This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52013DC0866
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL on the case for a local farming and direct sales labelling scheme
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW U LILL-KUNSILL dwar jekk għandux ikun hemm skema ta' tikkettar għall-biedja lokali u l-bejgħ dirett
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW U LILL-KUNSILL dwar jekk għandux ikun hemm skema ta' tikkettar għall-biedja lokali u l-bejgħ dirett
/* COM/2013/0866 final */
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW U LILL-KUNSILL dwar jekk għandux ikun hemm skema ta' tikkettar għall-biedja lokali u l-bejgħ dirett /* COM/2013/0866 final */
WERREJ 1............ Introduzzjoni 2 2............ Kuntest u sorsi
tad-dejta għar-rapport 2 3............ Sitwazzjoni
tal-biedja lokali u l-bejgħ dirett 4 3.1......... Importanza
soċjoekonomika tal-biedja lokali u l-bejgħ dirett 5 3.2......... Kriterji ambjentali 6 4............ Sejbiet ta' skemi ta'
tikkettar eżistenti madwar l-Istati Membri 8 5............ Hemm każ
għal skema ta’ tikkettar fil-livell tal-UE?. 9 5.1......... Skema ta' tikkettar
speċifika. 10 5.2......... Approċċ
alternattiv. 10 6............ Konklużjoni 11 RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT
EWROPEW U LILL-KUNSILL dwar jekk għandux ikun hemm skema ta'
tikkettar għall-biedja lokali u l-bejgħ dirett 1. Introduzzjoni Ir-Regolament (UE) Nru 1151/2012 dwar skemi
tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel[1] daħal
fis-seħħ fit-3 ta’ Jannar 2013. Skont
l-Artikolu 55, sa mhux aktar tard mill-4 ta' Jannar 2014,
il-Kummissjoni għandha tippreżenta "rapport lill-Parlament
Ewropew u lill-Kunsill dwar il-każ għal skema ta’ tikkettar
ġdida għal biedja lokali u għal bejgħ dirett li tgħin
lill-produtturi jikkummerċjalizzaw il-prodotti tagħhom lokalment".
Dan ir-rapport "għandu jiffoka fuq l-abbiltà tal-bidwi li
jżid valur lill-prodott tiegħu permezz tat-tikketta l-ġdida, u
għandu jieħu kont ta’ kriterji oħra, bħall-possibbiltajiet
li jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-karbonju u l-iskart permezz ta’ katini qosra
ta’ produzzjoni u distribuzzjoni". Fl-aħħar nett, dan ir-rapport
"għandu, jekk meħtieġ, ikun akkumpanjat bi proposti
leġiżlattivi adegwati dwar il-ħolqien ta' skema ta’ tikkettar
għal biedja lokali u għal bejgħ dirett." Dan ir-rapport se jeżamina
l-implikazzjonijiet soċjoekonomiċi u ambjentali tal-biedja lokali u
l-bejgħ dirett u se jiddiskuti l-possibbiltajiet għall-introduzzjoni
ta’ għodda ta’ tikkettar fil-livell tal-UE. 2. Kuntest u sorsi tad-dejta għar-rapport Fir-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew
"Id-dħul ġust għall-bdiewa: Katina tal-provvista alimentari
fl-Ewropa li taħdem aħjar"[2]
il-Parlament Ewropew jappella lill-Kummissjoni sabiex "tipproponi
l-adozzjoni ta' strumenti biex jiġu appoġġati u promossi katini
tal-provvista alimentari mmexxija mill-bdiewa, il-katini qosra tal-provvista u
s-swieq tal-bdiewa, bil-għan li tiġi stabbilita relazzjoni diretta
mal-konsumatur u biex il-bdiewa jkunu jistgħu jiksbu sehem aktar ġust
mill-valur tal-prezz finali tal-bejgħ billi jitnaqqas l-għadd ta'
intermedjarji u ta' stadji fil-proċess". Fir-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew
“Il-futur tal-Politika Agrikola Komuni wara l-2013”[3], il-Parlament Ewropew
jagħmilha ċara li t-titjib fil-kompetittività fuq livelli differenti,
inklużi s-swieq lokali, għandha tkun objettiv fundamentali
tal-Politika Agrikola Komuni (PAK) wara l-2013. Il-Kumitat tar-Reġjuni huwa tal-fehma[4] li l-Kummissjoni
għandha “tadotta definizzjonijiet ta’ “Prodotti tal-Ikel Lokali” u
“Sistemi tal-Ikel Lokali”, u toħloq logo ġdid u tidentifika identità
komuni permezz ta’ simbolu u skemi għall-prodotti lokali [...]”. Filwaqt li tikkunsidra l-isfidi tal-PAK wara
l-2013[5],
il-Kummissjoni tenfasizza li “iċ-ċittadini tal-UE jistennew
għażla kbira ta' prodotti tal-ikel ta' kwalità għolja, li juru
standards għoljin ta' sigurtà, kwalità u benessri, inkluż
fil-każ ta' prodotti lokali”. Sabiex tinkiseb idea aħjar dwar il-biedja
lokali u l-bejgħ dirett madwar l-Unjoni Ewropea (UE), il-Kummissjoni
organizzat firxa wiesgħa ta’ attivitajiet, inklużi konsultazzjonijiet
mal-Istati Membri u l-partijiet interessati, il-ħolqien ta' grupp ta’
ħidma ddedikat, u studju estern[6].
