(1)

F’konformità mal-Artikolu 3(2) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), l-Unjoni tinkludi spazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja li jkun ħieles minn kontrolli fuq il-fruntieri interni, li fih il-moviment liberu tal-persuni jkun assigurat flimkien ma’ miżuri xierqa f’dak li jirrigwarda l-kontrolli fuq il-fruntieri esterni, l-ażil, l-immigrazzjoni kif ukoll il-prevenzjoni tal-kriminalità u l-ġlieda kontriha.

(2)

Il-ħolqien ta’ spazju li fih ikun żgurat il-moviment liberu tal-persuni bejn il-fruntieri interni huwa waħda mill-kisbiet ewlenin tal-Unjoni. Huwa importanti li l-funzjonament normali u t-tisħiħ ta’ spazju bħal dan, li huwa bbażat fuq il-fiduċja u s-solidarjetà, ikunu objettiv komuni tal-Unjoni u tal-Istati Membri li jkunu qablu li jieħdu sehem fih. F’dan ir-rigward, jenħtieġ li l-introduzzjoni mill-ġdid temporanja tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni tkun eċċezzjonali u tintuża biss bħala l-aħħar rimedju, fejn xieraq u soġġetta għal konsultazzjoni u kooperazzjoni bejn l-Istati Membri kkonċernati u l-Kummissjoni bħala l-gwardjan tat-Trattati.

(3)

Ir-Regolament (UE) 2016/399 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (il-Kodiċi tal-Fruntieri ta’ Schengen) (4) jistabbilixxi regoli li jirregolaw il-moviment ta’ persuni lejn u miż-żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni (“iż-Żona Schengen”), kif ukoll bejn l-Istati Membri li jipparteċipaw fiż-Żona Schengen.

(4)

F’dawn l-aħħar snin, iż-żona Schengen kienet soġġetta għal sfidi mingħajr preċedent, li min-natura tagħhom ma kinux limitati għat-territorju ta’ xi Stat Membru wieħed. Tali sfidi enfasizzaw il-fatt li l-preservazzjoni tal-ordni pubbliku u tas-sigurtà fiż-żona Schengen hija responsabbiltà kondiviża li teħtieġ azzjoni magħquda u kkoordinata bejn l-Istati Membri u fil-livell tal-Unjoni. Dawn l-isfidi enfasizzaw ukoll il-lakuni fir-regoli eżistenti li jirregolaw il-funzjonament taż-żona Schengen fil-fruntieri kemm esterni kif ukoll interni u l-ħtieġa li jinħoloq qafas aktar b’saħħtu u aktar robust li jippermetti rispons aktar effettiv għall-isfidi li qed tiffaċċja ż-żona Schengen sabiex jissaħħu l-fiduċja reċiproka u s-solidarjetà u biex jiġi żgurat li ma jkun hemm l-ebda kontrolli fuq il-persuni, irrispettivament min-nazzjonalità tagħhom, meta jaqsmu l-fruntieri interni filwaqt li l-Istati Membri jkunu jistgħu jipprovdu rispons effettiv għall-isfidi li jiffaċċjaw.

(5)

Il-kontrolli fuq il-fruntieri esterni huma fl-interess mhux biss tal-Istat Membru li fil-fruntieri esterni tiegħu jitwettqu, iżda tal-Istati Membri kollha li abolixxew il-kontrolli fuq il-fruntieri interni u tal-Unjoni kollha kemm hi. L-Istati Membri huma meħtieġa jiżguraw standards għoljin fil-ġestjoni tal-fruntieri esterni tagħhom, inkluż permezz ta’ kooperazzjoni msaħħa bejn il-gwardji tal-fruntiera, il-pulizija, id-dwana u awtoritajiet rilevanti oħrajn. L-Unjoni tipprovdi appoġġ attiv permezz tal-għoti ta’ appoġġ finanzjarju mill-aġenziji rilevanti tal-Unjoniu l-ġestjoni tal-Mekkaniżmu ta’ Evalwazzjoni u Monitoraġġ ta’ Schengen stabbilit mir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2022/922 (5). Ir-regoli applikabbli għall-fruntieri esterni jeħtieġ li jissaħħu sabiex ikun hemm rispons aħjar għall-isfidi ġodda li tfaċċaw reċentement fil-fruntieri esterni.

(6)

Il-ġestjoni Ewropea integrata tal-fruntieri hija bbażata fuq il-mudell ta’ kontroll tal-aċċess fuq erba’ livelli, stabbilit fir-Regolament (UE) 2019/1896 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6). Il-kontroll fuq il-fruntieri, inklużi l-miżuri li jiffaċilitaw il-qsim leġittimu tal-fruntieri, jifforma parti ewlenija mill-ġestjoni integrata Ewropea tal-fruntieri. Sabiex jipprevjenu u jidentifikaw il-kriminalità transfruntiera fuq il-fruntieri esterni, b’mod partikolari l-faċilitazzjoni tal-immigrazzjoni illegali, it-traffikar ta’ bnedmin, u t-terroriżmu, jenħtieġ li l-Istati Membri flimkien mal-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta, stabbilita mir-Regolament (UE) 2019/1896, jimplimentaw ġestjoni integrata Ewropea tal-fruntieri, abbażi tal-mudell ta’ kontroll tal-aċċess fuq erba’ livelli.

(7)

Il-pandemija tal-COVID-19 uriet li t-theddid għas-saħħa pubblika jista’ jirrikjedi regoli uniformi dwar ir-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar għall-ivvjaġġar lejn l-Unjoni minn ċittadini ta’ pajjiżi terzi. L-adozzjoni ta’ miżuri inkonsistenti u diverġenti fil-fruntieri esterni biex jiġi indirizzat tali theddid taffettwa b’mod negattiv il-funzjonament taż-żona Schengen kollha, tnaqqas il-prevedibbiltà għal vjaġġaturi minn pajjiżi terzi u l-kuntatti bejn il-persuni minn pajjiżi terzi. Sabiex iż-żona Schengen titħejja għall-isfidi futuri ta’ skala komparabbli mal-pandemija tal-Covid-19, jenħtieġ li jiġi stabbilit mekkaniżmu ġdid li jippermetti l-adozzjoni u t-tneħħija f’waqthom ta’ miżuri kkoordinati fil-livell tal-Unjoni. Il-mekkaniżmu l-ġdid fil-fruntiera esterna jenħtieġ li jiġi applikat fil-każ ta’ emerġenza tas-saħħa pubblika fuq skala kbira b’theddida transfruntiera serja għas-saħħa, rikonoxxuta mill-Kummissjoni fil-livell tal-Unjoni mingħajr preġudizzju għar-Regolament (UE) 2022/2371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), b’kont meħud tal-informazzjoni mingħand l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti.

(8)

F’każ ta’ emerġenza tas-saħħa pubblika fuq skala kbira, jenħtieġ li l-mekkaniżmu jipprevedi l-adozzjoni ta’ regolament ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxi restrizzjonijiet temporanji fuq l-ivvjaġġar, inklużi restrizzjonijiet fuq id-dħul u restrizzjonijiet minimi temporanji relatati mas-saħħa, u l-kundizzjonijiet għat-tneħħija tagħhom. Fid-dawl tan-natura politikament sensittiva ta’ tali restrizzjonijiet li jikkonċernaw id-dritt ta’ dħul fit-territorju tal-Istati Membri, jenħtieġ li l-Kunsill jingħata setgħat ta’ implimentazzjoni biex jadotta tali Regolament ta’ implementazzjoni (ir-“Regolament ta’ implementazzjoni”), filwaqt li jaġixxi fuq proposta mill-Kummissjoni.

