integrazzjoni) għall-migranti. Il-KESE jqis li huwa mixtieq u xieraq li l-membri tal-korpi deċiżjonali tal-UE u tal-Istati Membri jkunu jistgħu jieħdu sehem ukoll f’korsijiet ta’ taħriġ li fihom jistgħu jiżviluppaw il-ħiliet tagħhom dwar il-komunità Lhudija u minoranzi oħra. |
3.6. |
Għall-futur u s-sigurtà tal-komunità Lhudija fl-Ewropa, il-KESE jirrakkomanda li l-Istati Membri jagħtu mandat lill-ministeri rilevanti tagħhom biex jeżaminaw il-kontenut u l-orjentazzjoni tal-kurrikuli tal-iskejjel nazzjonali u l-kurrikuli tal-istituzzjonijiet edukattivi dwar l-antisemitiżmu u r-rikonoxximent tal-valuri u l-identità Lhud, kif ukoll biex, għal skopijiet ta’ taħriġ u tagħlim u f’kollaborazzjoni mal-organizzazzjonijiet professjonali u rappreżentattivi tal-komunità Lhudija, joħolqu kontenut u materjal ta’ tagħlim li jindirizzaw kwistjonijiet rilevanti, inkluża l-ġlieda kontra l-intolleranza etnika, ir-razziżmu, ir-reati ta’ mibegħda u l-preġudizzju. |
3.7. |
Il-Kumitat jirrakkomanda lill-Kummissjoni tfassal materjali ta’ informazzjoni edukattiv aċċessibbli u kapaċi jilħqu lill-gruppi kollha kkonċernati li jiddefinixxu, fil-lingwa tal-iskola u fl-interess tal-minoranzi, b’mod partikolari l-komunitajiet Lhud, xi jfisser li tkun parti minn Unjoni Ewropea bbażata fuq il-valuri tad-demokrazija u d-drittijiet fundamentali tal-bniedem, fejn id-diversità u l-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni huma l-valuri impliċiti evidenti. |
3.8. |
Il-KESE jirrakkomanda li l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni sekondarja u għolja jpoġġu b’mod ċar kemm l-impenn tagħhom kontra l-antisemitiżmu kif ukoll ir-rikonoxximent tal-valuri Lhud fuq l-aġenda tal-politika tagħhom għall-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni. |
3.9. |
Il-Kumitat jirrakkomanda li l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ Lhud jingħataw rwol ewlieni fil-politiki pubbliċi futuri li għandhom l-għan li jsostnu l-ħajja Lhudija, fl-oqsma kollha identifikati fl-Istrateġija, u li jiġi żgurat li jirċievu appoġġ xieraq minn dawk li jfasslu l-politika biex ikunu jistgħu jwettqu l-attivitajiet tagħhom. |
4. Midja
4.1. |
Sabiex tiġġieled il-kontenut antisemitiku, il-midja għandha, bħala parti mill-attivitajiet ordinarji tagħha, tieħu azzjoni deċiżiva bbażata fuq il-valuri komuni u tappoġġja bis-sħiħ it-tixrid ta’ kontenut pożittiv, li jirrikonoxxi d-dinjità u d-drittijiet tal-minoranzi, inklużi l-persuni ta’ oriġini Lhudija, fejn xieraq permezz ta’ kampanji fuq il-midja soċjali. |
4.2. |
Ir-rappreżentanza tal-komunitajiet Lhud u tal-membri tagħhom fil-midja tradizzjonali kif ukoll fil-midja soċjali hija, fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, limitata ħafna u tiffoka prinċipalment fuq l-impatt tal-vjolenza antisemitika u t-terroriżmu kif ukoll fuq it-tifkira kollettiva tal-Olokawstu fl-Ewropa, li bla dubju huma kollha suġġetti importanti. Madankollu, lil hinn minn dan, ikun interessanti wkoll li jkun hemm aktar kontenut pożittiv, pereżempju l-preżentazzjoni tal-arti tal-ispettaklu Lhudija kontemporanja jew il-festi Lhud, jew il-promozzjoni tal-lingwi Lhud fi spirtu ta’ rikonoxximent tal-importanza tal-ħajja komunitarja fis-soċjetajiet tagħna. |
4.3. |