Hija stiednet lill-partijiet interessati għal konferenza ta’ livell
għoli “Agrikoltura lokali u katini qosra tal-provvista alimentari” f’April
2012. Aktar dettalji dwar dawn l-azzjonijiet jinsabu fid-Dokument ta’
Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni mehmuż[7]. Dawn l-attivitajiet jipprovdu kontribut essenzjali
għal dan ir-rapport. Dan ir-rapport fih ukoll informazzjoni minn sorsi
esperti u minn dokumenti u artikli esterni oħra. 3. Sitwazzjoni tal-biedja lokali u l-bejgħ dirett Għall-finijiet ta’ dan ir-rapport: –
"biedja lokali" tfisser il-produzzjoni
ta’ prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel bil-għan li
jinbiegħu f’żona raġonevolment qrib l-azjenda agrikola
tal-produzzjoni; –
"bejgħ dirett" tfisser bejgħ
minn bidwi direttament lil konsumatur, mingħajr intermedjarji
fil-bejgħ; –
"katini qosra tal-provvista alimentari"
tfisser bejgħ minn bidwi lil konsumatur b’għadd imnaqqas ta’
intermedjarji; –
"sistemi tal-ikel lokali" tfisser li
l-produzzjoni, l-ipproċessar, il-kummerċ u l-konsum tal-ikel
iseħħu f'żona ġeografika relattivament żgħira. Ma hemm l-ebda definizzjoni uniformi tat-terminu
"żona lokali". Filwaqt li diversi sorsi jikkonfermaw li dan
it-terminu jfisser żona ġeografika relattivament żgħira, ma
hemm l-ebda ftehim dwar id-distanza, li tvarja bejn 20 u 100 km mill-punt
tal-produzzjoni. Filwaqt li jitqiesu l-interpretazzjonijiet wiesgħa
tat-terminu "żona lokali", definizzjoni fil-livell tal-UE tidher
arbitrarja. Huwa essenzjalment il-konsumatur li jiddeċiedi jekk prodott
ikunx ġej minn "żona lokali" jew le. Il-biedja lokali u l-bejgħ dirett
għandhom diversi sfidi quddiemhom, li lkoll ġew indirizzati waqt
il-konferenza li saret f'April tal-2012. Sar appell lill-Kummissjoni sabiex:
tipprovdi appoġġ xieraq għall-biedja lokali u l-katini qosra
tal-provvista alimentari li qed jiżviluppaw; tadatta r-regoli tal-akkwist
pubbliku tal-UE; tiċċara r-regoli tal-UE dwar l-iġjene; u
tirrifletti dwar modi kif tista' tgħin biex ittejjeb l-aċċess
għas-swieq, possibbilment permezz ta' skema ta' tikkettar speċifika. Id-Dokument
ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni li huwa mehmuż ma' dan
ir-rapport jiddiskuti dawn l-isfidi u kif jistgħu jintlaħqu permezz
ta' strumenti tal-UE ġodda jew eżistenti. 3.1. Importanza soċjoekonomika tal-biedja lokali u
l-bejgħ dirett Fl-Istħarriġ tal-Istruttura tal-Farms
tal-Eurostat tal-2007[8]
(Eurostat Farm Structure Survey 2007) ġew żvelati differenzi
sinifikanti fost l-Istati Membri fir-rigward tal-iżvilupp tal-bejgħ
dirett. Fil-medja, madwar 15 % tal-bdiewa jbigħu aktar minn 50 %
tal-produzzjoni tagħhom direttament lill-konsumatur, b'differenzi
sinifikanti fost l-Istati Membri: minn kwart tal-bdiewa kollha tal-Greċja
għal 0.1 % fi Spanja. Ta' min jinnota li l-bdiewa
ż-żgħar huma involuti relattivament aktar fil-katini qosra
tal-provvista alimentari. Studji empiriċi dwar it-tendenzi tax-xiri
jindikaw livell għoli ta' interess fix-xiri ta' ikel lokali. Studju
minnhom[9]
jindika li fir-Renju Unit, 70 % iridu jixtri prodotti lokali, madwar
50 % iridu jixtru aktar prodotti lokali fil-futur u 60 % diġà
qed jixtru minnhom. Skont l-Istitut tal-Kummerċ Naturali[10], 71 %
tal-konsumaturi Franċiżi u 47 % tal-konsumaturi Spanjoli u
Ingliżi jemmnu li huwa importanti li wieħed jixtri prodotti lokali. L-attivitajiet sabiex tintlaħaq id-domanda li
dejjem qed tikber għall-prodotti lokali jistgħu jsaħħu u
jiżviluppaw il-kompetittività taż-żoni rurali. Il-forniment
tas-sistemi tal-ikel lokali mhux biss opportunità għall-produtturi
agrikoli. Dan jaffettwa wkoll l-attivitajiet tal-produzzjoni postprimarja
bħalma huma l-ipproċessar, id-distribuzzjoni u l-bejgħ u b'hekk
għandu effett multiplu fuq il-komunità lokali billi joħloq
opportunitajiet ta' xogħol. Dan sar aktar u aktar importanti minħabba
l-kriżi ekonomika li għaddejjin minnha. L-appoġġ pubbliku
għall-agrikoltura lokali u l-bejgħ dirett jista' jgħin biex dawn
il-benefiċċji jħallu l-akbar riżultati possibbli. Fil-proġett ta' riċerka IMPACT fl-Ewropa
kollha[11]