(9)

B’mod importanti, f’konformità mal-obbligi applikabbli skont il-liġi tal-Unjoni u dak internazzjonali, iċ-ċittadini tal-Unjoni u ċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li, skont ftehimiet bejn l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha, minn naħa, u dawk il-pajjiżi terzi, min-naħa l-oħra, igawdu minn drittijiet ta’ moviment liberu ekwivalenti għal dawk taċ-ċittadini tal-Unjoni, kif ukoll il-membri tal-familja rispettivi tagħhom, jenħtieġ li dejjem jitħallew jidħlu fl-Unjoni. Ir-residenti fl-Unjoni jenħtieġ li dejjem jitħallew jirritornaw lejn l-Unjoni, u b’mod partikolari lejn l-Istat Membru li fih jirrisjedu legalment. Ir-Regolament ta’ implimentazzjoni jenħtieġ li jistabbilixxi restrizzjonijiet minimi temporanji relatati mas-saħħa li dawk il-persuni jistgħu jkunu soġġetti għalihom. Fir-rigward taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jirrisjedu legalment fl-Irlanda, jenħtieġ li l-Istati Membri jippermettu, fuq bażi reċiproka, lil dawk ir-residenti jirritornaw lejn l-Irlanda billi jgħaddu mit-territorju tal-Istati Membri. L-Irlanda hija mistiedna tallinja l-politika nazzjonali tagħha mar-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar lejn l-Unjoni Ewropea. Ir-Regolament ta’ implimentazzjoni jenħtieġ li jkun fih l-elementi kollha meħtieġa biex jiġi żgurat li r-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar ikunu effettivi, immirati, mhux diskriminatorji u proporzjonati għas-sitwazzjoni epidemjoloġika li tkun qed tevolvi. Jenħtieġ li dan jidentifika, fejn meħtieġ min-natura tal-emerġenza tas-saħħa pubblika fuq skala kbira, il-kategoriji ta’ persuni li jwettqu vjaġġar essenzjali elenkati fl-Anness XI, il-parti B, li għandhom jiġu eżentati mir-restrizzjonijiet fuq id-dħul u jistabbilixxi l-kundizzjonijiet li taħthom jenħtieġ li jkun possibbli, b’mod eċċezzjonali, li r-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar jiġu imposti fuq dawk il-vjaġġaturi. Barra minn hekk, jew b’mod alternattiv, jenħtieġ li r-Regolament ta’ implimentazzjoni jiddetermina kwalunkwe żona ġeografika jew pajjiż terz minn fejn jista’ jkun possibbli li l-ivvjaġġar ikun soġġett għal miżuri speċifiċi u jistabbilixxi proċedura għar-reviżjoni perjodika tas-sitwazzjoni u tar-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar, abbażi ta’ metodoloġija oġġettiva u kriterji oġġettivi applikabbli għal dik il-proċedura, inkluż, b’mod partikolari, is-sitwazzjoni epidemjoloġika. Ir-Regolament ta’ implimentazzjoni jista’ jispeċifika l-kundizzjonijiet li taħthom jista’ jiġi permess l-ivvjaġġar, bħal ittestjar, kwarantina, awtoiżolament jew kwalunkwe miżura xierqa oħra, bħar-rekwiżit li timtela formola ta’ lokalizzazzjoni tal-passiġġieri jew li jintużaw għodda oħra ta’ traċċar tal-kuntatti u wara li titqies, b’mod partikolari, kwalunkwe sistema tal-Unjoni żviluppata biex tiffaċilita l-ivvjaġġar f’kundizzjonijiet sikuri, bħal sistemi ta’ ċertifikazzjoni diġitali. Fejn xieraq, ir-Regolament ta’ implimentazzjoni jista’ jistabbilixxi wkoll mekkaniżmu li jippermetti li jittieħdu miżuri addizzjonali f’każ li s-sitwazzjoni epidemjoloġika tmur għall-agħar b’mod drammatiku f’żona ġeografika waħda jew aktar.

(10)

L-effikaċja tar-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar lejn l-Unjoni hija bbażata fuq l-applikazzjoni ta’ regoli uniformi għall-pajjiżi terzi u għaċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi. Jenħtieġ li l-applikazzjoni ta’ regoli uniformi permezz tar-Regolament ta’ implimentazzjoni tiżgura l-protezzjoni tas-saħħa pubblika u b’hekk tippreserva l-funzjonament taż-żona mingħajr kontrolli fil-fruntieri interni. L-Istati Membri jistgħu jadottaw restrizzjonijiet temporanji relatati mas-saħħa u restrizzjonijiet oħrajn relatati aktar stretti minn dawk stabbiliti fir-Regolament ta’ implimentazzjoni dment li tali restrizzjonijiet ma jkollhomx impatt negattiv sproporzjonat fuq il-funzjonament taż-żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni. Barra minn hekk, l-Istati Membri jistgħu jadottaw restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar fin-nuqqas ta’ Regolament ta’ implimentazzjoni. Ir-Regolament ta’ implimentazzjoni jenħtieġ li jqis is-sitwazzjoni speċifika tal-pajjiżi jew territorji extra-Ewropej imsemmija fl-Artikolu 355(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u elenkati fl-Anness II tiegħu.

(11)

It-tranżitu fl-Unjoni għaċ-ċittadini tal-Unjoni u l-membri tal-familja tagħhom, kif ukoll għal ċerti kategoriji ta’ vjaġġaturi essenzjali jenħtieġ li ma jkunx soġġett għal restrizzjonijiet temporanji relatati mas-saħħa fuq l-ivvjaġġar lejn id-destinazzjoni finali tagħhom. Kwalunkwe restrizzjoni temporanja relatata mas-saħħa, li trid tiġi applikata, jenħtieġ li tiġi applikata mal-wasla fid-destinazzjoni finali.

(12)

Huwa meħtieġ ukoll li jissaħħu r-regoli u s-salvagwardji fil-liġi tal-Unjoni sabiex l-Istati Membri jkunu jistgħu jaġixxu malajr biex jiġġieldu sitwazzjonijiet ta’ strumentalizzazzjoni. Tali strumentalizzazzjoni jenħtieġ li tinftiehem fis-sens tal-Artikolu 1(4), il-punt (b), l-ewwel sentenza, tar-Regolament (UE) 2024/1359 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8). Jenħtieġ li sitwazzjonijiet li fihom atturi mhux statali ostili jkunu involuti fi kriminalità organizzata, b’mod partikolari l-faċilitazzjoni tad-dħul klandestin ta’ migranti, ma jitqisux bħala strumentalizzazzjoni tal-migranti meta ma jkun hemm l-ebda għan li jiġu destabbilizzati l-Unjoni jew Stat Membru. Barra minn hekk, jenħtieġ li l- assistenza umanitarja ma titqiesx bħala strumentalizzazzjoni tal-migranti meta ma jkun hemm l-ebda għan li jiġu destabbilizzati l-Unjoni jew Stat Membru.

(13)

Fir-rigward ta’ Ċipru, ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 866/2004 (9) jipprevedi regoli speċjali li japplikaw għal-linja bejn iż-żoni tar-Repubblika ta’ Ċipru li fihom il-Gvern tar-Repubblika ta’ Ċipru jeżerċita kontroll effettiv u dawk iż-żoni li fihom ma jeżerċitax kontroll effettiv. Għalkemm dik il-linja ma tikkostitwix fruntiera esterna, sitwazzjoni fejn attur ta’ pajjiż terz jew attur mhux statali ostili jħeġġeġ jew jiffaċilita l-moviment ta’ ċittadini ta’ pajjiżi biex jaqsmu dik il-linja titqies bħala strumentalizzazzjoni.