Barra minn hekk, lil hinn mill-kultura nnifisha, fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea bħalissa għaddejjin b’mod parallel bosta proġetti u inizjattivi mis-soċjetà ċivili jew mill-komunità Lhudija li jaħdmu lejn Ewropa aktar inklużiva u demokratika, b’kont meħud tal-valuri u l-objettivi tal-UE. Dawn l-inizjattivi jsiru f’diversi oqsma fosthom, iżda mhux biss, il-ġlieda kontra r-razziżmu, id-drittijiet tal-bniedem, il-ħarsien tal-ambjent u d-diversità kulturali. |
4.4. |
Fil-fehma tal-KESE, ikun mixtieq, minbarra l-possibbiltà offruta mill-midja soċjali ta’ familjarizzazzjoni mal-valuri tradizzjonali tal-komunità Lhudija u l-espressjonijiet storiċi u reliġjużi tagħhom, li s-soċjetà b’mod ġenerali jkollha idea tal-effetti pożittivi tal-attiviżmu komunitarju Lhudi fuq is-soċjetà kollha kemm hi, li jista’ wkoll ikollu rwol ewlieni fil-ġlieda kontra l-isterjotipi (12). |
4.5. |
Hemm bżonn li jittejbu l-għarfien u l-fehim tal-ħajja Lhudija fil-midja permezz ta’ taħriġ u informazzjoni għall-ġurnalisti, sabiex ir-rappurtar dwar dan is-suġġett ikun aktar ibbilanċjat u aktar sensittiv. |
4.6. |
Għandu jsir użu b’mod sistematiku fil-midja tal-istrumenti kostituzzjonali u legali Ewropej kollha disponibbli għall-ġlieda kontra l-kontenut antisemitiku. Għal dan il-għan, l-attivitajiet esploratorji sistematiċi għandhom jitwettqu wkoll bil-parteċipazzjoni tal-korpi statali għall-monitoraġġ tal-midja u l-organizzazzjonijiet ta’ kontroll. |
5. Kultura
5.1. |
Fil-fehma tal-KESE, huwa meħtieġ li jiġi ffaċilitat l-aċċess taċ-ċittadini u tal-pubbliku ġenerali għall-kultura Lhudija, bħala wirt inseparabbli mill-identità Ewropea, u li din titqarreb ħafna lejhom. Dan l-approċċ joffri wkoll opportunità eċċellenti biex jiġi promoss il-fehim reċiproku u komunitarju, prerekwiżit għas-suċċess tal-idea Ewropea, iżda wkoll għall-iżvilupp tal-identità Lhudija u għat-tisħiħ tal-komunitajiet li jqisu lilhom infushom Lhud. |
5.2. |
L-edukazzjoni fil-kultura Lhudija bħala parti inkontestabbli, integrali u inseparabbli tal-paletta kulturali Ewropea hija dejjem aktar meħtieġa fl-iskejjel, peress li mill-Olokawstu ’l hawn ftit nies kellhom kuntatt ta’ kuljum mal-ħajja Lhudija. |
5.3. |
Il-KESE huwa konvint li l-wirt kulturali għandu jiġi rikonoxxut, rispettat u promoss bħala realtà ħajja u li qed tevolvi, u mhux bħala sempliċi wirt ta’ passat kompletament mitmum. Għal dan il-għan, hemm il-ħtieġa li jiġu appoġġjati parteċipazzjoni u impenn akbar fil-livell lokali billi jitħeġġu sħubijiet mal-partijiet ikkonċernati. |
5.4. |
Għalkemm l-Istrateġija ssemmi l-Konvenzjoni ta’ Faro (13), din ma tindirizzax il-kwistjoni tal-applikazzjoni prattika tagħha. Il-qafas u l-linji gwida pprovduti minn din il-konvenzjoni għandhom jiġu trasposti fil-prattika, sabiex jiġu promossi l-kooperazzjoni u l-iżvilupp fl-oqsma xjentifiċi, kulturali, artistiċi u edukattivi, biex ma nsemmux it-turiżmu. |
5.5. |
Il-Kumitat jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE, lill-Istati Membri, lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u lill-organizzazzjonijiet tal-imsieħba soċjali biex jippreżentaw u jiċċelebraw kif suppost il-kontribut tal-Lhud lill-Unjoni Ewropea bħala parti integrali u inaljenabbli mill-kultura komuni tagħna, billi jieħdu ispirazzjoni pereżempju mis-Sena tal-Ħajja u l-Kultura Lhud, inizjattiva li timmarka 1 700 sena ta’ preżenza Lhudija fil-Ġermanja. Jipproponi li jiġu appoġġjati l-Jiem Ewropej tal-Kultura Lhudija, bl-involviment tal-istituzzjonijiet ikkonċernati u s-soċjetà ċivili, u jħeġġeġ il-kooperazzjoni mal-Kunsill tal-Ewropa fil-qafas tal-implimentazzjoni u l-estensjoni tal-programm tiegħu ta’ Rotta Kulturali. |