nstab li filwaqt li proporzjon tal-għadd totali ta’ bdiewa involuti
f’bejgħ dirett varjaw b’mod konsiderevoli fost l-Istati Membri (minn
0.5 % fl-Irlanda għal 34.6 % fl-Italja), iċ-ċifra
stmata għall-UE-15 kienet ta’ 20.2 %. Il-valur nett addizzjonali
ġġenerat mill-bejgħ dirett għall-UE-15 ġie stmat
għal 2.7 % tat-total tal-valur nett miżjud. Waħda mill-konklużjonijiet
tar-riċerka kienet li l-iżvilupp tal-bejgħ dirett sar element
ewlieni tal-iżvilupp rurali f’diversi Stati Membri. In-nuqqas ta’ dejta kwantitattiva tpatta bi stimi
ta’ sinifikat ekonomiku għas-settur. Pereżempju, l-istimi
għall-Istati Membri magħżula pprovduti fl-EU Rural Review[12] juru diverġenzi
sinifikanti madwar l-UE: filwaqt li pereżempju fid-Danimarka madwar
3 % biss tal-produtturi huma involuti fil-bejgħ dirett, fl-Awstrija
terz tal-bdiewa kollha huma involuti fil-bejgħ dirett. L-istudju fuq il-katini qosra tal-provvista
alimentari analizza 84 skema qasira tal-provvista alimentari madwar l-UE
bl-użu tal-qafas tal-ħames assi kapitali[13]. Dan juri li
l-maġġoranza tal-iskemi (54) huma orjentati sew lejn il-ħolqien
ta’ kapital soċjali, li jżid il-kuntatt soċjali bejn in-nies,
is-sens ta’ komunità u l-fiduċja u l-kooperazzjoni bejn in-negozji minn
naħa waħda, u bejn il-produtturi u l-konsumaturi min-naħa
l-oħra. L-istudju juri wkoll li relazzjonijiet mill-qrib bejn
il-produtturi u l-konsumaturi jżidu l-fehim u l-għarfien
tal-konsumatur dwar l-ikel, u jkollhom effett pożittiv fuq attivitajiet
tal-biedja u kwistjonijiet ambjentali. F’xi każijiet, dan jista’ jwassal
għal bidliet fl-imġiba, pereżempju fid-drawwiet tal-ikel u
d-deċiżjonijiet tax-xiri. Fl-aħħar nett, skont l-istudju,
l-użu ta' katini qosra tal-provvista alimentari huwa servizz li jirrikjedi
aktar ħaddiema fl-irziezet milli jirrikjedi l-bejgħ ta’ prodotti
agrikoli u oġġetti tal-ikel permezz ta’ swieq konvenzjonali
minħabba l-ipproċessar, l-ippakkjar u l-attivitajiet ta’
kummerċjalizzazzjoni. 3.2. Kriterji ambjentali Fil-każ ta’ katini tal-provvista alimentari,
il-letteratura preżenti għandha t-tendenza li tikkunsidra l-konsum
tal-enerġija u l-emissjonijiet tal-karbonju mill-biedja, l-ipproċessar,
il-ħażna u d-distribuzzjoni tal-prodotti tal-ikel. Billi s-settur
tal-ikel jirrappreżenta madwar 30 % tal-konsum totali ta’
enerġija[14],
dan għandu impatt dirett fuq it-tibdil fil-klima. Fl-istudju ta' Jones[15] abbażi ta' analiżi
tal-impatt ambjentali tal-komponent tat-trasport tal-katina tal-provvista
alimentari nstab li l-forniment ta' tuffieħ imkabbar lokalment fir-Renju
Unit jirriżulta f’inqas emissjonijiet tad-diossidu tal-karbonju mix-xiri
ta' tuffieħ importat minn New Zealand mis-supermarket. Min-naħa
l-oħra, fl-istudju ta' Saunders et al[16], fejn intuża
approċċ differenti, instab l-oppost. F’dan il-każ, meta titqies
l-enerġija użata direttament u indirettament fil-produzzjoni
tat-tuffieħ kif ukoll fit-trasport u l-ħżin, New Zealand kienet
iktar effiċjenti mir-Renju Unit fejn jidħol il-komponent
tal-enerġija totali. . Fi studju ta' każ speċifiku mwettaq fi
Spanja bl-użu ta’ mudell tat-trasport intwera li l-bidla lejn konsum aktar
lokali twassal għal iffrankar tal-enerġija (Aranda et al[17]). Studju ieħor (Sundkvist
et al[18]) janalizza l-konsegwenzi ambjentali ta’
produzzjoni tal-ħobż lokali fuq skala żgħira b'kuntrast ma'
dawk ta' produzzjoni tal-ħobż ċentralizzata fuq skala kbira.
Ir-riżultati juru li l-emissjonijiet ta’ CO2, SO2 u
NOx huma iktar baxxi għall-fran lokali milli huma
għall-fran kbar fit-territorju Svediż. L-istudju ta' Coley et al[19] jagħti ħarsa
lejn il-konsum tal-enerġija u l-marka tal-karbonju ta’ konsumatur li
jivvjaġġa lejn azjenda agrikola biex jixtri l-prodotti. Dan
jikkonkludi li l-limitu huwa mawra ta' 7.4 km biex jinxtara prodott: jekk
id-distanza tkun itwal, l-emissjonijiet tal-karbonju jkunu ogħla minn dawk
tal-katina tal-provvista alimentari konvenzjonali. Fir-rigward tal-effetti ambjentali tal-iskart
tal-ikel, l-istudji jirreferu għal żewġ aspetti. L-ewwel
kwistjoni hija l-ammont ta’ enerġija u l-ilma moħli fil-produzzjoni.