(14)

B’mod partikolari, f’sitwazzjoni ta’ strumentalizzazzjoni, jenħtieġ li, fejn meħtieġ, ikun possibbli għall-Istat Membru kkonċernat li jillimita t-traffiku fil-fruntiera għall-minimu billi jagħlaq temporanjament xi punti ta’ qsim tal-fruntiera, filwaqt li jiggarantixxi aċċess ġenwin u effettiv għall-proċeduri ta’ protezzjoni internazzjonali. Kwalunkwe deċiżjoni bħal din jenħtieġ li tqis jekk il-Kunsill Ewropew ikunx irrikonoxxa li l-Unjoni jew wieħed jew aktar mill-Istati Membri tagħha jkunu qegħdin jiffaċċjaw sitwazzjoni ta’ strumentalizzazzjoni tal-migranti. Barra minn hekk, kwalunkwe limitazzjoni bħal din jenħtieġ li tqis bis-sħiħ id-drittijiet taċ-ċittadini tal-Unjoni, taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li huma benefiċjarji tad-dritt ta’ moviment liberu skont ftehim internazzjonali u taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li huma residenti fit-tul skont il-liġi nazzjonali jew il-liġi tal-Unjoni jew li huma detenturi ta’ viżi fit-tul, kif ukoll il-membri tal-familja rispettivi tagħhom. Tali limitazzjonijiet jenħtieġ li jiġu applikati wkoll b’mod li jiżgura li l-obbligi relatati mal-aċċess għall-protezzjoni internazzjonali, b’mod partikolari l-prinċipju ta’ non-refoulement, jiġu rispettati.

(15)

L-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta tassisti lill-Istati Membri fl-implimentazzjoni tal-aspetti operattivi tal-ġestjoni tal-fruntieri esterni, inklużi l-iskambju ta’ informazzjoni, il-forniment ta’ tagħmir, il-bini tal-kapaċità u t-taħriġ lill-gwardji tal-fruntiera nazzjonali, informazzjoni mmirata u analiżi tar-riskju, l-iskjerament tal-korp permanenti tal-Gwardja Ewropea tal-Fruntiera u tal-Kosta, kif ukoll assistenza f’operazzjonijiet ta’ tfittxija u salvataġġ għal persuni f’diffikultà fuq il-baħar, li huma mnedija u mwettqa f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 656/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10). Il-mandat il-ġdid tal-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta joffri opportunitajiet konsiderevoli għall-Istati Membri biex jiġu assistiti fil-kompiti ta’ kontroll fuq il-fruntieri, inkluż fost oħrajn, fir-rigward tal-iskrinjar u tal-operazzjonijiet ta’ ritorn.

(16)

Mezzi tekniċi biex jipprevjenu l-qsim mhux awtorizzat tal-fruntiera jistgħu jinkludu teknoloġiji moderni, bħal droni u sensuri tal-moviment, kif ukoll unitajiet mobbli, u, fejn xieraq, it-tipi kollha ta’ infrastruttura stazzjonarja u mobbli. L-użu ta’ tali mezzi tekniċi, b’mod partikolari, it-teknoloġiji li jistgħu jiġbru data personali, jeħtieġ li jkun ibbażat fuq dispożizzjonijiet definiti b’mod ċar tal-liġi nazzjonali u eżerċitat f’konformità magħhom.

(17)

Jenħtieġ li tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 tat-TFUE sabiex tissupplimenta r-Regolament (UE) 2016/399 fir-rigward taż-żieda mal-Anness XI, il-Parti B, ta’ kategoriji ulterjuri ta’ persuni li jwettqu vjaġġar essenzjali u fir-rigward ta’ miżuri addizzjonali li jirregolaw is-sorveljanza, inkluż l-iżvilupp ta’ standards minimi komuni għas-sorveljanza tal-fruntieri. Dawk l-istandards minimi komuni jenħtieġ li jqisu t-tip ta’ fruntiera, jiġifieri l-fruntieri tal-art, tal-baħar jew tal-ajru, il-livelli tal-impatt attribwiti lil kull sezzjoni tal-fruntiera esterna f’konformità mal-Artikolu 34 tar-Regolament (UE) 2019/1896 u fatturi rilevanti oħrajn, bħall-partikolaritajiet ġeografiċi. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, ukoll fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (11). B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija ta’ atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(18)

F’żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni, jenħtieġ li l-persuni, irrispettivament min-nazzjonalità tagħhom, ikunu jistgħu jiċċaqilqu liberament u b’mod sigur bejn l-Istati Membri. F’dak ir-rigward, jenħtieġ li jiġi ċċarat li l-projbizzjoni tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni ma taffettwax il-kompetenza tal-Istati Membri li jwettqu verifiki fit-territorju tagħhom, inkluż fiż-żoni tal-fruntieri interni tagħhom, għal finijiet oħrajn għajr il-kontroll fuq il-fruntieri. B’mod partikolari, jenħtieġ li jiġi ċċarat li l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, inklużi l-awtoritajiet tas-saħħa jew tal-infurzar tal-liġi, jibqgħu, fil-prinċipju, intitolati li jeżerċitaw is-setgħat pubbliċi previsti skont il-liġi nazzjonali, dment li l-effett ta’ dawk is-setgħat ma jkunx ekwivalenti għal verifiki fuq il-fruntieri.

(19)

Filwaqt li l-projbizzjoni tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni testendi wkoll għal verifiki li jkollhom effett ekwivalenti, jenħtieġ li l-verifiki mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri ma jitqisux bħala ekwivalenti għall-verifiki fuq il-fruntiera meta ma jkollhomx il-kontroll fuq il-fruntieri bħala objettiv, meta jkunu bbażati fuq informazzjoni ġenerali tal-pulijiza u l-esperjenza jew fuq informazzjoni dwar is-saħħa pubblika rigward theddid possibbli għas-sigurtà pubblika jew għall-ordni pubbliku,meta jkollhom l-għan b’mod partikolari li jiġġieldu l-kriminalità transfruntiera, inaqqsu l-immigrazzjoni illegali jew li jrażżnu t-tixrid ta’ marda infettiva b’potenzjal ta’ epidemija kif identifikata miċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard, fejn ikunu mfassla u eżegwiti b’mod li jkun distint b’mod ċar mill-verifiki sistematiċi fuq persuni fil-fruntieri, u meta jsiru f’ċentri tat-trasport, bħal portijiet, stazzjonijiet tal-ferrovija jew tal-karozzi tal-linja u ajruporti kif ukoll f’terminali tal-merkanzija jew direttament abbord servizzi tat-trasport tal-passiġġieri, u meta jkunu bbażati fuq valutazzjoni tar-riskju.

(20)

It-tnaqqis tal-immigrazzjoni illegali u tal-kriminalità transfruntiera marbuta magħha, bħat-traffikar tal-bnedmin, il-faċilitazzjoni ta’ immigrazzjoni illegali u l-frodi tad-dokumenti u forom oħrajn ta’ kriminalità transfruntiera tista’tinkludi miżuri li jippermettu l-verifikazzjoni tal-identità, tan-nazzjonalità u tal-istatus ta’ residenza tal-persuni, dment li tali verifikazzjonijiet ma jkunux sistematiċi u jitwettqu abbażi ta’ valutazzjoni tar-riskju.

(21)

L-użu ta’ teknoloġiji moderni biex jimmonitorjaw il-flussi tat-traffiku, b’mod partikolari fuq l-awtostradi u toroq importanti oħrajn iddeterminati mill-Istati Membri, jista’ jkun strumentali biex jiġi indirizzat it-theddid għall-ordni pubbliku jew għas-sigurtà interna. Jenħtieġ li l-projbizzjoni tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni ma tinftihemx bħala li tipprevjeni l-eżerċitar legali tal-pulizija jew ta’ setgħat pubbliċi oħrajn li jitwettqu verifiki fiż-żoni tal-fruntieri interni. Dan jinkludi verifiki li jinvolvu l-użu ta’ teknoloġiji ta’ monitoraġġ u sorveljanza li ġeneralment jintużaw fit-territorju jew li huma bbażati fuq valutazzjoni tar-riskju għall-fini tal-protezzjoni tas-sigurtà interna.

(22)

Sabiex tali teknoloġiji jkunu jistgħu jkunu effettivi, jenħtieġ li jkun possibbli li jiġu applikati limiti tal-veloċità proporzjonati fil-punti ta’ qsim tal-fruntieri bit-triq.