5.6. |
Fejn ma teżisti l-ebda inizjattiva bħal din, għandhom jiġu stabbiliti standards u linji gwida nazzjonali biex jiġi ssalvagwardjat u jinżamm il-wirt kulturali Lhudi u jerġa’ jitqajjem, filwaqt li jiġi żgurat finanzjament adegwat għal dan il-għan. Għandhom jiġu appoġġjati l-preżenza tal-kultura Lhudija fid-djalogu interkulturali u l-preżentazzjoni tagħha. |
5.7. |
Il-KESE jqis li huwa meħtieġ li jiġu implimentati strateġiji ta’ salvagwardja tal-wirt integrati fit-tul, ibbażati fuq il-parteċipazzjoni tal-komunitajiet lokali u li jiddependu fuq approċċ multidixxiplinari, u li tiġi appoġġjata l-implimentazzjoni tagħhom permezz ta’ strumenti finanzjarji. Għal dan il-għan, huwa meħtieġ li jiġu identifikati l-partijiet ikkonċernati rilevanti (komunitajiet lokali, muniċipalitajiet, voluntiera, attivisti, imsieħba soċjali, organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, komunitajiet reliġjużi Lhud, knejjes, istituzzjonijiet reġjonali u nazzjonali, awtoritajiet pubbliċi), biex jiġu definiti metodi ta’ informazzjoni, parteċipazzjoni u konsultazzjoni, biex jiġu identifikati opportunitajiet għal kooperazzjoni u sħubijiet u biex jiġu appoġġjati b’mod sistematiku dawn il-proċessi. Huwa essenzjali li tiġi assoċjata b’mod permanenti l-Assoċjazzjoni Ewropea għas-Salvagwardja u l-Promozzjoni tal-Kultura u l-Wirt Lhudi (AEPJ), l-akbar organizzazzjoni għall-protezzjoni tal-wirt Lhudi fl-Ewropa. |
6. Diskors u reati ta’ mibegħda u sigurtà
6.1. |
Qafas leġiżlattiv ċar u sod, li jindirizza b’mod sistematiku d-diskors ta’ mibegħda u l-fenomeni konnessi, bħall-kwistjoni tad-diżinformazzjoni, huwa element essenzjali u indispensabbli tal-ordinament ġuridiku Ewropew, iżda fih innifsu mhuwiex risposta suffiċjenti. Dan għandu jkun akkumpanjat minn għodod edukattivi u programmi fuq skala kbira li jistgħu jilħqu liċ-ċittadini u li, fost affarijiet oħra, jippromovu l-kompetenza diġitali u l-litteriżmu fl-informazzjoni, jinkorporaw il-valuri ta’ ċittadinanza responsabbli u joffru taħriġ kontra l-preġudizzju u d-diżinformazzjoni, sabiex tinbena kultura ta’ fehim reċiproku. |
6.2. |
Fil-fehma tal-KESE, huwa essenzjali li jiġu mifhuma l-għeruq u l-kawżi tal-forom kollha ta’ vjolenza kontra l-persuni u l-komunitajiet Lhud, sabiex ikun hemm azzjoni effikaċi mhux biss mill-ġustizzja kriminali, iżda wkoll permezz ta’ sistema aktar effettiva ta’ interventi mill-komunità u s-soċjetà, fosthom billi jiġu promossi kampanji ta’ sensibilizzazzjoni dwar in-nondiskriminazzjoni, jiġu appoġġjati l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fl-għoti ta’ taħriġ lill-gruppi fil-mira biex ikunu jistgħu jirrikonoxxu d-diskors u r-reati ta’ mibegħda u jitħeġġu jirreaġixxu, kif ukoll billi dawn l-organizzazzjonijiet jiġu pprovduti b’appoġġ u finanzjament għall-monitoraġġ, il-ġbir ta’ informazzjoni u r-rappurtar fil-livell nazzjonali u internazzjonali. |
6.3. |
Il-KESE jqis li r-responsabbiltà taċ-ċittadini f’dawn l-oqsma mhijiex uniformi, li għandha fuq kollox tiġi enfasizzata r-responsabbiltà ta’ dawk li l-attivitajiet tagħhom għandhom l-akbar influwenza fuq il-preġudizzju soċjali, u li huma prinċipalment dawn il-persuni li għandhom jiġu opposti jekk ikun meħtieġ, u li jiġu mħarrka fl-aktar każijiet serji. Dawn jinkludu b’mod partikolari l-atturi politiċi, l-uffiċjali tal-amministrazzjoni pubblika u lokali, kif ukoll ir-rappreżentanti tal-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi u l-korpi ġudizzjarji. Il-ksur li jwettqu għandu jiġi ttrattat bi prijorità u b’mod adegwat. |