It-tieni kwistjoni hija l-ammont addizzjonali ta’ diossidu tal-karbonju, metan
u ammonijaka prodotti fil-fażi tad-dekompożizzjoni[20]. L-istudju ta' Gustavsson et al[21] juri li l-ogħla
ammont ta’ skart tal-ikel jinkludi frott, ħxejjex u ċereali
Għall-Ewropa, iċ-ċifri juru telf ta' iktar minn 30 %
għaċ-ċereali u madwar 45 % għall-frott u
l-ħxejjex. It-telf huwa ta' 20 % għaż-żrieragħ,
aktar minn 20 % għal-laħam u aktar minn 10 %
fil-produzzjoni tal-ħalib. L-istess studju jenfasizza l-ħtieġa ta'
aġir b’attenzjoni fl-interpretazzjoni tar-riżultati tal-kwistjonijiet
ta’ skart minħabba n-nuqqas ta’ dejta suffiċjenti, inċertezzi
fid-dejta disponibbli u bosta suppożizzjonijiet dwar il-livelli ta' skart
tal-ikel. Bl-istess mod, Hall et al[22] jenfasizzaw li l-kwantifikazzjoni
tal-iskart tal-ikel hija diffiċli minħabba li tiddependi minn metodi
li jużaw fatturi ta’ skart imkejjel f’kampjun ta' popolazzjonijiet. Barra
minn hekk, Parfitt et al[23] jenfasizzaw li l-metodi u
definizzjonijiet differenti applikati għall-kejl tal-iskart tal-ikel
iwasslu għal diffikultà akbar fil-paragun tal-istudji. Fi studju tal-Kummissjoni dwar l-iskart tal-ikel[24]
ngħatat ħarsa lejn il-kawżi varji tal-iskart tal-ikel
fir-raba' oqsma li ġejjin: il-manifattura, il-bejgħ/l-imnut,
is-servizz tal-ikel u d-djar. L-istudju jikkonkludi li huwa diffiċli li
wieħed jasal għal konklużjoni konkreta dwar il-kwistjoni
minħabba d-dejta limitata li tirrappreżenta biss żewġ
setturi (dak tal-ħalib u dak tal-laħam). Barra minn hekk, ir-rwol
possibbli ta’ katina qasira tal-provvista alimentari fit-tnaqqis tal-iskart
tal-ikel ma kienx imsemmi f’dan l-istudju. Jinħtieġ li ssir aktar riċerka li
tiffoka fuq ir-relazzjoni bejn it-tip ta’ katina tal-provvista alimentari,
l-attitudnijiet tal-konsumatur u t-tnaqqis tal-iskart sabiex ikun hemm
konklużjonijiet ta’ min jorbot fuqhom. Jidher li l-konsumaturi
għandhom it-tendenza li jagħtu aktar valur lill-prodotti li jinxtraw
direttament f’azjenda agrikola jew fi swieq tal-bdiewa, li jistgħu
jirriżultaw f’inqas skart. Madankollu, filwaqt li jitqies is-sehem
relattivament żgħir ta’ katini qosra tal-provvista alimentari u
sistemi tal-ikel lokali fil-produzzjoni, l-ipproċessar u d-distribuzzjoni
globali, l-impatt potenzjali ta’ dawn is-sistemi ma għandux jingħata
importanza żejda. L-Istudju dwar il-katini qosra tal-provvista
alimentari juri li biex jitnaqqas l-impatt negattiv fuq l-ambjent, il-katini
qosra tal-provvista alimentari għandhom fl-istess ħin ikunu lokali,
staġjonali, jużaw metodi ta’ produzzjoni ekoloġiċi u jqisu
marka baxxa ta’ karbonju. It-tlaqqigħ ta' karatteristiċi lokali u
staġjonali jnaqqas il-ħtiġijiet ta' ħżin filwaqt li
l-metodi ta’ produzzjoni ekoloġiċi jistgħu jikkontribwixxu wkoll
għal tnaqqis fl-użu ta’ pestiċidi, inqas tniġġis
fil-ħamrija u l-ilma u inqas degradazzjoni tal-ħamrija, u
jsaħħu l-bijodiversità u l-użu sostenibbli tal-ilma. 4. Sejbiet ta' skemi ta' tikkettar eżistenti madwar
l-Istati Membri Hemm varjetà kbira ta’ skemi fl-UE kollha.