(23)

Fl-eżerċizzju tas-setgħat tal-pulizija jew ta’ setgħat pubbliċi oħra mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri fit-territorju tagħhom, b’mod partikolari fiż-żoni tal-fruntiera tagħhom, huwa importanti li l-eżerċizzju ta’ dawk is-setgħat ma jkollux impatt sproporzjonat fuq il-fluss fluwidu tat-traffiku fil-punti tal-qsim bit-triq tal-fruntieri interni, b’mod partikolari, billi jwassal għal ħinijiet ta’ stennija eċċessivi. Fi spirtu ta’ djalogu u kooperazzjoni, huwa importanti li l-Istati Membri jinfurmaw lill-pajjiżi ġirien bl-azzjonijiet tagħhom, b’mod partikolari meta l-azzjoni mistennija jkollha effett aktar sinifikanti fuq it-traffiku transfruntier.

(24)

Jenħtieġ li l-projbizzjoni tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni ma tirrestrinġix it-twettiq tal-verifiki previsti fil-liġi tal-Unjoni. Għalhekk, r-regoli previsti f’dan ir-Regolament ma jaffettwawx ir-regoli applikabbli rigward it-twettiq ta’ verifiki fuq id-data tal-passiġġieri mal-bażijiet tad-data rilevanti qabel il-wasla.

(25)

Huwa meħtieġ li jiġi żgurat li l-verifiki mwettqa mill-Istati Membri fl-eżerċitar tal-kompetenzi nazzjonali jibqgħu konsistenti bis-sħiħ ma’ spazju li jkun ħieles mill-kontrolli fuq il-fruntieri interni. F’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, aktar ma jkunu estensivi l-indikazzjonijiet li l-verifiki mwettqa mill-Istati Membri fiż-żoni tal-fruntiera tagħhom għandhom effett ekwivalenti għall-kontroll fuq il-fruntieri, filwaqt li jitqiesu l-objettiv ta’ tali verifiki, l-ambitu territorjali tagħhom u d-differenzi possibbli meta mqabbla mal-verifiki mwettqa fil-bqija tat-territorju tal-Istat Membru kkonċernat, akbar tkun il-ħtieġa għal regoli u limitazzjonijiet stretti u dettaljati li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet għall-eżerċitar, mill-Istati Membri, tas-setgħat tal-pulizija tagħhom f’żona tal-fruntiera.

(26)

Sabiex jissaħħaħ il-funzjonament taż-żona Schengen, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jieħdu miżuri addizzjonali biex jiġġieldu l-movimenti irregolari bejn l-Istati Membri. Fejn l-awtoritajiet nazzjonali tal-infurzar tal-liġi ta’ Stat Membru jaqbdu ċittadini ta’ pajjiżi terzi li ma jkollhom l-ebda dritt li joqogħdu f’dak l-Istat Membru, fiż-żoni tal-fruntiera waqt verifiki mwettqa mill-awtoritajiet kompetenti fl-ambitu ta’ qafas ta’ kooperazzjoni bilaterali, li jistgħu jinkludu, b’mod partikolari, rondi konġunti tal-pulizija, jenħtieġ li jkun possibbli għal dawk l-awtoritajiet li jittrasferixxu ċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi lejn l-Istat Membru minn fejn ikunu daħlu fl-Istat Membru tat-trasferiment dment li ċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi ma jkollhom l-ebda dritt li joqogħdu fl-Istat Membru ta’ trasferiment. L-Istat Membru minn fejn iċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi jkunu ġew direttament min-naħa tiegħu jenħtieġ li jkun meħtieġ jirċievi liċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi maqbuda.

(27)

Il-proċedura ta’ trasferiment jenħtieġ li ma tapplikax għal ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu detenturi ta’ permessi ta’ residenza fit-tul tal-Unjoni u l-membri tal-familja tagħhom f’konformità mad-Direttiva tal-Kunsill 2003/109/KE (12), ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu membri tal-familja ta’ ċittadini tal-Unjoni li jgawdu d-dritt ta’ moviment liberu f’konformità mad-Direttiva 2004/38/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13), ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu detenturi ta’ viżi validi għal soġġorn twil u l-membri tal-familja tagħhom f’konformità mal-liġi nazzjonali, ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu detenturi ta’ viża valida għal soġġorn qasir, ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu intitolati għal vjaġġar mingħajr viża fiż-Żona Schengen għal perjodu ta’ 90 jum fi kwalunkwe perjodu ta’ 180 jum, sakemm ma jkunux qabżu dak il-perjodu ta’ 90 jum, applikanti, kif definit fl-Artikolu 3, il-punt 13, tar-Regolament (UE) 2024/1348 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14) u l-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali, kif definit fl-Artikolu 3, il-punt 4, tar-Regolament (UE) 2024/1347 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15).Fir-rigward tal-applikanti maqbuda fil-qafas tal-kooperazzjoni bilaterali, jenħtieġ li japplikaw id-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE) 2024/1351 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16).

(28)

Il-proċedura li biha Stat Membru għandu jkun jista’ jittrasferixxi ċittadini ta’ pajjiżi terzi maqbuda li ma jkollhomx id-dritt li joqogħdu, lejn Stat Membru minn fejn il-persuna tkun direttament ġiet jenħtieġ li ssir malajr, iżda tkun soġġetta għal salvagwardji u li titwettaq b’rispett sħiħ tad-drittijiet fundamentali u tal-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni stabbiliti fl-Artikolu 21 tal-Karta dwar id-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”), sabiex jiġi evitat it-tfassil ta’ profili razzjali. Jenħtieġ li jkun possibbli għall-awtoritajiet li jwettqu verifikazzjoni tal-informazzjoni rilevanti disponibbli minnufih għall-awtoritajiet dwar il-movimenti tal-persuni kkonċernati. Tali informazzjoni tista’ tinkludi elementi oġġettivi li jippermettu lill-awtoritajiet jikkonkludu li l-persuna tkun ivvjaġġat reċentement minn Stati Membri oħrajn, bħall-pussess ta’ dokumenti, inklużi riċevuti jew fatturi, li jagħtu prova ta’ vjaġġar reċenti minn Stat Membru ieħor. Iċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li huma soġġetti għall-proċedura ta’ trasferiment jenħtieġ li jiġu pprovduti b’deċiżjoni motivata bil-miktub. Filwaqt li jenħtieġ li d-deċiżjoni tkun infurzabbli immedjatament, jenħtieġ li ċ-ċittadin ta’ pajjiż terz jingħata rimedju effettiv biex jappella kontra d-deċiżjoni ta’ trasferiment jew jitlob li jsir rieżami tagħha. Jenħtieġ li dan ir-rimedju ma jkollux effett sospensiv.

(29)

Il-proċedura ta’ trasferiment prevista f’dan ir-Regolament hija fakultattiva u ma taffettwax il-possibbiltà eżistenti għall-Istati Membri li jirritornaw iċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu qegħdin fil-pajjiż illegalment f’konformità mal-ftehimiet jew l-arranġamenti bilaterali msemmija fl-Artikolu 6(3) tad-Direttiva 2008/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) (id-“Direttiva dwar ir-Ritorn”), meta tali persuni jinqabdu barra miż-żoni tal-fruntiera.

(30)

Fejn jagħmlu użu mill-proċedura ta’ trasferiment prevista skont dan ir-Regolament, l-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu arranġamenti prattiċi skont l-oqfsa ta’ kooperazzjoni bilaterali tagħhom, inkluż bil-ħsieb li, bħala regola, jevitaw l-użu ta’ dik il-proċedura ta’ trasferiment, b’mod partikolari fuq is-sezzjonijiet tal-fruntieri interni fejn il-kontroll ikun ġie introdott mill-ġdid jew estiż temporanjament.

(31)

Fejn ċittadin ta’ pajjiż terz li kien soġġett għal deċiżjoni ta’ trasferiment jinġieb fil-fruntiera minn trasportatur, l-awtorità kompetenti jenħtieġ li tkun tista’, f’konformità mal-liġi nazzjonali, tagħmel arranġamenti mat-trasportatur sabiex iċ-ċittadin ta’ pajjiż terz jiġi ttrasferit mingħajr dewmien lejn l-Istat Membru riċeventi.