6.4. |
Hemm il-ħtieġa ta’ aktar taħriġ intern sabiex issir sensibilizzazzjoni f’dawn l-istituzzjonijiet, b’mod partikolari fl-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi, u titwettaq riċerka regolari biex tiġi vvalutata s-sitwazzjoni internament, sabiex ikunu jistgħu jitfasslu politiki biex jenfasizzaw il-preġudizzji possibbli fi ħdan il-forza tax-xogħol u biex titjieb is-sitwazzjoni. |
6.5. |
Il-KESE jirrakkomanda li ssir analiżi aktar fil-fond tas-sitwazzjoni attwali tas-sigurtà u t-theddid għall-ħajja Lhudija fil-qafas tal-FRA. Fl-istess ħin, tentattivi ta’ diżinformazzjoni li, fil-livell ta’ Stat Membru, jimmiraw lejn il-komunità Lhudija u huma bbażati fuq informazzjoni falza jew żbaljata, b’mod partikolari fir-rigward ta’ atti relatati mar-ritwali, għandhom jiġu investigati u evitati permezz ta’ għodod ta’ komunikazzjoni u strumenti ta’ politika pubblika. |
6.6. |
Għandhom jissaħħu l-mekkaniżmi istituzzjonalizzati għall-kooperazzjoni bejn l-aġenziji tal-infurzar tal-liġi u l-organizzazzjonijiet tal-komunità Lhudija, kif ukoll għandu jiġi pprovdut it-taħriġ meħtieġ biex il-pulizija tkun tista’ tidentifika b’mod preċiż reati bħal dawn u r-raġuni ta’ preġudizzju tagħhom. F’konformità mal-Istrateġija tal-UE dwar id-drittijiet tal-vittmi (2020-2025) (14), għandha tiġi appoġġjata l-kapaċità tal-komunità Lhudija u tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li jipprovdu servizzi ta’ appoġġ għall-vittmi. Għandu jiġi previst ġbir ta’ data uniformi u komprensiv aktar komparabbli fil-livell tal-UE. |
6.7. |
Iż-żieda tal-populiżmu fuq skala globali tenfasizza l-ħtieġa li jkun hemm ħarsa lejn il-kuntest soċjali usa’ tal-antisemitiżmu meta nfittxu li niġġieldu dan il-fenomenu: il-ksenofobija, l-omofobija, it-transfobija, ir-razziżmu, l-antiżingariżmu ħafna drabi jimxu id f’id mal-antisemitiżmu u mhuwiex possibbli li jiġi ttrattat tip wieħed ta’ mibegħda filwaqt li jiġu injorati l-oħrajn. Dawn huma sintomi differenti tal-istess fenomenu soċjali, li ma jistgħux jiġu interpretati jew trattati separatament b’mod effettiv. |
6.8. |
Il-komunitajiet Lhud tal-Ewropa jiffaċċjaw il-ħtieġa li jsaħħu s-sigurtà madwar l-iskejjel, is-sinagogi u ċ-ċentri tal-komunità tagħhom. L-Istati għandhom jadottaw approċċ globali u komprensiv għal din il-kwistjoni, billi jipprevedu miżuri u/jew finanzjament biex ikunu jistgħu jiġu indirizzati dawn l-isfidi b’mod li tiġi żgurata s-sigurtà tal-istituzzjonijiet Lhud u tal-ħajja komunitarja Lhudija. |
7. Libertà tar-reliġjon u prattika reliġjuża
7.1. |
Hija r-responsabbiltà tal-Istati Membri kollha li jiggarantixxu l-libertà taċ-ċittadini li jkollhom twemmin u riti reliġjużi u li jipprattikawhom mingħajr biża’. Intimidazzjoni, bi kwalunkwe mezz jew miżura, kontra r-reliġjonijiet b’mod ġenerali u r-reliġjożità Lhudija b’mod partikolari għandha titqies bħala attakk fuq l-ordinament ġuridiku demokratiku. |
7.2. |