Il-biċċa l-kbira minnhom huma magħmula minn bejgħ
viċin is-sit tal-produzzjoni. Dawn huma l-bejgħ f'azjenda agrikola
(pereżempju ħwienet fl-azjendi agrikoli, bejgħ fil-ġenb ta'
triq, "pick-your-own" fejn il-konsumatur innifsu jiġbor
il-prodott) jew bejgħ 'il barra mill-impriża agrikola
(pereżempju, swieq tal-bdiewa u swieq oħra, skemi ta' konsenja,
bejgħ lill-bejjiegħa bl-imnut jew fis-settur tal-catering). Xi
wħud minnhom jinvolvu bejgħ mill-bogħod, pereżempju
l-iskemi ta' konsenja u l-bejgħ fuq l-internet. L-Istudju dwar il-katini
qosra tal-provvista alimentari juri li t-tikketti u l-logos x'aktarx
jintużaw l-aktar minn skemi li ġew stabbiliti għal perjodu itwal
jew minn inizjattivi reġjonali ikbar filwaqt li jkunu inqas frekwenti
fil-każ ta’ konsumaturi aktar lokalizzati b’komunikazzjoni wiċċ
imb wiċċ bejn il-produttur u l-konsumatur. It-tweġibiet mill-Istati Membri għall-kwestjonarju
dwar il-bejgħ dirett u lokali ta’ prodotti agrikoli u oġġetti
tal-ikel urew differenzi fl-iżvilupp u l-appoġġ ta’ dan it-tip
ta’ bejgħ. Bl-istess mod, fl-istudju dwar katini qosra tal-provvista
alimentari nstab li hemm ħafna għodod fil-livell tal-UE u dak
nazzjonali li jistgħu jgħinu lill-bdiewa, iżda dawn ma
jiġux applikati b’mod konsistenti madwar l-UE, fattur li wassal
għall-iżvilupp b'livell differenti ta’ katini qosra tal-provvista
alimentari. L-isfidi fir-rigward tal-involviment fil-biedja lokali huma
differenti madwar l-UE; għalhekk l-Istati Membri għandhom
jagħżlu għadd ta' azzjonijiet imfassla skont
il-ħtiġijiet tal-iżvilupp tagħhom. L-istudju fuq katini qosra tal-provvista
alimentari juri li t-tikketti huma utli wkoll fl-indikazzjoni li l-prodott
ġie ċċertifikat. Dan l-aspett huwa importanti
għall-protezzjoni tal-prodott minn imitazzjonijiet: tikketti b'kontenut
regolat huma għodda għall-ġlieda kontra informazzjoni qarrieqa
jew saħansitra frodi. L-istudju dwar katini qosra tal-provvista
alimentari jargumenta wkoll li l-konsumaturi jħossuhom konfużi dwar
sistemi differenti ta’ tikkettar. Fl-ewwel każ, il-konsumaturi jistennew
li l-informazzjoni fuq it-tikketta tinfurmahom dwar il-prezz u l-perjodu ta'
konservazzjoni tal-prodott. L-istess jgħodd għall-oriġini
ġeografika u l-identità tal-produttur. L-informazzjoni dwar in-natura
tal-katina tal-provvista hija importanti wkoll: il-prodott qiegħed
jinbiegħ bi prezz ġust kemm għall-produttur u kemm għall-konsumatur?
Fl-aħħar nett, is-sejbiet
tal-analiżi u l-konsultazzjoni jissuġġerixxu li inevitabbilment
l-iskemi ta’ tikkettar jinvolvu l-ispejjeż għall-produtturi u
jistgħu jgħollu l-prezz tal-prodotti tagħhom. 5. Hemm każ għal skema ta’ tikkettar fil-livell
tal-UE? Fil-konferenza ta' April tal-2012 ġiet enfasizzata l-importanza ta’ viżjoni komuni bi
preċedenza għall-kwalità, l-ambjent, l-etika, il-kultura, ir-rabtiet
soċjali u l-konvivjalità. Il-karatteristiċi ewlenin ta’ “niffukaw fuq il-lokal” huma
n-netwerking, il-fiduċja u l-għarfien reċiproku u l-edukazzjoni
kemm għall-bdiewa kif ukoll għall-konsumaturi. Il-konklużjonijiet
tal-konferenza jindikaw li dawn il-valuri jistgħu jiġu promossi
permezz ta’ tikketta ġdida għal katini qosra tal-provvista,
bil-kundizzjoni li din għandha tkun fuq bażi volontarja, u
għodda sempliċi, mingħajr spejjeż addizzjonali
għall-produtturi. Il-forums li indirizzaw il-kwistjoni tal-biedja
lokali u l-bejgħ dirett enfasizzaw l-ħtieġa li jiffaċilitaw
l-aċċess għall-investiment u l-għarfien, li jippermetti
l-parteċipazzjoni f’offerti pubbliċi, u biex jiġu adattati
r-regoli tal-iġjene li kien intqal li ta’ spiss jirrappreżentaw
ostakli għal dan it-tip ta’ biedja u bejgħ. Id-Dokument ta’
Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni li jissupplimenta dan ir-rapport
jispjega l-istrumenti li huma fis-seħħ biex jgħinu
lill-produtturi u jissuġġerixxi lill-Istati Membri liema azzjonijiet
jistgħu jieħdu. L-Istati Membri għandhom jieħdu rwol aktar
proattiv u jadattaw il-leġiżlazzjoni fejn possibbli
għall-benefiċċju partikolari tal-bdiewa ż-żgħar u
l-bejgħ dirett. Is-setturi tal-ikel u l-catering huma fost is-setturi ta’
prijorità għal akkwist pubbliku ekoloġiku. Sabiex jipprovdu ikel
lokali lill-canteens pubbliċi, l-awtoritajiet pubbliċi għandhom
jużaw approċċi innovattivi ta' kuntratti ekoloġiċi,
filwaqt li l-bdiewa, sabiex ikunu jistgħu jagħmlu offerta b’mod
konġunt fl-offerti ta' akkwist pubbliku, għandhom jorganizzaw
ruħhom u jagħmlu użu minn mudelli varji ta’ kooperazzjoni. Il-konsumaturi li jixtiequ jixtru ikel prodott
lokalment ħafna drabi ma jkunux jistgħu jirrikonoxxuh fis-suq[25]. L-istħarriġ
tal-Ewrobarometru dwar l-Għoti ta’ Setgħa lill-Konsumatur[26] żvela nuqqas ta’
għarfien u ħiliet fost il-konsumaturi, inkluż l-interpretazzjoni
tat-tikketta u l-logo. Dawn is-sejbiet kienu appoġġjati
mir-riżultati tal-istudju dwar il-funzjonament tas-suq tal-laħam
għall-konsumaturi[27].