(32)

Fil-kuntest ta’ żjarat għall-għarrieda skont l-Artikolu 4(3) tar-Regolament (UE) 2022/922, huwa importanti li l-Kummissjoni tagħti attenzjoni partikolari lill-implimentazzjoni tal-proċedura ta’ trasferiment.

(33)

Fi spazju fejn persuni jkunu jistgħu jiċċaqalqu liberament, mingħajr fruntieri interni, li jikkostitwixxi waħda mill-kisbiet ewlenin tal-Unjoni skont l-Artikolu 3(2) TUE, l-introduzzjoni mill-ġdid tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni jenħtieġ li tibqa’ eċċezzjoni u jenħtieġ li tkun biss miżura tal-aħħar rimedju. L-eċċezzjonijiet għall-prinċipju tal-moviment liberu tal-persuni u d-derogi minnu jridu jiġu interpretati b’mod strett. Sabiex ma jiġix kompromess il-prinċipju nnifsu li m’għandux ikun hemm kontrolli fuq il-fruntieri interni, kif imħaddan fl-Artikolu 3(2) TUE u mtenni fl-Artikolu 67(2) TFUE, l-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni minħabba l-istess theddida jenħtieġ li tkun għal perjodi definiti b’mod ċar f’konformità ma’ dan ir-Regolament.

(34)

F’każijiet eċċezzjonali, l-indirizzar tat-theddid għaż-żona Schengen jista’, bħala l-aħħar rimedju, jirrikjedi l-adozzjoni, mill-Istati Membri, ta’ miżuri fuq il-fruntieri interni. Billi l-moviment liberu ta’ persuni huwa affettwat mill-introduzzjoni mill-ġdid temporanja tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni, kwalunkwe deċiżjoni biex jiġi introdott mill-ġdid tali kontroll fuq il-fruntieri jenħtieġ li tittieħed f’konformità mal-kriterji maqbula b’mod komuni u jenħtieġ li tiġi nnotifikata kif xieraq lill-Kummissjoni, lill-Parlament u lill-Kunsill jew tkun irrakkomandata minn istituzzjoni tal-Unjoni. L-Istati Membri jibqgħu kompetenti biex jiddeterminaw il-ħtieġa għall-introduzzjoni mill-ġdid jew l-estensjoni temporanja ta’ kontrolli fuq il-fruntieri. Skont ir-regoli eżistenti, l-introduzzjoni mill-ġdid tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni hija prevista f’ċirkostanzi fejn theddida serja għas-sigurtà interna jew għall-ordni pubbliku timmanifesta ruħha fi Stat Membru wieħed għal perjodu ta’ żmien limitat. B’mod partikolari, it-terroriżmu u l-kriminalità organizzata, l-emerġenzi tas-saħħa pubblika fuq skala kbira jew l-avvenimenti internazzjonali fuq skala kbira jew ta’ profil għoli, bħal avvenimenti sportivi, kummerċjali jew politiċi, jistgħu jammontaw għal theddida serja għall-ordni pubbliku jew għas-sigurtà interna.

(35)

Barra minn hekk, theddida serja għall-ordni pubbliku jew għas-sigurtà interna tista’ tirriżulta wkoll minn movimenti mhux awtorizzati fuq skala kbira għall-għarrieda ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi bejn l-Istati Membri, fejn dik it-theddida toħloq sitwazzjoni li tpoġġi pressjoni sostanzjali fuq ir-riżorsi u l-kapaċitajiet ġenerali ta’ awtoritajiet kompetenti mħejjija sew u x’aktarx tpoġġi f’riskju l-funzjonament ġenerali taż-żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni, u meta l-mezzi l-oħrajn previsti skont dan ir-Regolament ma jkunux biżżejjed biex jindirizzaw dawn l-influssi u l-movimenti. F’dan il-kuntest, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jużaw rapporti oġġettivi u kkwantifikati dwar movimenti mhux awtorizzati kull meta jkunu disponibbli, b’mod partikolari, meta jiġu prodotti fuq bażi regolari mill-aġenziji rilevanti tal-Unjoni f’konformità mal-mandati rispettivi tagħhom.

(36)

Il-pandemija tal-COVID-19 uriet il-ħtieġa ta’ mekkaniżmu għall-Unjoni kollha li japplika għal sitwazzjonijiet fejn, fiż-żona Schengen, emerġenza tas-saħħa pubblika fuq skala kbira taffettwa diversi Stati Membri fl-istess waqt, u tpoġġi f’riskju l-funzjonament tajjeb taż-żona Schengen. Il-mekkaniżmu l-ġdid ta’ salvagwardja taż-żona Schengen jenħtieġ li jippermetti soluzzjonijiet ikkoordinati biex jiġu protetti l-interessi tal-persuni intitolati li jibbenefikaw miż-żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni, billi tiġi massimizzata l-effettività tal-miżuri meħuda, filwaqt li jiġu minimizzati l-effetti sekondarji negattivi tagħhom.

(37)

Jenħtieġ li l-mekkaniżmu l-ġdid ta’ salvagwardja taż-żona Schengen jippermetti lill-Kunsill jadotta, fuq proposta mill-Kummissjoni, deċiżjoni li tawtorizza l-introduzzjoni mill-ġdid jew l-estensjoni temporanja tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni, meta emerġenza tas-saħħa pubblika fuq skala kbira tkun ġiet rikonoxxuta fil-livell tal-Unjoni. Minħabba n-natura politikament sensittiva ta’ tali deċiżjoni li tirregola l-possibbiltà għall-Istati Membri li jerġgħu jintroduċu jew jestendu l-kontrolli fuq il-fruntieri interni f’ċirkostanzi partikolari, jenħtieġ li l-Kunsill jingħata setgħat ta’ implimentazzjoni biex jadotta deċiżjoni, filwaqt li jaġixxi fuq proposta mill-Kummissjoni. Jenħtieġ li dik id-deċiżjoni tinkludi kwalunkwe miżura ta’ mitigazzjoni xierqa.

(38)

Jenħtieġ li l-istabbiliment tal-mekkaniżmu l-ġdid ta’ salvagwardja taż-żona Schengen ma jaffettwax id-dritt tal-Istati Membri li jirrikorru minn qabel għal miżuri unilaterali f’konformità ma’ dan ir-Regolament, fejn is-sitwazzjoni tkun teħtieġ hekk. Madankollu, ladarba tiġi adottata, jenħtieġ li l-miżura tal-Unjoni ssir l-unika bażi għal rispons ikkoordinat għat-theddida identifikata.

(39)

Sabiex tiġi żgurata l-konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, jenħtieġ li d-deċiżjoni tal-Kunsill tiġi adottata għal perjodu ta’ żmien limitat sa massimu ta’ sitt xhur li jista’ jiġi estiż, soġġett għal rieżami regolari fuq proposta mill-Kummissjoni, sakemm l-emerġenza tas-saħħa pubblika fuq skala kbira tippersisti. Jenħtieġ li d-deċiżjoni inizjali tinkludi valutazzjoni tal-impatt mistenni tal-miżuri adottati, inklużi l-effetti sekondarji negattivi tagħha, bil-ħsieb li jiġi ddeterminat jekk il-kontrolli fuq il-fruntieri interni humiex ġustifikati jew jekk jistgħux jiġu applikati b’mod effettiv miżuri inqas restrittivi minflokhom. Jenħtieġ li d-deċiżjonijiet sussegwenti jqisu l-evoluzzjoni tat-theddida għas-saħħa pubblika. Jenħtieġ li l-Istati Membri jinnotifikaw minnufih lill-Parlament Ewropew, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri l-oħra dwar l-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni f’konformità mad-deċiżjoni tal-Kunsill.