Id-djalogu interkonfessjonali għandu jkun is-suġġett ta’ strateġiji bbażati fuq il-valuri reali komuni għall-organizzazzjonijiet reliġjużi differenti u ma jiġix ikkunsidrat u implimentat bħala sempliċi ġest ta’ korteżija, u dan l-approċċ jeħtieġ li jiġi appoġġjat permezz ta’ strumenti speċifiċi tal-Istat. |
7.3. |
Il-komunitajiet Lhud iridu li jitneħħew l-inċertezzi legali li qed jikbru fir-rigward tat-tbiċċir ritwali (Shecita) u ċ-ċirkonċiżjoni (Brit Mila), u li din il-kwistjoni tiġi rregolata b’mod uniformi fil-livell tad-dritt tal-Unjoni. Il-KESE għalhekk jirrakkomanda li dawn il-kwistjonijiet jiġu diskussi b’mod sistematiku mal-komunitajiet Lhud u jiġu riżolti legalment, filwaqt li jirrikonoxxi li huma kienu parti integrali mill-prattika tal-ħajja reliġjuża Lhudija għal eluf ta’ snin, inkluż fl-Ewropa. |
8. Dimensjoni internazzjonali
8.1. |
Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni Ewropea tagħti lill-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u lill-programm strateġiku ta’ appoġġ għall-ħajja tal-Lhud dimensjoni qawwija ta’ politika barranija fl-aspetti kollha tal-kooperazzjoni mal-pajjiżi terzi u l-organizzazzjonijiet internazzjonali. |
8.2. |
Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-aspetti internazzjonali ġew ikkunsidrati fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni u jqis b’mod partikolari l-istrumenti tal-politika tal-viċinat u tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp tal-UE, kif ukoll dawk li jagħmluha possibbli li jqarrbu l-pajjiżi kandidati lejn l-Unjoni, bħala mekkaniżmi xierqa għall-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u l-promozzjoni tal-ħajja Lhudija. |
9. Sport
9.1. |
Peress li l-isport, u b’mod partikolari l-futbol, minħabba l-popolarità u l-pubbliċità tiegħu, joħloq riskju serju ta’ antisemitiżmu iżda jista’ wkoll ikun għodda essenzjali biex jiġi miġġieled b’mod effettiv dan il-fenomenu, il-KESE huwa konvint li għandhom jiġu żviluppati wkoll rakkomandazzjonijiet b’saħħithom u linji gwida f’dan il-qasam. F’dan ir-rigward, jappoġġja l-linji gwida tal-Gwida għall-Prattiki Tajba tal-FIFA dwar id-diversità u l-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni, li tista’ tkun ukoll referenza importanti għall-Istrateġija. |
9.2. |
Huwa importanti li l-federazzjonijiet u l-organizzazzjonijiet sportivi jiddefinixxu l-objettivi tagħhom skont it-tema fuq il-bażi tar-rakkomandazzjonijiet tal-FIFA (regolamenti interni, sanzjonijiet u monitoraġġ tal-implimentazzjoni tagħhom, edukazzjoni, networking u kooperazzjoni, komunikazzjoni u opportunitajiet indaqs). |
9.3. |
Il-KESE jqis li t-taħriġ edukattiv u l-programmi ta’ informazzjoni għall-partitarji, il-klabbs u l-assoċjazzjonijiet għandhom jiġu żviluppati u implimentati b’mod wiesa’, b’impenn ċar min-naħa tagħhom. Taħriġ simili jista’ jiġi impost ukoll bħala parti mis-sanzjonijiet kontra l-partitarji, flimkien mas-sanzjonijiet kriminali jew b’mod indipendenti minnhom. |
9.4. |
Il-Kumitat iqis li huwa meħtieġ li jitħejja materjal ta’ tagħlim għall-komunità tal-partitarji sabiex itejbu l-fehim tagħhom tal-kuntest storiku tal-antisemitiżmu fit-tribuni, filwaqt li jikkontribwixxi biex tinħoloq kultura ta’ inklużjoni (15). |
9.5. |
Il-federazzjonijiet u l-klabbs nazzjonali għandhom jitħeġġu permezz ta’ mezzi sportivi biex jiżviluppaw lilhom infushom, b’kollaborazzjoni mal-organizzazzjonijiet lokali kkonċernati, il-pubblikazzjonijiet edukattivi u l-programmi ta’ sensibilizzazzjoni (16). |
Brussell, it-23 ta’ Marzu 2022.