L-istudju dwar il-katini qosra tal-provvista
alimentari jsemmi bosta każijiet ta’ allegazzjonijiet ta' tikkettar
qarrieqi jew ħażin, li jikkawża kompetizzjoni inġusta.
Il-protezzjoni kontra l-imitazzjonijiet permezz ta’ informazzjoni tat-tikkettar
xierqa fil-livell tal-UE tista' tnaqqas ir-riskju li l-konsumaturi jiġu
mqarrqa. 5.1. Skema ta' tikkettar speċifika Il-Kummissjoni talbet parir espert fl-analiżi
tal-għażliet biex toħloq skema ta’ tikkettar[28]. Il-parir espert kien ċar: jekk se
tinħoloq skema ta' tikkettar din għandha: –
tkun fakultattiva għall-produtturi; –
tevita proċeduri ta' ċertifikazzjoni u
akkreditazzjoni li huma meqjusa twal u għaljin; –
tistabbilixxi kriterji ċari ta’
eliġibbiltà għal prodotti inklużi fl-iskema. L-esperti ssuġġerew li skema
tat-tikkettar speċifika tkun biss ta’ benefiċċju jekk l-iskema
tkun integrata ma’ miżuri oħra li jgħinu bdiewa jsibu kanali
differenti ta’ bejgħ, jew tkun marbuta magħhom. Miżuri bħal
dawn jeżistu fil-kuntest ta' politika ta' żvilupp rurali, b'mod
partikolari: pariri u informazzjoni ta' appoġġ, investimenti f'assi
fiżiċi, żvilupp fil-biedja u fin-negozju, kooperazzjoni orizzontali
u vertikali fost l-atturi tal-katina tal-provvista u attivitajiet ta'
promozzjoni fil-kuntest lokali; appoġġ
għall-parteċipazzjoni fi skemi ta' kwalità, u informazzjoni u
azzjonijiet ta' promozzjoni. Meta wieħed jirrifletti dwar xi skema jista'
jkun hemm, għandha tingħata attenzjoni lit-tip ta' katina
tal-provvista. "Bejgħ dirett" tfisser bejgħ minn bidwi
direttament lil konsumatur, mingħajr intermedjarji fil-bejgħ.
L-għan tal-informazzjoni tat-tikkettar huwa li tissostitwixxi din
il-komunikazzjoni diretta f’każijiet fejn ma tkunx possibbli. Aktar ma
jkun hemm intermedjarji bejn il-produttur u l-konsumatur, aktar tintilef
l-informazzjoni li tipikament tiġi trażmessa fil-bejgħ dirett, u
l-informazzjoni fuq it-tikketta tkun meħtieġa dejjem aktar.
Il-konklużjoni li tista' tintlaħaq hija li skema ta’ tikkettar
ristretta għall-bejgħ dirett se jkollha impatt limitat. 5.2. Approċċ alternattiv Metodu alternattiv għal skema ta’
ċertifikazzjoni indipendenti jista’ jkun li jirriżerva terminu
tal-kwalità mhux obbligatorju. Il-valutazzjoni tal-impatt[29] ikkonkludiet li
l-użu ta’ termini tal-kwalità mhux obbligatorji huwa għodda effettiva
għall-bdiewa fil-komunikazzjoni tal-valur li jżidu fil-prodotti u
l-iżgurar li dawn l-isforzi addizzjonali jiġu ppremjati. Terminu tal-kwalità mhux obbligatorju bħal
dan jista' jilħaq l-apsettattivi ewlenin tal-konsumatur: li jkun jaf
l-oriġini tal-prodott u l-karatteristiċi tal-katina tal-provvista.