(40)

L-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni, kemm jekk abbażi ta’ deċiżjonijiet unilaterali tal-Istati Membri kif ukoll jekk fil-livell tal-Unjoni, għandha implikazzjonijiet serji għall-funzjonament taż-żona Schengen u d-dritt għall-moviment liberu. Sabiex jiġi żgurat li kwalunkwe deċiżjoni biex jiġu introdotti mill-ġdid il-kontrolli fuq il-fruntieri tittieħed biss meta jkun meħtieġ, bħala miżura tal-aħħar rimedju, jenħtieġ li d-deċiżjoni dwar l-introduzzjoni mill-ġdid jew l-estensjoni temporanja tal-kontrolli fuq il-fruntieri tkun ibbażata fuq kriterji komuni u tkun strettament meħtieġa u proporzjonata.

(41)

Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, deroga mill-prinċipju fundamentali tal-moviment liberu tal-persuni trid tiġi interpretata b’mod strett u l-kunċett ta’ ordni pubbliku jippresupponi l-eżistenza ta’ theddida ġenwina, attwali u serja biżżejjed li taffettwa wieħed mill-interessi fundamentali tas-soċjetà.

(42)

L-ewwel nett, jenħtieġ li l-Istati Membri jivvalutaw l-adegwatezza tal-kontrolli temporanji fuq il-fruntieri interni wara li jqisu n-natura tat-theddida serja identifikata kif ukoll l-adegwatezza ta’ miżuri alternattivi biex jiġu segwiti l-istess objettivi tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni, bħal verifiki proporzjonati kif imwettqa fl-eżerċitar tas-setgħat tal-pulizija jew ta’ setgħat pubbliċi oħrajn jew permezz ta’ forom ta’ kooperazzjoni tal-pulizija kif previst skont il-liġi tal-Unjoni, inkluża l-possibbiltà li tintuża l-proċedura ta’ trasferiment, jew miżuri komuni dwar restrizzjonijiet temporanji fuq l-ivvjaġġar. F’dan il-kuntest, jenħtieġ li l-Istati Membri jagħtu attenzjoni partikolari u jivvalutaw l-impatt probabbli tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni fuq il-moviment ta’ persuni fiż-żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni u l-funzjonament tar-reġjuni transfruntiera. Jenħtieġ li din il-valutazzjoni tkun parti min-notifika li l-Istati Membri huma meħtieġa li jibagħtu lill-Kummissjoni, lill-Parlament u lill-Kunsill. Fil-każ ta’ estensjoni tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni għal avvenimenti prevedibbli lil hinn minn perjodu inizjali ta’ sitt xhur, jenħtieġ li l-Istat Membru jwettaq ukoll valutazzjoni tar-riskju. Dik il-valutazzjoni tar-riskju jenħtieġ li tinkludi dettalji dwar l-iskala u l-evoluzzjoni antiċipata tat-theddida serja identifikata, informazzjoni dwar kemm dik it-theddida serja hija mistennija li tippersisti u liema sezzjonijiet tal-fruntieri interni huma affettwati, informazzjoni dwar il-miżuri ta’ koordinazzjoni ma’ Stati Membri oħra affettwati minn tali miżuri u l-miżuri li l-Istat Membru kkonċernat ikun ħa u bi ħsiebu jieħu biex itaffi t-theddida serja identifikata, bil-ħsieb li jitneħħew il-kontrolli fuq il-fruntieri interni sabiex jerġa’ jiddaħħal il-prinċipju tal-moviment liberu.

(43)

Sabiex jiġu limitati l-konsegwenzi dannużi li jirriżultaw mill-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni, jenħtieġ li kwalunkwe deċiżjoni li jiġu introdotti mill-ġdid kontrolli fuq il-fruntieri interni tkun akkumpanjata minn miżuri ta’ mitigazzjoni. Jenħtieġ li tali miżuri jkunu jinkludu miżuri li jiggarantixxu operazzjoni bla xkiel tat-tranżitu tal-merkanzija u tal-persunal tat-trasport u tal-baħħara permezz tal-istabbiliment ta’ “korsiji ħodor”. Barra minn hekk, u sabiex titqies il-ħtieġa li jiġi żgurat il-moviment ta’ persuni li l-attivitajiet tagħhom jistgħu jkunu essenzjali għall-preservazzjoni tal-katina tal-provvista jew għall-forniment ta’ servizzi essenzjali, li l-Istati Membri jistgħu japplikaw ukoll il-linji gwida eżistenti dwar il-ħaddiema transfruntiera stabbiliti fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta’ Marzu 2020 intitolata “COVID-19 Linji Gwida rigward l-eżerċitar tal-moviment liberu tal-ħaddiema”. Għaldaqstant, jenħtieġ li r-regoli għall-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni jqisu l-linji gwida u r-rakkomandazzjonijiet adottati matul il-pandemija tal-COVID-19 bħala miżura solida ta’ sikurezza għas-Suq Uniku, bl-iskop li jiġi żgurat li dawn jiġu applikati mill-Istati Membri bħala miżuri ta’ mitigazzjoni matul il-kontrolli fuq il-fruntieri interni introdotti mill-ġdid. B’mod partikolari, jenħtieġ li jiġu identifikati miżuri bil-ħsieb li jiġi żgurat il-funzjonament bla interruzzjoni tas-Suq Uniku u jiġu salvagwardjati l-interessi tar-reġjuni transfruntiera u ta’ “bliet ġemellati”, inklużi, pereżempju, awtorizzazzjonijiet jew derogi għall-abitanti ta’ reġjuni transfruntiera.

(44)

In-notifika li għandha tiġi pprovduta mill-Istati Membri jenħtieġ li tkun deċiżiva meta tiġi vvalutata l-konformità mal-kriterji u l-kundizzjonijiet għall-introduzzjoni mill-ġdid temporanja ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni. Sabiex jiġi żgurat il-monitoraġġ xieraq tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni li jkunu ġew introdotti mill-ġdid, u sabiex tittejjeb il-kwalità tal-informazzjoni li tirċievi, jenħtieġ li l-Kummissjoni tadotta att ta’ implementazzjoni biex tistabbilixxi mudell għan-notifika tal-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni. Jenħtieġ li l-Istati Membri ma jkunux meħtieġa jipprovdu l-informazzjoni kollha f’każijiet ġustifikati għal raġunijiet ta’ sigurtà pubblika, b’kont meħud tal-kunfidenzjalità tal-investigazzjonijiet li jkunu għaddejjin. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu intitolati jikklassifikaw l-informazzjoni kollha pprovduta fin-notifika, jew partijiet minnha, mingħajr preġudizzju għall-funzjonament ta’ mezzi xierqa u siguri.

(45)

Sabiex jiġi żgurat li l-kontrolli fuq il-fruntieri interni jkunu verament miżura tal-aħħar rimedju applikata biss sakemm tkun meħtieġa u sabiex ikunu jistgħu jiġu vvalutati n-neċessità u l-proporzjonalità tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni biex jiġi indirizzat it-theddid prevedibbli u sabiex il-Kummissjoni titħalla tivvaluta li tali kontrolli jkunu miżura eċċezzjonali, jenħtieġ li l-Istati Membri jħejju valutazzjoni tar-riskju li għandha tiġi sottomessa lill-Kummissjoni meta l-kontrolli fuq il-fruntieri interni jiġu estiżi lil hinn minn perjodu inizjali ta’ sitt xhur b’reazzjoni għal theddid prevedibbli. B’mod partikolari, l-Istati Membri jridu jispjegaw l-iskala u l-evoluzzjoni tat-theddida serja identifikata, inkluż kemm it-theddida serja identifikata hija mistennija li ddum tippersisti u liema sezzjonijiet tal-fruntieri interni jistgħu jiġu affettwati, għaliex miżuri alternattivi mhux se jirrisolvu t-theddida identifikata, kif ukoll il-miżuri ta’ koordinazzjoni tagħhom mal-Istati Membri l-oħra affettwati jew li x’aktarx jiġu affettwati minn kontrolli fuq il-fruntieri interni.

(46)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun intitolata titlob informazzjoni addizzjonali bbażata fuq in-notifika li tirċievi, inkluż dwar il-valutazzjoni tar-riskju jew il-miżuri ta’ kooperazzjoni u koordinazzjoni mal-Istati Membri affettwati mill-estensjoni ppjanata tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni. Meta n-notifika ma tkunx konformi mar-rekwiżiti minimi, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiddiskuti n-notifika mal-Istat Membru kkonċernat u titlob informazzjoni addizzjonali jew titlob li l-Istat Membru jlesti n-notifika inizjali.