Christa SCHWENG
Il-President tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew
(1) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni COM(2021) 615 final, Strateġija tal-UE dwar il-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u t-trawwim tal-ħajja Lhudija.
(2) “L-antisemitiżmu huwa ċerta perċezzjoni tal-Lhud, li tista’ tiġi espressa bħala mibegħda lejn il-Lhud. Il-manifestazzjonijiet retoriċi u fiżiċi tal-antisemitiżmu huma diretti lejn individwi Lhud jew mhux Lhud u/jew il-proprjetà tagħhom, lejn istituzzjonijiet tal-komunità Lhudija u l-postijiet ta’ qima”. https://www.holocaustremembrance.com/resources/working-definitions-charters/working-definition-antisemitism.
(3) Verżjoni kkonsolidata tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/MT/TXT/HTML/?uri=CELEX:12012M/TXT&from=MT
(4) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni COM(2021) 615 final, Strateġija tal-UE dwar il-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u t-trawwim tal-ħajja Lhudija.
(5) https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-15213-2018-INIT/mt/pdf
(6) https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-13637-2020-INIT/mt/pdf
(7) https://www.noa-project.eu/report-cards/ Il-metodoloġija tivvaluta l-linja ta’ azzjoni ta’ kull Stat Membru f’għaxar oqsma enfasizzati wkoll fl-Istrateġija: l-edukazzjoni, ir-reati ta’ mibegħda, id-diskors ta’ mibegħda, il-midja, it-tifkira tal-Olokawstu, l-isport, id-djalogu interkonfessjonali, il-libertà tar-reliġjon, il-kultura u l-protezzjoni tal-wirt, u s-sigurtà. L-istandards li fuqhom hija bbażata huma kważi kollha bbażati fuq standards, linji gwida, rakkomandazzjonijiet jew linji gwida internazzjonali, approvati mill-istituzzjonijiet tal-UE jew organizzazzjonijiet internazzjonali oħra (pereżempju l-OSCE jew l-Unesco).
(8) Għalhekk, mis-76 punt imressqa fir-rakkomandazzjoni konġunta fformulata minn disa’ organizzazzjonijiet Lhud Ewropej (B’nai B’rith International, is-CEJI, il-Kungress Dinji Lhudi, il-Kungress Lhudi Ewropew, l-Unjoni Ewropea tal-Istudenti Lhud, l-Unjoni Ewropea tal-Ġudaiżmu Progressiv, l-American Jewish Committee, l-Assoċjazzjoni Ewropea għas-Salvagwardja u l-Promozzjoni tal-Kultura u l-Wirt Lhudi, B’nai B’rith Europe), 58 huma inklużi fit-test finali tal-Istrateġija.
(9) Kummenti tal-ftuħ mill-President tal-KESE fl-okkażjoni tad-dibattitu dwar l-antisemitiżmu fil-kuntest tal-Opinjoni SOC/704 dwar “Strateġija tal-UE dwar il-ġlieda kontra l-antisemitiżmu u t-trawwim tal-ħajja Lhudija”, laqgħa tas-Sezzjoni SOC tal-10 ta’ Frar 2022.
(10) Young Jewish Europeans: perceptions and experiences of antisemitism (“Żgħażagħ Lhud Ewropej: perċezzjonijiet u esperjenzi ta’ antisemitiżmu”), https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2019-young-jewish-europeans_en.pdf.
(11) https://en.unesco.org/preventing-violent-extremism/education/antisemitism.
(12) Għal eżempji konkreti ta’ kampanji u proġetti ta’ dan it-tip, ara: https://www.noa-project.eu/profiles/
(13) https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list?module=treaty-detail&treatynum=199
(14) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/MT/TXT/?uri=celex:52020DC0258
(15) Pereżempju https://changingthechants.eu/wp-content/uploads/2021/10/Guidelines.ENGpdf.pdf
(16) Eżempju tajjeb ta’ dan huma l-gwida tal-Klabb tal-Futbol ta’ Chelsea: https://www.efdn.org/wp-content/uploads/2018/05/CFC-CST-KIO-Antisemitism-Stewards-Guide-2018.pdf, kif ukoll l-inizjattiva “Show Racism The Red Card” (“Karta ħamra għar-razziżmu”): https://www.theredcard.org/