Madankollu, għal raġunijiet legali, terminu tal-kwalità mhux
obbligatorju ma jirrijkedi l-ebda logo/simbolu iżda kliem biss. Il-benefiċċji li tirriżerva terminu
tal-kwalità mhux obbligatorju jkunu kif ġej: –
jitqies bħala strument ħafif b'piż
amministrattiv, ta' kontroll u ta' baġit relattivament baxx; –
jista’ jipprovdi protezzjoni kontra l-użu
ħażin, il-frodi u l-prattiki qarrieqa; –
jiftaħ il-bibien għal mekkaniżmi ta’
appoġġ oħra tal-UE, b’mod partikolari l-appoġġ
fil-qafas tal-iżvilupp rurali. Fir-rigward tal-koeżistenza u
l-kontinwazzjoni nazzjonali, reġjonali u lokali ta’ skemi ta’ tikkettar,
pubbliċi jew privati, bil-possibiltà ta’ għodda fil-livell tal-UE,
hemm il-ħtieġa li jiġi kkunsidrat kif din il-koeżistenza
tista’ tiġi żgurata u jekk dan iwassalx biex tiżdied
il-kumplessità għall-konsumaturi. 6. Konklużjoni Il-biedja lokali u l-bejgħ dirett huma realtà
fl-Unjoni Ewropea u se jkomplu jkunu parti mill-agrikoltura Ewropea. Dan
ir-rapport wera dan li ġej: –
Hemm domanda għal prodott tal-biedja
ġenwin mibjugħ f’katini qosra tal-provvista alimentari, kif ukoll
il-ħtieġa li jiġi identifikat. –
Hemm differenzi kbar bejn l-Istati Membri f’dak li
għandu x’jaqsam mal-iżvilupp tal-bejgħ dirett, li x’aktarx
jirriżultaw minħabba d-differenzi nazzjonali u reġjonali
fl-istrutturi tal-biedja, il-kanali tad-distribuzzjoni, u differenzi kulturali. –
Kif spjegat fid-Dokument ta’ Ħidma
tal-Persunal tal-Kummissjoni, l-iżvilupp ta’ katini qosra tal-provvista
għandu quddiemu għadd ta’ sfidi li għandhom jiġu
indirizzati b’għodod oħra minbarra skema ta’ tikkettar. Hemm
għadd ta’ strumenti disponibbli fil-livell tal-UE u dak nazzjonali,
iżda dawn mhumiex applikati b’mod konsistenti. Il-partijiet interessati
jikkunsidraw li xi wħud mir-regoli tal-UE jfixklu l-iżvilupp
tal-biedja lokali. –
It-tikketta ġdida possibbli għandha tkun
sempliċi u ma għandhiex toħloq iktar problemi
għall-produtturi waqt li fl-istess ħin tkun kontrollabbli u
tiżgura li jkun hemm biżżejjed kredibbiltà
għall-konsumaturi. Għandha timmira wkoll li jitnaqqas ir-riskju ta’
konfużjoni għall-konsumatur għalkemm il-leġiżlazzjoni
eżistenti tal-UE jekk infurzata b'mod korrett tippermetti li
tittieħed azzjoni kontra prattiki qarrieqa. –
Tikketta ġdida tista’ żżid il-valur
tal-prodotti ġġenerati mill-agrikoltura lokali jekk din tmur lil hinn
mill-bejgħ dirett u jekk l-Istati Membri jiżguraw li tkun integrata
jew marbuta ma’ miżuri oħra. F’dan ir-rapport, il-Kummissjoni pprovdiet
elementi fattwali biex tiffaċilita dibattitu dwar jekk għandhiex
tkun ikkunsidrata tikketta ġdida tal-UE kif ukoll dwar kwistjonijiet usa’
tal-biedja lokali u l-bejgħ dirett. Fl-Anness ta' dan ir-Rapport huwa mehmuż
sett ta' mistoqsijiet biex jidderieġi dan id-dibattitu. Il-Kummissjoni tistieden lill-Parlament Ewropew u
lill-Kunsill sabiex jiddiskutu dan ir-rapport u jagħtu l-opinjonijiet
tagħhom. [1] Ir-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament
Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Novembru 2012 dwar skemi
tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel, ĠU
L 343, 14.12.2012, p. 1. [2] Ir-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew
tas-7 ta' Settembru 2010 dwar id-dħul ġust
għall-bdiewa: Katina tal-provvista alimentari fl-Ewropa li taħdem
aħjar P7_TA(2010)0302. [3] Ir-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew
tat-8 ta Lulju 2010 dwar il-futur tal-Politika Agrikola Komuni
wara l-2013, P7_TA(2010)0286. [4] Opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni dwar
is-"Sistemi tal-ikel lokali '"(opinjoni ta’ prospettiva), 2011/C 104/01. [5] Il-PAK fid-dawl tas-sena 2020: Nindirizzaw l-isfidi
tal-futur fl-ambitu tal-ikel, tar-riżorsi naturali u dak territorjali
(COM(2010)672) finali. [6] Knefsey, M., Schmutz, U., Venn, L., Balint, B.,
Trenchard, E.: Katini Qosra tal-Provvista Alimentari u Sistemi tal-Ikel Lokali
fl-UE. Il-Qagħda Bħalissa tal-Karatteristiċi
Soċjo-Ekonomiċi tagħhom. L-Unjoni Ewropea, 2013. [7] http://ec.europa.eu/agriculture/quality/reports/index_en.htm [8] http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Farm_structure_survey_2007 [9] Local Government Regulation, Buying food with
geographical descriptions – How ‘local’ is ‘local’?, 2011. [10] Les chiffres de la consommation responsable, édition 2010,
li jinsab hawn: http://www.mescoursespourlaplanete.com/medias/pdf/RapportwebVF-2010.pdf [11] Il-proġett IMPACT: L-impatt soċjoekonomiku
tal-politiki għall-iżvilupp rurali: ir-realtajiet u l-potenzjal