(47)

Mill-inqas darba fis-sena l-Kummissjoni jenħtieġ li tirrapporta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill b’mod konġunt dwar il-funzjonament taż-żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni (“Rapport dwar l-Istat ta’ Schengen”). Jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tiddiskuti wkoll dak ir-rapport separatament mal-Parlament Ewropew u mal-Kunsill. Ir-rapport jenħtieġ li jinkludi lista tad-deċiżjonijiet kollha meħuda matul is-sena rilevanti għall-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni, kif ukoll l-azzjonijiet meħuda mill-Kummissjoni fir-rigward tal-introduzzjoni mill-ġdid tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni. Ir-rapport jenħtieġ li jagħti attenzjoni partikolari lill-kontrolli fuq il-fruntieri li jkun ilhom fis-seħħ għal aktar minn 12-il xahar. Jenħtieġ li jinkludi wkoll valutazzjoni tan-neċessità u tal-proporzjonalità tal-introduzzjoni mill-ġdid u l-estensjonijiet tal-kontrolli fuq il-fruntieri fil-perjodu kopert minn dak ir-rapport kif ukoll informazzjoni dwar ix-xejriet fiż-żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni fir-rigward tal-movimenti mhux awtorizzati ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi, filwaqt li jqis l-informazzjoni disponibbli mill-aġenziji rilevanti tal-Unjoni u l-analiżi tad-data minn sistemi ta’ informazzjoni rilevanti. Ir-rapport dwar l-Istat ta’ Schengen jenħtieġ li jkopri wkoll l-obbligi ta’ rapportar li jirriżultaw mill-Artikolu 20 tal-Mekkaniżmu ta’ Evalwazzjoni u Monitoraġġ ta’ Schengen.

(48)

Ir-rapport dwar l-Istat ta’ Schengen jenħtieġ li jkun akkumpanjat mir-rapport li jrid jiġi pprovdut skont l-Artikolu 25 tar-Regolament (UE) 2022/922.

(49)

Il-mekkaniżmu għall-introduzzjoni mill-ġdid temporanja ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni f’sitwazzjonijiet urġenti jew biex jiġi indirizzat theddid prevedibbli jenħtieġ li jipprevedi l-possibbiltà, għall-Kummissjoni, li torganizza konsultazzjonijiet bejn l-Istati Membri. Jenħtieġ li tiġi organizzata konsultazzjoni mill-Kummissjoni meta Stat Membru affettwat direttament jitlob dan. L-Aġenziji rilevanti tal-Unjoni jenħtieġ li jkunu involuti f’dan il-proċess sabiex jikkondividu l-għarfien espert tagħhom, fejn xieraq. Jenħtieġ li tali konsultazzjonijiet jeżaminaw il-possibbiltà li jiġu applikati miżuri alternattivi, u jekk ikun meħtieġ l-arranġamenti prattiċi għat-twettiq tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni u d-durata tagħhom. Meta l-Kummissjoni jew Stat Membru jkunu ħarġu opinjoni li tesprimi tħassib rigward l-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri, tali konsultazzjonijiet jenħtieġ li jkunu obbligatorji.

(50)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jżommu l-possibbiltà li jesprimu kwalunkwe tħassib fir-rigward tan-neċessità u tal-proporzjonalità ta’ deċiżjoni ta’ Stat Membru li jerġa’ jintroduċi kontrolli fuq il-fruntieri interni għal raġuni ta’ urġenza jew biex jindirizza theddida prevedibbli. Fejn il-kontrolli fuq il-fruntieri interni jiġu introdotti mill-ġdid u estiżi għal theddid prevedibbli għal perjodi kkombinati li jaqbżu t-12-il xahar, jenħtieġ li l-Kummissjoni toħroġ opinjoni li tivvaluta n-neċessità u l-proporzjonalità ta’ tali kontrolli fuq il-fruntieri interni. Fejn Stat Membru jqis li hemm sitwazzjoni eċċezzjonali maġġuri li tiġġustifika t-tkomplija tal-ħtieġa ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni għal perjodu li jaqbeż is-sentejn, jenħtieġ li jiġu stabbiliti salvagwardji addizzjonali f’termini ta’ valutazzjoni tar-riskju. In-notifika mill-Istat Membru kkonċernat jenħtieġ li tinkludi l-miżuri li bi ħsiebu jadotta, f’kooperazzjoni ma’ Stati Membri oħra fejn xieraq, li jippermettu li t-theddida tiġi indirizzata kif ukoll preżentazzjoni tal-mezzi, l-azzjonijiet, il-kundizzjonijiet u l-iskeda ta’ żmien ikkunsidrati bil-ħsieb li jitneħħew il-kontrolli fuq il-fruntieri interni mill-iktar fis possibbli sabiex jinżamm il-prinċipju tal-moviment liberu. F’każ bħal dan, il-Kummissjoni jenħtieġ li toħroġ opinjoni ġdida. Tali opinjoni hija mingħajr preġudizzju għall-miżuri ta’ infurzar, inklużi azzjonijiet ta’ ksur, li l-Kummissjoni, fir-rwol tagħha bħala gwardjan tat-Trattati, jenħtieġ li tkun tista’ tieħu fi kwalunkwe mument kontra kwalunkwe Stat Membru għal nuqqas ta’ konformità mal-obbligi tiegħu skont il-liġi tal-Unjoni. Meta tinħareġ opinjoni, jenħtieġ li l-Kummissjoni tniedi konsultazzjonijiet mal-Istati Membri kkonċernati. Għalkemm fiż-żona mingħajr kontrolli fuq il-fruntieri interni theddida serja għall-ordni pubbliku jew għas-sigurtà interna fi Stat Membru mhijiex neċessarjament limitata fiż-żmien, sabiex jinżamm il-prinċipju tal-moviment liberu, huwa meħtieġ li jiġi limitat it-tul massimu tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni abbażi tal-istess theddida serja, li jenħtieġ li ma jaqbiżx is-sentejn. F’ċirkostanzi eċċezzjonali u taħt ċerti kundizzjonijiet, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddeċiedu li jestendu l-kontrolli fuq il-fruntieri interni għal żewġ perjodi ulterjuri ta’ sitt xhur. Fi kwalunkwe każ, il-kontrolli fuq il-fruntieri interni bbażati fuq l-istess theddida serja jenħtieġ li ma jaqbżux it-tliet snin b’kollox.

(51)

Sabiex tkun tista’ ssir l-analiżi ex post tad-deċiżjoni dwar l-introduzzjoni mill-ġdid temporanja ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni, jenħtieġ li l-Istati Membri jibqgħu obbligati li jissottomettu rapport dwar l-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni ladarba jneħħu dawk il-kontrolli fuq il-fruntieri. Meta l-kontrolli jinżammu fis-seħħ għal perjodi twal ta’ żmien, jenħtieġ li tali rapport ieħor jiġi sottomess wara 12-il xahar, u għal darb’oħra 12-il xahar minn hemm ’il quddiem jekk, eċċezzjonalment, jinżammu l-kontrolli. Jenħtieġ li r-rapport jiddeskrivi, b’mod partikolari, il-valutazzjoni inizjali u ta’ segwitu tal-ħtieġa tal-kontrolli fuq il-fruntieri interni u r-rispett tal-kriterji għall-introduzzjoni mill-ġdid ta’ kontrolli fuq il-fruntieri interni. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tadotta att ta’ implimentazzjoni biex tistabbilixxi mudell għal tali rapporti u tagħmel il-mudell disponibbli online.

(52)

Meta jimplimentaw dan ir-Regolament, l-Istati Membri ma għandhomx jiddiskriminaw kontra l-persuni abbażi ta’ sess, razza, kulur, l-oriġini etnika jew soċjali, il-karatteristiċi ġenetiċi, il-lingwa, ir-reliġjon jew it-twemmin, l-opinjoni politika jew kwalunkwe opinjoni oħra, is-sħubija f’minoranza nazzjonali, il-proprjetà, it-twelid, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali.

(53)

L-awtoritajiet kompetenti msemmija f’dan ir-Regolament jenħtieġ li, fl-attivitajiet kollha imwettqa minnhom skont dan ir-Regolament, inkluż meta jużaw is-setgħat tagħhom biex iwettqu verifiki, jirrispettaw bis-sħiħ ir-regoli dwar il-protezzjoni tad-data skont il-liġi tal-Unjoni. Ir-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18) jew id-Direttiva (UE) 2016/680 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19) japplikaw għall-ipproċessar ta’ data personali mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, fil-qasam ta’ applikazzjoni rispettiv tagħhom.

(54)

Minħabba li l-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri li jissaħħaħ il-funzjonament taż-żona Schengen, ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri meta jaġixxu waħedhom, billi hija meħtieġa emenda tar-regoli komuni stabbiliti fil-livell tal-Unjoni, iżda jista’ pjuttost jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-TUE. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-objettiv.

(55)

F’konformità mal-Artikoli 1 u 2 tal-Protokoll Nru 22 dwar il-pożizzjoni tad-Danimarka, anness mat-TUE u mat-TFUE, id-Danimarka ma hijiex qed tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ dan ir-Regolament u ma hijiex marbuta bih jew soġġetta għall-applikazzjoni tiegħu. Ladarba dan ir-Regolament jibni fuq l-acquis ta’ Schengen, id-Danimarka għandha, f’konformità mal-Artikolu 4 ta’ dak il-Protokoll, tiddeċiedi, fi żmien sitt xhur wara li l-Kunsill ikun iddeċieda dwar dan ir-Regolament jekk hijiex ser timplimentah fil-liġi nazzjonali tagħha.

(56)

Dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen, li fih l-Irlanda ma tipparteċipax, f’konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2002/192/KE (20); għalhekk l-Irlanda mhix qed tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ dan ir-Regolament u mhix marbuta bih jew suġġetta għall-applikazzjoni tiegħu.

(57)

Fir-rigward tal-Iżlanda u n-Norveġja, dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen fis-sens tal-Ftehim konkluż mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u mir-Repubblika tal-Iżlanda u mir-Renju tan-Norveġja dwar l-assoċjazzjoni ta’ dawn tal-aħħar mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta’ Schengen (21), li jaqgħu fil-qasam imsemmi fl-Artikolu 1, il-punt A, tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/437/KE (22).

(58)

Fir-rigward tal-Iżvizzera, dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen, fis-sens tal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Żvizzera dwar l-assoċjazzjoni tal-Konfederazzjoni Żvizzera mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta’ Schengen (23) li jaqgħu fil-qasam imsemmi fl-Artikolu 1, il-punt A, tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/437/KE moqri flimkien mal-Artikolu 3 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2008/146/KE (24).

(59)

Fir-rigward tal-Liechtenstein, dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen fis-sens tal-Protokoll bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea, il-Konfederazzjoni Żvizzera u l-Prinċipat tal-Liechtenstein dwar l-adeżjoni tal-Prinċipat tal-Liechtenstein mal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Żvizzera dwar l-assoċjazzjoni tal-Konfederazzjoni Żvizzera mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta’ Schengen (25), li jaqgħu fil-qasam imsemmi fl-Artikolu 1, il-punt A, tad-Deċiżjoni 1999/437/KE moqri flimkien mal-Artikolu 3 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2011/350/UE (26).

(60)

Dan ir-Regolament huwa mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni tad-Direttiva 2004/38/KE.

(61)

Dan ir-Regolament jirrispetta d-drittijiet fundamentali u josserva l-prinċipji rikonoxxuti b’mod partikolari mill-Karta.

(62)

Għalhekk, jenħtieġ li r-Regolament (UE) 2016/399 jiġi emendat kif xieraq.

(1)

L-Artikolu 2 huwa emendat kif ġej:

(2)

fl-Artikolu 5, jiżdied is-subparagrafu li ġej mal-paragrafu 3:

“L-Istati Membri jistgħu, meta għadd kbir ta’ migranti jippruvaw jaqsmu l-fruntieri esterni tagħhom b’mod mhux awtorizzat, bil-massa u bl-użu tal-forza, jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jippreservaw is-sigurtà, il-liġi u l-ordni.”

(3)

Fl-Artikolu 5, jiżdied il-paragrafu li ġej:

(*1)  Ir-Regolament (UE) 2024/1359 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Mejju 2024 li jindirizza sitwazzjonijiet ta’ kriżi u ta’ force majeure fil-qasam tal-migrazzjoni u tal-ażil u li jemenda r-Regolament (UE) 2021/1147 (ĠU L, 2024/1359, 22.5.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1359/oj)."

(*2)  Id-Direttiva tal-Kunsill 2003/109/KE tal-25 ta’ Novembru 2003 dwar l-istatus ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu residenti għat-tul (ĠU L 16, 23.1.2004, p. 44).”;"

(4)

L-Artikolu 13 jiġi sostitwit b’dan li ġej:

(*3)  Ir-Regolament (UE) 2019/1896 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Novembru 2019 dwar il-Gwardja Ewropea tal-Fruntiera u tal-Kosta u li jħassar ir-Regolamenti (UE) Nru 1052/2013 u (UE) 2016/1624 (ĠU L 295, 14.11.2019, p. 1).”;"

(5)

Il-Kapitolu V jingħata titolu ġdid kif ġej: “Miżuri speċifiċi relatati mal-fruntieri esterni”;

(6)

jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

(7)

L-Artikolu 23 huwa sostitwit b’dan li ġej:

(8)

jiddaħħal l-Artikoluli ġej:

(*4)  Ir-Regolament (UE) 2024/1348 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Mejju 2024 li jistabbilixxi proċedura komuni għall-protezzjoni internazzjonali fl-Unjoni u li jħassar id-Direttiva 2013/32/UE (ĠU L, 2024/1348, 22.5.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1348/oj)."

(*5)  Ir-Regolament (UE) 2024/1347 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Mejju 2024 dwar standards għall-kwalifika ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi jew persuni apolidi bħala benefiċjarji ta’ protezzjoni internazzjonali, għal status uniformi għar-rifuġjati jew għal persuni eliġibbli għal protezzjoni sussidjarja u għall-kontenut tal-protezzjoni mogħtija, li jemenda d-Direttiva tal-Kunsill 2003/109/KE u li jħassar id-Direttiva 2011/95/UE (ĠU L, 2024/1347, 22.5.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1347/oj).”;"

(9)

l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 24 huwa sostitwit b’dan li ġej:

“L-Istati Membri għandhom ineħħu l-ostakli kollha għall-fluss fluwidu tat-traffiku fil-punti ta’ qsim tal-fruntieri interni bit-triq, b’mod partikolari kwalunkwe limitu tal-veloċità mhux ibbażat esklussivament fuq kunsiderazzjonijiet tas-sikurezza fit-toroq jew meħtieġ għall-użu tat-teknoloġiji msemmija fl-Artikolu 23, il-punt (a).”

(10)

L-Artikolu 25 huwa sostitwit b’dan li ġej:

(11)

jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

(12)

L-Artikolu 26 huwa sostitwit b’dan li ġej:

(13)

L-Artikolu 27 huwa sostitwit b’dan li ġej:

(14)

Għandu jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

(15)

L-Artikolu 28 huwa sostitwit b’dan li ġej:

(16)

L-Artikolu 33 huwa sostitwit b’dan li ġej:

(17)

L-Artikolu 36 huwa sostitwit b’dan li ġej:

(18)

jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

(19)

fl-Artikolu 39(1), jiżdied il-paragrafu li ġej:

;

(20)

jiddaħħal l-Artikolu li ġej:

(21)

It-test stipulat fl-Anness ta’ dan ir-Regolament jinżdied bħala Annessi XI u XII mar-Regolament (UE) 2016/399.