(CT-4288), ir-raba' 4 programm Qafas FAIR, 2002 L-Istati Membri
kkonċernati huma l-Pajjiżi l-Baxxi, ir-Renju Unit, l-Irlanda,
il-Ġermanja, l-Italja, Spanja u Franza. [12] EU Rural Review, 12 (2012), IMPACT 11-12. [13] Il-qafas tal-ħames assi kapitali qed jeżamina
l-impatt fuq il-kapital uman, finanzjarju, fiżiku, soċjali u
naturali. [14] FAO Policy Brief 2011: The case for energy–smart food
systems, 2011, li jinsab f' : http://www.fao.org/docrep/014/i2456e/i2456e00.pdf. [15] Jones, A.: An environmental assessment of Food Supply
Chains: a case study on dessert apples, in: Environmental Management, Vol. 30,
4 (2002), p. 560–576. [16] Saunders, S.; Barber, A.; Taylor, G.: Food miles-
Comparative energy/emissions performance of New Zealand’s agriculture industry,
Research Report, 2006 (285). [17] Aranda, A.; Scarpellini, S.; Zabalza, I.; Valero Capelli,
A.: An analysis of the present food's transport model based on a case
study carried out in Spain. 6th International Conference on LCA in the Agrifood
sector, Zurich, 2008, p. 12-14. [18] Sundkvist, A., Jansson A., Larsson, P.: Strengths and
limitations of localizing food production as a sustainability building strategy
— an analysis of bread production on the island of Gotland, Sweden, in:
Ecological Economics, 37 (2001), p. 217–227. [19] Coley, D., Howard, M., Winter, M.: Local food, food miles
and carbon emissions: a comparison of farm shop and mass
distribution approaches, in: Food Policy, 34 (2009), p. 150–155. [20] Hall, K. D., Guo, J., Dore, M., Chow, C. C.: The
progressive increase of food waste in America and its environmental impact,
in: PLoS ONE, Vol 4, 11 (2009). [21] Gustavsson, J., Cederberg, C., Sonesson, U.: Global food
losses and food waste. Extent, causes and prevention, FAO, 2011. [22] Hall, K. D., Guo, J., Dore, M., Chow, C. C.: The
progressive increase of food waste in America and its environmental impact,
in: PLoS ONE, Vol 4, 11 (2009). [23] Parfitt, J., Macnaughton, S. Food waste within food supply
chains: quantification and potential for change to 2050, in: Philosophical
Transactions of the Royal Society: Biology, 365 (2010), p. 3065–3081. [24] Kummissjoni Ewropea: Preparatory study on food waste
across the EU 27, 2010, disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/environment/eussd/pdf/bio_foodwaste_report.pdf [25] Stħarriġ tal-Ewrobarometru Speċjali:
X’jaħsbu l-Ewropej dwar is-sigurtà tal-ikel, il-kwalità tal-ikel u
l-kampanja, 389, 2012. [26] Ewrobarometru Speċjali: Consumer Empowerment, 342,
2011. [27] http://ec.europa.eu/consumers/consumer_research/market_studies/docs/mms_follow-up_study_2012_en.pdf [28] Inħoloq grupp ta’ ħidma taħt l-awspiċi
tal-grupp konsultattiv dwar il-kwalità tal-produzzjoni agrikola. [29] Politika tal-kwalità tal-prodotti agrikoli: Valutazzjoni
tal-impatt l-Anness A (II): L-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni, 2009, u
li jinsabu f': http://ec.europa.eu/agriculture/quality/policy/com2009_234/ia_annex_a2_en.pdf ANNESS Il-kwistjonijiet proposti li għandhom
jiġu indirizzati fil-qafas ta’ diskussjonijiet dwar ir-Rapport
mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u l-Kunsill dwar jekk għandux ikun
hemm skema ta’ tikkettar għall-biedja lokali u l-bejgħ dirett: –
Jidher li xi strumenti fis-seħħ
fil-livell tal-UE biex jappoġġaw il-biedja lokali u l-bejgħ
dirett ma ġewx implimentati b’mod konsistenti. Dawn l-istrumenti
għadhom xierqa? –
Il-partijiet interessati identifikaw ċerti
regoli tal-UE — bħar regoli dwar l-iġene jew ir-regoli dwar l-akkwist
pubbliku — li jħossu li jfixklu l-iżvilupp tal-biedja lokali.
Il-Kummissjoni tqis li l-leġiżlazzjoni tal-UE diġà tipprovdi
flessibbiltà li mhix qiegħda tintuża bis-sħiħ. Il-Parlament
Ewropew u l-Kunsill jaqblu mal-Kummissjoni? Hemm ħtieġa għal
speċifikazzjonijiet aktar ċari fil-livell tal-UE għal regoli
dwar produzzjonijiet fuq skala żgħira? –
Jeżistu diversi skemi ta’ tikkettar fil-livell
nazzjonali/reġjonali li jappoġġaw il-biedja lokali. Tista' skema
speċifika tal-UE tipprovdi valur miżjud għall-bdiewa u fl-istess
ħin tipprovdi lill-konsumaturi b’informazzjoni, u b’hekk tgħin biex
tnaqqas informazzjoni qarrieqa għall-konsumatur? Għandha din l-iskema
ta’ tikkettar tinkludi simbolu/logo? –
Ladarba l-użu ta’ skema ta’ tikkettar
inevitabbilment tinvolvi l-ispejjeż, kif għandha skema tal-UE
tiġi żviluppata b'tali mod li ma tkunx ta' piż
għall-bdiewa, filwaqt li tipprovdi garanziji suffiċjenti
għall-konsumaturi?